Jackelien Van Laere Dienst Orthopedie en Traumatologie Universitair ziekenhuis Gent. Belang van fysiotherapie - revalidatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jackelien Van Laere Dienst Orthopedie en Traumatologie Universitair ziekenhuis Gent. Belang van fysiotherapie - revalidatie"

Transcriptie

1

2 Jackelien Van Laere Dienst Orthopedie en Traumatologie Universitair ziekenhuis Gent Belang van fysiotherapie - revalidatie

3 Mijn link met osteoporose Dienst traumatologie VKO Arbeidsongevallen Na val Spontane fracturen Trauma: Fracturen Kleine groep spontane fracturen: Maligniteit (metastasen of bottumoren) Osteoporose

4 Taak Kinesitherapeut: Traceren van fracturen met vermoeden van osteoporose Doorsturen botdensitometrie: Dr. Stefan Goemaere Meest voorkomende fracturen bij osteoporose: - Heupfracturen - Wervelfracturen - Polsfractuur Patiënten met verhoogde kans op osteoporose: 1. Geriatrische patiënten (+70 jr.) 2. Vrouwelijke patiënten in (vroegtijdige: <45 jr.) menopauze 3. Anorexiapatiënten 4. Diabetici 5. Parathyroïdi (schildklierpatiënten) 6. Patiënten met langdurige immobilisatie 7. Patiënten met een RX met verlaagde botmineralisatie 8. Patiënten met overmoedig alcoholgebruik 9. Transplantatie patiënten door langdurig gebruik van corticosteroïden - immunosuppressiva

5 WAT Osteoporose in volksmond = Botontkalking Chronische aandoening 1. Botsterkte daalt Botten brozer Kans op fracturen stijgt (al dan niet spontaan) 2. Bijkomende complicaties Spierkracht daalt (~ atrofie) Lenigheid daalt Verminderd evenwicht Verhoogd valrisico

6 Klachten Osteopenie (voorstadium) en lichte osteoporose: geen klachten Ver gevorderd stadium: klachten kunnen optreden Wat? Pijn in rug en heup: daalt bij neerliggen Pijn bij bukken en bruuske bewegingen Vermoeidheid en spierklachten Verminderd evenwicht die zich kan uiten in een angst om te vallen

7 Preventie o Calcium + Vit. D Ratio opname vit. D: zorgt voor opname van het calcium. Hoe opnemen in het lichaam: Calcium: voeding rijk aan calcium Vitamine D (vetoplosbare vitamine): 1. Zonlicht 2. Voeding rijk aan vitamine D: vb. vette vis o Gezonde levensstijl Regelmatig buiten komen (~ vit. D) Niet roken Alcoholgebruik mijden Voldoende bewegen

8 Bewegen & Osteoporose o Voldoende bewegen Ratio: Actief botten belasten houdt botten sterk Vb. Lange tijd aan bed gekluisterd kan leiden tot 30% botafname Osteoporose valt niet te genezen doch wel af te remmen door regelmatige beweging Hoe: Axiale belasting: tegen de zwaartekracht in botten belasten geeft maximaal effect Vb. Wandelen, joggen, dansen, fitness-specifieke oefeningen, trap nemen Astronauten (langdurig in de ruimte) krijgen botontkalking door gebrek aan zwaartekracht

9 Belasting o Botten belasten Botmassa opbouwen/verlies tegengaan o Hoge belastingsintensiteit + afgestemd op actuele niveau van de patiënt: 1. Algemene conditie van de patiënt 2. Ernst van de osteoporose afhankelijk van deze factoren: Pijnfactoren Acute fracturen

10 Doel kinesitherapie 1. Verbeteren van de mobiliteit 2. Bevorderen van de spierkracht 3. Verminderen van verlies aan botmassa 4. Verbeteren van balans 5. Bewustworden en verbeteren van dagdagelijkse activiteiten en bewegingen 6. Verbeteren van algemene conditie 7. Aanleren van ontspannen ademhaling 8. Advies geven inzake sport en voeding

11 Verbeteren van de mobiliteit Beperkingen opheffen Door: mobilisatie van de verschillende gewrichten en lenigmakende oefeningen Welke gewrichten: Schouder Wervelzuil Bekken Heup Knie Voorbeelden beperkingen: Optillen van arm Reikoefeningen Bukken, hurken Veranderingen van houding

12 Lenigmakende oefeningen

13 Bevorderen van de spierkracht o Studie Braith, Magyari, ea. (2006), Publ. in Transplantation Review (2017) Calcitonine Calcitonine met weerstandsoefeningen Beter resultaat: de weerstandsoefening herstelde BMD in de wervelkolom tot minder dan 5% van de pre-transplantatie niveaus binnen 8 maanden na HT. o Krachttraining: repetitieve bewegingen tegen voldoende weerstand o Core stability: verbeteren rompstabiliteit Zeer belangrijk bij osteoporose ter hoogte van de wervelzuil

14 Rompstabiliteit

15 Rompstabiliteit en spierversterkende oefeningen

16 Krachttraining

17 Verminderen verlies aan botmassa Axiaal bewegen D.w.z. tegen de zwaartekracht in botten belasten Maximaal effect Voorbeelden: Oefeningen op step/trappen lopen Loopband Wandelen/Nordic wandelen

18 Verbeteren van balans Vnl. Evenwichtstraining, lichaamsbeheersing Doel: Valrisico beperken Angst om te bewegen inperken Foto s

