Steunmaatregelen van de Staten/Nederland Steunmaatregel nr. N 102/05 Tegemoetkoming wegens uitbraak aviaire influenza

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, 04-VIII-2005 C(2005) 3113 Betreft: Steunmaatregelen van de Staten/Nederland Steunmaatregel nr N 102/05 Tegemoetkoming wegens uitbraak aviaire influenza Excellentie, Ik heb de eer u mee te delen dat de Commissie besloten heeft geen bezwaar te maken tegen de bovengenoemde steunmaatregelbij dit besluit heeft de Commissie zich gebaseerd op de volgende overwegingen: I PROCEDURES 1) Bij brief van 4 maart 2005, geregistreerd op 9 maart 2005, heeft de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie bovengenoemde steunmaatregel bij de Commissie gemeld overeenkomstig artikel 88, lid 3, van het Verdrag Aanvullende informatie werd verstrekt dmv een brief van 14 juni 2005, geregistreerd op 20 juni 2005 De Commissie had om deze informatie gevraagd bij brief van 2 mei 2005 II BESCHRIJVING VAN DE STEUNMAATREGEL 21 Titel 2) Tegemoetkoming wegens uitbraak aviaire influenza 22 Budget 3) Het totale bedrag bedraagt maximaal ,- 4) De steunmaatregel wordt gefinancierd door het Nederlandse ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Zijne Excellentie de Heer Bernard Rudolf Bot Minister van Buitenlandse Zaken Bezuidenhoutseweg 67 Postbus NL EB Den Haag Wetstraat B-1049 Brussel - België Telefoon: centrale Telex: COMEU B Telegramadres: COMEUR Brussel

2 23 Duur 5) De steunmaatregel heeft betrekking op de uitbraak van aviaire influenza in Nederland in 2003 Vervoersbeperkende maatregelen waren van kracht van 1 maart 2003 tot 22 augustus 2003 Dit is tevens de duur van de steunmaatregel 24 Begunstigden 6) Een schadevergoeding kan worden betaald aan eiervermeerderaars die agv de uitbraak van aviaire influenza broedeieren van kippen hebben geleverd aan eiproductenfabrikanten of broedeieren van kalkoenen, eenden en fazanten aan destructiebedrijven 7) Het geschatte aantal ondernemers waar de steunmaatregel betrekking op heeft ligt tussen 101 en Maatregel 8) Op 28 februari 2003 werd een uitbraak van aviaire influenza geconstateerd in de Nederlandse provincie Gelderland In samenwerking met de Commissie en in overeenstemming met het Richtsnoer van de Raad 92/40 EEG 1 stelde Nederland een nationaal transportverbod in voor pluimvee en broedeieren, inclusief een verbod op de export van pluimvee en broedeieren naar andere lidstaten en derde landen Vanaf 17 april 2003 konden broedeieren van kippen alleen worden geleverd aan eiproductenfabrikanten of destructiebedrijven Broedeieren van kalkoenen, eenden en fazanten werden niet geaccepteerd door de eiproductenfabrikanten en zijn daarom vernietigd Van 17 april tot 22 augustus werden de vervoersverboden in afzonderlijke gebieden één voor één opgeheven, de laatste op 22 augustus Doelstelling 9) De doelstelling van de steunmaatregel is een schadevergoeding te verlenen aan eiervermeerderaars die verlies hebben geleden door de vervoersbeperkende maatregelen en het verbod op export in verband met de uitbraak van aviaire influenza in Nederland in 2003 Verliezen door vervoersbeperkende maatregelen houden verband met het feit dat verkoper of de koper zich in een zone met vervoersbeperkende maatregelen bevond, waardoor de eieren niet konden worden geleverd, maar vernietigd of verkocht moesten worden aan eiproductenfabrikanten 252 Activiteiten 10) Deze steunmaatregel heeft hoofdzakelijk betrekking op broedeieren die agv de uitbraak van aviare influenza niet voor hun oorspronkelijk voorzien gebruik konden worden verkocht en die niet vallen onder Commissie Verordening No 1249/ inzake buitengewone maatregelen ter ondersteuning van de markt in de sector 1 PB L167, , p1 2 PB L237, , p12 2

