Familie, een onmisbare schakel in onze zorg?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Familie, een onmisbare schakel in onze zorg?"

Julius Hendriks
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 dr. Liesbeth Van Humbeeck / Geriatrie Dr. Let Dillen / Geriatrie Familie, een onmisbare schakel in onze zorg? NVKVV congres 27/03/2019

2 Wij zijn onze genen, maar vooral diegenen die wij tegenkomen En datgene wat we meemaken. En ook degenen die we niet tegenkomen En wat we niet meemaken. Wij zijn diegenen die zich over ons ontfermen, Die ons laten stikken, die ons een levensles meegeven, Die ons hebben gedragen, Die ons dagelijks omgeven met hun stem, geur en gebaren, Die ons op een dag een boek in handen stoppen, Die ons onze eerste zoen ontlokken, die ons hart breken. Die ons op onze plaats zetten, Die ons op het juiste moment hebben omsloten en Op het verkeerde hebben verstoten. Wij zijn al diegenen aan wie ik nu niet denk. En ze zijn met velen. (excerpt uit Si&La van Bernard Dewulf)

3 Overzicht FAMILIEPARTICIPATIE: WHAT S IN A NAME? FAMILIEPARTICIPATIE: WAAROM? VERSCHILLENDE ROLLEN VAN FAMILIELEDEN AAN DE SLAG 3 /

4 Familieparticipatie: what s in a name? Oefening Familieparticipatie gaat over meer dan alleen familieleden. De blik richt zich bij familieparticipatie ook op andere bekenden uit het sociale netwerk. Familieparticipatie is iets anders dan mantelzorg. Betrokkenheid van familie* bij bewoners/cliënten in zorgcontext 4 /

5 Overzicht FAMILIEPARTICIPATIE: WHAT S IN A NAME? FAMILIEPARTICIPATIE: WAAROM? VERSCHILLENDE ROLLEN VAN FAMILIELEDEN AAN DE SLAG 5 /

6 Familieparticipatie: waarom? Familie* is bron van warmte en levensvreugde Familie* kan van betekenis blijven Familie* voelt zich serieus genomen, voelt zich gewaardeerd Familie* heeft ook vaak nuttige informatie Zorgverleners ervaren meer werkplezier Minder conflicten en misverstanden Passende zorg EN TOCH: weerbarstige praktijk 6 /

participatie van familie nogal eens in de weg. Ze hebben het te druk.

7 Familieparticipatie: waarom? (vervolg) Veel voordelen, EN TOCH: weerbarstige praktijk Vooroordelen of misvattingen staan participatie van familie nogal eens in de weg. Ze hebben het te druk. Je ziet er altijd maar een of twee. Het kost alleen maar tijd. Niet iedereen heeft een netwerk. Ze leveren de cliënt alleen maar af. Familie is vaak lastig.... DAAROM VERGT FAMILIEPARTICIPATIE EEN CULTUUROMSLAG 7 /

8 Overzicht FAMILIEPARTICIPATIE: WHAT S IN A NAME? FAMILIEPARTICIPATIE: WAAROM? VERSCHILLENDE ROLLEN VAN FAMILIELEDEN AAN DE SLAG 8 /

9 Op welke manier betrekken jullie familie* concreet in jullie zorg? Wat gebeurt er allemaal voor familie* in jullie setting? Wie is er in het team bezig met familie*? 9 /

10 Verschillende rollen van familieleden Rol familie* Partner in de zorg Schaduwcliënt Persoonlijke relatie Expert Houding zorgverlener Samenwerken Ondersteunen Faciliteren Afstemmen Tijd 10 / Kijk zeker naar Verder in samenwerking p. 3/5

11 11 /

12 Op welke manier betrekken jullie familie* concreet in jullie zorg? Wat gebeurt er allemaal voor familie* in jullie setting? Wie is er in het team bezig met familie*? Zijn alle rollen vertegenwoordigd in activiteiten? 12 /

