SOL. SOL self-organised learning
|
|
- Lennert van den Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 SOL self-organised learning SOL is een didactisch concept waarin verschillende moderne methoden op een nieuwe manier gebruikt worden. Essentieel is dat SOL het leren combineert met doceren met als achterliggende gedachte: wat je uitlegt aan een ander moet je zelf wel begrijpen. SOL bevordert zelfwerkzaamheid bij de student en zelfstandigheid van de student. Educatieve en psychologische onderzoeken (Herold en Landherr) ondersteunen de methode, het is geen wetenschappelijk concept. SOL biedt de student de mogelijkheid om geleidelijk aan meer onafhankelijk en met meer persoonlijke verantwoordelijkheid te studeren. De rol van de docent verschuift van een traditionele dominante manier van presenteren van de kennis naar leren leren" van studenten. SOL kan op verschillende manieren uitgevoerd worden: van eenvoudig, slechts voor een onderwerp in korte tijd tot een interdisciplinair project gedurende langere tijd. SOL is het meest effectief als meerdere docenten in een schooljaar gedurende een langere periode aan SOL meedoen. SOL is een continu proces, waarbij de studenten meer en meer hun eigen leerproces leren beheersen. In het begin wordt de methode gekenmerkt door veel controle en heldere korte instructiemomenten. Alleen door de methode vaker te oefenen, zal de student zich de methode eigen maken en zal het zelfstandig functioneren en de persoonlijke verantwoordelijkheid toenemen. Regelmatige evaluatie is nodig, waarbij de opgedane kennis wordt gecontroleerd en indien nodig wordt bijgestuurd. De didactische methode van SOL is gebaseerd op de volgende uitgangspunten: 1. De advance organiser: het verkennen van het onderwerp 2. De jigsaw-puzzel 3. Het sandwich-principe 4. Het assessment
2 1. De ADVANCE ORGANISER: het verkennen van het onderwerp Het startpunt voor het plannen van een SOL-eenheid is de inhoud van het onderwerp dat aangeleerd moet worden. De zogenaamde advance organiser laat het verband zien tussen de verschillende aspecten van het onderwerp. Zie figuur 1. probleem Figuur 1 De advance organiser: visualisatie van complexe verbanden binnen het onderwerp (volgens HEROLD en LANDHERR) De advance organiser helpt een overzicht te krijgen en verduidelijkt het onderwerpt. Bij SOL is de advance organiser belangrijk omdat het aan de student het onderwerp in zijn geheel aanbiedt en niet in afzonderlijke aspecten. De complexiteit van het overzicht hangt af van het niveau van de student. De advance organiser wordt of door de docent aangeboden of door de groepen in de klas gemaakt. Het kan bijvoorbeeld figuren, tekstfragmenten, tabellen, diagrammen of stroomschema's bevatten. Het is in het begin niet de bedoeling om al gedetailleerde informatie te presenteren, omdat deze nog door de student uitgewerkt moet worden door middel van bijvoorbeeld de jigsaw-puzzle methode. De advance organiser biedt de student een leidraad om het spoor niet bijster te raken, wanneer er aan het onderwerp wordt gewerkt. Het bevordert daardoor het leerproces, omdat duidelijkheid in de presentatie van het onderwerp in ruime mate bijdraagt aan een succesvol leerproces. Nieuwe kennis wordt middels de advance organiser gerelateerd aan reeds opgedane kennisaspecten van het onderwerp; het verschaft dus een kapstok voor het zich eigen maken van het geïntegreerde kennen van het onderwerp.
3 2. De groepen-legpuzzel: (JIGSAW leermethode) Een van de basisprincipes van SOL is de jigsaw methode. Studenten verdelen hierbij het werk dat ze moeten doen. De jigsaw classroom is een samenwerkingstechniek waarbij het werk van iedere student (net als bij een echte legpuzzel) essentieel is voor het totaal. De hele groep wordt verdeeld in jigsaw groups. Elke jigsaw groep gaat het complete onderwerp bestuderen. Aan het onderwerp kunnen verschillende deelaspecten worden onderscheiden. Elk groepslid kiest een van de deelonderwerpen en gaat dit zelfstandig bestuderen, en wordt op deze manier expert voor dit deelaspect. Vervolgens komen alle experts van het deelonderwerp bij elkaar in een tijdelijke expert group. Ze wisselen kennis over het deelonderwerp uit, bereiden een presentatie voor en gaan terug naar hun eigen jigsaw group en houden daar de presentatie. Alle deelaspecten en dus ook alle groepsleden komen op deze manier aan bod. Het te gebruiken uitgangsmateriaal (werkbladen/ work sheets, literatuur, internet) moet in overeenstemming zijn met de kennis, ervaring en het niveau van de studenten. Onervaren studenten zullen meer instructie en begeleiding nodig hebben van de docent. Ook het voorbereiden en houden van de presentatie kost hen meer tijd. De overige groepsleden moeten aangemoedigd worden om aantekeningen te maken en vragen te stellen ter verduidelijking. In het begin hebben studenten misschien een tijdschema nodig als studieplanner. De jigsaw techniek is een efficiënte methode om studenten er toe te dwingen om minder docentgericht te studeren. Ook bevordert de jigsaw techniek managementvaardigheden, het houden van een goede mondelinge rapportage en presentatie, en sociale vaardigheden. Luisteren naar elkaar, betrokkenheid, empathie wordt bevorderd doordat iedereen nodig is om de puzzel compleet te maken.