3 eieren in Nederland Onder deze verordening werd gemeenschapssteun uitgekeerd ter compensatie van broedeieren van kippen die uit noodzaak aan eiproductenfabrikanten werden geleverd tussen 1 maart 2003 en 31 mei 2003 De huidige maatregel heeft daarom betrekking op broedeieren van kippen in de periode 1 juni augustus 2003 en op broedeieren van kalkoenen, eenden en fazanten in de periode 1 maart augustus Voorwaarden 11) Aviaire influenza is een te notificeren ziekte Zij is zeer besmettelijk en kan een serieuze bedreiging vormen voor de pluimveesector De Nederlandse autoriteiten hebben onmiddellijk, nog voorafgaand aan de officiële bevestiging van de ziekte en terwijl de diagnose nog moest worden gesteld, maatregelen genomen in overeenstemming met Raadsrichtsnoer 92/40/EEC over maatregelen ter beheersing van aviaire influenza 12) Bedrijven met contracten voor verkoop of export van broedeieren kunnen een schadevergoeding ontvangen voor broedeieren die konden worden verkocht of geëxporteerd vanwege de vervoersbeperkende maatregelen en het verbod op export Een schadevergoeding kan worden betaald voor broedeieren die in voorraad waren toen de vervoersbeperkende maatregelen en het exportverbod ingesteld werden and voor broedeieren die zijn geproduceerd tijdens de periode van de restrictieve maatregelen omdat het voor vermeerderaars niet mogelijk was om hun hennen naar vernietigingsbedrijven te sturen 3 De schadevergoeding wordt daarnaast alleen betaald indien er sprake is van de juiste documentatie in de vorm van contracten voor verkoop of levering De schadevergoeding wordt betaald aan producenten van broedeieren die hun producten vanwege de vervoersbeperkende maatregelen en het exportverbod hebben moeten verkopen aan een andere afnemer en voor een ander doel dan aanvankelijk voorzien en tegen een prijs die slechts een fractie vertegenwoordigd van de oorspronkelijke prijs 4 13) Er wordt geen schadevergoeding betaald voor winstderving Evenmin wordt er een vergoeding betaald voor eieren die voor het oorspronkelijk voorziene doel ervan (dwz als broedei) op andere beschikbare markten zijn verkocht Als daadwerkelijke vernietiging plaatsvond van de broedeieren, komen de kosten hiervan in aanmerking voor een vergoeding 3 Vermeerderaars konden hun hennen niet naar destructiebedrijven sturen vanwege de vervoersbeperkende maatregelen die golden De hennen werden daarom gehouden en gevoerd (uit overwegingen van dierenwelzijn) De eierproductie ging daarom door Commissie Verordening No 1249/2004 inzake buitengewone maatregelen ter ondersteuning van de markt in de sector eieren in Nederland sluit daarom evenmin broedeieren uit die geproduceerd zijn terwijl de restrictieve maatregelen van kracht waren 4 De broedeieren van kippen konden worden verkocht aan eiproductenfabrikanten voor 0025 Dit wordt beschouwd als een fractie van de marktprijs voor een broedei bij een broederij, welke in 2003 ongeveer 016 bedroeg 3

