ERRATUM. De juiste titel bij de kaart op pagina 36 is: Bijlage 2: Detailkaarten locaties Waddenzee, Locatie Scheurrak-Omdraai

Transcriptie

1 ERRATUM n d nota Blid Mosslzaadinvanginstallatis (MZ s), priod 2010 t/m 2013 zit n fout in 2 titls van d kaartn uit bijlag 2, op pagina 36 n 38. Dz titls zijn mt lkaar vrwissld. D juist titl bij d kaart op pagina 36 is: Bijlag 2: Dtailkaartn locatis Waddnz, Locati Schurrak-Omdraai D juist titl bij d kaart op pagina 38 is: Bijlag 2: Dtailkaartn locatis Waddnz, Locati Zuidmp

2 Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit Blid Mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m 2013

3 Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit

4 Blid Mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m 2013

5 Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit Blid osslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m

6 nhoud 1. nliding Waarom n blidsnota voor mosslzaadinvangsinstallatis (MZ s)? Achtrgrond vrduurzaming mosslsctor Rol van ht MZ-blid in ht mosslconvnant Afbakning blidsnota Blid voor locatis voor MZ s Blid Motivring van ht blid Blid voor opschaling van MZ s Blid Motivring van ht blid Blid voor inpassing van MZ s Blid Motivring van ht blid 22 Achtrgronddocumntn: 1. Ministri van LNV (augustus 2009): Van zokgbidn naar locatis. Wrgav van consultatiprocs ovr locatis 2. MARES (sptmbr 2009): Ecologisch analys locati MZ s 3. MARES (sptmbr 2009): Passnd boordling voor mosslzaadinvanginstallatis 4. Dinst Landlijk Gbid Noord (augustus 2009): Landschapplijk inpassing van mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) 5. Priplus Archomar (juni 2009): burauondrzok zokgbidn mosslzaadinvanginstallatis (rapportnr. 09 A006) 6. Priplus Archomar (sptmbr 2009): nvntarisrnd vldondrzok opwatrfas zokgbidn mosslzaadinvanginstallatis (rapportnr. 09 A006B) 7. Rijkswatrstaat (juni 2009): Blidslijn RWS t.a.v. Mosslvissrijsctor, dd. 19 juni 2009, zondr knmrk) 5. Uitvoringsaspctn n vrgunningvrlning Juridisch status van MZ s Ruimtlijk inpassing D afwikkling van d xprimntl fas D rol van d Producntnorganisati van d Ndrlands Mosslcultuur (PO) Stroomlijning van d vrgunningaanvragn Gldighid van vrgunningn Rapportagvrplichting Ondrzok n monitoring Ht ondrzoks- n monitoringsprogramma Evaluatis Voorlichting ovr MZ s n voorkómn van calamititn 29 Bijlagn: 30 Bijlag 1: Ovrzichtskaart locatis Waddnz 31 Bijlag 2: Dtailkaartn locatis Waddnz 32 Bijlag 3: Ovrzichtskaart locatis Oostrschld n Voordlta 40 Bijlag 4: Dtailkaartn locatis Oostrschld n Voordlta 41 Bijlag 5: Bhrsn van d draagkracht n sturingsmthodn 46 Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m

7 1. nliding 1.1 Waarom n blidsnota voor mosslzaadinvanginstallatis? Dz nota bschrijft ht blid voor mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) voor d jarn 2010 t/m Dit blid komt voort uit ht schlpdirvissrijblid , dat als dol hft d schlpdirvissrij duurzamr t makn. D afglopn jarn zijn bnut voor ht uitvorn van xprimntn mt MZ s. Evaluatis van dz xprimntn latn zin dat d MZ s vlblovnd zijn. Zij zijn op dit momnt ht blangrijkst altrnatif voor d bodmbrornd mosslvissrij in d Waddnz. Afhanklijk van ht succs van d MZ s zal d bodmbrornd mosslvissrij d komnd jarn stapsgwijs wordn afgbouwd. Om MZ s lttrlijk d ruimt t gvn formulrt dz blidsnota d randvoorwaardn voor d inzt van MZ s. 1.2 Achtrgrond vrduurzaming mosslsctor Ht huidig schlpdirvissrijblid zt in op n conomisch gzond bdrijfstak. Dz mot duurzam productimthodn hantrn di d natuurwaardn rspctrn n zo moglijk vrstrkn. nnovati is nodig om altrnativ bronnn voor mosslgrondstof t vindn. Dz makn d sctor mindr afhanklijk van natuurlijk omstandighdn di d bschikbaarhid van mossln bïnvlodn. Ook kunnn altrnativ mthodn op trmijn n (gdltlijk) altrnatif vormn voor d huidig bodmmosslvissrij tn bhov van ht vrgarn van uitgangsmatriaal voor d mosslkwk. En god ruimtlijk inpassing di rkning houdt mt natuurwaardn, landschap n andr gbruiksfunctis is dan wl noodzaklijk. 1.3 Rol MZ-blid in ht mosslconvnant n lijn mt ht blid tr vrduurzaming van d mosslsctor is in oktobr 2008 n convnant gslotn tussn d ministr van LNV, d mosslsctor, d Voglbschrming, d Waddnvrniging, Stichting Wad n Natuurmonumntn. Ht convnant bvat afsprakn ovr d transiti van d mosslsctor n natuurhrstl in d Waddnz. Strfbld voor d Waddnz voor ht jaar 2020 is n duurzam mosslsctor waarbij gn bodmbrornd vissrij naar mosslzaad n halfwasmossln plaatsvindt. D mosslsctor bouwt d bodmbrornd vissrij in stappn af, t bginnn mt d voorjaarsvissrij D mosslsctor zit pr stap in d transiti af van bvissing van 20% van ht araal van d in ht voorjaar aanwzig mosslbankn. Tglijkrtijd wordn stapsgwijs niuw tchnikn ingzt. Mt di tchnikn kan d mosslsctor ht vrlis aan mosslgrondstof vanuit d traditionl bodmvissrij compnsrn. Dit wordt d transiti van d mosslsctor gnomd. D rst sluitingsstap van 20% hft in 2009 plaatsgvondn. Boogd wordt d twd stap van 20% t zttn bij d voorjaarsvissrij van Dit is n inspanningsvrplichting. Omdat MZ s op dit momnt ht mst kansrijk instrumnt zijn om d transiti van d mosslsctor vorm t gvn, is ht MZ-blid n blangrijk pijlr in ht convnant voor d transiti van d mosslsctor n natuurhrstl. Tvns zal d komnd jarn gzocht wordn naar andr innovativ manirn, zoals MZ s op d Noordz. ndin dz succsvol zijn, zoudn dz op trmijn n glidlijk d MZ s in d Waddnz (dls) wr kunnn vrvangn. 1.4 Afbakning blidsnota D rst blidspriod voor MZ s loopt van 2010 t/m n 2013 vindt n valuati plaats om ht blid voor d daaropvolgnd priod t kunnn vaststlln. Ht blid, n mt nam d locatikuz voor MZ s, is voorbrid in ovrlg mt vl blanghbbndn, zoals d vissrij- n rcratisctor, natuurorganisatis n bstuurdrs in d rgio s. Ht formulrt d randvoorwaardn voor MZ s in d Waddnz, d Oostrschld n d Voordlta, tnind d inzt van MZ s als altrnatif voor d bodmvissrij moglijk t makn. D blangrijkst ondrdln van dit blid zijn: D aanwijzing van locatis voor MZ s (hoofdstuk 2). D wijz waarop d inzt van MZ s rkning mot houdn mt d cologisch draagkracht (hoofdstuk 3) D inpassing van MZ s: vilighid n landschap (hoofdstuk 4) Uitvoringsaspctn n vrgunningvrlning (hoofdstuk 5) Ondrzok n monitoring (hoofdstuk 6) Voorlichting n voorkómn van calamititn (hoofdstuk 7) D ministr van LNV hft n afzondrlijk bsluit gnomn ovr d ondrnmrs di MZ s mogn xploitrn. Daarvoor wordt vrwzn naar d brif aan d Twd Kamr d.d. 31 augustus 2009 (Kamrstukkn 2008/09, , nr. 82). Voor innovati wordt n stratgisch agnda ontwikkld in ht kadr van d uitwrking van ht convnant voor d transiti van d mosslsctor n natuurontwikkling. Dit blidsdocumnt gaat daar nit op in. 1 Ruimt voor n zilt oogst; Naar n omslag in d Ndrlands schlpdircultuur. Blidsbsluit schlpdirvissrij , Ministri van LNV. 06 Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m 2013 Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit

8 2. Blid voor locatis voor MZ s 2.1 Blid MZ s in d vrij ruimt in d Waddnz n d Waddnz wordt 500 hctar in d vrij ruimt bstmd voor MZ s. Ht gaat om 9 locatis, waarvan 8 in d wstlijk Waddnz n 1 in d oostlijk Waddnz (zi bijlagn 1 n 2). Dz laatst locati (Zoutkamprlaag) zou ondr voorwaardn in gbruik kunnn wordn gnomn, omdat in ht convnant voor d mosslsctor is ovrngkomn dat gn MZ s in d oostlijk Waddnz wordn ontwikkld: 1. D omvang van d locati is maximaal 50 hctar. 2. Er komn gn andr MZ-locatis op ht oostlijk wad. 3. D locati wordt nit rdr dan in 2012 bnut. 4. Of n op wlk wijz d locati vanaf 2012 wordt bnut, wordt bslotn op basis van d valuati van d rvaringn tot n mt D opprvlakt voor dz locati wordt afgtrokkn van d bschikbar ruimt in d vrij ruimt in d mr wstlijk glgn dln van d Waddnz. D total opprvlakt in d Waddnz di voor MZ s in gbruik kan wordn gnomn is dan 500 hctar in d vrij ruimt, inclusif d locati van 50 ha. op ht oostlijk wad. 6. ndin sprak zal zijn van afbouwn van MZ s in d Waddnz, bijvoorbld omdat innovativ tchnikn buitn d Waddnz bschikbaar komn, wordt dz locati als rst ontmantld. Eén locati (Oudschild) kan waarschijnlijk slchts tijdlijk wordn ingzt vanwg d komst van n gtijdncntral. Daarom wordt 45 ha compnsatiruimt grsrvrd. Dz compnsatiruimt wordt pas ingzt als d locati Oudschild zou komn t vrvalln. Voor d locati Afsluitdijk wordt n altrnatif gzocht, indin d hrinrichting van ht gbid bij d Afsluitdijk dat noodzaklijk maakt. D locati Schurrak krijgt zijn dfinitiv ligging n omvang nadat n nadr ondrzok hft plaatsgvondn naar nkl archologisch waardvoll objctn. D ontwikkling van dz locati gburt vanuit ht wstn, waarbij 100 mtr afstand bwaard zal wordn tot d archologisch waardvoll objctn. MZ s in d vrij ruimt in d Oostrschld n d Voordlta n d Oostrschld wordt 200 hctar in d vrij ruimt bstmd voor MZ s. Ht gaat om 4 locatis (zi bijlagn 3 n 4). n vrband mt ht gbruik van nkl mosslprcln in d Oostrschld voor MZ s zal d dllocati Vondlingsplaat Noord nit rdr dan in 2012 wordn bnut. n d Voordlta wordt 1 locati grsrvrd mt n opprvlakt van 60 hctar (zi bijlagn 3 n 4). Dz locati (Schaar van Rnss) wordt ondr voorwaardn in gbruik gnomn, omdat nog nit duidlijk is in hovrr n MZ-locati op trmijn vrnigbaar is mt moglijk ruimtlijk n rcrativ ontwikklingn nabij d locati: 1. n 2010 n 2011 zal van d locati slchts 12 ha. wordn ingvuld mt MZ s, t vrdln ovr 2 klin locatis. Dat is n handhaving van d in 2009 vrgund situati. 2. Er zal n ondrzok plaatsvindn naar d ffctn van dz MZ-locati op ht huidig n tokomstig gbruik in d Schaar van Rnss. Daarbij zulln all planologisch ontwikklingn n voornmns in dit gbid wordn btrokkn, waarondr mt nadruk ht raamplan Gbidsontwikkling Brouwrsdamzuid, d zsluis n gtijdncntral. 3. Er zal n ondrzok plaatsvindn naar d landschapplijk inpassing n blving n d conomisch gvolgn voor d rcratisctor. 4. Na tw jaar zal op basis van dz ondrzokn wordn bslotn of d MZ-locati in 2012 vrdr kan wordn opgschaald naar maximaal 30 ha, binnn d grnzn van d total locati van 60 ha. 5. n d valuati van ht MZ-blid in 2013 zal in ovrlg mt d gmnt wordn bkkn of n zo ja op wlk wijz dz locati na 2014 in ht blid kan wordn ghandhaafd. 6. n d vrdr zoktocht naar locatis in d Voordlta zulln gn aanvullnd locatis in d Schaar van Rnss wordn btrokkn. Exprimntn mt MZ s All xprimntn mt MZ s di d afglopn jarn in d Waddnz, Voordlta n Oostrschld plaatsvondn, zulln mt ingang van 2010 wordn bëindigd. Vir van d xprimntl locatis in d Waddnz zijn vanwg gblkn gschikthid opgnomn in ht blid voor d vrij ruimt vanaf Dat gldt ook voor n locati in d Voordlta n n locati in d Oostrschld. Md glt op d sprfunctis natuur n rcrati in ht Grvlingn mr n ht Vrs mr, wordn d xprimntn di daar plaatsvindn in 2010 ghandhaafd, maar nit op gschaald. n 2010 zal wordn bzin of na 2010 in dz gbidn mt mosslzaadinvang zal wordn doorggaan. D gschikthid van dz watrn voor MZ s mot nog wordn aangtoond. MZ s op d prcln En glimitrd aantal mosslkwkprcln kan in 2010 in aanmrking komn voor n Vissrijwtvrgunning voor ht xploitrn van MZ s, als zij voldon aan d volgnd voorwaardn: 1. Ht mot gaan om prcln di ook in 2009 wrdn gbruikt voor MZ s. 2. Aanwijzn van n prcl voor MZ s mot wordn afgstmd mt andr sctorn, mt nam d rcratisctor, n mag hun blangn nit schadn. 3. Ht aantal hctars dat wordt uitggvn voor MZ s op prcln wordt in mindring gbracht op ht aantal hctars dat wordt uitggvn voor MZ s buitn d prcln. Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m

9 4. D op d prcln t plaatsn MZ s motn voldon aan d isn di voortkomn uit d Wt bhr Rijkswatrstaatswrkn. 5. D MZ-activitit op d prcln mot voldon aan d isn di voortkomn uit d Nb-wt En passnd boordling in ht kadr van d Nb-wt mot bij d vrgunningaanvragn wordn ingdind. Dat kan in d D MZ-activitit op d prcln mot voldon aan d isn di voortkomn uit d Nb-wt En passnd boordling in ht kadr van d Nb-wt mot bij d vrgunningaanvragn wordn ingdind. Dat kan in d vorm van n actualisring of aanvulling op d passnd boordling voor ht MZ-blid. D prcln di in 2010 in gbruik blijvn voor MZ s zulln ondrdl zijn van ht MZ-blid voor d priod 2010 t/m Uit gbruik nmn van di prcln voor MZ s is moglijk, maar hirvoor vindt in d opschalingspriod t/m 2013 gn compnsati plaats in d vrij ruimt. n d priod 2010 t/m 2013 zulln in d Oostrschld gn andr prcln voor MZ s in gbruik wordn gnomn dan d prcln di op grond van ht bovnstaand wordn gslctrd. Uitbriding van ht gbruik van prcln voor MZ s zal in d Oostrschld pas plaatsvindn na valuati in 2013 in ht kadr van d volgnd opschalingsfas na n d Waddnz makn d aan t wijzn prcln voor MZ s dl uit van d blidsopgav van 160 ha MZ s op d prcln. n d blidspriod 2011 t/m 2013 kan daarom ht bprkt opprvlak prcln mt MZ s dat in 2010 in gbruik zal zijn vrdr wordn uitgbrid. 2.2 Motivring van ht blid Wrkprocs D locatis voor MZ s in d Waddnz, Oostrschld n Voordlta zijn ontwikkld in ovrlg mt d blanghbbndn in d rgio s. Er zijn mrdr consultatironds ghoudn. Startpunt daarvoor warn kaartn mt ruim zokgbidn, waarbinnn locatis gvondn kondn wordn. Ook zijn niuw zokgbidn door blanghbbndn ingbracht. Gdurnd ht consultatiprocs zijn all bzwarn n wnsn mt btrkking tot zokgbidn gïnvntarisrd. Dat hft glid tot vrklinn, vrgrotn of ghl afwijzn van zokgbidn. Op basis daarvan is ht locatiblid ontwikkld. Ht procs, d inbrng van all blanghbbndn n d vrantwoording van d uitindlijk kuz van locatis voor ht blid zijn bschrvn in n afzondrlijk achtrgronddocumnt van zokgbidn naar locatis. D locatis di dl uitmakn van ht blid n d blangrijkst afwgingn daarbij zijn in dit hoofdstuk bschrvn. Bij d locatikuz hbbn algmn, voor all gbidn gldnd vristn n wnsn van blanghbbndn (vissrij, rcrati, schpvaart) n blangrijk rol gspld. n d vrschillnd gbidn (Waddnz, Voordlta n Oostrschld) is daarbij maatwrk togpast. Algmn vristn voor d locatikuz D vristn di voor all gbidn zijn ghantrd zijn wrggvn in ht kadr. All locatis zijn daarop gslctrd n boordld. Vristn voor locatikuzn Natuur: Nit in gslotn gbidn (Natuurbchrmingswt 1998 art. 20) En afstand tot vogl- n zhondnconcntratis di nit tot significant nadlig gvolgn op instandhoudingsdoln lidt (t boordln in d passnd boordling op grond van d Natuurbschrmingswt 1998) Nit bovn n (z)bodm waar voor dpositi gvolig biota voorkomn (bijv. Zgras, zanmonn, kokrwormn) Nit in gbidn di n rol spln in plannn voor natuurhrstl (zoals t sluitn gbidn in ht kadr van ht mosslconvnant) Landschap Gn locatis di ht unik karaktr van d Oostrschld, d Voordlta n d Waddnz aantastn (t boordln in d passnd boordling op grond van d Nb-wt) Archologi Nit binnn n straal van 100 mtr van archologisch waardvoll objctn in d bodm Vilighid n schpvaart Nit in btond vaarguln voor d schpvaart n d dirct aangrnznd dln Minimal afstand van 100 mtr tussn d lijn van d latral btonning van vaarguln n d dichtst bij zijnd MZ van n locati, tnzij Rijkswatrstaat in voorkomnd situatis tostmming vrlnt voor n kortr afstand. Nit nabij dammn, kunstwrkn n sluizn Nit op plaatsn di rknd onvilig situatis op kunnn lvrn Nit aan bid zijdn van n small vaargul, in vrband mt d vilighid Ruimtgbruik Nit in gslotn gbidn voor dfnsidolindn (schitrangs n ofngbidn) Nit in d nabijhid van baggrstortlocatis MZ-tchnik En stroomsnlhid van minimaal ca. 80 cm/sc (in vrband mt voldond kans op zaadinvang) Voldond dipt (in vrband mt fficiënt ruimtgbruik n d bnodigd dipt voor MZ s) 08 Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m 2013 Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit

