Samenvatting Maatschappijleer Pluriforme samenleving

Transcriptie

1 Samenvatting Maatschappijleer Pluriforme samenleving Samenvatting door V woorden 26 maart keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer Samenvatting Pluriforme Samenleving Periode 3 Waardering: wat iemand belangrijk vindt. Regels verhoudingen binnen een samenleving hangen af van: o De opvattingen van degenen die de macht hebben. o Invloed van degenen die een ondergeschikte positie innemen. o De machtsmiddelen die beide groepen hebben. Democratisch: burgers kunnen invloed uitoefenen op de regels die er in de samenleving gelden. We spreken van een maatschappelijk probleem als het probleem: o Gevolgen heeft voor grote groepen in de samenleving. o Ontstaat door maatschappelijke ontwikkelingen. o Te maken heeft met tegengestelde belangen. o Om een gemeenschappelijke oplossing vraagt. Belangentegenstellingen: verschil tussen mensen dat de ene wel ergens belang bij heeft maar de ander niet. Ze ontstaan vaak door verschillen in: o Politieke visie o Geloofsovertuigingen o Levensovertuiging o Sociaaleconomische positie o De plek waar je woont en waar je mee te maken krijgt. Dilemma: een lastige keuze tussen twee of meer alternatieven. Pagina 1 van 11

2 Maatschappelijk probleem : een politiek probleem omdat de politiek voor een oplossing moet zorgen en de alternatieven moet afwegen. KERNBEGRIPPEN: Normen ( sociale verplichting): opvattingen over hou je je op grond van een bepaalde waarde behoort te gedragen Waarden: uitgangspunten of principes die mensen belangrijk vinden en die ze daarom willen nastreven Belangen: een voor of nadeel dat iemand ergens bij heeft Macht: het vermogen om het gedrag van anderen dwingend te beïnvloeden Sociale cohesie: de mate waarin mensen in een sociaal verband (zoals een land) door onderlinge verbindingen het gevoel hebben bij elkaar te horen Idealen: concrete waarden die je graag wilt verwezenlijken. Gezag / formele macht: macht die in regels of wetten is vastgelegd. Informele macht: mensen beïnvloeden elkaar zonder een formeel systeem van wetten en regels. Dynamiek van de samenleving: het constant veranderen van de waarden, normen en belangen, hangt af van: o De plaats o De tijd o De groep Dingen die invloed hebben op het doorgeven van informatie: -Is de info betrouwbaar?: o Welke bron? o Feiten of meningen? Feiten: objectief en controleerbaar Meningen: subjectief o Wordt het van verschillende kanten bekeken? -Communicatieruis: o Zender zend informatie niet juist of onvolledig uit. Pagina 2 van 11

3 -vanuit zijn referentiekader -stereotypering -manipulatie -vooroordelen o Ontvanger ontvangt informatie verkeerd. -selectieve waarneming -referentiekader o Er ontstaan vooroordelen door informatie overdracht. Manipulatie: feiten opzettelijk weglaten of verdraaien zonder dat de ontvanger het merkt. Propaganda: doelbewust en met herhaling eenzijdige informatie geven met als doel de mening van mensen te beïnvloeden. Indoctrinatie: langdurig, systematisch en dwingend eenzijdige opvattingen opdringen met de bedoeling dat het publiek deze kritiekloos accepteert. Selectieve perceptie: de informatie wordt zodanig vervormd dat deze zo veel mogelijk past in ons referentiekader. Referentiekader: alles wat je bezit aan kennis, ervaringen, normen, waarden en gewoonten. Stereotypering: je hebt een vaststaand beeld van een groep mensen aan wie je allemaal dezelfde kenmerken toeschrijft. Vooroordeel: een vooropgezette en voorbarige mening over iets of iemand zonder kennis van zaken. Discriminatie: het anders behandelen van individuen of groepen op grond van kenmerken die in de gegeven situatie niet van belang zijn. Pagina 3 van 11

