Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth
|
|
- René Gijs ten Hart
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth
2 De taak van de raad onder het dualisme Kaders stellen (WMO, Jeugdwet, handhaving) Budgetteren (begroting) Lokale wetgeving (APV, B.P.) Controleren
3 Hoe controleert de raad? Beleidsinhoudelijke verantwoording door B&W (programma- of projectniveau) Financiële verantwoording door B&W (jaarstukken, tussentijdse rapportages) Onderzoek door de Rekenkamer of Auditcommissie. Rapport van de accountant of de provincie. Zelf waarnemen.
4 Belangrijk. De raad moet zelf ten aanzien van beleidsvelden de vorm, de omvang, de inrichting en de frequentie van de verantwoording aangeven als de wet dat niet doet. (voorbeeld Motie M.10 begroting 2015)
5 Hoe controleren? Inrichting van de financiële administratie op basis van de Gemeentewet en het BBV. 2 doelen: voortgang bewaken van de inkomsten en uitgaven t.b.v. B&W en de raad. Controle door de accountant mogelijk maken.
6 Centrale vraag. Hoe beheren we het geld van de inwoners? Mijn geld, uw geld, ons geld.
7 Managementletter 2014 Wat zegt de accountant? 3.2 Weerstandsvermogen U maakt periodiek een analyse van de risico s die de gemeente loopt. De gemeente Nuth besteedt bij de begroting en de jaarrekening expliciet aandacht aan de inventarisatie van deze risico s. In de begroting 2015 heeft u betreffende risico s onderkend en verwerkt. Echter, de financiële impact van deze risico s komt in de paragraaf weerstandsvermogen van de begroting 2015 terug door de koppeling te maken met de bestemmingsreserves en voorzieningen. Op dit moment is nog geen kwantificering gemaakt van de overige risico s en de relatie met het vrij besteedbaar vermogen. U verwacht dit in de jaarrekening 2014 wel een plek te kunnen geven. Op deze wijze heeft u ook geen inzicht in het feit of uw weerstandscapaciteit voldoende is om deze financiële risico s te kunnen ondervangen. In het accountantsverslag 2013 hebben wij hier ook uw aandacht voor gevraagd. Wij zien dat dit in de begroting 2015 nog niet heeft geleid tot aanpassingen van de paragraaf weerstandsvermogen waarin deze analyse verwerkt dient te worden. Vanuit de verslaggevingsvoorschriften BBV wordt in artikel 11 benoemd dat zulke analyse noodzakelijk is. Wij wijzen u op deze verplichte analyse conform de verslaggevingsvoorschriften en adviseren u deze te verwerken in de jaarstukken over begrotingsjaar Bij de jaarrekeningcontrole toetsen wij de ge-update risicoanalyse in relatie tot de paragraaf weerstandsvermogen.
8 Beheren (beheersen) = controleren Het grootste gedeelte van de begroting is bekend en voorzienbaar. Een gedeelte niet. Hoe ramen we de risico s die de gemeente loopt? Paragraaf weerstandvermogen en risicobeheersing (art. 11 BBV).
9 Artikel 11 BBV 1. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen: a. de weerstandscapaciteit, zijnde de middelen en mogelijkheden waarover de. gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken; b. alle risico's waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. 2. De paragraaf betreffende het weerstandsvermogen en risicobeheersing bevat ten minste: a. een inventarisatie van de weerstandscapaciteit; b. een inventarisatie van de risico's; c. het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico's.
10 De paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing bevat ten minste: a. een inventarisatie van de weerstandscapaciteit; b. een inventarisatie van de risico's; c. het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico's. Het begint met b. een inventarisatie van de risico's; Dat zit al in de begroting: volgens een vast stramien worden de risico s bezien. In de tekst wordt ook vermeld welke wettelijk kader daarbij worden gehanteerd en of er al een voorziening is getroffen. Maar is dat voldoende of teveel??
11 Welke soorten risico s? Budgettaire risico's: open eind regelingen, bodemvervuiling, onzorgvuldig overheidshandelen, juridische claims, prijsstijgingen, beleggingsrisico s. Risico s op eigendommen en grondexploitatie. Risico s die samenhangen met de interne organisatie: bestuurlijk en ambtelijk.