19 Bewustwording en verbeteren van dagelijkse houdingen en bewegingen Patiënt met osteoporose in wervelzuil: Door voorafgaande fracturen => deformaties in wervelzuil Hyperkyfose thoracaal Toename scoliose Houdingscorrigerende oefeningen in verschillende uitgangshoudingen Dagelijkse houdingen verbeteren Zithouding Houding bij uitvoeren van huishoudelijke taken (rughygiëne) Gangpatroon

20 Onder controle houden van botsterkte 1. Dagelijkse wandeling van +/- 30min 2. 1 à 2 maal kinesitherapie (voordeel: persoonlijke begeleiding afgestemd op uw algemene toestand + deel bijdrage/teruggave door mutualiteit) 3. Sportclub of fitness (voordeel: samen bewegen, sociale factor, buitenkomen) Vb. fietsclub, golfclub, wandelclub, zwemclub, thai chi,

21 Conclusie Bewegen heeft een positief effect op de kwaliteit van uw leven

Botbreuken en osteoporose. Nucleaire geneeskunde

Botbreuken en osteoporose. Nucleaire geneeskunde Botbreuken en osteoporose Nucleaire geneeskunde imelda omringt u met zorg 2 Nota s Inhoud Welkom. 4 Wat is osteoporose? 5 Wat zijn de gevolgen van osteoporose? 7 Hoe wordt de diagnose gesteld? 8 Wat is

Nadere informatie

Fysiotherapie bij osteoporose Digna de Kam Fysiotherapeut/ Bewegingswetenschapper

Fysiotherapie bij osteoporose Digna de Kam Fysiotherapeut/ Bewegingswetenschapper Fysiotherapie bij osteoporose Digna de Kam Fysiotherapeut/ Bewegingswetenschapper Digna.dekam@radboudumc.nl Programma Inleiding Osteoporose De rol van de fysiotherapeut bij osteoporose KNGF behandelrichtlijn

Nadere informatie

Osteoporose. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk

Osteoporose. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk Osteoporose T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat

Nadere informatie

Infobrochure Osteoporose - Aclasta

Infobrochure Osteoporose - Aclasta Infobrochure Osteoporose - Aclasta Welkom Osteoporose Osteoporose In deze brochure geven wij u informatie over deze ziekte, de behandeling en wat u zelf kan doen. Osteoporose is een algemene ziekte van

Nadere informatie

Infobrochure. Wat is osteoporose? Geriatrisch dagziekenhuis T mensen zorgen voor mensen

Infobrochure. Wat is osteoporose? Geriatrisch dagziekenhuis T mensen zorgen voor mensen Infobrochure Wat is osteoporose? Geriatrisch dagziekenhuis T. 011 826 394 mensen zorgen voor mensen Titel Wat is osteoporose? Osteoporose, soms ook botontkalking genoemd, is een aandoening van het skelet

Nadere informatie

Beschrijving van osteoporose... 1. Verschijnselen van osteoporose... 1. Risicofactoren voor osteoporose... 2. Diagnose stellen bij osteoporose...

Beschrijving van osteoporose... 1. Verschijnselen van osteoporose... 1. Risicofactoren voor osteoporose... 2. Diagnose stellen bij osteoporose... Osteoporose Inhoudsopgave Beschrijving van osteoporose... 1 Verschijnselen van osteoporose... 1 Risicofactoren voor osteoporose... 2 Diagnose stellen bij osteoporose... 3 Preventie van / leefregels bij

Nadere informatie

Osteoporose Botontkalking Hou je je broze botten heel? Vakgroep Reumatologie P. van Oijen, reumatoloog J. van der Donk, osteoporoseverpleegkundige

Osteoporose Botontkalking Hou je je broze botten heel? Vakgroep Reumatologie P. van Oijen, reumatoloog J. van der Donk, osteoporoseverpleegkundige Osteoporose Botontkalking Hou je je broze botten heel? Vakgroep Reumatologie P. van Oijen, reumatoloog J. van der Donk, osteoporoseverpleegkundige Wat is botontkalking? Definitie osteoporose Een systemische

Nadere informatie

Osteoporose en een chronische longziekte (COPD)

Osteoporose en een chronische longziekte (COPD) COPD en Osteoporose Wat is osteoporose? Osteoporose is ook bekend onder de naam botontkalking. Het is een aandoening waarbij de botafbraak sneller gaat dan de botaanmaak. Hierbij verdwijnt er kalk uit

Nadere informatie

H.366781.0614. Osteoporose (bij behandeling voor borstkanker)

H.366781.0614. Osteoporose (bij behandeling voor borstkanker) H.366781.0614 Osteoporose (bij behandeling voor borstkanker) 2 Inleiding U wordt behandeld voor borstkanker, dit heeft invloed op uw botverlies. U krijgt praktische tips om uw botten gezond te houden.

Nadere informatie

Botontkalking. Albert Schweitzer ziekenhuis oktober 2014 pavo 0298

Botontkalking. Albert Schweitzer ziekenhuis oktober 2014 pavo 0298 Botontkalking Albert Schweitzer ziekenhuis oktober 2014 pavo 0298 Inleiding U heeft van de arts gehoord dat u (mogelijk) botontkalking heeft. De medische benaming voor botontkalking is osteoporose. In

Nadere informatie

Valpreventie: oefeningen ter bevordering van lenigheid, kracht en evenwicht

Valpreventie: oefeningen ter bevordering van lenigheid, kracht en evenwicht Valpreventie: oefeningen ter bevordering van lenigheid, kracht en evenwicht Inleiding: Vallen is een omvangrijk probleem in Nederland, waarbij 24% tot 35% van de thuiswonende 65plussers minstens 1 keer

Nadere informatie

VAN HARTE WELKOM. Niet vallen maar opstaan. Zo lang mogelijk zelfredzaam zijn Anne Wipkink

VAN HARTE WELKOM. Niet vallen maar opstaan. Zo lang mogelijk zelfredzaam zijn Anne Wipkink VAN HARTE WELKOM Niet vallen maar opstaan Zo lang mogelijk zelfredzaam zijn Anne Wipkink INHOUD PRESENTATIE Definitie Osteoporose en Artrose Osteoporose - oorzaak - gevolg - wat kun je zelf doen? - suppletieadvies

Nadere informatie

Osteoporose. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Osteoporose. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Osteoporose Uw behandelend arts heeft bij u osteoporose (botontkalking) vastgesteld of wil laten onderzoeken of u osteoporose hebt. In deze folder leest u wat osteoporose is, hoe het ontstaat en wat de

Nadere informatie

Inleiding. Wat is osteoporose?