10 Tr tolichting op dz vristn gldt ht volgnd:: Natuur D Oostrschld, Voordlta n Waddnz zijn Natura 2000-gbidn. n ht kadr van n plantots als bdold in artikl 19j van d Natuurbschrmingswt 1998 is n passnd boordling opgstld voor lk van d gkozn locatis. Hirbij is op basis van d bst bschikbar knnis boordld of n aantasting van d natuurlijk knmrkn van d btrokkn Natura 2000-gbidn zou kunnn optrdn voor d draagkracht, d bodm n vrstoring van vogls n zhondn, waarbij d dolstllingn voor d instandhouding van dz natuurlijk waardn in ht gding zoudn kunnn zijn. Dz passnd boordling hft plaatsgvondn in tw fasn: Locatislcti: cologisch ondrzok naar all zokgbidn dat hft glid tot n slcti van locatis di voor MZ s nit of ht minst bzwaarlijk zijn. D locatis waar instandhoudingsdoln moglijk in ht gding zijn, zijn nit in ht voorkursblid voor locatis opgnomn. Zo blkn in d Waddnz locatis in ht Eijrlands Gat, ht Stortmlk, d Blauw Slnk n d Doov Balg n t groot risico op vrstoring van zhondn n vogls t knnn. Dat gldt ook voor d locati bij d Bolln van d Oostr in d Voordlta. Boordling locatis: n mr gdtaillrd ondrzok pr gslctrd locati. Dit is d passnd boordling in ht kadr van d Nb-wt n d passnd boordling is gconcludrd dat bij d invulling mt MZ s zoals voorzin in dit blid, voor gn van d gkozn locatis sprak zal zijn van n aantasting van d natuurlijk knmrkn van ht btrokkn Natura 2000-gbid. Voor tw locatis (Zuidmp in d Waddnz n Schaar van Rnss in d Voordlta) gldt dat bij volldig bnutting van dz gbidn voor MZ s aantasting van natuurlijk knmrkn nog nit kan wordn uitgslotn. Voor d rst tranch van opschaling (zi hoofdstuk 3) is aantasting van natuurlijk knmrkn chtr uitgslotn. Voor dz locatis wordt spcifik monitoring voorgstld, mt ht oog op n zorgvuldig ondrbouwing van bsluitn ovr volgnd opschalingn. Dz zijn bschrvn in hoofdstuk 6. Archologi D Wt op d Archologisch Monumntnzorg (WAMZ, 21 dcmbr 2006), voortgkomn uit ht Vrdrag van Malta (1992), stlt archologisch ondrzok vrplicht bij niuw bodmbrornd activititn, tnind vast t kunnn stlln dat gn schad ontstaat aan objctn di archologisch n/of cultuurhistorisch van blang zijn. Dat ondrzok hft in nauw samnwrking mt d Rijksdinst voor ht Culturl Erfgod plaatsgvondn n hft tn aanzin van 2 gkozn locatis in d Waddnz nkl moglijk archologisch waardvoll objctn opglvrd. Dit lidt voor d btrffnd locatis tot nkl bprkingn bij d bnutting voor MZ s. Dit zijn: Oudschild: in d Noordoostlijk hok van d locati zijn rstn gvondn di moglijk duidn op oud ovrwrkn zoals stigrpaln. D noordlijk grns van di locati zal om di rdn 125 mtr naar ht zuidwstn wordn vrlgd. D zuidoostlijk grns wordt nkl mtrs naar ht zuidoostn vrlgd. Op dz wijz bstaat r gn kans op bschadiging van waardvoll rstn. Schurrak: hir is n virtal oud schpswrakkn aangtroffn. D locati wordt vanuit ht wstn opgbouwd. Er mot n afstand van 100 mtr in acht wordn gnomn tot d aangtroffn rstn. Omdat d aangtroffn rstn n aanzinlijk dl aan d locati onttrkkn, zal in ovrlg mt Rijkswatrstaat wordn gzocht naar n aanpassing van d bgrnzing. D aangpast locati zal t zijnr tijd in ht blid wordn opgnomn. Landschap D Oostrschld n d Waddnz zijn aangwzn als staatsnatuurmonumnt n bschrmd natuurmonumnt. Gn van d gslctrd locatis tastn ht unik karaktr van ht landschap in dz gbidn aan, mits rkning wordt ghoudn mt isn voor d inrichting van dz locatis. Dz inrichtingsisn zijn wrggvn in paragraaf 4.2. n juni 2009 is d Waddnz vanwg ht unik karaktr van ht gbid aangwzn als Wrldrfgodmonumnt. Dz aanwijzing lidt nit tot bprkingn bij ht ralisrn van MZ s. Vilighid n schpvaart All locatis voldon aan d isn voor vilig schpvaart. Voor d inrichting van d gslctrd locatis hft ht ministri van Vrkr n Watrstaat isn gformulrd. Dz isn zijn toglicht in paragraaf 4.1. Ruimtgbruik n MZ-tchnik Gn van d locatis is glgn in gbidn di op grond van ht Structuurschma Militair Ofntrrinn gslotn zijn voor MZ s. All locatis voldon aan d isn voor stroomsnlhid n dipt. Bzwarn n wnsn van blanghbbndn bij d locatikuz Bhalv d algmn, wttlijk n dwingnd vristn zijn ook d bzwarn n wnsn van blanghbbndn sturnd gwst voor d locatikuz. Dz bzwarn n wnsn zijn wttlijk nit dwingnd, maar gtracht is r zovl moglijk rkning m t houdn bij d kuz n vormgving van locatis. Daarbij ging ht in zijn algmnhid om d bzwarn n wnsn di zijn vrmld in ht kadr. Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m

11 Opmrkingn van blanghbbndn di btrokkn zijn bij d locatikuz Vilighid n (rcrati)schpvaart Zorg voor voldond corridors voor doorvaart, voorkom lang omvaarrouts, ook bij slcht wr. Houd MZ s buitn druk bvarn routs door rcrati, mt nam ook ondip guln (nvnvaarrouts). Houd zovl moglijk ruimt vrij in d gbidn di wordn gbruikt door zilschpn om t kruisn. Vrmijd flauw oplopnd platn di idaal zijn voor zilrs in vrband mt stroomsnlhdn. Vissrij Bhoud d bstaand afstk- n doorvaartrouts (vl gbruikt routs di buitn d btond vaarwgn liggn) n zorg voor corridors voor d garnalnvissrij. D plaatsn waar intnsif op garnaln wordt gvist (d randn van dipr guln) zijn ook gschikt voor MZ s. Probr d garnalnvissrij daar nit t blmmrn. Clustr MZ s op n bprkt aantal locatis, maar probr dz locatis vnwichtig t vrdln ovr d gbidn, n voorkom daardoor dat n bprkt aantal vissrs all nadln ondrvindn. Houd zovl moglijk d gbidn n plaatrandn vrij, waar vast vistuignvissrs actif zijn. Houd daar zovl moglijk afstand tot d platn n zorg voor corridors. Vrmijd d dircti omgving van schlpdirkwkprcln indin dat kan lidn tot vodslconcurrnti (>200 mtr). Vrmijd d dirct omgving van vast vistuig vakkn (> 200 mtr) Landschap Zorg voor n zo god moglijk landschapplijk inpassing van d MZ s. Ruimtgbruik Zok naar functicombinatis mt andr gbruiksfunctis. Probr bijvoorbld gbruik t makn van mosslkwkprcln n gbruik MZ s tr bgrnzing van andr functis, zoals gslotn gbidn Probr MZ s zovl moglijk t clustrn op n bprkt aantal locatis. D wijz waarop rkning is ghoudn mt dz bzwarn n wnsn is pr gbid aanggvn in n achtrgronddocumnt ( van zokgbidn naar locatis ). D hoofdpuntn zijn in dit blidsdocumnt wrggvn, waarm d kuz van d locatis wordt gmotivrd. D motivring van d gkozn MZ-locatis Waddnz Ht opn planprocs is gstart mt vijftin zokgbidn. Ht dol was om binnn dz locatis 500 hctar in d vrij ruimt aan t wijzn. Als rsultaat van d consultatis zijn door vrschillnd blanghbbndn suggstis gdaan voor nog ns lf zokgbidn. All zsntwintig zokgbidn zijn in d afwging btrokkn. Bij d kuz n vormgving van d locatis stondn d natuurblangn, d vilighid n d blangn van d garnaln- n vast vistuignvissrij, d rcrati n d chartr(zil)vloot cntraal. Dat lgd bprkingn op aan ht aantal n d omvang van gschikt locatis. Zo moglijk is rkning ghoudn mt d brikbaarhid van plaatrandn tn bhov van d vast vistuignvissrs n d moglijkhid voor brops- n rcrativaart om bij slcht wr n vilig vaarrout n oppr t zokn ondr d platn. Zstin locatis zijn om vrschillnd rdnn afgvalln. Zo blkn in d Waddnz locatis in ht Eijrlands Gat, ht Stortmlk, d Blauw Slnk n d Doov Balg n t groot risico op vrstoring van zhondn n vogls t knnn. Locatis in ht Schr, d Vlitr n d Wstmp blkn t bstaan uit blangrijk garnalnvisgrondn n daarnaast warn r locatis di uit vilighidsovrwgingn ongwnst zijn (nabij Harlingn n ht ankrgbid bij Dn Hldr). En locati bij Txl (Laan Hors) is uitindlijk afgvalln vanwg d aanwzighid van tlcomkabls. Ht gbid is zr dynamisch n d kabls bwgn n liggn soms onbdkt aan d opprvlakt. Er is ruimt nodig voor ondrhoud. Ht risico op schad aan d kabls door vrankringn van MZ s is bovndin t groot. D garnalnvissrs hbbn in ondrling ovrlg mt lkaar ht advis uitgbracht dat nit all MZ-locatis in d vrij ruimt (totaal 500 hctar) in ht mst wstlijk dl van d Waddnz motn wordn aanglgd, howl daar wl d mst gschikt locatis zijn. Hirm wordt voorkomn dat d lastn van d MZ-locatis uitsluitnd op d schoudrs komn van di vissrs di in d wstlijk Waddnz vissn. Daarom is bslotn om ondr Trschlling (Zuidmp) n locati van 80 hctar aan t wijzn n in d Zoutkamprlaag nabij Lauwrsoog n locati van 50 hctar. D ovrig 370 hctar zijn vrdld ovr zvn locatis in ht mst wstlijk dl (kombrgingsgbid Txlstroom) van d Waddnz. Voor d ontwikkling van d Zoutkamprlaag gldn randvoorwaardn, omdat in ht convnant voor d transiti van d mosslsctor als vrtrkpunt is gnomn dat gn MZ s wordn gplaatst in d oostlijk Waddnz. Dz randvoorwaardn zijn na ovrlg tussn d convnantpartijn bnomd. Zij zijn in ht blid opgnomn (zi paragraaf 2.1). Mt btrkking tot d landschapplijk inpassing is zovl moglijk gkozn voor locatis op gruim afstand van d kust. 10 Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m 2013 Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit

