'iiium. 201X)-58.Ö06744/A.28, PP Stadens K.H. (050)

Transcriptie

1 pd^(q)va01](sd /& groningen S 5 Martinikerkhor 12 Aan Provinciale Staten Postbus AP Groningen I I :!^iïpf!!lplliiii Datum Briefnummer Zaaknummer Behandeld door Telefoonnummer Antwoord op Bijlage Onderwerp 'iiium 201X)-58.Ö06744/A.28, PP Stadens K.H. (050) subsidieaanvraag Grote Markt-Forum effectanalyse Ecorys 2009 BW Groningen - subsidieaanvraag REP Grote Markt Geachte dames en heren. (/> ec o Met deze brief brengen wij u op de hoogte van ons principebesluit om uit het Ruimtelijk Economisch Programma ZZL (REP-ZZL) 35 miljoen subsidie te verienen aan het project Grote Markt-Forum. Ten tijde van de onderhandelingen met het Rijk over het alternatieve pakket voor de Zuiderzeelijn is dit project ingebracht als een van de voorbeeldprojecten. Ons college heeft vanaf het begin duidelijk gemaakt dat wij welwillend staan tegenover het project, maar dat er pas sprake kan zijn van een eventuele toekenning van de middelen nadat er een subsidieaanvraag is ontvangen die voldoet aan de criteria van het REP. Dit standpunt is zowel naar u gecommuniceerd in vergaderingen van de commissie Economie en Mobiliteit (meest recentelijk in de vergadering van 17 februari 2010), als ook in de richting van B&W van de gemeente Groningen. De definitieve subsidieaanvraag voor het project heeft de gemeente op 30 september 2010 bij ons ingediend. Wij hebben deze aanvraag getoetst aan de criteria van het uitvoeringskader REP-ZZL, zoals deze zijn vastgesteld in onze vergadering van 10 oktober 2009 en zijn voorgelegd aan Provinciale Staten op 17 maart De nu door de gemeente ingediende subsidieaanvraag voldoet aan de criteria van het uitvoeringskader. Een nadere toelichting op deze toetsing geven wij verderop in deze brief. Als college hebben wij ons bij de toetsing beperkt tot de vastgestelde criteria. De afweging over de wenselijkheid van de gebiedsontwikkeling is wat ons betreft een eerste verantwoordelijkheid van de stad. Deze afweging is daar ook gemaakt. De raad van de gemeente Groningen heeft in juni 2010 besloten het project uit te voeren mits de financiering binnen de gestelde kaders geregeld zou kunnen worden. Met de toekenning van de 35 miljoen subsidie vanuit het REP-ZZL is de financiering van het project sluitend en kan de gemeente beginnen met de uitvoering van het project. Hieronder geven wij een korte omschrijving van het project en de verwachte economische effecten ervan. Vervolgens zullen we beargumenteren waarom het project past binnen de gestelde criteria. 06-HB-SG-001 Oe provincie Groningen w&rkt voigons normen die z'ï'in vastgeisgd in sen handvest voor dienstveriening, Oit handvest vindt u op on.se v-vebsite of kunt u opvrsgsn bii de aftieiifig Communicatie en Kab'mei. FubiieksvöoHichting: ö