4 onderwerp segment jigsaw-groepen expert-groepen jigsaw-groepen Figuur 3 De jigsaw leermethode voor een onderwerp, dat verdeeld is in drie segmenten/ aspecten (volgens HEROLD and LANDHERR) Werkwijze 1. Het onderscheiden van verschillende aspecten (segmenten) van het onderwerp Verdeling van studenten in jigsaw en expert groups 2. Werken aan de segmenten in de expert groups 3. Presenteren van segmenten in de jigsaw groups expert groepen jigsaw groepen Figuur 2 Jigsaw leermethode (HEROLD and LANDHERR)
5 3. Het Sandwich principe Het sandwichprincipe omvat de opeenvolging van individuele en groepstaken binnen een onderwerp: individueel zelfstandig werken, instructie aan kleine groepen, instructie aan de hele groep, interactieve dialogen, jigsaw learning. Na de introductie van het onderwerp wordt de advance organiser gepresenteerd aan of ontwikkeld door de hele groep. De klas wordt dan verdeeld in jigsaw groups die weer opsplitsen in expert groups. Eerst bereidt de expert individueel het gekozen segment/aspect. Daarna wordt het bediscussieerd en doorgenomen met de andere experts. Vervolgens wordt het in de jigsaw groups gepresenteerd (zie ook jigsaw leermethode, figuur 2). Figuur 3 Het sandwich principe: individueel een groepswerk wisselen elkaar af (volgens HEROLD and LANDHERR)
6 Waarschijnlijk onthouden de studenten de inhoud van de presentatie niet meteen. Na de jigsaw classroom worden oefeningen gedaan, waardoor de leerstof beter wordt onthouden en begrepen, en toetsbaar wordt. Het is aan te raden zoveel mogelijk verschillende soorten individuele, kleine en grote groepsoefeningen te doen. Bijvoorbeeld: sorteeroefeningen, quizzen, memory-achtige spellen. Leren wordt op die manier leuker, effectiever en vraagt diverse vaardigheden en leerstrategieën van de studenten. Figuur 3 laat diverse elementen zien van een door de sandwich principe gestuurde groepsactiviteit. Bij het zorgvuldig toepassen van de sandwichstructuur zijn de studenten alerter, en hebben ze een betere concentratie, langere spanningsboog dan bij traditionele groepsinstructie.
7 4 Assessment De SOL opbouw heeft niet alleen consequenties voor de rol van de docent, studenten en het didactisch concept; maar ook voor de wijze van toetsen. SOL is gebaseerd op een groepsconcept. Meestal krijgen studenten individuele beoordelingen gebaseerd op de individuele prestaties van elke student. Tijdens een SOL sessie werken studenten met verschillende sociale en cognitieve vaardigheden samen. Hoe kan de som van deze verschillende vaardigheden vertaald worden naar één cijfer? Er moeten nieuwe wijzen van beoordeling worden ontwikkeld. Zowel het leerproces als de opgedane kennis moeten worden meegenomen in de beoordeling. Figuur 4 laat mogelijke elementen van een toets/ assessment zien. Afhankelijk van het educatieve doel en de situatie per instituut kan de waardering voor elk element variëren. De toets voor een student binnen het SOL-concept moet gebaseerd zijn op het individuele leerproces, de sociale competenties, de methodische vaardigheden, en de interactie met de groep. Figuur 4 Assessment in SOL (HEROLD and LANDHERR) (i) individueel assessment / (g) groeps-assessment Het hele assessment /de toets kan in 3 onderdelen worden verdeeld: kennis-assessment (als bij een traditionele toets) productgeoriënteerd deel bijvoorbeeld een presentatie. procesgeoriënteerde deel bijvoorbeeld de communicatieve vaardigheden
8 assessment knowledge 66 % conventional examination team skills 17 % evaluation presentational skills 17 % evaluation individually 10 % group 7 % individually 10 % group 7 % Figuur 5 Voorbeeld van een assessment in SOL (HEROLD and LANDHERR) Het product en proces assessment zou zowel individueel (voor elke student een zelfevaluatie en een evaluatie door de docent) als in groepsverband (groepsevaluatie) moeten gebeuren.