12 Eén locati (Txl, Oudschild) ligt rlatif dicht bij d kust. Dz locati is tvns gpland op n locati waar waarschijnlijk ovr nkl jarn n gtijdncntral wordt gralisrd. D locati is in dat gval slchts tijdlijk bschikbaar voor MZ s. n vrband daarm is 45 ha compnsatiruimt grsrvrd. Dz compnsatiruimt wordt pas ingvuld op ht momnt dat d locati Oudschild zou motn wordn vrlatn. D total opprvlakt voor MZ s in d vrij ruimt in d Waddnz wordt daarm 545 ha waarvan maximaal 500 ha. in gbruik is. Voor d locati bij d Afsluitdijk zal naar altrnativn wordn ondrzocht indin ontwikklingn tn aanzin van d hrinrichting van ht gbid rond d Afsluitdijk dat noodzaklijk makn. Bijlag 1 bvat n ovrzichtskaart mt d gkozn locatis in d Waddnz. Bijlag 2 bvat kaartn pr locati. n ondrstaand kadr is d kuz van locatis n motivring vanuit gbruikrsblangn gspcificrd. Ecologi is in dit kadr nit opgnomn, daarvoor wordt vrwzn naar d passnd boordling. Ligging n motivring van d gkozn locatis in d Waddnz Nr Naam Ha Omschrijving 1 Malzwin 55 2 Zuidwal 50 3 Afsluitdijk 45 4 Txl Oudschild 45 Dit is tot n mt 2009 n locati mt MZ-xprimnt. D locati ligt binnn d bgrnzing di wordt gvormd door d latral lijnn M4 M6 GvS3/M8 (zuidoost) n GvS1 - GvS3/M8 (noord) n d grns van ht kablgbid. D wns van garnalnvissrij n schpvaart om tussn M4 M6 wstwaarts naar ht ankrgbid t kunnn varn is ghonorrd. Dit is tot n mt 2009 n locati mt MZ-xprimnt. D locati is naar ht noordoostn uitgbrid. D noordwstlijk grns is d latral lijn M5 M7 M9 M11. Tussn d MZ n d plaat Zuidwal blijft vaar- n visruimt voor rcrati, garnaln- n vast vistuignvissrij. Vanwg dynamik in d gul mot d MZ moglijk van tijd tot tijd vrschuivn. Daarom is n grotr gbid grsrvrd waarbinnn d MZ s jaarlijks gsiturd motn wordn. D dynamik bpaalt d xact ligging binnn d locati. Gprobrd wordt daarbij d wst- n oostzijd van ht grsrvrd gbid zovl moglijk vrij t houdn voor doorvaart. Vanwg d dynamik is d volldig locati dus grotr dan 50 ha, maar daarbinnn wordt maximaal 50 ha. mt MZ s blgd. n d gul vnwijdig aan d Afsluitdijk, tn noordwstn van d latral lijn AD14 AD16. Dz locati ligt minimaal 400 mtr uit d Afsluitdijk n lvrt gn blmmringn op voor d vast vistuign vissrij n d rcrati. En dip locati tgn d stnbstorting van d ovrvrddiging n zwaarts ruim binnn d latral lijn T8 T10. Dz locati ligt op d plaats waar waarschijnlijk ovr nkl jarn n gtijdncntral wordt gralisrd. D locati kan daarom moglijk slchts tijdlijk gbruikt wordn voor MZ s. 5 Voglzand Rkning houdnd mt d blangn van d garnalnvissrij n d schpvaart di vanuit d Brsm n ht Schurrak ht Schr in wil varn, is d locati zo wstlijk moglijk glgd. Ht mst oostlijk punt ligt nog its wstlijk van d lijn T24 T27. 6 Schurrak-Omdraai 40 En locati tn zuidwstn van d prcln, waarbij d zuidoostlijk (dip) grns glijk loopt mt d ondrkant van d prcln. Er is n corridor van ca. 80 mtr tussn ht prcl n d MZ-locati. Ht mst zuidwstlijk punt ligt 140 mtr vrwijdrd van d latral lijn SO2 SO4. D bgrnzingn van dz locati zijn nog nit dfinitif wgns ht aantrffn van archologisch van blang zijnd objctn (schpswrakkn). 7 Gat van Stomp Op n dl van dz locati wordt nu xprimntl mosslzaad ingvangn. Blangrijk punt is dat ht Gat van Stomp brikbaar blijft. Dat is gn problm, r is ruimt gnog. D zuidlijk grns van d MZ-locati loopt oost-wst n d noordlijk grns volgt d plaatrand op n dipt van 5 mtr. Dat gft ruimt voldond voor activititn van vast vistuigvissrs. Aan d wstkant is ruimt voor vrdr uitbriding tot 90 hctar. 8 Zuidmp 80 D MZ-locati ligt tn zuidn van d latral lijn ZM3 ZM5 ZM7 ZM9 n d plaatrand. Tgn d plaat is n corridor voorzin voor d garnalnvissrij n d (rcrati)schpvaart van minimaal 120 mtr brd. D oostlijk grns ligt in d buurt van d ZM9, d wstlijk grns rgns tussn d ZM3 n ZM5. 9 Zoutkamprlaag 50 Dit is tot n mt 2009 n locati mt n MZ-xprimnt. Aan d zuidkant van d Zoutkamprlaag tn wstn van d havn van Lauwrsoog vanaf d plaats van d huidig xprimntl MZ s, tot aan d oostlijk bgrnzing van ht kablgbid. D schpvaart hft hirvan gn hindr, ht vaarwatr ligt aan d noordkant van d Zoutkamprlaag. Voor d vissrij n d rcrativaart is dz locati aanvaardbaar. 2 ndin d locati Oudschild op trmijn af mot valln, is hir 25 ha. compnsatiruimt. 3 ndin d locati Oudschild op trmijn af mot valln, is hir 20 ha. compnsatiruimt. Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m

