TAALDREMPELS OP SCHOOL

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "TAALDREMPELS OP SCHOOL"

Transcriptie

1 REGIO OOST-VLAANDEREN Marialand GENT TAALDREMPELS OP SCHOOL Themagroep taal voor leraren zaak- en praktijkvakken, leraren talen, coördinatoren, technisch adviseurs, directieteams 1 Taalprikkels: korte activiteiten voor elke taalles Vita Olijhoek, Anja Valk Elke taaldocent krijgt ermee te maken: die momenten in de les dat de aandacht van de groep inzakt, ondanks alle goede voorbereidingen. Dan is het tijd om de boel even wakker te schudden! Taalprikkels biedt een handige verzameling van 60 prikkelende taalactiviteiten die kunnen worden ingezet om de groep snel op te frissen. De activiteiten duren vijf tot vijftien minuten en zijn methodeonafhankelijk. Ze vergen geen of zeer weinig voorbereiding. Elke twee pagina s bevat een activiteit: een omschrijving in één zin, gevolgd door welke voorbereiding je moet doen, een stapsgewijze beschrijving met een illustratie en één of meer tips. Met symbolen wordt aangegeven welke vaardigheid je oefent, vanaf welk ERK-niveau in de doeltaal de activiteit mogelijk is, bij welke groepsgrootte deze past en of hij geschikt is als kennismakingsspel. De lijst voor in het boek maakt het gemakkelijk om een passende activiteit uit te zoeken. Taalprikkels is een kant-en-klare voorraad aan korte lesactiviteiten voor elke taalleraar, ongeacht voor welke taal, in welk type onderwijs en/of in welk leerjaar hij lesgeeft. isbn: , 1ste druk paperback 140 p. prijs: 19,50 uitgeverij: Coutinho 2 Samen werk maken van taalbeleid op school Op 21 september geeft professor Kris Van den Branden een boeiende lezing over taalbeleid. Wie de lezing op 17 februari bijwoonde, was enthousiast en keerde geïnspireerd terug naar school. Sint-Baafshuis, Biezekapelstraat 2, 9000 Gent op woensdag 21 september van 14 tot 17 uur. Inschrijven kan via deze link, het codenummer is PN001NI/1617. RN so september 2016 Taaldrempels op school 1

2 3 Meertaligheid als talent, niet als probleem Als de school de thuistaal van meertalige leerlingen positief benadert, verhogen hun schoolprestaties. Naar de televisie kijken in het Nederlands helpt dan weer niet. Dat blijkt uit het onderzoek Meertaligheid als realiteit op school. Meertalige leerlingen spreken vaker Nederlands dan gedacht Meertalige leerlingen gebruiken verschillende talen door elkaar, afhankelijk van de context of de gesprekpartners. Bijgevolg is er geen strikt onderscheid tussen thuistaal en schooltaal. Meertalige leerlingen spreken met ouders, broers en zussen vaker Nederlands dan op school wordt gedacht. Ze gebruiken ook regelmatig Nederlandstalige media en kiezen ervoor om te rekenen, te lezen of te schrijven in het Nederlands. Anderzijds spreken ze op school vaak andere talen dan het Nederlands. Thuistaal positief benaderen verhoogt schoolprestaties Als meertalige leerlingen gemotiveerd zijn, verhogen net zoals bij eentalige leerlingen hun schoolprestaties. Als de school hun thuista(a)len positief benadert, voelen ze zich beter en hebben ze een positief zelfbeeld. Dat verhoogt hun motivatie. Taal en identiteit hangen immers sterk samen. Televisie kijken in het Nederlands helpt niet Enkele factoren waarvan vaak gedacht wordt dat ze samenhangen met schoolprestaties, spelen een beperkte rol: Meer televisie kijken in het Nederlands hangt niet noodzakelijk samen met betere onderwijsprestaties. De taal die kinderen met hun vader spreken, zou bepalender zijn voor hun onderwijsprestaties dan de taal die ze met hun moeder spreken. Leesvaardigheid Nederlands, begrip in de andere taal en in beperkte mate taalgebruik op de speelplaats bepalen meer de schoolprestaties van meertalige leerlingen. Vooral de leerlingen die altijd een andere taal op de speelplaats spreken, presteren zwakker dan zij die altijd Nederlands spreken. RN so september 2016 Taaldrempels op school 2

3 Wat kunnen scholen doen? De onderzoekers formuleren enkele aanbevelingen. Bekijk meertaligheid anders. Beschouw de meertaligheid van leerlingen als een talent of handig hulpmiddel en niet als een probleem. Meet nauwkeurig hoeveel en welke leerlingen meertalig zijn. Op die manier kun je een efficiënt talenbeleid uitbouwen en je leraren professionaliseren om om te gaan met meertaligheid. Schuif de discussie over taalbaden Nederlands versus meertalig onderwijs aan de kant en kies voor functioneel veeltalig leren waarbij je de talenkennis van je leerlingen benut om hun taalvaardigheid Nederlands te ontwikkelen. De thuistaal erkennen en een plaats geven, is daarbij al een eerste stap in de goede richting. Bied leraren nascholing en concrete didactische instrumenten aan, zoals het taalpaspoort. Dat is een tool waarmee leerlingen visueel kunnen aangeven welke talen ze met wie spreken in welke context. Op die manier krijgen leraren een gedetailleerd en genuanceerd beeld van het taalgebruik van hun leerlingen. Het MARS-onderzoek liep van 1 juli 2013 tot en met 30 juni 2015 en werd gevoerd onder leiding van prof. dr. Piet Van Avermaet van de Universiteit Gent in samenwerking met de Vrije Universiteit Brussel. Ze bestudeerden de verbanden tussen meertaligheid en onderwijsprestaties en de ideeën die daarover leven op school. Daarvoor onderzochten ze de prestaties van vierdejaars uit 212 basisscholen uit Brussel, Gent en de Limburgse mijngemeenten en vroegen ze naar de ervaringen en overtuigingen van leerlingen, leraren en schoolleiders uit basis- en secundair onderwijs. Je kunt de volledige studie gratis downloaden. Of je leest de samenvatting (10 p.). Bron: Klasse, april Toelichting bij de taaltips Tijdens het schooljaar publiceerden we in de vakoverschrijdende rubriek voor het eerst een maandelijkse taaltip. RN so september 2016 Taaldrempels op school 3

