Adviesrapport accreditatie. hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica voltijd. Saxion Hogeschool Enschede

Transcriptie

1 Adviesrapport accreditatie hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica voltijd Saxion Hogeschool Enschede

2

3 Lange Voorhout ED Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport accreditatie hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica voltijd Saxion Hogeschool Enschede CROHO nr (Bachelor) Hobéon Certificering BV Datum: 9 maart 2011 Auditteam: W.L.M. Blomen B. van der Meij ir. L. Roosenschoon A. Neef Secretaris: mr. T. Vis

4

5 INHOUDSOPGAVE DEEL MANAGEMENT SAMENVATTING Integraal advies Samenvattende beoordeling 1 2. INLEIDING 5 3. KARAKTERISTIEK VAN DE OPLEIDING 7 4. VORIGE ACCREDITATIE 11 DEEL ONDERWERPEN EN FACETTEN NVAO-ACCREDITATIEKADER Doelstellingen opleiding 13 Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen 13 Facet 1.2. Niveau: Bachelor 16 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Programma 18 Facet 2.1. Eisen HBO 18 Facet 2.2. Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma 21 Facet 2.3. Samenhang programma 23 Facet 2.4. Studielast 24 Facet 2.5. Instroom 25 Vrijstellingen 25 Facet 2.6. Duur 26 Facet 2.7. Afstemming tussen vormgeving en inhoud 27 Facet 2.8. Beoordeling en toetsing Inzet van personeel 31 Facet 3.1. Eisen HBO 31 Facet 3.2. Kwantiteit personeel 32 Facet 3.3. Kwaliteit personeel Voorzieningen 36 Facet 4.1. Materiële voorzieningen 36 Facet 4.2. Studiebegeleiding Interne kwaliteitszorg 40 Facet 5.1. Evaluatie resultaten 40 Facet 5.2. Maatregelen tot verbetering 42 Facet 5.3. Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Resultaten 45 Facet 6.1. Gerealiseerd niveau 45 Facet 6.2. Onderwijsrendement OORDEELSCHEMA BIJLAGEN 51 BIJLAGE I Programma en gesprekspartners BIJLAGE II Kwantitatieve gegevens van de opleiding BIJLAGE III Curriculae Vitae en onafhankelijkheidsverklaringen auditoren BIJLAGE IV Werkwijze, beoordelingsprocedure en beslisregels Hobéon BIJLAGE V Bestudeerde documenten BIJLAGE VI Opleidingsprofiel

6

7 DEEL 1 1. MANAGEMENT SAMENVATTING 1.1. Integraal advies Hobéon Certificering adviseert de NVAO de voltijd hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica Saxion Hogeschool Enschede (Croho nummer 34404) te accrediteren. Dit advies wordt in onderhavig rapport gefundeerd. Algemene gegevens Naam van de instelling: Saxion Hogeschool Enschede Naam van de opleiding: hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica Varianten van de opleiding: voltijd Locatie van de opleidingen: Enschede Naam VBI: Hobéon Certificering b.v. Datum visitatie: 8 december 2010 Datum adviesrapport: 9 maart 2011 Beoordelingskader Het bij het onderzoek gehanteerde beoordelingskader is het Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs Nederland (14 februari 2003). Samenstelling auditteam Het auditteam bestond uit de volgende personen: Het auditteam bestond uit de volgende personen: W.L.M. Blomen, voorzitter van het auditteam, is een van de directeuren van de Hobéon Groep en heeft binnen het hoger onderwijs ruime ervaring op het gebied van kwaliteitszorg en van bestuur, beleid en organisatie in het hoger onderwijs. Ir. L. Roosenschoon (werkvelddeskundige) is werkzaam als manager business development Library Solutions bij Nedap te Groenlo en treedt op als gastdocent en stagebegeleider bij de o.a. de WUR en de HAN. B. van der Meij (vak- en werkvelddeskundige) is zelfstandig management consultant op het gebied van innovatie van de bedrijfsvoering en professionele dienstverlening. A. Neef (studentlid) is vierdejaar student van de opleiding IDM/Media & Informatiemanagement aan de Hanzehogeschool te Groningen. Aan het auditteam is als secretaris toegevoegd mr. T. Vis, zelfstandig adviseur in het hoger onderwijs Samenvattende beoordeling Hobéon Certificering baseert het advies tot accreditatie van de opleiding Bedrijfskundige Informatica Enschede op de volgende overwegingen: Algemeen beeld De opleiding Bedrijfskundige Informatica (hierna ook wel aan te duiden als BI) van Saxion Hogeschool Enschede heeft een duidelijk beeld van het werkveld en de ontwikkelingen daarin. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie 1.0 1