4 26 Steunintensiteit 14) Voor alle broedeieren (ongeacht of deze verkocht zijn aan eiproductenfabrikanten of destructiebedrijven) wordt een schadevergoeding van ca 0035 betaald Voor broedeieren van kippen komt dit neer op een schadevergoeding van ca 27% Voor kalkoenen- en eendeneieren vertaalt zich dit in een schadevergoeding van ca 9%, voor fazanteneieren ca 8% 27 Cumulatie met andere steun 15) The ontwerp verordening Tegemoetkoming leveranties van broedeieren wegens uitbraak van aviaire influenza houdt rekening met Verordening nr 1249/2004 van de Commissie van 7 juli 2004 houdende vaststelling van buitengewone maatregelen ter ondersteuning van de markt in de sector eieren in Nederland De ontwerp verordening is van toepassing op broedeieren waarop de verordening van de Commissie niet van toepassing is (te weten: broedeieren van kippen in de periode 1 juni augustus 2003 en broedeieren van kalkoenen, eenden en fazanten in de periode 1 maart augustus 2003) Het is de bedoeling voor deze broedeieren tot eenzelfde tegemoetkoming (namelijk ca 0,035 per broedei) te komen las op basis van de Commissie verordening is verstrekt Alleen als er daarna nog geld overblijft, zal dit surplus worden verdeeld over alle broedeieren waarop inkomensverlies is geleden, dus ook over de broedeieren waarvoor tegemoetkoming is verstrekt op basis van de Commissie verordening Op deze wijze wordt de tegemoetkoming zo rechtvaardig mogelijk verdeeld over alle getroffenen De schadevergoeding zal in geen geval meer zijn dan het totale financiële verlies dat de desbetreffende vermeerderaars hebben geleden Zij blijft zelfs substantieel onder dit verlies (zie 26/14 voor de voorziene steunintensiteit) 28 Juridische basis 16) - Commissie Beschikkingen 2003/153/EG van 3 maart 2003, 2003/172/EG van 12 maart 2003, 2003/191/EG van 19 maart 2003, 2003/214/EG van 27 maart 2003, 2003/258/EG van 10 april 2003 en 2003/290/EG van 25 april 2003 (incl verschillende wijzigingen), allen betrekking hebbende op beschermende maatregelen in verband met aviare influenza in Nederland - Richtsnoer van de Raad92/40/EEG tot vaststelling van Communautaire maatregelen voor de bestrijding van aviare influenza - Commissie Verordening nr 1249/2004 van 7 juli 2004 inzake buitengewone maatregelen ter ondersteuning van de markt in de sector eieren in Nederland - Regeling vervoersbeperkingsgebieden pluimvee 2003, geconsolideerde versie III BEOORDELING 17) Overeenkomstig artikel 87, lid 1, van het Verdrag zijn steunmaatregelen van de staten of in welke vorm ook met staatsmiddelen bekostigd, die de mededinging 4

5 door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producties vervalsen of dreigen te vervalsen, onverenigbaar met de gemeenschappelijke markt, voorzover deze steun het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt 18) De financiële bijdragen die selectief aan de ondernemers worden gegeven in het kader van de genotificeerde maatregel valt onder de strekking van Artikel 87 (1) aangezien zij economisch voordeel oplevert dat de desbetreffende boeren bij de normale uitoefening van hun bedrijf niet zouden hebben ontvangen waardoor hun concurrentiepositie verbetert ten opzichte van andere ondernemers in de Gemeenschap die niet een zelfde soort steun ontvangen 5 Aangezien deze ondernemers actief zijn in een zeer competitieve internationale markt beïnvloedt de maatregel de handel tussen de lidstaten 19) Er bestaan echter uitzonderingen op het verbod op staatssteun uit Artikel 87(1) Inde toepassing van Artikel 87(3)(c), kan de Commissie steun verenigbaar achten met de gemeenschappelijke markt indien de steun de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën vergemakkelijkt, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad 20) Schadevergoeding voor ondernemers voor verliezen als gevolg van dier- o plantenziekten en voor de preventie van toekomstige ziekten dient te worden beoordeeld op basis van punt 114 van de Communautaire Richtsnoeren voor staatssteun in de landbouwsector 6 (hierna genoemd de richtsnoeren) 21) Om te voldoen aan de vereisten van de richtsnoeren moet een maatregel voor de bestrijding van dierziekten aan vier voorwaarden voldoen: * De ziekte moet onderwerp van bezorgdheid bij de overheid zijn en de steun moet deel uitmaken van een adequate programma op Gemeeschaps-, nationaal of regionaal niveau voor de preventie, beheersing en uitroeiing van de desbetreffende ziekte * De doelstellingen moeten preventief zijn of op compensatie gericht of een combinatie van beiden * De steun moet verenigbaar zijn met beide doelstellingen en met de specifieke bepalingen zoals vastgelegd in de Communautaire veterinaire wetgeving De ziekte moet duidelijk worden geïdentificeerd en de betrokken maatregelen moeten worden beschreven * Bewijs moet worden geleverd dat overcompensatie van verliezen uitgesloten is 22) Uit de maatregel blijkt dat: De ziekte kan worden opgevat als onderwerp van bezorgdheid bij de overheid Richtsnoer 92/40/EEG geef duidelijk aan dat dit bij aviare influenza het geval is De kosten verband houdende met de bestrijding van deze ziekte moeten daarom 5 Volgens het Hof van Justitie wijst een verbetering van de concurrentiepositie van een onderneming die het gevolg is van staatssteun in het algemeen op een verstoring van de concurrentie met andere ondernemingen die niet zulke steun ontvangen, Zaak C-730/79, [1980] ECR 2671, paragraaf 11 en 12 6 PB C 232, , p2 5