4 Met deze tips wilden we de leraren mogelijkheden aanreiken om de taalvaardigheid van leerlingen te verhogen. Uit een bevraging van alle scholen binnen ons bisdom blijkt dat leraren deze tips op prijs stellen. Aangezien scholen deze tips soms afficheren, proberen we ook om de info op een A4-formaat te krijgen. Voor het schooljaar focusten we op de opvolging van anderstalige nieuwkomers en taalzwakke leerlingen, in lag het accent op de verplichte taalscreening en de opvolging ervan, in baseerden we ons op de vaststellingen en aanbevelingen van de inspectie in Onderwijsspiegel Je kunt deze tips nog altijd terugvinden in de Mededelingen via deze link. In willen we de aandacht vestigen op meertaligheid: in Vlaanderen groeien steeds meer kinderen op in een meertalige context. Verschillende onderzoeken in binnen- en buitenland naar meertaligheid en meertalig onderwijs bevestigen dat de kans op een optimale verwerving van de tweede taal vergroot door de eerste taal goed te onderhouden en door positief om te gaan met de thuistalen binnen het onderwijs. De erkenning en de valorisatie van de thuistaal binnen het onderwijs wordt als een vernieuwende didactische aanpak voorgesteld om het welbevinden en de betrokkenheid van (anderstalige) kinderen te verhogen, meertaligheid als een talent te laten ervaren en daardoor de leerprestaties te verhogen. De Canadese hoogleraar Cummins is een sterke verdediger van meertalig onderwijs. De ijsbergen die boven het water uitsteken, stellen elk een taal voor. Beide talen zijn verschillend van elkaar (wat we zien). Onder het water staan de twee talen niet afzonderlijk, maar hebben ze een gemeenschappelijke basis. Als we naar een inhoudsopgave in het Engels kijken, herkennen we die evengoed als een inhoudsopgave in het Nederlands: we kunnen op dezelfde onderliggende basiskennis terugvallen. Volgens Cummins gebeurt de transfer in twee richtingen. Wanneer kinderen de kans krijgen om hun moedertaal op een hoog niveau te verwerven, kunnen ze de verworven taal gebruiken om ingewikkelde, wetenschappelijke, schoolse begrippen te ontcijferen, te begrijpen en toe te passen bij het verwerven van complexe schoolse vaardigheden in de eerste en tweede taal. De hypothese van Cummins wordt ook bevestigd door verschillende ervaringen in het Vlaamse onderwijs: bij anderstalige nieuwkomers die eerst in hun land en in de eigen taal naar school zijn gegaan, zien we dat ze de draad veel sneller oppikken om de schoolse taalvaardigheid Nederlands te ontwikkelen. Dit in tegenstelling tot anderstalige nieuwkomers die nauwelijks naar school zijn RN so september 2016 Taaldrempels op school 4

5 gegaan in hun herkomstland en ook hun moedertaal niet tot op hoog niveau hebben ontwikkeld. (uit Meertaligheid: een troef!) Als we streven naar een optimaal gelijkeonderwijskansenbeleid is het cruciaal dat we de meertaligheid van de thuistaal van leerlingen meenemen in het verhaal van diversiteit. Meertaligheid dus als talent en niet als probleem zien! RN so september 2016 Taaldrempels op school 5

Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS)

Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS) Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS) Commissie Onderwijs Vlaams Parlement 2 juni 2016 Promotoren: Prof. Dr. Piet Van Avermaet (UGent) Prof. Dr. Mieke Van Houtte (UGent) Prof. Dr. Stef Slembrouck

Nadere informatie

Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang

Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang Ronde 4 Ayse Isçi Onderwijscentrum, Gent Contact: ayse.isci@gent.be Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang Meertaligheid in het onderwijs en in de opvang

Nadere informatie

Onderwijs in een meertalige Brusselse omgeving Inhoud Stad en onderwijs: topdown bottom up

Onderwijs in een meertalige Brusselse omgeving Inhoud Stad en onderwijs: topdown bottom up Onderwijs in een meertalige Brusselse omgeving BEO-studiedag 16 maart 212 - Rudi Janssens Inhoud Stad en onderwijs Politiek-institutionele context Pedagogische context Demografisch-geografische context

Nadere informatie

Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS)

Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS) Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS) Studiedag 19 oktober 2016 Promotoren: Onderzoekers: Prof. Dr. Piet Van Avermaet (UGent) Prof. Dr. Mieke Van Houtte (UGent) Prof. Dr. Stef Slembrouck (UGent)

Nadere informatie

MEERTALIGHEID: EEN TROEF! MARS Studiedag VAC Gent 19 oktober 2016

MEERTALIGHEID: EEN TROEF! MARS Studiedag VAC Gent 19 oktober 2016 MEERTALIGHEID: EEN TROEF! { MARS Studiedag VAC Gent 19 oktober 2016 Oefening: mijn gevoelens over taal! Wat roept een bepaalde taal bij jou op? Welke invloed heeft ze op jou? Hecht je er een emotionele

Nadere informatie

Netwerkdag VIRBO 3 februari Talenbeleid

Netwerkdag VIRBO 3 februari Talenbeleid Netwerkdag VIRBO 3 februari 2015 Talenbeleid Verwachtingen overheid en GO! inzake talenbeleid. Aanbevelingen PBD : Waarop inzetten binnen talenbeleid in de komende jaren? Waarom de aandacht voor talenbeleid?

Nadere informatie

Meertaligheid beken kleur!

Meertaligheid beken kleur! Meertaligheid beken kleur! Houffalize November 2017 Iris Philips Katleen Koopmans Doelen 1. Reflecteren over eigen visie m.b.t. meertaligheid 2. Visie aftoetsten aan recent wetenschappelijk inzicht 3.

