Diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland"

Transcriptie

1 Diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland (B. Vlieg e.a.) Onderwerpen Wat is nieuw DBPGVP (dubbel-blinde-placebo-gecontroleerde-voedsel-provocatie)

2 Er nog nog een richtlijn! Voedselovergevoeligheid Jeugdgezondheidszorg Koemelkallergie (preventie/ signaleren/diagnostiek/behandelen/ verwijzen) Coeliakie Lactoseintolerantie

3 Advies voor alle kinderen: *bij voorkeur borstvoeding gedurende 4-6 maanden *bijvoeding starten vanaf 4 maanden Advies voor hoog risicogroep kinderen met een positieve gezinsanamnese voor atopie: exclusieve borstvoeding gedurende 4 maanden bijvoeding starten vanaf 4 maanden bij voorkeur doorgaan met borstvoeding partieël gehydrolyseerde zuigelingenvoeding wordt niet aanbevolen/wordt afgeraden (!) intensief gehydrolyseerde zuigelingenvoeding wordt afgeraden Verstrek ouders informatie over de mogelijk beperkte effecten van deze maatregelen.

4 Denk vooral aan kea: symptomen die direct na inname van koemelk ontstaan reproduceerbare symptomen die bij herhaling optreden na inname van koemelk ontstaan van (allergische) symptomen bij de overgang van borstvoeding naar flesvoeding persisterende klachten waarbij twee of meer orgaansystemen (bv. huid en maag-darmen) zijn betrokken met name erytheem, urticaria, spugen en buikkrampen postitieve famileanamnese voor atopie: ouders, broers of zussen: voedselallergie, constitutioneel eczeem, allergische rhinoconjunctivitis, astma

5 Hoe gaan we te werk bij kea? een koemelkvrij dieet: de standaard zuigelingenvoeding (op basis van koemelk) Wordt: intensief gehydrolyseerde zuigelingenvoeding op wei- of caseïne basis (nutrilon pepti, frisopep, nutramigen, friso allergycare)

6 Wat doen we niet? partieël gehydrolyseerde zuigelingenvoedingen (Nutrilon HA, Friso HA, Nutrilon Omneo) zijn niet geschikt voor de diagnostiek en behandeling van koemelkallergie zuigelingenvoeding op basis van soja niet voor kinderen met koemelkallergie jonger dan 6 maanden

7 Kinderen met koemelkallergie zonder ernstige symptomen kunnen binnen de JGZ behandeld worden. Kinderen met koemelkallergie zonder ernstige symptomen d.m.v. Eliminatie Provocatie Eliminatie Start intensief gehydrolyseerde zuigelingenvoeding op basis van wei- of caseïne hydrolysaat Provocatie Verdere diagnostiek na tenminste 4 weken koemelkvrijdieet(bij duidelijke afname van de klachten)

8 Wat is duidelijk te lezen in richtlijn: Binnen de JGZ Tijdens behandeling dezelfde voeding als tijdens diagnostisch fase Zowel gehydrolyseerde zuigelingenvoeding als voeding op basis vrije aminozuren geeft goede groei > 6 maanden: sojaproducten in beperkte mate als aanvulling op gehydrolyseerde zv. In-enten doen: alle vaccins zijn veilig; ook bij kippeneiallergie

9 Reïntroductie koemelk Bij milde klachten vanaf 1 jaar Open provocatie op het cb of herintroductie thuis Elk ½ jaar herhalen Bij ernstige klachten Begeleiding kinderarts Bij persisterende klachten na 1 jaar > verwijzing kinderarts Welke type voeding voorkeur t.a.v. snelheid tolerantie: Geen uitspraak op basis van beschikbare literatuur

10 Wat is de wetenschappelijke onderbouwing voor verlate introductie van allergenen? State of the art paper Europrevall: (Grimshaw KEC et al. (2009) Allergy) Er is nog maar weinig wetenschappelijke bewijs over wanneer bijvoeding het beste geïntroduceerd kan worden Recente studies tonen aan dat verlate introductie juist de kans op ontstaan van allergische ziekten kan verhogen

11 Late introductie voedingsmiddelen verhoogd mogelijk risico op sensibilisatie latere leeftijd Introductie bijvoeding vanaf 4 maanden en potentieel allergenen vanaf 6 maanden geen beschermend effect op ontstaan van eczeem. Alleen vermijding van soja, noten en cacao mogelijk beschermend effect. (Filipiak B et al. (2007) J Pediatr) Introductie bijvoeding (bv. fruithapje) vanaf 7 maanden geassocieerd met verhoogd risico op ontwikkeling van atopie op 2-jarige leeftijd (Snijders BEP et al. (2008) Pediatrics) Introductie ei vanaf 10,5 maanden, haver vanaf 5 maanden en tarwe vanaf 6 maanden verhoogd de kans op sensibilisatie voor voedsel op 5-jarige leeftijd. Introductie aardappelen vanaf 4 maanden en vis vanaf 8,2 maanden verhoogd risico op sensibilisatie voor inhalatieallergenen op 5-jarige leeftijd (Nwaru BI et al. (2009) Pediatrics)

12 Advies: starten bijvoeding vanaf 4 maanden Brand en Kneepkens adviseren introductie van bijvoeding vanaf 4 maanden voor alle zuigelingen (Brand P et al. (2008) NtvG)

13 Verwijzing diëtist moeders die borstvoeding geven: indien een diagnostisch koemelkvrij dieet wordt gestart van langer dan 4 weken indien er twijfel is over de volwaardigheid van het huidige dieet van de moeder (bv veganisten, macrobioten) indien de moeder ongewenst gewicht verliest of als de borstvoeding terugloopt (naast overige maatregelen om de borstvoeding op gang te houden) overweeg verwijzen van zuigelingen met koemelkallergie bij de introductie van bijvoeding

14 Waarom DBPGVP in eerste lijn? minder ten onrechte diagnose KMA gesteld minder instroom zuigelingen in 2 e lijn Opdracht Gezondheidsraad: ontwikkel een eenvoudige test voor de diagnostiek kma bij zuigelingen in 1 e lijn

