Richtlijn Bipolaire Stoornissen commentaarfase
|
|
- Christel Lemmens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Richtlijn Bipolaire Stoornissen commentaarfase Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam / Hoofddorp Altrecht, Utrecht
2 Ralph Kupka: potentiële belangenverstrengeling in de afgelopen 5 ar ORGANISATIE SAMENWERKING Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen (KenBiS) NVvP NWO Voorzitter bestuur Voorzitter Richtlijncommissie Bipolaire Stoornissen Research grant Astra Zeneca AstraZeneca, BristolMyersSquibb, Lundbeck, EliLilly, JanssenCilag De Tijdstroom UpToDate Unrestricted research grants (2009; 2010; 2011) Honoraria voor eigen lezingen op gesponsorde symposia (inverdiende gelden t.g.v. onderzoeksbudgetten) Royalties Handboek Bipolaire Stoornissen Royalties module Rapid Cycling Bipolar Disorder
3 Herman Boerhaave (1709) Kortbondige Spreuken wegens de Ziektens
4 1911
5 Nederlands Tijdschrift voor Geskunde 1963
6 Richtlijnontwikkeling in Nederland
7 Richtlijnontwikkeling in Nederland
8 Richtlijnontwikkeling in Nederland
9 Richtlijnontwikkeling in Nederland
10 Richtlijnontwikkeling in Nederland Organisatie van de zorg Diagnostiek en meetinstrumenten Voorlichting en psycho-educatie Zelfmanagement Psychotherapie Farmacotherapie en beslisbomen Somatische aspecten Kinderwens en zwangerschap 2008
11 Richtlijnontwikkeling in Nederland
12
13 Richtlijnontwikkeling in Nederland Richtlijn Bipolaire Stoornissen
14 Richtlijnontwikkeling in Nederland psychiaters (volwassenen) 1 psychiater (ouderen) 1 psychiater (kinderen & jeugdigen) 3 verpleegkundigen 2 psychologen 3 leden VMDB (incl. 1 naastbetrokkene) Richtlijn Bipolaire Stoornissen 2015
15 Richtlijnontwikkeling in Nederland Guideline development: collaboration with NICE Richtlijn Bipolaire Stoornissen 2015
16 Methodologie Richtlijnontwikkeling Systematic reviews en meta-analyses Randomised controlled trials Cohort, case control studies Niet-gecontroleerde studies Expert opinie oordeel kwaliteit oordeel kwalitei t oordeel kwalitei t oordeel kwalitei t conclusies met bewijskracht overige overwegingen - klinische relevantie - voorkeur patient - kosten effectiviteit - juridische consequenties - beschikbaarheid voorz. - organisatie van zorg - veiligheid aanbeveling ( evidence plus experience )
17 Organogram NVvP Financier/opdrachtgever Trimbos Methodische ondersteuning/projectleiding Nice/NCCMH Methodologie Reviewer Economisch analist Informatie specialist Werkgroep Adviesraad Stakeholders Projectleider/ Rl-adviseur Notulist Project assistent
18 Aanbevelingen Aanbeveling: concrete handelingsinstructie Consensus werkgroep (professionals en patiënten) Als geen harde conclusies mogelijk uit literatuur: toch taak werkgroep om aanbeveling te formuleren waar behandelaar houvast aan heeft Wetenschappelijke conclusie + overige overwegingen = aanbeveling
19 Werkgroep, technisch team en adviesraad Richtlijn werkgroep: Ralph Kupka (psychiater, voorzitter) Peter Goossens (verpleegkundig specialist, vice-vz) Mischa van Bendegem (verpleegkundige) Thea Daggenvoorde (verpleegkundige) Martine Daniels (psycholoog) Annemieke Dols (psychiater) Manon Hillegers (psychiater) Anneke Hoogelander (VMDB) Elisabeth ter Kulve (VMDB) Tim Peetoom (psycholoog) Raphael Schulte (psychiater) An Stevens (psychiater) Technisch team Trimbos: Daniëlle van Duin (projectleider) Matthijs Oud (reviewer) Marleen Hermens (reviewer) Joran Lokkerbol (economisch analist) Angita Peterse (informatie specialist) Nelleke van Zon (project assistent) NICE: Tim Kendall (Director NCCMH) Evan Mayo-Wilson (Senior Systematic reviewer) Adviesraad: Carlo Gaillard, Internist/nefroloog Nienke Jabben, psycholoog Harm van Marwijk, huisarts Willem Nolen, psychiater Catrien Reichart, K&J psychiater Sigfried Schouws, psycholoog Helga Schurink, verpleegkundige Thea van Troost, verpleegkundige Ingeborg Wilting, ziekenhuisapotheker
20 Commentaar ronde Beroepsverenigingen gelegenheid commentaar te geven (tot 5 nuari 2015 mogelijk) Procedure voortgangsrapportages werkgroepleden achterban: voorkomen problemen in autorisatiefase Commentaar verzamelen in schema Commentaar verwerken: definitieve concepttekst
21
22
23
24
25
26
27
28 DEPRESSIE MANIE Episode Interval Episode Respons Terugval Recidief manie Omslag Recidief depressie Remissie Herstel Acute behandeling Vervolgbehandeling Onderhoudsbehandeling weken maanden ren Acute behandeling
29 Psychosociale en psychologische interventies
30
31 ORGANISATIE VAN ZORG