Nadere informatie

Beleidssamenvatting Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS)

Beleidssamenvatting Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS) 1 Beleidssamenvatting Meertaligheid Als Realiteit op School (MARS) Eentaligheid bestaat niet. De meertaligheid van iedereen is een realiteit. Inleiding Het OBPWO-project Meertaligheid Als Realiteit op

Nadere informatie

TAAL EN WELBEVINDEN IN EEN DIVERSE SCHOOL EEN PRAKTIJKVERHAAL

TAAL EN WELBEVINDEN IN EEN DIVERSE SCHOOL EEN PRAKTIJKVERHAAL TAAL EN WELBEVINDEN IN EEN DIVERSE SCHOOL EEN PRAKTIJKVERHAAL FILMPJE TAMARA filmpje 1 tamara DE WERELDREIZIGER Leerlaboratorium Complex (kansarmoede, nationaliteiten, culturen, talen, verloop, constante

Nadere informatie

De angst voor de meertalige homo sapiens

De angst voor de meertalige homo sapiens Gent, 25/02/2011 De angst voor de meertalige homo sapiens Piet Van Avermaet Universiteit Gent Sint-Pietersnieuwstraat 49 9000 Gent Integratie/inburgering en meertaligheid Onderwijs en meertaligheid Integratie/inburgering

Nadere informatie

onze school kijkt positief naar thuistalen Basisschool Sint-Salvator Gent Onze school Wijk Sluizeken-Ham-Muide 442 kinderen 24 klassen

onze school kijkt positief naar thuistalen Basisschool Sint-Salvator Gent Onze school Wijk Sluizeken-Ham-Muide 442 kinderen 24 klassen onze school kijkt positief naar thuistalen Basisschool Sint-Salvator Gent Onze school Wijk Sluizeken-Ham-Muide 442 kinderen 24 klassen 1 Leerlingenkenmerken SES 74% in KO en 80% in LO heeft een moeder

Nadere informatie

Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven_Pandora Versteden. Inzichten in taalverwervingsprocessen

Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven_Pandora Versteden. Inzichten in taalverwervingsprocessen Centrum voor Taal en Onderwijs KU Leuven_Pandora Versteden Inzichten in taalverwervingsprocessen Wie zijn we? Multidisciplinair expertisecentrum rond taal, onderwijs en samenleving (verbonden aan de faculteit

Nadere informatie

Metrotaal: Trainers. Vicky Verley Leerkracht lager (1991) SDL Vorming, begeleiding en materiaalontwikkeling

Metrotaal: Trainers. Vicky Verley Leerkracht lager (1991) SDL Vorming, begeleiding en materiaalontwikkeling Intro Oktober 2016 Metrotaal: Trainers Vicky Verley Leerkracht lager (1991) SDL 2003 2015 Vorming, begeleiding en materiaalontwikkeling Koen Mattheeuws Trainer ( 1999) Sedert 2013 SDL Vorming, begeleiding

Nadere informatie

Om de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid

Om de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Leidraad bij het stappenplan Sinds 1 september 2012 is elke school verplicht een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid te voeren. Dit

Nadere informatie

Voorbij het binaire. Hoe de meertalige realiteit op school en in de klas integreren met het leren van de schooltaal?

Voorbij het binaire. Hoe de meertalige realiteit op school en in de klas integreren met het leren van de schooltaal? WELWIJS Schaarbeek 02 oktober 2018 Voorbij het binaire. Hoe de meertalige realiteit op school en in de klas integreren met het leren van de schooltaal? Piet Van Avermaet Antwoorden op sociale ongelijkheid

Nadere informatie

Module 4 Thema 2 Meertaligheid

Module 4 Thema 2 Meertaligheid Module 4 Thema 2 Meertaligheid Meertaligheid: een mythe In welke mate zijn de volgende talen maatschappelijk nuttig (0-10)? Meertaligheid: een mythe Bias wat betreft Europese talen. Bias naar SN Standaard

Nadere informatie

onze school kijkt positief naar thuistalen Basisschool Sint-Salvator Gent

onze school kijkt positief naar thuistalen Basisschool Sint-Salvator Gent onze school kijkt positief naar thuistalen Basisschool Sint-Salvator Gent Onze school Wijk Sluizeken-Ham-Muide 368 kinderen 20 klassen Leerlingenkenmerken SES 74% in KO en 80% in LO heeft een moeder met

Nadere informatie

Netwerking kleuterleidsters SG Sint-Nicolaas BaO

Netwerking kleuterleidsters SG Sint-Nicolaas BaO Netwerking kleuterleidsters SG Sint-Nicolaas BaO Vooraf inschrijven bij : Sofie Talpe : tweedelijnsondersteuning kleuterparticipatie sofie.talpe@vsko.be 1. Omgaan met anderstaligheid bij peuters Kleuterleid(st)ers

Nadere informatie

EEN ANALYSE VAN DE TAALSITUATIE IN DE RAND ROND BRUSSEL OP BASIS VAN DE BRIO-TAALBAROMETER. Rudi Janssens

EEN ANALYSE VAN DE TAALSITUATIE IN DE RAND ROND BRUSSEL OP BASIS VAN DE BRIO-TAALBAROMETER. Rudi Janssens EEN ANALYSE VAN DE TAALSITUATIE IN DE RAND ROND BRUSSEL OP BASIS VAN DE BRIO-TAALBAROMETER Rudi Janssens 1.1. BRIO-onderzoek en de Vlaamse Rand 1993 Frans/Nederlandse codewisseling 2002 Taalgebruik in

Nadere informatie

VISIETEKST TAALSCREENING TAALTRAJECT - TAALBAD BASISONDERWIJS TAALONTWIKKELING IN BEELD BRENGEN EN ONDERSTEUNEN IN FUNCTIE VAN SCHOOLSUCCES JUNI 2014

VISIETEKST TAALSCREENING TAALTRAJECT - TAALBAD BASISONDERWIJS TAALONTWIKKELING IN BEELD BRENGEN EN ONDERSTEUNEN IN FUNCTIE VAN SCHOOLSUCCES JUNI 2014 JUNI 2014 context Een goede kennis van de onderwijstaal Nederlands 1 is voor leerlingen essentieel om kansrijk deel te nemen aan onderwijs. Vele scholen besteden daar nu reeds extra aandacht aan. De overheid

Nadere informatie

Inspiratiedag Brede School 29 april 2014 Bronks Talenkennis versterken van kinderen en jongeren in de Brede School

Inspiratiedag Brede School 29 april 2014 Bronks Talenkennis versterken van kinderen en jongeren in de Brede School Inspiratiedag Brede School 29 april 2014 Bronks Talenkennis versterken van kinderen en jongeren in de Brede School Piet Van Avermaet Inhoud Voorstelling SDL Kennismaking Stellingen Taal, taal leren, talige

Nadere informatie

Om te beginnen. Waarom dit boek?