ICT- VISIEONTWIKKELING
ICT- VISIEONTWIKKELING WELKOM EN SITUERING Naar een visie rond ICT School-als-organisatie School-als-actor-van-een-scholengemeenschap School-als-pedagogische-identiteit 2 Een ICT-beleid voeren met (pedagogische)
Nadere informatieThema-opdracht: Arbeiten im Tourismus
Thema-opdracht: Arbeiten im Tourismus Je hebt gekozen voor het thema Arbeiten im Tourismus. Je gaat de komende vijf weken je woordenschat in het Duits aanvullen met relevante begrippen en je oefent in
Nadere informatieThema-opdracht: Arbeiten im Restaurant
Thema-opdracht: Arbeiten im Restaurant Je hebt gekozen voor het thema Arbeiten im Restaurant. Je gaat de komende vijf weken je woordenschat in het Duits aanvullen met relevante begrippen en je oefent in
Nadere informatieZelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent. Alien van der Sluis en Arjan Pruim
Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Alien van der Sluis en Arjan Pruim Introductie Quiz(je) Beetje theorie Praktijk Gesprek Zelfregulatie; Wat doe je al? Waar heb je (on)bewust al
Nadere informatieThema-opdracht: Arbeiten im Hotel
Thema-opdracht: Arbeiten im Hotel Je hebt gekozen voor het thema Arbeiten im Hotel. Je gaat de komende vijf weken je woordenschat in het Duits aanvullen met relevante begrippen en je oefent in uitspraak
Nadere informatieINTERACTIEVE WERKVORMEN IN DE WISKUNDELES
INTERACTIEVE WERKVORMEN IN DE WISKUNDELES WAAROM DEZE BIJSCHOLING? DE LEERDRIEHOEK Luisteren 5 tot 8% Lezen 11% Zien / horen (avm) 22% Leerkracht: docent Leerkracht: mediator Zien / horen (demo) 32% Erover
Nadere informatieSita (VWO2) Aaron Sams. Natuurkunde en Flipping the Classroom
Natuurkunde en Flipping the Classroom De lespraktijk van een natuurwetenschappelijk vak zoals natuurkunde bestaat gewoonlijk uit klassikale instructie, practicum en het verwerken van opdrachten. In de
Nadere informatieInhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89
Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op
Nadere informatieZelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent
Move to make a difference Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Alien van der Sluis en Arjan Pruim Introductie Quiz(je) Beetje theorie Praktijk Gesprek Rondje la Rondje langs de velden
Nadere informatieAdvies voor goed onderwijs, organiseer je samen
Advies voor goed onderwijs, organiseer je samen KB BB GL/TL Een handreiking voor leerkrachten van groep 7 en 8 in het basisonderwijs, leerkrachten in het speciaal basisonderwijs en de docenten vmbo onderbouw
Nadere informatie1. Denken-delen-uitwisselen
Vijf basiswerkvormen voor activerend leren 1. Denken-delen-uitwisselen 2. Check-in-duo s 3. Genummerde-hoofden-tezamen 4. Experts 5. Drie-stappen-interview 1. Denken-delen-uitwisselen - De docent stelt
Nadere informatiehttps://commons.wikimedia.org/wiki/file:rubric.jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/file:rubric.jpg Bron: Ministry of education, New Zealand samenwerken presenteren informatievaardigheid Verbeteren Viewbrics : Beeldvorming van vaardigheid? Kwaliteit
Nadere informatie3 DE NETWERKSESSIE : EVALUATIE F A T I H A B A K I
3 DE NETWERKSESSIE : EVALUATIE F A T I H A B A K I WIE BEN IK? Leerkracht wetenschappen/stem/techniek 16 jaar onderwijservaring cognosco Europese projecten: Golab/Scientix/Amgen 2 STELLINGEN? 1. Had je
Nadere informatieDraagt lesmateriaal bij aan het vergroten van financiële vaardigheden van basisschoolleerlingen?
Draagt lesmateriaal bij aan het vergroten van financiële vaardigheden van basisschoolleerlingen? Effectiviteitsonderzoek naar lesmateriaal Wijzer in geldzaken voor groep 7 www.wijzeringeldzaken.nl Inleiding:
Nadere informatieLange cursus beschrijving van de cursus: ITIL basics
Lange cursus beschrijving van de cursus: ITIL basics ALGEMEEN Het inrichten van een ICT Beheerorganisatie is een complexe en tijdrovende aangelegenheid. Het resultaat is afhankelijk van veel aspecten.
Nadere informatieJob Aid: Hoe kun je een responsiecollege vormgeven?
Job Aid: Hoe kun je een responsiecollege vormgeven? Doel van een responsie college Het is een plenaire bijeenkomst (PB) waar studenten vragen over de leerstof kunnen stellen. Zij moeten zich hiervoor altijd
Nadere informatieAssessment as learning. Van lesgeven naar leren. Over leren, ontwikkelen en vormen. Over aanleren en toepassen. Hoe doe ik dat in mijn school?
Assessment as learning Van lesgeven naar leren. Over leren, ontwikkelen en vormen. Over aanleren en toepassen. Hoe doe ik dat in mijn school? Formatieve assessment, waarom zou je dat gebruiken? In John
Nadere informatieProjectleider, e-learning adviseur, blogger
Projectleider, e-learning adviseur, blogger Projectleider, e-learning adviseur, blogger Programma Blended learning? Vormen van blended learning Praktijkvoorbeelden blended learning De mix maken Blended
Nadere informatieSita (VWO2) Aaron Sams. Natuurkunde en Flipping the Classroom
Natuurkunde en Flipping the Classroom De lespraktijk van een natuurwetenschappelijk vak zoals natuurkunde bestaat gewoonlijk uit klassikale instructie, practicum en het verwerken van opdrachten. In de
Nadere informatieVO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV 2013. Gymnasium Felisenum
VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV 2013 Gymnasium Felisenum Plaats : Velsen-Zuid BRIN-nummer : 20DG Onderzoeksnummer : 150930 Datum onderzoek : 17-18 januari 2013 Datum vaststelling : 18 december 2012-14 maart
Nadere informatiePTA VWO wiskunde A 1518
PTA VWO wiskunde A 1518 Inleiding Wiskunde A is wiskunde waarin vooral gewerkt wordt vanuit realistische contexten. Vaak is het lastig om de wiskundige inhoud uit de context te halen en daar wordt dan
Nadere informatienderhandelen -mailen en Vaardigheid strainingen voor het hoger onderwijs rieven schrijven erkopen Met unieke online tools
dviseren nderhandelen -mailen Vaardigheid strainingen voor het hoger onderwijs en erkopen Met unieke online tools SKILLS VAARDIGHEIDSTRAININGEN VOOR HET HOGER ONDERWIJS In deze brochure vindt u een overzicht
Nadere informatieZelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.
Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van
Nadere informatieE-learning Solliciteren. Sanne van Hoof 2 juli 2014
E-learning Solliciteren Sanne van Hoof 2 juli 2014 Inhoud workshop 1. Introductie 2. E-learning 3. Nieuwe module: Solliciteren 4. Didactisch concept 5. Inhoud 6. Aanvullend materiaal: Handreikingen 7.
Nadere informatieBeoordelen in het HBO
Beoordelen in het HBO Eef Nijhuis Saxion Joke van der Meer HAN RIZO 12 maart 2013 Competentiegericht leren Competenties bepalen de inhoud van leren en toetsen Leren en beoordeling zijn gericht op effectief
Nadere informatieGroepswerk evalueren - Voorbeelden
Bijlage 3 Groepswerk evalueren - Voorbeelden 3.1 Bruikbare schema s bij het evalueren van groepswerk kunnen de volgende zijn Het groepslogboek (geschikt voor tussentijdse evaluatie) Klas: Groepsleden:
Nadere informatieCompetentiegericht Onderwijs
Competentiegericht Onderwijs Verband tussen economische groei en innovatie van een land en het competentiebeleid en levenslang leren van een land Vlaanderen > koppeling kan beter en proactiever Hefboom
Nadere informatieThema 1: Het leren (bevorderen) 19
I nhoud Voorwoord 5 Inleiding 15 Thema 1: Het leren (bevorderen) 19 1 Het leerproces van studenten 21 1.1 Waarom het leerproces van studenten? 21 1.2 Het leerproces volgens Biggs 22 1.3 Leeractiviteiten
Nadere informatieC5basis)201452015) Discipline:*muziek*/*dans* Thema:)GEZONDHEID))))))))))))) Gr)152:)Museum)voor)Religieuze)Kunst)
Ondersteunend)educatief)materiaal))voor)de)groepen)758)behorende)bij):) C5basis)201452015) Discipline:*muziek*/*dans* Thema:)GEZONDHEID))))))))))))) Gr)152:)Museum)voor)Religieuze)Kunst) ) Gr)354:)Markant)Uden)i.s.m.)Jelle)Douma)
Nadere informatieLies Van Dobbenburgh ew.vandobbenburgh@avans.nl @liestweets. Claudia Wrede claudia.wrede@innofun.nl @CWrede. Modulecode: 13 februari 2014 2
Lies Van Dobbenburgh ew.vandobbenburgh@avans.nl @liestweets Claudia Wrede claudia.wrede@innofun.nl @CWrede Modulecode: 13 februari 2014 2 Wendy Braat Wendy.braat@innofun.nll @wendyinnofun Marc Hoornick
Nadere informatieLeer Opdrachten ontwerpen voor Blended Learning
Leer Opdrachten ontwerpen voor Blended Learning Helder &Wijzer Mijn opdrachten In een kort, blended programma In het kort Voor wie docenten/trainers die blended opdrachten willen leren ontwerpen en ontwikkelen
Nadere informatieLerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn Stageopdracht Effectief leren
Lerarenopleiding Gezondheidszorg en Welzijn 2015-2016 Stageopdracht Effectief leren 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Werken aan competenties... 3 Praktijkopdracht Effectief leren... 3 Bijlage 1: Beoordelingsformulier...
Nadere informatiegericht bouwen aan kennis met bsl academy mbo ag
Video s Abonnement 3.000,- 59,- gericht bouwen aan kennis met bsl academy mbo ag Meer informatie of een proefaccount? Ga naar www.bsl.nl/academyag BAANBREKEND. BETROUWBAAR. De Academy mbo AG stelt zoveel
Nadere informatieEffectief onderwijs. Onderzoek in vogelvlucht. ROC Mondriaan, Strategisch Beleidscentrum, Marja van Knippenberg
Effectief onderwijs Onderzoek in vogelvlucht ROC Mondriaan, Strategisch Beleidscentrum, Marja van Knippenberg Effectief onderwijs Veel onderzoek met verschillende onderzoeksopzetten in verschillende settings:
Nadere informatieDe ontwikkeling van effectieve leerstrategieën en metacognitieve vaardigheden. Nieuwegein, 10 november 2015
De ontwikkeling van effectieve leerstrategieën en metacognitieve vaardigheden Nieuwegein, 10 november 2015 Geef leerlingen een stuur! Even kennismaken Lineke van Tricht ECHA specialist in gifted education
Nadere informatieOnderwijsvernieuwing in de praktijk : van planning tot evaluatie. Prof. Dr. Apr. Bart ROMBAUT. Dag van de Onderwijsvernieuwing
Onderwijsvernieuwing in de praktijk : van planning tot evaluatie Prof. Dr. Apr. Bart ROMBAUT 4 juni 2008 pag. 1 INLEIDING Geen onderwijsdeskundige, maar uit de praktijk Voorzitter van het Farmaceutisch
Nadere informatieBantopa (Samen)werken aan Samenwerken
Bantopa (Samen)werken aan Samenwerken Masterclass - Alliantievaardigheden Een praktische leidraad voor toekomstige alliantiemanagers Samenwerken als Kerncompetentie De complexiteit van producten, processen
Nadere informatieZAKELIJKE COMMUNICATIE. Schriftelijk. Handleiding competentiegerichte assessments. Diddo van Zand
ZAKELIJKE COMMUNICATIE Schriftelijk Handleiding competentiegerichte assessments Diddo van Zand Inleiding Schriftelijk communiceren is en blijft een belangrijke competentie voor alle hogere beroepsgroepen.