32 Acute Acute behandeling/ Voortgezette Onderhouds- Onderhouds- behandeling/ matig intensief behandeling/ behandeling/ behandeling/ hoog intensief Matig tot laag hoog intensief Matig tot laag intensief intensief Fase van de Manie/depressie Manie/depressie Manie/depressie in Interval met Symptoomarm interval na bipolaire stoornis (partiële) remissie restsymptomen of herstel van episode comorbiditeit; (rapid) cycling Symptoom Ernstige episode Lichte tot matig Lichte tot matige Aanzienlijke Symptomatische remissie niveau ernstige episode restverschijnselen restsymptomen of (rapid) cycling Niveau van Ernstige Matige tot ernstige Lichte tot matige Matige tot ernstige Geen of lichte beperkingen functioneren beperkingen beperkingen beperkingen beperkingen Huisarts D D - - (L) Basis GGZ (L) Algemene polikliniek* D K K - L Gespecialiseerde polikliniek* D K K L L F-ACT* D K K K of L L Intensieve psychiatrische thuiszorg* - K K K - Crisisdienst D of K D of K Dagbehandeling - K K K - Opname/open - K K - - Opname/gesloten K K Opname/langdurig L - D=diagnostiek & verwijzing; K=kortdurende behandeling; L=lange termijn behandeling (L)=lange termijn behandeling bij langdurige stabiliteit
33 FARMACOTHERAPIE: BESLISBOMEN ACUTE EPISODEN MANIE BIPOLAIRE DEPRESSIE RAPID CYCLING ONDERHOUDSBEHANDELING
34 Beslisboom 7.1 (toelichting zie ) behandeling van manische episode Manische episode Gebruikt antidepressivum? Stop AD Bestaande onderhoudsbehandeling? 1 e keus: haloperidol / olanzapine / risperidon / quetiapine Overweeg bij matig ernstige manie: Lithium of VPZ als monotherapie Bij inadequate dosis of therapie-ontrouw: dosis optimaliseren Bij adequate dosis of direct bij ernstige manie: haloperidol / olanzapine / risperidon / quetiapine toevoegen Ernstige slaapstoornis? Ernstige onrust? Voeg benzodiazepine toe Respons na 2 weken? Voortgezette behandeling met dezelfde medicatie gedurende tenminste 8 weken na remissie - Wissel tussen Li / VPZ / AP - combinatie AP + Li of AP + VPZ - combinatie Li + VPZ of Li + CBZ Respons na 2 weken? Voortgezette behandeling met dezelfde medicatie gedurende tenminste 8 weken na remissie Opties (onder meer): - Li + Vlp + AP - Li + Cbz + AP - ECT Overweeg starten onderhoudsbehandeling of overweeg bijstellen bestaande onderhoudsbehandeling
35 Beslisboom 7.2 (toelichting zie ) behandeling van bipolaire depressie Bipolaire depressie Bipolaire II stoornis? Opties: - Behandel met alleen AD indien geen gemengde kenmerken (cave manie en rapid cycling), - Behandel als Bipolaire I depressie Bestaande onderhoudsbehandeling? Quetiapine Olanzapine + Fluoxetine Overweeg bij matig ernstige depressie: Lithium of VPZ of LMT als monotherapie Bij inadequate dosis of therapie-ontrouw: dosis optimaliseren Bij adequate dosis of direct bij ernstige depressie: - Quetiapine of Olanzapine + Fluoxetine toevoegen - SSRI of bupropion toevoegen Ernstige slaapstoornis? Ernstige onrust? Respons na 4-6 weken? Voeg benzodiazepine toe Voortgezette behandeling met dezelfde medicatie gedurende tenminste 8 weken na remissie Wissel tussen bovenstaande keuzes Combir Li + Lamotrigine Combir Li/VPZ + Lurasidon (of Lurasidon monotherapie) Respons na 4-6 weken? Voortgezette behandeling met dezelfde medicatie gedurende tenminste 8 weken na remissie Opties (onder meer): - Combir Li / VPZ /AP met Tranylcypromine - Combir Li / VPZ /AP met ander antidepressivum - ECT Overweeg starten onderhoudsbehandeling Of overweeg bijstellen bestaande onderhoudsbehandeling
36 Beslisboom 7.3 (toelichting zie 7.4.4) Behandeling van rapid cycling Rapid cycling? Mogelijke inducerende risicofactoren? (middelenmisbruik, schildklierstoornis?) Gebruikt Li / VPZ / Que / Olz / Ari met hoog therapeutische spiegel / in voldoende dosering? Behandeling van risicofactor Start en/of optimaliseer dosering (1) Depressieve episode matig/ernstig, > 3 mnd? Volg beslisboom 7.2 (depressie) tot respons (2) (Hypo)manische of gemengde episode? Gebruikt AD? (3) Continue afwisseling van episoden van tegenovergestelde polariteit (cycling)? Gebruikt AD? Respons zonder stemmingsomslag? Stop AD Stop AD Indien AD, sluip dit uit Ga naar (2) of (3) Respons na 2-4 weken? Respons na 3 maanden? Langdurig stabiel? Voeg 2 e middel toe: Li / VPZ / Que / Lam / Olz / Ari Voeg 2 e middel toe: Li / Vlp / Que / Lam / Olz / Ari Ga naar (3) Respons na 2-4 weken? Respons na 3 maanden? Continueer medicatie Continueer medicatie Volg beslisboom 7.1 (manie) of ga naar (3) bij stemmingsomslag / cycling Overige opties (onder meer): - Wissel combinatie van 2 middelen (Li / Vlp / Oue / Cbz / Lam / Olz / Ari ) - Combinatie van drie middelen - ECT - Hoge dosis levothyroxine
37 Beslisboom 8.1 Indicatie voor onderhoudsbehandeling Aantal doorgemaakte episoden tot nu toe Eerste episode manie Tweede episode waarvan ten minste één (hypo)manie Derde (of meer) episode waarvan ten minste één (hypo)manie Belaste anamnese eerstegraads familieleden en / of ernstig verlopen episode Belaste anamnese eerstegraads familieleden en / of ernstig verlopen episode Indicatie voor onderhoudsbehandeling Overweeg onderhoudsbehandeling Toch staken? Geen indicatie voor onderhoudsbehandeling Dosis (zeer) geleidelijk afbouwen