12 Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing begroting 2015 c. Risico's die samenhangen met de interne organisatie Door de laatste verandering van het Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV) moet de paragraaf Weerstandsvermogen worden aangevuld met een onderdeel Risicobeheersing. In het kader van het Provinciaal Verdiepingsonderzoek is door de provincie aan de gemeente geadviseerd uiterlijk in 2014 door de raad een beleid te laten vaststellen voor weerstandsvermogen en risicomanagement en het risicomanagement vanaf 2015 in de hele organisatie te implementeren. Hierdoor kunnen de risico s beter in beeld worden gebracht en kan een meer verantwoorde afweging worden gemaakt over de gewenste omvang van het weerstandsvermogen. Het managen van risico s bestaat op de eerste plaats uit het in beeld brengen welke risico s de gemeente loopt. In deze paragraaf wordt daar op ingegaan. Teneinde zo volledig mogelijk te voldoen aan de aanbevelingen van de provincie, de accountant en de Auditcommissie wordt een systeem gehanteerd waarbij door managers en ambtenaren onder leiding van de concerncontroller risico s in beeld worden gebracht die de gemeente mogelijkerwijs kan lopen bij de dagelijkse gang van zaken. Daarvoor wordt acht geslagen op bedrijfsprocessen, technische aspecten, menselijk handelen, financiële, juridische en communicatieve gevolgen van een incident. Uit allerlei bronnen worden die risico s geïnventariseerd: aanbevelingen van de provincie, de accountant, adviezen van de Auditcommissie, Ledenbrieven van de VNG, vragen en opmerkingen van burgers, bestuurders, ambtenaren en externe instanties. Maar bijvoorbeeld ook worden de gevolgen van bezwaar,- beroeps- en klachtprocedures bestudeerd, ervaringen van andere gemeenten, overschrijding van budgetten etc. Al die informatie wordt afgezet tegen de gevolgen voor de gemeente. Op advies van het Management bepaalt het college vervolgens in welke volgorde de risico s worden bestudeerd en van een plan van aanpak worden voorzien. Zo is bijvoorbeeld het risico van stroomuitval in het gemeentehuis in beeld gebracht, maar is ook een protocol vastgesteld voor de tijdige afhandeling van WOBverzoeken. In de jaarstukken zal in het vervolg over dit risicomanagement worden gerapporteerd. Een heel belangrijk risico is informatiebeveiliging. Recent is daarvoor een beleid vastgesteld dat bij de stukken van de begroting ter inzage ligt. Informatiebeveiliging is de verzamelnaam voor de processen, die ingericht worden om de betrouwbaarheid van gemeentelijke processen, de gebruikte informatiesystemen en de daarin opgeslagen gegevens te beschermen tegen al dan niet opzettelijk onheil. Het begrip informatiebeveiliging heeft betrekking op: beschikbaarheid/continuïteit: de zorg dragen voor het beschikbaar zijn van informatie en informatie verwerkende bedrijfsmiddelen op de juiste tijd en plaats voor de gebruikers; exclusiviteit/vertrouwelijkheid: het beschermen van informatie tegen kennisname en mutatie door onbevoegden. Informatie is alleen toegankelijk voor diegenen die hiertoe geautoriseerd zijn; integriteit/betrouwbaarheid: het waarborgen van de correctheid, volledigheid, tijdigheid en controleerbaarheid van informatie en informatieverwerking. Informatie is één van de belangrijkste bedrijfsmiddelen van een gemeente. Toegankelijke en betrouwbare overheidsinformatie is essentieel voor een gemeente, die zich verantwoordelijk gedraagt, aanspreekbaar en servicegericht is, die transparant en proactief verantwoording aflegt aan burgers en raadsleden en die met minimale middelen maximale resultaten behaalt. De bescherming van waardevolle informatie is hetgeen waar het uiteindelijk om gaat. Hoe waardevoller de informatie is, hoe meer maatregelen er getroffen moeten worden. Het bestuur en management spelen een cruciale rol bij het uitvoeren van dit informatiebeveiligingsbeleid. Zo maakt het management een inschatting van het belang dat de verschillende delen van de informatievoorziening voor de gemeente hebben, de risico s die de gemeente hiermee loopt en welke van deze risico s onacceptabel hoog zijn. Op basis hiervan zet het management dit beleid voor informatiebeveiliging op, draagt dit uit naar de organisatie en ondersteunt en bewaakt de uitvoering ervan. Dit hele proces van risicobeheersing en risicomanagement werkt volgens het principe van de lerende organisatie en is een permanent proces van PDCA (Plan- Do-Check-Act). Op deze manier worden de risico s binnen de interne organisatie zo goed mogelijk aangepakt.
13 Art. 11, 2 e lid a. BBV: Een inventarisatie van de weerstandscapaciteit Reserves en Voorzieningen; Meerjarige onderhoudsplannen; Belastingcapaciteit; Post Onvoorzien; Budgettaire kansen: Dividend en externe bronnen (subsidies).
14 En nu het beleid. ( c) We hebben een inventarisatie van de weerstandscapaciteit. We hebben een nieuwe inventarisatie van de risico's. En dan formuleert de raad nu bij de Jaarstukken en in de begroting 2016 (Kadernota) het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico's.
15 Beleid. Een voorzet. Op basis van een jaarlijkse evaluatie van de risico s, waarbij ook acht wordt geslagen op een periode van vier jaren voorruit, wordt bezien of de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet-begrote kosten te dekken voldoende zijn voor gezonde en toekomstbestendige financiën van de gemeente zodat reeds vastgesteld beleid uitgevoerd kan worden, de wettelijk verplichte taken naar behoren uitgevoerd worden en daarnaast financieel ruimte behouden wordt voor noodzakelijke uitgaven ten behoeve van de uitvoering van de Strategische Visie, een coalitieakkoord of raadsprogramma. Als dat niet het geval is worden aanvullende maatregelen getroffen om de risico s verder te beheersen en te reduceren en worden zo nodig uitgaven ten behoeve van de uitvoering van de Strategische Visie, het coalitieakkoord of raadsprogramma uitgesteld of geschrapt.
16 Stand van zaken. Dat hebben we nu gedaan: een risicoanalyse en op basis daarvan een becijfering van de noodzakelijke omvang van het weerstandsvermogen. Mijn indruk? Voorzienbare kosten zijn voldoende afgedekt. Vraag: Stopt de raad niet te veel geld in de Algemene Reserve?