Inleiding. Wat is osteoporose? Botontkalking Inleiding U heeft van de arts gehoord dat u (mogelijk) botontkalking heeft. De medische benaming voor botontkalking is osteoporose. In deze folder leest u meer over osteoporose. Wat is osteoporose?

Nadere informatie

Botontkalking. Osteoporose

Botontkalking. Osteoporose Botontkalking Osteoporose 2 Informatie voor vrouwen van 50 jaar of ouder en mannen van 65 jaar of ouder die een botbreuk hebben en behandeld worden op afdeling orthopedie Op dit moment wordt u in het CWZ

Nadere informatie

Chapter 8. Summary in Dutch / Nederlandse samenvatting

Chapter 8. Summary in Dutch / Nederlandse samenvatting Chapter 8 Summary in Dutch / Nederlandse samenvatting Summary in Dutch Wervelfracturen bij geriatrische patienten: prevalentie en klinische relevantie. Inleiding Dit proefschrift is ontstaan met als doel

Nadere informatie

Veilig bewegen in en om het huis. 16 maart 2017

Veilig bewegen in en om het huis. 16 maart 2017 Veilig bewegen in en om het huis 16 maart 2017 Veilig bewegen in en om het huis Cijfers en feiten m.b.t. valincidenten De gevolgen van een val Parkinson en valrisico Risicofactoren en wat kunt u er aan

Nadere informatie

Botontkalking. Chirurgie. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Botontkalking. Chirurgie. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Botontkalking Chirurgie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft van de arts gehoord dat u (mogelijk) botontkalking heeft. De medische benaming voor botontkalking

Nadere informatie

Botontkalking. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Botontkalking. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Botontkalking Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft van de arts gehoord dat u (mogelijk) botontkalking heeft. De medische benaming voor botontkalking is osteoporose.

Nadere informatie

Casus 3: Osteoporotische Indeukingsfractuur JEF MICHIELSEN

Casus 3: Osteoporotische Indeukingsfractuur JEF MICHIELSEN Casus 3: Osteoporotische Indeukingsfractuur JEF MICHIELSEN Osteoporotische indeukingsfractuur 60 jarige alleenstaande dame Plotse pijn in de dorso-lumbale wervelzuil Normaal klinisch onderzoek Geen voorgeschiedenis

Nadere informatie

Inleiding. Wat is osteopenie? Hoe ontstaat osteopenie?

Inleiding. Wat is osteopenie? Hoe ontstaat osteopenie? Osteopenie Inleiding U heeft de uitslag van de botdichtheidsmeting (= botdensitometrie) ontvangen van de osteoporoseverpleegkundige. Uit de botdichtheidsmeting is gebleken dat u osteopenie heeft. De uitslag

Nadere informatie

Botbreuk en botontkalking (osteoporose)

Botbreuk en botontkalking (osteoporose) Botbreuk en botontkalking (osteoporose) Op dit moment wordt u vanwege een botbreuk behandeld in het Radboudumc. Uit onderzoek blijkt dat bij vrouwen ouder dan 50 jaar en mannen ouder dan 65 jaar die een

Nadere informatie

Sportief bewegen met osteoporose. Osteoporose

Sportief bewegen met osteoporose. Osteoporose Sportief bewegen met osteoporose Osteoporose Sportief bewegen met osteoporose...................................... Bewegen: gezond en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de

Nadere informatie

Botontkalking. Osteoporose

Botontkalking. Osteoporose Botontkalking Osteoporose 2 In Nederland hebben ongeveer 850.000 mensen osteoporose. Osteoporose komt zowel bij mannen als vrouwen voor. Veel mensen weten niet dat zij osteoporose hebben, omdat dit niet

Nadere informatie

Osteopenie. Chirurgie. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Osteopenie. Chirurgie. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Osteopenie Chirurgie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft de uitslag van de botdichtheidsmeting (botdensitometrie) ontvangen van de physician assistant traumachirurgie.

Nadere informatie

Osteoporose Voorkom Beenderbreuken

Osteoporose Voorkom Beenderbreuken Osteoporose Voorkom Beenderbreuken Prof. Dr. S. Goemaere Reumatoloog, UZ Gent Belgian Bone Club (BBC) International Osteoporosis Foundation (IOF) EU-Osteoporosis Consultation Panel IOF Working Parties

Nadere informatie

Wat is osteoporose? Loopt u risico op osteoporose? Doe de test!

