Investeren in energie efficiëntie van gebouwen
|
|
- Simon Kok
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 KDG studiedag Van constant naar variabel debiet Antwerpen, 11 september 2013 Investeren in energie efficiëntie van gebouwen Aviel Verbruggen, Universiteit Antwerpen Verbruggen, A., Al Marchohi, M., Janssens, B., The Anatomy of Investing in Energy Efficient Buildings. Energy and Buildings 43, Verbruggen, A., Financial Appraisal of Efficiency Investments: Why the good may be the worst enemy of the best. Energy Efficiency 5, Verbruggen, A. Revocability and reversibility in societal decision-making. Ecological Economics 85 (2013) Aviel Verbruggen 1
2 Overzicht Energieprestatie Gebouwen Richtlijn 2010/31/EU Kosten-optimale prestatienormen? Investeren: dimensies Tijd Twijfel Aanpasbaarheid Toekomstvisie: scenario s sequenties Energieprestatie ENDOWMENT Investeren: kiezen of verliezen Besluiten 2
3 Richtlijn 2010/31/EU Art.4 1: Lidstaten zullen de nodige maatregelen nemen om minimum energie prestatie eisen te verzekeren voor gebouwen of gebouwcomponenten voor het realiseren van kosten-optimale niveaus Art.2 14 : kosten-optimale = laagste kosten over de geschatte levenscyclus Art.5 : Aangekondigd kader voor Berekening van kosten-optimale niveaus van minimum energie prestatie eisen KOSTEN-OPTIMALE ENERGIE PRESTATIE CRUCIAAL, maar ONBEANTWOORD 3
4 Buildings Performance Institute Europe & Ecofys: visie op kosten-optimaliteit verwaarloosde aspecten Inkomsten/Uitgaven Baten/Kosten o Comfort, gemak, veiligheid, robuustheid, o Publieke waarden: milieu, klimaat, Statisch evenwicht denken o Dynamische innovatie o Rationeel energiegebruik Levenscyclus benadering o Gehele tijdsequentiële werkelijkheid o Onzekerheid o Aanpasbaarheid 4
5 Statische afweging van kosten Wees een beetje irrationeel Kosten TOTALE kosten Energie faktuur Efficiëntie Uitgaven 0 Irrationeel Rationeel Minimum Energiegebruik 5
6 Twijfel Onwetendheid Investeren beslaat drie dimensies Onzekerheid Risico Jaren Decennia Eeuwen Eeuwigheid Tijd 6
7 Toekomstvisie (1) SCENARIOS HOOG MEDIUM LAAG NU Tijd Horizon H 7
8 Toekomstvisie (2) SEQUENTIES 1st decade 2nd decade 3rd decade Toekomstige beslissingen afhankelijk van voorgaande beslissingen & gebeurtenissen Beslissing NU Tijd Horizon H 8
9 AANPASBAARHEID definitieve bevriezing van middelen Aanpasbaarheid van gedane investeringen ( ) Kosten om een beslissing, effecten ervan, ongedaan te maken Materiële / Financiële aanpasbaarheid Gebouw: materieel niet herroepelijk, wel financieel als een liquide verkoop/verhuur markt bestaat Energieprestatie ENDOWMENT is onherroepelijk niet splitsbaar van het gebouw Analyse: Beslissingsbomen: sequenties beslissingen-gebeurtenissen beslissingen - 9
10 Energieprestatie ENDOWMENT (onaanpasbare eigenschappen) Energiegebruik gebouw hangt af van: Gebruikers gedrag Toekomstig Gebruik Technieken Energieprestatie ENDOWMENT van het gebouw 10
11 Sequentieel denken: KIEZEN of VERLIEZEN Voorbeeld: KLIMAATACTIE versus UITSTEL = beslissing = uitgesloten beslissing = gebeurtenis HEDEN Inv. = Investering in EP Endowment (Heden) TW = Toekomstige Waarde TOEKOMST Standard Inv. = 0 Klimaatactie Prob. = p Uitstel Prob. = 1-p TW<0 : Armoe TW? : Zorgen Eff.+++ Inv. > 0 Klimaatactie Prob. = p Uitstel Prob. = 1-p TW>0 : Winst TW? : Veilig 11
12 BESLUITEN Kosten-optimaal : cruciaal concept in de richtlijn, maar niet ontwikkeld onduidelijk Levenscyclus analyse: statisch, verwachte waarde; o Vindt gemiddelden, niet de optimale grenskeuzen Energieprestatie Endowment: niet aanpasbaar Evaluatie vereist wetenschappelijke methoden Aanbevelingen Identificeer alle baten van duurzame gebouwen Vermijd toekomstige blokkering van beste oplossingen Kies nu efficiënt +++ of Verlies Wie verliest graag? 12
DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. Seminariecyclus Duurzaam bouwen WAAROM INVESTEREN IN PERFORMANTE GEBOUWEN? 16 december 2016
Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 WAAROM INVESTEREN IN PERFORMANTE GEBOUWEN? Anne-Laure MAERCKX Cenergie Aviel VERBRUGGEN Universiteit Antwerpen DOELSTELLING(EN)
Nadere informatie19 de Isolatiedag Slimme gebouwen Slimme isolatie- en energieprestatie. Antwerpen, 12 februari 2019
19 de Isolatiedag Slimme gebouwen Slimme isolatie- en energieprestatie. Antwerpen, 12 februari 2019 Van een energieverslindend naar een propere energie producerend gebouwenpark. Wat zijn de zinvolste randvoorwaarden?