15 Proefimplementatie richtlijn diagnostiek kma Regio Eindhoven: Catharina Ziekenhuis- Dr. T. Hendriks, en Maxima Medisch Centrum - Dr. W. Tjon à Ten, en Thuiszorg Zuidzorg, Drs. I. Tissen en Mw. N. Broeren) Regio Zwolle: Isala Klinieken -Dr. P.L.P. Brand, en Thuiszorg Icare: Drs. H. Ennema en Drs. C.E. Portman Gelderland (later ingestroomd): Thuiszorg Midden Gelderland: Drs. H. Jeninga, Drs. M. van Boven en Drs. E. Pels Rijcken 1 december mei 2012

16 Wat is nieuw in de 1 e lijn? Diagnostiek KMA (laagrisico): DBPGVP (1e keus) OPV 2e keus: op lokatie of thuis afgemaakt Alleen in huisartsenpraktijken en op grotere CBs worden laagrisico DBPGVPs op lokatie uitgevoerd. (antihistamica en adrenalineautoinjectoren) De diagnose KMA kan alleen bevestigd worden met een DBPGVP: positieve OVPs moeten worden bevestigd met een positieve DBPGVP (in 2e of 1e lijn) Met een OVP kan de diagnose KMA worden verworpen

17 Wat is nieuw: vervolg (gevalideerde) kant-en-klare provocatie kits beschikbaar voor het uitvoeren van provocaties Intensief gehydrolyseerde voedingen (wei of caseïne): voor diagnostiek en behandeling AA wordt bij uitzondering geadviseerd in de 2e en 3e lijn Sensibilisatie onderzoek wordt niet toegepast in de 1e lijn Verbeterde communicatie tussen de hulpverleners onderling

18 Wat is het resultaat van de proef? Voordelen Op het CB een voedselprovocatie uitvoeren is haalbaar 22 kinderen geïncludeerd voor DBPGVP 4 x positief/ 1x dubieus Alleen db-provocaties/ na positieve open provocatie moet toch db Alleen milde reacties/ geen medicatie gebruikt Tevreden ouders/ laagdrempelig Flessen (300 ml.) gebruiken om voeding te maken, geen maatbeker

19 Wat zijn de resultaten van de proef? nadelen * *Uitvoering kost veel tijd (2x dagdeel van verpleegkundige of arts) *Geen financiele vergoeding (DBC in Zh) *Ouders kunnen niet altijd op geplande dagen *Veel papierwerk (zeker voor proef, kan beter)

20 Gestelde voorwaarden voor goede implementatie: Vergoeding goed geregeld Aanpassing vergoedingsregeling voor HA-voedingen Regionale afspraken over late reacties Eenduidige afspraken over het uitschrijven van een machtiging

21 Proefimplementatie is geslaagd Inzetten in het land!

22 ???? VRAGEN????

23

Joep, en zijn vermoeide ouders

Joep, en zijn vermoeide ouders Casus 1 Joep 1 Joep, en zijn vermoeide ouders Joep is 3 maanden oud en komt met zijn jonge ouders op het spreekuur. Ouders zien er vermoeid en gespannen uit. Joep huilt veel en is moeilijk te troosten,

Nadere informatie

Tweede kindje Geboren AD Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding

Tweede kindje Geboren AD Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding Casus 2 Dex 1 Dex, Tweede kindje Geboren AD 38 +3 Geboortegewicht 3575 gr Apgar 9/10 Voeding: kunstvoeding 2 Dex Bij 1 maand: Krentenbaard in gezicht waarvoor AB zalf. Extra controle 2 wkn later ivm roodheid

Nadere informatie

Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland

Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland OVERZICHT VAN DE DOOR DE NVK GEAUTORISEERDE AANBEVELINGEN Uitgangsvraag 1 Bij welke symptomen, aanwijzingen uit de (voedings)anamnese

Nadere informatie

RESULTATEN PROEFIMPLEMENTATIE RICHTLIJN DIAGNOSTIEK VAN KOEMELKALLERGIE IN NEDERLAND

RESULTATEN PROEFIMPLEMENTATIE RICHTLIJN DIAGNOSTIEK VAN KOEMELKALLERGIE IN NEDERLAND RESULTATEN PROEFIMPLEMENTATIE RICHTLIJN DIAGNOSTIEK VAN KOEMELKALLERGIE IN NEDERLAND SAMENVATTING juni 2012 Samenstelling samenvatting: Werkgroep Diagnostiek van Koemelkallergie bij kinderen in Nederland.

Nadere informatie

1 richtlijn voor diagnostiek van koemelkallergie

1 richtlijn voor diagnostiek van koemelkallergie Richtlijnen 1 richtlijn voor diagnostiek van koemelkallergie Voor de eerste, tweede en derde lijn in Nederland Berber J. Vlieg-Boerstra, Carry L. Wensing, C.M.F. (Frank) Kneepkens, Yolanda Meijer, Esther

Nadere informatie

1 de Concept. Richtlijn Voedselovergevoeligheid voor de Jeugdgezondheidszorg

1 de Concept. Richtlijn Voedselovergevoeligheid voor de Jeugdgezondheidszorg 1 de Concept Richtlijn Voedselovergevoeligheid voor de Jeugdgezondheidszorg 15-5-2012 IN SAMENWERKING MET: Actiz Artsen Jeugdgezondheidszorg Nederland GGD Nederland Koninklijke Nederlandse Organisatie

Nadere informatie

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen 1. Toelichting op dit onderwijsmateriaal Deze verdiepingsmodule is gebaseerd op de NHG-Standaard M47 van oktober 2010. Voedselallergie wordt veel vaker vermoed dan dat het feitelijk voorkomt. Daarnaast

Nadere informatie

Richtlijn diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland

Richtlijn diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland Richtlijn diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen in Nederland Guideline for the diagnosis of cow s milk allergy in children in the Netherlands dr. B.J. Vlieg-Boerstra 1, dr. A.B. Sprikkelman 2 Samenvatting

Nadere informatie

Vertaling richtlijn Diag nostiek van koemelkallergie naar de praktijk

Vertaling richtlijn Diag nostiek van koemelkallergie naar de praktijk Vertaling richtlijn Diag nostiek van koemelkallergie naar de praktijk Gerbrich van der Meulen, Rienus Doedens en Irene Herpertz Drs. G. van der Meulen, kinderarts-allergoloog, Martini Ziekenhuis Groningen,