6 niet worden opgevat als normale operationele kosten die moeten worden gedragen door de desbetreffende ondernemers Zoals hierboven beschreven is daarnaast een adequaat programma uitgevoerd van beschermende maatregelen verband houdende met aviare influenza in Nederland Deze beschermende maatregelen (de vervoersbeperkingen en de ban op export) hadden niet alleen betrekking op kippen, maar ook op kalkoenen, eenden en fazanten Het opnemen van broedeieren van kalkoenen, eenden en fazanten in deze maatregel lijkt derhalve gerechtvaardigd 23) De maatregel is duidelijk gericht op compensatie en richt zich op het toekennen van een vergoeding voor ondernemers voor kosten waarmee zij zich geconfronteerd zagen als gevolg van de uitbraak van aviare influenza Doelstelling is de (gedeeltelijke) compensatie voor vermeerderaars die agv de uitbraak van aviare influenza en de daarmee samenhangende vervoersbeperkende maatregelen hun eieren moesten leveren aan eiproductenfabrikanten of moesten vernietigen Er wordt alleen een schadevergoeding betaald voor gevallen waarin de eieren zijn vernietigd of verkocht aan eiproductenfabrikanten Onder deze maatregel kan geen compensatie worden betaald voor eieren die zijn verkocht voor hun oorspronkelijk voorziene doel op andere beschikbare markten 24) De beschikking van de Raad 90/424/EEG voorziet in Communautaire uitgaven op veterinair terrein in lidstaten voor de uitroeiing van bepaalde dierziekten, waaronder aviare influenza De maatregelen voor bestrijding van aviare influenza zijn eveneens in overeenstemming met het Richtsnoer van de Raad 92/40/EEG inzake de bestrijding van aviare influenza 25) De Nederlandse autoriteiten hebben de mogelijkheid van overcompensatie uitgesloten De schadevergoeding voor de broedeieren wordt berekend op basis van de relevante prijsdocumentatie tussen koper en verkoper Vermeerderaars wiens broedeieren niet werden vernietigd, maar konden worden verkocht aan een andere gebruiker dan oorspronkelijk voorzien tegen een prijs die slechts een fractie vertegenwoordigd van de oorspronkelijke prijs kunnen een gedeeltelijke vergoeding krijgen voor hun verliezen Dit wordt in overeenstemming geacht met punt 114 van de richtsnoeren aangezien de eieren voor een volkomen ander doel werden verkocht (eiproducten) De prijs waartegen de eieren zijn verkocht is slechts een fractie van de normale prijs voor broedeieren waardoor de transactie kan worden beschouwd als zijnde gelijk aan vernietiging 26) Aangezien de maatregel in overeenstemming is met de bepalingen van de richtsnoeren en in het bijzonder met punt 114, kan geconcludeerd worden dat hij van de uitzondering kan profiteren waarin artikel 87(3)(c) van het Verdrag voorziet IV BESLUIT 27) Na bestudering van de genotificeerde maatregel in het licht van de geldende staatssteunregels, concludeert de Commissie dat aan alle relevante voorwaarden voor de toepassing van artikel 87(3) van het Verdrag is voldaan 28) Gezien het voorgaande, heb ik de eer u mee te delen dat de Commissie besloten heeft geen bezwaar te maken tegen de aangemelde steunmaatregel 6

7 29) In geval deze brief vertrouwelijke gegevens mocht bevatten die niet mogen worden bekendgemaakt, wordt u verzocht de Commissie daarvan binnen vijftien werkdagen vanaf de ontvangst van dit schrijven in kennis te stellen Ontvangt de Commissie binnen de vastgestelde termijn geen met redenen omkleed verzoek, dan neemt zij aan dat u instemt met mededeling aan derden en bekendmaking van de volledige tekst van dit schrijven in de authentieke taal op internetsite Dit verzoek dient bij aangetekend schrijven of bij faxbericht te worden gericht aan: Europese Commissie Directoraat-generaal Landbouw en Plattelandsontwikkeling Directoraat H Landbouwwetgeving Eenheid H2 Concurrentie Loi 130 5/128 B-1049 BRUSSEL Fax : Met de meeste hoogachting, Voor de Commissie Mariann FISCHER BOEL Lid van de Commissie 7