17 Slot. Op die manier bewaakt de raad mijn geld! Wat vindt u hiervan?
NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG
NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG Opgesteld door: G.Z-H In opdracht van: Recreatieschap Voorne-Putten-Rozenburg Postbus 341 3100 AH Schiedam Tel.: 010-2981010 Fax: 010-2981020
Nadere informatieFINANCIËLE VERORDENING RECREATIESCHAP DOBBEPLAS
FINANCIËLE VERORDENING RECREATIESCHAP DOBBEPLAS Het Algemeen Bestuur van het recreatieschap Dobbeplas; Gezien het voorstel van het Dagelijks Bestuur van 13 oktober 2014; Gelet op het bepaalde in de artikelen
Nadere informatieRisicomanagement en Weerstandsvermogen
Risicomanagement en Weerstandsvermogen Boxmeer, 28 september 2010 tbo . Inhoudsopgave Risicomanagement en weerstandsvermogen 1. Inleiding...3 1.1. Aanleiding... 3 1.2. Doelstelling en reikwijdte... 3 1.3.
Nadere informatieNota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015. RAD Hoeksche Waard
Nota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015 Inhoud Samenvatting... 3 Inleiding Risicomanagement... 4 Doel risicomanagement Stappen risicomanagement Risicobeheersing Taken en verantwoordelijkheden
Nadere informatieNota reserves en voorzieningen
Nota reserves en voorzieningen 2019 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 3 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 3 1.2 Inhoud van de nota... 3 2 Regelgeving en definities reserves
Nadere informatieInzicht verkrijgen kost tijd, geen inzicht hebben kost kapitalen
Inzicht verkrijgen kost tijd, geen inzicht hebben kost kapitalen 1 1. Korte introductie 2. Inkomsten van de gemeente 3. Uitgaven van de gemeente 4. instrument begroting 5. Begrotingscyclus 6. Controle
Nadere informatieNota risicomanagement 2014
Nota risicomanagement 2014 Opgesteld door: Afdeling concerncontrol D.d.: Februari 2014 2 Inhoud 1 Inleiding... 5 2 Wettelijk kader en doelstellingen... 6 2.1 BBV... 6 2.2 Doelstellingen... 6 3 Risicomanagement...
Nadere informatieRisicomanagementbeleid Gemeente Medemblik IO
Risicomanagementbeleid 2015-2018 Gemeente Medemblik IO-14-18168 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Wat is Risicomanagement?... 4 1.1 Risico...4 1.2 Risicomanagement...4 1.3 Risicoprofiel...4 2. Doelstellingen
Nadere informatieNota risicomanagement. Gemeente Asten
Nota risicomanagement Gemeente Asten Inhoudsopgave: 1 INLEIDING... 3 2 UITGANGSPUNTEN... 4 2.1 BESLUIT BEGROTING EN VERANTWOORDING (BBV)...4 2.2 FINANCIËLE VERORDENING ARTIKEL 212...4 3 DOELSTELLING...
Nadere informatieF. Buijserd Burgemeester
emeente nieuwkoop afdeling bedrijfsondersteuning raadsvoorstel portefeuillehouder Jan Tersteeg opgesteld door Ellen Burgers / 186 kenmerk/datum 09.0017140 / 11 februari 2010 vergaderdatum raad 11 februari
Nadere informatieKadernota Risicomanagement provincie Groningen
Kadernota Risicomanagement provincie Groningen Provincie Groningen December 2014 1. Inleiding Op basis van de Financiële Verordening Provincie Groningen dienen Gedeputeerden Staten (GS) ten minste eenmaal
Nadere informatieNota Risicomanagement en Weerstandsvermogen
Nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen September 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Aanleiding... 4 3. Nadere toelichting... 5 4. Doelstellingen en wettelijke kaders... 6 4.1. Doelstellingen...
Nadere informatieNotitie weerstandsvermogen gemeente Ten Boer
Notitie weerstandsvermogen gemeente Ten Boer 1. Inleiding In 2008 heeft Aniek Geerts, student Master of Business Administration met begeleiding vanuit de Rijksuniversiteit Groningen door de heer B.J.W.Pennink
Nadere informatieAan de raad van de gemeente Lingewaard
6 Aan de raad van de gemeente Lingewaard *14RDS00194* 14RDS00194 Onderwerp Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen 2014-2017 1 Samenvatting In deze nieuwe Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen
Nadere informatieGrip op de begroting. Het financiële roer in handen. Bijdrage Melchior Kerklaan/VNG Gemeentefinanciën
Grip op de begroting Het financiële roer in handen Bijdrage Melchior Kerklaan/VNG Gemeentefinanciën Enquête 2014 1164 Deelnemers 742 Raadsleden Hoe staat mijn gemeente er financieel voor? Reserves en toch
Nadere informatieNota Weerstandsvermogen 2013 - Gemeente Olst-Wijhe 1 van 10
Nota Weerstandsvermogen 2013 Gemeente Olst-Wijhe Olst-Wijhe, maart 2013 doc. nr.: 13.014804 Nota Weerstandsvermogen 2013 - Gemeente Olst-Wijhe 1 van 10 Inhoudsopgave Samenvatting 3 Hoofdstuk indeling 1.