Nadere informatie

Vroeger: huidtesten en bloedonderzoek

Vroeger: huidtesten en bloedonderzoek Aspecifieke symptomen Krampjes, luchtweginfecties, moeizame ontlasting, eczeem, huilen, slecht slapen, gastrooesofageale reflux, enzovoorts. Met dit soort klachten kunnen ouders bij een professional komen

Nadere informatie

Koemelkallergie provocatietest Patiënten informatie

Koemelkallergie provocatietest Patiënten informatie Koemelkallergie provocatietest Patiënten informatie 2 Uw kind heeft klachten gehad die na het stoppen van koemelkvoeding zijn verdwenen. Daarom denkt de arts aan een koemelkeiwit allergie. Om dit te kunnen

Nadere informatie

Richtlijn JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid

Richtlijn JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid Richtlijn JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid Onderbouwing Uitgangsvragen Welke kunstvoeding (op basis van wei-eiwit, caseïne, aminozuren of soja) is het meest geschikt in de diagnostische fase? Wat

Nadere informatie

Resultaten van de praktijktest van de richtlijn voedselovergevoeligheid voor de Jeugdgezondheidszorg

Resultaten van de praktijktest van de richtlijn voedselovergevoeligheid voor de Jeugdgezondheidszorg Resultaten van de praktijktest van de richtlijn voedselovergevoeligheid voor de Jeugdgezondheidszorg 26 9 2012 Inleiding In opdracht van ZonMw is de richtlijn Voedselovergevoeligheid voor de Jeugdgezondheidszorg

Nadere informatie

Voedselallergie bij kinderen:

Voedselallergie bij kinderen: Voedselallergie bij kinderen: hoe begeleid ik ouders & kind en hoe ga ik om met mispercepties? Vlieg & Melse Diëtisten Praktijk voor Voedselovergevoeligheid Mw. Dr. B.J. Vlieg-Boerstra Mw. D.J. Luiten

Nadere informatie

Afdeling Kind&Jeugd (B5) DUBBELBLINDE KOEMELKEIWITPROVOCATIETEST

Afdeling Kind&Jeugd (B5) DUBBELBLINDE KOEMELKEIWITPROVOCATIETEST Afdeling Kind&Jeugd (B5) DUBBELBLINDE KOEMELKEIWITPROVOCATIETEST PROVOCATIE 1 Dag en datum Tijd Waar Afdeling B5, Kind & Jeugd PROVOCATIE 2 Dag en datum Tijd Waar Afdeling B5, Kind & Jeugd BELAFSPRAAK

Nadere informatie

Naam... Geboortedatum... Uitvoerende JGZ-professional Naam... Verantwoordelijke arts Naam...

Naam... Geboortedatum... Uitvoerende JGZ-professional Naam... Verantwoordelijke arts Naam... Protocollen voor JGZ-professionals Bijlage 2a: Dubbelblinde placebogecontroleerde koemelkprovocatie Datum... Kind Naam... Geboortedatum... Uitvoerende JGZ-professional Naam... Verantwoordelijke arts Naam...

Nadere informatie

Onderzoek naar koemelkallergie

Onderzoek naar koemelkallergie Onderzoek naar koemelkallergie Uw kind heeft verschijnselen die wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder wordt uitgelegd wat een allergie voor koemelk bij jonge kinderen inhoudt. Ook krijgt

Nadere informatie

Koemelkallergie? De eliminatie-provocatietest

Koemelkallergie? De eliminatie-provocatietest Koemelkallergie? De eliminatie-provocatietest Informatie voor ouders Afdeling allergologie / kindergeneeskunde Inhoudsopgave Inleiding 2 De eliminatiefase 3 Flesvoeding 3 Borstvoeding en/of vaste voeding

Nadere informatie

sprekers Wilma Vriesman & Yvonne Roosen. Marjan Visser & Francoise Vooijs Basispresentatie Annemarie Oudshoorn kinderarts

sprekers Wilma Vriesman & Yvonne Roosen. Marjan Visser & Francoise Vooijs Basispresentatie Annemarie Oudshoorn kinderarts sprekers Wilma Vriesman & Yvonne Roosen. Marjan Visser & Francoise Vooijs Basispresentatie Annemarie Oudshoorn kinderarts Programma Deel 1 18:00 uur Basispresentatie : Bij welke jonge patiënten moet je

Nadere informatie

Onderzoek naar koemelkallergie

Onderzoek naar koemelkallergie Onderzoek naar koemelkallergie Uw kind heeft verschijnselen die wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder leest u wat een allergie voor koemelk bij jonge kinderen inhoudt. Ook leggen we in deze

Nadere informatie

Onderzoek naar koemelkallergie Informatie over koemelkallergie en over onderzoek met dubbelblind placebogecontroleerde voedselprovocatie (DBPGVP)

Onderzoek naar koemelkallergie Informatie over koemelkallergie en over onderzoek met dubbelblind placebogecontroleerde voedselprovocatie (DBPGVP) Kindergeneeskunde Onderzoek naar koemelkallergie Informatie over koemelkallergie en over onderzoek met dubbelblind placebogecontroleerde voedselprovocatie (DBPGVP) 1 Informatie voor ouders: koemelkallergie

Nadere informatie

Koemelkallergie provocatietest

Koemelkallergie provocatietest Patiënteninformatie Koemelkallergie provocatietest rkz.nl kinderwebsite.rkz.nl Inleiding Uw kind heeft klachten gehad die na het stoppen van koemelkvoeding zijn verdwenen. Daarom denkt de arts aan een

Nadere informatie

Voedingsadvies bij koemelkallergie. Diëtetiek

Voedingsadvies bij koemelkallergie. Diëtetiek Voedingsadvies bij koemelkallergie Diëtetiek Beter voor elkaar Voedingsadvies bij koemelkallergie Wat is een koemelkallergie? Een koemelkallergie is een ongewenste reactie op het eiwit in de koemelk. De

Nadere informatie

Voedselallergie en voedselintolerantie

Voedselallergie en voedselintolerantie DC 29 Voedselallergie en voedselintolerantie 1 Inleiding Bij voedselallergie of voedselintolerantie is er sprake van overgevoelige reacties op voedsel of bepaalde bestanddelen in voedsel. De informatie

Nadere informatie

Centrumlocatie. Voedselprovocatie. Afdeling Allergologie

Centrumlocatie. Voedselprovocatie. Afdeling Allergologie Centrumlocatie Voedselprovocatie Afdeling Allergologie Met u is afgesproken dat u een voedselprovocatie zult doen. Dit is tot op heden de enige test waarin nagegaan kan worden of u een echte reactie krijgt

Nadere informatie

De brochure is een uitgave van de Stichting Voedselallergie, patiëntenorganisatie voor mensen met voedselovergevoeligheid.