Nadere informatieKorte of lange opdrachten die gericht zijn op beheersing van de stof.
Samenwerkend leren bij taakgericht werken 1 Samenwerkingsstructuren Check in duo's Elke leerling werkt eerst individueel aan de opdracht. Daarna vergelijkt elke leerling zijn eigen antwoorden met die van
Nadere informatieHUISWERKBELEID Waarom geven wij op school huiswerk? Hoe kunnen wij er samen voor zorgen dat uw kind optimaal leert?
HUISWERKBELEID Op de Hobbitstee wordt in diverse groepen huiswerk gegeven. Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de school meegegeven wordt en waarvan verwacht wordt dat het door uw kind thuis gemaakt
Nadere informatieKPB Observeren en differentiëren
2014-2015 Cursuscode: Cohort 2012: LGWKOD40P2 Cohort 2013: LGWKOD40P2 Cohort 2014: LGWKOD40P2 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Werken aan competenties 3 Praktijkopdracht observeren en differentiëren 3 Bijlage
Nadere informatieProtocol didactisch klimaat Yulius Onderwijs Ilex College
Onderwijs Ilex College Contact: Margareth Dalmeijer T 088-4056444 m.dalmeijer@yulius.nl Protocol didactisch klimaat Yulius Onderwijs Ilex College Document kenmerken Naam document: Protocol didactisch klimaat
Nadere informatieHOGESCHOOL WINDESHEIM
HOGESCHOOL WINDESHEIM Beschrijving leertraject Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid (BDB), inclusief de Basis Kwalificatie Examinering (BKE) Klik op een van onderstaande linken om direct naar het
Nadere informatieECTS-fiche (uitgebreide vakfiche) Modulenaam: H5 Categoriaal werk 5
ECTS-fiche (uitgebreide vakfiche) Modulenaam: H5 Categoriaal werk 5 Doelstellingen: Leerinhouden: Begincompetenties: Eindcompetenties: 1. bewust werken in functie van de hulpvrager 2. Continu zijn aandeel
Nadere informatieKwaliteitsInstrument Toetsprogramma s in beroepsgericht onderwijs (KIT)
KwaliteitsInstrument Toetsprogramma s in beroepsgericht onderwijs (KIT) www.kwaliteit-toetsprogramma.nl Docentversie, januari 2013. In dit document staan de kwaliteitscriteria met onderliggende indicatoren,
Nadere informatieAlles over. ipockets. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieHet landschap van methodieken en tools voor blended learning
Het landschap van methodieken en tools voor blended learning Jos Fransen Lector Teaching, Learning & Technology SURF SIG Blended Learning - 20-09-2017 definities van blended learning blended learning of
Nadere informatieLeergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018)
Leergebied Overstijgend Onderwijs in de VMBO stroom (versie juni 2018) In de VMBO stroom van het ACL wordt sinds het schooljaar 2016-2017 expliciet aandacht besteed aan de leergebied overstijgende (LGO)
Nadere informatieHOE GEBRUIK IK ICT ALS ONDERSTEUNING BIJ MIJN ONDERWIJS?
Robert Hof Jelle Wijders HOE GEBRUIK IK ICT ALS ONDERSTEUNING BIJ MIJN ONDERWIJS? Blended learning, Flipping the Classroom, Google Classroom en imovie op de ipad bronnen:http://blendedlearningwijzer.nl/
Nadere informatieBoost uw carrière. Zo kiest u de MBAopleiding die bij u past. Deze whitepaper is mede mogelijk gemaakt door
Boost uw carrière Zo kiest u de MBAopleiding die bij u past Deze whitepaper is mede mogelijk gemaakt door Introductie Update uw kennis De wereld om ons heen verandert in een steeds hoger tempo. Hoe goed
Nadere informatieHet verbeteren van zelfwerkzaamheid van 2 havo/vwo leerlingen.