8 Het auditteam trof een opleiding aan die in 2010 een traject in gang heeft gezet leidend tot de samenvoeging van beide BI-programma s (Deventer en Enschede) tot een eenduidig programma dat aansluit bij de ontwikkelingen in het werkveld. Hierdoor ontstaat een nieuw profiel waarbij naast de bestaande aspecten als verandermanagement en techniek (Deventer) en bedrijfskunde en bedrijfsprocessen (Enschede) die nadrukkelijk in elkaar worden geschoven, ook nieuwe media en 'business models' in de opleiding worden opgenomen. De opleiding hanteert daarbij als uitgangspunt dat de professionals worden opgeleid die de relatie tussen bedrijfsprocessen en uitvoerenden optimaliseert en innoveert door middel van IT. De opleiding baseert zich op de driehoek mens - IT- bedrijfsprocessen, waarbij de nadruk ligt op de mensgerichtheid (o.a. verandermanagement, creatieve denktechniek, psychologie) in casu de gebruiker. Ook worden beide docententeams samengevoegd. Het nieuwe programma is opgezet volgens het zogenoemde dakpanmodel en bestaat in de eerste twee studiejaren uit acht projecten. De opbouw is van relatief eenvoudige naar meer complexe projecten. De inhoud en opzet van het derde en vierde studiejaar sluit aan bij het huidige BI-programma. In het nieuwe programma heeft onderzoek een duidelijke plaats gekregen. Een meer structurele inbedding in de vorm van een onderzoekslijn is in ontwikkeling. Het nieuwe programma wordt gefaseerd ingevoerd met ingang van het studiejaar Het auditteam heeft met waardering kennisgenomen van de wijze waarop de opleiding dit samenvoegingtraject uitvoert en van de betrokkenheid en het enthousiasme van het docententeam daarbij. De beroepenveldcommissies zijn nauw bij de ontwikkelingen betrokken. Onderwerp Doelstellingen opleiding: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. De doelstellingen van de opleiding zijn afgeleid van het landelijk competentieprofiel Bachelor of ICT, ontwikkeld vanuit het landelijk samenwerkingsverband van informaticaopleidingen, de stichting HBO-I. De opleiding heeft haar opleidingsprofiel vertaald naar het 25-vlaksmodel, zoals in 2009 door de stichting HBO-I is vastgesteld, en geeft vanuit haar visie op het beroep een eigen invulling. Het auditteam stelt vast dat de opleiding duidelijk zicht heeft op de vereiste kenniscomponenten. In de ontwikkeling naar een nieuw programma worden deze vastgelegd in een Body of Knowledge & Skills. De opleiding onderhoudt via de beroepenveldcommissie en het project Regioverankering goede contacten met het werkveld en betrekt het werkveld bij de ontwikkelingen. In de beroepenveldcommissie zijn het opleidingsprofiel, de competenties en het programma regelmatig aan de orde. De uitwerking van het competentieprofiel is gevalideerd door het werkveld. De gehanteerde eindkwalificaties zijn gerelateerd aan de kernkwalificaties voor een hbobachelor en verbonden aan de gehanteerde beroepscompetenties van de opleiding. Onderwerp Programma: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. De opleiding biedt een actueel programma en zorgt er goed voor dat studenten die kennis en vaardigheden ontwikkelen die zij nodig hebben in de beroepspraktijk. De literatuurlijst is actueel en van voldoende niveau. Wel adviseert het auditteam de opleiding bij de samenstelling van de literatuurlijst alleen die literatuur op te nemen die ook zal worden gebruikt. Dit om onnodige aanschaf door studenten te voorkomen. Het programma is gericht op de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en sluit aan bij het beroepenveld. De stage en afstudeeropdracht worden uitgevoerd in een beroepsomgeving. De opleiding heeft binnen de leerlijn Algemene HBOcompetenties nadrukkelijk aandacht voor de ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden. Deze zijn echter impliciet in de verschillende projecten opgenomen. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie 1.0 2

9 Het auditteam stelt vast dat de opleiding een duidelijke onderzoeksleerlijn ontwikkelt, waarbij in de eerste twee leerjaren onder andere informatievaardigheden aan de orde komen en in de specialisatiefase aan methoden en technieken van onderzoek aandacht wordt besteed. Hierdoor verkrijgt onderzoek een meer structurele inbedding in het programma. Hierbij is ook het lectoraat Ambient Intelligence betrokken. De eerste stappen daartoe zijn reeds gezet. Uit de gesprekken tijdens de audit komt naar voren dat samenwerking met het Kenniscentrum Design en Technology en het daaronder ressorterend lectoraat Ambient Intelligence in ontwikkeling is. Dit geldt ook voor het lectoraat Innovatie en organisatie (academie FEM). Relevante en actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk worden op adequate wijze ingepast in het onderwijs. De leerplanadviescommissie speelt hierbij een centrale rol. De opleiding maakt gebruik van gastdocenten die de band tussen het onderwijs met de beroepspraktijk actueel houden. De relatie doelstellingen en inhoud programma heeft het auditteam positief beoordeeld. Het auditteam oordeelt dat de inhoud van het programma studenten in staat stelt om de geformuleerde eindkwalificaties te behalen. Hieraan dragen de programmatische opbouw langs vier leerlijnen en de thematische opzet op adequate wijze bij. De opleiding vermeldt in modulebeschrijvingen aan welke competenties wordt gewerkt en welke leerdoelen moeten worden behaald. Hiertoe worden voor alle projecten competentiekaarten ontwikkeld. Het auditteam stelt vast dat academiebreed aan verbeteringen van het toetsbeleid wordt gewerkt, o.a. het instellen van een toetscommissie en wijziging van de werkwijze. Ook heeft de opleiding maatregelen genomen die bijdragen aan een meer consistente en uniforme beoordeling van afstudeerwerkstukken door de docent en de bedrijfsbegeleider en aan de borging daarvan. De verschillende toetsvormen sluiten aan bij de onderscheiden leerlijnen. De opleiding kent een duidelijke samenhang binnen de thema s (horizontaal) en binnen het programma (verticaal) door een concentrische en in complexiteit toenemende opbouw. De samenhang is naar het oordeel van het auditteam voldoende geborgd. Het programma kent een reële studiebelasting. Er is sprake van een evenwichtige spreiding over het programma van de toetsen en de studielast. Het onderwijs is de afgelopen jaren geïntensiveerd door verhoging van het aantal contacturen en versterking van de modulen in het eerste jaar. Het aantal contacturen bedraagt 20 uur per week gedurende de eerste twee studiejaren. Wel adviseert het auditteam de opleiding om de studielast blijvend te monitoren, zodat eventuele maatregelen om het onderwijs te intensiveren tijdig kunnen worden genomen. Ook zijn er geen studiebelemmerende factoren. Studenten en werkveld zijn tevreden over de opzet en inhoud van het programma. Onderwerp Inzet van personeel: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. Twee facetten van onderwerp 3 Inzet van personeel wordt als goed beoordeeld voor deze opleiding, wat een kwalificatie goed voor dit onderwerp rechtvaardigt. Dit wordt als extra aantekening bij het oordeel toegevoegd. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. De kwaliteit en kwantiteit van het docententeam staan garant voor de uitvoering van goed onderwijs. Het onderwijs wordt uitgevoerd door docenten die kennis hebben van het werkveld of daaruit afkomstig zijn. De actualiteit van het onderwijs wordt onder meer geborgd door contacten met stagebedrijven en opdrachtgevers en het eigen netwerk van docenten. De docent-studentratio is voldoende om de opleiding met de gewenste kwaliteit te kunnen verzorgen. De docenten beschikken over relevante kwalificaties in vakinhoudelijk en didactisch opzicht. De opleiding heeft zicht op de competenties van de docenten en voert een actief scholingsbeleid. In 2008 is een revitaliseringbeleid ingezet dat heeft geleid tot vertrek van docenten en tot instroom van nieuwe medewerkers afkomstig uit de beroepspraktijk. Wel meent het auditteam dat gezien de snelle ontwikkelingen in de sector de actuele beroepservaring binnen het docententeam een permanent actiepunt dient te zijn. Ook het opdoen van onderzoekservaring bij docenten verdient - mede in het kader van samenwerking met het kenniscentrum en de lectoraten nadrukkelijk aandacht. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie 1.0 3

