GHOR Nederland. Bestuur NVBR Postbus HA ARNHEM. Utrecht, 10 september Betreft: fiscale consequenties wijziging Wet Vei ligheidsregio's

Transcriptie

1 Bestuur NVBR Postbus HA ARNHEM Utrecht, 10 september 2012 Betreft: fiscale consequenties wijziging Wet Vei ligheidsregio's Geacht bestuur, De voorgenomen wijziging van de Wet Veiligheidsregio's\ waa rin de brandweerzorgtaken vanaf 1 januari 2014 worden aangemerkt als regionale taken, heeft fiscale consequenties. In deze brief wil ik u informeren over deze consequenties en een aantal handvatten bieden om daar binnen uw regio mee om te gaan. 1. Achtergrond Op 19 januari 2012 heeft de Raad van Regionaal Commandanten een brief gestuurd naar de minister om aandacht te vragen voor een aantal verwachte fiscale knelpunten. Op 7 maart 2012 hebben uw portefeuillehouder Diemer Kransen, een afvaardiging van het netwerk F&C en fiscaal specialisten daarover een vruchtbaar overleg gehad met vertegenwoordigers van het ministerie van Financien. Zoals u bekend is, heeft de staatssecretaris van Financien daarop besloten dat het huidige regime voor het compenseren van btw op brandweertaken ongewijzigd wordt voortgezet tot 1 januari Btw op brandweerzorgtaken niet meer compensabel Vanaf 1 januari 2014 worden de brandweerzorgtaken formeel belegd bij de veiligheidsregio's. Hiermee vervalt de mogelijkheid om betaalde btw met betrekking tot deze taken te verrekenen via het btw compensatiefonds. Op dit moment kunnen de veiligheidsregio's btw (met betrekking tot de wettelijke taken van de gemeenten) op basis van het transparantiebesluit doorschuiven aan de deelnemende gemeenten. De gemeenten compenseren dit vervolgens via het btw compensatiefonds. Vanaf 1 januari 2014 is dit niet meer mogelijk. 3. Samenvatting fiscale consequenties Bij het in kaart brengen van de fiscale consequenties voor de veiligheidsregio's en de gemeenten maken we een onderscheid tussen enerzijds het exploitatie-effect en anderzijds het herzie n ingseffect. Exploitatie-effect Het vervallen van de mogelijkheid om btw te compenseren leidt tot hogere exploitatielasten bij de veiligheidsregio's. De veiligheidsregio's worden daarvoor lumpsum gecompenseerd via de BDUR bijdrage, waarmee wordt beoogd het exploitatie-effect te neutraliseren. In paragraaf 4.2 wordt nader ingegaan op de compensatie via de BDUR. 1 Op het moment van het schrijven van deze brief is de wetwijziging aangenomen door de Tweede Kamer en ingediend bij de Eerste Kamer voor schriftelijke behandeling. 1

