Inhoud. Voorwoord 11. Maklu 5

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. Voorwoord 11. Maklu 5"

Bram de Lange
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Inhoud Voorwoord 11 I Inleiding 13 1 Wat is aansprakelijkheid? Voorbeelden uit de media en de rechtspraak Omschrijving begrip aansprakelijkheid 15 2 Aansprakelijkheid versus verantwoordelijkheid 16 3 Soorten aansprakelijkheid 16 II Strafrechtelijke aansprakelijkheid 19 1 Kenmerken van de strafrechtelijke aansprakelijkheid 19 2 Gevolgen van strafrechtelijke aansprakelijkheid 21 3 Strafrechtelijke aansprakelijkheid in verkeerszaken 22 III Burgerrechtelijke aansprakelijkheid 27 1 Kenmerken 27 2 Contractuele aansprakelijkheid Begrip Bewijslast Voorwaarden Gevolgen Bespreking van concrete casussen Specifieke vormen van contractuele aansprakelijkheid Beroepsaansprakelijkheid Medische aansprakelijkheid Aansprakelijkheid van aannemers en architecten Productaansprakelijkheid 33 3 Burgerlijke aansprakelijkheid Inleiding Begrip Voorwaarden Algemeen Burgerlijke fout Schade aan een derde Oorzakelijk verband Soorten burgerlijke aansprakelijkheid 41 Maklu 5

2 AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT EEN OVERZICHT IV Burgerlijke aansprakelijkheid 43 1 Enkelvoudige aansprakelijkheid Persoonlijke aansprakelijkheid voor een foutieve daad (artikel 1382 Burgerlijk Wetboek) Omschrijving Voorwaarden Persoonlijke aansprakelijkheid voor een foutieve nalatigheid of onvoorzichtigheid (artikel 1383 Burgerlijk Wetboek) Wat vinden we terug in de rechtspraak? Besluit inzake artikel 1382 en 1383 Burgerlijk Wetboek Persoonlijke aansprakelijkheid van krankzinnigen (artikel 1386bis Burgerlijk Wetboek) Omschrijving Betekenis 48 2 Samengestelde aansprakelijkheid Kenmerken Aansprakelijkheid van ouders voor hun minderjarige kinderen (artikel 1384 lid 2 Burgerlijk Wetboek) Omschrijving Voorwaarden Weerleggen van het vermoeden van aansprakelijkheid (artikel 1384 lid 5 Burgerlijk Wetboek) Omschrijving Voorwaarden Enkele voorbeelden uit de rechtspraak Aansprakelijkheid van leerkrachten voor hun leerlingen en van ambachtslieden voor hun leerjongens (artikel 1384 lid 4 Burgerlijk Wetboek) Omschrijving Voorwaarden Enkele voorbeelden uit de rechtspraak Aansprakelijkheid van aanstellers voor hun aangestelden en van meesters voor hun dienstboden (artikel 1384 lid 3 Burgerlijk Wetboek) Omschrijving Voorwaarden Aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken (artikel 1384 lid 1 Burgerlijk Wetboek) Omschrijving Voorwaarden 73 6 Maklu

3 Aansprakelijkheid van aannemers en architecten Aansprakelijkheid voor dieren (artikel 1385 Burgerlijk Wetboek) Omschrijving Voorwaarden Aansprakelijkheid voor ingestorte gebouwen (artikel 1386 Burgerlijk Wetboek) Omschrijving Voorwaarden Voorbeeldcasus 84 3 Toepassingen burgerlijke aansprakelijkheid 84 V Aansprakelijkheid van aannemers en architecten 87 1 Algemeen Burgerlijke aansprakelijkheid in de bouwsector Contractuele aansprakelijkheid in de bouwsector 87 2 De 10-jarige aansprakelijkheid van aannemers en architecten Aanvang van de 10-jarige periode Voorlopige oplevering Definitieve oplevering Draagwijdte van de 10-jarige aansprakelijkheid Aansprakelijkheidscriteria Opvattingsfouten Uitvoeringsfouten 92 VI Samenloop van aansprakelijkheden 95 1 Inleiding 95 2 Samenloop burgerlijke en contractuele aansprakelijkheid 95 3 Samenloop strafrechtelijke en burgerlijke aansprakelijkheid 97 VII Productaansprakelijkheid 99 1 Inleiding 99 2 Artikel 1641 t.e.m Burgerlijk Wetboek Algemeen Artikel 1641 Burgerlijk Wetboek Artikel 1643 Burgerlijk Wetboek Artikel 1645 Burgerlijk Wetboek Artikel 1648 Burgerlijk Wetboek Vergelijking tussen artikel 1641 e.v. Burgerlijk Wetboek en artikel Burgerlijk Wetboek Toepassingen 103 Maklu 7

4 AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT EEN OVERZICHT 3 Wet van 1 september 2004 betreffende de bescherming van de consument bij verkoop van consumptiegoederen Inleiding Voorwaarden Consumptiegoederen Gebreken Garantietermijn Bewijslast Procedure Garantie De wet consumentenbescherming versus artikel 1641 ev. Burgerlijk Wetboek Verschil wettelijke garantie en commerciële garantie Wet van 25 februari 1991 betreffende de aansprakelijkheid voor producten met gebreken Inleiding Voorwaarden Gebrek Product Producent Schade Aansprakelijkheid Verweermiddelen Enkele voorbeelden uit de rechtspraak Samenloop van aansprakelijkheden Samenloop tussen artikel 1641 ev. Burgerlijk Wetboek en de wet productaansprakelijkheid Casus productaansprakelijkheid en aansprakelijkheid van aannemers en architecten 112 IX Medische aansprakelijkheid Inleiding Wet betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg 117 IX Exoneratiebedingen Voorbeelden Afwenteling Contractuele aansprakelijkheid Burgerlijke aansprakelijkheid Geldigheidsvereisten Vormvereisten Maklu