38 Beslisboom 8.2 Farmacotherapie in de onderhoudsbehandeling Indicatie voor onderhoudsbehandeling? (zie beslisboom C) Bouw huidige medicatie geleidelijk af 1e keus: Lithium 2e keus: Valproinezuur/ Quetiapine / Olanzapine / Lamotrigine Geen verdere episoden en goede tolerantie? Continueer medicatie Adequate dosis / spiegel? Pas dosering aan Twee opties Non-respons? Partiële respons? Wissel medicatie: - Bij vooral manieën: Li / VPZ / Que / Olz - Bij vooral depressies: Lamotrigine / Que Combir medicatie: Monotherapie of combinatie voortzetten Geen verdere episoden en goede tolerantie bij adequate dosis? Overige opties (onder meer): - Andere combinatie van 2 middelen - Combinatie van 3 middelen - ECT - Bij rapid cycling: Volgens beslisboom 7.3
39 Beslisboom 10.1 (zie ook hoofdstuk / / ) Aanbevolen bloedspiegels van lithium, carbamazepine en valproaat Behandeling van acute episode? (manie of depressie) Hoog therapeutische spiegel: Li: mmol/l Cbz: 8-12 mg/l Vlp: mg/l Verander medicatie (volgens beslisboom A of B) n Respons? Onderhoudsbehandeling? Normaal therapeutische spiegel: Li: mmol/l Cbz: 6-8 mg/l Vlp: mg/l Opties: - Hoog therapeutische spiegel - Verander medicatie (volgens beslisboom A/B/D) n Respons? Goede tolerantie? n Laag therapeutische spiegel: Li: mmol/l Cbz: 4-6 mg/l Vlp: mg/l Verander medicatie (volgens beslisboom D) n Respons? n Goede tolerantie?
40
41
42
43
44 Commentaar op deze richtlijn dient voor maandag 5 nuari 2015 te worden toegestuurd aan richtlijnen@nvvp.net.
45 Dank voor uw aandacht
een overzicht Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen, VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam / Hoofddorp; Altrecht, Utrecht
een overzicht Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen, VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam / Hoofddorp; Altrecht, Utrecht Disclosure belangen spreker: Disclosure belangen spreker
Nadere informatieword jij daar beter van?
word jij daar beter van? Landelijke Dag VMDB 19 maart 2016 Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen, VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam / Hoofddorp; Altrecht, Utrecht Homeland,
Nadere informatieBCNBP 21 oktober 2016, Gent
BCNBP 21 oktober 2016, Gent Prof. Ralph Kupka, MD PhD Hoogleraar Bipolaire Stoornissen, VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam / Hoofddorp; Altrecht, Utrecht Disclosure belangen spreker:
Nadere informatieRichtlijnontwikkeling voor Bipolaire Stoornissen in Nederland
Ralph Kupka: potentiële belangenverstrengeling in de afgelopen 5 jaar ontwikkeling voor in Nederland Guideline development for Bipolar Disorder in The Netherlands Ralph Kupka MD, PhD Professor of Psychiatry
Nadere informatie, v26; FK Achtergrondinformatie Bipolaire Stoornis
2015041635, v26; FK Achtergrondinformatie Bipolaire Stoornis 5 Consultatiedocument Farmacotherapeutisch Kompas voor registratiehouders Graag reactie voor 30 november 2017 van de registratiehouders die
Nadere informatieSamenstelling werkgroep Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen:
Samenstelling werkgroep Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen: Marieke van Eijkelen (VMDB) Paul Felix (zorgverzekeraars Nederland) Rocco Hoekstra, psychiater Anneke Huson (tekstschrijver) John Huijg (VMDB)
Nadere informatieZorgstandaard Bipolaire Stoornissen: (na) de commentaarfase
Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen: (na) de commentaarfase Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam Altrecht GGZ, Utrecht Klinisch-Wetenschappelijk
Nadere informatieMultidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen
Multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen Derde, herziene versie, 2015 Ralph Kupka (voorzitter), Peter Goossens (vice-voorzitter), Mischa van Bendegem, Paul Daemen, Thea Daggenvoorde, Martine
Nadere informatieInhoud. Hoofdstuk 4 Screening en diagnostiek bij volwassenen 71 1 Inleiding 71 2 Screening bij volwassenen 72 3 Diagnostiek bij volwassenen 74
Inhoud Hoofdstuk 1 Algemene inleiding 11 1 Kenmerken en classificatiecriteria van bipolaire stoornissen 11 2 Epidemiologie 12 3 Differentiële diagnostiek 13 4 Comorbiditeit 13 5 Beloop 16 6 Diagnostiek
Nadere informatieStadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen
Stadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen Ralph Kupka hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum Academische Zorglijn Bipolair, GGZinGeest Altrecht Bipolair Stabiel
Nadere informatieAppendix Hoofdstuk 13 Tabellen wetenschappelijke onderbouwing farmacotherapie van ouderen met een bipolaire stoornis