Wat is osteoporose? Loopt u risico op osteoporose? Doe de test! Wat is osteoporose? Loopt u risico op osteoporose? Doe de test! ASZ Info De Eén-minuut Osteoporose Risicotest Wat u niet kunt wijzigen: uw familiale geschiedenis 1. Is er osteoporose vastgesteld bij een

Nadere informatie

Fysiotherapie na hernia

Fysiotherapie na hernia Fysiotherapie na hernia Deze informatie gaat over fysiotherapie na een herniaoperatie in de lage rug. Hoewel deze operaties niet allemaal hetzelfde zijn, kan er toch een aantal oefeningen worden aangegeven

Nadere informatie

Infobrochure Osteoporose - Aclasta

Infobrochure Osteoporose - Aclasta Infobrochure Osteoporose - Aclasta Welkom In het geriatrisch dagziekenhuis is het mogelijk dat de patiënt verschillende onderzoeken en consultaties kan combineren op één dag, dit om een nachthospitalisatie

Nadere informatie

Osteoporose Nog vragen? Patiëntenorganisaties Osteoporose Vereniging Is preventief onderzoek nuttig? Wat zijn de klachten?

Osteoporose Nog vragen? Patiëntenorganisaties Osteoporose Vereniging Is preventief onderzoek nuttig? Wat zijn de klachten? Osteoporose Osteoporose Osteoporose is ook bekend onder de naam botontkalking. Het is een aandoening waarbij de botafbraak sneller gaat dan de botaanmaak. Hierbij verdwijnt er kalk uit de botten en de

Nadere informatie

Laten we ouderen vallen?

Laten we ouderen vallen? Laten we ouderen vallen? Doel van deze bijeenkomst Het aantal valincidenten en de gevolgen worden onderschat en daarom Willen we U bewust maken van de risico s en wat U er zelf aan kunt doen om die aanzienlijk

Nadere informatie

Kom naar buiten en hou je Fit. Kom naar buiten en hou je Fit

Kom naar buiten en hou je Fit. Kom naar buiten en hou je Fit Fifty + Fifty + Kom naar buiten en hou je Fit Kom naar buiten en hou je Fit IJSLANDER heeft in samenwerking met Top Health Partners (THP) een lijn bewegingstoestellen voor ouderen ontwikkeld voor in de

Nadere informatie

Over het afremmen van osteoporose en tips voor een aangepast bewegingspatroon

Over het afremmen van osteoporose en tips voor een aangepast bewegingspatroon Over het afremmen van osteoporose en tips voor een aangepast bewegingspatroon Het belang van bewegen Deze folder geeft uitleg over osteoporose en geeft aan wat u eraan kunt doen. Osteoporose is in feite

Nadere informatie

Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking.

Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking. Casusschets 1 Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking. Vraag 1: welke anamnestische punten zijn van belang om al dan niet tot een DEXA over te gaan?

Nadere informatie

Wat is osteoporose en wat zijn de gevolgen?

Wat is osteoporose en wat zijn de gevolgen? Osteoporose Wat is osteoporose en wat zijn de gevolgen? Osteoporose, of botontkalking, is een chronische aandoening van het skelet waarbij botten steeds brozer worden. Dit is een natuurlijk proces dat

Nadere informatie

Fractuur- en Osteoporose Polikliniek

Fractuur- en Osteoporose Polikliniek Fractuur- en Osteoporose Polikliniek 1 Patiënten van 50 jaar en ouder die in ons ziekenhuis behandeld worden voor een botbreuk kunnen zich laten onderzoeken op osteoporose (botontkalking). Opsporing en

Nadere informatie

Osteoporose: de feiten

Osteoporose: de feiten Reinier de Graaf Groep Osteoporose: de feiten Dieu Donne Niesten Orthopedisch chirurg RdGG CBO richtlijn 2011 Osteoporose is een chronische aandoening die in hoofdzaak bij ouderen voorkomt Mede als gevolg

Nadere informatie

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson. Katrijn D Hondt

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson. Katrijn D Hondt Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson Katrijn D Hondt Inhoud Doel van kinesitherapie Richtpunten en onderzoek Behandeling Samenvattende tips 2 Inhoud Doel van kinesitherapie Richtpunten

Nadere informatie

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson. Katrijn D Hondt

Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson. Katrijn D Hondt Kinesitherapie bij personen met de ziekte van Parkinson Katrijn D Hondt Inhoud Doel van kinesitherapie bij Parkinson Richtpunten en onderzoek Behandeling Samenvattende tips 2 Inhoud Doel van kinesitherapie

Nadere informatie

Patienten informatieavond artrose

Patienten informatieavond artrose Patienten informatieavond artrose Agenda 19.30 19.35 Algemeen welkom 19.35 19.50 Artrose 19.50 20.05 Fysiotherapie 20.05 20.20 Diëtetiek 20.20 20.40 Pauze 20.40 21.00 Totale knieprothese 21.00 21.20 Totale

Nadere informatie

Fysiotherapie na een lage rugoperatie

Fysiotherapie na een lage rugoperatie Fysiotherapie na een lage rugoperatie Inleiding U wordt binnenkort geopereerd aan een lage rughernia. In het algemeen wordt de dag na de operatie gestart met fysiotherapie. De behandelend fysiotherapeut

Nadere informatie

Fysiotherapie na een hernia

Fysiotherapie na een hernia Fysiotherapie na een hernia Oefeningen voor herniapatiënten Algemeen Deze informatie heeft betrekking op de fysiotherapeutische behandeling, die u krijgt na een hernia-operatie in de lage rug. Hoewel deze

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/32551 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/32551 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32551 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Krol, Charlotte Georgette Title: Pitfalls in the diagnosis and management of skeletal

Nadere informatie

Meer informatie over fysiotherapie of een registerfysiotherapeut bij u in de buurt vindt u op www.defysiotherapeut.com

Meer informatie over fysiotherapie of een registerfysiotherapeut bij u in de buurt vindt u op www.defysiotherapeut.com Meer informatie over fysiotherapie of een registerfysiotherapeut bij u in de buurt vindt u op www.defysiotherapeut.com Uitgave: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie, Amersfoort Met de fysiotherapeut

