Van O2-bril tot NIV thuis. Sophie Installé Pediatrisch Ventilatiedeskundige

Transcriptie

1 Van O2-bril tot NIV thuis Sophie Installé Pediatrisch Ventilatiedeskundige

2 Naar huis met O2 CPAP NIV

3 O2

4 O2 Wat? De omgevingslucht op zeeniveau bevat 21% O2-gas. Het is een kleurloos, geurloos en smaakloos gas dat essentieel is voor het leven op aarde. Hypoxemie (zuurstoftekort in het bloed) en hypoxie (zuurstoftekort in weefsels) ontstaan wanneer de overdracht van O2 via de longen naar het bloed beperkt wordt. Dit kan leiden tot een algemeen verminderd functioneren en tot beschadiging van de organen. Het toedienen van extra O2 wordt dan noodzakelijk.

5 O2 Hoe?

6 O2 Hoe?

7 O2 Hoe?

8 O2 Hoe?

9 O2 Toestellen? Zuurstofconcentratoren: voorschrift debiet < 4 L/min. Airsep Kröber O2 Invacare

10 O2 Toestellen? Zuurstofconcentratoren met compressor: voorschrift debiet < 4 L/min Homefill II + Invacare Everflow met ultrafill

11 O2 Toestellen? Draagbare zuurstofconcentratoren: voorschrift debiet < 4 L/min Evergo, Philips Invacare Portable SimplyGo, Philips

12 O2 Toestellen? Vloeibare zuurstof: voorschrift 4 L/min. Bestaat uit stationaire unit en draagbare unit

13 O2-bril Thuis? Adequate teaching aan de ouders en andere verzorgers: Aantal uren per dag zuurstoftoediening: Nachtelijk of continu Debiet in rust = of debiet bij inspanning Saturatiemonitor Veiligheidsvoorschiften Wat te doen op vakantie? Zorg voor mobiliteit patiënt!...

14 O2 Thuis? Veiligheidsvoorschriften bij O2-toediening: Niet roken Minstens 3m afstand van open vuur Uit de buurt van ontstekingsbronnen houden Koppelstukken handmatig opschroeven Geen vetten of oliën gebruiken Enkel originele wisselstukken gebruiken Bij transport en opslag goed ventileren en gasflessen vastriemen of neerleggen

15 CPAP

16 CPAP Wat? Een positieve druk gegenereerd door turbine Positieve druk komt via een masker tot bij de patiënt De druk werkt als een lucht brug die een vrije bovenste luchtweg garandeert Eén ingestelde druk tijdens inspiratie en expiratie

17 CPAP Toestellen Dreamstation Philips Airsense Resmed

18 CPAP Maskers Pediatrische neusmaskers Optiflow Nasal Canula Respireo Soft Pixi Wisp Pediatric FlexiFit HC 405 ESON small

19 CPAP Maskers Controleer altijd of het masker een uitademingspoort heeft!!! Passief circuit maakt lekkage noodzakelijk om CO2-rebreathing te voorkomen!

20 CPAP Maskers Problemen: wondjes, roodheid, pijn op de neusbrug, op het voorhoofd of op de bovenlip/tandvlees striemen door de hoofdband allergische huidreactie op het materiaal claustrofobie Oplossingen: Vermijd te hard aanspannen: net genoeg om ongewenste maskerlekkages te beperken Maak gebruik van drukverlagende of silicone verbanden Wissel indien mogelijk tussen verschillende maskermodellen Zorg voor goede hygiëne en onderhoud van het materiaal

21 CPAP Maskers Veel voorkomend probleem: ongewenste luchtlekken door slecht aanpassend masker Oplossing: Hoofdband strakker/losser Controleren of masker na reiniging goed gemonteerd werd Bij slijtage: tijdig vervangen van masker Ander type masker proberen Tutje Kinband Contacteer Conventiecentrum tijdig voor hulp!!!

22 CPAP Maskers Problemen en oplossingen Deramed Tubular GEL PADS GELTUBE

23 CPAP Indicatie? Behandeling van OSAS zonder CO2-retentie Indien na ATE bij Poly-somnografie AHI > 5 (kinderen <16jaar) Laryngomalacie Down Syndrome Achondroplasie Prader Willi Syndrome Obesitas Cranio-faciale dysmorfie

24 CPAP Indicatie?

25 CPAP Indicatie? Cpap-instellingen Druk cmh2o (PEEP) Ramptijd Startdruk tijdens ramptijd Hoogte aanpassing (automatisch of zelf in te stellen) Comfort instellingen vb: C-flex (Philips) ; EPR (Resmed) Pressure PEEP 23:00 7:00

26 CPAP Indicatie?

27 CPAP Thuis? Start-up: Vaak een grote aanpassing voor kind en ouders. Nodige tijd en aandacht besteden aan motivatie ouders en kind: dit vergroot de kans op slagen aanzienlijk! Ondersteuning: Opstart en gewenning tijdens ZH-opname van +/- 1week Bereikbaarheid contactpersoon/vpk voor oplossing van problemen zoals huidreacties, lekkages, intolerantie, toestelgebruik,

28 CPAP Thuis? Follow-up: kinderen groeien en evolueren snel Evaluatie van compliance: opvolgconsulten bij ventilatie-verpleegkundige en/of arts: na 2 weken, 1 maand, 3 maanden en 6 maanden Evolutie aandoening: jaarlijks controle slaaponderzoek indien nodig Nauwe opvolging is essentieel!