3 4 Appendix Hoofdstuk 3 Tabellen wetenschappelijke onderbouwing farmacotherapie van ouderen met een bipolaire stoornis Zoals beschreven in hoofdstuk 3.5. Tabel Lithium bij ouderen. N leeftijd (range)
Nadere informatieRalph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam
Richtlijnen, Zorgstandaarden en Generieke Modules: hulpmiddelen op weg naar Goede Zorg Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam Altrecht GGZ, Utrecht
Nadere informatieRichtlijn bipolaire stoornissen
Richtlijn bipolaire stoornissen Prof. dr. W.A. Nolen, psychiater Mw. dr. E.A.M. Knoppert-van der Klein, psychiater Dr. A. Honig, MRC Psych., psychiater Dr. P.F. Bouvy, psychiater Dr. J.-L. Klompenhouwer,
Nadere informatieRecente ontwikkelingen op het gebied van de Bipolaire Stoornissen
Recente ontwikkelingen op het gebied van de Bipolaire Stoornissen Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam Altrecht GGZ, Utrecht Forums Ups&Downs
Nadere informatieVerschil richtlijn en zorgstandaard. Anja Stevens, psychiater Refereermiddag SCBS, 22 juni 2017
Verschil richtlijn en zorgstandaard Anja Stevens, psychiater Refereermiddag SCBS, 22 juni 2017 Hoe begon het? In 2012 bestuurlijk akkoord tussen overheid, zorgaanbieders, beroepsverenigingen, zorgverzekeraars
Nadere informatieNieuwe ontwikkelingen in de diagnostiek en behandeling van Bipolaire Stoornissen Jelgersma Lezing LUMC 14 Februari 2012
Nieuwe ontwikkelingen in de diagnostiek en behandeling van Bipolaire Stoornissen Jelgersma Lezing LUMC 14 Februari 2012 Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam Academische
Nadere informatieInformatieavond Bipolaire stoornis. Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater
Informatieavond Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater Bipolaire Stoornis Bipolaire Stoornis = Manisch Depressieve Stoornis (MDS) Algemeen Ziekteverschijnselen Beloop
Nadere informatieMultidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen
Multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen Multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen Derde, herziene versie, 2015 Ralph Kupka (voorzitter), Peter Goossens (vice-voorzitter), Mischa van
Nadere informatieMet elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz. Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan
Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGZ Sebastiaan Baan Netwerk LPGGz NIP NVvP Nederlands Huisartsen
Nadere informatieSomatische zorg aan patienten met een bipolaire stoornis: wie doet wat?
Somatische zorg aan patienten met een bipolaire stoornis: wie doet wat? Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam Altrecht GGZ, Utrecht Mind the
Nadere informatieBipolaire Stoornissen en ADHD: Overlap en comorbiditeit
Bipolaire Stoornissen en ADHD: Overlap en comorbiditeit Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam Academische Werkplaats Bipolaire Stoornissen, GGZ ingeest Behandelcentrum
Nadere informatieAls het niet over gaat
Als het niet over gaat Begeleiding van chronisch psychiatrisch patiënten in de huisartsenpraktijk Marian Oud en Ingrid Houtman kaderartsen ggz Na deze workshop heb je: Leerdoelen kennis van de componenten
Nadere informatieMEDICAMENTEUZE AANPAK VAN BIPOLAIRE STOORNIS
MEDICAMENTEUZE AANPAK VAN BIPOLAIRE STOORNIS Bipolaire stoornis (vroeger manisch-depressieve stoornis genoemd) wordt gekenmerkt door recidiverende episoden van manie/hypomanie en depressie. Een globale
Nadere informatieDoen bij Depressie. Module 3 Fase 4 - Behandelen. Medicamenteuze behandeling van depressie bij cliënten van verpleeghuizen.
Doen bij Depressie Module 3 Fase 4 - Behandelen Module 3 Medicamenteuze behandeling Bijlage 8 Medicamenteuze behandeling van depressie bij cliënten van verpleeghuizen Protocol gebaseerd op het Addendum
Nadere informatieDe toepassing van de multidisciplinaire richtlijn voor depressie in de 2 e lijn
De toepassing van de multidisciplinaire richtlijn voor depressie in de 2 e lijn Frans Poolen, Altrecht A. van Schaik, B. Penninx & T. van Balkom VGCt, najaarscongres 2012 Vraagstelling In hoeverre worden
Nadere informatieDE MEDICAMENTEUZE BEHANDELING VAN DE BIPOLAIRE STOORNIS BIJ JEUGDIGEN
RICHTLIJN AMSTERDAMSE GENEESMIDDELEN COMMISSIE KINDER- EN JEUGDPSYCHIATRIE DE MEDICAMENTEUZE BEHANDELING VAN DE BIPOLAIRE STOORNIS BIJ JEUGDIGEN Auteurs: Britt Hoogenboom, kinder- en jeugdpsychiater, de
Nadere informatieOnderzoek binnen een specialistisch centrum Uitdagend
Onderzoek binnen een specialistisch centrum Uitdagend PJJ Goossens PhD MANP RN FEANS Verpleegkundig Specialist GGZ / senior onderzoeker SCBS Deventer Lector GGZ Saxion Deventer Senior onderzoeker IQ Healthcare
Nadere informatiePositieve psychotherapie als behandeling van bipolaire stoornissen: een zinvolle mogelijkheid?