2 Projectomschrijving De gebiedsontwikkeling Grote Markt (Groninger Forum) is een majeure ingreep in het centrum van de stad Groningen. Doel van het project is om het oostelijk deel van de binnenstad een nieuwe economische impuls te geven en cultuurhistorische waarden te herstellen. Na de tweede Wereldoorlog zijn in het gebied aan de oostzijde van de Grote markt verschillende ruimtelijke ingrepen gedaan (het naar achteren schuiven van de rooilijn, de bouwvan een passage en een bovengrondse parkeergarage), waardoor het gebied onvoldoende functioneert. Dit functioneren heeft ook negatieve gevolgen voor de noordzijde van de Grote Markt en eigenlijk het hele noordoostelijke deel van de binnenstad. Terwijl het gebied potenties heeft - het ligt immers centraal in de binnenstad - heeft de particuliere markt dit de afgelopen jaren niet opgepakt Net als eerder op andere plekken in de binnenstad (Groninger Museum, Westerhaven, Waagstraat en Openbare Bibliotheek) is biereen gerichte ruimtelijke ingreep en een overheidsinvestering nodig. Een ingreep die als 'hefboom' gaat fungeren voor nieuwe economische ontwikkelingen en particuliere investeringen. De gebiedsontwikkeling Grote Markt (Groninger Forum) is een grootschalig meerjarig project. De sloop en herbouw van de Oostwand, zeventien meter naar voren, is nodig om ruimte te maken voor een nieuw plein achter de Grote Markt en om de intimiteit en sfeer van de vooroorlogse Grote Markt te herstellen. Dit eerste deel van de gebiedsontwikkeling (investering 44 miljoen) is in 2009 ingediend voor een EFRO-subsidie. Voor dit deel van de ontwikkeling is 8,9 miljoen EFROsubsidie toegekend. In totaal beslaan de totale investeringen voorde gebiedsontwikkeling Grote Markt-Forum: 190 miljoen. Voor het tekort van 35 miljoen op het resterende deel van de investeringen heeft de gemeente Groningen een subsidieaanvraag ingediend voor het REP. In dit tweede deel van de gebiedsontwikkeling verwerft en sloopt de gemeente het vastgoed aan de oostzijde van het gebied en bouwt een nieuwe publiekstrekker: het Groninger Forum. Het Forum wordt een centrum voor uitwisseling van kennis, cultuur, historie en informatie en debat Partners in het Groninger Forum zijn het Groninger Museum, de Openbare Bibliotheek, Filmtheater Images en de Groninger Archieven. Deze instanties trekken nu al ca bezoekers per jaar Samen met o.a. de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool zullen zij in het Groninger Forum een geïntegreerd programma verzorgen. In de toekomst moet het Groninger Forum 1,2 a 1,5 miljoen bezoeken per jaar trekken. Het Groninger Forum legt in combinatie met een nieuwe, grotere ondergrondse parkeergarage (ca. 400 i.p.v. de huidige 240 plaatsen) en herinrichting van de openbare ruimte het 'fundament' voor commerciële particuliere investeringen. Naast de realisatie van onder andere de nieuwe Oostwand geldt dit ook voor het grotere gebied eromheen. Doelstelling Belangrijkste doel van het project is om via herontwikkeling van de Grote Markt Oostzijde en nieuwbouw van het Groninger Forum nieuwe bezoekersstromen en bestedingen te genereren. Die zullen weer private investeringen uitlokken en zo bijdragen aan een vitale en sterke binnenstad en aan nieuw élan voor met name het noordoostelijke deel van de binnenstad. De investeringen in de Oostzijde (publiek en privaat) zullen daarvoor als vliegwiel fungeren. Door het project wordt de aantrekkelijkheid van de binnenstad van Groningen vergroot, wordt een stevige basis gelegd voor de verdere groei van het binnenstadsbezoek aan Groningen en wordt bijgedragen aan het vergroten van de

3 aantrekkelijkheid van Groningen als vestigingsplaats voor bedrijven en werknemers. Kort samengevat zijn de doelen van het project versterking van de economische structuur en de vitaliteit van de (binnen)stad; versterking van het culturele aanbod en de culturele identiteit van Groningen, waarmee tevens maatschappelijk-culturele doelen worden gediend; versterking van de concurrentiepositie van de stad door verbetering van het vestigingsklimaat voor bedrijven en voorzieningen op (inter)nationaal en regionaal schaalniveau; met het project wordt bovendien de kwaliteit van de openbare ruimte verbeterd en de veiligheid in het gebied. Kosten en Financiering Het totale project Grote Markt-Forum kost 190 miljoen (prijspeil 2010). Exclusief de grondopbrengsten betaalt de gemeente zelf 31,25 miljoen mee aan het project Dit project is opgesplitst in twee fasen, de eerste fase wordt medegefinancierd vanuit het EFRO programma en kost 44 miljoen, de huidige REP aanvraag betreft de tweede fase van het project en kost 146 miljoen. Van dit bedrag komt een aantal kostenposten (rente en kosten gemaakt voor indiening aanvraag) niet in aanmerking voor subsidie. Deze kostenposten tellen op tot ,- waardoor de subsidiabele kosten optellen tot ,-. In onderstaande tabel geven wij de voorziene dekking van de te maken kosten weer: Dekking van de kosten van het project zoals voorzien door de gemeente Ministerie VROM ISV ,- Gemeente Groningen ,- Huuropbrengsten Forum ,- Opbrengsten parkeergarage ,- Grondopbrengsten ,- REP bijdrage ,- totale dekking subsidiabele kosten ,- Gemeente Groningen bijdrage in niet subsidiabele kosten ,- totale dekking projectkosten ,- De aanvraag is als bijlage bij deze brief gevoegd. In deze bijgevoegde aanvraag ontbreekt bijlage 2, de uitgebreide begroting van het project. In verband met nog uit te voeren transacties zijn de begrotingsposten grondopbrengsten Poelestraat en grondopbrengsten Grote Markt uit die begroting vertrouwelijk. Die bijlage 2 van de aanvraag (begroting) ligt ter inzage in de statenkast en wij leggen u geheimhouding op voor wat betreft bovengenoemde in de begroting opgenomen posten. Economische effecten Met het project Grote Markt-Forum wordt fors geïnvesteerd in versterking van de Groninger binnenstad die met ruim 30 miljoen bezoekers een belangrijke bovenregionale functie heeft en onderdeel is van de ruimtelijk-economische structuur in het Noorden. Met deze investeringen worden er meer bezoekers getrokken die deels ook langer blijven. Door meer en langduriger verblijf zullen de bestedingen stijgen. Daarbij zal het Forum een forse impuls betekenen voor het toerisme in de stad Groningen. Tot slot wordt door het project de aantrekkingskracht van Groningen en specifiek het stadscentrum verhoogd. Dergelijke projecten zijn van belang voor het aantrekken en behouden van jonge