De brochure is een uitgave van de Stichting Voedselallergie, patiëntenorganisatie voor mensen met voedselovergevoeligheid. koemelk allergie Als het vermoeden bestaat dat een kindje allergisch is voor melk, komen er heel wat vragen op de ouders af. Wat is een koemelkallergie? Hoe wordt de diagnose gesteld? Hoe zijn de klachten

Nadere informatie

Introductie tot allergische reacties op voedsel. Immunopathogenese en klinische praktijk

Introductie tot allergische reacties op voedsel. Immunopathogenese en klinische praktijk Introductie tot allergische reacties op voedsel Immunopathogenese en klinische praktijk Allergieën zijn multisysteemaandoeningen Bovenste luchtwegen Onderste luchtwegen Huid GI-tractus 1 Allergiesymptomen

Nadere informatie

Sophia Kinderziekenhuis. Voedselprovocatie. Test op voedselallergie

Sophia Kinderziekenhuis. Voedselprovocatie. Test op voedselallergie Sophia Kinderziekenhuis Voedselprovocatie Test op voedselallergie Bij een voedselprovocatie onderzoeken wij of uw kind allergisch is voor bepaalde voedingsmiddelen. In deze folder leest u meer over het

Nadere informatie

Koemelkallergie. Test met voedselprovocatie. Allergie of intolerantie? Voedselprovocatie. Provocatie en eliminatie

Koemelkallergie. Test met voedselprovocatie. Allergie of intolerantie? Voedselprovocatie. Provocatie en eliminatie Koemelkallergie Test met voedselprovocatie Uw kind heeft verschijnselen die kunnen passen bij een allergie voor koemelk. In deze folder leggen we u het een en ander uit over allergie voor koemelk bij jonge

Nadere informatie

Voedselprovocatie. Havenziekenhuis. april 2012

Voedselprovocatie. Havenziekenhuis. april 2012 Voedselprovocatie april 2012 Een allergie is een reactie van het afweersysteem van het lichaam gericht tegen niet schadelijke stoffen als stuifmeel, huidschilfers of voedingsmiddelen met allergische klachten

Nadere informatie

Diëtetiek. Voedingsadvies bij koemelkallergie. Afdeling: Onderwerp:

Diëtetiek. Voedingsadvies bij koemelkallergie. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek Wat is een koemelkallergie? Een koemelkallergie is een ongewenste reactie op het eiwit in de koemelk. De oorzaak hiervan is een abnormale reactie van het natuurlijke afweermechanisme

Nadere informatie

Bijlage 14A. SYMPTOOMSCOREFORMULIER DUBBELBLINDE PLACEBOGECONTROLEERDEKOEMELK PROVOCATIE 2 E EN 3 E LIJN

Bijlage 14A. SYMPTOOMSCOREFORMULIER DUBBELBLINDE PLACEBOGECONTROLEERDEKOEMELK PROVOCATIE 2 E EN 3 E LIJN Bijlage 14A. SYMPTOOMSCOREFORMULIER DUBBELBLINDE PLACEBOGECONTROLEERDEKOEMELK PROVOCATIE 2 E EN 3 E LIJN Betreft 0 TEST DAG 1 (Voor zowel TEST DAG 1 en TEST DAG 2 wordt dit formulier ingevuld) 0 TESTDAG

Nadere informatie

Koemelkallergietest. Informatie voor ouders / verzorgers. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Koemelkallergietest. Informatie voor ouders / verzorgers. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl Koemelkallergietest Informatie voor ouders / verzorgers F0894-1250 oktober 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam

Nadere informatie

JGZ- richtlijn. Voedselovergevoeligheid. Samenvatting

JGZ- richtlijn. Voedselovergevoeligheid. Samenvatting JGZ- richtlijn Voedselovergevoeligheid Samenvatting Onder leiding van: VU medisch centrum/emgo+, Amsterdam CBO, Utrecht In samenwerking met: Artsen Jeugdgezondheidszorg Nederland Koninklijke Nederlandse

Nadere informatie

Voedselallergie: Veel gestelde vragen

Voedselallergie: Veel gestelde vragen Thema: Allergie Voedselallergie: Veel gestelde vragen Naam van spreker A.E.J. Dubois 22-11-2013 2 veel gestelde vragen over voedselallergie: 1. wat is het? welke voedingsmiddelen? welke klachten? 2. zit

Nadere informatie

Het formulier voor zowel testdag 1 als testdag 2 invullen. Naam kind... Geboortedatum... Testdatum... Type testvoeding... Symptoomregistratie

Het formulier voor zowel testdag 1 als testdag 2 invullen. Naam kind... Geboortedatum... Testdatum... Type testvoeding... Symptoomregistratie Bijlage 2b: Beoordelingsformulier dubbelblinde placebogecontroleerde koemelkprovocatie Het formulier voor zowel testdag 1 als testdag 2 invullen. TESTDAG 1 TESTDAG 2 Naam kind... Geboortedatum.... Testdatum...