Om te beginnen. Waarom dit boek? Om te beginnen Waarom dit boek? Leraren in alle onderwijssectoren zijn continu bezig om hun werk onderwijs verzorgen op de best mogelijke manier te doen. Ze hebben hart voor hun leerlingen, hun vak, hun

Nadere informatie

Studiedag Welwijs Oktober 2018

Studiedag Welwijs Oktober 2018 Studiedag Welwijs Oktober 2018 KOEN MATTHEEUWS Trainer sedert 1999 Bij SDL sinds 2013 2014-2015 PN Breed evalueren 2015-2018 PN M-decreet 2018-2019 Transfair (ESF-AMIF) Vorming, Trajectbegeleiding, Coaching,

Nadere informatie

visietekst van de Scholengemeenschap. verankeren in de scholengemeenschap.

visietekst van de Scholengemeenschap. verankeren in de scholengemeenschap. Form@com visietekst van de Scholengemeenschap Form@com-traject verankeren in de scholengemeenschap. Deze visietekst is opgesteld in onderlinge samenwerking tussen de volgende scholen: PIVA Oudenaarde KA

Nadere informatie

Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven

Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Woordenschatverwerving & taalontwikkelend lesgeven Wilma van der Westen Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Utrecht 7 november 2012 Even voorstellen: Bestuurslid Het Schoolvak Nederlands HSN

Nadere informatie

PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten

PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO 1 De resultaten Op 9 mei 2012 werden door de overheid de resultaten meegedeeld van de peilproeven over (een deel van) de eindtermen wiskunde van de tweede graad aso

Nadere informatie

EEN ANALYSE VAN DE TAALSITUATIE IN DE RAND ROND BRUSSEL OP BASIS VAN DE BRIO-TAALBAROMETER. Rudi Janssens

EEN ANALYSE VAN DE TAALSITUATIE IN DE RAND ROND BRUSSEL OP BASIS VAN DE BRIO-TAALBAROMETER. Rudi Janssens EEN ANALYSE VAN DE TAALSITUATIE IN DE RAND ROND BRUSSEL OP BASIS VAN DE BRIO-TAALBAROMETER Rudi Janssens 1. De Rand als onderzoeksobject 1.1. BRIO-onderzoek en de Vlaamse Rand 1993 Frans/Nederlandse codewisseling

Nadere informatie

Wij gaan met plezier naar school.

Wij gaan met plezier naar school. www.schoolbranst.be Wij gaan met plezier naar school. 3...onze visie Onze school is een landelijk gelegen dorpsschool, een groene school, waar we leven in verbondenheid met de natuur en met elkaar en handelen

Nadere informatie

MARS Meertaligheid Als Realiteit op School

MARS Meertaligheid Als Realiteit op School 1 MARS Meertaligheid Als Realiteit op School Onderzoek in opdracht van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderzoek in opdracht van het Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming 2 Inhoud Dankwoord...

Nadere informatie

Anderstalige nieuwkomers

Anderstalige nieuwkomers Anderstalige nieuwkomers Zijn overal aanwezig..soms even niet en dan weer wel Ze moeten zoveel leren: onze taal, onze gewoontes? Wat doen we ermee? Hoe beginnen we eraan? Hoe breng ik taal aan? Wat met

Nadere informatie

Placemat : 3 schoolsituaties taalbeleid

Placemat : 3 schoolsituaties taalbeleid R T-begeleiders 7de colloquium Houffalize Jan Wynants Annemie Vanhassel Ingrid Schoofs Antonio Cristiano Greet Verbeken Marleens Sanders Rik Vanderhauwaert Gerda Geenens Wim De Brauwere Programma Werkterreinen

Nadere informatie

Meertaligheid als kerncomponent van internationale competentie. Lies Sercu KU Leuven

Meertaligheid als kerncomponent van internationale competentie. Lies Sercu KU Leuven Meertaligheid als kerncomponent van internationale competentie Lies Sercu KU Leuven Overzicht Meertaligheid als kerncompetentie van internationale competentie Meertaligheid in het Hoger Onderwijs Welke

Nadere informatie

DE BLOKKENDOOS. Op de kalender. Schooltoelage

DE BLOKKENDOOS. Op de kalender. Schooltoelage DE BLOKKENDOOS GO! basisschool De Blokkendoos NIEUWSBRIEF Oktober 2018 Op de kalender 11/10 L5 workshop bouwstof Kunst in zicht 14/10 Boekenbeurs en brunch 19/10 Dag van de jeugdbeweging 26/10 Rapport

Nadere informatie

De plaats van thuistalen

De plaats van thuistalen De plaats van thuistalen en andere taalvarianten in de klas en op onze school Kinderen leren het best in de taal waarmee ze opstaan en gaan slapen. Met andere woorden: in hun thuistaal/moedertaal. Dit

Nadere informatie

Evaluatie als hefboom voor een sterker taalbeleid

Evaluatie als hefboom voor een sterker taalbeleid Ronde 1 Riet De Vos Onze-Lieve-Vrouwcollege, Zottegem / DPB Gent Contact: riet.devos@vsko.be Evaluatie als hefboom voor een sterker taalbeleid 1. Inleiding In het Onze-Lieve-Vrouwcollege in Zottegem (campus

Nadere informatie

ANders in de klas. Zorgtweedaagse Januari Iris Philips Katleen Koopmans

ANders in de klas. Zorgtweedaagse Januari Iris Philips Katleen Koopmans ANders in de klas Zorgtweedaagse Januari 2018 Iris Philips Katleen Koopmans 2 For the birds Planning Regelgeving Onthaal van AN Taalontwikkeling Taken en differentiatiemogelijkheden 3 Regelgeving LS AN

Nadere informatie

Het Huis der Talen. «Immersie onderwijs in de provincie Luik» Luik 10.06.2013. Agnes De Rivière

Het Huis der Talen. «Immersie onderwijs in de provincie Luik» Luik 10.06.2013. Agnes De Rivière Het Huis der Talen «Immersie onderwijs in de provincie Luik» Luik 10.06.2013 Agnes De Rivière Wie zijn wij? Opgericht in 2008 Platform Ondersteuning van de economische ontwikkeling in de regio. Promotie

Nadere informatie

TAALDREMPELS OP SCHOOL

TAALDREMPELS OP SCHOOL TAALDREMPELS OP SCHOOL André Fruithof, Marijke Decavel, Martine Gillis, Paul Raes, Bellinda Staelens, Martine Van Overmeiren en Riet De Vos voor leraren zaak- en praktijkvakken, leraren talen, coördinatoren,

Nadere informatie

Voorstellen voor de geplande Talennota van de Vlaamse minister van Onderwijs

Voorstellen voor de geplande Talennota van de Vlaamse minister van Onderwijs Voorstellen voor de geplande Talennota van de Vlaamse minister van Onderwijs Januari 2011 1. Inleiding De voorbije jaren hebben de verschillende Vlaamse ministers van Onderwijs veel inspanningen gedaan