Positieve psychotherapie als behandeling van bipolaire stoornissen: een zinvolle mogelijkheid? Ernst Bohlmeijer hoogleraar Mental Health Promotion De aandacht in de GGZ is lange tijd uitgegaan naar het
Nadere informatieMultidisciplinaire richtlijn Werk en Ernstige Psychische Aandoeningen Kick off MMMensen met mogelijkheden 10 oktober 2013
Multidisciplinaire richtlijn Werk en Ernstige Psychische Aandoeningen Kick off MMMensen met mogelijkheden 10 oktober 2013 Ellen Otto & Daniëlle van Duin Kenniscentrum Phrenos Ontwikkeling Richtlijn Achtergrond
Nadere informatieEen kwestie van maatwerk
Medicamenteuze interventies ter vermindering van agressief gedrag Een kwestie van maatwerk Dr Rob Heerdink Pharmacoepidemiology & Clinical Pharmacology Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences Universiteit
Nadere informatieLandelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden
Landelijke dag VMDB 18 maart 2017 Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden Bestuurlijk akkoord Netwerk Kwaliteitsontwikkeling Het Netwerk Het netwerk is een samenwerkingsverband waarin partijen
Nadere informatieInhoudsopgave. 03 Kennismaking. 04 Organisatie. 05 Doelstellingen. 06 Ambities. 07 Bijdrage aan innovatie. 08 Producten en initiatieven
Inhoudsopgave 03 Kennismaking 04 Organisatie 05 Doelstellingen 06 Ambities 07 Bijdrage aan innovatie 08 Producten en initiatieven 10 Voordelen deelnemers en donateurs 11 Meedoen? 2 Kennismaking Voor u
Nadere informatieINHOUD. Willem Nolen: ISBD is echt een internationale vereniging 4. Carolien Hoogenboom: Ik heb heel veel aan de Masterclass gehad 6
Jaarverslag 2014 1 Het Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen streeft ernaar in Nederland de zorg voor mensen met een bipolaire (manisch-depressieve) stemmingsstoornis te verbeteren. Een tweede doel is de
Nadere informatieGGzE Centrum Bipolair. Centrum Bipolair. Specialistisch behandelcentrum voor mensen met een bipolaire stoornis. cliënten >>
GGzE Centrum Bipolair Centrum Bipolair Specialistisch behandelcentrum voor mensen met een bipolaire stoornis cliënten >> De bipolaire stoornis komt voor bij ongeveer 1 à 2 procent van de bevolking. Het
Nadere informatieElektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers
Elektroconvulsie therapie Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen Informatie voor verwijzers Effectieve behandelmethode Elektroconvulsie therapie (ECT) passen we toe bij mensen met specifieke
Nadere informatieWeer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen
Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen T.H. Daggenvoorde Dimence, SCBS Bipolaire Stoornissen Symposium Stabiel en dan? November 2017 Achtergrond Bipolaire stoornis.
Nadere informatiePositieve psychologie in de geestelijke gezondheidszorg: state of the art en nieuwe uitdagingen. Gerben Westerhof hoogleraar Mental Health Promotion
Positieve psychologie in de geestelijke gezondheidszorg: state of the art en nieuwe uitdagingen. Gerben Westerhof hoogleraar Mental Health Promotion De positieve psychologie heeft de afgelopen jaren een
Nadere informatieVan Richtlijn naar Individu. Wim Veling, UMCG
Van Richtlijn naar Individu Wim Veling, UMCG Disclosure Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven: Geen. Overig: voorzitter Werkgroep Zorgstandaard Psychose
Nadere informatieProgramma. Stelling. Doel. Inleiding. Wim Dijken: Psychiater Manager zorg Indigo Haaglanden
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Zie hieronder Bedrijfsnaam Sponsoring Pfizer Wim Dijken: Psychiater Manager zorg
Nadere informatieOrganisa(e van de zorg: aanbevelingen vanuit de MDR bipolaire stoornis
Organisa(e van de zorg: aanbevelingen vanuit de MDR bipolaire stoornis Rixt Riemersma- van der Lek Psychiater Len5s FACT Winschoten & Bart Geerling, VS en manager SCBS Dimence KWV KenBiS 19 juni 2015 Geen
Nadere informatieDe toegevoegde waarde van antipsychotica bij de behandeling van een depressie. P. Moleman directeur Moleman Psychopharmacology
De toegevoegde waarde van antipsychotica bij de behandeling van een depressie P. Moleman directeur Moleman Psychopharmacology Relaties met een farmaceutisch bedrijf of sponsor Geen Antidepressivum, antipsychoticum
Nadere informatieDe behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)
Improving Mental Health by Sharing Knowledge De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Annemein Kemps, Henny Sinnema VGCT najaarscongres 2013 INHOUD
Nadere informatieResultaten van de pilotstudie
Resultaten van de pilotstudie Raphael Schulte, psychiater-psychotherapeut voorzitter werkgroep psychotherapie Achtergrond Lange traditie in Nederland: van Gent (1988), Honig (1992), Schulte (1994) Eerste
Nadere informatieRichtlijn Antipsychotica. Richtlijnenmiddag 2017
Richtlijn Antipsychotica Richtlijnenmiddag 2017 Voor wie Daarvoor is de indeling volgens de DSM 5: 297.1 Waanstoornis 298.8 Kortdurende psychotische stoornis 295.40 Schizofreniforme stoornis 295.90 Schizofrenie
Nadere informatieCognitieve stoornissen bij patiënten met een bipolaire stoornis
Cognitieve stoornissen bij patiënten met een bipolaire stoornis Marieke J. van der Werf-Eldering, psychiater Overige werkgroepleden: Nienke Jabben, Baer Arts en Siegried Schouws Overzichtsartikel Cognitieve
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
POP POLI Geen (potentiële) belangenverstrengeling Disclosure belangen spreker Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatieArbokennis ontsloten
Arbokennis ontsloten Kennis voor en door(?) arboprofessionals NVvA symposium maart 2012 Door: Huib Arts Kennisbronnen (1) Tekst communicatie: De wetenschappelijke wereld / Kennisinstituten Handboeken en
Nadere informatieDe toegevoegde waarde van antipsychotica bij de behandeling van een depressie. P. Moleman directeur Moleman Psychopharmacology
De toegevoegde waarde van antipsychotica bij de behandeling van een depressie P. Moleman directeur Moleman Psychopharmacology Relaties met een farmaceutisch bedrijf of sponsor Geen 3 Casus: 39-jarige man,
Nadere informatieDr. M. Chrispijn, Dimence, en J.T. Kraiss MSc, UT
Disclosure belangen spreker Positieve Psychologie Interventies Positieve psychologie bij patiënten met bipolaire stoornis in de euthyme fase Melissa Chrispijn, AIOS psychiatrie/senior onderzoeker SCBS
Nadere informatieEen hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren
Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren Aart Schene Hoogleraar Psychiatrie Radboud umc, Nijmegen Artikelen Neurowetenschappen - 1973-2012 - 2010 2000 1990 Translational Research Basic Animal Research
Nadere informatieDepressie, doen we wat we weten? Weten we wat we doen?
