De Zelfmoordlijn in cijfers 2011

Transcriptie

1 De Zelfmoordlijn in cijfers 2011 De Zelfmoordlijn is een erkende en anonieme nooddienst voor mensen die aan zelfdoding denken, hun omgeving en nabestaanden na zelfdoding. De vrijwillige beantwoorder tracht samen met de oproeper de crisis te overbruggen en tot een nieuw inzicht of uitzicht te komen. De telefonische hulplijn is 24 uur op 24, 7 dagen op 7 gratis bereikbaar op 02/ Vijf avonden per week kan je chatten met de zelfmoordlijn op inloggen tussen 19u en 21u30. Als bijlage van het jaarverslag 2011 van het Centrum ter Preventie van Zelfdoding zijn in dit document de belangrijkste cijfergegevens van de Zelfmoordlijn te vinden. 1

2 Inhoud 1. De gesprekken Aantal oproepen Type oproepen Gesprek voor zichzelf of voor derden Gespreksduur Gesprekken per maand Demografische gegevens Geslacht van de oproepers Leeftijd van de oproepers Burgerlijke staat van de oproepers Leefsituatie van de oproepers Activiteit van de oproepers Zelfdoding Het suïcidaal proces Duur van de zelfdodingsgedachten Eerder suïcidaal gedrag Problemen van de oproepers Beschermende factoren Hulp Praten over zelfdodinggedachten Raadplegen van deskundige hulp Problemen met toegankelijkheid Doorverwijzing Tevredenheid van de oproeper

3 1. De gesprekken 1.1. Aantal oproepen In 2011 telde de Zelfmoordlijn 9262 oproepen, waarvan 8331 (89,95%) aan de telefoon en 931 (10,05%) aan de chat. Totaal aantal oproepen Totaal aantal oproepen Jaartal Aantal gesprekken aan de telefoon Stijging/daling (in %) , , , , , , , , , ,83% 3

4 Aantal oproepen aan de telefoon Aantal oproepen aan de chat

5 1.2. Type oproepen Type oproep (in %) (in %) N=7407 N= 885 Crisis 13,3 30,7 Zeer korte noodoproep 6,8 6,4 ZMP aan de gang,5 1,8 Ondersteunend gesprek 31,7 54,6 Informatief 3,8 2,7 Grap 13,4,2 Stille 22,4 2,3 Vergissing,7,0 Andere 7,4 1,2 Total 100,0 100,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 Type gesprekken (in %) crisis zeer korte noodoproep ZMP aan de gang ondersteundend gesprek informatief grap stille vergissing andere 5

6 1.3. Gesprek voor zichzelf of voor derden Oproep voor (in %) N=3370 Zichzelf 71,6 93,4 Derden 28,4 6,6 (in %) N=771 Totaal 100,0 100,0 Gesprekken voor zichzelf of voor derden (in %) 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 Zichzelf Derden 1.4. Gespreksduur Deze gemiddelde oproepduur is een gemiddelde van alle hulpverlenende gesprekken. Gemiddelde oproepduur min 26 min 77 min 68 min 6

7 1.5. Gesprekken per maand Maand (in %) Online (in %) Jan 7,5 8,7 Feb 7,3 9,9 Mrt 7,6 9 Apr 7,6 7,1 Mei 8,7 7,9 Jun 7,6 8,1 Jul 8,9 10,3 Aug 8,3 7,8 Sep 7,8 9,9 Okt 8,6 7,8 Nov 9,2 6,2 Dec 10,9 7,3 12 Gesprekken per maand (in %) jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Online 7

8 2. Demografische gegevens Onderstaande gegevens zijn steeds berekend op basis van de data van hulpverlenende gesprekken (crisisoproepen, zelfmoordpogingen aan de gang en ondersteunde gesprekken), waarbij de variabele (het geslacht, de leeftijd, etc.) is geweten Geslacht van de oproepers Geslacht (in %) (in %) N=3262 N=662 Man 38,3 22,7 Vrouw 61,7 77,3 Totaal 100,0 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 Geslacht van de oproeper (in %) Man Vrouw 8