13 Voordlta n d Voordlta is ht opn planprocs gstart mt zvn zokgbidn mt ht oogmrk om 300 hctar MZ-locatis t vindn. Gdurnd ht trajct is daar nog één zokgbid aan togvogd. D blangrijkst blangn di bij d boordling zijn btrokkn warn d vilig schp- n rcrativaart, d garnalnvissrij, d strandgbondn rcrati n d vilig wrking van d Oostrschldkring. Tijdns n nadr bschouwing blkn r dri locatis t ondip t zijn voor d gangbar vormn van MZ. Dat zijn d locatis Slijkgat, Haringvlitdam n Springrsdip. Dz viln dus af. En vird locati (Ribbn) nabij d Maasvlakt is afgvalln omdat dz in n vaargul ligt di gbruikt wordt als kortst vaarrout van d havn van Stllndam naar d Maasgul/Europort, door zowl hulpdinstn (KNMR) als rcrativaartuign. Tw locatis voor d Oostrschldmonding (Krabbgul n Noordland) zijn op grond van ht vilighidsblid afgvalln. Ht risico dat d stormvlodkring nit god zou wrkn als gvolg van n calamitit mt n MZ wrd t groot gacht. D tw ovrgblvn locatis in ht Brouwrshavns Gat (Springrsdip bij Bolln van d Oostr n Schaar van Rnss) zijn in vissrijtchnisch zin gschikt. Echtr, ht ondrhavig gbid hft n hoog ontwikklingspotntil voor d strandn kustgbondn rcrati (kit- n windsurfn, sportvisbootjs, strandrcrati). Vrdr splt d garnalnvissrij in di gbidn n rol n is n koloni zhondn aanwzig op d Bolln van d Oostr. Dz combinati van factorn maakt d locati Springrsdip bij Bolln van d Oostr nit moglijk. Dit btknt dat uitsluitnd d locati in d Schaar van Rnss als MZ-locati kan wordn ingzt. n dit gbid is n aantal ontwikklingn gaand. En consortium van ovrhdn n bdrijfslvn ondrzokt momntl d ralisati van n gtijdncntral n n schutsluis in d Brouwrsdam. Dit initiatif wordt uitgwrkt in ht kadr van Zicht op d Grvlingn n wordt kansrijk gacht. D MZ is nabij dz moglijk ontwikklingn gpland. Concrt afsprakn ovr ralisati zijn nog nit gmaakt maar d kans dat d cntral n d schutsluis r op nig momnt komn mot toch als srius bschouwd wordn, md mt ht oog op vrbtrn van d watrkwalitit op d Grvlingn. Ook zijn r divrs rcrativ ontwikklingn gpland in d nabijhid van d Brouwrsdam n d Schaar van Rnss. Om dz rdnn wordt d locati ondr voorwaardn ontwikkld. Dz voorwaardn zijn bnomd in ht blid (zi paragraf 2.1). Ligging n motivring van d gkozn locati in d Voordlta Nr Naam Ha Omschrijving 1 Schaar van Rnss Oostrschld 60 ha. (waarbinnn t/m 2013 maximaal 30 ha gralisrd wordt Op vrzok van garnalnvissrs, bootsportvissrij, vast vistuignvissrs n watrsport zovr moglijk van ht strand af glgn (ca. 600 mtr van laagwatrlijn), n opgschovn zovl moglijk in d richting van d mtpaal van Rijkswatrstaat. Daar blijft d MZ minimaal 100 mtr vandaan, in vrband mt d brikbaarhid van d mtpaal. Ht opn planprocs wrd gstart mt drtin zokgbidn, mt ht oogmrk om hirbinnn 200 hctar t vindn. Gaandwg ht procs wrdn nog dri zokgbidn togvogd. D blangn in d Oostrschld zijn zr gvarird. Bhalv d rcrativ zil- n motorvaart, is r sprak van zilwdstrijdn, bootvissn, duikn n in bprkt mat walgbondn rcrati. Er is n drukk bropsschpvaart, mt nam tussn d Krammrsluizn n Wmlding. Bhalv n bprkt slpntvissrij wordt r vl mt vast vistuign gvist n is d Oostrschld van groot blang voor schlpdirculturs. Dit laatst is tvns van blang voor ht in d hand houdn van d cologisch draagkracht. Dz vlhid van functis zijn r d oorzaak van dat vl gbidn zijn afgvalln. Zo zijn om local draagkrachtproblmn t voorkomn, vijf locatis afgvalln (Krammr n vir locatis in ht Thools n Lodijks Gat). Om uitnlopnd nautisch n rcratiblangn zijn vir locatis afgvalln (Groot Vuilbaard, Schaar van Colijnsplaat, Oost Zlandbrug n Vian). Vanuit vissrijblangn zijn zs locatis afgvalln (Nunnnplaat, Slikkn van Kats, ht grootst dl van Nltj Jans n dri locatis in ht Thools n Lodijks Gat). D gslctrd vir locatis zijn alln glgn in n god doorstroomd gbid, in d nabijhid van d Oostrschldkring n d Zlandbrug. Bijlag 3 bvat n ovrzichtskaart mt d gkozn locatis in d Voordlta n d Oostrschld. Bijlag 4 bvat n kaartnbijlag mt kaartn pr locati. Omdat slchts één locati voor MZ s kan wordn aangwzn vanaf 2010, zal in 2010 nogmaals wordn gzocht naar gbidn di (op trmijn) in aanmrking kunnn komn. D grot dynamik in ht gbid vrandrt d omstandighdn voortdurnd. Daardoor kunnn nit alln gschikt gbidn afvalln, maar ook niuw gschikt gbidn ontstaan. Daarbij kan ook wordn gkkn naar gbidn di n uitdaging vormn voor innovativ tchnikn voor d Noordz. 12 Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m 2013 Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit

14 Ligging n motivring van d gkozn locatis in d Oostrschld Nr Naam Ha omschrijving Nltj Jans Roggnplaat Vuilbaard Glgn in d Roompot, tr hoogt van d R24, mt n ruim corridor tot aan d prcln n vrijwl tgn d plaat. Door d kuz van ht noordoostlijk dl van d oorspronklijk locati blijft n groot dl van d plaatrand brikbaar voor d vissrij n wordt n blangrijk duikgbid ontzin. Klin locati tgn d zuidrand van d Roggnplaat n in ht oostn grnznd aan n nit vrhuurd mosslkwkprcl. Op d locati waar nu rds n aantal xprimntn wordn uitgvord, bstaat d moglijkhid uit t bridn. Hirbij is rkning ghoudn mt n vilig vaart van d Ovrloop van Zirikz naar d havn van Zirikz. D op d kaart aanggvn kabls in ht gbid zijn nit mr in gbruik. nota bood d moglijkhid tot vrruiming van ht aantal MZ xprimntn in d Waddnz, d Oostrschld, ht Grvlingnmr, ht Vrs Mr, d Voordlta n d Noordz. Dit xprimntrblid lip tot n mt n 2008 n 2009 is intrim-blid gvord. n 2008 bstond dat uit d voortztting van d lopnd n d start van nkl niuw xprimntn. n 2009 is ht intrim-blid vrruimd door, naast d al bstaand ruimt, ruimt aan MZ s t bidn op d mosslkwkprcln. Voor 2009 btknd dit concrt dat: n d Waddnz op 27 locatis, in d Oostrschld op 8 n in d Voordlta op 3 locatis xprimntn hbbn plaatsgvondn. Dz xprimntn zijn zowl bovn, als buitn d mosslkwkprcln uitgvord n btrffn n voortztting van d xprimntn uit n d Waddnz in 2009 aanvullnd 101 hctar ffctiv productiruimt op ca. 30 mosslkwkprcln is bnut in ht kadr van ht intrim-blid. n d Oostrschld in 2009 aanvullnd 112 hctar ffctiv productiruimt op ca. 50 mosslkwkprcln is bnut in ht kadr van ht intrim-blid. 4 Vondlingsplaat 70 Tw dllocatis di god moglijkhdn lijkn t hbbn. Eén locati ligt buitn ht vaarwatr bovn ht nit toganklijk dl van d Vondlingsplaat, Zuidoost van d latral lijn EV4 EV6 (tussn bid kabls), d andr oostlijk van d latral lijn EV8 EV10 O10. Mt d kablbhrdr is afgsprokn dat d plaatsing van MZ s in ht gbid gmld zal wordn. Bëindign xprimntn vanaf 2010 Ht MZ-opschalingsblid dat pr 1 januari 2010 van kracht wordt hft tot gvolg dat d xprimntn mt MZ s wordn bëindigd. Vir van d voor ht niuw blid gkozn locatis in d Waddnz (Malzwin, Zuidwal, Gat van Stomp n Zoutkamprlaag) zijn thans in gbruik als xprimntl locati. Ook op d locati in d Voordlta (Schaar van Rnss) vindn xprimntn plaats vnals op één locati in d Oostrschld (Vuilbaard). D btrffnd locatis in d Waddnz, Oostrschld n Voordlta wordn middls n ministriël rgling vastgstld n in d Staatscourant gpublicrd. Dynamik n gbidswijzigingn All gbidn, vooral in d Waddnz, zijn ondrhvig aan dynamik. Guln kunnn zich vrplaatsn, vrdipn of vrondipn. Ook MZ-locatis kunnn op kortr of langr trmijn mindr gschikt wordn voor MZ s. Dat btknt dat grnscorrctis nodig kunnn zijn. Hirvoor wordt aangslotn bij d procdurs di Rijkswatrstaat hantrt bij ht aanpassn van d btonning in vrband mt guln di wijzign door stroming. Bij ht aanpassn van n vaargul of bij ht vrschuivn van n MZ-locati blijft d voorgschrvn afstand tussn d vaargul n MZ s (100 mtr) in stand. Rlati mt locatis voor xprimntn n voor intrim-blid 2009 Exprimntn n intrim-blid in d priod 2001 t/m 2009 Vanaf 2001 is r gëxprimntrd mt MZ s. n 2005 is ht blid nrglgd in d nota Ruimt voor Zilt oogst. Dz Exprimntn in Grvlingnmr n Vrs mr n ht Grvlingnmr n ht Vrs Mr zijn ook klinschalig MZ-xprimntn uitgvord, maar dz watrn zijn nit btrokkn bij ht ondrzok naar d moglijkhdn tot opschaling. D blangrijkst rdn daarvoor is dat d gschikthid van dz watrn nog mot wordn aangtoond. Er lijkn kansn aanwzig voor klinschalig MZ s, maar n hog producti mag nit wordn vrwacht. Md glt op d sprfunctis natuur n rcrati di dz watrn knnn, wordn dz xprimntn in 2010 ghandhaafd, maar nit opgschaald. n 2010 zal wordn bzin of na 2010 in dz gbidn mt mosslzaadinvang zal wordn doorggaan. nzt van mosslkwkprcln voor MZ s Huidig gbruik van d mosslkwkprcln n d Waddnz is 7573 hctar bstmd voor d kwk van mossln. Van dit total araal is naar schatting 3279 hctar bzaaibaar. n d Oostrschld is 4326 hctar bstmd voor mosslkwk, waarvan 2047 hctar bzaaibaar. Mt bzaaibaar wordn di (dln van) prcln bdold di daadwrklijk n bijdrag lvrn aan ht kwkprocs n dus n bpaald productiwaard hbbn. Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m