4 Injectienaaldtheorie: Media heeft sterke invloed op de mensen, mensen gaan ideeën overnemen. Multiple-step-flowtheorie: Opinieleiders (mensen met veel informeel gezag) hebben meningen die mensen snel overnemen. Cultivatietheorie: Mensen verwisselen echte werkelijkheid met de televisiewerkelijkheid. Selectieve perceptie: Mensen geven telkens hun mening over onderwerpen, ze nemen het nooit objectief weer. Agendatheorie: Waar het in de media veel over gaat, gaat het in de gespreken van mensen en de politieke agenda over. Framingtheorie: Het gaat erom vanaf welke kant media onderwerpen belichten (mediaframe) dit bepaald hoe mensen over een onderwerp denken Cultuur: alle waarden normen en andere aangeleerde kenmerken die leden van een groep of samenleving met elkaar gemeen hebben en als vanzelfsprekend beschouwen. Cultuur (3) o werkt gedragsregulerend (laat het gedrag van mensen geordend verlopen). o bepaalt deels het referentiekader. o bepaalt de groep waarbij je hoort en je identiteit. Presentation of the self: de manier waarop wij ons in een rol van bijv. bakker, moeder, leerling of consument laten zien (volgens socioloog Erving Goffman) wordt sterk bepaald door maatschappelijke verwachtingen. Impression management: is presentation of the self maar dan voor groepen mensen Dominante cultuur: het geheel van waarden, normen en kenmerken dat door de meeste mensen binnen een samenleving wordt geaccepteerd. Subcultuur: een groep die eigen waarden, normen en andere kenmerken ontwikkelt die afwijken van de dominante cultuur. Pagina 4 van 11

5 Etnische subcultuur: een subcultuur van mensen die behoren tot dezelfde etnische groep (behorend tot een bepaald volk of uit een bepaald land afkomstig). Tegencultuur: een subcultuur die strijdig is met de dominante cultuur, gedragen door mensen die een bedreiging vormen voor de/ zich verzetten tegen de dominante cultuur. Socialisatie: het proces waarbij iemand, bewust of onbewust, de waarden, normen en andere cultuurkenmerken van zijn groep krijgt aangeleerd. Socialisatie vindt plaats binnen socialiserende instituties (: instellingen organisaties en collectieve gedragspatronen waarbinnen en waarlangs de cultuuroverdracht in een samenleving plaatsvindt. De belangrijkste: gezin, school, werk, vriendenkring, geloofsrichting, clubs) Door: o Imitatie: nadoen o Sociale controle: de manier waarop mensen anderen stimuleren of dwingen zich aan de geldende normen te houden. o Enculturatie (de cultuur vanaf de geboorte aangeleerd krijgen) o Acculturatie (aanleren van cultuurkenmerken waar je oorspronkelijk niet tot behoord) o Internalisatie: bepaalde aspecten van de cultuur of de samenleving waar je bij hoort, zo eigen hebt gemaakt, dat je je automatisch gaat gedragen zoals de groep dat van je verwacht. Veranderingen binnen de dominante cultuur vinden plaats door subculturen en tegenculturen. Groepsidentificatie: het verwant voelen van mensen met de dominante en subculturen. Gevolg: persoonlijkheid/identiteit bestaat voor een deel uit sociale elementen. Individualistisch: gericht op individuele ontplooiing. Collectivistisch: gericht op welzijn van groepen. Loyaal: trouw Nature: aangeboren Nurture: aangeleerd Nederland tot 1960: o Weinig sociale mobiliteit Het was moeilijk te stijgen op de maatschappelijke ladder o De samenleving sterk gezinsgezind Gehuwde vrouwen waren handelingsonbekwaam (: ze mochten zonder toestemming van hun man of vader geen overeenkomst sluiten, zoals het openen van een bankrekening of het kopen van een huis, tot 1956) o Strikte hiërarchie Pagina 5 van 11