Nadere informatieNIEUWE VISIE OP ZONREGELING
NIEUWE VISIE OP ZONREGELING Zon en daglicht regeling als deel van de energieprestaties in gebouwen Peter Winters President of the European Solar Shading Organization Director Shading & Building Dickson
Nadere informatieEnergieprestatie. De aanscherping van de Energieprestatieeis in de gebouwde omgeving
Energieprestatie De aanscherping van de Energieprestatieeis in de gebouwde omgeving 1 Even voorstellen: Ron van der Aa (projectmanager bij NEN) Wie bent u? Context 2 Inhoud van deze presentatie Algemeen:
Nadere informatieEnergiedossiers tijdens het Oostenrijkse voorzitterschap
Energiedossiers tijdens het Oostenrijkse voorzitterschap 3 juli 2018 Vleva en Minaraad Jan Haers attaché Energie Algemene Afvaardiging van de Vlaamse Regering bij de EU Realisaties van het Bulgaarse voorzitterschap
Nadere informatieOver reputatie van verzekeraars Jan van Rijckevorsel Amsterdam School of Economics & ACIS
Over reputatie van verzekeraars Jan van Rijckevorsel Amsterdam School of Economics & ACIS Jan van Rijckevorsel Maart 2010 1 Definities Jan van Rijckevorsel Maart 2010 2 Reputatie Reputatie is de goede
Nadere informatieTKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 24 juni 2014
TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 24 juni 2014 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik
Nadere informatieENERGY EFFICIENCY OPGP-F7-0592/0592/0296-ES-25-B00. Nominal airflow: Initial efficiency 0.4 µm: Minimum efficiency 0.4 µm: Annual Energy Consumption:
OPGP--0592/0592/0296-ES-25-B00 NIEUWE EUROVENT NORM VOOR LUCHTFILTERS OPGP--0592/0592/0296-ES-25-B00 0.9 m 3 /s AIRFILTERS ;OM-11- ;T2012 Clean air solutions m 3 /s AIRFILTERS ;OM-11- ;T2012 0.9 BESPAAR
Nadere informatieActuele Europese energiedossiers onder het Roemeense voorzitterschap
Actuele Europese energiedossiers onder het Roemeense voorzitterschap 17 januari 2019 Vleva en Minaraad Jan Haers, Attaché Energie Algemene Afvaardiging van de Vlaamse Regering bij de EU Clean Energy pakket
Nadere informatieDe financiële crisis en de reële economie. Het belang van instituties en waarden. Prof. Wim MOESEN Departement Economie Katholieke Universiteit Leuven
De financiële crisis en de reële economie Het belang van instituties en waarden Prof. Wim MOESEN Departement Economie Katholieke Universiteit Leuven Studiedag voor leerkrachten Economie 22 april 2010 Twee
Nadere informatieMarleen van de Westelaken Vincent Peters Informatie over Participatieve Methoden
HANDOUT SCENARIO-ONTWIKKELING Marleen van de Westelaken Vincent Peters Informatie over Participatieve Methoden SCENARIO-ONTWIKKELING I n h o u d Scenario-ontwikkeling 1 1 Wat zijn scenario s? 1 2 Waarom
Nadere informatieEPC ESCO VME. Sven Wuyts Factor4
EPC ESCO VME Sven Wuyts Factor4 Energie Prestatie Contract Energy Service COmpany Vereniging van MedeEigenaars Sven Wuyts Factor4 Factor4: Antwerpen en Amsterdam Ingenieurs en financieel experts Energiebesparingsprojecten
Nadere informatieRenovatiepact fase 2. Werf 6: Nieuwe business modellen en demonstratieprojecten
Renovatiepact fase 2 Werf 6: Nieuwe business modellen en demonstratieprojecten 15 januari 2016 Werf 6 - Agenda derde vergadering Goedkeuring verslag 8/12/15 Terugkoppeling stuurgroep 6/1/16 LIFE IP BE