Nadere informatie

Praktische tips en trucs over eczeem en voedselallergie. Petra Kentie Verpleegkundig specialist kinderallergie en eczeem Perone Gerritz diëtiste

Praktische tips en trucs over eczeem en voedselallergie. Petra Kentie Verpleegkundig specialist kinderallergie en eczeem Perone Gerritz diëtiste Praktische tips en trucs over eczeem en voedselallergie Petra Kentie Verpleegkundig specialist kinderallergie en eczeem Perone Gerritz diëtiste Het kinderallergie team: KNO- arts Kinderallergoloog Dermatoloog

Nadere informatie

Voedselallergie. Drs. Y. Meijer. Symptomen

Voedselallergie. Drs. Y. Meijer. Symptomen Voedselallergie Drs. Y. Meijer De prevalentie van voedselovergevoeligheid (voedselallergie plus voedselintolerantie) in de algemene populatie wordt ge - schat tussen de 1% en 3%; bij kinderen liggen de

Nadere informatie

Koemelkallergie bij zuigelingen: nieuwe inzichten

Koemelkallergie bij zuigelingen: nieuwe inzichten Stand van zaken Koemelkallergie bij zuigelingen: nieuwe inzichten Paul L.P. Brand en Hanneke Rijk-van Gent Verschijnselen van koemelkallergie zijn aspecifiek, zodat vermeende koemelkallergie veel vaker

Nadere informatie

1/23/2013. Index. Index. Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Orale tolerantie: Concept. Vriend of vijand?

1/23/2013. Index. Index. Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Orale tolerantie: Concept. Vriend of vijand? //0 Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Orale tolerantie: Concept Tolerantie wordt gedefinieerd als de actieve non-respons van het immuunsysteem op een antigeen dat via

Nadere informatie

Voedselallergieonderzoek met de DBPGVP

Voedselallergieonderzoek met de DBPGVP Voedselallergieonderzoek met de DBPGVP Afspraak U wordt verwacht voor de 1e testdag op de kinderafdeling Vervolgafspraken U wordt voor de 2e testdag verwacht op de kinderafdeling Voor het bespreken van

Nadere informatie

Voedselallergie; kliniek en diagnostiek

Voedselallergie; kliniek en diagnostiek Voedselallergie; kliniek en diagnostiek WDH allergie nascholing 5 oktober 2010 Annejet Plaisier, kinderarts Janneke Ruinemans-Koerts, klinisch chemicus Casus Dylano, ruim 2 ½ jaar oud Reden van komst:

Nadere informatie

Reflux en allergie: wat met de borstvoeding? Waar of niet waar? 21/02/2019. dr. Rolinde Demeyer diëtist/lactatiekundige. 1. Allergie en borstvoeding

Reflux en allergie: wat met de borstvoeding? Waar of niet waar? 21/02/2019. dr. Rolinde Demeyer diëtist/lactatiekundige. 1. Allergie en borstvoeding Reflux en allergie: wat met de borstvoeding? dr. Rolinde Demeyer diëtist/lactatiekundige Waar of niet waar? Een baby zonder eczeem heeft geen allergie. 6 maanden exclusief bv is voorbij gestreefd met de

Nadere informatie

Minisymposium voedselallergie. 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe

Minisymposium voedselallergie. 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe Minisymposium voedselallergie 28 april 2011 Chris Nieuwhof, internistallergologe/immunologe Verschillende noten Verschillende noten Voedsel allergie Wat is allergie? Allergie is een afweerreactie (van

Nadere informatie

JGZ- richtlijn. Voedselovergevoeligheid

JGZ- richtlijn. Voedselovergevoeligheid JGZ- richtlijn Voedselovergevoeligheid Onder leiding van: VU medisch centrum/emgo+, Amsterdam CBO, Utrecht In samenwerking met: Artsen Jeugdgezondheidszorg Nederland Koninklijke Nederlandse Organisatie

Nadere informatie

Onderzoek naar koemelkeiwitallergie

Onderzoek naar koemelkeiwitallergie Onderzoek naar koemelkeiwitallergie Uw kind wordt verdacht van een koemelkallergie. In deze brochure informeren wij u over de werkwijze die wij hanteren in Zuyderland Medisch Centrum om een allergie voor

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Voedselallergie. Polikliniek Allergologie

PATIËNTEN INFORMATIE. Voedselallergie. Polikliniek Allergologie PATIËNTEN INFORMATIE Voedselallergie Polikliniek Allergologie Wat is voedselovergevoeligheid? Voedselovergevoeligheid is een overdreven lichamelijke reactie op het eten, inademen of aanraken van bepaalde

Nadere informatie

VOEDSELPROVOCATIETESTEN BIJ KINDEREN

VOEDSELPROVOCATIETESTEN BIJ KINDEREN VOEDSELPROVOCATIETESTEN BIJ KINDEREN 17091 Inleiding Uw kind heeft verschijnselen die passen bij een allergie voor een voedingsmiddel, bijvoorbeeld het koemelkeiwit, kippe-eiwit of pinda. In deze folder

Nadere informatie

Allergieën zijn multisysteemaandoeningen. Introductie tot allergische reacties op voedsel. Verloop atopische symptomen met leeftijd.

Allergieën zijn multisysteemaandoeningen. Introductie tot allergische reacties op voedsel. Verloop atopische symptomen met leeftijd. Allergieën zijn multisysteemaandoeningen Introductie tot allergische reacties op voedsel Immunopathogenese en klinische praktijk Bovenste luchtwegen Onderste luchtwegen Huid GI-tractus 1 Allergiesymptomen

Nadere informatie

Citation for published version (APA): van Thuijl, A. O. J. (2012). Exploring immunological mechanisms in cow s milk allergy

Citation for published version (APA): van Thuijl, A. O. J. (2012). Exploring immunological mechanisms in cow s milk allergy UvA-DARE (Digital Academic Repository) Exploring immunological mechanisms in cow s milk allergy van Thuijl, A.O.J. Link to publication Citation for published version (APA): van Thuijl, A. O. J. (2012).

Nadere informatie

Voedselprovocatietest bij kinderen

Voedselprovocatietest bij kinderen Patiënteninformatie Voedselprovocatietest bij kinderen Informatie voor ouders bij verdenking op een voedselallergie bij hun kind 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 Aantonen voedselallergie

Nadere informatie

1/31/2013. Orale tolerantie: Concept. Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Index. Index

1/31/2013. Orale tolerantie: Concept. Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Index. Index //0 Orale tolerantie: Concept Nieuwe strategieën om kinderen met KMA sneller te laten herstellen. Tolerantie wordt gedefinieerd als de actieve non-respons van het immuunsysteem op een antigeen dat via

Nadere informatie

SCEM t Kinderspreekuur Groningen, 17 april 2018

SCEM t Kinderspreekuur Groningen, 17 april 2018 Voedselallergie: onderwerpen Preventie van voedselallergie Eet maar raak, anders ben je de Sjaak! Dr Aline Sprikkelman kinderarts-allergoloog I. Hoe ontstaat voedselallergie? Komt de pinda via de huid,

Nadere informatie

Preventie van voedselallergie

Preventie van voedselallergie Voedselallergie: onderwerpen Preventie van voedselallergie I. Hoe ontstaat voedselallergie? Eet maar raak, anders ben je de Sjaak! II. Preventie van voedselallergie Eet maar raak, anders ben je de Sjaak!