Nadere informatie

Osteoporose Voorkom Beenderbreuken

Osteoporose Voorkom Beenderbreuken Osteoporose Voorkom Beenderbreuken Prof. Dr. S. Goemaere Reumatoloog, UZ Gent Belgian Bone Club (BBC) International Osteoporosis Foundation (IOF) EU-Osteoporosis Consultation Panel IOF Working Parties

Nadere informatie

Wil Peters Enocent Mobility Solutions

Wil Peters Enocent Mobility Solutions Langer thuis willen wonen is hetzelfde als marathon willen lopen. Als je voldoende traint lukt het. Wil Peters Enocent Mobility Solutions Leven in blauwe zones? Vitale mensen? Gezondheid wel en/of niet

Nadere informatie

PATIËNTENFOLDER. ORTHOPEDIE Artrose in de heup

PATIËNTENFOLDER. ORTHOPEDIE Artrose in de heup PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Artrose in de heup Algemeen Er is bij u artrose in uw heup vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de heup, de diagnose artrose, de gevolgen en behandeling

Nadere informatie

ADVIES NA RUGOPERATIE

ADVIES NA RUGOPERATIE ADVIES NA RUGOPERATIE TIPS IVM HEF-EN TILTECHNIEKEN - Patiëntinformatie - ANATOMIE VAN DE RUG De wervelkolom bestaat uit 7 halswervels, 12 borstwervels, 5 lendenwervels, een heiligbeen en een staartbeen.

Nadere informatie

Osteoporose VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? VRAAG HET UW APOTHEKER

Osteoporose VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? VRAAG HET UW APOTHEKER Osteoporose WAT IS OSTEOPOROSE WAT VERGROOT DE KANS OP OSTEOPOROSE GEVOLGEN VAN OSTEOPOROSE MEDICIJNEN BIJ OSTEOPOROSE WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN ADVIES IN EEN PERSOONLIJK GESPREK

Nadere informatie

Osteoporose. informatiebrochure voor patiënten en familie. Imeldaziekenhuis

Osteoporose. informatiebrochure voor patiënten en familie. Imeldaziekenhuis Osteoporose informatiebrochure voor patiënten en familie Imeldaziekenhuis imelda omringt u met zorg Inhoud Wat is osteoporose? 3 De symptomen 3 Wat zijn de risicofactoren? 4 Preventie 5 Behandeling 8 Therapietrouw

Nadere informatie

Calcium + Vitamine D3:

Calcium + Vitamine D3: INCLUSIEF RICHTLIJNEN Calcium + Vitamine D3: O S T E O P O R O S E Inleiding Osteoporose is de medische aanduiding voor mensen bij wie de botafbraak (botontkalking) al een geruime tijd sneller gaat dan

Nadere informatie

Gezond tot op het bot, over botontkalking en botbreuken

Gezond tot op het bot, over botontkalking en botbreuken Gezond tot op het bot, over botontkalking en botbreuken Uw voordelen? Leefstijladviezen voor stevige botten Vitamine D-advies Hulp bij stoppen met roken Begeleiding bij medicijngebruik Een persoonlijk

Nadere informatie

PATIËNTENFOLDER Wervelkolomcentrum Behandeling osteoporose

PATIËNTENFOLDER Wervelkolomcentrum Behandeling osteoporose PATIËNTENFOLDER Wervelkolomcentrum Behandeling osteoporose Inleiding In verband met een botbreuk, bent u onder behandeling op de polikliniek orthopedie van ACIBADEM International Medical Center. Aanvullend

Nadere informatie

MOVING WITH SPONDYLARTHROPATHY. Dr C. Hindryckx. Fysische Geneeskunde en Revalidatie

MOVING WITH SPONDYLARTHROPATHY. Dr C. Hindryckx. Fysische Geneeskunde en Revalidatie MOVING WITH SPONDYLARTHROPATHY Dr C. Hindryckx Fysische Geneeskunde en Revalidatie Kan fysiotherapie het ziektebeeld positief beïnvloeden? Relatief aandeel in behandeling? Welke signs & symptoms beïnvloedbaar?

Nadere informatie

Meer informatie Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen dan kunt u contact opnemen met de specialist die uw osteoporose behandelt.

Meer informatie Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen dan kunt u contact opnemen met de specialist die uw osteoporose behandelt. Osteoporose Inleiding Osteoporose is een veel voorkomende aandoening die beter bekend staat als 'botontkalking'. 'Os' betekent bot en 'porose' betekent poreus, bros. Door allerlei oorzaken kan de hoeveelheid

Nadere informatie

Coby Wijnen diëtist VSN

Coby Wijnen diëtist VSN netwerk diëtisten voor spierziekten Coby Wijnen diëtist VSN voeding bij polyneuropathie algemeen specifieke aandachtspunten vragen Liesbeth Verbruggen diëtist Tefa-Portanje voeding groei en onderhoud weerstand

Nadere informatie

Hernia met een radiculair syndroom in de lage rug Adviezen & oefeningen. Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis

Hernia met een radiculair syndroom in de lage rug Adviezen & oefeningen. Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis Hernia met een radiculair syndroom in de lage rug Adviezen & oefeningen Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis Inleiding U bent patiënt op de afdeling neurologie van het IJsselland Ziekenhuis. Er

Nadere informatie

Polikliniek voor Fractuurpreventie en Osteoporose

Polikliniek voor Fractuurpreventie en Osteoporose U heeft een afspraak op de polikliniek voor Fractuurpreventie en Osteoporose van het Erasmus MC omdat u een botbreuk (fractuur) heeft opgelopen. Het kan zijn dat er sprake is van botontkalking (osteoporose).