Bonaventuracollege Leiden Het verbeteren van zelfwerkzaamheid van 2 havo/vwo leerlingen. Advies voor docenten Sanne Macleane 2015 Inhoudsopgave Inleiding... 3 De opbouwende leerlijn van het zelfstandig
Nadere informatieHELDER KRIJGEN VAN VRAAG EN BEHOEFTE VAN DOELGROEP
HANDLEIDING VOOR HET ONTWERPEN VAN EEN TRAINING INLEIDING Deze handleiding is opgesteld in het kader van het ontwikkelen van PAS-trainingen, en is bedoeld voor medewerkers van de PAS die hun eigen training
Nadere informatieTeaching, Learning & Technology
Onderzoek naar inzet mobiele technologie Jeroen Bottema Teaching, Learning & Technology Miniconferentie Inholland innoveert Onderwerpen A. Onderzoek ipad-klas Pabo Haarlem B. Didactische inzet mobiele
Nadere informatieLeeromgeving en organisatie
Leeromgeving en organisatie Lesdoel Ik kan een les voorbereiden a.d.h.v. het lesplanformulier van Geerligs. Hoe word ik een goede leraar? Kunst of kunde? Kun je het leren: Ja/Nee Wat doe je hier dan nog?
Nadere informatieLEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management
LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Voor de volgende opdracht zullen de studenten plannen* hoe ze gedurende een week ijs gaan
Nadere informatieTABASCO. Taak gestuurd leren bij Engels
TABASCO Taak gestuurd leren bij Engels Tabasco - Wat is het: Een taalgestuurd lesprogramma, dat volgens een vaste opbouw gebeurt aan de hand van taken. Het is gebaseerd op het proces van op een natuurlijke
Nadere informatieProfessionalisering ontwikkelteam NID Duaal
Professionalisering ontwikkelteam NID Duaal Heerlen, 4 oktober 2011, Hogeschool Zuyd, Heerlen Dr. Bert Hoogveld, Open Universiteit, CELSTEC Drs. Diny Ebrecht, Open Universitieit, CELSTEC. Visionen für
Nadere informatieScenario: theoretisch blok (voorbeeldscenario / blauwdruk van een leerpraktijk)
Christine Prast, onderwijskundige Scenario: theoretisch blok (voorbeeldscenario / blauwdruk van een leerpraktijk) Vooraf Onderwijskundig kader waarbinnen herontwerp plaatsvond Uitgangspunt bij het hier
Nadere informatieLiesbeth Baartman & Raymond Kloppenburg, Hogeschool Utrecht, januari 2013
KIT: KwaliteitsInstrument Toetsprogramma s in beroepsgericht onderwijs Zelfevaluatie-instrument voor docenten Website: www.kwaliteit-toetsprogramma.nl conceptversie 14-03-2013 In onderstaand schema vindt
Nadere informatieVoorwaarden voor effectieve formatieve toetsing
Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Kim Schildkamp, Bernard Veldkamp, Maaike Heitink, Fabienne van der Kleij, Anne Dijkstra, Inge Hoogland, Wilma Kippers Het gebruik van toetsresultaten Review
Nadere informatieDe kracht van (formatieve) toetsing
De kracht van (formatieve) toetsing RU-onderwijsdag 29 okt 2015 Marc Vorstenbosch Testing rules learning (1) In de experimentele groep werden steeds vragen gesteld Studenten antwoordden met clickers (shakespeak
Nadere informatieDe complexe vaardigheid van formatief toetsen in de praktijk
De complexe vaardigheid van formatief toetsen in de praktijk Cindy Poortman, c.l.poortman@utwente.nl Project InformED, m.m.v. Kim Schildkamp, Christel Wolterinck, Jitske de Vries, Adrie Visscher (UT),
Nadere informatie3. Samenwerkend leren
3.1 Denken-Delen-Uitwisselen doel Samen nadenken over een begrip of antwoord groepssamenstelling individueel-> tweetal ->klassikaal 1. Denken: de leerling krijgt een vraag van de leerkracht of moet een
Nadere informatieEFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEVE INSTRUCTIE EN EVALUATIE STRATEGIEEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN
EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEVE INSTRUCTIE EN EVALUATIE STRATEGIEEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN HET DOEL VAN DEZE LEZING - Wat is formatief toetsen - De relatie tot bijvoorbeeld SRL en motivatie - Introduceren
Nadere informatieKwaliteitseisen. 4.1 Praktijk Reflectie Kwaliteitseisen voor toetsing Portfolio 30
25 Kwaliteitseisen Samenvatting In dit hoofdstuk worden de kwaliteitseisen aan een toets besproken. Een toets moet valide, betrouwbaar, bruikbaar en transparant zijn..1 Praktijk 26.2 Reflectie 26.3 Kwaliteitseisen
Nadere informatie3. Wat betekent dat voor de manier waarop lesgegeven zou moeten worden in de - voor jou - moeilijke vakken?
Werkblad: 1. Wat is je leerstijl? Om uit te vinden welke van de vier leerstijlen het meest lijkt op jouw leerstijl, kun je dit simpele testje doen. Stel je eens voor dat je zojuist een nieuwe apparaat
Nadere informatieMotiveren tot studeren. Eduardo Hermsen & Lisa Gommer (OD / CTW / CEE) 26 juni 2015
Motiveren tot studeren Eduardo Hermsen & Lisa Gommer (OD / CTW / CEE) 26 juni 2015 3TU.CEE Samenwerking tussen 3TU Perry den Brok / Chantal Brans (TU/e) Aldert Kamp / Renate Klaassen (TUD) Jan van der
Nadere informatieAchtergrond:uitgangspunt 11/20/2012. ENW-project Professionaliseringspakket voor ELO s in het secundair onderwijs
1 ENW-project Professionaliseringspakket voor ELO s in het secundair onderwijs Prof. dr. T. Schellens Leen Casier Veerle Lagaert Prof. dr. B. De Wever Prof. dr. M. Valcke 2 ENW-project Professionaliseringspakket
Nadere informatie0. LESVOORBEREIDING. Bij kennis verwerven en integreren
LESMODEL DIRECTE INSTRUCTIE Gebaseerd op: Ebbens e.a., Effectief leren in de les; R.J. Marzano, W. Miedema, Leren in vijf dimensies. Zie ook: www.histopia.nl docenten lesmodel (Bas van der Meijden). 0.
