.., Advocaten t.a.v. mr Postbus NG AMSTERDAM. Betr.: definitieve rapportage i. v. m. expertise, beoordeling aangeleverde medische in.
|
|
- Jelle Brouwer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 academisch ziekenhuis Maastricht P, Debyelaan 25 postbus AZ Maastricht telefoon a Operatieve geneeskunde Anesthesiologie en Pijnbestrijding M Advocaten t.a.v. mr Postbus NG AMSTERDAM uw kenmerk ons kenmerk doorkiesnummer 043- fax 043 datum , ~..,, '~. '9' v '1 Betr.: definitieve rapportage i. v. m. expertise, beoordeling aangeleverde medische in.formatie met betrekking tot de heer, geboren op Deze beoordeling gebeurde aan de hand van de door advocaten NV, Amsterdam overhandigde, documenten (kopieën uit het medische dossier ziekenhuis, Den Haag en Amsterdam; kopie van het voorlopige ontslagbericht van de afdeling cardio-thoracale chirurgie, ziekenhuis, Nieuwegein en briefwisseling). De betrokken personen werden niet geraadpleegd. De klacht betreft een perioperatief opgetreden acuut myocardinfarct met ernstige gevolgen voor de patiënt op lange tern1ijn. In 2005 was de heer f in verband met buikklachten in behandelîng in het ziekenhuis in Den Haag. Verschillende diagnostische testen werden uitgevoerd. Het resultaat was een differentiële diagnose bestaande uit diverticulose met -itis en maligniteit. Er werd een indicatie tot operatie gesteld. Op 11 augustus 2005 gebeurde een preoperatief onderzoek bij de afdeling heelkunde door drs. R., arts-assistent. Het tijdstip van preoperatieve screening door de afdeling anesthesie gebeurde volgens het patiëntenplaatje op 11 augustus 2005, drs., anesthesioloog. De heer geeft zelf aan in zijn reactie op de brief van MediRisk (bijlage 5 van de aangeleverde stukken) dat dit anesthesiologische spreekuur op 17 augustus 2005 plaatsgevonden heeft. Op 25 augustus 2005 ondergaat de heer een mediane laparotomie met rectosigmoïd resectie en side-to-end anastomose. De operatie werd uitgevoerd door drs. en drs.. De
2 operatieduur was 2:57 h (10:23-13:20). Wat de anesthesie betreft, werd een combinatie van algehele anesthesie en epidurale analgesie toegepast. Het anesthesieteam werd met de afkortingen " " en '" " op de anesthesielijsten gedocumenteerd (een handgeschreven lijst met de preoperatieve procedure voor het plaatsen van de epidurale katheter en een geautomatiseerd verslag over de anesthesie op de operatiekamer). Het postoperatieve verloop wordt gecompliceerd door een acuut myocardinfarct met name anteroseptaal. Deze wordt initieel conservatief behandeld. De maximale waarden van de biomarkers voor hartspierschade waren: Creatine-kinase MB (CK-MB) maximaal510u/l op om 12:10 en Troponine I maximaal U/l op om 18:46. Coronar-angiografie gebeurde op in het OLVG Amsterdam en toonde een belangrijk 3 taks lijden incl. (functionele) hoofdstamstenose en aneurysmatische apex, dit wil zeggen atherosclerose van verschillende kransslagaders. In het vervolg gaat deze expertise in op de aangeleverde vragen: Ad 1. Op 11 augustus 2005 had het pre-operatief onderzoek plaats en werd het volgende genoteerd: 'Angina pectoris: eenmalig; Bij inspanning drukkend gevoel gehad. 'Had de heer f op basis hiervan, in combinatie met meerdere risicofactoren voor atherosclerose, zonder meer mogen goedgekeurdworden voor de operatie van 25 augustus 2005? Waarom wel/niet en bij niet: kunt u aangeven welk(e) vervolgonderzoek(en)l behandeling(en) had(den) dienen plaatste hebben? Om deze vraag te beantwoorden beginnen wij met een kort resumé van de preoperatief gedocumenteerde gegevens: 8 augustus 2005: decursus heelkunde: alleen specifieke anamnese en onderzoek in verband met de buikklachten. Wel: voorgeschiedenis: '-'(Hen.) 11 augustus 2005: preoperatief onderzoek heelkunde (drs. R. M ): uitgebreide tractusanamnese met bij tractus circulatorius: onder trefwoord angina pectoris: 'eenmalig bij inspanning drukkend gevoel gehad'. vroegere ziekten/operaties: 'blanco' familie anamnese: negatief op hart- en vaatziekten roken: 2 pak/dag sinds+/- 20 jaren (40 pack years) status praesens: bloeddruk: 150/90, pols 96, auscultatie: normale harttonen, geen geruis; body mass index: 20,3. 17 augustus 2005 (?Zie boven): Preoperatieve screening spreekuur anesthesiologie (drs. T. ):
3 bloeddruk 150/90, pols 96, auscultatie van hart en longen: geen bijzonderheden algemene toestand: vitaal rookt'++' laboratorium kreatinine 78 J.l.mol/1; : hemoglobine 9,6 mmol/1, bematocriet 50% (komt overeen met normale waarden) conclusie: ASA 1 (komt overeen met de laagste risicoklasse volgens de in Nederland en wereldwijd gebruikelijke classificatie van de American Society of Anesthesiologists) geen documentatie over inlichting van de patiënt over anesthesietechniek en mogelijkheid van anesthesiegerelateerde complicaties geen documentatie over informed consent 24 augustus 2005: opname verpleging, anamnese (afgenomen door? onleesbaar): onder trefwoord andere aandoeningen/ ziektes: 'blanco, hyperventileren'; 'hyperventileren' opnieuw onder trefwoord ademhaling roken 2 pakjes/dag onder trefwoord woonsituatie: 'flat; bereikbaar met trappen 4 treden' bloeddruk 145/90 25 augustus 2005: decursus documentatie inlichting van de patïent over chirurgie gerelateerde nevenwerkingen, complicaties en informed consent (drs. ) 25 augustus 2005: tijdens inbrengen van de epidurale katheter (9:25-9:55) na premedicatie met midazolam 7,5mg bloeddruk gedurende de hele procedure systolisch minder dan 140 en diastolisch minder dan 90, pols tussen 60 en 70/min Perioperatieve cadiale complicaties vormen een belangrijk probleem en komen voor bij ongeveer 2-5% van alle patiënten die een niet-cardiale ingreep ondergaan. 1 2 Ongeveer 1% van alle patiënten die niet-cardiale chirurgie ondergaan ontwikkelen een hartinfarct binnen de 30 dagen na de operatie dat bij een derde fataal afloopt. Met name de vroege postoperatieve fase wordt beschouwd als risicoperiode voor het optreden van myocardischemie (onvoldoende zuurstofvoorziening van de hartspier). Voorspelling van welke patiënten een verhoogd preoperatief risico op cardiale complicaties hebben, zou dus interessant zijn om eventueel preventieve maatregelen te kunnen treffen. Om het risico op perioperatieve cardiale complicaties in te schatten worden enerzijds patiënt gerelateerde factoren en anderzijds het aari de specifieke ingreep gerelateerde cardiovasculair risico geëvalueerd. In de loop der tijd werden verschillende indices en richtlijnen ontwikkeld om dit te realiseren. 1 3 ' 6 De in deze context meest relevante actuele richtlijn voor Nederland is de CBO-richtlijn 'Preventie van perioperatieve cardiale complicaties bij niet-cardiale chirurgie' welke in 2009 gepubliceerd werd. Aangezien de operatie van de heer f echter in 2005 plaatsvond is deze