10 Studenten zijn tevreden over de docenten, hun (vak)deskundigheid, hun kennis van de beroepspraktijk en didactische kwaliteiten. Docenten zijn goed bereikbaar. Onderwerp Voorzieningen: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. Eén facet van onderwerp 4 Voorzieningen wordt als goed beoordeeld voor deze opleiding, wat een kwalificatie goed voor dit onderwerp rechtvaardigt. Dit wordt als extra aantekening bij het oordeel toegevoegd. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. Het auditteam heeft de voorzieningen tijdens de audit bezien en heeft kunnen vaststellen dat de opleiding over voldoende en kwalitatief goede voorzieningen beschikt. Naast een mediatheek/bibliotheek die ruim is opgezet, beschikt de opleiding onder meer over ruimtes die zijn ingericht voor specifieke onderwijsdoelen (bijv. van computers voorziene werkplekken voor studenten). De opleiding besteedt veel tijd en aandacht aan studie(loopbaan) begeleiding. Verder is er een systeem voor de registratie van de studievoortgang. Studenten zijn van oordeel dat de studieloopbaanbegeleiding hen voldoende in hun studie ondersteunt. Het auditteam stelt vast dat de uniformiteit in de uitvoering van de SLB adequaat is geborgd door onder meer het inroosteren van SLB-colleges en - gesprekken en door de aanstelling van een SLBcoördinator. Onderwerp Interne Kwaliteitszorg: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. Het auditteam heeft kunnen vaststellen dat de opleiding systematisch de tevredenheid van de diverse stakeholders evalueert en deze via diverse instrumenten betrekt bij de interne kwaliteitszorg. Daarnaast evalueert de opleiding ook op andere manieren de kwaliteit van het programma, het functioneren van de docenten en de organisatie van het onderwijs. Daar waar nodig treft de opleiding aantoonbaar verbetermaatregelen. Onderwerp Resultaten: voldoende Het oordeel van het auditteam over alle facetten van dit onderwerp is positief. De volgende overwegingen hebben tot dat oordeel geleid. De opleiding borgt dat de studenten die afstuderen het gewenste niveau hebben behaald. Het werkveld is betrokken bij de beoordeling van het afstudeerwerkstuk. Het Afstudeerreglement bevat richtlijnen voor de afstudeeropdrachten, voor de beoordeling van het plan van aanpak, de afstudeeropdrachten en voor de afstudeerprocedure. Er is altijd een tweede lezer als medebeoordelaar aanwezig. De opleiding is voornemens de kwaliteit van het eindniveau meer structureel te borgen door een beoordeling achteraf door de beroepenveldcommissie. Het auditteam acht dit een goed initiatief. Het auditteam heeft een aantal afstudeerwerkstukken bestudeerd en vindt dat deze van voldoende niveau getuigen. Wel vraagt het auditteam meer aandacht voor de opzet van het onderzoek en de methodologische verantwoording. Hier is nog een slag te maken. Het auditteam verwacht dat een meer structurele inbedding van de onderzoeksleerlijn in het programma in toekomstige afstudeeropdrachten op dit punt bijdraagt aan verbetering. Aandacht voor spelling en taalgebruik blijft nodig. De opleiding brengt de rendementsgegevens jaarlijks in kaart en voert maatregelen door om de rendementen te verbeteren. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie 1.0 4

11 2. INLEIDING Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de hboopleiding hbo-bacheloropleiding Bedrijfskundige Informatica, verzorgd door Saxion Hogeschool Enschede, croho nummer De opleiding wordt aangeboden in de voltijdse variant. De opleiding Bedrijfskundige Informatica van de Saxion Hogeschool Enschede zou oorspronkelijk in 2011 worden gevisiteerd. De opleiding Bedrijfskundige Informatica van Saxion Hogeschool locatie Deventer is reeds in 2010 beoordeeld. De inwerkingtreding per 1 september 2010 van de Wet Versterking Besturing, houdende een wijziging van de WHW heeft geleid tot een instellingsfusie van de hogescholen in Deventer en Enschede, die reeds onder één bestuur ressorteerden. Om die reden moesten beide opleidingen BI nog in 2010 worden beoordeeld. De NVAO heeft na overleg met de opleiding uitstel (bij brief van 23 november 2010, kenmerk NVAO/ /JZ) verleend tot 1 mei De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door het Kwaliteitsrapport (november 2010) en de daarbij behorende onderliggende documenten. Het bij het onderzoek gehanteerde beoordelingskader is geweest Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs Nederland (NVAO, 14 februari 2003). De audit heeft plaatsgevonden op 8 december Het auditteam heeft naar aanleiding van de audit nog nadere informatie ontvangen voorzien van een uitvoerige toelichting. Het auditteam heeft deze informatie betrokken bij haar oordeelsvorming. Het programma van de audit is opgenomen in Bijlage I. Het auditteam werd gevormd door W.L.M. Blomen, B.van der Meij, Ir.L.Roosenschoon, A. Neef en mr. T. Vis De in dit team aanwezige expertise is in onderstaand schema zichtbaar. voorzitter W. L.M. Blomen, lead auditor Hobéon werkvelddeskundige Ir. L. Roosenschoon, vakdeskundige B. van der Meij, studentlid A.Neef secretaris Mr. T. Vis werkveld vak / discipline x x x onderwijs x x kwaliteitszorg /audit x x studentperspectief x Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie 1.0 5