Nadere informatie

Studiedag Meertaligheid op school WOENSDAG 19 OKTOBER 2016 FACULTATIEVE WORKSHOP

Studiedag Meertaligheid op school WOENSDAG 19 OKTOBER 2016 FACULTATIEVE WORKSHOP Studiedag Meertaligheid op school WOENSDAG 19 OKTOBER 2016 FACULTATIEVE WORKSHOP 1 Programma Inleiding Aan de slag Presentaties (ander) onderzoek rond meertaligheid/thuistaal Plenaire terugkoppeling 2

Nadere informatie

Taalstimulering voor kinderen en volwassenen. Taal en taalbeleid 3 februari 2014

Taalstimulering voor kinderen en volwassenen. Taal en taalbeleid 3 februari 2014 Taalstimulering voor kinderen en volwassenen Taal en taalbeleid 3 februari 2014 Enkele stellingen Taalontwikkeling 1. Voortalige fase: van 0 tot 1 jaar 2. Vroegtalige fase: van 1 tot 2,5 jaar Eentalige

Nadere informatie

Symposium Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken. Houten, 3 april 2013

Symposium Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken. Houten, 3 april 2013 Symposium Project Docenten aan zet bij taal in alle vakken Houten, 3 april 2013 Even voorstellen: W.M.C.vanderWesten@hhs.nl Voorzitter Nederlands / Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs Bestuurslid

Nadere informatie

Belangrijke stellingen

Belangrijke stellingen Emmanuelle le Pichon- Vorstman Sergio Baauw Suzanne Dekker Belangrijke stellingen In deze oefening worden enkele gegeven die ondersteund worden door onderzoek. Deze stellingen betreffen de integratie van

Nadere informatie

ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS IN HET GEWOON VOLTIJDS SECUNDAIR ONDERWIJS

ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS IN HET GEWOON VOLTIJDS SECUNDAIR ONDERWIJS ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS IN HET GEWOON VOLTIJDS SECUNDAIR ONDERWIJS Stand van zaken: juli 2018 Agentschap voor Onderwijsdiensten METHODOLOGIE In het gewoon voltijds secundair onderwijs worden de anderstalige

Nadere informatie

BBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 7 Persoonlijke ontwikkeling Studievaardigheden

BBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 7 Persoonlijke ontwikkeling Studievaardigheden BBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 7 Inleiding en leerdoelen Leren en studeren is een belangrijk onderdeel in je opleiding tot verpleegkundige. Om beter te leren studeren is het belangrijk niet

Nadere informatie

Wat is meertaligheid. Wat is meertaligheid. Enkele begrippen. Meertaligheid in cijfers

Wat is meertaligheid. Wat is meertaligheid. Enkele begrippen. Meertaligheid in cijfers Kinderen en hun ouders ondersteunen in het proces van meertalige taalontwikkeling Focus op de thuistaal Hilde De Smedt Wat is meertaligheid Individuen worden MEERTALIG genoemd als ze de competentie hebben

Nadere informatie

MEDEDELINGEN PERSONENZORG

MEDEDELINGEN PERSONENZORG MEDEDELINGEN PERSONENZORG REGIO WEST-VLAANDEREN Baron Ruzettelaan 435, 8310 Brugge-Assebroek 050 37 26 75 www.kobrugge.be www.katholiekonderwijs.vlaanderen Geachte directeur Beste collega Het schooljaar

Nadere informatie

Informatiebundel: stagiair sociaal werk

Informatiebundel: stagiair sociaal werk Informatiebundel: stagiair sociaal werk Wat is TAJO? Het talentatelier voor jongeren is een nieuw initiatief in Gent dat van start gaat in september 2019: Bij TAJO leren jongeren wat later allemaal kan,

Nadere informatie

DON BOSCO GENK AANBOD EERSTE GRAAD. Meer dan je denkt!

DON BOSCO GENK AANBOD EERSTE GRAAD. Meer dan je denkt! DON BOSCO GENK Meer dan je denkt! AANBOD EERSTE GRAAD Dag nieuwe leerling, Dag ouder, In onze Don Boscoschool willen wij een kwaliteitsvolle vorming aanbieden. Vanuit ons opvoedingsproject leggen wij

Nadere informatie

Het kan wél! Mirjam Blumenthal Elif Borucu-Çalinalti Richard Burne Jet Isarin. Siméa, 11 april Samen sterk in communicatie

Het kan wél! Mirjam Blumenthal Elif Borucu-Çalinalti Richard Burne Jet Isarin. Siméa, 11 april Samen sterk in communicatie Het kan wél! Mirjam Blumenthal Elif Borucu-Çalinalti Richard Burne Jet Isarin Siméa, 11 april 2019 Samen sterk in communicatie Wie en wat? Wie zijn wij en wat zijn jullie? 2 Het project: TOS & MEER(taligheid)

Nadere informatie

SCHOLEN, DE PLAATS BIJ UITSTEK OM JONGEREN TE BEVRAGEN?

SCHOLEN, DE PLAATS BIJ UITSTEK OM JONGEREN TE BEVRAGEN? SCHOLEN, DE PLAATS BIJ UITSTEK OM JONGEREN TE BEVRAGEN? Lessen uit scholenonderzoek in Vlaanderen Jessy Siongers Universiteit Gent Vrije Universiteit Brussel Steunpunt Cultuur & Jeugdonderzoeksplatform

Nadere informatie

JOUW TALENTEN, ONZE ZORG.

JOUW TALENTEN, ONZE ZORG. INFO BROCHURE graad JOUW TALENTEN, ONZE ZORG. Ontdek en ontwikkel jouw talenten en interesses in onze brede eerste graad. nieuwenbosch.be NIEUWEN BOSCH HUMANIORA GENT In onze brede ste graad ontdekken

Nadere informatie

Taalontwikkelend Lesgeven

Taalontwikkelend Lesgeven Taalontwikkelend Lesgeven Een didactische methode voor álle docenten Conferentie Thema Leren van elkaar 15 maart 2018 Ria Chin-Kon-Sung Matti Gortemaker (Hogeschool Rotterdam) Kennismaken Inclusief onderwijs

Nadere informatie

Op welke manier spelen jullie in op de interesses van de leerlingen? Hoe komen afspraken en regels bij jullie in de klas en de school tot stand?