9 2.2. Leeftijd van de oproepers Geschatte leeftijd van de oproeper (in %) N=2953 (in %) N=681 <12,3, ,2 14, ,1 38, ,7 29, ,2 11, ,4 4, ,3, ,6,3 >75 1,3,0 Total 100,0 100,0 Gemiddelde leeftijd 41,7 20,5 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0,0 Leeftijd van de oproepers (in %) < >75 (in %) (in %) 9

10 2.3. Burgerlijke staat van de oproepers Burgerlijke staat (in%) (in%) N=2478 N=585 Ongehuwd 44,7 81,9 Gehuwd 26,8 7,5 Weduw(e)(naar) 6,5 1,4 Wettelijk gescheiden 18,3 4,4 Andere 3,7 4,8 Totaal 100,0 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 Burgerlijke staat van de oproepers (in %) ongehuwd gehuwd weduw(e)(naar) wettelijk gescheiden andere 10

11 2.4. Leefsituatie van de oproepers Leefsituatie van de oproeper (in%) (in%) N=2586 N=557 Alleenwonend 44,9 20,5 Samenwonend met partner 18,1 4,1 Alleenwonend met partner en 11,5 7,0 kind Samenwonend met kind 6,9 4,5 Samenwonend met ouders 12,8 57,5 Residentieel 1,5,2 LAT-relatie 1,1,4 Andere 3,1 5,9 Totaal 100,0 100,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 Leefsituatie van de oproeper alleenwonend samenwonend met partner alleenwonend met partner en kind samenwonend met kind samenwonend met ouders residentieel LAT-relatie andere 11

12 2.5. Activiteit van de oproepers Activiteit van de oproeper (in%) (in%) N=2395 N=529 Student 13,6 67,3 Werkzoekende 6,6 4,2 Werkende 40,4 22,7 Gepensioneerd 10,5 0,0 Werkonbekwaam 23,7 3,0 Huisvrouw/ - man 2,8 0,8 Andere 2,3 2,1 Totaal 100,0 100,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 Activiteit van de oproepers (in %) student werkzoekende werkende gepensioneerd werkonbekwaam huisvrouw/ - man andere 12

13 3. Zelfdoding Onderstaande gegevens zijn steeds berekend op basis van de data van hulpverlenende gesprekken (crisisoproepen, zelfmoordpogingen aan de gang en ondersteunde gesprekken) waarbij de oproeper belt voor zichzelf en waarbij de variabele is geweten Het suïcidaal proces Het suïcidaal proces (in %) (in%) N=2250 N=674 Zelfdodingspoging aan de gang 2,1 2,2 Uitgewerkt plan/dreiging 19,4 31,9 Zelfdodingswens 25,9 25,2 Zelfdodingsgedachten 40,4 36,2 Geen zelfdodingsgedachten 12,3 4,5 Totaal 100,0 100,0 Denkt de oproeper aan zelfdoding? Geen zelfdodingsgedachten Zelfdodingsgedachten Zelfdodingswens Uitgewerkt plan/dreiging Zelfdodingspoging aan de gang,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 13

14 3.2. Duur van de zelfdodingsgedachten Hoe lang denkt de oproeper al aan zelfdoding? (in%) (in%) N=1430 N=482 1 dag tot 1 week 10,6 9,3 1 week tot 1 maand 15,3 20,5 1 maand tot 6 maanden 20,3 20,1 6 maanden tot 1 jaar 10,1 11,8 Meer dan 1 jaar 43,7 38,2 Totaal 100,0 100,0 Hoe lang denkt de oproeper al aan zelfdoding? Meer dan 1 jaar 6 maanden tot 1 jaar 1 maand tot 6 maanden 1 week tot 1 maand 1 dag tot 1 week,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 14

15 3.3. Eerder suïcidaal gedrag Heeft O reeds eerder een zelfmoordpoging ondernomen? (in %) N=2428 (in %) N=566 Nee 60,9 60,6 Ja 39,1 39,4 Totaal 100,0 100,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 Heeft de oproeper al een zelfdodingspoging achter de rug? (in %) nee ja 15