Nadere informatieCONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT i
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT i Aan: de aandeelhouders en de raad van commissarissen van... (naam entiteit(en)) A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 201X
Nadere informatieMethodes voor debietsafstelling
OPTIVENT Achtergrondbijlage 10 Methodes voor debietsafstelling Samuel Caillou Xavier Kuborn Paul Van den Bossche Afdeling Klimaat, Installaties en Energieprestatie (CLIE) Onderzoeksgroepen ventilatie en
Nadere informatieEven kort voorstellen:
Even kort voorstellen: Giovanni Oorthuizen - Projectleider Energiemanagement Dick van Ginkel - Innovatie & Duurzaamheid (Regio Midden) Marleen Spiekman - Senior Scientist Energy Performance of Buildings
Nadere informatieHet verduurzamen van maatschappelijk vastgoed m.b.v. ESCO s. Hans Hörter, Commercieel Adviseur DWA installatie- en energieadvies
18-12-2012 1 Het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed m.b.v. ESCO s Hans Hörter, Commercieel Adviseur DWA installatie- en energieadvies Onderwerpen Achtergrond: waarom gebeurt er zo weinig? Wat is
Nadere informatieOns oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van Lavide Holding N.V. te Alkmaar gecontroleerd.
Aan: de aandeelhouders en de Raad van Commissarissen van Lavide Holding N.V. Grant Thornton Accountants en Adviseurs B.V. De Passage 150 Postbus 71003 1008 BA Amsterdam T 088-676 90 00 F 088-676 90 10
Nadere informatieCONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting Gooisch Natuurreservaat A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2016 Ons oordeel Wij hebben de
Nadere informatieEEN ANDERE KIJK OP INVESTERINGSPROJECTEN
EEN ANDERE KIJK OP INVESTERINGSPROJECTEN Themadag van het stoomplatform Efficiency in stoomsystemen Duiven, 13 mei 2009 Franka Morssink PROGRAMMA Introductie Dynamiek Begrippen Investeringsvoorbeeld Gegevens
Nadere informatieManage jouw eigen leven. economisch plannen. Leerdoelencatalogus 2014/V1
Manage jouw eigen leven economisch plannen Leerdoelencatalogus 2014/V1 International Centre of EBC*L Aichholzgasse 6 A-1120 Wien Fon: +43-1-813 997 745 office@ebcl.eu www.ebcl.eu EBCL_LifeManagement_economisch_Plannen_LeerdoelenCatalogus_140901
Nadere informatieStookplaatsrenovatie Energie-efficiëntie zit hem in de hydraulica!
Seminarie Duurzame Gebouwen Stookplaatsrenovatie 07 december 2018 Energie-efficiëntie zit hem in de hydraulica! Over de impact van de hydraulica op de uiteindelijke systeemprestaties Dr. ing. Roel Vandenbulcke
Nadere informatieKRIJTLIJNEN VOOR EEN DUURZAAM WOONBELEID. Publieksmoment Woonbeleidsplan Vlaanderen 29 november 2011
KRIJTLIJNEN VOOR EEN DUURZAAM WOONBELEID Publieksmoment Woonbeleidsplan Vlaanderen 29 november 2011 1 Situering Aanleiding advies woonplan 30/06/2011 Vaststelling: woonbeleid ontbreekt lange termijnvisie
Nadere informatieDe crisis regeert: over vertrouwen
De crisis regeert: over vertrouwen Henriëtte Prast Lid Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid Hoogleraar Persoonlijke Financiële Planning, Universiteit van Tilburg Lid Raad van Advies, Actuarieel
Nadere informatieOP WEG NAAR 2020 Bijna-Energieneutrale gebouwen?