2 Herzieningseffect De wetswijziging leidt in fiscale zin tot een zogenaamde sfeerovergang; ofwel de overgang naar een ander btw regime. Op grond van de Wet op het btw-compensatiefonds (herzieningsbepalingen) kan dit betekenen dat een deel van de gecompenseerde btw door de gemeente moet worden terugbetaald (herziening). Dit is aileen van toepassing op onroerend goed dat in 2004 of later in gebruik is genomen en op 1 januari 2014 (nog) niet is overgedragen aan de veiligheidsregio. 4. Aandachtspunten en aanbevelingen Het kernteam van het netwerk F&C heeft een aantal aandachtspunten en aanbevelingen geformuleerd die ik hierbij graag onder uw aandacht breng. 4.1 Eigendom onroerend goed Zoals hierboven al is vermeld, moet in de afweging omtrent de overdracht van onroerend goed aan de veiligheidsregio rekening worden gehouden met de eventuele herziening bij de gemeente. Voor onroerend goed dat in gebruik is en blijft voor de brandweerzorgtaak en v66r 1 januari 2014 is overgedragen aan de veiligheidsregio geldt een vrijstelling 2 ; er hoeft dus geen herziening plaats te vinden. Daarnaast is de herzieningstermijn (10 jaar) van belang voor het onroerend goed dat eigendom blijft van de gemeenten, of door de veiligheidsregio binnen deze termijn (a I dan niet aan gemeenten) weer wordt verkocht/overgedragen. Als onroerend goed na 1 januari 2004 in gebruik is genomen, en geen eigendom (meer) is van de veiligheidsregio, zal een deel van de in het verleden gecompenseerde btw moeten worden terugbetaald. Bij de herziening is een staffel van toepassing. Dit betekent dat het terug te beta len deel van de gecompenseerde btw afneemt naarmate het onroerend goed Ianger in gebruik is. Het overdragen van het eigendom naar de veiligheidsregio voorkomt dus in aile gevallen een herziening als wordt vo ldaan aan de gestelde voorwaarden 3. Na het verstrijken van de herzieningstermijn, maakt het voor de omvang van het herzieningseffect niet uit of onroerend goed in eigendom is van de veiligheidsregio of van een gemeente. Ter voorkoming van onnodige financiele schade is het dus verstandig om met de gemeenten nate gaan of onroerend goed nog binnen de herzieningstermijn va lt. Als dit het geval is, dan wordt door het overdragen van het onroerend goed aan de veiligheidsregio (aldan niet met een recht van terugkoop of een terugkoopverplichting) een herziening voorkomen. In bijlage 1 treft u een voorbeeld aan van een clausule met terugkoopplicht. De bijlage is slechts bedoeld als voorbeeld. Uiteraard moeten de veiligheidsregio's en gemeenten zelf de voor hun van toepassing zijnde tekst (her)formuleren. Het voorbeeld is afkomstig uit een transportakte die inmiddels bij een notaris gepasseerd is. Vanaf 1 januari 2014 mag de btw op investeringen met betrekking tot brandweerzorgtaken door zowel gemeenten als 'veiligheidsregio's niet meer worden gecompenseerd. Ook is ook de btw met betrekking tot onderhoud en gebruikslasten van onroerend goed (dat wordt gebruikt voor de uitvoering van de wettelijke taken van de veiligheidsregio's) niet meer compensabel. Bij wie het eigendom ligt (veiligheidsregio of gemeente) is hierbij niet relevant. Als onroerend goed eigendom is 2 Besluit van 25 januari 2012, BLBK 2012/175M, Staatscourant van 7 februari 2012, nr De vrijstelling is van toe passing als het onroerend goed in gebruik is (en blijft) voor vrijgestelde prestaties (zie noot 3). 3 Voor de goedkeuring voor vrijstelling van artikelen 8 en 9 van de Uitvoeringsregeling BTW-com pensatiefonds gelden de volgende voorwaarden: 1) Het gebouw dat wordt overgedragen is als brandweerkazerne in ge bru ik en blijft ook na de overdracht als brandweerkazerne in gebruik. 2) De gemeente draagt de brandweerkazerne v66r 1 januari 2014 aan de veiligheidsregio over. 3) Op het moment van de overdracht van de brandweerkazerne bestaan geen plannen om de kazerne aan een derde te verkopen. 2