4 richtlijn niet van toepassing voor deze casus. Een andere CBO-richtlijn met betrekking tot de perioperatieve processen Het preoperatieve traject' verscheen in 2010 en is dus ook niet van toepassing voor deze casus. 7 Een risico score die in 2005 heel gebruikelijk was en nog steeds vermeld wordt in de actuele CBO-richtlijn is de zogenoemde revised cardiac risk index (RCRI) van Lee en medewerkers. 5 De RCRI is samengesteld uit 6 factoren met vergelijkbare prognostische waarde: type chirurgie, ischemisch hartlijden, voorgeschiedenis van congestiefhartfalen, voorgeschiedenis van cerebrovasculaire aandoening, insulin afhankelijke diabetes mellitus, preoperatief serum-creatinine> 176,8~mol/l. Voor meneer fwas preoperatiefvan toepassing: hoogrisico ingreep en afhankelijk van de interpretatie de eenmalige episode van een drukkend gevoel eventueel nog ischemisch hartlijden. Dit is een RCRI klasse I ofll met respectievelijk te verwachten cardiale complicatie risico van 0,9% of 6,6%. Nadeel van deze index is dat geen concrete algoritmes aangeleverd worden voor het perioperatief proces die rekening houden met de risicoclassificatie. De richtlijn van de American College ofcardiology/american Heart Association van 2002 probeert dit wel te doen. 8 Deze richtlijn probeert aan de hand van klinische markers, inspanningstolerantie van de patiënt en ingreepspecifiek risico een inschatting van het perioperatief cardiaal risico te maken en aan de hand daarvan ook uitspraken te doen over het perioperatief beleid. Volgt men dit stapsgewijs algoritme met de gegevens van meneer komt men tot volgend resultaat: 1. stap: dringend of electieve ingreep (geen spoed) 2. stap: geen coronaire revascularisatie de laatste 5 jaren voor de ingreep 3. stap: geen recente evaluatie van de kransslagaders 4. en 5. stap: maximaal één 'intermediate' clinical predictor: (mogelijk) angina pectoris Canadian class 1 of 2, als men de eenmalige episode van een drukkend gevoel als angina pectoris beschouwt. 6. stap: inspanningstolerantie > 4 METs (komt overeen met bij voorbeeld een verdieping trappen te stijgen) 7. intermediate risk noncardiac procedure (intraperitoneal procedure) 8. stap: uitvoeren ingreep zonder preoperatieve non-invasieve tests Het algoritme werd hier dus consequent gevolgd. Volgens dit algoritme waren vervolg onderzoeken bij meneer f niet geïndiceerd. In dezelfde richtlijn wordt nog verder op een 'evidence based" manier ingegaan over bijkomende specifieke preoperatieve onderzoeken. Hier is dan wel sprake van klasse I evidentie (dat wil zeggen dat het zinvol is) voor een electrocardiogram in rust bij intermediate risk patiënten voor een intermediate risk ingreep die recent pijn op de borst of ischemisch equivalent heeft laten zien. Als
5 routine test bij asymptomatische patiënten wordt een electrocardiogram niet aanbevolen. Hetzelfde is van toepassing voor een inspanningsproef (fietstest): klasse I bewijs bij patiënten met middelmatig pretest risico op coronair vaatlijden en klasse Ili (niet zinvol) voor het gebruik als routine test bij asymptomatische patiënten. Met betrekking tot hypertensie wordt alleen geadviseerd stadium 3 hypertensie (systole > 180mmHg, diastole> 11 OmmHg) preoperatief onder controle te brengen voor de uitvoering van de ingreep. De verhoogde bloeddrukwaardes die preoperatief op verschillende momenten in het Haga ziekenhuis gemeten werden waren beduidend lager. Bovendien zijn zij ook niet voldoende om de diagnose hypertensie te stellen, aangezien zij allemaal onder stress verhogende omstandigheden gemeten werden (angst voor de operatie, de narcose, de aandoening in de buik). Voor de diagnose hypertensie zijn in principe meerdere metingen over een wat langere periode vereist: systolisch > 140mmHg, diastolisch> 90 mmhg tijdens minimaal 5 consulten in 3-6 maanden. 9 Met betrekking tot perioperatieve therapie komt de guideline tot de conclusie dat perioperatieve behandeling met betablockers mogelijk een protectief effect zou kunnen hebben bij patiënten met majeure risicofactoren voor coronair vaatlijden, maar beklemtoont ook dat de wetenschappelijke studies hierover methodologisch niet optimaal zijn (bewijs klasse Ila). Gelijkaardige effecten worden met a 2-agonisten beschreven. Welke risicofactoren voor (coronaire) atherosclerose waren bij de heer fpreoperatief bekend: forse roker, 40 pakjaren (voornaamste risicofactor) mannelijk geslacht leeftijd (nog relatief jong, dus predictieve waarde niet zo hoog) Als men gebruikelijke risico scores raadpleegt zoals de PROCAM 10 of de Framingham 11 komt men op een 10 jaars risico op myocardinfarct rond de 7% wat in deze leeftijdscategorie gemiddeld tot iets onder het gemiddelde risico valt bij afwezigheid van typische angina pectoris. Een majeure risicofactor is wel aanwezig: het forse roken. Conclusie: Conclusie uit het voorgaande is naar onze mening dat de a-priori kans op coronaire vaataandoening bij meneer Eekhuis niet hoger was dan het gemiddelde van de bevolking in dezelfèle leeftijdscategorie als men zijn klachten niet als angina pectoris interpreteert. Aan de hand van de in de status door drs. M beschreven symptomatiek met name het 'eenmalige' wat door de anesthesioloog zelfs niet beschreven wordt maakt een pectangineuze problematiek veroorzaakt door coronair vaatlijden op dat moment weinig waarschijnlijk. De symptomen van moeheid en lusteloosheid passen in het beeld van de toenemende darmproblematiek met diarree en gewichtsverlies (BMI 20). Verder lijkt de heer fysiek belastbaar op een niveau van 4 METs of
6 waarschijnlijk zelfs meer. Indien men de klachten wel als angina peetcris zou interpreteren zou het gaan om Canadian class I ofli 'mild angina pectoris' bij dezelfde fysieke inspanniogstolerantie wat in het algoritme van de ACC/AHA voor de constellatie van deze patiënt geen invloed heeft. Dit in combinatie met de aard van de geplande ingreep maakt het naar onze mening verdedigbaar op dat moment geen verdere onderzoeken uit te voeren preoperatief aan de ingreep. Dit sluit echter niet uit dat in andere gevallen met een gelijkaardige anamnese en klinisch onderzoek wel verder onderzoek in de vorm van een elektrocardiogram en een inspanningsproef uitgevoerd worden. In een gezamelijke refereeravond dd. 12 Maart 2012 van cardiologen en anesthesiologen in het MUMC+ over cardiaal risico bij niet cardiale operaties, werd door een van de voordragende cardiologen aangegeven, dat er te veel cardiologische consulten door anesthesiologen gevraagd werden voor eenmalige en niet objectiveerbare klachten. Bij deze casus zou hier wel eens het omgekeerde waar hebben kunnen zijn. Maar zelfs, als de klacht aangegeven aan de chirurg, objectiveerbaar zou zijn geweest, had dat misschien niets aan de uitkomst veranderd. Ad 2. Twee weken na het preoperatief onderzoek is de operatie uitgevoerd. Kunt u aangeven of er bij de heer f aanleiding was een intervalanamnese afte nemen? Waarom wel/niet en bij wel: kunt u aangeven wat de consequenties waren geweest van de dossiernotitie van 26 augustus 2005 'AP: sinds twee weken '? Volgens de data uit het medische dossier en de briefvan de patiënt volgt dat in feite waarschijnlijk wel een intervalanamnese heeft plaatsgevonden: 11 augustus preoperatief onderzoek heelkunde ('eenmalig drukkend gevoel'), 17 augustus preoperatief onderzoek anesthesie ('vitaal') en bij opname op 24 augustus door de verpleging ('hyperventilatie'). Deze gegevens maken een aanpassing van het beleid niet noodzakelijk. De dossiernotitie van 26 augustus is eigenlijk niet bruikbaar voor evaluatie van de preoperatieve onderzoeken en screening van deze patiënt. Op het moment dat deze notitie gemaakt werd was al duidelijk dat meneer f een acuut myocardinfarct heeft. De a-posteriori interpretatie van 'eenmalig drukkend gevoel' als angina peetcris wordt natuurlijk beïnvloed door de kennis van het myocardinfarct Ad3. Bent u van mening dat expertise op een ander vakgebied noodzakelijk is? In het kader van de evaluatie van de behandeling van het myocardinfarct is het naar onze mening zinvol een cardioloog te betrekken.