Nadere informatie

VALPREVENTIE WAT KUNT U ER ZELF AAN DOEN? Sjaak Coenen

VALPREVENTIE WAT KUNT U ER ZELF AAN DOEN? Sjaak Coenen VALPREVENTIE WAT KUNT U ER ZELF AAN DOEN? Sjaak Coenen HOEVEEL 55-PLUSSERS KRIJGEN TE MAKEN MET ERNSTIG LETSEL TEN GEVOLGE VAN EEN VAL? A 1 op de 43 55-plussers B 1 op de 83 55-plussers C 1 op de 123 55-plussers

Nadere informatie

REUMATHOLOOG. Hilde Beulens

REUMATHOLOOG. Hilde Beulens REUMATHOLOOG Hilde Beulens Verzamelnaam Er bestaan meer dan 200 reumatische aandoeningen. 1 op de 5 Belgen heeft reumatische klachten. 1 op 1000 kinderen in België lijdt aan kinderreuma. 1/3de van de bevolking

Nadere informatie

Totale heupprothese polikliniekversie

Totale heupprothese polikliniekversie Totale heupprothese polikliniekversie Orthopedie Beter voor elkaar De totale heupprothese De heupprothese Als u een versleten heup heeft, kan dat erg pijnlijk zijn. In veel gevallen is pijn de voornaamste

Nadere informatie

>Zorg Academie. Sleet op de carrosserie Artrose: wat doe je eraan? Dr. Tine Logghe Dienst fysische geneeskunde en revalidatie

>Zorg Academie. Sleet op de carrosserie Artrose: wat doe je eraan? Dr. Tine Logghe Dienst fysische geneeskunde en revalidatie >Zorg Academie Sleet op de carrosserie Artrose: wat doe je eraan? Dr. Tine Logghe Dienst fysische geneeskunde en revalidatie Dr. Wim Vandesande Dienst orthopedie - 1 - > De Zorg Academie - Artrose Programma

Nadere informatie

Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking.

Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking. Casusschets 1 Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking. Vraag 1: welke anamnestische punten zijn van belang om al dan niet tot een DEXA over te gaan?

Nadere informatie

Osteoporose. informatiebrochure voor patiënten en familie. Imeldaziekenhuis

Osteoporose. informatiebrochure voor patiënten en familie. Imeldaziekenhuis Osteoporose informatiebrochure voor patiënten en familie Imeldaziekenhuis imelda omringt u met zorg Inhoud Wat is osteoporose? 3 De symptomen 3 Wat zijn de risicofactoren? 4 Preventie 5 Behandeling 8 Therapietrouw

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Osteoporose. Botontkalking

PATIËNTEN INFORMATIE. Osteoporose. Botontkalking PATIËNTEN INFORMATIE Osteoporose Botontkalking 2 PATIËNTENINFORMATIE Wat is osteoporose? Osteoporose wordt ook wel botontkalking genoemd. Als u osteoporose heeft worden uw botten erg broos en kunnen dan

Nadere informatie

Instabiele wervelfractuur

Instabiele wervelfractuur Instabiele wervelfractuur halswervels borstwervels figuur 2: bovenaanzicht wervel lendewervels staartbeen figuur 1: afbeelding wervelkolom Deze folder geeft algemene informatie over de behandeling bij

Nadere informatie

Osteoporose Inleiding Wat is osteoporose? Botopbouw en botafbraak, hoe zit dat?

Osteoporose Inleiding Wat is osteoporose? Botopbouw en botafbraak, hoe zit dat? Osteoporose Inleiding Osteoporose is een chronische botziekte die bij vrouwen en mannen voorkomt. Osteoporose wordt ook wel botontkalking genoemd. Naar schatting hebben wereldwijd 200 miljoen mensen osteoporose

Nadere informatie

Voorkomen en behandelen van botontkalking

Voorkomen en behandelen van botontkalking Voorkomen en behandelen van botontkalking bij een behandeling van kanker Uw specialist heeft met u besproken dat u in aanmerking komt voor behandeling om botontkalking (osteoporose) te voorkomen of te

Nadere informatie

Inhoud workshop. BONE workshop. calcium. Voeding-Leefstijl. calcium. calcium. Calcium Vitamine D Oefenen met FRAX Casus 1 Casus 2 Casus 3

Inhoud workshop. BONE workshop. calcium. Voeding-Leefstijl. calcium. calcium. Calcium Vitamine D Oefenen met FRAX Casus 1 Casus 2 Casus 3 Inhoud workshop BONE workshop Voeding Leefstijladvies FRAX DEXAscan Calcium Vitamine D Oefenen met FRAX Casus 1 Casus 2 Casus 3 Voeding-Leefstijl Calcium 1000-1200 mg/dag (=4-5 EH/dag) Voeding of suppletie

Nadere informatie

Osteopenie. VFA VFA is een moderne DEXA methode. Deze methode geeft naast de botdichtheid ook informatie over de wervelstructuur.