6 (geaccepteerde) verschillen in rangen en standen o Verzuild Het maatschappelijk leven werd bepaald door geloofs- en levensovertuigingen Nederland na 1960: o Nieuwe verhoudingen Welvaart groeit à sociale mobiliteit à grotere mondigheid Nederland wordt een consumptie maatschappij o Meer kans voor het individu Kans op individuele ontplooiing o Emancipatie Feministische actiegroepen o Ontkerkelijking en ontzuiling O.a. door televisie à ontzuilingà mensen groeien naar elkaar toe Secularisatie: loskomen van de christelijke kerk o Opkomst jongerenculturen Hippies, provo s Peergroup: een groep mensen in dezelfde leeftijdscategorie met overeenkomstige belangenstelling en leefstijl. o Diversiteit in media-aanbod Tot jaren 60 bepaalde de overheid de media Jaren 80 vanuit Luxemburg nieuwe radio en televisie 1989 naast publieke ook commerciële omroepen toegestaan o Globalisering Mogelijkheid tot wereldwijde communicatieà verandering van onze kijk naar de wereld à internationalisering van culturenà culturele globalisering Pushfactoren: factoren om een land te verlaten Pullfactoren: de redenen om naar een land te komen Allochtoon (inwoners met een migrantenachtergrond): iemand met ten minste één ouder die in het buitenland geboren is. Autochtoon (inwoners zonder een migrantenachtergrond): iemand die in Nederland geboren is en waarvan de Pagina 6 van 11

7 (groot)ouders ook hier zijn geboren en opgegroeid. Gastarbeiders: mensen die naar Nederland gehaald zijn om hier te werken, twee groepen: o Mensen uit minder welvarende lidstaten van de EU (Polen, Bulgarije, Roemenië), deze mensen willen vaak voor een lager loon werken dan de gemiddelde Nederlander. o Kennismigranten: hoogopgeleide mensen uit landen zoals Duitsland, de VS, Japan, China, Zuid-Korea en India. o Illegalen: mensen die geen wettige toestemming hebben om hier te wonen en te werken. Rijksgenoten uit: o Indië Nederlandse Indiërs: mensen uit Indië die net na de vorming van Indonesië naar Nederland geëmigreerd zijn. Molukkers: mensen die in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger hadden gevochten. o Suriname o Antillen Gezinshereniging: als mensen die legaal in Nederland verblijven en hun gezinsleden later overkomen. Gezinsvorming: als iemand met een verblijfsvergunning met een buitenlander trouwt en een gezin sticht. Asiel: toevluchtsoord luchtelingen zijn mensen die hun land onder druk verlaten. Heterogene samenleving: samenleving met veel culturele verschillen. Zichtbaar door: o Emancipatie; Feminiene cultuur: cultuur met belangrijkste waarde de kwaliteit van het leven voor alle individuen, ongeacht geslacht Gelijkberechtiging: strijden voor gelijkwaardigheid voor de wet o Bestuur en gezag; Rationele bestuur wijze: formeel, onpersoonlijk en bureaucratisch, bedoeld om alle burgers gelijk te kunnen behandelen Traditionele/charismatische gezag: in veel niet Westerse landen, gekenmerkt door vriendendiensten en voorkeursbehandelingen o Huwelijk en seks; Familie-eer: eer van een familie Tweede generatie: Pagina 7 van 11

8 o Opvoeding. Wij-zijdenken: het wij-gevoel dat in een land (nationaal) kan optreden maar ook binnen andere soorten groepen Out- group: de groep die er niet bij hoort In- group: de wij-groep Polarisatie: als wij-zijdenken en versterking van de eigen groepsidentiteit leidt tot conflicten, omdat de verschillen tussen groepen worden vertaald in vijandbeelden Demoniseren: het bewust zwartmaken van een groep om het wij-zijdenken te stimuleren Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) zegt dat de regering zich er niet te veel moet bemoeien. Drie strategieën die de overheid kan hanteren bij conflicten en cultuurverschillen volgens de WRR: o Dulden: accepteren van afwijkend gedrag o Controleren en beslechten: personen confronteren met de last of onvrede die ze veroorzaken, met het doel dat mensen zich aanpassen o Verbieden en handhaven: het bestraffen van afwijkend gedrag (als het de rechten van anderen aantast en wettelijk strafbaar is) Drie manieren om, om te gaan met culturele diversiteit: o Segregatie: het opdelen van een samenleving in gescheiden delen (uit vrije wil of niet) o Assimilatie: een bevolkingsgroep past zich zo volledig aan dat de oorspronkelijke cultuur grotendeels verdwijnt o Integratie: als iemand zich aanpast aan de cultuur war hij in terechtkomt, maar tegelijkertijd gedeeltelijk zijn eigen gewoonten, normen en waarden kan behouden. Hier is sprake van als: Iemand een gelijke juridische positie heeft Iemand een gelijkwaardige deelname heeft op sociaaleconomisch terrein Iemand voldoende kennis van de taal heeft Iemand de gangbare waarden, normen en gedragspatronen respecteert Melting pot : culturen van etnische groepen versmelten met de dominante cultuur, zodat er in feite een nieuwe cultuur ontstaat Salad bowl : er is sprake van wederzijdse beïnvloeding van culturen maar cultuurgroepen behouden hun eigen typische kenmerken. Intigratie probleem door: o Verschillen in achtergrond; Sociaal-cultureel verschil is groot (agrarisch- ambachtelijk à stedelijk seculier) o Sociale ongelijkheid; Pagina 8 van 11