7 Ad 4. a. Waar bent u wer~aam? (lndie]2 u bij meerdere organisaties werkzaam bent gaarne alle noemen) I b. Heeft u aan uw beroep gerelateerde nevenfuncties en zo ja, welke? c. Wat Invalijleeert u voor het uitbrengen van een expertiserapport in de onderhavige zaak? (te noemen z!fn met name opleiding en professionele ervaring) d. Heeft u in het verleden reeds als experti.<;erend deskundige opgetreden en zo ja, hoe vaak en in wiens opdracht? (.Met "in wiens opdracht "wordt bedoeld: in opdracht van de eisende partij, van de aangesproken partij of van de rechter; het is uiteraard niet nodig namen te noemen.) Prof. Dr. a. afdeling anesthesiologie en pijnbestrijding, Maastricht UMC+ b. alle beroepsgebonden functies bij Maastricht UMC+/UM, zoals opleider anesthesiologie, Voorzitter Centrale Opleidings Commissie. c. Voorzitter Concilium Anesthesiologieurn d. anesthesioloog sinds 1995, meer dan 23 jaar beroepservaring. Dr. e. afäeling anesthesiologie en pijnbestrijding, Maastricht UMC+ f. alle beroepsgebonden functies bij Maastricht UMC+IUM g. anesthesioloog sinds 2002, meer dan 10 jaar beroepservaring. h. ja, 4 keer, allemaal in opdracht van de eisende partij. Ad5. a. Bestaan er over het onderwe1p van de expertise medisch-wetenschappelijk uiteenlopende opvattingen? b. Kunt u in hoofdlijnen uiteenzetten in welk opzicht de meningen uiteenlopen (voor zover mogelijk met verwijzing naar literatuur)? c. Welke is uw eigen opvatting? d. Kunt u aangeven of een deskundige met een andere opvatting in het onderhavige geval tot een ander oordeel was gekomen dan waar u toe komt? e. Als inderdaad een deskundige met een andere opvatting in het onderhavige geval tot een ander oordeel was gekomen: kunt u aangeven wat dat oordeel zou zijn geweest?
8 a. Over het onderwerp inschatting preoperatief cardiaal risico voor niet-cardiale ingrepen bestaat veel literatuur. Hierdoor vindt men uiteraard gedeeltelijk uiteenlopende resultaten. Ook is de kwaliteit van de methodologie in de verschillende onderzoeken heterogeen. Om dit veelvuldig aanbod te structureren en klinisch toepasbaar te maken werden verschillende richtlijnen ontworpen die in regelmatige afstanden geactualiseerd worden. Ondertussen staat ook een Nederlandse richtlijn ter beschikking. 1 Vóór 2005 was echter de meest belangrijke richtlijn die van de ACC/AHA, welke ook door Nederlandse onderzoekergroepen geciteerd werden. 8 2 b. Zie ad 1: conclusie c. Aan de hand van de aangeleverde stukken blijft het uiteindelijk moeilijk de klachten van "eenmalig drukkend gevoel" te interpreteren. Aangezien alle betrokken partijen op de hoogte zijn van de uitkomst van de operatie en de opgetreden complicatie is het echter ook niet mogelijk aan bijkomende objectieve informatie te komen. Wij hebben dit in de conclusie van ad 1 tot uiting laten komen door twee scenarios (geen angina pectoris, wel angina pectoris) te onderscheiden. d. Zie ad 1: conclusie \ In het vervolg wordt ingegaan op de reactie door de heer kenmerk: mzlcg) op de concept rapportage van deze expertise: r Advocaten~ Ad 1: Op basis van de richtlijn van de A CC/AHA van 2002 heeft u het bij de heer uitgevoerde preoperatieve onderzoek en het daarop gebaseerde beleid beoordeeld. Wat is de status van deze richtlijn in de Nederlandse praktijk ten tijde van de preoperatieve onderzoeken in augustus 2005? Het gaat hier om een Amerikaanse richtlijn die oorspronkelijk natuurlijk een nationaal karakter had. In 2005 was zij echter op alle relevante internationale congressen besproken en werd ook door verschillende wetenschappelijke artikelen in internationale journalen als referentie gebruikt. Hierdoor had zij onder anesthesiologen wereldwijd een "Gouden-standard" status ingenomen. Men kan ervan uitgaan dat de meeste Nederlandse anesthesiologen in 2005 op de hoogte waren van deze richtlijn. Andere nationale richtlijnen op dit gebied en met name een Nederlandse richtlijn waren op dat moment nog niet beschikbaar. Ad2: Bestonden er in augustus 2005 Nederlandse richtlijnen met betrekking tot preoperatief onderzoek die op deze casus van toepassing zijn? Zo ja, wilt u deze specificeren en bespreken in hoeverre de in deze
9 zaak uitgevoerde preoperatieve onderzoeken aan deze richtlijn beantwoorden? eerder). Nee, relevante Nederlandse richtlijnen in deze context werden pas na 2005 gepubliceerd (zie Ad3: In het verslag van het pre-nperatieve onderzoek door arts-assistent R. M op 11 augustus 2005 wordt in de speciële anamnese melding gemaakt van: "vaak moe+ lusteloosheid". En bij de tractus anamnese bij de categorie angina pectoris: "eenmalig bij inspanning drukkend gevoel gehad". In het verslag van de anesthesioloog van 11 of 17 augustus 2005, wordt bij algemene toestand vermeld: "Vitaal". Hoe verklaart u deze verschillende beoordelingen? Het verslag van R. M werd eerder in deze rapportage al besproken. Hierin wordt de toen actuele status en de voorafgegaane periode beschreven. De interpretatie van de algemene toestand als "vitaal" door de anesthesioloog gaat naar onze inschatting over de algemene toestand op het moment van de presentatie van de heer f op de poli anesthesiologie. Hij heeft hier blijkbaar een vitale indruk achtergelaten wat ook conform is met de ASA classificatie die door de anesthesioloog vastgesteld werd (ASA 1 ). In deze staat dit los van het feit dat de heer fvaker moe is dan in eerdere jaren en gewicht verloren heeft. Conclusie is dat beide beoordelingen naast elkaar kunnen bestaan zonder elkaar tegen te spreken. Ad4: Kunt u uit het verslag van de anesthesioloog afleiden of a. de anesthesioloog een accuraat lichamelijk onderzoek heeft uitgevoerd; b. er is gevraagd naar mogelijke cardiologische problemen, meer in het bijzonder naar angina pectoris? a. in het preoperatief anesthesiologisch verslag zijn de vitale parameters pols en bloeddruk gedocumenteerd (identiek met de bevindingen van R. M ). Verder worden de bevindingen van de auscultatie van hart en longen beschreven. Hierbij worden gebruikelijke afkortingen toegepast. Het resultaat van de auscultatie van hart en longen waren normale bevindingen. De relevante klinische testen zijn dus volgens het verslag uitgevoerd. Aangezien er twee verschillende handschriften op het anesthesiologisch verslag aanwezig zijn is er blijkbaar nog een tweede persoon betrokken geweest bij de uitvoering van de anesthesiologische preoperatieve screening. Informatie over deze persoon wordt op het
10 \ verslag niet aangegeven. b. Specifieke vragen uit de anesthesielogische anamnese zijn niet op het verslag gedocumenteerd. Er is dus aan de hand van het verslag geen uitspraak mogelijk of hier specifiek naar cardiologische problemen of angina pectoris gevraagd werd. Ad5: Waren vragen naar mogelijke cardiologische problemen, zoals angina pectoris en de algehele gezondheidstoestand van de heer f, relevant voor het anesthesiologisch onderzoek dat is uitgevoerd op 11 of 17 augustus 2005? f. Ja, deze vragen waren relevant voor het preoperatief anesthesiologisch onderzoek van de heer Ad6: Kunt u uit de verslagen van de preoperatieve onderzoeken door arts-assistent heelkunde R. M en anesthesioloog afleiden dat vragen zijn gesteld ter beoordeling van de inspanningstolerantie van de heer E f? Arts-assistent R. M beschruft expliciet in zijn verslag dat er geen sprake was van orthopnee of dyspnoe d'effort. Bovendien constateert hij de reeds eerder in deze rapportage beschreven klacht van "eenmalig bij inspanning drukkend gevoel gehad". Hieruit volgt dat er vragen over de inspanningstolerantie van de heer f gesteld werden. In het verslag van de anesthesioloog is sprake van een "vitale" algemene toestand. Deze beoordeling is weliswaar niet zeer specifiek, maar houd wel in dat een zekere belastbaarheid voorhanden is. De conclusie "vitaal" is niet mogelijk zonder vragen over de inspanningstolerantie te stellen. Ad 7: Kunt u op basis van de beschikbare gegevens beoordelen wat het resultaat zou zijn geweest van een inspanningsonderzoek als dat voorafgaand aan het ingreep van 25 augustus 2005 zou zijn uitgevoerd? Nee, dit zou speculatief zijn, onder andere ook omdat de sensitiviteit van deze test voor het opsporen van coronair lijden geen 100% bedraagt (wisselende getallen vindt men hierover in de literatuur, in ieder geval niet meer als 75%). Ad8: Wat zou nlf!ar uw inschatting een preoperatief ECG hebben uitgewezen?
