INHOUD. Woord vooraf Prof. Dr. W. Buylaert, hoofd spoedgevallen, UZ-Gent. Inleiding 1 F. Buckens, Coördinator Manutentieteam UZ Gent

Transcriptie

1 Woord vooraf Prof. Dr. W. Buylaert, hoofd spoedgevallen, UZ-Gent. I Inhoud III Inleiding 1 F. Buckens, Coördinator Manutentieteam UZ Gent Deel 1. Theorie 5 Hoofdstuk 1. Anatomie 7 Prof. Dr. G. Vanderstraeten, Hoofddocent Kliniek voor Fysiotherapie en Orthopedie, UZ-Gent. 1. De wervels 9 2. De discus De ligamenten De spieren Oorzaken van lage rugpijn Aandoeningen van spieren en gewrichten Degeneratieve aandoeningen Traumata Metabole stoornissen Inflammatoire ziekten Infectieziekten Gezwellen Aangeboren of verworven afwijkingen Problemen t.h.v. de ingewanden Psychogene oorzaken Besluit 22

2 IV INHOUD Hoofdstuk 2. Rughygiëne 23 L. Van Lauwe, I. De Pyper, Kinesitherapeuten - UZ-Gent. 1. Belasting op de rug Houding en spierwerking Het belang van de spieren voor de houding De rugspieren De spieren die het schouderblad fixeren De buikspieren De bilspieren De natuurlijke kromming van de wervelzuil Het houdingsverval De conditie van de spieren: lang - kort, zwak - sterk Proprioceptie en coördinatie Omgaan met pijn De zin van het oefenen De bekkenkanteling Ontspanning Tips: rughygiëne in ons dagelijks leven Enkele goede oefeningen 43 Hoofdstuk 3. Manutentie in de gezondheidszorg 49 F. Buckens, J.-M. Mus, Verpleegkundigen Manutentieteam, UZ-Gent. R. Vandevyvere, Verpleegkundige-Ergonoom ERGO-LINK. 1. De grenzen van het tillen Analyse van de situatie Het traject van de verplaatsing De medewerking van de patiënt De toestand van de patiënt De omgeving aanpassen Tiltechnieken - basisprincipes 55

3 V 3.1 Voorwaarden om verantwoord te tillen en te verplaatsen De veiligheid van de patiënt De veiligheid van de verzorgende Een veilige werkomgeving Tillen vermijden Ergonomie Inleiding Het begrip ergonomie Ergonomie in de dringende medische hulpverlening en bij de brandweer Is ergonomie wel nuttig bij werkomstandigheden van Brandweer en Dringende Medische Hulpverlening? De beroepsgebonden letsels Soorten letsels Soorten risicofactoren met betrekking tot aandoeningen van het bewegingsstelsel Rugklachten Andere bot-, pees- & spieraandoeningen Risico s De risico-niveaus Risico analyse Bepaling van ergonomie en het ergonomisch programma Doelstelling Ontwikkeling van een ergonomisch programma Analyse van de risico s en de problemen Preventie en controle van de ergonomische risico s Training Een registratiesysteem van ongevallen en bijnaongevallen Een uitvoeringsplan 75

4 VI INHOUD 4.4 Slot Hulpmiddelen voor urgentieteams Schepbrancard Draagstoel Evac-chair Mini-Stretcher Glijmat Transportbrancard Rolbord Verzorgingsbrancard 83

5 VII Deel 2. Praktijk 85 Hoofdstuk 1. Verklarende Woordenlijst 87 M. Palmans, Verpleegkundige Manutentieteam, UZ-Gent. Hoofdstuk 2. Basishoudingen 91 M. Palmans, N. Bossaer, Verpleegkundigen Manutentieteam, UZ-Gent. 2.1 De bankhouding De gewichtheffershouding De rappèl Het envelopperen De steunpunten De strek-buig houding De strijkersbeweging 97 Hoofdstuk 3. Binnentechnieken 99 Werkgroep manutentie spoedgevallen. 1. Translatie in bed met twee verzorgenden Transport vanuit een laag bed naar een brancard met drie verzorgenden Techniek om met twee verzorgenden een patiënt met een hartstilstand uit bed te trekken voor reanimatie Aanbrengen van de Mini Stretcher met twee verzorgenden De patiënt verplaatsen van de grond naar de Evac Chair met twee verzorgenden door gebruik te maken van de Mini Stretcher Aanbrengen van Mini Stretcher in bed met twee verzorgenden De patiënt met twee verzorgenden uit bed nemen door gebruik te maken van een Mini Stretcher voor een evacuatie met de Evac Chair De patiënt met twee verzorgenden uit bed nemen door gebruik te maken van een Mini Stretcher voor een evacuatie met de transportbrancard 115

6 VIII INHOUD 9. Techniek om met vier verzorgenden met de schepbrancard een deur te passeren Techniek om met twee verzorgenden met de Mini Stretcher een deur te passeren De patiënt verplaatsen langs een trap (dalend) in de Evac Chair met twee verzorgenden De patiënt verplaatsen langs een trap (dalend) in een evacuatiestoel met twee verzorgenden De patiënt verplaatsen langs een trap (stijgend) in een evacuatiestoel met drie verzorgenden 125 Hoofdstuk 4. Buitentechnieken 127 Werkgroep manutentie spoedgevallen. 14. De patiënt verplaatsen vanuit de Evac Chair op de transportbrancard met twee verzorgenden Verticaal transfer van de grond naar de transportbrancard met twee verzorgenden met een glijmat Het plaatsen van een schepbrancard met 3 verzorgenden Handgreep van Zäch Verticaal transfer van de grond op een transportbrancard met twee verzorgenden door gebruik te maken van een schepbrancard Verticaal transfer van de grond op een transportbrancard van een zware patiënt met drie of vier verzorgenden door gebruik te maken van een schepbrancard Verticaal transfer van de grond op een verhoogde transportbrancard met twee verzorgenden door gebruik te maken van een schepbrancard (alternatieve methode) Verticaal transfer van de grond op een transportbrancard met twee verzorgenden door gebruik te maken van een Mini Stretcher 141

7 IX 22. Het optillen van de transportbrancard door twee verzorgenden Verplaatsingen met de schepbrancard met twee verzorgenden Transportbrancard in de ziekenwagen plaatsen met 2 verzorgenden 146 Hoofdstuk 5. Technieken in de opnamezaal 147 Werkgroep manutentie spoedgevallen. 25. Horizontaal transfer van een patiënt van de transportbrancard naar een verzorgingsbrancard met twee verzorgenden, door gebruik te maken van een schepbrancard Horizontaal transfer van een patiënt van de transportbrancard naar een verzorgingsbrancard met drie of vier verzorgenden, door gebruik te maken van een schepbrancard Transfer van een patiënt van de transportbrancard naar een verzorgingsbrancard met twee verzorgenden, door gebruik te maken van een Mini Stretcher met achterwaartse strek-buig Transfer van een patiënt van de transportbrancard naar een verzorgingsbrancard met twee verzorgenden, door gebruik te maken van een Mini Stretcher met envelopperen Transfer van een patiënt van de transportbrancard naar een verzorgingsbrancard met twee verzorgenden, door gebruik te maken van een Mini Stretcher en de glijmat Transfer van een patiënt van de transportbrancard naar een verzorgingsbrancard met drie verzorgenden, door gebruik te maken van een Mini Stretcher Horizontaal transfer van een patiënt van de transportbrancard naar een verzorgingsbrancard met twee verzorgenden, door gebruik te maken van het rolbord 156 Besluit 159 Slotwoord 161 Literatuurlijst 165