Depressie, doen we wat we weten? Weten we wat we doen? Yvonne Stikkelbroek Klinisch Psycholoog Y.Stikkelbroek@uu.nl 1 Inhoud. Wat gaat goed wat kan beter? Richtlijnen Opzet van de richtlijn Knelpunten
Nadere informatieBipolair aan het werk. Loes Kaarsgaren, psychiater Petra Rijper, sociaal psychiatrisch verpleegkundige Behandelcentrum Bipolaire Stoornissen
Bipolair aan het werk Loes Kaarsgaren, psychiater Petra Rijper, sociaal psychiatrisch verpleegkundige Behandelcentrum Bipolaire Stoornissen Opbouw Diagnostiek Epidemiologie Beloop Behandeling Bipolair
Nadere informatieBipolaire stoornis en zwangerschap: ervaringen uit de praktijk
g e v a l s b e s c h r i j v i n g Bipolaire stoornis en zwangerschap: ervaringen uit de praktijk a. c. m. k l e i n s m a n, e. a. m. k n o p p e r t - v a n d e r k l e i n samenvatting Patiënten met
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie bij de bipolaire stoornis
Cognitieve gedragstherapie bij de bipolaire stoornis Najaarscongres 2011 Vereniging voor Gedragstherapie en Cognitieve Therapie, Veldhoven Susanne Demacker, GZ-psycholoog Eline Regeer, psychiater Bipolair
Nadere informatieZelfmanagement(-ondersteuning) bij een bipolaire stemmingsstoornis: leren leren hoe te stabiliseren.
Zelfmanagement(-ondersteuning) bij een bipolaire stemmingsstoornis: leren leren hoe te stabiliseren. Silvio van den Heuvel, onderzoeker SCBS Deventer Docent verpleegkunde en ethiek, Saxion Deventer Promovendus,
Nadere informatieElektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers
Elektroconvulsie therapie Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen Informatie voor verwijzers Effectieve behandelmethode Elektroconvulsie therapie (ECT) passen we toe bij mensen met specifieke
Nadere informatiePLAATS VAN ANTIDEPRESSIVA IN DE AANPAK IN DE EERSTE LIJN VAN DEPRESSIE BIJ VOLWASSENEN
PLAATS VAN ANTIDEPRESSIVA IN DE AANPAK IN DE EERSTE LIJN VAN DEPRESSIE BIJ VOLWASSENEN In dit artikel wordt de plaats van antidepressiva in de aanpak van depressie in de eerste lijn bij volwassenen besproken.
Nadere informatiePositieve Psychologie Interventies
Positieve Psychologie Interventies Positieve psychologie bij patiënten met bipolaire stoornis in de euthyme fase Melissa Chrispijn, AIOS psychiatrie/senior-onderzoeker SCBS Bipolaire stoornissen Jannis
Nadere informatieAcute ingrijpmedicatie. Dr. Maarten Bak, psychiater Benjamin Richartz, afdelingshoofd Mondriaan / Universiteit Maastricht
Acute ingrijpmedicatie Dr. Maarten Bak, psychiater Benjamin Richartz, afdelingshoofd Mondriaan / Universiteit Maastricht Disclosure Maarten Bak Speaker fees received from: Astra Zeneca, Lundbeck Positions
Nadere informatieMultidisciplinaire richtlijn probleemgedrag bij dementie (2018)
Multidisciplinaire richtlijn probleemgedrag bij dementie (2018) Spreker: Prof. dr. S.U. Zuidema Afdeling: Huisartsengeneeskunde & Ouderengeneeskunde, UMCG Geriatriedagen 2018 Disclosures: geen Richtlijn
Nadere informatieANNEX III WIJZIGINGEN IN DE SAMENVATTINGEN VAN DE PRODUCTKENMERKEN EN DE BIJSLUITER
ANNEX III WIJZIGINGEN IN DE SAMENVATTINGEN VAN DE PRODUCTKENMERKEN EN DE BIJSLUITER Deze aanpassingen aan de SPC en bijsluiter zijn valide op het moment van de beschikking van de commissie. Na de beschikking
Nadere informatiePostpartum psychiatrie op de moeder-baby unit
Oprichtingssymposium LKPZ 9 september 2010, Corpus, Oegstgeest Postpartum psychiatrie op de moeder-baby unit Kathelijne Koorengevel, psychiater Monica Ouwens, dans- en bewegingstherapeut Afdeling Psychiatrie
Nadere informatieBipolaire stoornissen in de eerste lijn?