3 van een gemeente en wordt verhuurd 4 aan de veiligheidsregio, dan kan de niet compensabele btw als btw schade op de huurnota in rekening worden gebracht bij de veiligheidsregio (die via de BDUR wordt gecompenseerd).wij raden u aan om met uw gemeenten duidelijke afspraken te maken over wie het onderhoud organiseert en bekostigt. In bijlage 2 is een overzicht opgenomen waarin de btw effecten met betrekking tot onroerend goed worden samengevat. 4.2 BTW compensatie via BDUR Cebeon heeft in opdracht van het Ministerie van V&J een onderzoek uitgevoerd naar: De omvang van de btw gevolgen (omvang via BDUR te compenseren btw bed rag) Verdeelsleutel voor de verdeling tussen de veiligheidsregio's De uitkomsten van het onderzoek zijn overgenomen door het ministerie van V&J. Naar aanleiding van vragen uit het netwerk F&C heeft een afvaardiging inzage gehad in de onderzoeksgegevens. Hieronder zijn de bevindingen opgenomen. Omvang compensotiebedrag Er is geen aanleiding gevonden om te veronderstellen dat de inschatting van de totale omvang btw gevolgen significant te laag is 5. Wei moet het te compenseren bedrag nog worden bijgesteld naar aanleiding van de recent aangekondigde btw verhoging van 19% naar 21%. In de periode van de steekproef (2008 t/m 2012) is het gecompenseerde btw bedrag (de grondslag voor het bepalen van de omvang van het compensatiebedrag) mogelijk lager door uitstel van investeringen en groat onderhoud in verband met regionaliseringen, maar daar tegenover staat ook een hogere compensatie als gevolg van inhuur van derden bij regionaliseringen en het feit dat het compensatiebedrag is gebaseerd op de jaren voordat bezuinigingstaakstellingen zijn opgelegd. Verdeling compensotiebedrag De voorgestelde verdeelsleutelleidt tot een evenwichtig beeld per regiotype 6, aileen is vastgesteld dat de verschillen tussen de feitelijk geclaimde bedragen en compensatie op basis van de verdeelsleutel per veiligheidsregio aanzienlijk kunnen zijn (>25%, > 1m in). Daarom adviseert het kernteam F&C het bestuur om het Ministerie van V&J te verzoeken om (nu door de uitstelperiode meer tijd beschikbaar is) het eerder verrichte onderzoek a ante vullen met cijfers over 2011 (en mogelijk 2012) en op basis daarvan de verdeelsleutel eventueel te heroverwegen. 4.3 Detachering personeel van gemeenten aan veiligheidsregio's Bij detachering van gemeenteambtenaren aan een veiligheidsregio is feitelijk sprake van externe inhuur door de veiligheidsregio. De detachering moet door de gemeente met btw in rekening worden gebracht bij de veiligheidsregio. Tot 1 januari 2014 kan de veiligheidsregio de btw, voor zover deze geen betrekking heeft op de huidige regionale taken van de veiligheidsregio, nag op basis van 4 Bij verhuur van on roe rend goed door een gemeente a an een veiligheidsregio, treedt de gemeente op a is ondernemer in de zin van de Wet op de Omzetbelasting. Op dit moment geldt al dat de btw niet meer compensabel is omdat het verhuren van onroerend goed niet wordt gezien a is wettelijke taak van een gemeente, ook al wordt het onroerend goed gebruikt voor de uitvoering van brandweertaken. De fiscus heeft daarop een uitzondering gemaa kt : a is het onroerend goed dat wordt gebruikt voor de uitvoering van de brandweertaak om niet ter beschikking wordt gesteld a an een Veiligheidsregio, dan is de btw (tot 1 januari 2014) nog wei compensabel. 5 Steekproef lijkt groat genoeg om de totale omvang te kunnen bepalen via extrapolatie. Bovendien is vastgesteld dat de niet aangeleverde informatie is aangevuld op basis van een goed onderbouwing. 6 Er worden drie regiotypen onderscheiden op basis van de mate van verstedelijking: weinig, matig, veel verstedelijking. 3

4 de transparantiemethode doorschuiven naar de gemeenten. Per 1 januari 2014 is de btw in aile gevallen niet meer compensabel. 4.4 Btw op investeringen Vanaf 1 januari 2014 is de btw op investeringen met betrekking tot brandweerzorgtaken niet meer compensabel. Het exploitatie-effect zal echter geleidelijk optreden via de kapitaallasten, terwijl de veiligheidsregio's vanaf 2014 het volledige compensatiebedrag ontvangen via de BDUR. De eerste jaren is dus sprake van een incidenteel voordeel voor de veiligheidsregio's. Veiligheidsregio's zullen een deel van de btw compensatie op structurele basis moeten oormerken als dekking voor de hogere kapitaallasten op termijn. Het is belangrijk om in dit verband op te merken dat bij investeringen v66r 1 januari 2014 goed moet worden gelet op het moment van feitelijke levering. Als dit in 2014 is, dan is de btw alsnog niet decla rabel. Ditzelfde geldt overigens ook voor lasten die in 2013 of eerder (vooruit) in rekening worden gebracht door leveranciers, maa r die betrekking hebben op 2014 of later. 4.5 Voorzieningen Het verdient aanbeveling om bij de voorzieningen nate gaan of deze toereikend zijn om de voorziene lasten vanaf 2014 (inclusief btw) te dekken. Voorzieningen voor bijvoorbeeld groot onderhoud zijn immers gebaseerd op lasten exclusief btw. Ten aanzien van de bestaande voorziening kan een (incidentele) verhoging nodig zijn. Voor nieuwe toevoegingen zal al rekening moeten worden gehouden met de niet meer compensabele btw vanaf De hogere lasten moeten worden gedekt uit de compensatie via de BDUR. 5. Tot slot Vanuit verschi llende regia's zijn vragen gesteld over de fiscale consequenties van de wetswijziging en in het bijzonder in relatie tot de overdracht van onroerend goed. Uiteraard spelen hierbij meer factoren ee n rol dan de fiscale consequenties aileen. lk hoop middels deze brief in ieder geval een duidelijk inzicht te geven in de fisca le consequenties in verschillende situaties en u te wijzen op enkele aandachtspunten zodat u dit kunt meenemen in de afweging binnen uw regio. Met vriendelijke groet, Dennis de Jager, Voorzitter netwerk Finance & Control Bijlagen: 1. Voorbeeld clausule met terugkoopverplichting 2. Overzicht btw gevolgen overdracht onroerend goed 4