9 Werkloosheid Taalachterstand Woonsituatie Discriminatie o Passief integratiebeleid; Integratie met behoud van cultuur en identiteit: weinig eisen aan nieuwkomers Cultuurrelativisme: ervan uitgaan dat de ene cultuur niet beter is dan de andere o Culturalisering van het debat: cultuurverschillen tussen nieuwkomers en autochtone bevolking wordt als hoofdoorzaak van de achterstand van etnische minderheden aangewezen. Sociaaleconomische integratie: meedoen met economie Politieke integratie: meedoen met politiek Sociaal-culturele integratie: aanpassen aan cultuur Sociale cohesie: de mate waarin mensen bindingen met elkaar hebben en het gevoel hebben bij elkaar te horen. Soorten bindingen: o Affectieve bindingen (relaties) Collectieve ervaring: een bepaalde groep vormen voor een korte tijd (popconcert) o Economische bindingen (geld uitwisselen) Door arbeidsdeling (geld) een geglobaliseerd economisch netwerk. Globalisering nadelig voor de sociale cohesie o Cognitieve bindingen (info toegespeeld krijgen) Communicatienetwerken Historische kennis versterkt sociale cohesie binnen een groep o Politieke bindingen (door wetten of overheid) Sociaal contract: contract (niet op papier) tussen overheid en bevolking Vier modellen verhouding godsdienst en staat: o Religieuze model: er is een staatsgodsdienst die de andere religies uitsluit o Atheïstische model: er wordt geen enkele godsdienst toegestaan Pagina 9 van 11

10 o Religieus neutrale model: religies worden toegestaan, maar kerk en staat zijn scherp gescheiden o Pluriforme model: religies worden toegestaan en zelfs actief ondersteund door de overheid Iran: religieuze model Staatsgodsdienst: Islam Religieuze minderheden mogen hun geloof belijden als ze maar niet andere mensen bekeren Patriottisme: vaderlandsliefde Zedenpolitie controleert of kleding en gedrag van mensen wel juist is China: Atheïstische model Economische liberalisatie zorgde voor iets meer ruimte voor religies Patriottisme Confucianisme: leer die het belang van onderlinge relaties en verplichtingen tussen mensen onderstreept Hiërarchie: sociale gelaagdheid Verenigde Staten: religieus neutrale model Christelijke moraal algemeen aanvaarde waarden en normen Arbeidsethos: veel werken Vaderlandsliefde (patriottisme) Frankrijk: religieus neutrale model Volledige scheiding kerk en staat Religie is privézaak Chauvinistisch: overdreven vaderlandsliefde Strengere opvoedingsmoraal dan in Nederland Nederland: pluriforme model Weinig hiërarchie Zorgzame samenleving Pagina 10 van 11

11 Nederland moet rekening houden met EU-wetten en VN-verdragen: o Universele Verklaring van de Rechten van de Mens(UVRN ): niet discrimineren, rechten en vrijheden van iedereen nakomen o EU-verdrag (Verdrag van Maastricht): binnen grenzen open voor goederen en personeel o Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRN ): inwoners de gelegenheid geven tot gezinshereniging o VN-Vluchtelingenverdrag van Genève: basis van ons asielrecht Iemand die gegronde redenen heeft om te vrezen voor vervolging wegens godsdienstige of politieke overtuiging of nationaliteit, dan wel wegens het behoren tot een bepaald ras of tot een bepaalde sociale groep Cultuurrelativisten: alle (sub) culturen zijn gelijkwaardig Cultuuruniversalisten: een (sub) cultuur is in hun ogen beter als het de universele waarden zorgvuldiger garandeert en beschermd Cultuurpluralisten: culturele verschillen zijn een verrijkingen van de samenleving Pagina 11 van 11