Taalbeleidsplan College Den Hulster Venlo

Transcriptie

1 College Den Hulster, Venlo Taalbeleidsplan College Den Hulster Venlo Elke docent is taaldocent! Martens, Julia Schroijen, Ronald

2 Inhoud 1.1 De school als organisatie a Leerlingenpopulatie b Schoolorganisatie a Visie op taalbeleid b De rol van de taalcoördinator Taalbeleid a Taalbeleid College Den Hulster Algemeen... 6 Professionalisering docenten b Taalbeleid College Den Hulster Algemeen... 6 Professionalisering docenten... 7 Oktober 2014 taalbeleid Pagina 1

3 1.1 De school als organisatie College Den Hulster is een school voor voortgezet onderwijs met een aanbod variërend van lwoo tot en met vwo, waaronder het tvwo Engels. Vanuit de hele regio stromen leerlingen uit het basisonderwijs binnen. College Den Hulster telt ongeveer 1975 leerlingen en maakt onderdeel uit van OGVO: Onderwijsgemeenschap Venlo en Omstreken waaronder drie campussen ressorteren: het Blariacumcollege (stadsdeel Venlo-West), het Valuascollege (Venlo-Centrum) en College Den Hulster (Venlo-Zuid). 1.1a Leerlingenpopulatie Peildatum: 1 oktober b Schoolorganisatie Raad van toezicht OGVO College van bestuur Campusdirectie Onderwijsdirecteur havo/ vwo Onderwijsdirecteur vmbo Taalcoördinator Rekencoördinator Teamleiders Teamleiders Commissie Taalbeleid Commissie Rekenbeleid Secties Secties Oktober 2014 taalbeleid Pagina 2

4 1.2a Visie op taalbeleid Voor het hele onderwijs in Nederland (zowel basisonderwijs als voortgezet onderwijs) is vastgelegd wat leerlingen moeten kennen en kunnen als het gaat om Nederlandse taal en rekenen/wiskunde. Dit is vastgelegd in het NRK: Nederlands Referentiekader doorlopende leerlijnen taal en rekenen. Het gaat hierbij om basiskennis en basisvaardigheden die voor alle leerlingen van belang zijn. Het doel van de invoering van een referentiekader hiervoor is een algemene niveauverhoging. Het aanleren van de basiskennis en vaardigheden is een kerntaak van het onderwijs. Deze basiskennis en vaardigheden kunnen leerlingen op verschillende niveaus beheersen. Voor taal zijn er in totaal vier niveaus beschreven. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen een fundamenteel niveau (F) en een streefniveau (S). Het niveau 2F heeft iedereen nodig om te kunnen participeren in de maatschappij. Het referentiekader kan ervoor zorgen dat er efficiëntere en effectievere onderwijsprogramma s komen. De programma s van de verschillende schooltypen zullen dan beter kunnen aansluiten waardoor herhalingen of hiaten worden voorkomen. Het referentiekader heeft ons als school voor voortgezet onderwijs opnieuw aan het denken gezet: zijn we op de goede weg, moet er worden bijgesteld en behalen wij het beoogde niveau? De bekendheid met de referentieniveaus is bij veel docenten gering. Invloed op het niveau van instromende leerlingen is er niet, terwijl de school in 2014 wel moet voldoen aan de eisen van de niveaus. De onzekerheid hierover wordt door docenten veelal als verwarrend ervaren. Vakdocenten zijn het erover eens dat de matige taalvaardigheid van de leerlingen bij veel vakken een struikelblok is. De vakdocenten zijn zich bewust van het taalprobleem van hun leerlingen, maar niet alle docenten voelen zichzelf verantwoordelijk voor de aanpak. De sectie Nederlands lijkt daar volgens veel docenten van de andere vakken toch de aangewezen groep voor. Onderzoek heeft uitgewezen dat het gat tussen wat leerlingen zouden moeten beheersen en wat ze daadwerkelijk beheersen, vaak te groot is om binnen het bestaande curriculum op te lossen. De situatie op College Den Hulster zal daar geen uitzondering op vormen. Oktober 2014 taalbeleid Pagina 3