Nadere informatie

Franciscus nascholing. Welkom!

Franciscus nascholing. Welkom! Franciscus nascholing Praktische Kindergeneeskunde Donderdag 22 november 2018 Welkom! Disclosure-slide Disclosure belangen sprekers (Potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijke relevante

Nadere informatie

Onderzoek naar allergie voor koemelk

Onderzoek naar allergie voor koemelk 1/5 Kindergeneeskunde Onderzoek naar allergie voor koemelk Inleiding Uw kind heeft verschijnselen die kunnen wijzen op een allergie voor koemelk. In deze folder leest u meer over deze allergie en over

Nadere informatie

Allergie kind: Koemelkeiwittest aanvullende informatie (Kinderafdeling)

Allergie kind: Koemelkeiwittest aanvullende informatie (Kinderafdeling) Allergie kind: Koemelkeiwittest aanvullende informatie (Kinderafdeling) Algemeen Wat is een allergie? Verschijnselen van voedselallergie RAST-test Eliminatie-provocatieproef Aantonen van koemelkeiwitallergie

Nadere informatie

Voedsel- of geneesmiddelenallergie Eliminatie-provocatietest

Voedsel- of geneesmiddelenallergie Eliminatie-provocatietest Voedsel- of geneesmiddelenallergie Eliminatie-provocatietest Informatie voor ouders Afdeling kindergeneeskunde Inhoudsopgave Inleiding 2 De eliminatiefase 4 Voedingsmiddelen 4 Geneesmiddelen 4 De klinische

Nadere informatie

Landelijke standaard voedselallergie bij zuigelingen

Landelijke standaard voedselallergie bij zuigelingen o v e r z i c h t s a r t i k e l e n Huisartseneditie Landelijke standaard voedselallergie bij zuigelingen Auteurs Trefwoorden C.M.F. Kneepkens en K.I. van Drongelen allergiepreventie, consultatiebureau,

Nadere informatie

Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) T.a.v. drs. M.A. Ruys Postbus 3017 3502 GA UTRECHT

Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) T.a.v. drs. M.A. Ruys Postbus 3017 3502 GA UTRECHT > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) T.a.v. drs. M.A. Ruys Postbus 3017 3502 GA UTRECHT Zorginstituut Nederland Pakket Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH

Nadere informatie

Voedselallergie. April 2011 Nederlandse Vereniging voor Allergologie

Voedselallergie. April 2011 Nederlandse Vereniging voor Allergologie Voedselallergie Wat is voedselovergevoeligheid? Voedselovergevoeligheid is een overdreven lichamelijke reactie op het eten, inademen of aanraken van bepaalde voedingsmiddelen. Er zijn twee typen overgevoeligheid:

Nadere informatie

Richtlijn Voedselprovocatie

Richtlijn Voedselprovocatie Richtlijn Voedselprovocatie Initiatiefnemer Nederlandse Vereniging voor Allergologie (NVvA) Betrokken verenigingen/instanties Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD), specifiek Diëtisten Alliantie VoedselOvergevoeligheid

Nadere informatie

Dermatologie. Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie

Dermatologie. Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie Dermatologie Constitutioneel eczeem en (voedsel)allergie Dermatologie Veel ouders van kinderen, en ook volwassenen, denken dat een allergie de oorzaak is van eczeem. Zij komen met de vraag bij de huisarts

Nadere informatie

Allergische klachten? Friso allergy care Ouders willen de beste start voor hun kind en genieten

Allergische klachten? Friso allergy care Ouders willen de beste start voor hun kind en genieten Binnenwerk NTvA nr.6 2005 PMS+CMYK DEF 2 QXP6 23-11-2005 16:56 Pagina 16 Allergische klachten? Standaard: Friso allergy care! Friso 0800-0227434 gratis, iedere dag bereikbaar www.frisokindervoeding.nl

Nadere informatie

Centrumlocatie. Voedselovergevoeligheid. Afdeling Allergologie

Centrumlocatie. Voedselovergevoeligheid. Afdeling Allergologie Centrumlocatie Voedselovergevoeligheid Afdeling Allergologie Bij u is er mogelijk sprake van een voedselallergie (voedselovergevoeligheid). In deze folder kunt u hierover meer lezen. Wat is voedselovergevoeligheid?

Nadere informatie

Subcutane immuno therapie. Sublinguale immuno therapie. Skin prick test.

Subcutane immuno therapie. Sublinguale immuno therapie. Skin prick test. Allergie A DEEL I: DIAGNOSTIEK 1e druk 2007 2e druk 2012 Samengesteld door kinderartsen, dermatologen, longartsen, KNO artsen, en laboratorium van de Isala Klinieken, en huisartsen Zwolle en omgeving.

Nadere informatie

Evaluatie standpunt Toepassing van de Dubbelblinde Placebogecontroleerde Voedselprovocatietest bij een vermoeden van koemelkallergie in de eerste lijn

Evaluatie standpunt Toepassing van de Dubbelblinde Placebogecontroleerde Voedselprovocatietest bij een vermoeden van koemelkallergie in de eerste lijn Evaluatie standpunt Toepassing van de Dubbelblinde Placebogecontroleerde Voedselprovocatietest bij een vermoeden van koemelkallergie in de eerste lijn Eindrapport Datum 10 september 2018 Status Definitief

Nadere informatie

Bijvoeding bij koemelkeiwitallergie

Bijvoeding bij koemelkeiwitallergie Bijvoeding bij koemelkeiwitallergie Uw kind heeft een koemelkeiwitallergie en is ongeveer 4 maanden oud. Vanaf deze leeftijd veranderen de voedingsbehoeften van uw kind. De borstvoeding of de hypo-allergene

Nadere informatie

Samenvatting. Vraagstelling

Samenvatting. Vraagstelling Samenvatting Vraagstelling Voedselallergie staat volop in de belangstelling. De indruk bestaat dat dit een toenemend volksgezondheidsprobleem is. Verschillende verklaringen daarvoor doen de ronde, waar

Nadere informatie

Koemelkallergie. Is je baby allergisch voor koemelk?