11 Het antwoord op deze vraag zou ook louter speculatief zijn. De sensitiviteit voor het opsporen van coronair lijden van een preoperatief ECG in rust is in ieder geval laag. De waarde van een preoperatief ECG in rust wordt al sinds verschillende jaren controversieel gediscussieerd. Bovendien hebben resultaten van preoperatieve ECGs in rust vaak alleen maar een geringe invloed op het klinisch gedrag van de betrokken artsen. Bij de asymptomatische patiënt is door hoog kwalitatief onderzoek aangetoond dat het de preoperatieve risico inschatting niet verbetert. In een recent onderzoek kon wel een associatie van bundeltakblokken op het preoperatiefecg en postoperatiefmyocardinfarct aangetoond worden. Dit had echter geen toegevoegde waarde op de predictieve waarde van de 6 factoren van de RCRl (zie hoger). De conclusie uit dit onderzoek was dan ook dat met name de klinische risico factoren de basis moeten vormen van de preoperatieve risico inschatting. 12 Ad9: In uw antivoord op vraag 1 geejt u aan dat op een refereeravond op 12 maart 2012 is aangegeven dat er teveel cardiologische consulten door anesthesiologen worden gevraagd voor eenmalig en niet objectiveerbare klachten. Rechtvaardigt dat de conclusie dat de meerderheid van de Nederlandse anesthesiologen er in het geval van de heer fvoor nader cardiologisch onderzoek zouden hebben gekozen? Dit uitspraak rechtvaardigt deze conclusie niet. Het gaat om een uitspraak over de actuele situatie 7 jaren na de operatie van de heer f In de tussentijd is natuurlijk veel geëvolueerd zoals bijv. publicatie van Nederlandse richtlijnen, update van de Amerikaanse richtlijn, wat het gedrag van de artsen beïnvloed heeft. Met de meeste hoogachting,~ Prof.
12 Literatuur: 1. CBO-richtlijn 'Richtlijn Preventie van perioperatieve cardiale complicaties bij nietcardiale chirurgie' prev card compl lo.pdf 2. Kertai MD, Klein J, BaxJJ et al. Predicting perioperative cardiac risk. Prog Cardiovasc Dis 2005; 47(4): Goldman L, Caldera DL, Nussbaum SR et al. Multifactorial index of cardiac risk in noncardiac surgical procedures. N Eng J Med 1977; 297(16): Fleisher LA, Beekman JA, Brown KA et al. ACC/AHA 2006 Guideline Update on Perioperative Cardiovascular Evaluation for Noncardiac Surgery... Anesth Analg 2007; 104: Lee TH, Marcantonio ER, Mangione CM. Derivation and prospective validation of a simple index for prediction of cardiac risk of major noncardiac surgery. Circulation 1999; 100: Poldermans D, Bax JJ, Boersma Eet al. Guidelines for pre-operative risk assessment and perioperative cardîac management in non-cardiac surgery. Eur J Anaesth 2010; 27: CBO-richtlijn 'Het preoperatief traject' preop traject 1 O.pdf 8. ACC/AHA guideline update for perioperative cardiovascular evaluation for noncardiac surgery- executive summary. Anesth Analg 2002; 94: Grobbee DE, Tuut MK, Hoes AW. Voor de praktijk: CBO-richtlijn 'hoge bloeddruk' (herziening). Ned TijdschrGeneeskd 2001; 145(43): interactive.html 11. Wilson PWF, D' Agostino RB, Levy D et al. Prediction of coronary heart disease using risk factor categories. Circulation 1998; 97: van Klei WA, Bryson GL, Young H et al. The value of preoperative electrocardiography in predicti~g myocardial infarction after noncardiac surgery. Ann Surg 2007; 246:
Perioperatieve Cardiale Complicaties. BJ Amsel 12 januari 2008
Perioperatieve Cardiale Complicaties BJ Amsel 12 januari 2008 Simple ideas for the simple-minded De patiënt moet een [naam ingreep] ondergaan Cardiale Complicaties Preoperatieve screening Preventie Postoperatieve
Nadere informatieGender differences in heart disease. Dr Danny Schoors
Gender differences in heart disease Dr Danny Schoors Women are meant to be loved, not to be understood Oscar Wilde (1854-1900) 2 05/01/16 Inleiding Cardiovasculaire ziekte 7 tot 10 jaar later dan bij mannen
Nadere informatieHart- en vaatziekten bij vrouwen: meer aandacht gewenst
Hart- en vaatziekten bij vrouwen: meer aandacht gewenst Vrouwenstudies Medische Wetenschappen Prof.dr. Toine Lagro-Janssen Opzet Stellingen Aanleiding aparte aandacht m/v Profiel m/v coronaire hartziekten
Nadere informatieKlachtencommissie Huisartsenzorg Midden-Nederland Uitspraak. Kern: risicofactoren en gemiste diagnose acuut coronair lijden
Klachtencommissie Huisartsenzorg Midden-Nederland Uitspraak Kern: risicofactoren en gemiste diagnose acuut coronair lijden Uit de onderstaande casus blijkt weer eens hoe belangrijk het is om als huisarts
Nadere informatiePeer Review. Hartrevalidatie
Peer Review Hartrevalidatie Inhoudstafel Inleiding Inleidende kennistest Toelichting Intercollegiaal overleg INLEIDENDE KENNISTEST 1. Welke van onderstaande eigenschappen is geen cardiovasculaire risicofactor?
Nadere informatiePRE-OP MAPJE HUISARTS
PRE-OP MAPJE HUISARTS Geachte dokter, In overleg tussen Dr.. en uw patiënt werd beslist om over te gaan tot een chirurgische ingreep. Om deze ingreep vlot te laten verlopen dienen er een aantal zaken voorbereid
Nadere informatieDe anesthesioloog en de snijdend specialist zijn tezamen verantwoordelijk voor de preoperatieve zorg.