5 Uitgangspunten van het taalbeleid Taal is cruciaal bij het leren; taal geeft het denken vorm. Een betere taalvaardigheid leidt tot betere prestaties bij alle vakken. Om de schoolprestaties te verbeteren is aandacht voor taal bij alle vakken nodig. Taal omvat alle taalvaardigheden: lezen, schrijven, spreken, luisteren en taalverzorging. Taalbeleid is gericht op de taalverwerving van alle leerlingen. Vakdocenten stellen taal op een voor leerlingen herkenbare manier aan de orde in taalrijke lessen. Taal vergt onderhoud en ontwikkeling. De werkgroep taalbeleid is van mening dat er een relatie bestaat tussen taal(vaardigheid) van leerlingen en hun leren, oftewel hun schoolsucces. Taal is meer dan grammatica en spelling. Taalvaardigheid kent verschillende vaardigheden die allemaal nodig zijn voor succesvol functioneren in de maatschappij in het algemeen en in het onderwijs in het bijzonder. Het verwoorden van doelstellingen en plannen van aanpak zorgt voor duidelijkheid. Door middel van het vastleggen hiervan in een meerjarenbeleidsplan voor taal beoogt College Den Hulster het belang en het succes van implementatie te vergroten en daarmee het taalniveau van zowel leerlingen als medewerkers goed op elkaar af te stemmen en te verhogen. Het taalbeleidsplan is een beleidsdocument op hoofdlijnen voor de periode Naast dit document zal er elk schooljaar een actieplan opgesteld worden, waarin specifieke doelen voor dat schooljaar worden opgenomen. Het actieplan voor schooljaar is als bijlage toegevoegd aan dit taalbeleidsplan. Als je het niveau van de taalvaardigheid van leerlingen in kaart wil brengen en wil verbeteren, dan is dit een taak van het hele docententeam. Om ervoor te zorgen dat de plannen en doelen behaald worden en niet blijven steken in een beleidsplan, is er in schooljaar een werkgroep taalbeleid in het leven geroepen en gefaciliteerd. De werkgroep bestaat uit vakdocenten Nederlands en wordt schoolbreed ingezet. In schooljaar is deze werkgroep omgevormd tot de Commissie Taalbeleid. De continuïteit van deze commissie moet gewaarborgd worden. In dit beleidsplan zal per jaar globaal worden uitgewerkt welke stappen er gezet zullen worden. Oktober 2014 taalbeleid Pagina 4

6 1.2b De rol van de taalcoördinator Coördineren van het taalbeleid De taalcoördinator is verantwoordelijk voor de inhoud en organisatie van het taalbeleid. Een goed functionerend beleidsplan is gekoppeld aan het schoolplan. Het taalbeleid geeft specifieke informatie over het ambitieniveau van de school op het gebied van taal, het huidige taalniveau van de leerlingen en de wijze waarop gewerkt wordt aan het behalen van de gestelde taaldoelen. De taalcoördinator is een gesprekspartner van de directie in het opzetten en aansturen van beleid. Hij adviseert de directie over taalbeleid. De meer uitvoerende taken op het gebied van taalbeleid zullen in handen zijn van docenten die deel uitmaken van de Commissie Taalbeleid. Fungeren als inhoudelijke deskundige op het gebied van taal Een taalcoördinator is inhoudelijk deskundig op het gebied van taal. Er wordt van hem verwacht dat hij op de hoogte is van de meest recente ontwikkelingen op het gebied van taal en dat hij deze kennis en expertise de school binnenbrengt. Ook speelt de coördinator een rol in de deskundigheidsbevordering binnen de school (als adviseur, trainer of coach van collega s). Eerste aanspreekpunt op het gebied van taal De taalcoördinator is gesprekspartner in meerdere lagen van de organisatie, van directie tot docenten. In zijn adviesfunctie aan de directie kan hij bijvoorbeeld informatie verschaffen over resultaten van leerlingen, nieuwe ontwikkelingen en nieuwe interventies. Op die manier kan hij een bijdrage leveren aan schoolspecifieke keuzes binnen het taalbeleid. De coördinator heeft meestal ook lesgevende taken. Hij ervaart dus, net als zijn andere lesgevende collega s, de effecten van ingezette interventies op het taalniveau en de prestaties van de leerlingen. Extern vertegenwoordigt de taalcoördinator de school, bijvoorbeeld in samenwerkingsverbanden om doorlopende leerlijnen vorm te geven. Oktober 2014 taalbeleid Pagina 5