Nadere informatieNotitie Weerstandsvermogen Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland
Notitie Weerstandsvermogen Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland 2017-2020 Inhoud 1. Aanleiding en Context... 3 2. Doel... 3 3. Methode... 3 3.1 Inventariseren en beoordelen risico s... 3 3.2 Vaststellen
Nadere informatieKwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2
Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Normenkader, toets van de begroting aan de formele eisen Inhoudsopgave 1 Normenkader 2 1.1 Besluit Begroting en Verantwoording 2 1.2 Verordening
Nadere informatieSAMENWERKINGSVERBAND COLLECTIEF VERVOER ZEEUWSCH-VLAANDEREN
INHOUDSOPGAVE Beleidsbegroting 1. Programmaplan 1 1.1 Algemeen Bestuur 2 1.2 VTV-vervoer 4 1.3 Leerlingenvervoer 6 1.4 Vervoer WMO-gerechtigden 8 1.5 Het bedrag voor onvoorzien 10 2. Paragrafen 2.1 Weerstandsvermogen
Nadere informatieBeleidsnota weerstandsvermogen. en risicobeheersing
Beleidsnota weerstandsvermogen en risicobeheersing 2019-2022 Inhoud 1. Inleiding en samenvatting... 3 2. Kaders voor weerstandsvermogen en risicobeheersing... 4 3. Risico s en risicomanagement... 6 4.
Nadere informatie2. Motivering In deze beleidsnota risicomanagement en weerstandsvermogen wordt de beleidsnota van 2009 geactualiseerd
Raadsvoorstel Aan : Raad van Geertruidenberg Raadsvergadering : 28 januari 2016 Agendanummer : 08 Datum collegebesluit : 8 december 2015 Onderwerp : Beleidsnota risicomanagement en weerstandsvermogen 0.
Nadere informatieJaarrekening 2013. Gemeente Bunnik. Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad
Jaarrekening 2013 Gemeente Bunnik Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad Agenda Controle van de jaarrekening De voorschriften voor de jaarrekening Jaarrekeningcontrole 2013 Controle van de jaarrekening
Nadere informatieNota Risicomanagement en Weerstandsvermogen
Nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen 2013 Financial control 17 december 2012 Nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen Pagina 2 Inhoudsopgave 1 Samenvatting... 5 2 Aanleiding... 6 3 Inleiding...
Nadere informatieMinisterie van Binnen andse Zaken en Koninkrijksrelaties
R. Anderson Contactpersoon Uw kenmerk Postbus 20120 8900 HM Leeuwarden 2016-0000754155 Kenmerk www.facebook.com/minbzk Provincie Fryslâ www.rijksoverheid.ni Provinciale Staten www.twitter.com/minbzk programmabegroting.
Nadere informatieWeerstandsvermogen als heilige graal?
Johan A.M. de Kruijf Weerstandsvermogen als heilige graal? Over risicobereidheid Centrale thema Risico is meer dan kans * effect in Handvat voor beheersingsmaatregelen Klassiek openbaar bestuur: continuïteit
Nadere informatieReactie college op onderzoek Jaarstukken 2017 Rekenkamercommissie
Reactie college op onderzoek Jaarstukken 2017 Rekenkamercommissie 30 mei 2018 Concerncontrol Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Aanbevelingen RKC 3 2 1. Inleiding De Rekenkamercommissie (RKC) heeft naar aanleiding
Nadere informatieGemeenteraad 16 april 2014
Gemeenteraad 16 april 2014 Inkomsten (primaire begroting 2014) (bedragen x 1 miljoen) Algemene uitkering 119 Inkomensoverdrachten van het Rijk 74 Belastingen en heffingen 53 Overige goederen en diensten
Nadere informatieBeleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit. Vaststellen beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit
Aan de raad, Onderwerp: Beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit Voorstel: Vaststellen beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit 1 SAMENVATTING Tijdens de raadsinformatiebijeenkomst
Nadere informatieKennismakings- informatiebijeenkomst gemeente Utrecht (nieuwe) raadsleden Raadsleden centraal Goede raad voor een sterke gemeenteraad
Kennismakings- informatiebijeenkomst gemeente Utrecht (nieuwe) raadsleden Raadsleden centraal Goede raad voor een sterke gemeenteraad 10 juni 2014 Gemeente Utrecht Agenda 1. Wie is de gemeentelijke accountant?