ANESTHESIOLOGISCHE ZORGVERLENING (2004) PREOPERATIEVE ZORG De anesthesioloog en de snijdend specialist zijn tezamen verantwoordelijk voor de preoperatieve zorg. Doel Het doel van het anesthesiologische
Nadere informatieKWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES?
KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES? E. Meulen, klinisch geriater Inhoud van dit praatje Casus Wat maakt de oudere patiënt kwetsbaar? Het inschatten van kwetsbaarheid Terug
Nadere informatieKent u de cijfers van uw hart?
Kent u de cijfers van uw hart? CHOLESTEROL? GEWICHT/ BUIKOMTREK? UW? BLOEDDRUK? SUIKERGEHALTE? V.U.: Dr Freddy Van de Casseye - Elyzeese-Veldenstraat 63-1050 Brussel Belgische Cardiologische Liga www.cardiologischeliga.be
Nadere informatiePreoperatief spreekuur Volwassenen (inclusief vragenlijst)
Preoperatief spreekuur Volwassenen (inclusief vragenlijst) Datum Wat? Pre-operatieve screening... Gesprek apotheek doktersassistent anesthesioloog Waar? Tijdstip Route 61. Opnamegesprek (omcirkelen wat
Nadere informatiePreventie vaatpoli (PVP) Algemene informatie
Preventie vaatpoli (PVP) Algemene informatie 1 Uw huisarts/specialist heeft u doorverwezen naar de "preventie vaatpoli". In deze brochure kunt u lezen wat de preventieve vaatpoli is en wie u daar behandelt
Nadere informatiePreoperatief spreekuur Volwassenen (inclusief vragenlijst)
www.anesthesiologie-ysl.nl Preoperatief spreekuur Volwassenen (inclusief vragenlijst) Datum Wat? Pre-operatieve screening Gesprek apotheek doktersassistent- anesthesioloog Waar? Tijdstip Route 61. Opnamegesprek
Nadere informatiePreventie vaatpoli (PVP) Algemene informatie. Boermarkeweg 60 7824 AA Emmen Postbus 30002 7800 RA Emmen Tel. 0591 69 19 11
Preventie vaatpoli (PVP) Algemene informatie Boermarkeweg 60 7824 AA Emmen Postbus 30002 7800 RA Emmen Tel. 0591 69 19 11 MA 1306 03-12-v1 H 12 1 Uw huisarts/specialist heeft u doorverwezen naar de "preventie
Nadere informatieNieuwe guidelines voor preventie. Cardio 2013 Johan Vaes
Nieuwe guidelines voor preventie Cardio 2013 Johan Vaes Waarom is preventie nodig? CV ziekten blijven belangrijkste doodsoorzaak Zowel mannen als vrouwen Overlijden voor 75 j is ten gevolge van CV ziekten
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Hart- en vaatziekten zijn de meest voortkomende ziekten in ontwikkelde landen en veroorzaken het hoogste sterftepercentage. De term hart- en vaatziekten omvat alle klinische uitingen van slagaderverkalking
Nadere informatieTherapie Stabiel Coronairlijden
Therapie Stabiel Coronairlijden Dr. Luc Muyldermans Dr. Yves Vandekerckhove Dr. Luc Missault Dr. Daniël Dendooven Dr. Patrick Coussement Prof. Mattias Duytschaever Prof. René Tavernier Dr. Philippe Debonnaire
Nadere informatieKorte casus II Prof. dr. S. Droogmans EBM II 2014-2015. Julia Schwarze & Nathan Bormans Tutor: Chelsey Plas Prof. dr. N. Pouliart. 12/3/14 pag.
Korte casus II Prof. dr. S. Droogmans EBM II 2014-2015 Julia Schwarze & Nathan Bormans Tutor: Chelsey Plas Prof. dr. N. Pouliart 12/3/14 pag. 2 Inhoudstafel Casus Probleemlijst Differentiaaldiagnoses Acuut
Nadere informatieEBM II: Korte casus 1. Kaat De Groot Laurens Deprost
EBM II: Korte casus 1 Kaat De Groot Laurens Deprost EBM II: Inleiding tot klinisch denken Titularis: Prof. Dr. Nicole Pouliart Tutor: Chelsey Plas 05/12/2014 Inhoud Casus Differentiaaldiagnoses oesofageale
Nadere informatieThoracale pijn:het acute coronaire syndroom. Marielle Eefting-Koper Interventiecardioloog
Thoracale pijn:het acute coronaire syndroom Marielle Eefting-Koper Interventiecardioloog Indeling Cardiale oorzaken thoracale pijn Stabiele AP IAP/Acuut coronair syndroom (ACS) Pericarditis Small-vessel
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/35287 holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/35287 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Poortvliet, Rosalinde Title: New perspectives on cardiovascular risk prediction
Nadere informatieDe oudere patiënt met comorbiditeit
De oudere patiënt met comorbiditeit Dr. Arend Mosterd cardioloog Meander Medisch Centrum, Amersfoort Dr. Irène Oudejans klinisch geriater Elkerliek ziekenhuis, Helmond Hartfalen Prevalentie 85 plussers
Nadere informatieClaudicatio intermittens
V-III Claudicatio intermittens Inleiding Deze richtlijnen betreffen alleen de arteriële claudicatio intermittens en niet de veneuze en neurogene claudicatio intermittens. Ze zijn gebaseerd op de consensus
Nadere informatieCardiale problemen op de PAZA. Dr. Decoster Schockaert Bernard
Cardiale problemen op de PAZA Dr. Decoster Schockaert Bernard Inleiding Complicaties op de PAZA (incidentie 23,7%) (1) PONV (9,8%) Bovenste luchtweg problematiek (6,9%) Hypotensie (2,7%) Dysritmie (1,4%)
Nadere informatieAddendum. Nederlandse Samenvatting
Addendum A Nederlandse Samenvatting 164 Addendum Cardiovasculaire ziekten na hypertensieve aandoeningen in de zwangerschap Hypertensieve aandoeningen zijn een veelvoorkomende complicatie tijdens de zwangerschap.