Op welke manier spelen jullie in op de interesses van de leerlingen? Hoe komen afspraken en regels bij jullie in de klas en de school tot stand? Vraag Afspraken maken Beter samen leven in de klas en in de school. Samen leven en samen leren kan niet zonder de nodige afspraken en regels. Ook hier zijn er tal van mogelijkheden om leerlingen inspraak

Nadere informatie

Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten

Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Enkele tips 1. Goed begonnen is half gewonnen! Zorg van bij het begin voor een zo open en positief mogelijke klassfeer

Nadere informatie

Visie Taalstimulering en meertaligheid Kind en Gezin

Visie Taalstimulering en meertaligheid Kind en Gezin Visie Taalstimulering en meertaligheid Kind en Gezin VLOR studiedag 3 februari 2012 Taal = hot item Arme peuters ook taalarm (16/03/2009) Steeds minder baby s met Nederlands als thuistaal geboren (4/12/2010)

Nadere informatie

CONCRETE VOORSTELLEN ROND HET TAALGEBRUIK IN HET HOGER ONDERWIJS

CONCRETE VOORSTELLEN ROND HET TAALGEBRUIK IN HET HOGER ONDERWIJS CONCRETE VOORSTELLEN ROND HET TAALGEBRUIK IN HET HOGER ONDERWIJS Colloquium An De Moor KU Leuven 06/10/2018 1 NEDERLANDS MOET BEHOUDEN BLIJVEN ALS BELANGRIJKSTE ONDERWIJSTAAL pedagogische redenen: duidelijk

Nadere informatie

Visietekst taalbeleid in de stedelijke basisscholen in Aalst

Visietekst taalbeleid in de stedelijke basisscholen in Aalst Visietekst taalbeleid in de stedelijke basisscholen in Aalst Inleiding Aalst ondergaat door zijn centrale ligging de laatste jaren meer en meer de invloed van migratie, onder meer uit de regio Brussel.

Nadere informatie

VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van de heren Sven Gatz en Gilbert Van Baelen en mevrouw Margriet Hermans

VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van de heren Sven Gatz en Gilbert Van Baelen en mevrouw Margriet Hermans Zitting 2005-2006 5 juli 2006 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van de heren Sven Gatz en Gilbert Van Baelen en mevrouw Margriet Hermans betreffende de ondersteuning en mogelijkheid van meertalig onderwijs 2235 OND

Nadere informatie

VIRBO Directies GO Garderen, 13 maart Magda Deckers

VIRBO Directies GO Garderen, 13 maart Magda Deckers VIRBO Directies GO Garderen, 13 maart 2013 Magda Deckers TAALVAARDIGHEIDSONDERWIJS: Eenzelfde begrippenkader: - vaststellingen die leidden tot TVO - conclusies voor het onderwijs - TVO: conceptueel kader

Nadere informatie

HOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe.

HOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe. HOUT EN BOUW Activerende werkvormen? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we na 14 dagen gemiddeld slechts 10 % hebben onthouden van datgene wat we gelezen hebben en 20 % van wat we hebben gehoord.

Nadere informatie

Onderwijs binnen het inburgeringstraject

Onderwijs binnen het inburgeringstraject Onderwijs binnen het inburgeringstraject 3 mei 2019 Wie zijn we? Onze opdracht: het Vlaams inburgerings- en integratiebeleid uitvoeren Een overheidsagentschap 2015 Onze klanten: lokale besturen, organisaties

Nadere informatie

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Geachte leraar, Bedankt voor uw bereidheid deel te nemen aan dit onderzoek. Binnen het kader van het MaSDiV project nemen leraren in Cyprus, Duitsland, Malta, Nederland, Turkije en Spanje deel aan deze

Nadere informatie

Onze vraag: CD&V antwoordde ons:

Onze vraag: CD&V antwoordde ons: Onze vraag: In het onderwijs wordt een integraal taalbeleid ondersteund en gestimuleerd. Hierbij is aandacht voor het inbrengen van NT2-expertise in taalhandboeken en voor begeleiding voor scholen in het

Nadere informatie

Informatievaardigheden. in het basisonderwijs

Informatievaardigheden. in het basisonderwijs Informatievaardigheden in het basisonderwijs Agenda 1. Wanneer ben je informatievaardig? 2. Waarom is het (nu) zo belangrijk informatievaardig te zijn? 3. Wat betekent dit voor het onderwijs? 4. Hoe

Nadere informatie

Verklaart hierbij dat zijn/haar kind alleen in de Sint-Medardusschool, Hendelstraat 9A, 9910 in Ursel is ingeschreven en zal starten op / /.

Verklaart hierbij dat zijn/haar kind alleen in de Sint-Medardusschool, Hendelstraat 9A, 9910 in Ursel is ingeschreven en zal starten op / /. Stamboeknummer: VERKLARING OUDERS BIJ INSCHRIJVING KIND Vader, moeder, voogd van: Naam kind: Voornaam kind: Verklaart hierbij dat zijn/haar kind alleen in de Sint-Medardusschool, Hendelstraat 9A, 9910

Nadere informatie

ENGELS. Zijn er nog vragen?

ENGELS. Zijn er nog vragen? ENGELS Zijn er nog vragen? Als begeleider talen krijgen we dagelijks vragen en bedenkingen rond leerplannen, ondersteunende documenten, extra informatie over het vak, evaluatie, didactiek, zorg en taalpedagogiek.

Nadere informatie

WAAR ZIJN WE BANG VOOR?

WAAR ZIJN WE BANG VOOR? WAAR ZIJN WE BANG VOOR? BEDENKINGEN BIJ MEERTALIGHEID IN HET ONDERWIJS Piet Van Avermaet Inleiding Sociaal-etnische ongelijkheid is een hardnekkig probleem in het onderwijs. De eerste PISA-data van 2000

Nadere informatie

ID bijdrage: Logo talenwebsite: wel niet

ID bijdrage: Logo talenwebsite: wel niet ID bijdrage: 15501 Logo talenwebsite: wel niet Indien je uitgaat van gevoelig maken voor talen en op een positieve manier omgaan met een diversiteit aan talen als invulling van talensensibilisering kan

Nadere informatie

Meertaligheid en Meertalig onderwijs: hoe zit dat nu? Jill Surmont, Multilingual Research Unit, Vrije Universiteit Brussel