Koemelkallergie. Is je baby allergisch voor koemelk? Koemelkallergie Is je baby allergisch voor koemelk? Koemelkallergie = voedselallergie Koemelkallergie is een vorm van voedselallergie. Bij een voedselallergie maakt het lichaam afweerstoffen aan tegen

Nadere informatie

(Verdenking) koemelkallergie

(Verdenking) koemelkallergie (Verdenking) koemelkallergie Afdeling Kindergeneeskunde Locatie Purmerend/Volendam Inleiding Om met zekerheid vast te stellen of uw kind een koemelkallergie heeft adviseert de kinderarts een koemelkprovocatietest.

Nadere informatie

Dubbelblinde koemelkprovocatietest

Dubbelblinde koemelkprovocatietest Kindergeneeskunde Dubbelblinde koemelkprovocatietest www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl KIN023 / Dubbelblinde koemelk-provocatietest / 24-10-2017

Nadere informatie

Voedselallergie en -intolerantie

Voedselallergie en -intolerantie Algemene informatiefolder Voedselallergie en -intolerantie Stichting Voedsel Aller Allergie Patiëntenorganisatie voor voedselallergie en voedselintolerantie Inleiding Deze folder geeft antwoord op de meest

Nadere informatie

Introduceren versus provoceren als onderdeel van de diagnostiek bij verdenking van voedselallergie

Introduceren versus provoceren als onderdeel van de diagnostiek bij verdenking van voedselallergie Introduceren versus provoceren als onderdeel van de diagnostiek bij verdenking van voedselallergie Irene Herpertz kinderdiëtist i.herpertz@mzh.nl www.martiniziekenhuis.nl/mack Martini Ziekenhuis Groningen

Nadere informatie

(Verdenking) koemelkallergie. Afdeling Kindergeneeskunde

(Verdenking) koemelkallergie. Afdeling Kindergeneeskunde (Verdenking) koemelkallergie Afdeling Kindergeneeskunde Inhoudsopgave Inleiding 4 Algemene informatie 4 Wat betekent koemelkallergie? 4 Waarom komt het vaak voor bij baby s? 4 Mogelijke symptomen 4 Hoe

Nadere informatie

post HBO cursus Voedselovergevoeligheid

post HBO cursus Voedselovergevoeligheid post HBO cursus Voedselovergevoeligheid Praktijkdag - Dinsdag 30 september 2014 Sessie 1 Irene Herpertz Groep A Bespreking ingediende knelpunten 1 Meisje van bijna 1 met failure to thrive (wfh -1,8 tot

Nadere informatie

Richtlijn JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid

Richtlijn JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid Richtlijn JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid Inleiding Algemeen Voedselovergevoeligheid is een ongewenste reproduceerbare reactie ten gevolge van allergie (bv. koemelkallergie), afwijkende (auto-)immuunrespons

Nadere informatie

Hoe maak je borstvoeding tot een succes? Anita Badart en Erica Post

Hoe maak je borstvoeding tot een succes? Anita Badart en Erica Post Hoe maak je borstvoeding tot een succes? Anita Badart en Erica Post Twijfels twijfels twijfels Groeit-ie wel genoeg Drinkt-ie wel genoeg Ooh jee hij spuugt Waarom huilt-ie nou?? Alwéér honger? Of zouden

Nadere informatie

Voedselprovocatietest. Informatie voor ouders

Voedselprovocatietest. Informatie voor ouders Voedselprovocatietest Informatie voor ouders Er is verdenking van een voedselallergie, daarbij is door uw kinderarts over een voedselprovocatietest gesproken. Deze folder is bedoeld om uitleg te geven

Nadere informatie

Informatie afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Allergologie (september 2011) In deze folder vindt u informatie over voedselallergie.

Informatie afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Allergologie (september 2011) In deze folder vindt u informatie over voedselallergie. Voedselallergie Informatie afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Allergologie (september 2011) In deze folder vindt u informatie over voedselallergie. Wat is voedselovergevoeligheid? Voedselovergevoeligheid

Nadere informatie

Tolerantie inductie bij kippenei-allergie. Jasmine Leus kinderarts Pentalfa

Tolerantie inductie bij kippenei-allergie. Jasmine Leus kinderarts Pentalfa Tolerantie inductie bij kippenei-allergie Jasmine Leus kinderarts Pentalfa 17-01-2019 Voedselallergie Weinig te bieden qua behandeling: Gevaarlijke allergenen vermijden Gebruik van medicatie bij accidentele

Nadere informatie

Wat kan het Martini Allergie Centrum voor Kinderen voor u betekenen?? Irene Herpertz kinderdiëtist i.herpertz@mzh.nl

Wat kan het Martini Allergie Centrum voor Kinderen voor u betekenen?? Irene Herpertz kinderdiëtist i.herpertz@mzh.nl Wat kan het Martini Allergie Centrum voor Kinderen voor u betekenen?? Irene Herpertz kinderdiëtist i.herpertz@mzh.nl Inhoud Inleiding Diagnostische fase Casuïstiek Behandelfase Nazorg Het team van het

Nadere informatie

Op weg naar een gezonder voedingspatroon

Op weg naar een gezonder voedingspatroon Op weg naar een gezonder voedingspatroon Wanneer is maatwerk van de kinderdiëtist nodig? Ir. Brenda Glas, voedingskundige/kinderdiëtist Brenda Glas, Consultancy in kindervoeding Voorzitter NKD Disclosure

Nadere informatie

Tips en advies Introductie bijvoeding koemelkallergie. Informatie voor ouders van kinderen met een koemelkallergie

Tips en advies Introductie bijvoeding koemelkallergie. Informatie voor ouders van kinderen met een koemelkallergie Tips en advies Introductie bijvoeding koemelkallergie Sorgente Informatie voor ouders van kinderen met een koemelkallergie Wilt u weten hoe u uw kind kunt laten wennen aan vaste voeding en waarmee u rekening

