Samenvatting Maatschappijleer Maatschappijleer pluriforme samenleving

Transcriptie

1 Samenvatting Maatschappijleer Maatschappijleer pluriforme samenleving Samenvatting door een scholier 2212 woorden 22 maart keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Maatschappijleer samenvatting - Pluriforme samenleving 1 - Pluriforme samenleving= een land waarin mensen naast elkaar leven met uiteenlopende godsdiensten en levensstijlen en waar een redelijke mate van verdraagzaamheid heerst - Cultuur= alle waarden, normen en gewoonten die mensen binnen een groep/samenleving delen Cultuurkenmerken: 1. Normen & waarden 4. Sport 2. Kennis 5. Symbolen 3. Kunst 6. Feestdagen - Dominante cultuur= alle waarden, normen en gewoonten die de meerderheid deelt (bijv. spreken van de Nederlandse taal, gelijkwaardigheid man en vrouw) Nederlanders bekend als tolerant (anders denken respecteren), maar respect en tolerantie niet altijd vanzelfsprekend (bijv. demonstraties tegen moslims, homo s, asielzoekers) - Subculturen= waarden, normen en andere cultuurkenmerken wijken af van de dominante cultuur Te herkennen aan een specifieke levensstijl (bijv. gothics, boeren, hipsters) - Tegencultuur= groepen die zich verzetten tegen de dominante cultuur of soms zelfs een bedreiging vormen (bijv. hackers leggen websites van organisaties plat waar ze het niet mee eens zijn, protesten tegen ) - Culturele diversiteit= er zijn veel verschillende subculturen en levensstijlen De indelingen: 1. Stad & platteland stad= drukte en anonimiteit en dorp= sociale cohesie 2. Jong & oud jong= moderne dingen (smartphone, internet) en oud= oudere dingen (boeken, geen internet). Jongere mensen dragen andere kleding, luisteren naar andere muziek en besteden vrije tijd anders dan de ouderen. Zij hebben een ander referentiekader 3. Beroep & maatschappelijke positie Als je ergens werkt moet je je aanpassen aan de normen en waarden van dat Pagina 1 van 6

2 bedrijf. De maatschappelijke positie en inkomen hebben invloed op je leefstijl (wat voor wijk woon je, van welke club ben je lid, met welk accent praat je enz.) 4. Mannen & vrouwen De cultuur bepaalt het gedrag van mannen en vrouwen (manier van kleden, verschil in hobby s). Er zijn rolpatronen, algemene verwachtingen en opvattingen over hoe iemand zich moet gedragen 5. Etniciteit Door migratie veel verschillende etnische achtergronden. Je hebt allochtonen en autochtonen. 6. Godsdienst Bij elke godsdienst horen specifieke opvattingen, gebruiken en feestdagen. Er zijn mensen die streng geloven en mensen die losser geloven. - Factoren die culturen kunnen veranderen: 1. Economische welvaart of niet 2. Beter onderwijs of niet 3. Emancipatie vrouw of niet (gelijke rechten en zelfstandigheid voor vrouwen) 2 -Nature-nurturedebat Wordt je gedrag meer bepaald door aangeboren of aangeleerde eigenschappen? Nature-aanhangers denken aangeboren (bijv. lichaamsbouw, seksuele voorkeur) Nurture-aanhangers denken aangeleerd, de cultuur is bepalend Ze hebben allebei gelijk (vermogen om te praten aangeboren, de taal zelf is aangeleerd) -Socialisatie= het proces waarbij iemand de waarden, normen en andere cultuurkenmerken van zijn samenleving aanleert, cultuuroverdracht Gevolgen van socialisatie: 1. Je raakt als individu aangepast aan je omgeving 3. Cultuur blijft voortbestaan 2. Begrijpt anderen beter Voorbeeld: als kind leer je lopen en praten, iemand slaan en in bed plassen leer je af. Zonder mensen om je heen leer je nooit goed functioneren in de samenleving. -Socialiserende instituties= groepen/organisaties en collectieve gedragspatronen die specifieke waarden, normen en gewoonten overdragen -Collectieve gedragspatronen= gemeenschappelijke gebeurtenissen (Kerstmis, carnaval) Socialisatie vindt plaats binnen de gemeenschappen waar je toe behoort (bijv. je gezin, je school, je vriendenkring, je geloof) Belangrijke socialiserende instituties: de overheid en de media De overheid vormen specifieke waarden en normen tot wetten waar iedereen zich aan moet houden De media hebben grote invloed op het denken en gedrag van mensen De cultuuroverdracht is gebaseerd op imitatie, informatie en sociale controle. 1. Imitatie vooral kinderen (jongetjes doen voetballer na, meisjes kleden als hun idool) 2. Informatie kennisoverdracht (school, werk, media) 3. Sociale controle de manieren waarop mensen anderen stimuleren of dwingen zich te houden aan de geldende normen (als je boert tijdens het eten, zeggen je ouders er wat van heb je je hw gemaakt, dan krijg je compliment van je docent). Je krijgt steeds signalen van je omgeving, goed gedrag wordt beloond en verkeerd gedrag wordt bestraft (sanctie) Formele sociale controle is gebaseerd op geschreven regels (wetten, arbeidscontract) Pagina 2 van 6

