Doorbreek het taboe Els Messelis Hogere Leergangen voor Fiscale en Sociale Wetenschappen -HuBrussel 18 december Els Messelis

Transcriptie

1 Doorbreek het taboe Hogere Leergangen voor Fiscale en Sociale Wetenschappen -HuBrussel 18 december 2012

2 Breaking the Taboo II Daphne project (Europese Commissie) Belgische partner: in samenwerking met Vlaams Ondersteuningscentrum Ouderenmis(be)handeling

3 Een getuigenis van een 60-jarige dame (cf. De krant De Morgen 24 november 2012)

4 Mis(be)handeling: Intentioneel Niet-intentioneel Onder mis(be)handeling van een ouder persoon verstaan we al het handelen of nalaten van handelen van al diegenen die in een persoonlijke en/of professionele relatie met de oudere staan, waardoor de oudere persoon (herhaaldelijk) lichamelijke en/of psychische en/of materiële schade lijdt, dan wel vermoedelijk zal lijden (Comijs, 1996: 18).

5 Fysische mis(be)handeling Psychische of emotionele mis(be)handeling Seksuele mis(be)handeling Financiële mis(be)handeling Verwaarlozing Schending van de rechten

6 Wereldwijd wordt 5 à 10% van de 65-plussers ermee geconfronteerd. Europees onderzoek (Voor België: De Donder,L. & Verté, D., 2010): 28% 60-plussers werden laatste 12 maanden geconfronteerd met mis(be)handeling. 80% oudere vrouwen verzorgd door familieleden De meest voorkomende vormen: Emotioneel (23,6%) Financieel (8,8%) Schending rechten (6,4%) Verwaarlozing (5,4%) Meldingen Vlaanderen en Nederland: stijgen jaarlijks maar nog topje van de ijsberg?

7 Huidige partner meestal de dader bij: Emotionele mis(be)handeling Fysieke mis(be)handeling Schending rechten De kinderen en de betaalde zorggevers verwaarlozen het vaakst de oudere vrouwen Financiële uitbuiting wordt meestal gepleegd door de kinderen of door iemand die de oudere vrouwen zeer goed kent (ex-partner, vrienden, kennissen)

8 Aangeleerd gedrag: geweld wordt overgedragen van generatie op generatie Psychopathologische achtergrond (vb. verslaving, persoonlijkheidsstoornissen) Relatie tussen persoonlijke ontwikkeling en gehechtheid Zorglast gekoppeld aan zorgstress/relatiestress/netwerkstress Belang van familiescript inzicht in familie dynamieken een genogram: hoe verhouden de familieleden zich tot elkaar?

9

10

11

12 Mevr. Parent

13 Vertrouw op intuïtie Observeer en registreer gericht Doe een gewetensonderzoek Objectiveer de vermoedens door er met collega s of anderen over te praten Evalueer de signalen: bekijk de volledige context (medische achtergrond, subjectieve en objectieve gegevens van het slachtoffer, informatie ontvangen van mantelzorger en familie)

14

15

16 Belangrijk om vermoedens van OMB te duiden, maar wie moet dit doen en wanneer moet dit gebeuren? Veiligheid moet gegarandeerd zijn. Belang van procedures. Alle medewerkers moeten vertrouwd zijn met basisinformatie en training over hoe het probleem benaderd moet worden. Voorzorgsmaatregelen zijn belangrijk. Bron: Glasgow & Fanslow 2006, p.27

17 Zorg dat je alleen bent met het slachtoffer. Creëer een vertrouwelijke sfeer. Luister actief naar het verhaal. Wees empathisch, oordeel en beschuldig niet. Verzeker het slachtoffer dat niemand recht heeft hem/haar te kwetsen. Informeer het slachtoffer over de verschillende vormen van ondersteuning die kunnen gegeven worden.

18 Slachtoffers ontkennen de mis(be)handeling en weigeren te praten met de hulpverlener Slachtoffers met een cognitieve beperking Slachtoffers die nooit alleen worden gelaten door de pleger Slachtoffers vanuit etnisch culturele minderheden of slachtoffers met taalbarrières Het slachtoffer is zelf de pleger

19

20 Toestemming slachtoffer Bespreek de situatie eerst met je team: zorg voor open en neutrale houding Schat de risico s voor het slachtoffer en jezelf in Ga de oorzaken van de mis(be)handeling na (overbelasting; cyclus van geweld;...) Heb oog voor de hele context In geval van acute nood: verlaat het huis en bel de politie Verschil tussen mishandeling en ontspoorde zorg!!

21

22

23 DE ANDER IS HET WAARD ALS MENS GEËRBIEDIGD TE WORDEN

24 Er is een land Mevr. Parent

25

26

27 1 Persoonlijke beperkingen Bijvoorbeeld: frustraties, hulpeloosheid, 2 Interpersoonlijke beperkingen Bijvoorbeeld: geen steun van het team, 3 Beperkingen op de werkvloer Bijvoorbeeld: te hoge werkdruk, te veel cliënten, 4 Organisatorische beperkingen Bijvoorbeeld: teveel administratieve taken,

28 Persoonlijke problemen Interpersoonlijke problemen Andere beperkingen

29 Tips op persoonlijk niveau: Stel prioriteiten Verhoog kennis of vaardigheden: win weer controle Wees assertief Vind je eigen stem Verzorg jezelf Leer hoe te relaxen Zorg dat je in het reine bent met jezelf Vind nieuwe kracht Creëer evenwicht in je leven

30 Tips op interpersoonlijk niveau: Steun op je sociaal netwerk Vertel anderen jouw muizenissen en je gevoelens Hou er rekening mee dat andere personen zullen reageren op wat jij zegt Vertel andere personen wat je van hen verwacht Volg cursussen, zoek informatie op

31 Lied maanlicht Mevr. Parent