Preventie als een taak van ons allen: je rol als gatekeeper

Transcriptie

1 Preventie als een taak van ons allen: je rol als gatekeeper Samira Akhtar Projectmanager MindMates / psycholoog Studentengezondheidscentrum KU Leuven

2

3 Stellingen: Erover praten maakt het alleen maar erger of ik ga hem/haar choqueren. Ik moet vasthouden aan mijn basistaak, ook wanneer een student in huilen uitbarst. Eens het woord zelfmoord valt, hoor ik de student door te verwijzen. Wanneer een student me rond iets moeilijk in vertrouwen neemt, mag ik hiervan niks delen met collega s/anderen.

4 Term gatekeepers Gatekeepers of intermediairs komen beroepshalve vaak in contact met studenten, maar niet in de functie van het bespreken of begeleiden van emotionele problemen en suïcidaliteit Gatekeepers kunnen een rol vervullen in het bespreekbaar maken van emotionele problemen/suïcidaliteit en in de doorverwijzing van studenten naar een meer professionele zorg- of behandelvorm Gatekeepers kunnen m.a.w. op een laagdrempelige wijze deuren openen voor studenten die het nodig hebben Deze frontline professionals of sleutelfiguren vormen op deze wijze de zogenaamde nulde lijn. We vinden ze ook in de 1 ste lijn terug.

5 Rol als gatekeeper Belang binnen preventie Hoe oog hebben voor welbevinden van student? Hoe zich verhouden bij tijdelijke of langdurige emotionele moeilijkheden? Wanneer doorverwijzen? Wat vinden we makkelijk als gatekeeper? Wat vinden we moeilijk als gatekeeper?

6 Rol als gatekeeper: belang binnen preventie Effectiviteit suïcidepreventie (Mann et al., 2005): restrictie van middelen, betere metingen/signaaldetectie en GATEKEEPER TRAINING Voorkomen van emotionele problemen en suïcidaliteit is hoog bij 18 tot 24 jarigen. Daarentegen is het hulpzoekgedrag laag. MindMates interventies, o.a. trainingen voor gatekeepers, hebben een impact op voorkomen van emotionele problemen en hulpzoekgedrag! Vermaatschappelijking van de zorg: preventie is een zaak van ons allen geworden! Taak van preventie-specialisten: training ter bevordering van deskundigheid gatekeepers

7 Hoe oog hebben voor emotioneel welbevinden van studenten? Observeer en beluister Contact maken: met je eigen stijl in gesprek gaan met studenten Hoe gaat het? Ça va? Gaat het wel met jou? Verbinding = belangrijke beschermende factor

8 Cascade techniek

9 Hoe zich verhouden tot student die het tijdelijk of langduriger moeilijk heeft? Blijf observeren en beluisteren, blijf in gesprek gaan (cascadetechniek) o.a. om de ernst in te schatten Let op plotse veranderingen in gedrag en stemming (directe en indirecte verbale signalen, mate van wanhoop en hopeloosheid) Uit je bezorgdheid (ik-boodschappen, duidelijke en concrete taal, begrenzen waar/wanneer nodig) Is een boodschap voor je onduidelijk of laat het meerdere interpretaties toe, vraag wat de student hiermee bedoelt Tijd en ruimte voorzien Let op: We geven vaak wat we zelf graag ontvangen is dit wat de andere nodig heeft?

10 Cascade techniek

11 Sta stil bij wat je zelf nodig hebt als gatekeeper: - overleg met collega( s) - bijscholing - meer beweeg ruimte (laat je niet vastzetten) - bewaak je relationele afstand te betrokken te afstandelijk Sta stil bij wat je makkelijk en moeilijk vindt als gatekeeper Sta stil bij je eigen cognities rond praten over emotionele problemen, suïcidaliteit, hulpverlening,

12 Wanneer doorverwijzen? Wanneer een student de vraag naar een hulpverlener stelt Wanneer je interne grens bereikt is Wanneer je zelf/je team professionele hulp nodig acht Wanneer de student zorgwekkende signalen uitzendt (suïcidaal gedrag, duidelijke gedragsverandering, vreemd gedrag, ongepast of grensoverschrijdend gedrag) Drie mogelijke scenario s: student accepteert, twijfelt of weigert Methoden: motiverende gesprektechnieken (cirkel van gedragsverandering) voor het installeren van hoop en geloof in verandering, het detecteren en opvangen van hindernissen en het verruimen van vertrouwen

13 Samen kom je op andere gedachten

14 Casus 1: Daan verschijnt niet op zijn afspraak. Hij vertelde je vorige week dat hij het soms moeilijk heeft en dan weinig contact maakt met anderen. Welke inschatting maak je? Wat doe je? Casus 2: Je ziet een student in een hoekje in de gang huilen. Je spreekt haar aan. Margot vertelt je dat het allemaal geen zin heeft. Welke inschatting maak je? Wat doe je? Casus 3: Een ouder van een gekende student (Ilse) belt je op. De ouder maakt zich zorgen over zijn dochter. Ilse komt moeilijk tot studeren, slaapt veel en trekt zich terug. Ze heeft wel veel aan de korte contacten met jou. Welke inschatting maak je? Wat doe je?

15 Casus 4: Lies vertelt je over haar recente relatiebreuk en het effect hiervan op haar dagelijks leven. Ze voelt zich bij momenten verdoofd, huilt regelmatig en kan moeilijk haar verhaal kwijt bij leeftijdsgenoten. Lies wil hierrond graag geholpen worden Welke inschatting maak je? Wat doe je? Casus 5: Dries maakt zich zorgen over zijn medestudent en vriend Bas. Bas zou nog amper in de les geraken en gisteren nam hij zelfs zijn gsm niet meer op. Dries zag ook hoe Bas prikkelbaarder werd en stopte met voor zichzelf te koken terwijl hij erg graag kookt. Naast het uiten van zijn bezorgdheid, wil hij vooral advies over hoe Bas te benaderen. Welke inschatting maak je? Wat doe je?

16 Stellingen: Erover praten maakt het alleen maar erger of ik ga hem/haar choqueren. Ik moet vasthouden aan mijn basistaak, ook wanneer een student in huilen uitbarst. Eens het woord zelfmoord valt, hoor ik de student door te verwijzen. Wanneer een student me rond iets moeilijk in vertrouwen neemt, mag ik hiervan niks delen met collega s/anderen.

17 Onze contactgegevens Projectverantwoordelijke, Studentengezondheidscentrum: Diensthoofd Studentengezondheidscentrum: Fortune, Prof. R. Bruffaerts:

18 Partners: Fonds Ga voor Geluk, Fortune, Loko