Osteopenie. VFA VFA is een moderne DEXA methode. Deze methode geeft naast de botdichtheid ook informatie over de wervelstructuur. Osteopenie U bent in ons ziekenhuis onder behandeling geweest voor een breuk in een van uw botten. Omdat gebleken is dat mensen van uw leeftijd met een botbreuk vaak osteopenie (tekort aan botmassa) of

Nadere informatie

Fysiotherapie Van Heeswijk en Van der Valk

Fysiotherapie Van Heeswijk en Van der Valk Geachte heer, mevrouw, Fysiotherapie Van Heeswijk en Van der Valk BaLaDe 119 Waalwijk Telefoon: 0416 337651 e mail: Info@hevafysio.nl De dubbele vergrijzing zorgt ervoor dat het percentage ouderen in Nederland

Nadere informatie

Botontkalking Osteoporose. Osteoporose poli

Botontkalking Osteoporose. Osteoporose poli 00 Botontkalking Osteoporose Osteoporose poli Osteoporose, wat is dat? Osteoporose is het medische woord voor botontkalking. Het betekent poreus bot. Onze botten bestaan uit kalk (calcium), fosfor, merg

Nadere informatie

Aspecifieke lage rugklachten

Aspecifieke lage rugklachten Aspecifieke lage rugklachten Orthopedie alle aandacht Chronisch aspecifieke lage rugpijn Veel mensen hebben pijn onderin de rug. Van de westerse bevolking krijgt 60 tot 90% ten minste een keer in het leven

Nadere informatie

Osteopenie. Uitleg en leefstijladviezen. Afdeling Interne geneeskunde

Osteopenie. Uitleg en leefstijladviezen. Afdeling Interne geneeskunde Osteopenie Uitleg en leefstijladviezen Afdeling Interne geneeskunde Wat is osteopenie? Osteopenie betekent dat de botdichtheid verminderd is. Botten bestaan onder andere uit calcium (kalk), fosfor, merg

Nadere informatie

Botdensitometrie. Informatiebrochure

Botdensitometrie. Informatiebrochure Botdensitometrie Informatiebrochure 1 2 Geachte mevrouw, meneer Deze brochure is een uitgave van de dienst radiologie van het Sint- Andriesziekenhuis Tielt. Hiermee willen we u graag wat meer informatie

Nadere informatie

Coby Wijnen diëtist VSN

Coby Wijnen diëtist VSN netwerk diëtisten voor spierziekten Coby Wijnen diëtist VSN voeding groei en onderhoud weerstand en conditie lekker en gezellig secundaire gevolgen spierziekten minder bewegen gevolgen voor voeding: gewicht

Nadere informatie

Behandeling van osteoporotische polsfracturen

Behandeling van osteoporotische polsfracturen Behandeling van osteoporotische polsfracturen Fragility Fracture Care Gerald Kraan Orthopedisch Chirurg Lindenhof 2014 Definitie Osteoporose systemische aandoening skelet lage botmassa toegenomen risico

Nadere informatie

ONGEDIFFERENTIEERDE SPONDYLARTHROPATHIE FRANCISCUS GASTHUIS

ONGEDIFFERENTIEERDE SPONDYLARTHROPATHIE FRANCISCUS GASTHUIS ONGEDIFFERENTIEERDE SPONDYLARTHROPATHIE FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u een spondylarthropathie hebt, een vorm van reuma. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. Vragen

Nadere informatie

Fysio- en oefentherapie van Evean

Fysio- en oefentherapie van Evean Fysiotherapie Fysio- en oefentherapie van Evean Werken aan beweging en conditie Evean. Midden in het leven. Fysio- en oefentherapie afgestemd op uw situatie Is bewegen niet meer vanzelfsprekend voor u?

Nadere informatie

PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE

PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Artrose in de schouder Algemeen Er is bij u artrose in uw schouder vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de diagnose artrose, de gevolgen en behandeling

Nadere informatie

Technische Aspecten BMD

Technische Aspecten BMD Technische Aspecten BMD Werner Van Giel reumaverpleegkundige ZNA Jan Palfijn Merksem Waarom een BMC Diagnose osteoporose Fractuurrisico inschatten Opvolging van patiënten onder therapie Indeukingsfracturen

Nadere informatie

Revalidatie. dagboek. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk

Revalidatie. dagboek. T +32(0) F +32(0) Campus Sint-Jan Schiepse bos 6. B 3600 Genk Revalidatie dagboek T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont Stalenstraat

Nadere informatie

Medicijnen bij botontkalking of bij de behandeling van kanker

Medicijnen bij botontkalking of bij de behandeling van kanker Medicijnen bij botontkalking of bij de behandeling van kanker Als onderdeel van uw behandeling voor kanker heeft uw arts u een bisfosfonaat of denosumab voorgeschreven. Dit zijn medicijnen die u krijgt

Nadere informatie

PATIËNTENFOLDER. ORTHOPEDIE Artrose in de heup

PATIËNTENFOLDER. ORTHOPEDIE Artrose in de heup PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Artrose in de heup Algemeen Er is bij u artrose in uw heup vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de heup, de diagnose artrose, de gevolgen en behandeling

Nadere informatie

Osteoporose verpleegkundigen

Osteoporose verpleegkundigen Osteoporose verpleegkundigen Belinda Wardenaar Annemie de Vroe - Roothaert 1 ETZ zorgpad osteoporose Huidige zorgpad in ETZ: Oproep screening na fractuur vanaf 50-jarige leeftijd: brief - dexa folder -

Nadere informatie

p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 2

p a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 2 Osteoporose Inhoud Inleiding... 3 Wat is osteoporose?... 3 Botopbouw en botafbraak... 3 Wanneer verhoogd risico... 4 Leven met osteoporose... 5 Wat kunt u zelf doen... 5 Behandeling... 7 Effecten behandeling...

Nadere informatie

Osteopenie Uitleg en leefstijladviezen.