Bipolaire stoornissen in de eerste lijn? Wendela ter Meulen, AIOS AMC Supervisoren: Drs. Hetty M. Visser Prof. dr. Ralph W. Kupka Academische werkplaats bipolaire stoornissen Prof. dr. Jan H. Smit GGZ
Nadere informatieBeleidsplan 2010-2014. Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen (KenBiS)
Beleidsplan 2010-2014 Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen (KenBiS) Dutch Foundation for Bipolar Disorders (DFBD) Achtergrond Bipolaire stoornissen zijn recidiverende psychiatrische aandoeningen, die gepaard
Nadere informatieKenBiS-bijeenkomst -15 maart WINTERSWIJK
KenBiS-bijeenkomst -15 maart 2013- WINTERSWIJK Deelnemersraad In een prachtige uithoek van het land zijn zo n 30 deelnemers (inclusief KenBiSbestuursleden) bijeengekomen voor de eerste vergadering van
Nadere informatieDepressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,
Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, 21-6-2017 Jan Spijker, psychiater, hoogleraar Chronische Depressie, Radboud Universiteit Nijmegen hoofd programma depressie Pro Persona, Nijmegen Indeling
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE. Inhoudsopgave 3. Voorwoord 4. Ver van Daan winnaar Willem Nolen Prijs voor Bipolaire Stoornissen 5. Masterclass Bipolaire Stoornissen 7
Jaarverslag 2015 Het Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen streeft ernaar in Nederland de zorg voor mensen met een bipolaire (manisch-depressieve) stemmingsstoornis te verbeteren. Een tweede doel is de meest
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL PSYCHIATRIE Herziene versie mei/juni 2009.
TRANSMURAAL PROTOCOL PSYCHIATRIE Herziene versie mei/juni 2009. Werkafspraken De afdeling psychiatrie, gevestigd in het Academisch Psychiatrisch Centrum van het AMC, kent 4 zorglijnen: 1. Acute zorg 2.
Nadere informatiePositieve Psychologie Interventies
Positieve Psychologie Interventies PPI bij patiënten met bipolaire stoornis in de euthyme fase Melissa Chrispijn AIOS psychiatrie KenBiS Klinisch Wetenschappelijke Vergadering 16 december 2016 Inhoud Achtergrond
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE. Inhoudsopgave 3. Voorwoord 4. Susan Zyto winnaar Willem Nolen Prijs voor Bipolaire Stoornissen 5. Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen 6
Jaarverslag 2016 Het Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen streeft ernaar in Nederland de zorg voor mensen met een bipolaire (manisch-depressieve) stemmingsstoornis te verbeteren. Een tweede doel is de meest
Nadere informatieSAMENVATTING bijlage Hoofdstuk 1 104
Samenvatting 103 De bipolaire stoornis, ook wel manisch depressieve stoornis genoemd, is gekenmerkt door extreme stemmingswisselingen, waarbij recidiverende episoden van depressie, manie en hypomanie,
Nadere informatieZorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.
Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten
Nadere informatieVan richtlijn naar werkvloer Facts & Fallacies. Dag van de inhoud 2016 Annet Spijker, specialismeleider stemmingsstoornissen
Van richtlijn naar werkvloer Facts & Fallacies Dag van de inhoud 2016 Annet Spijker, specialismeleider stemmingsstoornissen Onze wereld zonder richtlijnen Voorbeelden? Richtlijnen Een richtlijn is een
Nadere informatieChronobiologie en de bipolaire stoornis
Chronobiologie en de bipolaire stoornis Rixt Riemersma-van der Lek, psychiater Polikliniek voor bipolaire stoornissen Universitair Medisch Centrum Groningen Email: r.f.riemersma@umcg.nl GGNet Symposium
Nadere informatieSlaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling
Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling - Dr. Marike Lancel - Divisie Forensische Psychiatrie Slaapcentrum voor Psychiatrie Assen Het interactieve brein in slaap 12-10-2012 Slaapstoornissen
Nadere informatiePolikliniek stemming en stabiliteit
Polikliniek stemming en stabiliteit Irene Tolner, MANP-GGz F. Verlinden, ouderenpsychiater 1 september 2015 Best Practice project 2006-2007 Realiseren van polikliniek voor ouderen (=60+) met een stemmingsstoornis
Nadere informatieDe behandeling van een therapieresistente bipolaire depressie
07/03-40-Vos 30-10-2003 09:27 Pagina 703 gevalsbeschrijving De behandeling van een therapieresistente bipolaire depressie a.m. vos, g.w. akkerhuis, w.a. nolen samenvatting0een succesvolle toepassing van
Nadere informatieRichtlijn oppositioneelopstandige. en gedragsstoornis (CD) bij kinderen en jongeren
Richtlijn oppositioneelopstandige stoornis (ODD) en gedragsstoornis (CD) bij kinderen en jongeren Walter Matthys en Geurt van de Glind (redactie) Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) De Tijdstroom,
Nadere informatieMultidisciplinaire richtlijnen somatische screening en leefstijl
Multidisciplinaire richtlijnen somatische screening en leefstijl Wat hebben ze ons te bieden? Wat staat ons te doen? Drs. Wessel Berkman (Brown Paper Company) Prof. dr. Berno van Meijel (Inholland, Vumc,
Nadere informatieDepressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie?
Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie? Rob Kok, psychiater, epidemioloog Parnassia Bavo Groep Den Haag Waarom rehabilitatie? Eerherstel van wie? Over welke ouderen hebben we het
Nadere informatieSymposium. Bipolaire Stoornis. Patiënt en behandelaar: wat kan beter met elkaar? Vrijdag 12 maart 2004 Jaarbeurs Utrecht
Symposium Bipolaire Stoornis. Patiënt en behandelaar: wat kan beter met elkaar? Vrijdag 12 maart 2004 Jaarbeurs Utrecht Het symposium is een gezamenlijk initiatief van: VMDB LithiumPLusWerkGroep UMC Utrecht
Nadere informatie11-10-2014. Ypsilon 30 jaar. Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart
Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht - Ypsilon en onderzoekers trekken sinds die tijd met elkaar op Wat hebben we gezamenlijk bereikt!