16 3.4. Problemen van de oproepers Problemen (in %) N=2413 (in %) N=705 Relationele problemen 66,6 (2010: 61,7) 73,0 (2010: 67,6) Problemen met partner 39,9 30,2 Relatiebreuk 18,9 15,3 Problemen met ouders 26,9 46,5 Problemen met kinderen 20,0 7,1 Problemen met anderen 25,7 32,5 Maatschappelijke problemen 70,2 (2010: 63,0) 79,7 (2010: 72,6) Financiële problemen 19,6 7,0 Te weinig financiële middelen 14,7 5,0 Problemen met justitie 6,4 5,7 Problemen met werk of studie 19,9 29,1 Te hoge werkdruk 6,8 15,2 Problemen met omgeving 62,3 74,8 Eenzaamheid 37,3 42,8 Zich niet begrepen voelen/geen steun 31,8 49,1 Pesten/stalking 4,8 8,7 Stoornissen 46,5 (2010: 52,8) 36,6 (2010: 40,1) Stemmingsstoornis 32,3 13,9 Schizofrenie 1,2 0,0 Middelenmisbruik 8,0 2,7 Eetstoornis 1,5 4,0 Fobieën /angsten 4,6 3,5 Automutilatie 1,5 15,2 Persoonlijkheidsstoornis 3,3 4,5 Andere 5,1 4,8 Ziekte 20,7 (2010: 23,3) 8,8 (2010: 8,5) Langdurige ziekte 9,4 3,3 Ondraaglijke pijn 3,6 1,0 Terminale ziekte 0,7 0,1 Fysieke handicap 5,5 2,1 Mentale handicap 0,8 0,3 Auditieve handicap 0,8 0,1 Andere 3,6 3,1 Sterfte 24,3 (2010: 23,3) 20,1 (2010: 23,3) Overlijden 17,9 15,2 Overlijden door zelfdoding 11,6 10,1 Mishandeling 17,9 (2010: 17,6) 26,1 (2010: 21,9) Fysieke mishandeling 6,1 8,1 Mentale mishandeling 10,4 9,2 Seksueel misbruik 7,2 17,4 16

17 Problemen van de oproeper Relationele problemen Maatschappelijke problemen Stoornissen Ziekte Sterfte Mishandeling,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 17

18 3.5. Beschermende factoren Beschermende factoren (in %) (in%) N= 714 N= 2467 Sociale steun 29,1 30,8 Goede hulpverlening 16,7 13,9 Probleemoplossend gedrag 31,6 44,4 Betekenisvolle activiteit 10,1 13,7 Afleiding, ontspanning 5,9 5,0 Willen leven 21,6 32,8 Fysiek welzijn 2,5 1,4 Consequenties voor omgeving 17,4 25,1 Maatschappelijke integratie 1,4 1,0 Geloof/religie 2,3,4 Normen en waarden 1,6 1,4 Angst voor de pijn bij de zelfmoord 4,8 6,0 Angst dat de zelfmoord mislukt 7,6 9,4 Angst voor de dood 3,3 5,5 Geen gevonden 21,2 14,1 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0,0 Beschermende factoren (in %) 18

19 4. Hulp 4.1. Praten over zelfdodinggedachten Heeft de oproeper al met iemand over (in %) (in %) zelfdodingsgedachten gesproken? N=2413 N=705 Nog nooit over zelfdodingsgedachten gesproken 26,4 38,3 Over zelfdodingsgedachten gesproken met een 24,9 22,3 professionele hulpverlener Over zelfdodingsgedachten gesproken met 3,9 3,3 partner Over zelfdodingsgedachten gesproken met 2,2 4,0 ouder(s) Over zelfdodingsgedachten gesproken met kind 2,2 0 Over zelfdodingsgedachten gesproken met 1,8 1,1 broer/zus Over zelfdodingsgedachten gesproken met 4,6 10,9 vriend, familie of kennis Over zelfdodingsgedachten gesproken, maar 0,9 0,3 niet geweten met wie Andere 1,3 3,7 36,2% van de bellers die al over hun zelfdodingsgedachten spraken (N= 796), ondervond geen steun. 34,4% van de chatters die al over hun zelfdodingsgedachten spraken (N= 244), ondervond geen steun. Wanneer de oproep sprak met % dat steun ervoer van.. % dat zich niet begrepen voelde door.. Professionele hulpverlener 49,2 49,7 33,7 31,2 Partner 36,6 43,5 43,0 47,8 Vriend/familie/kennis 45,0 54,5 34,2 31,2 19