29 CPAP Resultaat? Bij goede compliance: Normalisatie slaappatroon Afname vermoeidheid overdag Afname OSAS-gerelateerde gedragsproblemen Verbeterde concentratie Grotere levenskwaliteit!!!

30 Niet Invasieve Ventilatie

31 NIV Wat? DEFINITIE NIV: Het aanbieden van mechanisch ondersteunde of gegenereerde ademteugen zonder plaatsing van een kunstmatige luchtweg zoals endotracheale of tracheostomie tube In de meeste gevallen wordt de ventilatie aangeboden via een goed zittend nasaal of gezichtsmasker

32 NIV Wat? Verschillende toestellen en modaliteiten Ademhalingsondersteunende toestellen Life support toestellen Drukgestuurde Ventilatie Volumegestuurde Ventilatie Drukgestuurde Ventilatie met Volumegarantie

33 NIV Toestellen? BIPAP Auto Philips Respironics A30 Philips NIV Wat? Respironics Trilogy 100 Philips Stellar, Resmed

34 NIV Wat? Drukgestuurd: Toestel levert een ingestelde inspiratoire (IPAP) druk en een ingestelde expiratoire druk (EPAP) Expiratory Effort Pressure Ti patient Ti patient Ti patient Inspiratory Effort De patiënt triggert de AH-cyclus (inspiratory effort) De patiënt triggert de start van de uitademing (expiratory effort) De patiënt bepaalt zelf Ti en frequentie Time

35 NIV Wat? Volumegestuurd: Toestel levert een ingesteld volume af tegen een min. frequentie, met drukbegrenzing Vt: Teugvolume = ml/kg RR (Respiratory Rate) of ademhalingsfrequentie: variabel met de leeftijd Minuutventilatie: = teugvolume x ademhalingsfrequentie

36 NIV Wat? Drukgestuurd met volumegarantie: Toestel (met AVAPS-functie) past automatisch zijn inspiratoire druk aan om het gevraagde teugvolume af te leveren. IPAP max IPAP min IPAP EPAP 1 to 5 cmh 2 O over 1 min (setting) rget Vt

37 NIV Resultaat? Vermijden van plaatsing endotracheale tube Verbeterde alveolaire ventilatie Gaswisseling Vermindering ademarbeid Groei en ontwikkeling Rust voor ademhalingsspieren (afname ademfreq., minder dyspnoe) Afname IC/ziekenhuisverblijf (o.a. minder stase van slijmen, ) NIV zorgt voor langere levensverwachting en minder frequente respiratoire infecties. Grotere levenskwaliteit!!!

38 NIV Thuis? Start-up: Vaak een grote aanpassing voor kind en ouders. Nodige tijd en aandacht besteden aan motivatie ouders en kind: dit vergroot de kans op slagen aanzienlijk! Ondersteuning: Opstart en gewenning tijdens ZH-opname van +/- 1week Bereikbaarheid contactpersoon/vpk voor oplossing van problemen zoals huidreacties, lekkages, intolerantie, toestelgebruik,

39 NIV Thuis? Follow-up: kinderen groeien en evolueren snel En het gaat om beademing Dit vraagt om een heel goede opvolging Evaluatie van compliance en aanpassing therapie: opvolgconsulten bij ventilatie-verpleegkundige en/of arts: na 2 weken, 1 maand, 3 maanden en 6 maanden Evolutie aandoening: progressief? Regelmatig oxymetrie en capnografie Jaarlijks longfunctietesten indien mogelijk Jaarlijks controle slaaponderzoek indien nodig Nauwe opvolging is essentieel!

40 NIV Thuis? Veiligheid in de thuissituatie? Batterijfunctie toestel of niet? (cfr. afhankelijkheid patiënt) Alarmfuncties benutten, maar zonder overbelasting mantelzorg Monitoring thuis Hygiëne Educatie Telkens individueel te bekijken en te evalueren

41 Samenvatting Keuze interface en instellingen O2-toediening: bij hypoxemie, hypoxie Eventueel aanvullend bij CPAP, BIPAP of NIV CPAP OSAS zonder CO2 retentie BIPAP (bilevel-drukgestuurd) Ernstig OSAS met CO2 retentie Hypoventilatiesyndromen met CO2 retentie en hypoxie Drukgestuurde Ventilatie met volumegarantie Restrictief of obstructief longlijden (bv. kyphoscoliose, neuromusculaire aandoeningen, )

42 Samenvatting Bij opstart worden de patiënten opgenomen in de bijhorende conventie: Conventie Zuurstof Thuis Conventie CPAP Conventie Ademhalings-Ondersteuning Thuis (AOT) Dankzij deze overeenkomst tussen ziekenhuis en RIZIV worden materialen en ondersteuning thuis vergoed.

43 Samenvatting Thuisbeademing biedt veel mogelijkheden, maar vraagt een optimale ondersteuning. Zowel medisch, verpleegkundig en technisch is permanentie vereist. De patiënt kan op elk moment rekenen op ondersteuning via het conventie-team: Vragen en problemen Technische problemen en aanvulling materialen Planning onderzoeken, huisbezoeken en consultaties

44 Bedankt voor uw aandacht!