Nadere informatieStagering en profilering van bipolaire stoornissen: Implicaties voor de klinische praktijk
Stagering en profilering van bipolaire stoornissen: Implicaties voor de klinische praktijk De bipolaire stoornis; stagering en comorbiditeit Refereermiddag Dimence, Deventer 21 juni 2016 Marc Lochmann
Nadere informatieHALDOL tabletten en drank
Een Direct Healthcare Professional Communication (DHPC) is een schrijven dat naar de gezondheidszorgbeoefenaars wordt gezonden door de farmaceutische firma s, om hen te informeren over mogelijke risico
Nadere informatieTransitiecentrum Affectieve Stoornissen (TAS) van het Academisch Medisch Centrum -Depressiediagnostiek en -behandeling voor jongeren-
Transitiecentrum Affectieve Stoornissen (TAS) van het Academisch Medisch Centrum -Depressiediagnostiek en -behandeling voor jongeren- In het Transitiecentrum voor Affectieve Stoornissen (TAS) vindt diagnostiek,
Nadere informatieLentecongres Vlaamse vereniging voor Psychiatrie
Lentecongres Vlaamse vereniging voor Psychiatrie Henk Mathijssen 17 maart 2017 Voorstellen Diagnose bipolair 2 in 2014 Actief als vrijwilliger bij de VMDB Meegewerkt aan de zorgstandaard bipolaire stoornissen
Nadere informatieBipolaire stoornissen PUNTP KAN U HELPEN
Bipolaire stoornissen PUNTP KAN U HELPEN Er zijn altijd situaties die ons erg boos, blij of verdrietig maken: emotionele pieken en dalen horen bij het leven. Maar het kan voorkomen dat u last heeft van
Nadere informatiePsychiatrie rond zwangerschap. Corné van Lieshout, psychiater
Psychiatrie rond zwangerschap Corné van Lieshout, psychiater Casus 1 Mw. Pietersen 32 jaar Na 1 e partus (25 e ) depressief, na 2 mnd spontaan over Na 2 e partus (28 e ) weer depressief. HA gaf 50mg sertraline
Nadere informatieZelfmanagement en Dialoog. Silvio van den Heuvel, Daniëlle Meije, Eline Regeer, Rixt Riemersma & Ralph Kupka, in samenwerking met de VMDB en Patient1
Zelfmanagement en Dialoog Silvio van den Heuvel, Daniëlle Meije, Eline Regeer, Rixt Riemersma & Ralph Kupka, in samenwerking met de VMDB en Patient1 Consortium Ing. F.J. van der Span Projectleider VMDB
Nadere informatieLeven met een manisch-depressieve stoornis
Leven met een manisch-depressieve stoornis Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord
Nadere informatieHet protocol lichttherapie bij bipolaire stoornis
Het protocol lichttherapie bij bipolaire stoornis LOES KAARSGAREN, RAPHAEL SCHULTE, ANJA STEVENS, MARIEKE ELDERING, BENNO HAARMAN, DORIEN POSTMA, RIXT RIEMERSMA, LISETTE ROPS (KENBIS WERKGROEP CHRONOTHERAPIE)
Nadere informatieINTER-PSY Lente Symposium
Disclosure belangen spreker Getalenteerd omgaan met ADHD Anne van Lammeren, psychiater Universitair Centrum Psychiatrie UMCG 16-03-2016 Lentesymposium Interpsy (Potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatieBijwerkingen van psychofarmaca. M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal
Screenen is zinloos Bijwerkingen van psychofarmaca M. de Ruijter en L. Tammenga Verpleegkundig specialist GGZ Polikliniek bijwerkingen GGz Centraal Disclosure belangen sprekers Geen Leerdoelen Na het volgen
Nadere informatieBipolaire stoornissen
Bipolaire stoornissen PuntP kan u helpen volwassenen Sommige mensen hebben last van stemmingsschommelingen die niet in verhouding staan tot wat er in hun persoonlijke omgeving gebeurt. De stemming lijkt
Nadere informatiebehandeling van psychotische stoornissen
Workshop: De plaats van depotantipsychotica bij de medicamenteuze behandeling van psychotische stoornissen Dr. P.F.J. (Raphael) Schulte Opleider psychiatrie Psychiater behandelcentrum bipolaire stoornissen,
Nadere informatieKWALITEITSONTWIKKELING GGZ
KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Kwalitatief goede zorg tegen aanvaardbare kosten Door Sebastiaan Baan Korte uitleg animatie: https://youtu.be/dl6n5hix2d Y 2 NETWERK KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Landelijk Platform
Nadere informatieRegister. concentratie- en geheugenproblemen
Register aanbevelingen 43 acceptatie van de diagnose 106 afgenomen draagkracht 117 alcohol- of druggebruik 24 alternatieve medicatie 99 andere psychiatrische klachten 23 angststoornis 35, 54 anticonceptie
Nadere informatieLithium bij ouderen, wat als de nierfunctie verslechtert?
Lithium bij ouderen, wat als de nierfunctie verslechtert? KenBis Maart 2017 Anna Krikke, psychiater Inleiding Inleiding Lithium, indicaties, bijwerkingen Richtlijn Renale bijwerkingen chronisch lithium
Nadere informatieRichtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker. Tineke Vos, psychiater HMC Den Haag
Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker Tineke Vos, psychiater HMC Den Haag Aanleiding Richtlijn Sinds 2012 wordt behandeling van de aanpassingsstoornis door basis- of specialistische GGZ
Nadere informatieINTER-PSY Vechtdal Kliniek
Informatie voor verwijzers INTER-PSY Vechtdal Kliniek Polikliniek, deeltijdbehandeling en kliniek /opname Informatie voor verwijzers INTER-PSY Vechtdal Kliniek Algemene informatie INTER-PSY Vechtdal Kliniek
Nadere informatie