5 Bijlage 1- Voorbeeld clausule met terugkoopverplichting TERUGKOOPVERPLICHTING Tenzij het algemeen bestuur van koper anders besluit, verplicht verkoper zich het verkochte terug te kopen van koper en verplicht koper zich het verkochte te verkopen aan koper, indien: de herzieningsperiode in de zin van de Uitvoeringsregeling BTW-compensatiefonds is verstreken; in dat geval geschiedt levering uiterlijk op de dag nadat de herzieningsperiode is verstreken, dan wei op een door partijen nader overeen te komen dag; krachtens een besluit van de lnspecteur der Rijksbelastingen of anderszins bij of krachtens de wet duidelijk is geworden dat verhuur van het verkochte door verkoper aan koper mogelijk is, zonder dat zulks voor verkoper als consequentie heeft dat op grand van artikel 9 van de Uitvoeringsregeling BTW-compensatiefonds een (deel van een) bijdrage uit het compensatiefonds moet worden terugbetaald; op andere wijze duidelijk is geworden dat verhuur van het verkochte door verkoper aan koper mogelijk is, zonder dat zulks voor verkoper als consequentie heeft dat opgrond van artikel9 van de Uitvoeringsregeling BTW-compensatiefonds een (deel van een) bijdrage uit het compensatiefonds moet worden terugbetaald; het gebruik van het verkochte als brandweerkazerne wordt beeindigd; i~ dat geval geschiedt levering uiterlijk op de dag nadat het gebruik als brandweerkazerne is geeindigd, dan wei op een door partijen nader overeen te komen dag. lndien koper gedurende de herzieningsperiode in de zin van de Uitvoeringsregeling BTWcompensatiefonds het verkochte aan een derde overdraagt en/of het gebruik en of de bestemming van het verkochte wijzigt, alles zodanig dat dit voor verkoper leidt tot de plicht een (deel van de) bijdrage uit het BTW-compensatiefonds terug te beta len, zal koper verkoper compenseren voor dit BTW-nadeel. lndien het gebruik van het verkochte als brandweerkazerne niet wordt beeindigd, wordt vanaf het moment van terugkoop de kazerne gehuurd door koper, op de doorpartijen in redelijkheid vast te stellen voorwaarden. lngeval van terugkoop op grand van het voorgaande of anderszins, zal de koopprijs gelijk zijn aan de koopprijs in deze overeenkomst, te verminderen met de afschrijvingen zoa ls deze ten aanzien van het verkochte door verkoper zouden zijn gedaan over de periode tussen een januari tweeduizend twaalf en de dag van levering krachtens de terugkoop. lngeval van een gedwongen terugkoop door de verkoper op initiatiefvan de koper, zonder dat de herzieningsperiode is afgelopen, zullen eventuele BTW-effecten in mindering strekken op de terugkoopprijs. Het tussentijdse terugkooprecht/de tussentijdse terugkoopplicht mag niet eerder worden ingeroepen dan na verloop van achttien (18) maanden na de datum van een bestuurlijk besluit strekkende tot beeindiging van het gebruik van het verkochte als kazerne. Koper is gehouden als een goed huisvader voor het verkochte zorg te dragen, en het verkochte goed te onderhouden. Het verkochte zal aan verkoper worden teruggeleverd in de staat als beschreven in het door 5