OP WEG NAAR 00 Bijna-Energieneutrale gebouwen? Maarten De Groote Vlaams Energieagentschap 4 oktober 0 Brugge Inhoud Evolutie energieprestatie Vlaanderen Aanpassingen wetgeving EPB Aanpassingen wetgeving
Nadere informatieIn voege vanaf 18 mei 2015
User guide e-msp Verandering van de schermen in de e-msp applicatie ten gevolge van de nieuwe regels Booking Discount voor DM Easy en DM Connect In voege vanaf 18 mei 2015 Dit document wordt uitgebracht
Nadere informatieCIR-Isolatie Raad vzw
15 de ISOLATIEDAG energetisch renoveren bestaande gebouwen Georges Timmermans gti@skynet.be CIR-Isolatie Raad vzw koepel Belgische isolatiesector Duurzame Bouwsystemen 1 CIR-Isolatie Raad vzw jaarlijkse
Nadere informatieCONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur en raad van commissarissen van Stichting FC Eindhoven A. Verklaring over de in he
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur en raad van commissarissen van Stichting FC Eindhoven A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017/2018 Ons
Nadere informatieTips en Tricks voor de pompconfiguratie in de watervoorziening.
Tips en Tricks voor de pompconfiguratie in de watervoorziening. De pompkarakteristiek. De parameters van een pomp worden door twee variabelen bepaald: Q Debiet in m 3 /h waterhoeveelheid over een bepaalde
Nadere informatieOptimaliseer uw pompsysteem op een intelligente manier. Marco Bellemans Dirk Raes
Optimaliseer uw pompsysteem op een intelligente manier. Marco Bellemans 0498926443 Dirk Raes 0498926449 LATEN WE VERDER DENKEN DAN DE POMP ALLEEN EN NEEM UW GEHELE SYSTEEM ONDER DE LOEP. Systeemvereisten/moeilijkheden
Nadere informatieEuropese programma s in Nederland
Het cohesiebeleid van de Europese Commissie Europese programma s 2014-2020 in Nederland Vincent Ketelaars ERAC B.V. 28 mei 2013 Neth-ER 01 Inhoud van presentatie Indeling 01 Inhoud van presentatie 02 Introductie
Nadere informatieThe incorporation of sustainability into the real estate investment portfolio
The incorporation of sustainability into the real estate investment portfolio Does sustainability influence the financial performance of office buildings in the Netherlands IVBN Scriptieprijs 2013 04 februari
Nadere informatieEnergieverzorging Nederland
Energieverzorging Nederland Naar een Duurzame Samenleving (VROM) Vanuit een internationaal geaccordeerde basis voor 2050 Standpunt Nederlandse overheid : 100% CO2 -reductie Standpunt van de G8: 80 % CO2
Nadere informatieAan: de aandeelhouders en de Raad van Commissarissen van Lavide Holding N.V.
Aan: de aandeelhouders en de Raad van Commissarissen van Lavide Holding N.V. Grant Thornton Accountants en Adviseurs B.V. De Passage 150 Postbus 71003 1008 BA Amsterdam T 088-676 90 00 F 088-676 90 10
Nadere informatieHet nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION
Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION Overzicht 1. Klimaat en energie: waar zijn we? 2. Waarom een nieuw raamwerk voor 2030? 3. Belangrijkste elementen 2030
Nadere informatieVerplichtingen voor kantoorgebouwen op vlak van energie
Verplichtingen voor kantoorgebouwen op vlak van energie Een overzicht van maatregelen in een aantal Europese lidstaten Sven Wuyts, Factor4 27 februari 2015 Inhoud Hinderpalen Verplichtingen vanuit Europa
Nadere informatieStimulering Europees Onderzoek
Call for proposals Stimulering Europees Onderzoek 2015 Den Haag, juli 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar budget 1 1.3 Geldigheidsduur
Nadere informatieDe nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen -
De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn l - Uitdagingen & oplossingen - DG Energie 22 juni 2011 ENERGIEVOORZIENING NOG AFHANKELIJKER VAN IMPORT Te verwachten scenario gebaseerd op cijfers in 2009 in % OLIE
Nadere informatieVan een slim project naar een slimme financiering. Hasselt, 29.03.2014 Hayen Francis, Smart Cities & Sustainable Development
Van een slim project naar een slimme financiering Hasselt, 29.03.2014 Hayen Francis, Smart Cities & Sustainable Development Een duurzaam project? Meerdere definities & benaderingen mogelijk Belangrijk
Nadere informatieVlaamse prioriteiten ETS herziening
Vlaamse prioriteiten ETS herziening Stijn Caekelbergh Beleidsmedewerker Klimaat Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid Inhoud presentatie Hervorming EU ETS: robuuster prijssignaal Hervorming
Nadere informatieCase bungalow park. Opgave 1
Case bungalow park Opgave 1 Geef een oordeel over de liquiditeit. Kan je op korte termijn je schulden betalen? Wat moet je op korte termijn betalen? Het kort vreemd vermogen. Wat heb je op korte termijn