20 4.2. Raadplegen van deskundige hulp Raadpleegt de oproeper een deskundige? (in %) (in %) N=2413 N=705 Geen deskundige geraadpleegd 28,9 39,7 Opname in psychiatrie 7,8 3,0 Psycholoog of psychiater 34,7 32,5 Huisarts 24,1 7,8 Andere 6,0 7,1 Niet geweten 15,0 16,5 Raadpleegt de oproeper een deskundige? (in %) Niet geweten Andere Huisarts Psycholoog of psychiater Opname in psychiatrie Geen deskundige geraadpleegd Problemen met toegankelijkheid Welke problemen ervaart de oproeper in de toegang tot hulp? (in %) N=2413 (in %) N=705 Te duur 6,1 2,1 Te hoge drempel (taboe, stigma) 4,6 14,8 Te kort schieten 15,5 20,9 Komt niet in aanmerking/ wachtlijsten 1,6 2,6 Geen weet van bestaande diensten 3,5 6,4 Andere 4,1 12,2 Niet geweten 31,7 25,2 Geen probleem met toegankelijkheid 37,0 27,1 20

21 4.4. Doorverwijzing Aan de telefoon werd 45,8 % (N=2413) van de oproepers die voor zichzelf belden doorverwezen. Voor de oproepers die nog géén deskundige raadpleegden was dit 57,4 % (N=698). Aan de chat werd 49,1 % (N=705) van de oproepers die voor zichzelf belden doorverwezen. Voor de oproepers die nog géén deskundige raadpleegden was dit 63,2 % (N=280). Naar welke dienst werd de oproeper doorverwezen? (in %) N=2413 (in %) N=705 Huisarts 15,5 5,5 CGG 6,9 1,8 CAW 8,7 2,4 Trefpunt Zelfhulp,9 1,7 Werkgroep Verder 1,9 2,7 JAC 2,6 17,2 CLB 1,2 2,8 Ziekenwagen,7,6 Politie,5,1 112,7,7 KJT,2 1,1 Druglijn/alcoholhulp.be,5,1 Holibifoon,0 1,8 Antigifcentrum,3,0 Tele-Onthaal,5,3 LEIFlijn 1,0,1 CPS,1,0 Psycholoog/psychiater 10,6 8,4 Vertrouwenscentrum,4 2,1 Kindermishandeling 113 online,0 1,1 Secretariaat CPZ,0 1,1 De Zelfmoordlijn 2,5 4,0 Andere diensten 6,6 8,2 Doorverwijzing niet aangenomen 2,6,3 21

22 4.5. Tevredenheid van de oproeper Deze gegevens werden berekend met de data van alle hulpverlenende gesprekken. Hoe beëindigt de oproeper het gesprek? (in %) N=3370 (in %) N=764 Haakt in/de lijn breekt plots af 10,5 20,0 Zegt niet geholpen te zijn 2,0 2,3 Bedankt de beantwoorder vriendelijk 77,3 72,4 Wil niet afronden 3,3 4,2 Zegt zich beter te voelen 12,6 19,5 Besluit iets te ondernemen 27,8 30,5 Zegt inzicht gekregen te hebben 8,9 4,0 Geeft aan dat de zelfdodingsintentie gezakt is 4,0 6,9 Andere 6,8 13,8 Hoe beëindigt de oproeper het gesprek? (in %) Haakt in/de lijn breekt plots af Zegt niet geholpen te zijn Bedankt de beantwoorder vriendelijk Wil niet afronden Zegt zich beter te voelen Besluit iets te ondernemen Zegt inzicht gekregen te hebben Geeft aan dat de zelfdodingsintentie gezakt is Andere,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0 22