Commissie Bestuur, Middelen & Waterketen. 9 december Commissie Water & Wegen. Datum vergadering CHI. 16 december 2015

Transcriptie

1 Voorstel CHI (college van hoofdingelanden) Commissie Bestuur, Middelen & Waterketen 9 december 2015 Datum behandeling D&H Commissie Water & Wegen Portefeuillehouder R. Maarschall Datum vergadering CHI 16 december 2015 Agendapunt 9. Onderwerp Investeringskrediet programma Waterketen, drie projecten Voorstel Een investeringskrediet beschikbaar te stellen van voor de uitvoering van drie projecten uit het Programma Waterketen. Kern van de zaak In september 2013 heeft het bestuur het 'Programma Waterketen' goedgekeurd. In het programma dat loopt van 2014 tot en met 2017 zijn de investeringsprojecten genoemd. Voor de verlening van de kredieten worden steeds gebundelde voorstellen voorgelegd aan het algemeen bestuur. In het voorliggende voorstel wordt gevraagd om het benodigde krediet te verlenen voor drie projecten die starten in De drie projecten waarvoor nu krediet wordt gevraagd zijn: 1. SDI vervangen gasturbine; 2. SDI vervangen generator; 3. RWZI Zaandam Oost, vervangen Motor Control Centrum (MCC). Werkzaamheden aan de SDI In december 2014 heeft uw college ingestemd met de slibstrategiestudie. Dit betekent dat de slibdrooginstallatie (SDI) minimaal open blijft tot 2020 en het hoogheemraadschap het regulier onderhoud en de periodieke vervangingsinvesteringen blijft uitvoeren. Zoals u weet zijn met het openhouden van de slibdrooginstallatie regelmatig investeringen nodig, deze wegen echter niet op tegen de investeringen die nodig zouden zijn als gekozen was voor sluiting. De werkzaamheden zoals hieronder beschreven zijn in die afweging voorzien (zie bijlage 1 voor de achtergrond). De slibdrooginstallatie droogt al het slib dat op de zuiveringen wordt geproduceerd tot granulaat. Het granulaat wordt in de bio-energiecentrale (BEC) van de HVC omgezet in groene stroom. Voor het drogen wordt een gasturbine met generator ingezet. De gasturbine produceert warmte (stoom) en drijft de generator aan. Met de warmte wordt het slib gedroogd. De generator produceert elektriciteit. Ongeveer 40% van alle benodigde elektrische energie voor geheel HHNK wordt door deze generator geproduceerd. Bij ongeplande uitval van de generator moet rekening worden gehouden met circa 10 maanden leveringstijd en extra energiekosten van circa 1,0 miljoen. 1. SDI vervangen gasturbine Op basis van de technische staat moet de gasturbine met bijbehorende tandwielkast in oktober 2016 worden vervangen. Dan zal ook het maximaal aantal draaiuren van de machine zijn bereikt. Langer doordraaien betekent een onaanvaardbaar hoog risico op uitval van de turbine waardoor Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Postbus 250, 1700 AG Heerhugowaard Bevelandseweg 1, 1703 AZ Heerhugowaard T F post@hhnk.nl

2 2 geen stroom meer wordt geleverd aan het elektriciteitsnet en ook stroom moet worden ingekocht voor de SDI en rwzi Beverwijk. Met ingang van 1 januari 2017 moet de nieuwe gasturbine aan een strengere emissie-eis voor NOx (stikstof) voldoen dan de huidige turbine (Activiteitenbesluit, zie nota van toelichting). Aanvankelijk kwamen signalen uit de markt dat deze normen met relatief geringe aanpassingen van de turbine gehaald konden worden. In de voorbereiding is met verschillende leveranciers overleg gevoerd waarbij nu pas duidelijk werd dat de installatie veel ingrijpender aangepast moet worden dan aanvankelijk gedacht. 2. SDI vervangen generator Op basis van het toegestane aantal draaiuren moet de generator binnenkort worden vervangen. Ook de jaarlijkse conditiemetingen laten zien dat de technische staat terugloopt en het risico op uitval aanzienlijk toeneemt. Rekening houdend met lange levertijden (10 maanden) moet de vervanging van deze installatie nu worden ingezet. Werkzaamheden bij rwzi Zaandam Oost 3. rwzi Zaandam Oost, vervangen MCC. De Motor Control Centrum (MCC) van de rwzi Zaandam Oost regelt de verdeling van alle elektrische vermogens over de rwzi. De huidige installatie, uit 1991, is onbetrouwbaar en geeft veel storingen waardoor de dagelijkse zuiveringsactiviteiten niet optimaal verlopen. De installatie voldoet niet langer aan de hedendaagse veiligheidsnormen. Onderzocht is of deze installatie op een simpele manier kon worden uitgebouwd en volstaan kon worden met een kleinere en eenvoudiger installatie. Hierdoor zou de vervanging in de exploitatie worden uitgevoerd. Bij het uitwerken van deze optie bleek dat de ombouw te complex was en het zuiveringsproces zo lang moest worden onderbroken dat de effluentkwaliteit niet kon worden gegarandeerd. Samen met aannemers is gezocht naar een oplossing die wel voldoet. Gelet op de hoge kosten en het huidige activeringsbeleid betekent dit dat de maatregel nu moet worden geactiveerd en aan het investeringsprogramma Waterketen moet worden toegevoegd. Deltavisie Het zuiveren van afvalwater en het verwerken van zuiveringsslib zijn onderdeel van de afvalwaterketen en dragen bij aan de doelen van het effect Schoon Water. Binnen de deltavisie is dit schoon zoet water. Binnen de visie en het programma Waterketen dragen deze werkzaamheden bij aan het thema Toekomstbestendige Bedrijfsvoering. Eerdere besluiten 13/03/2012 (D&H) Toekomstvisie (afval)waterketen ( ) 18/09/2013 (CHI) Programma Waterketen ( ) 10/12/2014 (CHI) Slibstrategie ( ) Risico s Indien u instemt met dit voorstel: De gebruikelijke risico's die horen bij grote investeringsprojecten zijn van toepassing. De projectbeheersing is hierop afgestemd. Indien u niet instemt met dit voorstel: Indien u niet instemt zal de kans op falen van de technische installaties sterk toenemen. Voor de turbine en generator van de SDI betekent dit dat geen elektriciteit wordt geproduceerd en dus moet worden ingekocht. Ook stijgen de kosten door een hogere energiebelasting. Gelet op de leveringstijden van deze installaties moet worden gerekend op een ongeplande