13 Overzicht FAMILIEPARTICIPATIE: WHAT S IN A NAME? FAMILIEPARTICIPATIE: WAAROM? VERSCHILLENDE ROLLEN VAN FAMILIELEDEN AAN DE SLAG 13 /

14 Zorgvrager TRIALOOG Zorgverlener Familie 14 / Trialoog: term gebruikt in publicatie van expertisecentrum dementie Ik, jij, samen Mens

15 1. Tijd voor een COUP voor en door familie C Contact leggen familie welkom en thuis laten voelen O Ondersteunen familie een luisterend oor bieden en tips geven om in contact te blijven U Uitnodigen familie laten zien welke activiteiten de organisatie onderneemt en hen uitnodigen P Participeren familie vragen wat ze zelf kunnen en willen doen en daar afspraken over maken Lijst eens even op welke activiteiten jullie ovv COUP doen? Waar liggen grenzen? Wat zijn mogelijkheden? 15 /

16 1. Tijd voor een COUP voor en door familie C Met welke mantelzorgers/familie* werk jij vaak samen? Wat gebruik je om zicht te krijgen op familie*? Ontvangen Naambordjes Foto s... Ontdekken Genogram Ecogram 16 /

17 17 / P = praktische steun G = gezelschap A = advies en uitwisselen informatie E = emotionele steun

1. Tijd voor een COUP voor en door familie C Ontvangen Ontdekken Ontmoeten Onthaalgesprek en moodboard (UZ Gent) TOP5: 5 belangrijke niet-klinische tips noteren die zorgverleners best volgen tijdens

18 1. Tijd voor een COUP voor en door familie C Ontvangen Ontdekken Ontmoeten Onthaalgesprek en moodboard (UZ Gent) TOP5: 5 belangrijke niet-klinische tips noteren die zorgverleners best volgen tijdens het ziekenhuisverblijf vb. tv zonder geluid opzetten of persoon zal onrustig worden indien zij handtas niet bijheeft etc. Hospital readiness tools ( 18 /

19 1. Tijd voor een COUP voor en door familie O Hoe ondersteun je familie*? Zie je dat als je taak? Er zijn, tijd maken Informeren Verwachtingen! Oog hebben voor signalen van overbelasting! 19 /

20 1. Tijd voor een COUP voor en door familie O 20 / Er zijn, tijd maken Informeren Verwachtingen! Oog hebben voor signalen van overbelasting! EDIZ Korte vraagjes Caregiver Strain Index Mantelscan Zicht op mantelzorg als gespreksinstrument (HoGent) Op welke manier is uw leven veranderd sinds? Hoe gaat u om met de situatie van uw? Wat vraagt de zorg van u? Wat is voor u belangrijk om de huidige situatie vol te houden?

21 1. Tijd voor een COUP voor en door familie U Welke activiteiten zijn er voor familie*? Hoe kennen familieleden het bestaan van deze activiteiten? Hoe nodigen we hen uit? Denk aan familiebijeenkomsten, familieraad, familieconferenties... Denk aan: ondersteunende FUNactitiveiten, educatieve activiteiten, beleidsactiviteiten /

22 1. Tijd voor een COUP voor en door familie P Hoe neemt familie* bij ons deel aan de dag, aan de zorg? Wat kan, wat kan niet? Is het duidelijk wat wel en niet kan? Denk aan welke zorgactiviteiten wel en niet kunnen! Wanneer COU aanwezig, volgt haast vanzelf P MAAR vergt veelal CULTUUROMSLAG! 22 /

23 23 /

24 Hoe communiceren jullie met familie? Telefoon Nieuwsbrief Krantje Bord op gang/kamer Digitaal... Familienet Sharecare /

25 2. Tijd voor een COUP in en door het team RICHTEN INRICHTEN VERRICHTEN Wat is je visie en beleid? Wat zijn je ambities? Hoe pak je het traject aan? Welke methodes? Hoe naar het doen, en het borgen? 25 / Zie: Verder in samenwerking: topic visie en beleid 1/5 en verder

26 26 / 2. Tijd voor een COUP in en door het team

2. Tijd voor een COUP in en door het team Op welke momenten is contact met mantelzorgers van belang? Wat is belangrijk om met mantelzorgers te bespreken?