Nadere informatieO R D E O P Z AKE N. Een rechtvaardiging voor meer maatregelen op het gebied van energie-efficiëntie in woongebouwen S T L L E N
O R D E O P Z AKE N Een rechtvaardiging voor meer maatregelen op het gebied van energie-efficiëntie in woongebouwen S T L L E N E DE VERONTRUSTENDE WAARHEID De mondiale uitdaging Het is verontrustend maar
Nadere informatieIn voege vanaf 18 mei 2015
User guide e-msp Verandering van de schermen in de e-msp applicatie ten gevolge van de nieuwe regels Booking Discount voor DM Easy en DM Connect In voege vanaf 18 mei 2015 Dit document wordt uitgebracht
Nadere informatieOPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VERLICHTING: ONTWERP EN REGELING HERFST 2018 Natuurlijk licht: doelstellingen en reglementeringen De nieuwe Europese norm EN 17037 Magali BODART Leefmilieu Brussel 2 DOELSTELLINGEN
Nadere informatieSTEAM-UP Stand van Zaken
STEAM-UP Stand van Zaken Synergie met Onderhoud Co-funded by the Intelligent Horizon2020 Energy Europe Programme Programme of the European of the European Union Union The The sole sole responsibility responsibility
Nadere informatieHoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland?
brings concepts to life Hoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland? Bastiaan Beerens Peter Buurman Adviseur Bouwfysica en Gezonde Gebouwen - WELL AP Sustainability Director
Nadere informatieOververhitting. Begrijpen om te beheersen. Seminarie Duurzame gebouwen. 21 juni Pascal LENORMAND Incub
Seminarie Duurzame gebouwen Oververhitting 21 juni 2019 Begrijpen om te beheersen Waarom de veralgemening van oververhitting getuigt van het tekortschieten van de gebruikelijke thermische benadering Pascal
Nadere informatieControleverklaring van de onafhankelijke accountant
Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Raad van Toezicht van De Nederlandse Hartstichting Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening Wij vinden dat
Nadere informatieEnergielabels van woningen,
Indicator 30 april 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Per 1 april 2014 waren bijna 2,5
Nadere informatieHierbij ontvangt u onze controleverklaring d.d. 30 november 2017 bij de jaarrekening 2016 van uw vennootschap.
Amerikalaan 110 6199 AE Maastricht Airport Postbus 1864 6201 BW Maastricht Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9901 www.deloitte.nl Aan de aandeelhouders van Ruelong B.V. Zanddonkweg 14 5144 NX WAALWIJK
Nadere informatieRelighting LED. Technologische verkenning voor een case study. Arnaud Deneyer. 22 oktober 2014
Relighting LED Technologische verkenning voor een case study Arnaud Deneyer 22 oktober 2014 Laboratorium Licht Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Relighting LED : Technologische
Nadere informatieJAN. Aan: het bestuur van het Nederlands Instituut voor Volksontwikkeling en Natuurvriendenwerk (Vereniging NIVON) te Amsterdam
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van het Nederlands Instituut voor Volksontwikkeling en Natuurvriendenwerk (Vereniging NIVON) te Amsterdam A. Verklaring over de in het
Nadere informatieGEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE. van
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 4.3.2019 C(2019) 1616 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) /... VAN DE COMMISSIE van 4.3.2019 tot wijziging van de bijlagen VIII en IX bij Richtlijn 2012/27/EU wat betreft de
Nadere informatieJAN CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT *136076* Aan: de aandeelhouder van Scotch Whisky International B.V. A. Verklaring over de in het jaarrapport opgenomen jaarrekening 2017 Ons oordeel
Nadere informatieLevende schoolgebouwen voor Vitale Gemeenten
Levende schoolgebouwen voor Vitale Gemeenten Dr. ir. Wim F. Gielingh Real Capital IP 20-3-2013 dia 1 De behoefte aan dynamische huisvestingsoplossingen Gebouwen zijn thans statische oplossingen voor dynamische
Nadere informatieCONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting Gooisch Natuurreservaat A. Verklaring over de in het jaarverslag op
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting Gooisch Natuurreservaat A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017 B. Ons oordeel Wij hebben
Nadere informatieALM als basis van Zorgvuldig Beleggen
ALM als basis van Zorgvuldig Beleggen Samenhang en voorbeelden Ronald Janssen, Ortec Finance 1 Klant centraal stellen: Doelstelling Managen van de verwachtingen van onze cliënten Hoe kunnen we dat doen?