Nadere informatieCursus Financiën voor raadsleden
Cursus Financiën voor raadsleden René de Bonte Teamleider Financiën Maandag 22 juni 2015 19:00 21:00 uur Programma Inleiding Planning en control cyclus Evaluatie p&c Kaders gemeentefinanciën Algemene begrippen
Nadere informatieVisie op risicomanagement bij waterschap Hunze en Aa s
Visie op risicomanagement bij waterschap Hunze en Aa s Wettelijk kader In het Waterschapsbesluit (2009) is vastgelegd wat de voorschriften zijn voor de paragraaf weerstandsvermogen in de meerjarenraming,
Nadere informatieNota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H)
Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H) INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 2 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 2 1.2 Inhoud van de nota... 2 2 Regelgeving en
Nadere informatieRisicomanagement en weerstandsvermogen. 1. Inleiding
Risicomanagement en weerstandsvermogen 1. Inleiding Met deze nota wordt het beleid op gebied van risicomanagement en de spelregels voor de uitvoering vastgelegd, in het bijzonder waar het financiële risico
Nadere informatieVoorstel aan college van Burgemeester en Wethouders
Openbaar Registratienummer: 212560 Datum voorstel: 13 mei 2016 Niet openbaar Portefeuillehouder: De heer P. Lucassen Afdeling: BV Finance & Control Agendapunt 2 Onderwerp/Titel: Verslag interne controle
Nadere informatieIntern controleplan gemeente Venray. Boekjaar 2011
Intern controleplan gemeente Venray Boekjaar 2011 Een onderzoeksplan om verder in control te komen Nicole Peeters Trifunovski en Henk Mijnster, adviseurs AO/IC gemeente Venray ICP 2011DEF Pagina 1 van
Nadere informatieArtikel 1. Definities
Verordening 212 Het algemeen bestuur van de ISD Bollenstreek besluit, gelet op artikel 212 van de Gemeentewet, vast te stellen: Verordening op de uitgangspunten voor het financieel beleid, alsmede voor
Nadere informatieBijlage bij raadsvoorstel nr Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen
Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen 2012-2015 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding a. Aanleiding en kader b. Proces 2. Risicomanagement a. Risico's en risicomanagement b. Invoering van risicomanagement
Nadere informatieBetreft: resultaten tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus. Van: De tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus
Wijk bij Duurstede, 6 maart 2012 Betreft: resultaten tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus Memo Van: De tijdelijke werkgroep versterken rol raad binnen P&C cyclus Aan: Leden van de
Nadere informatieII. De Nota risicomanagement Delfland vast te stellen met onder meer de volgende bepalingen:
agendapunt B.05 1046082 Aan Verenigde Vergadering ONTWERP NOTA RISICOMANAGEMENT DELFLAND Gevraagd besluit Verenigde Vergadering 05-06-2014 I. De Nota risico's en weerstandsvermogen Delfland, vastgesteld
Nadere informatieGS brief aan Provinciale Staten
GS brief aan Provinciale Staten Aan de leden van Provinciale Staten Contact: J.N. Baljeu 070-441 8688 j.baljeu@pzh.nl @pzh.nl Postadres Provinciehuis Postbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-holland.nl
Nadere informatieSiSa cursus 2013. Gemeente en accountant. 21 november 2013
SiSa cursus 2013 Gemeente en Welkom Even voorstellen EY: Stefan Tetteroo RA Page 1 Agenda Doelstelling Accountant en gemeente Onze visie inzake de betrokken actoren Coördinatie- en controlefunctie binnen
Nadere informatie1 Inleiding. 2 Doel protocol. 3 Rechtmatigheid
1 Inleiding Vanaf de jaarrekening 2004 is de accountantsverklaring uitgebreid met een oordeel over de rechtmatigheid. De accountant kijkt niet alleen naar het getrouwe beeld, maar ook of baten, lasten
Nadere informatie4.2 Weerstandsvermogen
4.2 Weerstandsvermogen 4.2.1 Inleiding Deze paragraaf handelt over de hoogte van de algemene reserve en andere weerstandscapaciteit waarover de gemeente Spijkenisse beschikt om calamiteiten en andere tegenvallers
Nadere informatieVoorstel Informatiebeveiliging beleid Twente
Datum: Enschede, 5 februari 2014 Voor: Kernteam SSNT d.d. 12-2-2014 Betreft Agenda punt 4 beslisdocument informatiebeveiliging, Bijlage 1 Voorstel Informatiebeveiliging beleid Twente (Format ter besluitvorming)
Nadere informatieFinanciële verordening RUD Zuid-Limburg
Financiële verordening RUD Zuid-Limburg 1 Inhoud Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen... 3 Artikel 1 Begrippenkader... 3 Hoofdstuk 2 Begroting en verantwoording... 4 Artikel 2 Opstellen begroting en verantwoording...
Nadere informatieBLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING
BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van de gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant Nr. 155 21 februari 2018 Financiële verordening Veiligheidsregio Midden- en
Nadere informatiegezien het voorstel van de Tijdelijke Commissie ingesteld door de Drechtraad van 21 augustus 2006 en 13 november 2006; b e s l u i t :
De Drechtraad gezien het voorstel van de Tijdelijke Commissie ingesteld door de Drechtraad van 21 augustus 2006 en 13 november 2006; gelet op artikel 212 van de Gemeentewet, alsmede artikel 30, eerste
Nadere informatieControleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid. Gemeente IJsselstein
Controleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid Gemeente IJsselstein INHOUD 1. INLEIDING... 3 2. ALGEMENE UITGANGSPUNTEN CONTROLE... 4 3. GOEDKEURINGS- EN RAPPORTERINGSTOLERANTIES...