Nadere informatieVaatrisico-polikliniek (behandeling van vaatziekten)
Vaatrisico-polikliniek (behandeling van vaatziekten) Inleiding U bent door uw behandelend arts verwezen naar de vaatrisicopolikliniek omdat u een vaatziekte heeft en/of vanwege risicofactoren voor het
Nadere informatiePreoperatief spreekuur Volwassenen (inclusief vragenlijst)
Preoperatief spreekuur Volwassenen (inclusief vragenlijst) Datum Wat? Waar? Tijdstip... Preoperatieve screening Doktersassistent apotheek anesthesioloog- opnameverpleegkundige Route 82.... Opnamegesprek
Nadere informatieVragenlijst obesitaspatiënten
Vragenlijst obesitaspatiënten Persoonsgegevens Naam: Adres incl. huisnummer: Postcode: Woonplaats: Telefoon thuis: Mobiel tel. nummer: Emailadres: Huisarts: Geboortedatum: Burgelijke staat Gehuwd / ongehuwd
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLNDSE SMENVTTING Het doel van het onderzoek dat beschreven staat in dit proefschrift, was het verkrijgen van meer inzicht in de veranderingen die optreden in de doorbloeding van de hartspier tijdens
Nadere informatieHart- en vaataandoeningen zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen in de Westerse wereld. Daarom moeten we werk maken van:
Hart- en vaataandoeningen zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen in de Westerse wereld. Daarom moeten we werk maken van: 1 CARDIOVASCULAIRE PREVENTIE BIJ VROUWEN. 2 SENSIBILISATIE van de vrouw
Nadere informatieLeuven protocol Cardiovasculaire preparticipatie screening en evaluatie van sporters boven 35 jaar goedgekeurd door ALV op 17 september 2015
Leuven protocol Cardiovasculaire preparticipatie screening en evaluatie van sporters boven 35 jaar goedgekeurd door ALV op 17 september 2015 Goedgekeurd door ALV op 17-09-2015 (VSG6816) 1 Inhoudsopgave
Nadere informatieWat ik onthouden heb van gisteren
2-10-2011 1 Wat ik onthouden heb van gisteren Wat een prachtig vak! Transfundeer alleen bij symptomatische anemie. Een grote operatieve ingreep op zich is geen indicatie voor stollingsonderzoek, ook niet
Nadere informatieINFORMATIE VOOR HUISARTS Preoperatieve Consultatie AZ Jan Portaels
1 Geachte Collega, Uw patient wordt op geopereerd en wordt hiervoor op. opgenomen. Aard van de ingreep.. De patiënt vulde zelf reeds een vragenlijst in, welke hij/zij u zal voorleggen. Gelieve deze lijst
Nadere informatieLEIDRAAD KWALIFICERING CHIRURGIE BIJ KINDEREN IN ALGEMENE ZIEKENHUIZEN
LEIDRAAD KWALIFICERING CHIRURGIE BIJ KINDEREN IN ALGEMENE ZIEKENHUIZEN 2007 Deze notitie is tot stand gekomen vanuit een samenwerkingsverband tussen onderstaande verenigingen en secties: NVKCh SKAZ SCK
Nadere informatieElkerliek Ziekenhuis T.a.v. mevrouw prof. dr. E. de Bont, voorzitter raad van bestuur Postbus AB HELMOND
> Retouradres Postbus 2518 6401 DA Heerlen Elkerliek Ziekenhuis T.a.v. mevrouw prof. dr. E. de Bont, voorzitter raad van bestuur Postbus 98 5700 AB HELMOND Stadsplateau 1 3521 AZ Utrecht Postbus 2518 6401
Nadere informatiePatiënten Service Bureau Kwaliteit en veiligheid voor de patiënt in het BovenIJ ziekenhuis! Madeleine Vervenne Rigter
Patiënten Service Bureau Kwaliteit en veiligheid voor de patiënt in het BovenIJ ziekenhuis! Madeleine Vervenne Rigter Schema PSB Check Check Check Check Check Intake Intake Intake Intake Gegevens Gegevens
Nadere informatieBij de behandeling en begeleiding van CVRM neemt de diëtist als zorgaanbieder binnen de zorgketen de dieetadvisering 1 op zich.
Bijlage 1: samenwerkingsafspraken diëtisten binnen DBC CVRM GHC Uitgangspunten Cardio Vasculair Risico Management (CVRM) staat voor de diagnostiek, behandeling en follow-up van risicofactoren voor hart-
Nadere informatieVragenlijst. S.v.p. helemaal invullen vóór uw bezoek aan de vaatverpleegkundige
Vragenlijst S.v.p. helemaal invullen vóór uw bezoek aan de vaatverpleegkundige en meenemen! Voorgeschiedenis en verwijzing Hartproblemen Heeft u Angina Pectoris klachten (klachten van pijn, een drukkend
Nadere informatiePreoperatief 25 jaar. 25 jaar poli preoperatief. >170 jaar anesthesie 16 oktober John Snow. Dr. S.A. Klein
25 jaar poli preoperatief Preoperatief 25 jaar Verleden, heden en toekomst van het preoperatief onderzoek De anesthesioloog: van premedicerende dokter naar perioperatief specialist 3 mei 2017 Isala, Zwolle
Nadere informatieUpdates in hartfalen: Epidemiologie en diagnose. Bert Vaes, MD, PhD IRSS UCL ACHG KUL
Updates in hartfalen: Epidemiologie en diagnose Bert Vaes, MD, PhD IRSS UCL ACHG KUL 1. Definitie 2. Epidemiologie 3. Diagnose 4. Take home messages 1. Definitie hartfalen A - acute onset - slow onset
Nadere informatieInspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige
Inspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige Overzicht Casussen inspanningsgerelateerde hypertensie Achtergrond Hoe en
Nadere informatie24 september 2015. Van harte welkom!
24 september 2015 Van harte welkom! Programma 20.00: Welkom Wendy de Valk, verpleegkundig specialist cardiologie 20.10: Het vrouwenhart. Is er verschil tussen mannen en vrouwen? Mw. A. Lubbert-Verberkmoes,
Nadere informatiehoofdstuk :55 Pagina 125 Samenvatting
hoofdstuk 09 27-02-2002 15:55 Pagina 125 Samenvatting hoofdstuk 09 27-02-2002 15:55 Pagina 126 126 Tijdens het preoperatief onderzoek van patiënten die zullen worden geopereerd, schat de anesthesioloog
Nadere informatieBTS- (2001) en ACCP richtlijn (2007) deze limiet aanbevelen. Verbeterde perioperatieve
Richtlijn: Preoperatieve cardiopulmonale evaluatie Of de patiënt met longkanker heelkundige resectie kan ondergaan, hangt af van meerdere factoren. Preoperatieve functionele evaluatie verloopt systematisch,
Nadere informatieObesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar
Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.
Nadere informatiePreoperatieve onderzoeken
Preoperatieve onderzoeken Dr.Veerle Dirckx Anesthesie mariaziekenhuis.be Mensen zorgen voor mensen Preoperatieve evaluatie: overzicht Voorgeschiedenis medisch en chirurgisch KOZ Medicatie Allergie met
Nadere informatieBELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA DIABETES. DanielFleck@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN
BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA DIABETES DanielFleck@Fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat problemen
Nadere informatieSchouder prothesiologie in Dagbehandeling. Derk van Kampen, orthopedisch chirurg & epidemioloog
Schouder prothesiologie in Dagbehandeling Derk van Kampen, orthopedisch chirurg & epidemioloog Disclosure geen Waarom prothesiologie in dagbehandeling? Omdat wij ons altijd willen verbeteren Waarom prothesiologie
Nadere informatieIndicatorensets Meetbaar Beter
Indicatorensets Meetbaar Beter 2015 Uitkomstindicatoren Uitkomstindicator Definitie Coronairlijden Aortakleplijden Atriumfibrilleren PCI CB AVR TAVI CB Procedurele 30-daagse 120-daagse 1-jaars 30-daagse
Nadere informatieMyocard infarct Diagnostiek en transmurale afspraken OLVG regio. dr. Geert-Jan Geersing Huisarts Buitenhof Prof.dr. Freek Verheugt Cardioloog OLVG
Myocard infarct Diagnostiek en transmurale afspraken OLVG regio dr. Geert-Jan Geersing Huisarts Buitenhof Prof.dr. Freek Verheugt Cardioloog OLVG Presentatie vandaag Epidemiologie myocardinfarct Diagnostiek
Nadere informatieACUUT CORONAIR SYNDROOM
ACUUT CORONAIR SYNDROOM Doelen ACS pathofysiologie begrijpen Risicofactoren voor ACS kunnen herkennen Diagnostische stappen kunnen volgen 12 februari 2015 Esther de Haan, verpleegkundig specialist cardiologie
Nadere informatieRob Foppen, huisarts Jutta Schroeder-Tanka, cardioloog SLAZ
1 Rob Foppen, huisarts Jutta Schroeder-Tanka, cardioloog SLAZ 2 ACS wat doe ik als huisarts? Wat doet de cardioloog? Wanneer komt de patient weer terug? Welke afspraken hebben wij gemaakt? 3 Dhr Pieterse
Nadere informatieDuitsland 1,7 miljoen patiënten met hartfalen 2. Europa 6,5 miljoen patiënten met hartfalen 3. VS 5,1 miljoen patiënten met hartfalen 1
Functionele mitrale regurgitatie VS 5,1 miljoen patiënten met hartfalen 1 Duitsland 1,7 miljoen patiënten met hartfalen 2 Europa 6,5 miljoen patiënten met hartfalen 3 Hartfalen is een aandoening die wereldwijd
Nadere informatieTestprotocol 2007 Leon Meijer
Cardiovasculaire vragenlijst Doel van de test: Sporten/actief bezig zijn is goed voor de gezondheid, het werkt ontspannend en is tevens leuk om te doen. Als u graag sport/actief bezig bent is het van belang
Nadere informatieVersie juni
HARTFALEN Apeldoornse/Zutphen TWA Inleiding Hartfalen is een veel voorkomende aandoening. Tussen 20 en 30% van de bevolking krijgt te maken met hartfalen, meestal als zij ouder zijn dan 70 jaar. Momenteel
Nadere informatieProf. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum. Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning
Prof. dr. F. C. Visser Cardioloog Erasmus Medisch Centrum Electrocardiografische & fysiologische veranderingen tijdens inspanning Indicaties voor inspannings ECG Evaluatie van patienten met pijn op de
Nadere informatieIn de bijlage treft u het definitieve rapport aan, uw reactie op het concept rapport is hierin verwerkt.