Nadere informatieINCLUSIVE EXCELLENCE: OP WEG NAAR EFFECTIEF DIVERSITEITSBELEID IN HET HOGER ONDERWIJS
INCLUSIVE EXCELLENCE: OP WEG NAAR EFFECTIEF DIVERSITEITSBELEID IN HET HOGER ONDERWIJS PROF. DR. KAREN VAN OUDENHOVEN-VAN DER ZEE nr. WWW.VU.NL/DIVERSITEIT Inclusive excellence Waarde uit verschil Inclusieve
Nadere informatieHomelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen
Energie en exergie in de gebouwde omgeving Door Sabine Jansen (TU Delft) 7 April 2015 Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Exergie voor de gebouwde omgeving Statements
Nadere informatieCONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting Steun Goois Natuurreservaat A. Verklaring over de jaarrekening 2017
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting Steun Goois Natuurreservaat A. Verklaring over de jaarrekening 2017 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2017 van Stichting
Nadere informatieCONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: de Raad van Toezicht van Stichting Filmtheater t Hoogt A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017 Ons oordeel Wij hebben
Nadere informatieEPBD en Installaties. Inhoud 12-10-2011. EPBD-richtlijn: Overzicht relevante artikelen Highlights en aanpak in NL. Vragen en opmerkingen
EPBD en Installaties Harry Boschloo, Wnd. Clustermanager Energiebeleid Gebouwde Omgeving Praktijkseminar implementatie nieuwe wetgeving, 11 oktober 2011 12 oktober 2011 Inhoud EPBD-richtlijn: Overzicht
Nadere informatieIntegrale brandveiligheid o Integraal: voltallig, geheel => allesomvattend o Allesomvattende brandveiligheid BIO: bouwkundig, installatietechnisch, or
Integrale brandveiligheid vanuit een risicogerichte benadering Rudolf van Mierlo Efectis Nederland www.efectis.nl 1 Inhoud o Integrale brandveiligheid o o Ervaringen o De toekomst o Stellingen www.efectis.nl
Nadere informatieWONINGRENOVATIE ZONDER GRENZEN
WONINGRENOVATIE ZONDER GRENZEN Overzicht van one-stop shop oplossingen voor huiseigenaren Dit project wordt financieel gesteund door de Europese Unie Horizon 2020 onderzoek- en innovatieprogramma onder
Nadere informatieDe toekomst is nu! Bouwen met mensen anno 2018
De toekomst is nu! Bouwen met mensen anno 2018 Inleiding DBFMO Circulair Bouwen BAMB WAT doen wij? Van puur bouwen naar een totaaloplossing op maat Bouw Toelevering Services Projectontwikkeling Sportbeleving
Nadere informatieSchilindex. Kansen voor energiebesparing met de gebouwschilindicator in de nieuwe NEN 5128 en EPG. Gerrit Jan Kuiper NII
Nederlandse Schilindex Kansen voor energiebesparing met de gebouwschilindicator in de nieuwe NEN 5128 en EPG Gerrit Jan Kuiper 1 Nederlandse Een goede schil is het halve werk 2 Schilindex = logisch denken
Nadere informatieCONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken A. Verklaring over d
CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting FCB Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken A. Verklaring over de in het financieel jaarrapport opgenomen jaarrekening
Nadere informatieEnergiebesparing door variabel debiet Invloed van variabel debiet op pompenergie
Energiebesparing door variabel debiet Invloed van variabel debiet op pompenergie Een overzicht van technologieën en hun potentieel 1 1. Werkingspunt & selectie p man = ρ. g. H man H man (mvk) p man (bar)
Nadere informatieHet EU MFK post 2020
Het EU MFK post 2020 in relatie tot de sectorale voorstellen MFK-kernteam Departement Landbouw en Visserij Frieda BLOCKX Pieter LIETAER Joeri DEUNINCK INLEIDING Publicatie van de MFK-voorstellen: woensdag
Nadere informatieOns oordeel Wij hebben de jaarrekening 2017 van Samenwerkingsstichting Kans & Kleur gecontroleerd.