27 2. Tijd voor een COUP in en door het team Op welke momenten is contact met mantelzorgers van belang? Wat is belangrijk om met mantelzorgers te bespreken? Wie is verantwoordelijk voor het onderhouden van contact met mantelzorgers? Heb je al aan een mantelzorgcoach gedacht? Hoe kijken jullie in team naar mantelzorgers? Hebben we een visie en missie document hierrond? Wat zijn voor ons grenzen? 27 /

28 Lijst in Ik, jij, samen MENS als basis. Waar staan we? 28 /

29 2. Tijd voor een COUP in en door het team Mantelzorgbadge (AZ Maria Middelares Gent, WZC Den Anker Serskamp) Mantelzorgkompas: wat vinden mantelzorgers belangrijk in de samenwerking met zorgverleners? 29 /

30 30 /

31 31 /

32 Overzicht FAMILIEPARTICIPATIE: WHAT S IN A NAME? FAMILIEPARTICIPATIE: WAAROM? VERSCHILLENDE ROLLEN VAN FAMILIELEDEN AAN DE SLAG EN GO! 32 /

33 En go! Jouw actiepunten: Schrijf eens een briefje aan jezelf! Wat heb jij geleerd over het communiceren met mantelzorgers? Wat zijn voor jou belangrijke dingen? Wat heb je geleerd? Wat ga je morgen anders doen? Hoe kunnen we elkaar helpen? 33 /

Take home messages Begin met een open blik Probeer oog te hebben voor de verschillende rollen van familieleden. Durf eens wat anders te vragen! Geef niet op!

34 Take home messages Begin met een open blik Probeer oog te hebben voor de verschillende rollen van familieleden. Durf eens wat anders te vragen! Geef niet op! Soms is een tegenslag nodig om tot een doorbraak te komen. Kijk verder dan de eerste contactpersoon Beroepsgeheim Samen nadenken over oplossingen Vraagverlegenheid overwinnen Wat zou familie willen doen? Wensen Verwachtingen Grenzen 34 /

35 35 /

36 36 / Inspiratie Verder in samenwerking. Werkboek In voor mantelzorg. Online raadpleegbaar. Samen zorgen: een zorg minder. Tien verhalen over cliënt, mantelzorger en professional in de zorg. Movisie, Dely, H., Verschraegen, J. & Steyaert, J. (2018). Ik, jij, samen MENS. Epo. Aan de slag met sociale netwerken. Movisie, Vilans, ActiZ, Webinar Netwerkversterking Movisie. Familie in de hoofdrol. Vilans. Handreiking Mantelscan. Expertisecentrum Mantelzorg. Familiefabels. Flyer Vilans. Toolkit familieparticipatie. In voor Zorg! Netwerk-analyse. InteractContour. Werken aan sociale netwerken. Vilans. Gedeelde zorg: een ideeenboek. Vilans. Participatief actieonderzoek in Vlaamse ziekenhuisdiensten vanuit Zorg in Verbondenheid.

37 LIESBETH VAN HUMBEECK Wetenschappelijk Functie medewerker Geriatrie Afdeling of dienst LET DILLEN wetenschappelijk medewerker Geriatrie T +32 (0) (0) liesbeth.vanhumbeeck@uzgent.be Let.Dillen@uzgent.be Universitair Ziekenhuis Gent C. Heymanslaan 10 B 9000 Gent T +32 (0) E info@uzgent.be Volg ons op Bedankt voor jullie aandacht.

Vergelijkbare documenten

Familieparticipatie De cliënt is onlosmakelijk verbonden met diens familie en naasten. Antje van der Goot (Noorderbreedte) en Yvonne de Jong (Vilans)

Familieparticipatie De cliënt is onlosmakelijk verbonden met diens familie en naasten Antje van der Goot (Noorderbreedte) en Yvonne de Jong (Vilans) Aan de slag met Familieparticipatie Yvonne de Jong Expert