12 Beoordeling centraal beleid op instellingsniveau Hobéon Certificering beoordeelt zoveel mogelijk facetten en onderwerpen uit het NVAO-beoordelingskader op een zo hoog mogelijk aggregatieniveau. Voor de Hogeschool Saxion heeft Hobéon een instellingsaudit uitgevoerd 1 in februari In deze instellingsaudit is nagegaan welke bedrijfsprocessen op centraal niveau worden aangestuurd en hoe de borging daarvan is geregeld. Dit heeft geleid tot de vaststelling dat een aantal bedrijfsprocessen op strategisch en tactisch niveau vanuit de Raad van Bestuur van Saxion, via de Academies doorwerken tot op het niveau van de opleidingen. In de beoordeling van de onderwerpen en facetten in hoofdstuk 3 komt dit aan de orde. 1 Deze instellingsaudit werd uitgevoerd door W.L.M. Blomen, directeur van Hobéon certificering en G. de Raad, oud Secretaris Generaal EFQM in Brussel en voormalig Algemeen Directeur van de Raad voor Accreditatie en voorzitter van de Industriële Kring Twente. Ten tijde van de instellingsaudit is De Raad voorzitter van onder meer het Career Center Twente, de Stichting Kwaliteit Twente. de Stuurgroep Versterking Industrie-potentieel Twente en bestuurslid van INK. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie 1.0 6

13 3. KARAKTERISTIEK VAN DE OPLEIDING Positie van de opleiding Bedrijfskundige Informatica binnen hogeschool. De opleiding Bedrijfskundige Informatica maakt ten tijde van de audit nog onderdeel uit van de Academie Communicatie, Informatietechnologie en Informatiemanagement (CII). De academie is een van de 13 academies van de Saxion Hogeschool. De opleiding bevindt zich in een overgangsfase. De Academie CII komt voort uit een clustering per 1 september 2004 van de opleidingen voor Bachelor of ICT van de Saxion Hogeschool IJselland en de Saxion Hogeschool Enschede en biedt de volgende opleidingen aan: Bedrijfskundige Informatica (Deventer en Enschede); Informatiedienstverlening en Informatiemanagement (Deventer) inclusief de studieroute Human Information Design & Strategy; Informatica (Enschede) Technische Informatica (Enschede) inclusief de studieroute ICT- Beheer. Naast bovengenoemde bacheloropleidingen biedt de Academie CII eveneens drie Associate degree programma s in een pilot aan op het gebied van de Bedrijfskundige Informatica, IDM en ICT-Beheer. Op 1 januari 2011 wordt de academie samengevoegd met de Academie Toegepaste Kunst en Techniek onder de naam Academie Creatieve Technologie. Naast organisatorische redenen liggen ook inhoudelijke overwegingen aan deze samenvoeging ten grondslag. Waar eerder de nadruk lag op de engineer is in de afgelopen decennia meer aandacht gekomen voor de designer en de gebruiker. De symbiose tussen engineering en design in relatie tot de gebruiker biedt volgens het management betere mogelijkheden tot innovaties in de toekomst (bijv. ontwikkeling van gaming). Tevens is besloten de programma s en de docententeams van de opleidingen Bedrijfskundige Informatica (BI) te Deventer en te Enschede samen te voegen tot een eenduidig programma dat aansluit bij de ontwikkelingen in het werkveld. Hierdoor ontstaat een nieuw profiel waarbij naast de bestaande aspecten als verandermanagement en techniek (Deventer) en bedrijfskunde en bedrijfsprocessen (Enschede) die nadrukkelijk in elkaar worden geschoven, ook nieuwe media en 'business models' in de opleiding worden opgenomen. De opleiding Bedrijfskundige Informatica (BI) De opleiding BI heeft in de afgelopen jaren te maken gekregen met een structureel dalende studenteninstroom gekoppeld aan ontwikkelingen in het beroepenveld en de daarmee samenhangende veranderde eisen aan de afgestudeerden. De bedrijfskundige informaticus richt zich vooral op optimalisatie van de verbinding tussen bedrijfsprocessen en de technologische mogelijkheden. Bedrijfskundige aspecten van de organisatie, zoals logistiek, financieel, bestuurlijk, personeel en organisatie worden niet als zelfstandig onderwerp gezien, maar steeds in relatie tot de bedrijfsinformatiesystemen. In de afgelopen jaren is de focus van het beroepenveld en van de opleiding meer komen te liggen op thema s en onderwerpen als individualisering, digitalisering en informatievoorziening o.a. door business intelligence. De opleiding heeft de nieuwe inhoudelijke ontwikkelingen ingebed in het curriculum. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van een verdiepende minor Performance Management. De curriculumbeschrijving Bedrijfskundige Informatica Enschede bevat een nader visie op het beroep. Hierin is ook het opleidingsprogramma beschreven. In de opbouw van de opleiding wordt een aantal leerlijnen gevolgd (de Conceptuele leerlijn, de Leerlijn domeinspecifiek vaardigheden, de Leerlijn Algemene HBO-competenties en de Integrale leerlijn). Het onderwijs is opgebouwd rond thema s. Het eerste studiejaar omvat de thema s De BI-er en Informatiesystemen en De BI-er in bedrijf. Hier wordt een brede kennisbasis gelegd. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie 1.0 7