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Raad van Toezicht Samenwerkingsstichting Kans & Kleur A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017 Ons oordeel Wij hebben
Nadere informatieControleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan de raad van toezicht van Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs Paul Krugerweg 44 38
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan de raad van toezicht van Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs Paul Krugerweg 44 3851 ZJ ERMELO A. Verklaring over de in het jaarverslag
Nadere informatieWe willen ook jouw mening kennen! Prof. A. Janssens, Universiteit Gent
We willen ook jouw mening kennen! Prof. A. Janssens, Universiteit Gent Hoe werkt het? Lees de vraag en de antwoorden. Kies het antwoord van uw keuze. Elk antwoord wordt aangeduid met een nummer. Druk op
Nadere informatieDe Toekomst van Europa. Hovo 2017 College 6 (6 november) Dr. Hein Roelfsema
De Toekomst van Europa Hovo 2017 College 6 (6 november) Dr. Hein Roelfsema Opzet van het college 1. Balans tussen huidige problemen en de theoretische lens. 2. Politieke economie van Europese integratie.
Nadere informatieRISK MANAGEMENT. Hinrich Slobbe
RISK MANAGEMENT Hinrich Slobbe Info@wizfiz.nl 11-05-19 Wat is een risico? Wat is Risk Management? Case De Efteling Risico analyse model Risicobeheersing en - financiering Risk Management versus verzekeren
Nadere informatieDe Marketeer is niet meer; leve de Geomarketeer! Over de integratie van lokatie in marketing
De Marketeer is niet meer; leve de Geomarketeer! Over de integratie van lokatie in marketing dr. Jasper Dekkers Afdeling Ruimtelijke Economie, vrije Universiteit amsterdam Korte introductie Economie Geo
Nadere informatieTriodos duurzaam bouwen. Onze visie en assessment methode voor duurzaam bouwen
Triodos duurzaam bouwen Onze visie en assessment methode voor duurzaam bouwen Overzicht 1. Inleiding 2. Criteria & vragen 1. Essentiële criteria 2. Project criteria 3. Context 2 Overzicht 1. Inleiding
Nadere informatieLokale besturen op zoek naar managementrapportering Waar halen we die? Ilse Bracke
studiedag beleid & financiën: een broos evenwicht? Lokale besturen op zoek naar managementrapportering Waar halen we die? Ilse Bracke a3o Agenda Introductie Performance Management en BBC BI Maturiteitsmodel
Nadere informatieStefan Van Doren GSM: 0498/926.443 sdoren@grundfos.com
Stefan Van Doren GSM: 0498/926.443 sdoren@grundfos.com Energiebesparing met E-pompen Standaard circulatiepomp Constante curve ( 3 curves instelbaar) Dimensioneringsdebiet inregelen door middel van een
Nadere informatie8 Politieke processen: omgaan met macht
8 Politieke processen: omgaan met macht Politieke processen: omgaan met macht 3 Inleiding 3 De organisatie: formeel en feitelijk 3 De academische organisatie 5 Tactische hulpmiddelen 5 Voorbereiding 6
Nadere informatieVoorstelling van de studie: BETERE WETGEVING: HOE RECHTERS EEN OPLOSSING KUNNEN BIEDEN
Brussel, 24 oktober 2013 Voorstelling van de studie: BETERE WETGEVING: HOE RECHTERS EEN OPLOSSING KUNNEN BIEDEN Manuel DIERICKX VISSCHERS Ondervoorzitter Libera! Inhoudstafel - Inleiding - Het algemene
Nadere informatiePrototype/Usability testverslag
Prototype/Usability testverslag Save Energy Leiden Dennis Wagenaar 19-04-10 v1.0 Inhoudsopgave Inleiding...3 1 Opdracht...4 1.1 Probleemstelling...4 1.2 Doelstelling...4 1.3 Onderzoeksvraag...4 1.4 Deelvragen...4
Nadere informatieTrends ICT en Energie Energiegebruik ICT in Nederland 2013, trendontwikkeling 2020 en 2030
Trends ICT en Energie 2013-2030 Energiegebruik ICT in Nederland 2013, trendontwikkeling 2020 en 2030 CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische,
Nadere informatieNimva. Sociale Business Efficiënte e-marketing
Sociale Business Efficiënte e-marketing Hedendaagse business draait om vertrouwen. De technologische evolutie van internet, sociale media, mobiele toestellen hebben de klantenrelaties verschoven van controle
Nadere informatieWat kan Value Engineering & LCC voor onze markt betekenen?