4 dynamische mensen en voor versterking van stedelijk voorzieningenniveau en het vestigingsklimaat In opdracht van de gemeente is door het economisch adviesbureau Ecorys in 2009 een effectanalyse gemaakt van de ontwikkeling van de Grote Markt Uit deze analyse blijkt dat de gebiedsontwikkeling Grote Markt (Groninger Forum) de katalysator is voor een grote reeks publieke en particuliere ven/olginvesteringen in de binnenstad van Groningen, die zullen leiden tot een verwachte groei van het binnenstadsbezoek van 10%, de jaariijkse bezoekersaantallen stijgen daarmee naar 33 miljoen per jaar Daarnaast concludeert Ecorys dat het achterwege blijven van deze investeringen in de openbare ruimte zal leiden tot een afname van het binnenstad bezoek. Samengevat komt Ecorys tot de volgende economische effecten welke zijn toe te wijzen aan het project Groei tijdelijke werkgelegenheid: 610 tot 1150 arbeidsjaren; Structurele groei bezoek aan de Grote Markt Oostwand: tot bezoekers (deze bezoekers zullen 4,7 tot 15,8 miljoen per jaar besteden) Groei structurele werkgelegenheid: 37 tot 162 arbeidsjaren. In deze cijfers is nog geen rekening gehouden met de werkgelegenheid als gevolg van eventuele particuliere vervolginvesteringen in de noordwand of elders in de binnenstad. In de verschillende varianten die door Ecorys zijn uitgewerkt zit een behooriijke bandbreedte, echter wanneer we de kengetallen hanteren die in SNN verband worden toegekend aan dergelijke investeringsprojecten, dan leiden de investeringen tot een groei van de structurele werkgelegenheid met 200 arbeidsplaatsen. De effectanalyse van Ecorys hebben wij eveneens als bijlage bij deze brief gevoegd. Criteria van het REP De hoofddoelstelling van het REP is het versterken van de kansrijke sectoren en de ruimtelijke-economische structuur van Noord Nederland. Het project valt onder programmalijn 12 van het RSP Woon- en leefklimaat'. Projecten onder deze programmalijn moeten een substantiële bijdrage leveren aan aantrekkelijke (binnen-)steden als factor van belang voor een aantrekkelijk woon-, leef- en vestigingsklimaat Het project Grote Markt-Forum levert hier een aanzienlijke bijdrage. Zowel via het aantal arbeidsplaatsen dat erdoor gegenereerd wordt, als via het aantrekkelijker maken van de binnenstad. Daarmee voldoet het project in onze ogen aan de doelstelling van programmalijn 12. Zijdelings draagt het project ook bij aan het versterken van de toeristische infrastructuur (programmalijn 7). De aanvraag past daarmee dan ook binnen het REP-ZZL.- Daarnaast voldoet de aanvraag aan de overige formele criteria van het programma (subsidiepercentage, legitimiteitscriterium, geen reguliere activiteit, subsidiabele kosten hoger dan ,-, voldoende eigen inbreng indiener). Conclusie Alles overwegend zijn wij tot de conclusie gekomen dat de gemeente een deugdelijke subsidieaanvraag heeft ingediend die voldoet aan de voon/vaarden en criteria zoals wij die in het REP hebben vastgelegd. Wij hebben dan ook het principebesluit genomen om de gevraagde subsidie van 35 miljoen toe te kennen. Procedure besluitvorming REP In diverse commissievergaderingen is door uw staten benadrukt dat zij betrokken wil worden bij de besluitvorming over de REP-projecten en wij hebben u toegezegd dit te doen. Daarom zenden wij u ons onderhavig principebesluit en verzoeken u uw eventuele opmerkingen kenbaar te maken. Voor toekomstige aanvragen zullen wij samen met u een handelwijze afspreken.

5 Wij vertrouwen erop u voldoende te hebben geïnformeerd en stellen u voor om de door ons vooriopig opgelegde geheimhouding voor de als vertrouwelijk aangemerkte elementen van de begroting die ter inzage ligt in de statenkast in uw eerstvolgende vergadering te bekrachtigen. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Groningen: voorzitter