Osteopenie Uitleg en leefstijladviezen. Osteopenie Uitleg en leefstijladviezen www.nwz.nl Inhoud Wat is osteopenie? 3 Wie krijgen osteopenie? 3 Hoe ontstaat osteopenie? 4 Hoe weet u of u osteopenie heeft? 6 Uw vragen 7 2 Bij het ouder worden,

Nadere informatie

Blessurepreventie bij joggers

Blessurepreventie bij joggers Blessurepreventie bij joggers Infosessie Jogbegeleiders 4 oktober 2014 Dr. Kris Peeters Joggen : goed voor lichaam en geest Veel voordelen Toch ook nadelen 1 Lichamelijk voordelen -> goed voor hart en

Nadere informatie

Geriatrische Traumatologie

Geriatrische Traumatologie Geriatrische Traumatologie U bent in het ziekenhuis gekomen via de spoedeisende hulp. Omdat u een botbreuk heeft en ouder bent dan zeventig, verblijft u voor en na uw operatie op de afdeling Geriatrische

Nadere informatie

RUGPIJN Risicofactoren Oorzaken:

RUGPIJN Risicofactoren Oorzaken: RUGPIJN Lage rugpijn is het meest voorkomende musculoskeletaal probleem wereldwijd: tot 85% van alle mensen heeft er eens last van in de loop van het leven. Bij veel patiënten gaat deze rugpijn over zonder

Nadere informatie

Knie arthroscopie. Revalidatie

Knie arthroscopie. Revalidatie Knie arthroscopie Revalidatie Inleiding Beste mevrouw Beste Mijnheer De kinesitherapeuten en ergotherapeuten van het SFZ willen je graag helpen om je revalidatie zo goed mogelijk te laten verlopen. In

Nadere informatie

Fysiotherapie na een operatie aan een hernia of stenose in de lage rug. Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis

Fysiotherapie na een operatie aan een hernia of stenose in de lage rug. Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis Fysiotherapie na een operatie aan een hernia of stenose in de lage rug Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Algemene informatie rug en hernia 2 2.1 Bouw van de wervelkolom

Nadere informatie

Artrose knie. Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten.

Artrose knie. Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten. Artrose knie Wat is artrose? Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten. Een gewricht bestaat uit twee botuiteinden, die zijn bekleed met kraakbeen. Het kraakbeen vangt

Nadere informatie

Reumatologie Chirurgie Orthopedie Interne Urologie OSTEOPENIE EN/OF OSTEOPOROSE

Reumatologie Chirurgie Orthopedie Interne Urologie OSTEOPENIE EN/OF OSTEOPOROSE Reumatologie Chirurgie Orthopedie Interne Urologie OSTEOPENIE EN/OF OSTEOPOROSE BOTOPBOUW Bot is levend materiaal; het wordt voordurend afgebroken en opge bouwd. Cellen met de naam osteoclasten breken

Nadere informatie

Schouderoperatie. oefeningen en richtlijnen. Paramedische Ziekenhuiszorg. Het schoudergewricht

Schouderoperatie. oefeningen en richtlijnen. Paramedische Ziekenhuiszorg. Het schoudergewricht Paramedische Ziekenhuiszorg Schouderoperatie oefeningen en richtlijnen U heeft met uw behandelend arts besproken dat u een operatie krijgt aan uw schouder. Het doel van de operatie is het wegnemen of het

Nadere informatie

HOUDINGSTRAINING. Houdingstraining. Houdingstraining. Wat? 12-12-2014. Onderdeel van de fysieke voorbereiding. Dag van de Trainer (13/12/2014)

HOUDINGSTRAINING. Houdingstraining. Houdingstraining. Wat? 12-12-2014. Onderdeel van de fysieke voorbereiding. Dag van de Trainer (13/12/2014) HOUDINGSTRAINING Onderdeel van de fysieke voorbereiding Dag van de Trainer (13/12/2014) Houdingstraining Wat? raakvlakken met stabilisatietraining hypes o.a., Core stability, Performance Stability, FMS,

Nadere informatie

Osteopenie. Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen.

Osteopenie. Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Osteopenie Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is osteopenie? 1 Wat zijn de oorzaken en gevolgen van osteopenie? 1 Heb ik osteopenie? 2 Betekenis hoogte T- score 2 Osteoporose voorkomen

Nadere informatie

OSTEOPOROSE DE STILLE ZIEKTE ZIEKTEBEELD EN DIAGNOSE NVKVV OOSTENDE 20/03/2013

OSTEOPOROSE DE STILLE ZIEKTE ZIEKTEBEELD EN DIAGNOSE NVKVV OOSTENDE 20/03/2013 OSTEOPOROSE DE STILLE ZIEKTE ZIEKTEBEELD EN DIAGNOSE NVKVV OOSTENDE 20/03/2013 Reumatoloog ZNA 20/03/2013 Wat is osteoporose? Broosheid van botten die op termijn zal leiden tot een breuk. Voorkomen van

Nadere informatie

Schouderoperatie. oefeningen en richtlijnen. Paramedische afdeling

Schouderoperatie. oefeningen en richtlijnen. Paramedische afdeling Paramedische afdeling Schouderoperatie oefeningen en richtlijnen Inleiding U heeft van uw behandelend arts te horen gekregen dat u een operatie krijgt aan uw schouder. Het doel van de operatie is het wegnemen

Nadere informatie

Hieronder vindt u een kort overzicht van de nieuwe producten en/of de promoties die we momenteel aanbieden in de apotheek.

Hieronder vindt u een kort overzicht van de nieuwe producten en/of de promoties die we momenteel aanbieden in de apotheek. Beste klant, Hieronder vindt u een kort overzicht van de nieuwe producten en/of de promoties die we momenteel aanbieden in de apotheek. Voor vragen kan u ons gerust contacteren op het telefoonnummer 052/30.94.14

Nadere informatie