15 Er zijn tw rdnn waarom mosslkwkprcln nit volldig gbruikt wordn. Enrzijds hft dit t makn mt natuurlijk omstandighdn (dynamik) binnn d prclsgrnzn n d dynamisch vrandringn di mrdr prcln of ghl prclsblokkn trft, andrzijds komt dit door n vrmindrd natuurlijk bschikbaarhid van mosslzaad. Mosslkwkprcln mogn nit, of slchts in bprkt mat, gbruikt wordn door andrn dan d mosslkwkrs. Zo mag wl wordn gvarn ovr n mosslprcl, maar r mag nit door drdn wordn gvist. En uitzondring hirop vormt d vissrij mt vast vistuign, mits voorzin van tostmming van d huurdr van ht mosslprcl. Structurl inzt van mosslkwkprcln voor MZ s D Waddnz is groot n bstaat uit guln, zandplatn n slikkn. Ht grootst dl van d Waddnz valt bij b droog (platn n slikkn). Ht conomisch bruikbar dl van d Waddn d guln is daardoor bprkt van omvang. D guln wordn bnut door all vormn van vissrij, door d brops- n rcrativaart n andr vormn van gbruik. Efficiënt gbruik van di bprkt (guln)ruimt is daarom van groot blang voor all gbruikrs. D mosslprcln liggn allmaal in ht wstlijk dl van d Waddnz, dat wil zggn tn wstn van ht Wantij van Trschlling. D ruimt voor niuw functis, zoals MZ s is bprkt n wordt door d andr gbruikrs rvarn als ht kortn op d voor hn bschikbar ruimt. D Oostrschld is vl klinr dan d Waddnz maar r liggn rlatif vl mosslprcln, vooral aan d randn van d vaak dip n brd guln. D Oostrschld knt n drukk brops- n rcrativaart. D mosslkwkprcln liggn allmaal buitn d Kom van d Oostrschld. Di is voorbhoudn aan d ostrtlt n ht vrwatrn van mossln di bstmd zijn voor d handl. Voorts vindt in d guln slpntvissrij plaats n is r vast vistuigvissrij (o.a. op krft) in d guln n op n rond d schlpdirprcln. D ruimt voor niuw functis (o.a. MZ s) is bprkt. D blidsopgav voor d opschaling van ht MZ s in d Waddnz gaat rvan uit dat 160 hctar voor MZ s op d mosslkwkprcln wordt gralisrd, naast d grsrvrd 500 ha voor MZ s in d vrij ruimt. Voor d Oostrschld ligt r gn opgav om n dl van d MZ-ruimt op prcln t vindn, maar binnn d blidsopgav van totaal 200 hctar wordt uitggaan van ralisati van MZ s op n nog nadr t bpaln dl van d mosslkwkprcln. Ht aandl van d mosslkwkprcln bij ht plaatsn van MZ s is gbasrd op indicativ schattingn van MARES in d valuati van d xprimntn Om di rdn is r bhoft om t ondrzokn of mosslkwkprcln op structurl wijz ingzt kunnn wordn voor MZ s. Dit kan ht bslag van MZ s op d vrij ruimt vrmindrn. Hrijking van mosslkwkprcln in d Waddnz n d Oostrschld n ht Plan van Uitvoring voor ht mosslconvnant is ovrngkomn dat n hrijking van mosslprcln wordt uitgvord. Hirbij wordt ht volldig prclnbstand btrokkn. Dat houdt in dat d omvang van ht bstand n d ligging van d prcln opniuw wordt bzin. n dat kadr wordt ook d blidsopgav voor MZ s op prcln moglijk gmaakt. Dit is n procs dat mrdr jarn zal vrgn, n vntul gfasrd kan wordn uitgvord, omdat ht gaat om ghuurd prcln di thans n rol spln in d mosslkwk. Dit trajct wordt uitgvord mt btrokknhid van all blanghbbndn uit d mosslsctor, d garnalnsctor n andr vissrijsctorn n d rcratisctor, natuurorganisatis n bstuurdrs uit d rgio s. D uitkomst mot rcht don aan d blangn van all gbruikrs. Voortgzt gbruik van mosslkwkprcln voor MZ s En aantal ondrnmrs hft in ht kadr van d xprimntn n ht intrimblid MZ-tchnikn ontwikkld di spcifik zijn afgstmd op d omstandighdn op ht btrffnd mosslprcl. Doorgaan mt MZ s op dz prcln kan kapitaalvrnitiging voorkomn n ht lrprocs mt MZ s op di prcln voortzttn. Dz prcln kunnn in aanmrking komn voor n Vissrijwtvrgunning in 2010 om MZ s t xploitrn, als zij voldon aan d volgnd voorwaardn: Ht mot gaan om prcln di ook in 2009 wrdn gbruikt voor MZ s. Aanwijzn van n prcl voor MZ s mot wordn afgstmd mt andr sctorn, mt nam d rcratisctor, n mag hun blangn nit schadn. Ht aantal hctars dat wordt uitggvn voor MZ s op prcln wordt in mindring gbracht op ht aantal hctars dat wordt uitggvn voor MZ s buitn d prcln. D op d prcln t plaatsn MZ s motn voldon aan d isn di voortkomn uit d Wt bhr Rijkswatrstaatswrkn. D MZ-activitit op d prcln mot voldon aan d isn di voortkomn uit d Nb-wt En passnd boordling in ht kadr van d Nb-wt 1998 mot bij d vrgunningaanvragn wordn ingdind. Dat kan in d vorm van n actualisring of aanvulling op d passnd boordling voor ht MZ-blid. D btrffnd mosslprcln di vanaf 2010 kunnn wordn gbruikt voor MZ-activititn zulln middls n ministriël rgling wordn vastgstld n in d Staatscourant wordn gpublicrd. D prcln di in 2010 in gbruik blijvn voor MZ s zulln na vaststlling ondrdl zijn van ht MZ-blid voor d priod 2010 t/m Uit gbruik nmn van di prcln voor MZ s is 14 Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m 2013 Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit

16 wl moglijk, maar hirvoor vindt in d opschalingspriod t/m 2013 gn compnsati plaats in d vrij ruimt. n d priod 2010 t/m 2013 zulln in d Oostrschld gn andr prcln voor MZ s in gbruik wordn gnomn dan d prcln di op grond van ht bovnstaand wordn gslctrd. Uitbriding van ht gbruik van prcln voor MZ s in ht kadr van d hrijking zal in d Oostrschld pas plaatsvindn na valuati in 2013 in ht kadr van d volgnd opschalingsfas na n d Waddnz makn d aan t wijzn prcln voor MZ s dl uit van d blidsopgav van 160 ha voor d prcln n kan in d blidspriod 2010 t/m 2013 ht opprvlak prcln mt MZ s vrdr wordn uitgbrid, in ht kadr van ht trajct hrijking van prcln. Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m

17 3 Blid voor opschaling van MZ s 3.1 Blid Opschaling MZ s in tw tranchs n tw tranchs wordn productihctars vrijggvn aan d sctor voor opschaling tn bhov van d transiti. D rst tranch start in D twd tranch start in Bid tranchs omvattn n priod van tw jaar. Op dz wijz hbbn d MZ-ondrnmrs d moglijkhid om pr tranch in tw jaar mt glidlijk invstringn d opschaling van MZ s t ralisrn. Tw gropn ondrnmrs mogn MZ s xploitrn: D mosslkwkrs di compnsati krijgn voor ht vrlis van mossln door sluitn van traditionl mosslvissrijgbidn (d transiti); D xprimntrdrs di in staat wordn gstld d gdan invstringn in MZ s trug t vrdinn in d priod 2010 t/m 2013, omdat d xprimntn mt ingang van 2010 wordn bëindigd (tgmotkoming aan xprimntrdrs). Opschaling in d rst tranch ( ) n d rst tranch van d opschaling ( ) wordt voor bid gropn gzamnlijk in totaal d volgnd hovlhid productihctars uitggvn: Tabl: uit t gvn productihctars voor d transiti n voor d tgmotkoming aan xprimntrdrs ( ) Total omvang (ha) uit t gvn in rst tranch ( ) Gschatt total producti (miljon kg/jaar) W. Waddnz O. Waddnz Oostrschld Voordlta Totaal ca. 7,1 0 ca. 4,2 ca. 0,3 ca. 11,5 Tabl: uit t gvn productihctars voor d transiti ( ) uit t gvn in rst tranch ( ) Gschatt total producti (miljon kg/jaar) W. Waddnz O. Waddnz Oostrschld Voordlta Totaal ca ca. 80 ca. 5 ca. 205 ca. 4,5 0 ca. 3,0 ca. 0,1 ca. 7,5 D grop ondrnmrs di mt MZ s hft gëxprimntrd krijgt als volgt productihctars tobdld: Tabl: uit t gvn productihctars voor xprimntrdrs ( ) uit t gvn in rst tranch ( ) Gschatt total producti (miljon kg/jaar) W. Waddnz O. Waddnz Oostrschld Voordlta Totaal ca ca. 30 ca. 7 ca. 122 ca. 2,6 0 ca. 1,2 ca. 0,2 ca. 4,0 Uit t gvn aantal hctars pr gbid in d rst tranch Ht aantal uit t gvn hctars in d rst tranch wordt vrdld ovr all bschikbar locatis, mt uitzondring van d Zoutkamprlaag n d Vondlingsplaat Noord. Dit gburt om n god spriding ovr d gbidn t krijgn. Ht aantal uit t gvn hctars op d dllocati Vondlingsplaat Wst (25 ha.) zal wordn vrmindrd mt ht aantal uit t gvn hctars op d mosslprcln in d Oostrschld (zi paragraaf 2.2). Bij n god spriding is r gn risico dat d grnzn van cologisch draagkracht wordn ovrschrdn. D vrdling ovr locatis is als volgt n lidt volgns d passnd boordling nit tot significant gvolgn voor d instandhoudingsdoln: Ht aantal uit t gvn productihctars kan wordn uitgsplitst naar d tw gnomd gropn. D grop ondrnmrs di d transiti ralisrt krijgt als volgt productihctars tobdld: 16 Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m 2013 Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit

18 Tabl: ht aantal uit t gvn hctars pr locati in d rst tranch van opschaling ( ) Locati Volldig omvang locati Uit t gvn in rst tranch WADDENZEE Malzwin Zuidwal Afsluitdijk Txl Oudschild Voglzand Schurrak-Omdraai Gat van Stomp Zuidmp Zoutkamprlaag 50 0 Totaal Waddnz OOSTERSCHELDE Nltj Jans Roggnplaat Vuilbaard Vondlingsplaat Totaal Oostrschld VOORDELTA Schaar van Rnss Totaal Voordlta wordt ingvangn in ht kadr van d transiti. Als in 2013 d rgling voor tgmotkoming van xprimntrdrs wordt bëindigd, kunnn d ondrnmrs di d transiti ralisrn dz locatis in gbruik nmn. Vanaf dat momnt tlt ht mosslzaad op di locatis wl m in d brkningn voor ht sluitn van niuw gbidn. Wl mot d invang van d total hovlhid mosslzaad van bid catgoriën (transiti n tgmotkoming xprimntrdrs) vanaf 2010 passn binnn d grnzn van d cologisch draagkracht. Sturing op draagkracht Bij d rst opschalingstranch ( ) wordt n bprkt aantal productihctars vrijggvn waarm vast staat dat d grnzn van cologisch draagkracht nit bnadrd wordn. Bij volgnd opschalingstranchs (vanaf 2012) bstaat d kans dat grnzn van cologisch draagkracht bnadrd wordn. Daarom is voor ht blid n sturingsmodl ontwikkld dat d invangstcapacitit kan bhrsn n daarm kan voorkomn dat cologisch grnzn wordn ovrschrdn (bijlag 5). n d twd opschalingstranch ( ) wordt mt d knnis van dat momnt bzin of inzt van ht sturingsmodl nodig is. D komnd jarn wordn bnut om ht modl t validrn mt praktijkggvns n daarm btr inztbaar t makn. Opschaling in d twd tranch ( ) Voor d twd tranch ( ) kan op dit momnt nog gn bsluit ovr ht aantal hctars wordn gnomn. Dat aantal hangt af van d rvaringn mt d invang van mosslzaad in d rst tranch n zal wordn bpaald in 2011, bij d voorbriding van d twd tranch van uitgift. Na voltooiing van d twd tranch in 2013 wordt gstrfd naar n gschatt producti van ca. 12,5 miljon kg in ht kadr van d transiti. D vrdling ovr d gbidn is als volgt: Oostrschld: ca. 4,0 miljon kg Waddnz: ca. 8,5 miljon kg (waarvan moglijk ca. 1,0 miljon kg in d oostlijk Waddnz) Voordlta: ca. 0,1 miljon kg (indin opschaling tot 30 ha plaatsvindt: ca. 0,5 miljon kg) n d twd opschalingstranch blijft ht aantal hctars voor d ondrnmrs di invstringn in xprimntn kunnn trugvrdinn glijk aan d rst opschalingstranch. Ht MZ-zaad dat mtlt om d volgnd sluiting in ht kadr van d transiti t bpaln Voor ht bsluit ovr n volgnd stap in d sluiting van gbidn voor d mosslvissrij op d vrij mosslbankn in d Waddnz is bpalnd of ht vrlis van bodmmossln als gvolg van d voorgaand sluitingsstap is gcompnsrd. Bij dz brkning tlt uitsluitnd ht mosslzaad m dat 3.2 Motivring van ht blid Afsprakn ovr opschaling van MZ s in ht mosslconvnant n stappn vanaf 2009 tot 2020 wordt d bvissing van natuurlijk mosslbankn in d Waddnz vrvangn door tchnikn di gn bodmbroring vroorzakn. n rst instanti zijn dat MZ s n latr kunnn dat ook andr innovatis zijn zoals brodhuizn voor mosslzaad n MZ s op z. Strfbld voor ht jaar 2020 is n duurzam mosslsctor waarbij gn bodmbrornd vissrij mr in d Waddnz plaatsvindt. Ht gaat hirbij om d vissrij buitn d mosslkwkprcln. Pr sluitingsstap wordt 20% van ht aanwzig araal aan mosslbankn in d Waddnz nit mr bvist. Zodra d hovlhid mossln di nit mr wordt opgvist, is truggwonnn via nit-bodmbrornd tchnikn, wordt n volgnd sluitingsstap van 20% gzt. Dz transiti van bodmvissrij naar niuw tchnikn hft btrkking op n oogst van 40 miljon kg uit d voorjaars- n najaarsvissrij tzamn pr jaar. Dz hovlhid is d gmiddld vangst uit d Ndrlands Waddnz in d priod Ht strvn is dus jaarlijks 40 miljon kg mossln mt innovativ tchnikn t winnn. Voorlopig wordt r daarbij van uitggaan dat ht rndmnt van d kwk van mosslzaad uit d altrnativ bronnn glijk is aan dat van opgvist mossln. Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m