7 1.3 Taalbeleid 1.3a Taalbeleid College Den Hulster Algemeen - Opdracht geformuleerd vanuit de directie. - Taalbeleidsplan geschreven door Julia Martens en Ronald Schroijen. - Taalbeleid gepresenteerd aan personeel door Julia Martens en Ronald Schroijen tijdens plenair overleg. - Got it?! gebruikt als pilot om alvast de screening bij de brugklassen op te starten. - Uitzoeken van een door de inspectie goedgekeurde taaltoets en bijbehorende oefenprogramma s (Diataal). - Opstellen concept formatie Commissie Taalbeleid Opstellen concept actieplan schooljaar Alle brugklassen worden vanaf november 2013 gescreend met Got-it?! Taal om hun startniveau te bepalen. - Alle brugklassen gaan vervolgens oefenen met het oefenprogramma van Got it?! Taal. Professionalisering docenten - Docenten aanmoedigen om zich aan te melden voor beterspellen.nl ter verbetering van hun taalvaardigheid. 1.3b Taalbeleid College Den Hulster Algemeen - Leerlingen uit klas 1 van havo/vwo en klas 1 van vmbo worden aan het begin en het einde van het schooljaar getoetst om hun taalniveau en taalontwikkeling vast te stellen met behulp van Diataal, dat beschikt over door de inspectie goedgekeurde taaltoetsen. - De resultaten worden gebruikt om leerlingen met taalachterstanden gerichte hulp te bieden om op het vereiste niveau conform het NRK te komen. - De overige leerjaren van alle sectoren gaan werken met het programma Diaplus om de voortgang van het proces te bewaken. De docenten Nederlands zullen hierin een rol spelen. - Er is op advies van de Commissie Taalbeleid een vast uur taal in het lesrooster opgenomen voor leerjaar 1 en 2 om leerlingen met een taalachterstand bij te spijkeren. Op basis van de toetsresultaten van Diataal (brugklas), of de cijfers van vorig schooljaar (2 e klassen) krijgen de leerlingen extra ondersteuning m.b.t. de vaardigheden waarbij dit nodig is. - De resultaten van de brugklasleerlingen worden digitaal overgedragen aan de bassischolen en gebruikt in gesprekken m.b.t. determinering PO VO en brugklas klas 2. - De resultaten van alle klassen worden (indien mogelijk) vastgelegd in Magister / beschikbaar gesteld voor ouders. Doel hiervan is het verbeteren van het determinatieproces. Oktober 2014 taalbeleid Pagina 6

8 Professionalisering docenten - Er wordt een studiemiddag Taal georganiseerd met de thema s Referentieniveaus en Taalgericht vakonderwijs. Doel hiervan is om docenten bewust te maken van het belang van taal in hun vak: Taal, leren en denken zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. - We produceren en publiceren teksten zonder taalfouten; we streven dit in elk geval na. - Alle docenten zijn bekend met de vereiste startniveaus Nederlands in het vervolgonderwijs. - In alle lessen wordt correct AN (Algemeen Nederlands) gesproken. De moderne vreemde talen kunnen uiteraard doeltaal=voertaal hanteren, indien dit gewenst is. - De docent Nederlands is in een team aanspreekpunt voor de andere teamleden op het gebied van taal. - Streven einde schooljaar: De vakdocenten zijn taalbewuste docenten en werken mee aan het vergroten van de taalvaardigheid van hun leerlingen. Taalbewuste docenten Maken afspraken met collega s en houden zich daaraan. Hebben aandacht voor vak- en schooltaalwoorden. Leggen relaties met wat in voorgaande lessen is gebeurd. Gebruiken activerende werkvormen. Sluiten met hun taalgebruik aan bij het niveau van de leerlingen. Bespreken strategieën met de leerlingen. Bekijken toetsen kritisch op vraagformuleringen. * - * - * - * - * - * Venlo, oktober 2014 Julia J. A. Martens BEd Verantwoordelijke vmbo Drs. Ronald J.L. Schroijen Coördinator commissie - verantwoordelijke havo/vwo mts@denhulster.nl sro@denhulster.nl Oktober 2014 taalbeleid Pagina 7