3 Informele sociale controle is gebaseerd op ongeschreven regels (beleefdheidsvormen) Socialisatie leidt tot internalisatie. - Internalisatie= mensen maken waarden, normen en gewoonten eigen en gedragen zich automatisch zoals verwacht wordt (bijv. Peuters die zindelijk worden vinden het in het begin spannend, maar na een tijd gaat dit vanzelf, het gewenste gedrag is geïnternaliseerd) Voorbeelden van geïnternaliseerd gedrag: fietsen, telefoneren, manier van begroeten Door socialisatie ontwikkelt ieder mens een persoonlijke en sociale identiteit. - Persoonlijke identiteit= aangeleerde kenmerken die horen bij je persoonlijkheid (muziekstijl, uiterlijk en talenten dat al is aangeboren) - Sociale identiteit= groepen en culturen waarmee je je verbonden voelt (Iemand voelt zich Nederlander en tegelijk ook Turk) De vrijheid die je krijgt voor het ontwikkelen van je persoonlijke identiteit is niet overal hetzelfde. - Individualisme= gericht op het individu De Nederlandse dominante cultuur is individualistisch. De banden tussen de mensen zijn vrij los. Verwacht wordt bijv. dat burgers voor zichzelf opkomen. - Collectivisme= de groep gaat voor het individu Bijv. in Arabische landen is gastvrijheid belangrijk, spreek je hun daar op aan dan zien ze dat als een aanval op de groep. -Masculiene culturen werelden van mannen en vrouwen duidelijk gescheiden. Mannen zijn meer leidend (bijv. in Mexico en Saudi-Arabië) - Feminiene culturen vrouwelijke en mannelijke rollen lopen meer in elkaar over. Gelijkheid (bijv. in Nederland en Zweden) 3 Kenmerken van de Nederlandse samenleving vóór de WO II: 1. Sterke gezagsverhoudingen Werknemers bewonderden hun baas en kinderen respecteerden het gezag van hun ouders/onderwijzers. 2. Weinig sociale mobiliteit weinig vrijheid en mondigheid in keuzes en kansen (jongeren met een laag niveau kregen bijna nooit kans op een goede baan). Ook was er verschil tussen rijk en arm. 3. Sterk godsdienstig en verzuild mensen organiseerden zich rond hun geloof/overtuiging Katholiek betekende dus ook katholiek, van de kerk mocht je niet omgaan met andersdenkenden. Hetzelfde geldt ook voor protestanten en socialisten. 4. Geleefd naar traditionele rolpatronen Man was hoofd van het gezin en verdiende het geld en de vrouw deed het huishouden en zorgde voor de kinderen. Na de oorlog kwam er een periode van wederopbouw. Herstellen van alles wat door de oorlog verwoest was. De economie kwam weer op gang en hierdoor had de overheid meer belastinginkomsten. Dat geld werd gebruikt voor investeringen in het onderwijs, de gezondheidszorg, de sociale zekerheid enz. Hierdoor nam de sociale mobiliteit toe. Nederland veranderde in een consumptiemaatschappij, een samenleving die sterk gericht is op vrijetijdsbesteding en Pagina 3 van 6

4 materieel bezit. Door de stijging van de inkomsten van mensen konden ze luxeproducten kopen. De invoer van vakantiedagen zorgde voor de groei van de vrijetijdsindustrie. Vakantie werd normaal. - Ontkerkelijking= de kerk verliest invloed in de maatschappij. Er kwam een eind aan de verzuiling - Ontzuiling= mensen kregen minder behoefte om hun hele leven te laten bepalen door hun geloof- of levensovertuiging. Daardoor ging het publiek meer op basis van voorkeur en smaak kranten en omroepen kiezen. De ontkerkelijking en de toegenomen welvaart zorgden voor andere denkbeelden, steeds meer als individu, en dat zorgde weer voor sociale mobiliteit, persoonlijke vrijheid en mondigheid (bijv. dat jongeren het beroep kozen die zij zelf wilde). De welvaartsgroei veranderde ook de leefstijl van jongeren. Ze hoefden hun loon niet meer af te staan aan hun ouders en hielden zo geld over voor bijv. nieuwe kleding en de bioscoop Er kwamen jongerenculturen jongeren met een eigen stijl (vaak gegroepeerd door kledingstijl en muziekvoorkeur) Ze kregen meer vrije tijd band met gezin werd losser band met leeftijdsgenoten beter -Vrouwenemancipatie= ontwikkeling en streven naar gelijke rechten en zelfstandigheid voor vrouwen, maar ook homo s enz. Ondanks de emancipatiebeweging is er nog ongelijkheid (vrouwen verdienen vaak nog steeds minder, discriminatie, en homo s worden op sommige plekken nog niet geaccepteerd) - Globalisering= de ontwikkeling waardoor mensen wereldwijd steeds meer met elkaar verbonden raken. Globalisering heeft gezorgd voor sterke cultuurveranderingen, zo hebben we bijv. omgangsvormen, kledingstijlen en eetgewoonten overgenomen die niet Nederlands zijn (eten in fastfoodrestaurants, Halloween vieren, praten via WhatsApp) 4 Het is een grote stap om je vertrouwde omgeving te verruilen voor een onbekend land. Motieven voor migratie: 1. Economische motieven verlaten land vanwege werk (armoede in eigen land) 2. Sociale motieven verlaten land vanwege familie/partner/anders die daar leven 3. Politieke motieven verlaten land vanwege de politieke situatie (oorlog/bedreiging als minderheid) Historisch migratieoverzicht: Zuidelijke Nederlanders Nederlanders emigreren joden uit SP en EU gastarbeiders uit SP en TURK trekarbeiders uit DU en BE volgmigranten uit TURK en MARR joden uit DU vluchtelingen migranten uit NL-Indië arbeidsmigranten uit EU-landen mijnarbeiders uit PL, DU en IT Soorten immigratiestromen: 1. Gastarbeiders mensen die komen om te werken en uiteindelijk weer terug gaan 2. Arbeidsmigranten mensen die komen omdat ze hier willen werken 3. Kennismigranten mensen die kennis meebrengen waar behoefte aan is Pagina 4 van 6