Meertaligheid en Meertalig onderwijs: hoe zit dat nu? Jill Surmont, Multilingual Research Unit, Vrije Universiteit Brussel Meertaligheid en Meertalig onderwijs: Jill Surmont, Multilingual Research Unit, Vrije Universiteit Brussel Opbouw workshop 1) Introductie 2) Theoretische achtergrond 3) Praktisch: omgaan met meertalige

Nadere informatie

Meertaligheid in een monoculturele schoolcontext Oprit 14 naar een schooltraject zonder snelheidsbeperkingen

Meertaligheid in een monoculturele schoolcontext Oprit 14 naar een schooltraject zonder snelheidsbeperkingen Meertaligheid in een monoculturele schoolcontext Oprit 14 naar een schooltraject zonder snelheidsbeperkingen Loes Vandenbroucke & Noël Clycq Oprit 14 onderzoek Doel: Verklaren van (problematische) schoolloopbanen

Nadere informatie

Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren

Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren 1 Bijlage 1: Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren Als een leraar op zoek is naar een mogelijk instrument om schoolse taalvaardigheid bij zijn leerlingen te observeren, dan

Nadere informatie

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap STEM Visietekst van het GO! 28 november 2016 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In de beleidsnota 2014-2019 stelt Vlaams minister van Onderwijs de ambitie om leerlingen warmer te maken

Nadere informatie

ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS IN HET GEWOON BASISONDERWIJS

ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS IN HET GEWOON BASISONDERWIJS ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS IN HET GEWOON BASISONDERWIJS Stand van zaken: Juli 2018 Agentschap voor Onderwijsdiensten METHODOLOGIE In het gewoon basisonderwijs worden de anderstalige nieuwkomers niet apart

Nadere informatie

Gerealiseerd met de steun van de Vlaamse Overheid, Departement Inburgering in het kader van Managers van diversiteit. Taalgericht naar werk Inhoud I

Gerealiseerd met de steun van de Vlaamse Overheid, Departement Inburgering in het kader van Managers van diversiteit. Taalgericht naar werk Inhoud I taalgericht naar werk Over het belang van geïntegreerd vakonder wijs voor beroepsgerichte opleidingen Publicatie ontwikkeld door Linguapolis, Instituut voor Taal en Communicatie Universiteit Antwerpen

Nadere informatie

Meertaligheid is een troef, geen handicap

Meertaligheid is een troef, geen handicap Jonas Roosens talenbeleid Door Annelies Vaneechoutte Meertaligheid is een troef, geen handicap Thuistaal toelaten op school maakt leerlingen taalvaardiger, zegt onderzoeker Kris Van den Branden Ook het

Nadere informatie

Meertaligheid kan meerwaarde hebben wat moeten we daarvoor doen?

Meertaligheid kan meerwaarde hebben wat moeten we daarvoor doen? Meertaligheid kan meerwaarde hebben wat moeten we daarvoor doen? Paul Leseman 16 juni 2014 Nederlands of de eigen taal? Is meertaligheid goed of slecht? Wat moet je als ouders doen, als jezelf een andere

Nadere informatie

DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE

DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE Geachte directeur Beste collega DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE SECUNDAIR ONDERWIJS MEDEDELINGEN Met deze mededelingen willen we al even vooruitblikken op de agenda van volgend

Nadere informatie

Ondersteuningsaanbod vanuit AgODi

Ondersteuningsaanbod vanuit AgODi Ondersteuningsaanbod vanuit AgODi November 2015 Afdeling basisonderwijs, DKO en CLB. Scholen en Leerlingen Gefaseerde aanpak Collectieve opvanginitiatieven Lokale Opvanginitiatieven Erkende vluchtelingen

Nadere informatie

Hoe kan je breed en permanent evalueren?

Hoe kan je breed en permanent evalueren? Ronde 2 Martien Berben & Marleen Colpin Centrum voor Taal en Onderwijs - K.U.Leuven Contact: Martien.berben@arts.kuleuven.be Marleen.colpin@arts.kuleuven.be Hoe kan je breed en permanent evalueren? De

Nadere informatie

Dag van het kleuteronderwijs PN277BA/1415 Maandag 9 maart 2015

Dag van het kleuteronderwijs PN277BA/1415 Maandag 9 maart 2015 Vormingsinitiatief voor de kleuterleid(st)ers van de 2de en 3de kleuterklas. Een organisatie van PEDIC in samenwerking met de diocesane pedagogische begeleidingsdienst Gent. Illustratie: www.hildeschuurmans.be

Nadere informatie

Kies radicaal voor taalkansen op de werkvloer. Uitgave partnerschap Gent, stad in werking (Gsiw) Actiegroep Taalbeleid op de werkvloer

Kies radicaal voor taalkansen op de werkvloer. Uitgave partnerschap Gent, stad in werking (Gsiw) Actiegroep Taalbeleid op de werkvloer Kies radicaal voor taalkansen op de werkvloer Uitgave partnerschap Gent, stad in werking (Gsiw) Actiegroep Taalbeleid op de werkvloer Coördinator Gent, stad in werking MARIEKE STUBBE Inleiding Kader Gsiw:

Nadere informatie

vlaamse Nieuwe taalrecepten voor het Brussels onderwijs ingediend door mevrouw Elke Van den Brandt Zit ting MAART 2011

vlaamse Nieuwe taalrecepten voor het Brussels onderwijs ingediend door mevrouw Elke Van den Brandt Zit ting MAART 2011 Stuk 448 (2010-2011) Nr. 1 vlaamse GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD Zit ting 2010-2011 22 MAART 2011 DISCUSSIENOTA Nieuwe taalrecepten voor het Brussels onderwijs ingediend door mevrouw Elke Van den Brandt

Nadere informatie

Taalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem

Taalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET LEREN LEREN EN GOK Voet@2010 leren leren en thema s gelijke onderwijskansen Socio-emotionele ontwikkeling (1ste graad)

Nadere informatie

Reflectieverslag. Materiaal zie Validiv Bagage (Lager: p. 61-98 ; Kleuter: p. 50-87). In bruine kast leraarskamer. Waar te vinden Activiteit

Reflectieverslag. Materiaal zie Validiv Bagage (Lager: p. 61-98 ; Kleuter: p. 50-87). In bruine kast leraarskamer. Waar te vinden Activiteit Reflectieverslag Materiaal zie Validiv Bagage (Lager: p. 61-98 ; Kleuter: p. 50-87). In bruine kast leraarskamer Waar te vinden Activiteit Doel Deze activiteiten eventueel linken met gedichtendag/poëzieweek

Nadere informatie

Kleintjes worden snel groot!