Nadere informatieOpbrengsten van CNV thema onderwijsdag 20 april 2016 Masterclass leerstrategieën door Karin Nijman & Inge Verstraete
10 werkvormen om het denken te activeren Goede metacognitieve vaardigheden worden gezien als een voorspeller van succesvol leren. Door expliciet aandacht te besteden aan denkvaardigheden, stimuleer je
Nadere informatieDé toets bestaat niet
Dé toets bestaat niet Over functioneel toetsen voor beter onderwijs Willibrord Huisman, Afdeling Onderwijsondersteuning Marc Vorstenbosch, Fac. Medische Wetenschappen, Afd. Anatomie Onderwijsdag Radboud
Nadere informatieSCAN. in kwaliteitsvol toetsen
SCAN in kwaliteitsvol toetsen Instructies Overloop en beoordeel de concrete indicatoren van valide, betrouwbaar, transparant, efficiënt en/of leerrijk toetsen voor het geheel van toetsen/ de toets van
Nadere informatieHieronder geven wij antwoord op een aantal vragen, die van belang kunnen zijn bij het kiezen van een school voor uw kind(eren).
Waarom kiezen voor onze school? Het is geen gemakkelijke opgave, een goede basisschool te kiezen voor uw kind(eren). De basisschool vervult immers een belangrijke rol in de opvoeding en ontwikkeling van
Nadere informatieProfessionaliseren van de didactische aanpak van het informatievaardighedenonderwijs
Professionaliseren van de didactische aanpak van het informatievaardighedenonderwijs Angelique van het Kaar Risbo Erasmus Universiteit Rotterdam 7 november 2012 Overzicht onderwerpen Training Didactische
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Docenten in het hoger onderwijs zijn experts in wát zij doceren, maar niet noodzakelijk in hóe zij dit zouden moeten doen. Dit komt omdat zij vaak weinig tot geen training hebben gehad in het lesgeven.
Nadere informatieDocenten die hun onderwijs meer willen afstemmen op de individuele verschillen tussen leerlingen en hun leeropbrengst willen vergroten.
1. Differentiëren Onderzoeken welke manieren en mogelijkheden er zijn om te differentiëren en praktische handvatten bieden om hiermee aan de slag te gaan. Vervolgens deze kennis toepassen in de praktijk
Nadere informatieme nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started
me nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started Inhoud Competentiegericht opleiden 3 Doel van praktijktoetsen 4 Wijze van evalueren en beoordelen 4 Rollen 5 Getting started
Nadere informatieDoorloop je eigen Traject!
Traject en VakTraject brengen Zakelijke Communicatie/Nederlands op het gewenste niveau Doorloop je eigen Traject! Blijvend in prijs verlaagd! Traject is al 12,5 jaar hét lesmateriaal Zakelijke Communicatie/
Nadere informatieVerleg je grenzen! Waarom kiest ú voor het nieuwe Taalblokken? Taalblokken Engels Brochure MBO
Brochure MBO Toetsing Figuur 4, toetsing Door de nieuwe aanpak en de goede mix van digitaal lesmateriaal en boeken geeft Taalblokken Engels mij de ruimte om les te geven zoals ik wil. Verleg je grenzen!
Nadere informatieSQL & Relationele datamodellen in interactieve media
SQL & Relationele datamodellen in interactieve media HVA-IAM-V1-TDI-SQL Algemene handleiding bij het vak 2010-2011 Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Leerdoelen:... 3 Competenties:... 3 Plaats in het leerplan:...
Nadere informatieLA KOL Bijeenkomst
LA KOL Bijeenkomst 1 12-13 Verkennen LA KOL op N@tschool Verkennen themadossiers Planning Subjectief concept leren Bekijken LA op N@tschool Trigger: straks bekijken Competenties m.b.t. leren: Vakinhoudelijk
Nadere informatieMasterclass Science. Masterclass Science TBL
Masterclass Science Masterclass Science TBL Tijdens de masterclass Science leer je ontwerpen, bouwen, innoveren, onderzoeken, programmeren, presenteren en wetenschappelijk verslagleggen. Vaak doe je dit
Nadere informatie2. Waar staat de school voor?