5 4. Illegalen mensen die geen geldige papieren hebben voor hun verblijf in het land 5. Vluchtelingen mensen die hun land onder druk van oorlog en geweld verlaten -Gezinshereniging= iedereen boven de 21 jaar met voldoende inkomen ne een verblijfsvergunning heeft het recht om zijn gezin hierheen te laten verhuizen - Gezinsvorming= een inwoner van NL trouwt met een buitenlander en sticht hier een gezin Internationale wetten en verdragen zijn er voor het toelaten van bepaalde groepen/mensen. De belangrijkste: 1. VN-Vluchtelingenverdrag hierin staan regels over hoe NL moet omgaan met asielaanvragen/verblijfsvergunningen 2. Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens hierin staan de mensenrechten 3. Universele Verklaring van de Rechten van de Mens hierin staat dat NL de rechten van nieuwkomers moet respecteren 4. Verdrag van Schengen hierin staat dat verkeer van goederen/personen mogelijk is tussen landen in de Schengenzone (meeste landen in de EU) 5 Hoe de nieuwkomers en de autochtone bevolking met elkaar omgaan kan op 3 mogelijkheden: 1. Assimilatie mensen uit een cultuurgroep passen zich volledig aan aan de dominante cultuur in een samenleving (gebeurt in NL niet veel) 2. Segregatie groepen leven gescheiden van elkaar (bijv. in de ene wijk alleen maar Chinezen, in de andere wijk alleen maar Afrikanen) 3. Integratie wederzijdse aanpassing tussen cultuurgroepen, zit tussen assimilatie en segregatie (bijv. nieuwkomers alleen aanpassen aan de kernwaarden van de dominante cultuur zoals de Nederlandse taal leren Nederland biedt mensen aan om hun eigen gewoonten en tradities te behouden) Het doel hiervan is om een tweedeling in de samenleving tegen te gaan. Kenmerken van een open samenleving: 1. Burgers hebben veel vrijheden voor het naleven van hun eigen waarden en normen 2. Aan nieuwkomers wordt gevraagd om zich aan te passen aan de dominante cultuur Politieke opvattingen culturele diversiteit: Christendemocraten (CDA) hechten veel waarde aan vrijheid van godsdienst, de Nederlandse dominante cultuur is de hoofdzaak en de cultuurgroepen moeten invoegen Liberalen (VVD en D66) benadrukken eigen verantwoordelijkheid van alle burgers. Nieuwkomers zelf verantwoordelijk voor een plek in de samenleving Sociaaldemocraten (GroenLinks, PvdA en SP) samenleving zonder ongelijkheid en armoede, willen gelijke kansen voor Pagina 5 van 6

6 alle minderheden in NL. GroenLinks benadrukt eigen verantwoordelijkheid van nieuwkomers. De PvdA en SP vinden dat de overheid actief moet helpen bij integratie. Rechts-populisten (PVV) vind multiculturaliteit een bedreiging voor NL. Migranten moeten zich volledig aanpassen aan de dominante cultuur (assimilatie). De toenemende immigratie in de EU zorgt ervoor dat de politieke opvattingen scherper tegenover elkaar staan. Er zijn protectionisten en internationalisten. - Protectionisten hebben veel zorgen over het verlies van eigenheid door de toenemende immigratie. Ze willen bescherming van de eigen cultuur. - Internationalisten zien immigratie als iets onvermijdelijks en benadrukken de voordelen. Vinden dat Europese samenwerking nodig is om een goede positie te hebben tegen China, India, Rusland en de VS. Pagina 6 van 6