Nadere informatieBesluit vast te stellen de:
VERORDENING AUDITCOMMISSIE GEMEENTE WEERT De raad van de gemeente Weert, Gelezen het voorstel van het college d.d. 20 januari 2015, gelet op de artikelen 84, 147 en 149 van de Gemeentewet; Besluit vast
Nadere informatieWij stellen de volgende data voor de oplevering van de planning en controlproducten 2010:
Planning en controlcyclus 2010 Samenvatting In dit voorstel is de planning opgenomen van de planning- en controlproducten 2010: de jaarrekening 2009, de voorjaarsnota 2010, de kadernota 2011, de programmabegroting
Nadere informatieRaadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5
RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 368891 Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5 Onderwerp: Beleidsbegroting 2013-2016 Verantwoordelijk portefeuillehouder: Drs. F.P. Fakkers SAMENVATTING Vanuit
Nadere informatiePlan van aanpak accountantscontrole 2014 gemeente Alblasserdam. Rein-Aart van Vugt Chantal Wemmerus
Plan van aanpak accountantscontrole 2014 gemeente Alblasserdam Rein-Aart van Vugt Chantal Wemmerus 28 oktober 2014 Controleproces 28 oktober 2014 Client Service Plan Controleplan Fase 1 Vaststellen controleplan
Nadere informatieInterne controleplan gemeente Venray
Interne controleplan 2010 gemeente Venray Nicole Peeters Trifunovski en Henk Mijnster, adviseurs AO/IC gemeente Venray ICP 2010DEF2 Pagina 1 van 8 Inhoudsopgave 1. Aanleiding... 3 2. Doelstelling... 3
Nadere informatieSAMENWERKINGSVERBAND COLLECTIEF VERVOER ZEEUWSCH-VLAANDEREN
INHOUDSOPGAVE Beleidsbegroting 1. Programmaplan 1 1.1 Algemeen Bestuur 2 1.2 VTV-vervoer 4 1.3 Leerlingenvervoer 6 1.4 Vervoer WMO-gerechtigden 8 1.5 Het bedrag voor onvoorzien 10 2. Paragrafen 2.1 Weerstandsvermogen
Nadere informatieCONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van de gemeente Hengelo
CONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van de gemeente Hengelo 0 Inleiding De Gemeentewet(GW), art. 213, schrijft voor dat de gemeenteraad één of meer accountants aanwijst
Nadere informatieNOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING 2017
GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Nieuwkoop Nr. 115712 6 juli 2017 NOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING 2017 Gemeente Nieuwkoop Afdeling Bedrijfsvoering April 2017 1. Inleiding Wettelijke
Nadere informatieNOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING Gemeente Nieuwkoop
NOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING 2017 Gemeente Nieuwkoop Afdeling Bedrijfsvoering April 2017 1 Inhoud 1. INLEIDING... 3 WETTELIJKE GRONDSLAG... 3 2. DEFINITIES... 4 ARTIKEL 2.1 BEGRIPSBEPALING...
Nadere informatieKADERNOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOMANAGEMENT Provincie Noord-Holland
KADERNOTA WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOMANAGEMENT Provincie Noord-Holland Leeswijzer De Kadernota Weerstandsvermogen is op het gebied van risicomanagement een vervolg op de verordening financieel beheer
Nadere informatieInformatiebeveiligingsbeleid
2-Control B.V. +31 (0)76 50 194 70 Haagse Markt 1 www.2-control.nl 4813 BA Breda info@2-control.nl The Netherlands Informatiebeveiligingsbeleid Concept Datum Versiebeheer Versie Datum Status Naam Toelichting
Nadere informatieNota weerstandsvermogen. gemeente Leeuwarderadeel
Nota weerstandsvermogen gemeente Leeuwarderadeel Inhoudsopgave Inleiding...3 Wet- en regelgeving en huidig beleid...4 2.1 Besluit begroting en Verantwoording...4 2.2 Financiële verordening gemeente Leeuwarderadeel...4
Nadere informatieFinancieel toezicht in Gelderland
Financieel toezicht in Gelderland Wat houdt financieel toezicht in? en Hoe staat uw gemeente ervoor? Gemeente Neerijnen 14 mei 2014 Gerrit Scholten - Provincie Gelderland Even voorstellen Gerrit Scholten
Nadere informatieThemaraad financiën 3 april
Themaraad financiën 3 april 2017 1 Aanleiding en doelstelling P&C-cyclus Robuust financieel beleid Begroting Financiële positie Risico s Afsluiting Agenda 2 Aanleiding en doelstelling Aanleiding Vanuit
Nadere informatieHandreiking Weerstandsvermogen voor Raadsleden
Handreiking Weerstandsvermogen voor Raadsleden Handreiking Weerstandsvermogen voor Raadsleden Weerstandsvermogen te complex voor gemeenteraadsleden 1 en dus vooral voor het college? Neen, de gemeenteraad
Nadere informatieBeleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen)
Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen) 2 januari 2014 2 Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen) Inhoudsopgave
Nadere informatieStrategisch Informatiebeveiligingsbeleid Hefpunt
Strategisch Informatiebeveiligingsbeleid Hefpunt Groningen, 24-5-2016 Classificatie: intern Wijzigingshistorie Release Datum Auteur(s) Aanpassing 2016 0.1 24-05- 2016 2016 0.2 01-06- 2016 L. Winters J.
Nadere informatie/ IJssels. Intern controleplan Samenwerking
Intern controleplan 2018 ^ Gemeente / IJssels gemeente Montfoort Vast te stellen door Managementteam UW Dagelijks Bestuur UW College van B&W IJsselstein College van B&W Montfoort Vastgesteld dd 28 maart
Nadere informatie= Datum raadsvergadering: 15 december 2010 Agenda nr.: (in te vullen door griffie) Voorstel invulling aanbevelingen rapport Sturing grote projecten
Raadsvoorstel = Datum raadsvergadering: 15 december 2010 Agenda nr.: (in te vullen door griffie) Portefeuillehouder: Onderwerp: S. Adriaansen/J.A. Peeters Registratiecode: (in te vullen door griffie) Voorstel
Nadere informatieIn dit hoofdstuk wordt uiteengezet welke taken en verantwoordelijkheden de verschillende actoren binnen de gemeente Spijkenisse hebben.