> Retouradres Postbus 2518 6401 DA Heerlen LangeLand Ziekenhuis Raad van bestuur T.a.v. Postbus 3015 2700 KJ ZOETERMEER Stadsplateau 1 3521 AZ Utrecht Postbus 2518 6401 DA Heerlen T 088 120 50 00 F 088
Nadere informatieInclusie criteria Ja Nee. 3. Is de patiënt in staat om naar de polikliniek te komen voor de follow-up? O O
In- en exclusie criteria Visite datum: _2_ _0_ In- en exclusie criteria Inclusie criteria Ja Nee 1. eapr voor primair rectumcarcinoom gepland 2. Preoperatieve radiotherapie gepland of reeds ondergaan 3.
Nadere informatieOSAS peri-operatief. Queenayda Kroon Peter Huybrechts
Queenayda Kroon Peter Huybrechts Inhoud Casus Slaap apnee Obstructief slaap apnee syndroom (OSAS) 1. Preoperatief 2. Peroperatief 3. Postoperatief Take home messages Casus Man, 66jaar, BMI 31, ASA3 Medische
Nadere informatieVerbetering van zorg voor patiënten met stabiele angina pectoris vanuit de 1 e lijn
Verbetering van zorg voor patiënten met stabiele angina pectoris vanuit de 1 e lijn Dr. Tobias Bonten huisarts i.o. en epidemioloog PUBLIC HEALTH & EERSTELIJNS GENEESKUNDE LUMC Regionale zorg voor de patiënt
Nadere informatieAnesthesie en myotone dystrofie type 1
VOOR DE ANESTHESIOLOOG Anesthesie en myotone dystrofie type 1 Informatie op basis van de multidisciplinaire richtlijn myotone dystrofie type 1 Anesthesie en myotone dystrofie type 1 Informatie op basis
Nadere informatieProgramma. Pijn op de borst Hartkloppingen AF en Nieuwe behandelmethodes
Acute cardiologie Lodewijk Wagenaar, cardioloog Jurren van Opstal, cardioloog Cees Doelman, klinisch chemicus Anja van Kempen, huisarts Mirella Nijmeijer, huisarts Programma Pijn op de borst Hartkloppingen
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
12 Samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene inleiding en beschrijft de achtergronden en het doel van dit proefschrift. Met het stijgen van de leeftijd nemen de incidentie en prevalentie van hart- en vaatziekten
Nadere informatieEPA s in de opleiding anesthesiologie
EPA s in de opleiding anesthesiologie Invitational Conference Opleidingsplannen 23 juni 2015 Dr. Reinier Hoff Opleider anesthesiologie UMC Utrecht Redenen voor verandering Anesthesiologie niet in de volle
Nadere informatieACUTE CORONAIRE SYNDROMEN
ACUTE CORONAIRE SYNDROMEN Definitie, pathofysiologie, symptomatologie en diagnostiek Dr. Marcel Daniëls Jeroen Bosch Ziekenhuis s-hertogenbosch ACUTE CORONAIRE SYNDROMEN pathofysiologie Definitie symptomatologie
Nadere informatieOver angst en chronische pijn
Over angst en chronische pijn Maurice Theunissen afdeling Anesthesiologie & Pijnbehandeling Maastricht UMC+ Ik ga naar huis.. Preoperatieve angst Angst Operatie Postoperatieve pijn Angst Acute pijn
Nadere informatieSymposium 2015 Geïsoleerde systolische hypertensie bij jonge volwassenen: betekenis en prognose. prof dr Danny Schoors
Symposium 2015 Geïsoleerde systolische hypertensie bij jonge volwassenen: betekenis en prognose prof dr Danny Schoors Arteriële hypertensie Epidemiologische studies Duidelijke relatie tussen bloeddruk
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Kransslagadervernauwing en hartklachten Kransslagadervernauwing is een van de belangrijkste ziekten in de westerse wereld. De kransslagaderen zijn de bloedvaten die het hart van
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING (DUTCH SUMMARY)
NEDERLANDE AMENVATTING (DUTCH UMMARY) 189 Nederlandse amenvatting (Dutch ummary) trekking van proefschrift Patiënten met een chronische gewrichtsontsteking, waaronder reumatoïde artritis (RA), de ziekte
Nadere informatie5-jaars Follow-up van de FAME studie
5-jaars Follow-up van de FAME studie WCN Congres 2015, Amsterdam 20-11-2015 Drs. L.X. van Nunen namens de FAME studiegroep Potential conflicts of interest Ik, Lokien X. van Nunen, heb GEEN conflicts of
Nadere informatieBelangrijke Veiligheidsinformatie over EFIENT (prasugrel)
Belangrijke Veiligheidsinformatie over EFIENT (prasugrel) EFIENT (prasugrel) behoort tot de farmacotherapeutische groep van de bloedplaatjesaggregatieremmers (heparine niet meegerekend), een groep waaronder
Nadere informatieRapid Access Raadpleging. Prof. dr. C. Vrints Diensthoofd cardiologie UZA
Rapid Access Raadpleging Prof. dr. C. Vrints Diensthoofd cardiologie UZA 1 Waarom een rapid access raadpleging? Wat zal de toekomst brengen? - Vergrijzing van de bevolking aantal 65 plussers x2 aantal
Nadere informatie1. Verschillende vormen van anesthesie 2. 1.1 Algehele anesthesie 2 1.2 Plaatselijke anesthesie 2. 2. Naar huis 4. 3. Complicaties en bijwerkingen 5
Inhoudsopgave 1. Verschillende vormen van anesthesie 2 1.1 Algehele anesthesie 2 1.2 Plaatselijke anesthesie 2 2. Naar huis 4 3. Complicaties en bijwerkingen 5 4. Vragen 6 Regionale anesthesie 1 1. Verschillende
Nadere informatieVoetscreening. Auwerx Evy, Verpleegkundige hemodialyse Jessa ziekenhuis Campus Virga Jesse
Voetscreening Auwerx Evy, Verpleegkundige hemodialyse Jessa ziekenhuis Campus Virga Jesse Aanleiding Dialysepatiënten hebben vaak perifeer en arterieel vaatlijden. Meestal is de patiënt hiervan zelf niet
Nadere informatiecasus Nood aan duidelijke criteria voor het opstarten alsook stopzetten van sondevoeding
Peg of Pech casus casus Bewoonster verblijft vanaf eind jaren tachtig in het WZC en er wordt dan beslist (heel terecht) om een PEG-sonde te plaatsen. Criteria zijn de levensverwachting, kwaliteit van leven
Nadere informatieBeslissing tot opstarten of stopzetten van sondevoeding als voorbeeld van vroegtijdige zorgplanning
Beslissing tot opstarten of stopzetten van sondevoeding als voorbeeld van vroegtijdige zorgplanning casus Nood aan duidelijke criteria voor het opstarten alsook stopzetten van sondevoeding opstarten en
Nadere informatieObesitas op de recovery
Obesitas op de recovery Marlous Huijzer AIOS anesthesiologie UMC Utrecht Inzichten Toegenomen arbeid hart en longen Verhoogde kans metabool syndroom Verhoogde kans op DVT of longembolie Obesitas hypoventilatie
Nadere informatieVakgroepoverleg praktijkondersteuners. 5 juni 2014
Vakgroepoverleg praktijkondersteuners 5 juni 2014 Te bespreken Het vrouwenhart, begeerd maar miskend Hartfalen Consultvoering Het vrouwenhart, begeerd maar miskend Afname sterfte hart/vaatziekten sinds
Nadere informatieWetenschap in praktijk