14 Het eerste jaar heeft een oriënterend karakter en vindt een introductie op het werkveld van de bedrijfskundige informaticus plaats. Alle belangrijke onderwerpen binnen BI komen aanbod. In het tweede studiejaar worden de thema s De BI-er en informatie en De BI-er en consultancy aangeboden. In dit jaar zijn de opdrachten complexer en worden bedrijfskunde en informatiekunde meer geïntegreerd dan in de propedeuse aangeboden. In semester drie gaat het vooral om informatievoorziening binnen bedrijven, waarin vooral logistieke processen, bedrijfsadministratie en administratieve organisatie van belang zijn. Het vierde semester biedt een voorbereiding op de stage en ligt de nadruk op advisering. Het derde leerjaar is ingeruimd voor de stage en voor de verplichte minor Performance Management. Hierin staat de informatievoorziening door business intelligence centraal. Deze specialisatie is in overleg met de beroepenveldcommissie tot stand gekomen. Het vierde studiejaar omvat een vrij te kiezen minor en de afstudeeropdracht. De competenties vormen de leerlijnen. In de thema s worden deze leerlijnen samengebracht in projecten. Lectoraten en Kenniskring In het programma komt onderzoek op verschillende plaatsen voor, zoals in de module statistiek, modelleren en toegepaste wiskunde (jaar 1), in de module Technology en Impact Analysis (jaar 2) en in de specialisatie Performance Management (jaar 3). De opleiding heeft het auditteam tijdens de audit nadere informatie verstrekt over de opzet van een leerlijn onderzoeksvaardigheden. Onderzoeksvaardigheden zullen als thema Ontwikkelen van het ICT-domein en beroep: onderzoek in ICT-onderwijs worden opgenomen in een afzonderlijke leerlijn Consultancy. Daarnaast zal de relatie tussen het lectoraat Ambient Intelligence worden verstevigd. Het lectoraat en het Kenniscentrum Design en Technology richten zich steeds meer op uitvoering van projecten, waarbij ook sociale media, marketing en bedrijfsprocessen een rol spelen. Het lectoraat is nauw betrokken bij het opzetten van de leerlijn onderzoeksvaardigheden. Ook onderzoekt de opleiding een mogelijk samenwerking met het lectoraat Innovatie en organisatie (academie FEM) op het onderzoeksonderwerp Implementatie van Managementinformatiesystemen (success and failure van grote ICT-projecten) Internationalisering De opleiding is zich bewust van de internationale context waarin de afgestudeerde BI-er werkzaam is. Vanuit de academie is in samenwerking met de opleidingen een internationaliseringsbeleid geformuleerd waarbij de ambities voor 2012 zijn vastgelegd. De opleiding te Enschede richt zich onder andere op het bieden van de mogelijkheid om in de specialisatieperiode het keuzevak Engels te volgen, op het stimuleren van buitenlandse stages en afstudeeropdrachten en op het bevorderen van uitwisselingsprogramma s voor zowel studenten als docenten. Instroom In onderstaand overzicht is op basis van door de opleiding verstrekte gegevens de instroom over de afgelopen jaren opgenomen. Instroom Voltijd Cohort Cohort Cohort Cohort Cohort Samenvoeging programma s opleidingen BI Deventer - Enschede Het samenvoegingproces tussen beide teams van de opleidingen BI te Deventer en Enschede is in november 2010 in gang gezet met als doel een eenduidig BI-programma te ontwikkelen. Het auditteam is in het kader van de audit door het opleidingsmanagement nader geïnformeerd over de beoogde opzet van het nieuwe programma. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie 1.0 8

15 De opleiding hanteert daarbij als uitgangspunt professionals op te leiden die in staat zijn de relatie tussen bedrijfsprocessen en uitvoerenden te optimaliseren en te innoveren door middel van IT. Het functioneren van gebruikersgroepen van IT in relatie tot processen staat hierbij centraal. De opleiding baseert zich dan ook op de driehoek mens-it- bedrijfsprocessen, waarbij de nadruk ligt op de mensgerichtheid (o.a. verandermanagement, creatieve denktechniek, psychologie). De naam van de opleiding zal - overeenkomstig de landelijk voorgestelde nieuwe naam voor BI - BIM (Business IT & Management) luiden. Het nieuwe programma wordt opgebouwd volgens het zogenoemde dakpanmodel, bestaande uit acht projecten in de eerste twee studiejaren. In het kwartiel voorafgaande aan het project wordt een stevig kennisfundament gelegd. In de opbouw van de projecten is er voor gekozen aan te sluiten bij de huidige projecten in beide BI-opleidingen. De opbouw is van relatief eenvoudige naar meer complexe projecten. De opleiding start met een oriëntatieproject, waarbij studenten zich onder meer oriënteren op relevante bedrijven en functies. Daarna volgen projecten/thema s als Entertainmentbedrijf, Zorg (consultancy in de zorgsector), en Het nieuwe werken (veranderende bedrijfsprocessen en de rol van IT en HRM). Het onderwijs wordt ingericht langs drie leerlijnen: Business, IT en Consultancy (waarin de huidige leerlijn Algemene HBO-competenties wordt opgenomen). Per leerlijn is een Body of Knowledge and Skills opgesteld. Uitgangspunt is het opleidingsprofiel, zoals vastgelegd in het 25-vlaksmodel (zie Bijlage VI) Per project wordt een competentiekaart opgesteld, waarin opgenomen de te bereiken competentie (beroepstaak), de positie binnen het 25-vlaksmodel, de kenmerkende taken en kernopgave, de beroepsproducten en de BoKS. De projecten worden verder uitgewerkt (o.a. onderwerpen, studiepunten, toetsing) in een studiehandleiding. Wat betreft de onderzoeksvaardigheden wordt een onderzoekslijn ingericht. In de eerste twee studiejaren vooral aandacht geschonken aan informatievaardigheden en aan schriftelijke en mondelinge verslaglegging. In het derde studiejaar (kwartielen 3.3 en 3.4) worden het onderwijs in methoden en technieken van onderzoek en een onderzoekspracticum verzorgd (totaal12 EC) De opzet en inhoud van het derde en vierde jaar sluit aan bij het huidige BI-programma. Uit de gesprekken met het opleidingsmanagement en met de leerplanadviescommissie (LPaC) komt naar voren dat het programma in het derde en vierde studiejaar de mogelijkheid biedt tot een zekere regionale inkleuring van de projecten. De implementatie van het nieuwe programma vindt gefaseerd plaats. Het vernieuwde eerste studiejaar wordt ingevoerd per september De huidige LPaC wordt per 1 januari 2011 omgevormd tot een Leerplancommissie. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie 1.0 9

16 Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie

17 4. VORIGE ACCREDITATIE In het door Hobéon Certificering in juli 2006 opgestelde rapport t.b.v. de accreditatieaanvrage voor de opleiding BI werden geen specifieke aandacht- of verbeterpunten genoemd. Wel heeft de opleiding de afgelopen jaren meerdere projecten gestart gericht op de verbetering van de onderwijskwaliteit. De opleiding geeft aan dat het merendeel daarvan reeds is afgerond en in de staande organisatie is ondergebracht. Als voorbeelden kunnen worden genoemd het project Regioverankering, samenwerking met de ROC s in het verzorgingsgebied van de opleiding en onderwijsinnovaties gericht op het aantrekken van ook nieuwe doelgroepen. Op 21 oktober 2010 heeft een interne audit in het kader het Saxionbrede kwaliteitszorgbeleid bij de opleiding Bedrijfskundige Informatica Enschede plaatsgevonden. Uit de naar aanleiding hiervan opgestelde rapportage blijkt het auditteam over het algemeen positief te oordelen over de kwaliteit van de opleiding. Het auditteam meent dat de samenvoeging met de Academie TKT een goede bijdrage kan betekenen bij de verdere ontwikkeling van de ambities van de opleiding. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie

18 Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie

19 DEEL 2 OORDEEL OP FACETNIVEAU 5. ONDERWERPEN EN FACETTEN NVAO-ACCREDITATIEKADER 1. Doelstellingen opleiding Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk) Oordeel: voldoende Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande overwegingen. Overwegingen Instellingsniveau Saxion heeft op instellingsniveau vastgelegd, dat de competenties waartoe wordt opgeleid mede ontleend zijn aan landelijk opgestelde en gevalideerde beroepsprofielen. Alle Saxion HBObacheloropleidingen nemen actief deel aan het landelijk overleg waarin het relevante beroepenveld de beroepsprofielen valideert en waarin de gezamenlijke opleidingen met elkaar komen tot domeincompetenties en opleidingscompetenties en deze aan de sectorraad overleggen. De dienst Onderwijs & Student (O&S) van Saxion monitort hierop. In hun kwaliteitsmanagementsysteem en de planning nemen de academies en opleidingen op, dat zij eenmaal per vier jaar het beleid met betrekking tot de doelstellingen opleiding evalueren en waar nodig bijstellen. In hun jaarplannen schenken zij doorlopend aandacht aan ontwikkelingen op hun domein. In de bilaterale overleggen van academiedirecteuren met de Raad van Bestuur (RvB), wordt het jaarplan besproken. Tijdens de instellingsaudit is het bovenstaande geverifieerd en is gebleken dat alle bacheloropleidingen het centrale beleid uitvoeren. Hiermee is op instellingsniveau voldoende geborgd, dat de eindkwalificaties van de opleidingen aansluiten bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk worden gesteld. Opleiding BI Visie op het beroep De opleiding heeft haar visie op het beroep van de BI-er neergelegd in de curriculumbeschrijving. De BI-er is werkzaam op het snijvlak van bedrijfsvoering en informatietechnologie. De afgestudeerde BI-er draagt in deze visie bij aan de verbetering van de informatie door optimalisering van bedrijfsprocessen. De opleiding stelt verder vast dat door maatschappelijke ontwikkelingen de sturing van bedrijfsprocessen op het gebied van ICT aan veranderingen onderhevig is. De voorspellende waarde van ICT wordt in deze visie steeds belangrijker. De opleiding ziet een verschuiving in het werkveld van de BI-er van systeemontwikkelaar naar een bredere opgeleide adviseur op ICT-gebied met een stevige basiskennis van de bedrijfskunde (bedrijfseconomie, logistiek, organisatiekunde en administratieve organisatie) en ICT. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie

20 Beroeps- en opleidingsprofiel Het auditteam stelt vast dat de opleidingscompetenties afgeleid zijn het landelijke beroepsprofiel, dat is opgesteld door de Stichting HBO-I. In oktober 2009 is door de stichting een nieuw opleidingsprofiel van de Bachelor of ICT vastgesteld. Hierin zijn vijf specifieke bouwstenen beschreven, welke zijn uitgewerkt voor de architectuurlagen in een profielmatrix, het zogenoemde 25-vlaksmodel. De opleiding is doende in haar opleidingsprofiel een vertaalslag te maken naar dit model. Zij geeft daarin haar eigen invulling vanuit haar visie op het beroep. In de profielmatrix wordt het beheersingsniveau van de beroepscompetenties in casu de beroepstaken aangegeven. De opleiding hanteert daarbij een onderscheid naar drie niveaus. Het auditteam heeft kennisgenomen van de Curriculumbeschrijving , waarin dit model naar studiejaar op inzichtelijke wijze nader is beschreven. Het auditteam beoordeelt de daarin opgenomen matrices als adequaat. Naast deze domeinspecifieke beroepscompetenties heeft de opleiding in de leerlijn Algemene HBO-Competenties zes thema s geformuleerd. Deze thema s zijn: 1. Interactie met collega s; 2. Interactie met de klant; 3. Schriftelijk communiceren; 4. Onderzoek; 5. Persoonlijke ontwikkeling; en 6. Projectmanagement. Door deze indeling naar thema s zijn volgens het auditteam duidelijke onderscheidende categorieën aangebracht waarin onderwijs en toetsing kan worden ontwikkeld en uitgevoerd. In het kader van het academiebrede project Algemene HBO-Competenties wordt deze leerlijn nog verder uitgewerkt. Body of Knowledge Het auditteam stelt vast dat de opleiding zicht heeft op de noodzakelijke kenniscomponenten. Kennisontwikkeling is systematisch opgenomen in de leerlijnen waarop het programma is gebaseerd. Ook in het kader van het vernieuwde programma (zie par. 3.6) stelt de opleiding een Body of Knowledge and Skills op. Beroepenveldcommissie De opleiding beschikt over een eigen beroepenveldcommissie (BVC). Deze komt tenminste één maal per jaar bijeen. Het auditteam stelt op grond van de documentatie en de gesprekken met het opleidingsmanagement tijdens de audit vast dat de BVC meerder malen per jaar bijeenkomt en dat sprake is van een substantiële inbreng. Uit de verslagen waar het auditteam inzage in heeft gehad, blijkt dat onder meer de visie van de opleiding, de profielmatrix, de inhoud van het programma en onderwerpen als de invloed van digitalisering, informatie-overload, offshoring en outsourcing in de BVC-vergaderingen zijn besproken. Ook de (programmatische) samenvoeging van de beide BI-opleidingen is onderwerp van overleg. Internationalisering Hoewel de opleiding zich ervan bewust is dat de internationale context ook in de beroepsuitoefening van de bedrijfskundig informaticus een belangrijke rol speelt, heeft internationalisering tot voor kort niet hoog op de prioriteitenlijst gestaan. De opleiding sluit in de uitvoering aan bij het op academieniveau geformuleerde internationaliseringsbeleid. Hierin zijn per opleiding de ambities tot 2012 weergegeven. Voor de opleiding BI betekent dit onder meer deelname aan internationale projecten, structurele partnerships met hogescholen in Duitsland en België en het opnemen van internationale componenten in alle thema s. Verder streeft de opleiding er naar in 2012 dat 10% van de studenten een stage- of afstudeeropdracht in het buitenland heeft vervuld. In de afgelopen jaren hebben een aantal studenten (4%) hun stage vervuld in het buitenland (o.a. Maleisië en Zuid-Afrika). Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie

21 Het auditteam tekent hierbij aan dat daarnaast een aantal Duitse studenten (6%) hun stage of afstudeeropdracht in Duitsland hebben vervuld. Het taalonderwijs wordt gecontinueerd. Het auditteam geeft de opleiding op grond van de documentatie en de uit de gesprekken naar voren komende informatie in overweging de uitvoering van het internationaliseringsbeleid strakker te regisseren door gerichte informatievoorziening en door de aandacht meer te richten op het euregionale aspect. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie

22 Facet 1.2. Niveau: Bachelor De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor Oordeel: goed Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande overwegingen. Overwegingen Het auditteam heeft de eindkwalificaties van de opleiding geanalyseerd om te bepalen of deze kwalificaties beantwoorden aan het niveau bachelor. Voor de verantwoording over het hboniveau heeft de opleiding aansluiting gezocht bij de generieke kernkwalificaties voor de hbobacheloropleidingen Zoals in facet 1.1. is aangegeven baseert de opleiding zich op de algemene hbo-competenties en heeft ook domeinbrede competenties geformuleerd. Deze competenties drukken o.a. de visie uit op het bachelorniveau. De opleiding heeft in een matrix de koppeling aangegeven tussen de domeinbrede competenties, de onderscheiden opleidingsmodulen en de Dublin Descriptoren. Via deze weg is er een vertaalslag gemaakt van eindkwalificaties naar Dublin Descriptoren en zorgt de opleiding ervoor dat de opleiding het bachelorniveau heeft gedefinieerd op een wijze die beantwoordt aan de Dublin Descriptoren. De opleiding ontwikkelt voor iedere beroepstaak een set aan prestatie-indicatoren. Deze worden opgenomen in de competentiekaarten. In een standaard set prestatie-indicatoren behorend bij een competentie, architectuurlaag en beheersingsniveau kunnen een of meer van de vijf Dublin Descriptoren sterker aan de orde zijn dan andere descriptoren. De kennisbasis van het vakgebied is terug te vinden in elke set prestatieindicatoren. De actualiteit hiervan neemt over het algemeen toe met het toenemen van het beheersingsniveau. Dit houdt in dat hiervoor veelal gespecialiseerde vakliteratuur geraadpleegd moet worden. Prestatie-indicatoren zijn actief geformuleerd in termen van beroepstaken die door de student uitgevoerd moeten kunnen worden, hetgeen toepassing van kennis en inzicht impliceert overeenkomstig de Dublin Descriptoren. Prestatie-indicatoren uit de competenties adviseren vereisen op veel plaatsen expliciet oordeelsvorming. Bij de competenties analyseren en ontwerpen is oordeelsvorming vaak meer impliciet aan de orde. Communicatie is vooral expliciet aan de orde bij de competenties analyseren, adviseren, ontwerpen en beheren. Het realiseren van bijbehorende beroepstaken wordt in veel gevallen in teamverband uitgevoerd. Hierbij speelt ook communicatie een belangrijke rol. Vrijwel elke set van standaard prestatie-indicatoren vereist het verwerven van veel nieuwe kennis en vaardigheden. Daarbij gaat het in de meeste gevallen om sterk innoverende domeinen. Gecombineerd met een toenemende zelfstandigheid bij hogere beheersingsniveaus vereist dit uitgebreide leervaardigheden. Daarnaast zijn deze vaardigheden aan de orde doordat voor de ontwikkeling van ICT-systemen een toepassingsdomein bestudeerd en doorgrond moet worden. Ook hier spelen leervaardigheden een essentiële rol. In de algemene hbo-competenties zijn vooral de descriptoren oordeelsvorming, communicatie en leervaardigheden expliciet te onderscheiden. Het auditteam heeft gezien dat de opleiding de competenties op inzichtelijke wijze heeft uitgewerkt op drie niveaus en deze heeft getoetst aan de Dublin Descriptoren. Het auditteam stelt vast dat de Dublin Descriptoren door de competenties worden afgedekt. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie

23 Facet 1.3. Oriëntatie HBO De eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties o Een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist is of dienstig is Oordeel: voldoende Overwegingen Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op de overweging, dat de in facet 1.3 benoemde aspecten volledig in facet 1.1 en in facet 1.2 aan de orde zijn geweest en het oordeel derhalve identiek is. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie

24 2. Programma Facet 2.1. Eisen HBO Kennisontwikkeling van studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk Oordeel: voldoende Het oordeel van het auditteam is gebaseerd op onderstaande overwegingen. Overwegingen Kennisontwikkeling via vakliteratuur Actuele vakliteratuur, tijdschriften en internetsites vormen de basis voor de kennisoverdracht aan studenten. Het auditteam stelt vast dat de opleiding studie- en modulehandleidingen ontwikkelt. Hierin wordt de voorgeschreven literatuur opgenomen. Het auditteam heeft tijdens de audit kennis genomen van de gebruikte literatuur. De literatuur is van voldoende niveau. Uit de gesprekken met studenten blijkt dat niet alle voorgeschreven en door de studenten aangeschafte literatuur ook daadwerkelijk wordt gebruikt. Het auditteam adviseert de opleiding tijdig aandacht te hebben voor de relevantie van de voorgeschreven literatuur. In de gesprekken tijdens de audit is door het auditteam de mogelijkheid van een groter accent op Engelstalige vakliteratuur aan de orde gesteld. De opleiding geeft aan dat in de beroepspraktijk sprake is van Engelstalig vakjargon, maar om leerinhoudelijke overwegingen dit bij voorkeur te plaatsen in een Nederlandstalige context. Het auditteam heeft begrip voor dit standpunt. Kennisontwikkeling via interactie met de beroepspraktijk en actuele ontwikkelingen Het curriculum is zodanig opgebouwd dat studenten gedurende de gehele studie in aanraking komen met de beroepspraktijk. In de propedeuse vinden in de oriënterende modulen Oriëntatie ICT-Landschap en Bedrijfsoriëntatie excursies naar bedrijven plaats. In de eerste twee studiejaren worden in representatieve praktijksituaties opdrachten uitgevoerd, waarbij bedrijven worden betrokken in de begeleiding en/of als opdrachtgever. Het vierde semester omvat een real-life praktijkopdracht/casus Zorg. De opdracht wordt uitgevoerd voor het Medisch Spectrum Twente in Enschede en heeft betrekking op organisatiediagnose, impactanalyse en kwaliteitsmanagement en op de rol van IT daarbij. De begeleiding vindt plaats door een projectleider van het ziekenhuis. In de verplichte specialisatie Performance Management voeren studenten opdrachten voor verschillende bedrijven (bijv. MKG, JIS, Quote, Graafschapcollege). In de minor Multimediale bedrijfscommunicatie worden o.a. interactieve websites voor bedrijven ontworpen. De stage- en afstudeeropdracht worden in een authentieke beroepsomgeving uitgevoerd. De actuele ontwikkelingen en de professionele gerichtheid van de opleiding wordt regelmatig besproken met de beroepenveldcommissie en geëvalueerd onder bedrijfsbegeleiders. Ontwikkelingen in het beroepenveld leiden zonodig tot bijstelling van het curriculum door de leerplanadviescommissie (LPaC). Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie

25 Ook door contacten met stageverlenende bedrijven en instellingen houdt de opleiding binding met de actuele ontwikkelingen in het werkveld. De beroepspraktijk wordt op verschillende wijze bij het onderwijs betrokken (bijv. samenwerking met het Kenniscentrum Technology and Design, regelmatig contacten met stageverlenende bedrijven). Het auditteam stelt op grond van haar bevindingen vast dat de opleiding de beroepspraktijk op adequate wijze betrekt bij de uitvoering van het programma en aandacht heeft actuele ontwikkelingen. Kennisontwikkeling via toegepast onderzoek De opleiding heeft nadrukkelijk aandacht voor de onderzoeksvaardigheden in het programma. In het kader van de leerlijn Consultancy ontwikkelt de opleiding een thema onderzoek (Ontwikkelen van het ICT-domein en beroep), leidend naar een eigen leerlijn onderzoeksvaardigheden. Onderzoek komt in de opleiding nu vooral geïntegreerd in de projecten aanbod. Het auditteam heeft kennisgenomen van het document Onderzoek in de opleiding BI. Hierin beschrijft de opleiding uitvoerig op welke wijze het onderwerp onderzoek in de opleiding zal worden opgenomen. Het auditteam stelt vast dat de opzet op hoofdlijnen aansluit bij de huidige invulling, maar meer samenhang kent en dat sprake is van iteratieve activiteiten. In de eerste twee studiejaren leren studenten een aantal basisvaardigheden zoals informatievaardigheden en rapportage- en presentievaardigheden. In het eerste kwartiel wordt ter bevordering van het onderzoeksgedrag de leereenheid Creatief Denken opgenomen. Uit evaluaties bleek dat studenten in de afstudeeropdracht moeite hadden met het zelfstandig uitvoeren van een onderzoekstraject. Uit de gesprekken met onder meer de leerplanadviescommissie tijdens de audit kwam naar voren dat de opleiding in het kader van de ontwikkeling van een onderzoeksleerlijn reeds een aantal modules heeft (her)ontwikkeld om studenten daarbij te ondersteunen, zoals de module statistiek, modelleren en toegepaste wiskunde. In de specialisatiefase zal de focus vooral zijn gericht op methoden en technieken van onderzoek, onderzoekspracticum en onderzoek gerelateerde onderwerpen (bijv. ethiek, wet- en regelgeving) met een omvang van 12 EC. In het nieuwe programma wordt deze leerlijn structureel opgenomen. Het lectoraat Ambient Intelligence is nauw bij de ontwikkeling van deze leerlijn betrokken. Op het terrein van onderzoeksopdrachten is samenwerking met het Kenniscentrum Design and Technology en de lectoraat Ambient Intelligence nog in ontwikkeling. Uit de gesprekken tijdens de audit met het opleidingsmanagement en met de lectoren komt naar voren dat de onderzoeksonderwerpen van het kenniscentrum en bijbehorende lectoraat Ambient Intelligence nog niet ten volle aansluit bij de focus van de BI-opleiding te Enschede. Het auditteam stelt op grond van de gesprekken met het opleidingsmanagement en de lectoren dat het lectoraat in toenemende mate projecten uitvoert waarbij ook vraagstukken rond sociale media, marketing en bedrijfsprocessen aan de orde zijn. Hierdoor zal de in het lectoraat verworven kennis kunnen doorstromen naar de opleiding. Ten tijde van de audit is éen docent en enkele studenten betrokken bij onderzoeksopdrachten van het kenniscentrum (bijv. project Future Store). Deze ontwikkeling zal zich volgens de opleiding in de komende periode voortzetten. Het auditteam heeft uit de gesprekken opgemaakt dat de opleiding deze ontwikkeling stimuleert door onder andere het faciliteren van docenten bij promotietrajecten en deelname aan RAAK-projecten. Ontwikkeling beroepsvaardigheden Tijdens trainingen, in projecten, opdrachten worden met name in het kader van de leerlijnen Domeinspecifieke vaardigheden en Algemene HBO-competenties vaardigheden ontwikkeld. De gehanteerde werkvormen leveren een bijdrage aan de ontwikkeling van de beroepsvaardigheden. De stage in het vijfde semester is beroepsoriënterend. De afstudeeropdracht staat in het teken van het zelfstandig verrichten van een onderzoeks- en/of ontwikkelopdracht en het daarover adviseren aan de externe opdrachtgever. Hobéon Certificering Adviesrapport Accreditatie hbo-bacheloropleiding BI Saxion Hogeschool Enschede, versie