Nadere informatie

Interne Geneeskunde Immunologie-Allergologie

Interne Geneeskunde Immunologie-Allergologie Interne Geneeskunde Immunologie-Allergologie Voedselovergevoeligheid Inleiding U bent verwezen naar de immunoloogallergoloog, omdat u mogelijk last hebt van voedselovergevoeligheid. In deze folder leest

Nadere informatie

Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland. September 2012

Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland. September 2012 Richtlijn Diagnostiek van Koemelkallergie bij Kinderen in Nederland September 2012 1 Inhoudsopgave blz. Lijst van afkortingen 4 Datum van inwerking treding 4 1. Overzicht van de aanbevelingen 5 2. Algemene

Nadere informatie

Koemelk-provocatietest

Koemelk-provocatietest Kindergeneeskunde Koemelk-provocatietest Afspraken Provocatie 1: Provocatie 2: Polikliniekafspraak 1: Waarom krijgt uw kind deze test? Uw kind heeft klachten die kunnen passen bij een koemelkallergie.

Nadere informatie

Voedselprovocatietest. Informatie voor ouders

Voedselprovocatietest. Informatie voor ouders Voedselprovocatietest Informatie voor ouders 2 Er is verdenking van een voedselallergie, daarbij is door uw kinderarts over een voedselprovocatietest gesproken. Deze folder is bedoeld om uitleg te geven

Nadere informatie

bambino kinderen met koemelkallergie Magazine voor ouders van februari 2012 jaargang 13

bambino kinderen met koemelkallergie Magazine voor ouders van februari 2012 jaargang 13 Magazine voor ouders van kinderen met koemelkallergie bambino februari 2012 jaargang 13 Van Team Kindervoeding In deze Bambino kunt u lezen wat koemelkallergie is en hoe de arts vaststelt of uw kind koemelkallergie

Nadere informatie

ANONIEM BINDEND ADVIES

ANONIEM BINDEND ADVIES ANONIEM BINDEND ADVIES Partijen : A te B, in de hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van C te D, vs E te F Zaak : Farmaceutische zorg, dieetpreparaat Zaaknummer : ANO07.348 Zittingsdatum : 21 november

Nadere informatie

Koemelk-provocatietest

Koemelk-provocatietest Kindergeneeskunde Koemelk-provocatietest Afspraken Provocatie 1: 08.00 uur Waar: Afdeling Kinderdagbehandeling gebouw D, verdieping 3, ontvangst 1 Provocatie 2: 08.00 uur Waar: Afdeling Kinderdagbehandeling

Nadere informatie

Koemelkallergie: een passe-partout voor huilbaby s?

Koemelkallergie: een passe-partout voor huilbaby s? Koemelkallergie: een passe-partout voor huilbaby s? Dr. Caroline Bervoets (KU Leuven) Promotor: prof. dr. Patrik Vankrunkelsven (KU Leuven) Co-promotor: dr. Luigi Genevrois (WGC De Ridderbuurt) Master

Nadere informatie

Gluten & koemelk De link met gezondheidsklachten Een complete gids voor therapeut & patiënt

Gluten & koemelk De link met gezondheidsklachten Een complete gids voor therapeut & patiënt Gluten & koemelk De link met gezondheidsklachten Een complete gids voor therapeut & patiënt Hilde Maris 4 TherapieWijzer Een woordje uitleg... 9 1. De geschiedenis van granen... 13 1.1. Tarwe is genetisch

Nadere informatie

Dermatologie. Voedselallergie. Afdeling: Onderwerp:

Dermatologie. Voedselallergie. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Dermatologie 1 : Steeds meer mensen hebben er last van Huiduitslag, buikpijn, diarree, benauwdheid, een ellendig moe gevoel: deze verschijnselen komen u vast en zeker bekend voor.

Nadere informatie

Bij een voedselallergie is het immuunsysteem rechtstreeks betrokken. Hierbij spelen allergenen een rol.

Bij een voedselallergie is het immuunsysteem rechtstreeks betrokken. Hierbij spelen allergenen een rol. Borstvoeding en (voedsel)overgevoeligheid door Andrea Gnoth Als voedsel niet goed verdragen wordt noemen we dat tegenwoordig een voedselovergevoeligheid. De afgelopen jaren hebben de wetenschap en de medische

Nadere informatie

Lessen uit de EuroPrevall studie. Aline Sprikkelman, kinderarts-pulmonoloog Yvonne Duijvestijn, kinderarts-allergologisch expert

Lessen uit de EuroPrevall studie. Aline Sprikkelman, kinderarts-pulmonoloog Yvonne Duijvestijn, kinderarts-allergologisch expert Lessen uit de EuroPrevall studie Aline Sprikkelman, kinderarts-pulmonoloog Yvonne Duijvestijn, kinderarts-allergologisch expert Aanleiding EuroPrevall studie Discrepantie prevalentie voedselallergie zelf

Nadere informatie

Hoe maak je borstvoeding tot een succes? Twijfels twijfels twijfels. Beren op het pad. Moeder Inge. Moeder Inge.

Hoe maak je borstvoeding tot een succes? Twijfels twijfels twijfels. Beren op het pad. Moeder Inge. Moeder Inge. Hoe maak je borstvoeding tot een succes? Twijfels twijfels twijfels Groeit-ie wel genoeg Drinkt-ie wel genoeg Ooh jee hij spuugt Waarom huilt-ie nou?? Alwéér honger? Of zouden het krampjes zijn? Anita

Nadere informatie

Allergie bij zuigelingen

Allergie bij zuigelingen Dit infobulletin is bedoeld voor alle zorgverleners die te maken hebben met borstvoeding. Voor vragen over de bulletins kun je terecht bij de voorzitter van de werkgroep. Annet Mulder: ann.mulder@zgt.nl

Nadere informatie

Do s and Don ts bij Voedselallergie

Do s and Don ts bij Voedselallergie Do s and Don ts bij Voedselallergie Stichting Voedselallergie, 10-11-2018 Dr. Berber Vlieg-Boerstra Vlieg & Melse Diëtisten Praktijk voor Voedselovergevoeligheid Arnhem, Amsterdam en Rotterdam Mw. Dr.

Nadere informatie