Wetenschap in praktijk CNE Hartrevalidatie & Acute cardiale zorg Marjolein Snaterse docent/onderzoeker Secundaire preventie coronaire hartziekten. 6 Agenda 1. Wetenschappelijk bewijs 2. Richtlijnen en
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32654 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Nucifora, Gaetano Title: Clinical applications of non-invasive imaging techniques
Nadere informatieDe stelling dat ik niet aan uw uitzending wil meewerken is onjuist. Ik heb u laten weten dat ik bereid ben om
Mevrouw H. Nietsch VARA Sumatralaan 49 1217 GP Hilversum Rotterdam, 22 januari 2015 Geachte Mw. Nietsch, De stelling dat ik niet aan uw uitzending wil meewerken is onjuist. Ik heb u laten weten dat ik
Nadere informatieLeidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van Atomoxetine
Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van Atomoxetine Atomoxetine is geïndiceerd voor de behandeling van aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit
Nadere informatieOverspanning als risicofactor van het hartinfarct
Overspanning als risicofactor van het hartinfarct door A. Appels en P. Mulder Samenvatting Om de hypothese te toetsen dat zij die ooit een periode van overspanning hebben doorgemaakt, een verhoogd risico
Nadere informatieCardiale preventie en revalidatie UZ Leuven
Deze kaart is persoonlijk en zal u helpen om zo gezond mogelijk te zijn. Noteer hierop, samen met uw arts, de faktoren die uw risico op een hartaandoening verhogen en volg ze op. Laat deze kaart zien aan
Nadere informatieDatum 18 september 2017 Onderwerp Onaangekondigd inspectiebezoek dossierscreening operatief proces VGR
> Retouradres Postbus 2518 6401 DA Heerlen Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis T.a.v. --- Postbus 90151 5000 LC Tilburg Stadsplateau 1 3521 AZ Utrecht Postbus 2518 6401 DA Heerlen T 088 120 50 00 F 088 120
Nadere informatieCardiologisch onderzoek
Dilaterende Cardiomyopathie Een dilaterende cardiomyopathie (DCM) is een aandoening waarbij de hartspier is verwijd. Dit gaat doorgaans gepaard met het dunner worden van de hartspier. Geschat wordt dat
Nadere informatiePerifeer Arterieel Vaatlijden en het Aneurysma Aortae Abd.
Perifeer Arterieel Vaatlijden en het Aneurysma Aortae Abd. CVRM-scholing 2010. Drs. Arno M. Wiersema Vaatchirurg, Boven-IJ ziekenhuis Amsterdam Inleiding Nieuwe standaard 2003. Verschil is: behandeling
Nadere informatieROIG Vasculaire Geneeskunde 26 september 2007
ROIG Vasculaire Geneeskunde 26 september 2007 Locatie: Rijn-zaal Voorzitter: Yvo Smulders 0830 Ontvangst met koffie 0900-0930 Introductie, risicofactoren en risicostratificatie Y. Smulders, VUmc 0930-1000
Nadere informatieDe ziekte van Alzheimer. Diagnose
De ziekte van Alzheimer Bij dementie is er sprake van een globale achteruitgang van de cognitieve functies, zoals het geheugen of de taalfuncties. Deze achteruitgang leidt tot functionele beperkingen in
Nadere informatieQuiz. Hart en Vrouw. Doel. Opzet. Juist / Onjuist? Onjuist Hart en vaatziekten als doodsoorzaak. Het herkennen van sekseverschillen in risicofactoren
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder > geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Bedrijfsnamen Sponsoring Sanofi Geen Takeda Nederland BV
Nadere informatieGeschillencommissie Huisartsenzorg West
Geschillencommissie Huisartsenzorg West Referentie: 201703/ms UITSPRAAK Inzake Mevrouw [klaagster] wonende te [plaats] klaagster tegen Mevrouw [verweerster], huisarts gevestigd te [plaats] verweerster
Nadere informatieBypass-operatie Operatie bij vernauwing of afsluiting in een beenslagader.
Bypass-operatie Operatie bij vernauwing of afsluiting in een beenslagader www.nwz.nl Inhoud Wanneer is een operatie nodig? 3 Voorbereiding op de operatie 3 De ingreep 5 Na de operatie 5 Uw vragen 7 2 U
Nadere informatieSchrik om het hart! CoRPS. Dr. Annelieke Roest. Promotoren: Peter de Jonge, PhD. Johan Denollet, PhD
Schrik om het hart! Center of Research on Psychology in Somatic diseases Promotoren: Peter de Jonge, PhD Johan Denollet, PhD Dr. Annelieke Roest Anxiety and Depression In Coronary Heart Disease: Annelieke
Nadere informatieIndicatorensets Meetbaar Beter
Indicatorensets Meetbaar Beter 2016 2015 Uitkomstindicatoren Uitkomstindicator PCI CB AVR TAVI CB Procedurele mortaliteit 30-daagse mortaliteit 120-daagse mortaliteit 1-jaars mortaliteit Lange-termijn
Nadere informatieTAVI (Un) limited. transcatheter aorta valve implantation. NVVC 1 April 2016. Anjo van Staaveren Verpleegkundig specialist TAVI team
TAVI (Un) limited transcatheter aorta valve implantation NVVC 1 April 2016 Anjo van Staaveren Verpleegkundig specialist TAVI team Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling geen Zijn er grenzen aan
Nadere informatieCardiologie. Verder na het hartinfarct.
Cardiologie Verder na het hartinfarct. Machiel van de Wetering Sylvia de Waal 18-3-2014 presentatie 1 inleiding 2 Richtlijn/protocol aan de hand van voorbeelden 3 samenvatting / discussie inleiding - Informatieoverdracht
Nadere informatieInformatiebrochure Anesthesie bij heelkundige ingreep
Informatiebrochure Anesthesie bij heelkundige ingreep 1 2 Inhoud Inleiding? 3 Wat is Anesthesie? 4 Keuze Anesthesie? 4 Algemene Anesthesie 5 Regionale Anesthesie 6 Anesthesie kent tegenwoordig weinig verwikkelingen
Nadere informatieHypertensie bij ouderen
Medisch Symposium: Geriatrie voor Huisartsen 01/10/2011 Hypertensie bij ouderen Em. Prof. R. Fagard Afdeling Hypertensie en Cardiovasculaire Revalidatie KU Leuven SBP and DBP (mmhg) Bloeddruk vs leeftijd
Nadere informatieCombinatie afspraak Hypertensie polikliniek
Combinatie afspraak Hypertensie polikliniek Inleiding U heeft een afspraak gekregen van uw huisarts of specialist voor de "Hypertensie polikliniek". U wordt verwacht op: dag., om 07.45 uur. Meldt u zich
Nadere informatieCEL 2010 0049. Indicatorenset DM
CEL 2010 0049 Indicatorenset DM Deze indicatorenset Diabetes Melitus is vervaardigd in opdracht van ZN en wordt ingebracht bij Zichtbare Zorg als de door zorgverzekeraars gewenste indicatorenset. Zorgverzekeraars
Nadere informatieLeidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine
Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine Dit materiaal beschrijft aanbevelingen om belangrijke risico s van atomoxetine te
Nadere informatie