7 Taken en verantwoordelijkheden In dit hoofdstuk wordt uiteengezet welke taken en verantwoordelijkheden de verschillende actoren binnen de gemeente Spijkenisse hebben. 7.1 Gemeenteraad De Gemeenteraad
Nadere informatieBIEO Begroting in één oogopslag
BIEO 2017 Begroting in één oogopslag INLEIDING Voor u ligt de begroting in één oogopslag (BIEO) 2017 van de gemeente Wierden. Naast het begrotingsjaar 2017 wordt er aandacht geschonken aan de ontwikkeling
Nadere informatieBijlagen Jaarstukken 2008, verslag van bevindingen
Raadsvoorstel Agendapunt: 8 Onderwerp Vaststelling jaarstukken 2008 Datum voorstel 12 mei 2009 Datum raadsvergadering 16 juni 2009 Bijlagen Jaarstukken 2008, verslag van bevindingen Ter inzage beheersrekening
Nadere informatieProvincie Zuid Holland Beleidsnota weerstandsvermogen & risicobeheersing 2017
Provincie Zuid Holland Beleidsnota weerstandsvermogen & risicobeheersing 2017 1 1. Inleiding Het weerstandsvermogen is er om de provincie te beschermen tegen de gevolgen van risico s. Dit vermogen wordt
Nadere informatie11.2. Weerstandsvermogen en risicobeheersing
11.2. Weerstandsvermogen en risicobeheersing Risicomanagement Risicomanagement is het proces waarbij de organisatie continue en systematisch doorlopen wordt op risico s, met als doel de gevolgen ervan
Nadere informatieEen essay over de nieuwe beleidscyclus voor de Gemeente Nuth.
Eind maart 2014. Eind maart 2014: de uitslag van de gemeenteraad is bekend; de samenstelling van de raad staat in de krant, de omvang van de fracties staat vast en wie met wie wil samenwerken is ook geen
Nadere informatieNOTA AUDITCOMMISSIE GEMEENTE SIMPELVELD
NOTA AUDITCOMMISSIE GEMEENTE SIMPELVELD Nota auditcommissie gemeente Simpelveld In deze nota wordt een beschrijving gegeven van een auditcommissie. Deze nota bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Wat
Nadere informatieKadernota Integraal risicomanagement en weerstandsvermogen
Kadernota Integraal risicomanagement en weerstandsvermogen 1 2 INHOUDSOPGAVE Voorwoord 5 1 INTEGRAAL RISICOMANAGEMENT 7 1.1 Relevante beleidskaders en wetgeving 7 1.2 Ambitie gemeente Almere 9 1.3 Doelstellingen
Nadere informatieVisiedocument Financieel Beleid
1. Financieel beleid Grip Om grip te houden op de gemeentefinanciën voert de gemeente financieel beleid uit. Enerzijds betreft dit wettelijke taken, zoals het opstellen van een begroting en een jaarrekening,
Nadere informatieFinanciële verordening ex. art. 212 GW Gemeente Dordrecht
Financiële verordening ex. art. 212 GW Gemeente Dordrecht Enkele aandachtspunten Auditcommissie Dordrecht 16 november 2010 Rein-Aart van Vugt JaapJan Visser 1 < Hier komt de footer. Pas aan in de masterslide
Nadere informatiebedrag * begrotingsoverschot bij begroting
Actueel financieel beeld voor de jaren 2018-2022 Met dit overzicht schetsen wij het actuele financiële beeld voor de gemeente Gooise Meren voor de komende jaren. Dit overzicht dient meerdere doelen. Ten
Nadere informatieGelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten, d.d. 22 april 2014; Gezien het advies van de commissie Mobiliteit en Financiºn, d.d.
Ontwerpbesluit / B Voorgestelde behandeling PS-vergadering : 3 oktober 2014 Onderwerp Financiºle verordening Provinciale Staten van Noord-Brabant, Gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten, d.d. ; Gelet
Nadere informatieRisicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam
Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Robert t Hart / Geert Haisma 26 september 2013 r.hart@risicomanagement.nl / haisma@risicomanagement.nl 1www.risicomanagement.nl Visie risicomanagement Gemeenten
Nadere informatie1. Samenvatting In dit voorstel wordt ingegaan op de reactie van de provincie bij de ingediende begroting 2013.
RAADSVOORSTEL Besluitvormend Aan de Raad Instemmen met reactie provincie op programmabegroting 2013. Agenda nr.6 1. Samenvatting In dit voorstel wordt ingegaan op de reactie van de provincie bij de ingediende
Nadere informatieNota Bedrijfsvoering RMH. Inhoudsopgave. 1. Inleiding. 2. Doelstelling nota. 3. Personeel. 4. Organisatie 5. ICT
Nota Bedrijfsvoering RMH Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Doelstelling nota 3. Personeel 4. Organisatie 5. ICT 6. Financiën/Administratieve Organisatie 7. Communicatie 8. Huisvesting 9. Voorstel aan het Algemeen
Nadere informatiePlanning en Control cyclus
Planning en Control cyclus Planning Perspectiefnota Begroting Control Jaarrekening Najaarsnota Jaarrekening Afsluiting van een jaar Inzicht in realisatie van begroting Antwoord op de vragen: Hebben we
Nadere informatieRaadsbesluit. Onderwerp: Nota Privacybeleid haarlem BBV nr: 2016/ Inleiding
Raadsbesluit Onderwerp: Nota Privacybeleid haarlem BBV nr: 2016/574466 1. Inleiding Aanleiding Privacy is een onderwerp dat de laatste jaren veel in de belangstelling staat. Data zijn hot en worden het
Nadere informatieOverdrachtsdocument nieuwe Statenleden provincie Flevoland
Overdrachtsdocument nieuwe Statenleden provincie Flevoland Maart 2019 Deze publicatie is interactief en gemaakt om te bekijken op: Geacht Statenlid, Allereerst van harte gefeliciteerd met uw benoeming
Nadere informatiePraktijklessen Risicomanagement 18 januari 2011
Praktijklessen Risicomanagement 18 januari 2011 Robert t Hart Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement Rene Bosman Provincie Limburg Patrick Schouten Deloitte r.hart@risicomanagement.nl Agenda Inleiding
Nadere informatieREGLEMENT AUDITCOMMISSIE TELEGRAAF MEDIA GROEP N.V.