6 beide partijen ondertekende rapport "Schouw huisvesting kazerne XXX Naam in te vullen XXX", behoudens de normale slijtage en met inachtneming en uitvoering door koper van het door verkoper opgestelde meerjarenonderhoudsschema van het verkochte. TERUGKOOPBEPALING Het is koper niet toegestaan om het verkochte over te dragen aan derden, anders dan met het in acht nemen van het hierna gemelde. lndien koper het verkochte a an een derde wenst over te dragen, is hij verplicht de verkoper middels een aangetekend schrijven eerst in staat te stellen het verkochte terug te kopen tegen een koopprijs gelijk aan de koopprijs in deze overeenkomst, te verminderen met de afschrijvingen zoals deze ten aanzien van het verkochte door verkoper zouden zijn gedaan over de periode tussen een januari tweeduizend elf en de dag van levering krachtens de terugkoop. lndien verkoper niet binnen vier (4) maanden na ontvangst van voormeld aangetekend schrijven heeft aangegeven van dit van aanbod gebruik te maken, mag koper aan derden het verkochte overdragen en is verkoper verplicht mee te werken aan de overdracht van het verkochte aan een door de koper aan te wijzen derde. ONTBINDING Partijen doen afstand van het recht om ontbinding van de koopovereenkomst te vorderen. BEROEP VRIJSTELLING OVERDRACHTSBELASTING Terzake van deze levering wordt door partijen een beroep gedaan op de vrijstelling overdrachtsbelasting als bedoeld in artikells lid 1 sub c van de Wet op belastingen van rechtsverkeer. 6

7 Bijlage 2 - Overzicht btw gevolgen overdracht onroerend goed Ten aanzien van de overdracht van onroerend goed van de gemeenten naa r de veiligheidsregio's zijn de btw gevolgen afhankelijk van een aantal keuzes en factoren (zie onderstaand schema). De overdracht van roerende goederen heeft geen herziening tot gevolg m its deze voor 1 januari 2014 zijn overgedragen en in gebruik zijn genomen. Ja Is het pand at in Btw gevolgen voor eigendom van VR? onvestenng Btw gevolgen voor kosten Nee voor onderhoud etc. I j Geen herztenrng nodig ten aanzren van voorheffing op onvestenng / Wordt ergendom overgedragen a an VR Btw op onderhoudskosten mag vanaf 1 januar nretmeer worden geclairnd blj het BCF Ja Nee Kosten verhogrng brj VR ~ ~ Geen herzrenmg nodigten Vindt de overdracht Is het pand on 2004 of..-- Ja Ja aanzren van voorheffingop plaats v66r 1 Januarl l ater in gebruik... onvestenng 2014? genomen? Op 1 januan 2014 zal een herzienlng moeten plaatsvrnden voor rekenrngvan de gemeent e Btw op onderhoudskosten mag Nee Nee Btw onderhoudskosten mag vanaf 1 januari 2014 nretmeer van af 1 Januan 2014 niet meer worden geclarrnd bij het BCF worden geclaimd b J het BCF Kosten verhogong bojvr Kostenverhogrng brj gemeente. ' Geen herzrenrng nodrg ten Is het pand on 2004 of Geen herzrenrng nodi g ten Nee Nee aanzren van voorh effong op later in gebrulk Betaalt de VR huur' / aanzren van voorheffin g op nveste nng genomen? rnvestenng \I Btw op onderhoudskosten mag vanaf 1 Januan 2014 nret meer worden geclarrnd brj het BCF Kosten verhoging brj VR Op het moment van overdracht moet he 1 zrenrng plaatsvrnden Ja Ja volgens staffel (u itgaand van " moment van rngebrurkname) Btw op onderhoudskosten mag vanaf 1 januarl 2014 nret meer worden geclarmd bij het BCF Kosten ver hogong b1j VR Btw onderhoudskosten mag vanaf1 Januan 2014 nretmeer worden geclarrnd brj het BCF Kostenverhogrng brjgemeente Geen herzrenrng nodig ten aanzren van voorheffing op rnvesterlng Btw schade kan In rekenrng worden gebracht bij VR Koste nve rhogrng br j VR I Besluit van 25 januari 2012, BLBK2012/175M, Staatscourant van 7 februari 2012, nr Verlenin g termijn tot 1 janu ari 2014, zie brief Staatssecretaris van Fi nanci en d.d Beslui t van 25 j anuari 2012, BLBK 2012/175M, Staatscourant van 7 februari 2012, n r Art. 13 Uitvoeringbeschikking Omzetbelasting, metverwijzing naar art. 11 Wet opde Omzetbelastin g art. 8 uitvoeringsregeling btw compensat iefonds. 7

8