19 Uit jaarlijks monitoring mot blijkn of di voorlopig aannam corrct is, of dat daarvoor nog gcorrigrd mot wordn. En lagr kwkrndmnt btknt dat mr mosslzaad uit altrnativ bronnn mot wordn gwonnn. D 40 miljon kg pr jaar is gn plafond: dat wordt bpaald door andr factorn, zoals cologisch draagkracht. Er kan mt niuw tchnikn dus uitindlijk mr mosslzaad wordn vrkrgn mits dit moglijk is binnn d cologisch draagkracht van d Oostrschld, Voordlta n d Waddnz. D voorjaarsvissrij bdraagt gmiddld 2/3 van d total vissrij. En sluitingsstap van 20% komt daarm ovrn mt 5,5 miljon kg mosslzaad. Pr opschalingsstap voor MZ s mot daarom gprobrd wordn jaarlijks 5,5 miljon kg mosslzaad in t vangn. D rst sluitingsstap van 20% is gzt in Als inspanningsvrplichting is in ht convnant ovrngkomn dat in 2011 n twd stap van sluiting wordt gzt. Tolichting blid voor opschaling van MZ s n ht blid wordn schattingn ghantrd ovr in t vangn hovlhdn mosslzaad mt MZ s in d blidspriod 2010 t/m Daarbij mot bdacht wordn dat d knnis ovr MZ s wliswaar groit, maar nog bprkt is. D gtalln di hir wordn gnomd zijn daarom nit mr dan schattingn op basis van d rvaringn mt xprimntn in d afglopn jarn. D praktijk zal in d komnd blidspriod motn aangvn of dz rndmntn ralistisch zijn. D ministr van LNV hft op 31 augustus 2009 n bsluit gnomn ovr d vrdling van MZ-locatis (Kamrstuknummr, 2008/09, , nr. 82). Ht bsluit maakt ondrschid in dri gropn: 1. D ondrnmrs uit d mosslsctor: zij di n visvrgunning hbbn om in ht voor- n najaar op mossln t mogn vissn n di gtroffn wordn door d stapsgwijz sluiting van d bodmvissrij. 2. D ondrnmrs di d afglopn jarn mt MZ s hbbn gëxprimntrd: hirto bhorn ondrnmrs uit d mosslsctor n ondrnmrs van buitn d mosslsctor. Dz ondrnmrs hbbn vlal grot invstringn gdaan n hbbn als voorlopr d MZ s tot n srius altrnatif voor d bodmvissrij ontwikkld. 3. Ovrig vissrs di door plaatsing van MZ s in hun bdrijfsvoring bprkt wordn. Ht btrft hir mt nam d garnalnvissrs n d klinschalig vissrs di mt vast vistuign n staand want vissn. Ht MZ-blid btrft d rst tw gropn. D rst grop zijn d ondrnmrs di d transitivrplichting hbbn op basis van ht mosslconvnant. D twd grop zal in staat wordn gstld d invstringn trug t vrdinn in d priod 2010 t/m Op d drd grop, d ovrig vissrs, hft dit blid gn btrkking. D klinschalig vissrs hbbn gvraagd ook mosslzaad in t mogn vangn. Aan d rgio s is gvraagd om n blidsadvis ovr mosslzaadinvang door dz grop vissrs aan d ministr van LNV uit t brngn. Randvoorwaard voor nog op t stlln blid voor dz grop is dat ht om zodanig klinschalig zaadinvang gaat, dat d opschalingsruimt voor d transiti van d mosslsctor binnn d cologisch draagkracht nit wordt bprkt. Tolichting blid in d priod 2010 t/m 2013 tn bhov van d transiti D situati in 2009 n 2009 is intrim-blid voor MZ s gvord: dat wil zggn dat d moglijkhid is gbodn MZ s t plaatsn op d mosslkwkprcln. Dat is gdaan om d priod t ovrbruggn tot 2010, als ht MZ-blid van kracht wordt. n d Waddnz n Oostrschld tzamn gaat ht in ht intrim-blid om 101, rspctivlijk 112 MZ-productihctars op d prcln. Op basis van ht gmiddld van d invang in 2007 n 2008 in d Oostrschld n op d prcln in d Waddnz is ht moglijk dat mt dit aantal productihctars in 2009 ca. 5 miljon kg mosslzaad kan wordn ingvangn. Dit is nit mr dan n global schatting: d jaarlijks invang kan strk flucturn gzin d nog rlativ onbkndhid mt d MZ-tchnik n d (omgvings)factorn di van invlod zijn op ht invangrndmnt. D blidsdolstlling voor 2010 is dat minimaal dz hovlhid mosslzaad ingvangn wordt. D opschaling vanaf 2010 Er zijn mrdr rdnn om d opschaling van MZ s vanaf 2010 glidlijk t latn plaatsvindn: 1. D afsprakn in ht convnant Stapsgwijs wordn gbidn gslotn voor d bodmvissrij. Als n sluitingsstap is gcompnsrd mt mosslzaad uit andr bronnn, wordt n niuw gbid gslotn. D rst sluiting hft in 2009 plaatsgvondn. Om dz sluiting t compnsrn mot jaarlijks tnminst 5,5 miljon kg uit andr bronnn wordn gwonnn Lrn n invstrn vraagt n glidlijk aanpak D mosslsctor ontwikklt niuw tchnikn di vlblovnd zijn, maar hun succs nog motn bwijzn. Er mot nog vl glrd wordn om d tchnikn t vrbtrn n aan t passn aan d omgvingsfactorn di ht succs van d invang n van d opkwk van MZ-zaad bpaln. Ht lrtrajct n d grot invstringn di hirm gmoid zijn, vragn om n glidlijk opschalingstmpo. 3. Voorzichtig omgang mt d natuur is gbodn Om d MZ s god t kunnn monitorn n ngativ gvolgn t voorkomn is n stapsgwijz n glidlijk opschaling noodzaklijk. Ht blid zt in op n opschalingstmpo waarin d gvolgn voor d natuur zo bprkt moglijk zijn n dat voldot aan d vristn van d Nb-wt Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m 2013 Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit

20 Er wordn daarom in tw tranchs productihctars vrijggvn voor opschaling tn bhov van d transiti. D rst tranch start in D twd tranch start in Bid tranchs omvattn daarm n priod van 2 jaar in d blidspriod 2010 t/m Op dz wijz hbbn d MZ-ondrnmrs d moglijkhid om pr tranch in 2 jaar mt glidlijk invstringn d opschaling van MZ s t ralisrn. Dz glidlijk opschaling bidt bovndin d zkrhid dat gn significant ngativ gvolgn voor d natuur ontstaan. Bij ht bpaln van ht aantal vrij t gvn hctars voor d rst tranch ( ) is uitggaan van d rndmntn di in 2008 zijn bhaald (bron MARES: valuati xprimntn 2008). Voor d Waddnz n Oostrschld is uitggaan van ht gmiddld rndmnt van guln n prcln ( kg/ha). Voor d Voordlta was ht rndmnt kg/ha. Voor d twd tranch kan op dit momnt nog gn bsluit ovr ht aantal uit t gvn hctars wordn gnomn. Dat hangt af van d rvaringn mt d invang van mosslzaad in d rst tranch. Tolichting blid voor ht bschikbaar stlln van ruimt voor ondrnmrs di hbbn gëxprimntrd MZ s mogn nit alln wordn gëxploitrd door d mosslondrnmrs di mt MZ s ht vrlis van mossln door ht sluitn van d bodmvissrij zulln motn compnsrn. Ook d ondrnmrs di in d afglopn jarn hbbn gëxprimntrd mt MZ s krijgn d moglijkhid om MZ s t xploitrn, voor n tijdlijk priod tot n mt En dl van dz ondrnmrs is afkomstig uit d mosslsctor n vist ook op mossln. Voor n tolichting op ht blid voor dz grop wordt naar d voornomd Kamrbrif vrwzn. Voor d ondrnmrs di d afglopn jarn hbbn gëxprimntrd wordn in d W. Waddnz bijna 85 hctar grsrvrd, in d Oostrschld ca. 30 hctar n in d Voordlta ruim 7 hctar. Naar vrwachting kan dat lidn tot n producti van ca. 2,6 miljon kg mosslzaad in d Waddnz, van ca. 1,2 miljon kg in d Oostrschld n van ca. 0,2 miljon kg in d Voordlta. Dit is d producti di mt d xprimntn ook in 2008 is glvrd. D gvolgn van ht blid voor d cologisch draagkracht op locatis Ht blang van d cologisch draagkracht Mossln filtrrn ht watr n nmn daaruit algn op. Ook mosslbrod aan MZ s hft n vodslbhoft. D algn di door mosslbrod wordn opgnomn, kunnn nit mr wordn ggtn door andr organismn. Andrzijds kunnn d uitwrpsln van mossln wr als vodsl dinn voor andr organismn. Concurrnti om vodsl kan optrdn. D vraag is hovl mosslbrod mt MZ s kan wordn ingvangn zondr dat d vodslvoorzining voor d mossln zlf n voor andr organismn ngatif wordt bïnvlod. Dat is wat mt d cologisch draagkracht wordt bdold. Ovr d cologisch draagkracht is nog vl onbknd. Op dit momnt is ht nit moglijk xact t bpaln wlk hovlhid mosslzaad aan MZ s god cologisch inpasbaar is. D opschaling van MZ s dint daarom zorgvuldig plaats t vindn. Risico s op ovrschrijding van cologisch draagkracht motn gminimalisrd wordn. D uitvoring van ht MZ-blid zal wordn gmonitord, waarbij d gvolgn van MZ s op d draagkracht wordn ondrzocht. Er is n valuati afgsprokn in Gtracht wordt op dat momnt btr inzicht t hbbn in d cologisch draagkracht n d inpasbaarhid van MZ s. Vilig grnzn voor d cologisch draagkracht n ht kadr van d plantots voor ht opschalingsblid is n passnd boordling uitgvord (Natuurbschrmingswt 1998, art. 19j). n dz passnd boordling is uitggaan van d filtratidruk als maat voor ht aandl van d mossln in d consumpti van vodsl. D hovlhid watr di pr tijdsnhid door d MZ-mossln wordt gfiltrrd in vrhouding tot ht total volum van n bpaald gbid, gft d filtratidruk in procntn pr dag. Dz bnadring is ook gkozn in d rdr valuatis van d MZ s. Er is géén algmn gldnd vilig grns in trmn van filtratidruk- aan t gvn waarondr r gn significant ffctn plaatsvindn. Dit mot van gtijdnsystm tot gtijdnsystm apart boordld wordn, n vaak ook nog apart pr dlgbid binnn lk systm. n d passnd boordling zijn d Oostrschld n d Waddnz daarom ingdld in dlgbidn, waarin d locatis zijn glgn. Pr dlgbid is vrvolgns d filtratidruk brknd n is naggaan wat d btknis is van dz filtratidruk voor ht cosystm. Voor d Voordlta concludrt MARES dat d draagkracht onbprkt is vanwg d voortdurnd uitwissling van watr n vodsl tussn d Voordlta n d Noordz. Ht blid voor d priod 2010 tot n mt 2013 stuurt rop dat d invang van mosslzaad mt MZ s gn significant gvolgn hft voor d instandhoudingsdoln. Hirondr wordn d rsultatn bsprokn van d passnd boordling voor ht aspct draagkracht. Rsultatn passnd boordling cologisch draagkracht D bnodigd hctars in d priod (rst tranch van d opschaling) voor zowl d transiti als voor d tgmotkoming vanwg ht bëindign van d xprimntn, zijn vrdld ovr d bschikbar locatis. Bij volgnd opschalingsstappn kunnn dan aan all locatis niuw MZ s wordn togvogd. Door dz glidlijk opschaling pr locati ontstaat ook n glidlijk vrdichting van MZ s pr locati. 4 En sluitingsstap van 20% komt ovrn mt 5,5 miljon kg mosslzaad. Pr opschalingsstap voor MZ s mot daarom gprobrd wordn jaarlijks 5,5 miljon kg mosslzaad in t vangn. Ministri van Landbouw, Natuur n Vodslkwalitit Blid mosslzaadinvanginstallatis (MZ s) priod 2010 t/m