REGLEMENT AUDITCOMMISSIE TELEGRAAF MEDIA GROEP N.V. Dit Reglement is goedgekeurd door de Raad van Commissarissen van Telegraaf Media Groep N.V. op 17 september 2013. 1. Inleiding De Auditcommissie is een
Nadere informatieTelefoonnummer Onderwerp: Nota weerstandsvermogen en risicobeheersing 2015 Gemeente Harlingen
Voorstel aan de gemeenteraad van Harlingen *GR15.00077* GR15.00077 Behandeld in Gezamenlijke commissie Mens & Bestuur en Omgeving Datum Commissie 17 juni 2015 Agendanummer 9 Datum Raad 1 juli 2015 Agendanummer
Nadere informatieRaadsinformatiebrief Nr. :
Raadsinformatiebrief Nr. : Onderwerp: Risicomanagement Reg.nr. : 12.0693 B&W verg. : 19 juni 2012 : 1) Status In het licht van de actieve informatieplicht informeren wij U over de stand van zaken met betrekking
Nadere informatieAccountantscontrole 2013
Accountantscontrole 2013 Commissie Samen Leven gemeente Ridderkerk 26 juni 2014 Rein-Aart van Vugt Hennie de Winter 1 Controleproces Communicatie met de Raad in alle fasen Opdrachtbevestiging en controleplan
Nadere informatieGeachte collega raadsleden,
Geachte collega raadsleden, Op 19 mei 2014 heeft het audit-overleg namens de Gemeenteraad gesproken over het accountantsverslag en de bevindingen van de huisaccountant PwC, bij de controle van de jaarrekening
Nadere informatieAanpak voor een goede samenwerking tussen gemeenten en gemeenschappelijke regelingen. VNG-congres gemeentefinanciën 30 november 2015
Aanpak voor een goede samenwerking tussen gemeenten en gemeenschappelijke regelingen VNG-congres gemeentefinanciën 30 november 2015 Drie perioden gemeenten en gemeenschappelijke regelingen 1e periode:
Nadere informatieB en W - advies. 3. Polinder Financien en Personeel A.J. Klein 22 oktober 2009. nr. nr. / " Openbaar
B en W - advies Portefeuillehouder Afdeling Advies van Datum advies Bestandsnaam Advies O.R. In overleg met afdeling(en) Actief informeren raad Actief informeren wijkcontactambtenaar Advies: Aangehouden
Nadere informatieHet college van B&W stelt de raad voor het protocol accountantscontrole vast te stellen.
RAADSVOORSTEL Doel: besluitvormend voorstelnummer 2009/127 registratienummer 144086 behandelend ambtenaar Koos van Asten vergadering 17 december 2009 portefeuillehouder L. van der Zon doorkiesnummer 0252-783
Nadere informatieReglement Auditcommissie
Vaststelling Raad van Toezicht: 24 mei 2018 Pagina 1 van 7 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Samenstelling auditcommissie 3 3. Doelstelling auditcommissie 3 4. Bevoegdheden auditcommissie 3 5. Taken, werkwijze
Nadere informatieHerziene beleidsnota weerstandsvermogen en risicomanagement 2012
Herziene beleidsnota weerstandsvermogen en risicomanagement 2012 Versie: GS 24 april 2012 1. Inleiding 1.1 Achtergrond Uit wet- en regelgeving volgt dat PS tenminste elke vier jaar het beleid voor weerstandsvermogen,
Nadere informatieOnderzoeksplan. Onderbesteding in de provincies Gelderland en Overijssel
Onderzoeksplan Onderbesteding in de provincies Gelderland en Overijssel Onderzoeksplan Onderbesteding in de provincies Gelderland en Overijssel Rekenkamer Oost-Nederland, Juni 2007 Inhoudsopgave 1. Inleiding...
Nadere informatieNota risicomanagement en weerstandsvermogen
Vastgesteld door B&W op: 24 oktober 2016 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Doel en verantwoordelijkheidsverdeling 3 2 Risicomanagement(beleid) 5 2.1 Het begrip risico 5 2.2 Het begrip risicomanagement
Nadere informatieB&W Informatieavond 11 oktober Gericht investeren in de toekomst
B&W Informatieavond 11 oktober 2017 Gericht investeren in de toekomst Programma B&W infoavond Opening Toelichting Grondexploitatie & Vastgoedexploitatie 2017 Toelichting Begroting 2018 Slotwoord Einde
Nadere informatiePROGRAMMA VERNIEUWING P&C CYCLUS 8 FEBRUARI 2012
PROGRAMMA VERNIEUWING P&C CYCLUS 8 FEBRUARI 2012 Korte intro (wethouder Kolff) Wat is de huidige situatie en wat is wettelijk verplicht (hoofd financiën) Presentatie van vernieuwingen uit den lande: *
Nadere informatie