Wat kan Value Engineering & LCC voor onze markt betekenen? procesinnovatie bij ontwerp en beheer. Gerard Filé Introductie adviseur kosten & risicomanagement Overheid, industrie en inmiddels 23 jaar bij
Nadere informatieStichting Jazz Orchestra of the Concertgebouw gevestigd te Amsterdam. Jaarverslag 2017
Stichting Jazz Orchestra of the Concertgebouw gevestigd te Jaarverslag 2017 1 Inhoudsopgave Pagina 1. Jaarrekening 1.1 Balans per 31 december 2017 4 1.2 Staat van baten en lasten over 2017 6 1.3 Grondslagen
Nadere informatieHOTELS EN VASTGOEDEIGENSCHAPPEN een onderzoek naar de relatie tussen vastgoed en waarde
HOTELS EN VASTGOEDEIGENSCHAPPEN een onderzoek naar de relatie tussen vastgoed en waarde Technische Universiteit Delft Architecture, Urbanism & Building sciences Real Estate & Housing Joris Tensen 1560387
Nadere informatieSammode Smart Lighting Concept
Sammode Smart Lighting Concept Het Sammode Smart Lighting Concept is opgebouwd uit zeer duurzame armaturen, die voorzien zijn van slimme lichtbesturingscomponenten zoals actuatoren (controllers en LEDdrivers)
Nadere informatieHet Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten
Het Energiebeleid van komende jaren dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten Opbouw Ambities en hoofdlijnen Ontwikkelingen in het energieveld Keuzes van het kabinet Ambitie Regeerakkoord: 1. Minder
Nadere informatieBeleggen in valuta. Erasmus Universiteit Rotterdam RiskTec Currency Management. dr Ronald Huisman.
Beleggen in valuta dr Ronald Huisman Erasmus Universiteit Rotterdam RiskTec Currency Management ronaldhuisman@risktec.nl Valutamarkten zijn voorspelbaar In een efficiënte markt - is alle informatie in
Nadere informatieJaarrekening Patijnenburg 2016
Jaarrekening Patijnenburg 2016 CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting Patijnenburg Verklaring over de in het jaarverslag
Nadere informatieWhere innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation*
Where innovation starts Vakken eerste jaar major Sustainable Innovation* *Deze major is formeel onderdeel van de bacheloropleiding Technische Innovatiewetenschappen TU/e Bachelor College De Technische
Nadere informatieHet nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol?
Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Dr. Jos Delbeke, DG Klimaat Actie, Europese Commissie, Universiteit Hasselt, 25/2/2014 Overzicht 1. Klimaat en energie: waar
Nadere informatieCONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: de Gemeente Delft en de Raad van Commissarissen van Werkse! Verklaring over de jaarrekening 2016 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van
Nadere informatieLang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler
Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler Context 40% van alle energie wordt in de westerse wereld gebruikt in gebouwen [1] Elektriciteit is een duurzame energie drager Een nieuw type elektriciteitsnet
Nadere informatieABN AMRO Basic Funds N.V. Jaarrekening 2013
Jaarrekening 2013 Pagina 1 van 12 INHOUD Pagina Directieverslag 3 Balans per 31 december 2013 4 Winst- en verliesrekening 2013 5 Toelichting algemeen 6 Toelichting op de balans per 31 december 2013 8 Toelichting
Nadere informatieCommissioning: een absolute aanrader!
Seminarie Duurzame Gebouwen Commissioning: een absolute aanrader! 15 maart 2019 GEBOUWPRESTATIES EN -COMFORT METEN Welke middelen zijn onontbeerlijk voor een goede commissioning? Tanguy DETROZ Dapesco
Nadere informatieEen robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit
Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit Michel De Paepe Overzicht Definitie van Nearly Zero Energy Building Technologische ontwikkeling Uitvoering, opvolging en commissioning
Nadere informatieEn de prijzen zullen ze verder stijgen?
En de prijzen zullen ze verder stijgen? Paul de Vries, /TUDelft, Nederland Publieksmoment Woonbeleidsplan Vlaanderen, Brussel, 29 november 2011 Delft University of Technology Challenge the future De prijzen
Nadere informatieDe invloed van een dynamisch binnenklimaat op thermisch comfort en productiviteit
De invloed van een dynamisch binnenklimaat op thermisch comfort en productiviteit ir. Lisje Schellen L.Schellen@tue.nl NVvA 27-11-2009 Inhoud Inleiding Experiment Methoden Resultaten Discussie Conclusie
Nadere informatieKennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess
Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Drs. Ing. F. Pierie Drs. L.J.M. Heijne Prof. Dr. A.J.M. Schoot Uiterkamp 6/14/2017 1 6/14/2017 2 Inleiding vergisting Onderdelen in de keten 6/14/2017
Nadere informatie