2. Waar staat de school voor? Missie en Visie Het Rondeel gaat uit van de Wet op het Basisonderwijs. Het onderwijs omvat de kerndoelen en vakgebieden die daarin zijn voorgeschreven. Daarnaast zijn ook
Nadere informatieDe koekbeurt Martine Brunt Methoden en strategieën voor onderwijsontwerpen
De koekbeurt Een instructieontwerp van een praktische voor leerlingen met een meervoudige handicap in het voortgezet speciaal onderwijs volgens het system approach model 24-2-2010 Martine Brunt Methoden
Nadere informatieOmgaan met Bumpy Moments in de context van Technisch Beroepsonderwijs
VELON/VELOV CONFERENTIE Brussel, 4-5 februari 2016 Omgaan met Bumpy Moments in de context van Technisch Beroepsonderwijs Fontys Hogescholen, Eindhoven Dr. E. Klatter, Dr. K. Vloet, Dr. S. Janssen & MEd
Nadere informatieStrategisch beleidsplan O2A5. De dialoog als beleid
Strategisch beleidsplan O2A5 De dialoog als beleid Bij de tijd, open, boeiend en passend, dat zijn zowel het onderwijs als de werkwijze van O2A5. We hebben dan ook gekozen voor een vernieuwende en eigentijdse
Nadere informatieDe evaluatie en rapportage
De evaluatie en rapportage 1. De evaluatie 1.1 De beeldvorming 1.2 De evaluatiemiddelen 1.3 De externe instanties 1.4 De rapportage 2. Het rapport 1. De evaluatie Om al onze kinderen zo optimaal mogelijk
Nadere informatiedriehoeks- en vierkantsgetallen
Uitdager van de maand driehoeks- en vierkantsgetallen Rekenen Wiskunde, Groep 7 Algemeen Titel Driehoeks- en vierkantsgetallen Cognitieve doelen en vaardigheden voor excellente leerlingen Begrijpen wat
Nadere informatieVALIDITEIT Indicatoren Score Waar blijkt dit uit?
KwaliteitsInstrument Toetsprogramma (KIT) NB: Dit is een vereenvoudigde versie van het totale KIT. Het KIT is oorspronkelijk bedoeld om de kwaliteti van een toetsprogramma te bepalen. Een toetsprogramma
Nadere informatieVier in Balans-tool. Rapportage Teamlid
Vier in Balans-tool Rapportage Teamlid 1 Inleiding Deze tool is gebaseerd op het Vier in Balans-model en is aangevuld met elementen uit Didactiek en Leiderschap in Balans. Dit model vat samen wat er uit
Nadere informatieBijeenkomst 1. Opdracht 1 Doel: Aansluiten bij voorkennins en ervaring van studenten.
Bijeenkomst 1 Leerdoelen: Studenten kunnen Uitleggen waarom sommige informayie makkelijk vergeten wordt en welke factoren een rol spelen Expliciteren hoe hij zelf leert Opdracht 1 Doel: Aansluiten bij
Nadere informatieAlles over. Holmwoods. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieWat Doel Voorbereiding TL overleg Actie / gedrag tijdens overleg Afronding
Week 1 Vorig 1 Reflectie / evaluatie lln 1 Huidig Terugkoppelen van leerlingevaluatie aan experts. Door middel van reflectie lln evalueren. Terugkoppeling opbrengsten evaluatie. Je kunt iets vertellen
Nadere informatieGetting Started. Competentie gericht opleiden in de BIG opleidingen
Getting Started Competentie gericht opleiden in de BIG opleidingen De BIG-opleidingen worden competentiegericht vormgegeven. Met het competentiegericht opleiden hebben de opleidingen een duidelijker inhoudelijk
Nadere informatieWORKSHOP: Wat zijn uw eigen competenties?
LOGO-congres 15 juni 2012 Onderwijsvernieuwing met Ambitie en Passie WORKSHOP: Wat zijn uw eigen competenties? Theo Bouman & Valerie Hoogendoorn Opleidingsinstituut PPO Groningen 1 Doel Feeling te krijgen
Nadere informatieAppendix A Checklist voor visible learning inside *
Appendix A Checklist voor visible learning inside * * Op www.bazalt.nl/lerenzichtbaarmaken kunt u dit formulier downloaden en vervolgens printen. Het is belangrijk dat de medewerkers van de school deze
Nadere informatieECTS-fiche. Graduaat Maatschappelijk Werk Structuurgericht werken. Lestijden. Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot
ECTS-fiche Opzet van de ECTS-fiche is om een uitgebreid overzicht te krijgen van de invulling en opbouw van de module. Er bestaat slechts één ECTS-fiche voor elke module. 1. Identificatie Opleiding Module
Nadere informatieHandleiding Nascholing Digitale Toets Omgeving voor Nascholingsleiders FaSMEd
FaSMEd Prestaties verhogen door formatief toetsen in het reken-wiskundeonderwijs en onderwijs in de natuurwetenschappen Marja van den Heuvel-Panhuizen, Mieke Abels, & Ilona Friso-van den Bos Freudenthal
Nadere informatieLeren en Evalueren in de Ark of Inquiry
Leren en Evalueren in de Ark of Inquiry KWTG Werkplaats 4 maart 2016 Author s name and/or Institution Doelen van de Ark Meer leerlingen enthousiast maken voor science en voor carrieres in science; Onderzoekend
Nadere informatieOnlinelerenleren.nl. Online studievaardigheidstrainingen voor groep 8 t/m examenjaar VO
Onlinelerenleren.nl Leren studeren voor nu én later Online studievaardigheidstrainingen voor groep 8 t/m examenjaar VO De Maltha groep Al meer dan 34 jaar een voorloper op het gebied van leerlingbegeleiding
Nadere informatie