Kleintjes worden snel groot! Kleintjes worden snel groot! Is je kind geboren in 2016 of vroeger? Kies NU al een school! 1 Naar dezelfde school als broer of zus? Broers en zussen van ingeschreven kinderen hebben voorrang bij de inschrijvingen

Nadere informatie

10 jaar taalbeleid 13/05/2018. Doel van het onderzoek. Achtergrond taalbeleid. Cognitieve academische taalvaardigheid. Achtergrond taalbeleid

10 jaar taalbeleid 13/05/2018. Doel van het onderzoek. Achtergrond taalbeleid. Cognitieve academische taalvaardigheid. Achtergrond taalbeleid Doel van het onderzoek Taalbeleid en taalondersteuning in Vlaanderen sinds ±2008 Hoe is taalbeleid geëvolueerd? 10 jaar taalbeleid Wat zijn de taken van taalbeleidsmedewerkers? 10 jaar vooruit: verwezenlijkingenen

Nadere informatie

Tussen droom en daad. Wat informatiegebruik betekent voor Vlaamse scholen. SOK-studiedag Vrijdag 6 juni 2014 Jan Vanhoof

Tussen droom en daad. Wat informatiegebruik betekent voor Vlaamse scholen. SOK-studiedag Vrijdag 6 juni 2014 Jan Vanhoof Tussen droom en daad. Wat informatiegebruik betekent voor Vlaamse scholen SOK-studiedag Vrijdag 6 juni 2014 Jan Vanhoof Daad: Wat is de situatie in Vlaanderen? Hoe dit voor elkaar krijgen? U als informatie

Nadere informatie

Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar

Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Overzicht Doelen Leerlingen vormen een beeld bij het onderzoek van de professor Leerlingen vergroten hun woordenschat door het leren van nieuwe vaktermen

Nadere informatie

HELENA VAN NUFFEL, LIES HOUBEN, KOEN VAN GORP & KRIS VAN DEN BRANDEN, CENTRUM VOOR TAAL EN ONDERWIJS, KU LEUVEN MAART 2014

HELENA VAN NUFFEL, LIES HOUBEN, KOEN VAN GORP & KRIS VAN DEN BRANDEN, CENTRUM VOOR TAAL EN ONDERWIJS, KU LEUVEN MAART 2014 HET KNISPERBOEKJE HEEFT HIJ HELEMAAL VERSLETEN BEREIK EN IMPACT VAN HET PROJECT BOEKBABY S BIJ OUDERS. SAMENVATTING 1. Waarom dit onderzoek? Achtergrond HELENA VAN NUFFEL, LIES HOUBEN, KOEN VAN GORP &

Nadere informatie

Inleiding LEGO MINDSTORMS Education EV3-programmeerapp

Inleiding LEGO MINDSTORMS Education EV3-programmeerapp Inleiding LEGO MINDSTORMS Education EV3-programmeerapp LEGO Education presenteert met trots de tablet-editie van de LEGO MINDSTORMS Education EV3-software een leuke, gestructureerde manier om uw LEGO MINDSTORMS

Nadere informatie

1 De kennisbasis Nederlandse taal

1 De kennisbasis Nederlandse taal Noordhoff Uitgevers bv De kennisbasis Nederlandse taal. De opzet van de kennisbasis. De inhoud van de kennisbasis. Toetsing van de kennisbasis. Hoe gebruik je Basiskennis taalonderwijs? In dit hoofdstuk

Nadere informatie

Onderwijskwaliteit? Dan moet u bij de schoolbesturen zijn...

Onderwijskwaliteit? Dan moet u bij de schoolbesturen zijn... Onderwijskwaliteit? Dan moet u bij de schoolbesturen zijn... Edith Hooge Hans van Dael Selma Janssen Rolvastheid en toch kunnen variëren in bestuursstijl Schoolbesturen in Nederland beschikken al decennia

Nadere informatie

Taaldoelen in alle vakken: van taalontwikkelend vakonderwijs naar competentiegericht onderwijs

Taaldoelen in alle vakken: van taalontwikkelend vakonderwijs naar competentiegericht onderwijs Ronde 7 Jan Lecocq & Nadja Gilissen GO!Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Contact: Jan.lecocq@g-o.be Nadja.gilissen@g-o.be Taaldoelen in alle vakken: van taalontwikkelend vakonderwijs naar competentiegericht

Nadere informatie

Bijlage Reflectieopdracht Professionaliseren op de werkplek

Bijlage Reflectieopdracht Professionaliseren op de werkplek Bijlage Reflectieopdracht Professionaliseren op de werkplek Doel van de opdracht Mensen leren tijdens het werken van alles. Maar wat dat leren nu precies is en waar precies tijd aan wordt besteed, is niet

Nadere informatie

ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 5 kernteams

ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 5 kernteams ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN 5 kernteams 1. Evalueren van leerlingen 2.Vakgroepwerking 3. Actief leren 5. Taalbeleid en GOK Kernteams 4. Digitale didactiek 1. EVALUATIE EEN GENUANCEERD VERHAAL

Nadere informatie

Onderzoek Steunpunt Gelijke Onderwijskansen

Onderzoek Steunpunt Gelijke Onderwijskansen Onderzoek Steunpunt Gelijke Onderwijskansen Onderzoeksproject Diepte-onderzoek naar werkzame ingrediënten binnen GOK-leeromgevingen 2006-2009 Probleemstelling: Grote verschillen qua effectiviteit tussen

Nadere informatie

Van taalbeleid naar talenbeleid

Van taalbeleid naar talenbeleid Van taalbeleid naar talenbeleid Onze school probeert al verschillende jaren een taal- en taalvakkenbeleid uit te bouwen. We hebben daarbij vooral aandacht voor de schoolse taalvaardigheid van onze leerlingen

Nadere informatie

TAALBELEID ZAVENTEM. Waarom een taalbeleid? Taalvisie (SC 8/2/2016) Infobundel voor het personeel oktober 2017

TAALBELEID ZAVENTEM. Waarom een taalbeleid? Taalvisie (SC 8/2/2016) Infobundel voor het personeel oktober 2017 TAALBELEID ZAVENTEM Infobundel voor het personeel oktober 2017 Waarom een taalbeleid? - De diensten van de gemeente Zaventem worden dagdagelijks geconfronteerd met mensen die de Nederlandse taal onvoldoende

Nadere informatie