5 Andere vormen van aansprakelijkheid 123 X Andere vormen van aansprakelijkheid Disciplinaire aansprakelijkheid Hoofdelijke aansprakelijkheid Soorten Actieve hoofdelijkheid Passieve hoofdelijkheid Afstand van (passieve) hoofdelijkheid Uitdrukkelijk Stilzwijgend Aansprakelijkheid in solidum Gedeelde aansprakelijkheid Objectieve aansprakelijkheid 126 XI Aansprakelijkheid wegens overmatige burenhinder Kenmerk Grondslag Voorwaarden Enkele belangrijke opmerkingen 132 XII Bestuurdersaansprakelijkheid Inleiding Vennootschap in moeilijkheden, los van faillissement Algemene aansprakelijkheidsgronden Aansprakelijkheid wegens miskenning van de vennootschapswet of de statuten Aansprakelijkheid wegens fiscale schulden Vennootschap in moeilijkheden, gepaard gaand met een faillissement Strafrechtelijke aansprakelijkheid van bestuurders 136 XIII Aansprakelijkheid van en voor vrijwilligers Inleiding Definitie van vrijwilligerswerk Activiteit Vrijwillig In de context van een organisatie Aansprakelijkheid en verzekeringen Aansprakelijkheid Burgerlijke aansprakelijkheid Strafrechtelijke aansprakelijkheid Verzekeringsplicht 142 Maklu 9

6 AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT EEN OVERZICHT Bijlage De verschillende vormen van aansprakelijkheid schematisch voorgesteld 143 Bibliografie Maklu

7 Voorwoord Deze uitgave vormt een goede basis voor eenieder die zich wil oriënteren in het aansprakelijkheidsrecht. Het is in het bijzonder geschikt voor het onderwijs in het aansprakelijkheidsrecht binnen een professionele bacheloropleiding. We denken hierbij voornamelijk aan de afstudeerrichtingen Rechtspraktijk en Financie- en Verzekeringswezen van de opleiding Bedrijfsmanagement, waar het aansprakelijkheidsrecht geenszins mag ontbreken. Voorliggend boek biedt een antwoord op de volgende vragen: wat is aansprakelijkheid; wanneer ben je contractueel aansprakelijk; wat zijn de gevolgen van strafrechtelijke aansprakelijkheid; wat is een onrechtmatige daad; wanneer ben je aansprakelijk voor je eigen foutieve daad of foutieve nalatigheid, voor de fout van je minderjarige kinderen, je leerlingen of leerjongens en je aangestelden; wie is aansprakelijk voor schade toegebracht door dieren, gebrekkige zaken of instorting van gebouwen; wanneer kan je aansprakelijk gesteld worden voor burenhinder? Daarnaast komen ook heel wat specifieke topics inzake aansprakelijkheid in kort bestek aan bod, zoals de exoneratiebedingen, verschillende vormen van aansprakelijkheid (hoofdelijk, in solidum, gedeeld, objectief, disciplinair, ), productaansprakelijkheid, aansprakelijkheid van aannemers en architecten, aansprakelijkheid van bestuurders, samenloop van aansprakelijkheden en aansprakelijkheid van en voor vrijwilligers. In deze laatste uitgave werden daar nog de thema s van de medische aansprakelijkheid en de strafrechtelijke aansprakelijkheid in verkeerszaken aan toegevoegd. Nieuw aan deze uitgave is ook dat heel wat theoretische uiteenzettingen worden ingeleid of afgerond met concrete voorbeelden uit de rechtspraak of de media. Graag bedank ik hiervoor mijn collega Saskia Breuval die een enorme hulp is geweest bij het aanleveren van deze illustraties. In een praktische docentenhandleiding, te verkrijgen door de docent die dit boek als leidraad voor zijn studenten hanteert, worden de algemene principes met betrekking tot de diverse vormen van aansprakelijkheid geïllustreerd aan de hand van 158 eenvoudige voorbeelden en toepassingen. Maklu 11

8 AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT EEN OVERZICHT Met behulp van deze concrete handleiding krijgen de hoorcolleges een meer praktische invulling, is er een betere interactie met de studenten mogelijk en kunnen de theoretische beschouwingen van de cursus verduidelijkt worden. Dit boek beoogt een basisvorming voor de professionele bachelor. Dit impliceert dat academische weerspiegelingen, complexere gevallen, verwijzingen naar rechtspraak en rechtsleer, evenals technisch ingewikkelde constructies niet werden opgenomen in deze tekst. Op heel wat punten wordt er dan ook bewust gezwegen over de vele denkbare complicaties, uitzonderingsgevallen en uitweidingen. Anderzijds betekent deze beperking dat elke professionele bachelor in wiens studieprogramma de verschillende vormen van aansprakelijkheid aan bod komen, minstens deze basisbeginselen onder de knie moet hebben. Suggesties voor een volgende editie, zijn welkom bij de auteur op kathleen. Alle constructieve opmerkingen worden in dank aanvaard. 12 Maklu

Vergelijkbare documenten

Suggesties voor een volgende editie, zijn welkom bij de auteur op Alle constructieve opmerkingen worden in dank aanvaard.

Suggesties voor een volgende editie, zijn welkom bij de auteur op Alle constructieve opmerkingen worden in dank aanvaard. Voorwoord Dit leerboek vormt een goede basis voor het opleidingsonderdeel strafrecht binnen een professionele bacheloropleiding. We denken hierbij in het bijzonder aan de afstudeerrichting Rechtspraktijk