3 3 stilstandtijd van tien maanden hetgeen circa 1,0 miljoen extra energiekosten betekent. Indien de gasturbine niet op tijd wordt vervangen zal de restwaarde komen te vervallen waardoor de aanschaf circa duurder wordt. Voor de zuivering Zaandam Oost betekent het falen van de MCC dat de zuiveringsprestatie niet meer kunnen worden gegarandeerd. De kans hierop is groot. Daarnaast is de veiligheid bij het normale onderhoud en het oplossen van storingen niet langer gegarandeerd. Financiële consequenties In onderstaande tabel zijn de verwachte uitgaven en jaarlijkse kapitaalslasten (afschrijving plus rentekosten) van de twee projecten gegeven. Huidige prognose Meerjarenplan SDI, gasturbine SDI, generator rwzi Zaandam-Oost Totaal Jaarlijkse kapitaalslasten De verwachte uitgaven zijn hoger dan geraamd in het Meerjarenplan De belangrijkste oorzaak hiervan zijn de strengere emissie-eisen voor de gasturbine (NOx-eis) waardoor de installatie veel ingrijpender moet worden aangepast dan aanvankelijk gedacht. Daarnaast is in het meerjarenplan geen rekening gehouden met de MCC van Zaandam-Oost omdat eerder werd uitgegaan van werkzaamheden ten laste van de exploitatiebegroting 2015 (bedrag < ). In het nieuwe activeringsbeleid zijn de afschrijvingstermijnen voor gasturbine en generator expliciet genoemd en aangepast aan de reële levensduur (respectievelijk 5 en 10 jaar). In de meerjarenraming werd nog uitgegaan van een standaard van 15 jaar voor elektrische installaties. Dit verklaart in belangrijke mate de stijging van de jaarlijkse kapitaallasten (naast de hogere uitgaven). De afschrijvingstermijn van de MCC is conform nieuw beleid 15 jaar. Verwacht wordt dat de werken in het 4 e kwartaal van 2016 worden afgerond. De extra kapitaallasten worden in het Meerjarenplan verwerkt ten laste van 'beheersing van lozingen' (effect 'Schoon en gezond water'). In de slibstrategie ( ) is berekend dat het openhouden van de SDI circa per jaar minder kost dan de SDI sluiten. De extra kapitaalslasten voor gasturbine en generator van circa per jaar, maakt dat het voordeel om de SDI open te houden minder groot is dan aanvankelijk gedacht, maar dat het besluit niet ter discussie hoeft te worden gesteld. Onderzocht wordt nog of er subsidie op dit project kan worden ontvangen. De kans hierop wordt klein geacht. Communicatieaspecten Aangezien geen overlast voor de omgeving te verwachten is, wordt er niet uitgebreid gecommuniceerd over de werkzaamheden. Interne communicatie volstaat. Maatschappelijk verantwoorde overheid (MVO) De doelstelling van de zuiveringen en de SDI is het op correcte wijze verwerken van afvalwater en zuiveringsslib, tegen zo laag mogelijke kosten, zo min mogelijke milieubelasting en waarbij zoveel mogelijk energie en grondstoffen worden teruggewonnen. Deze doelstelling past bij de ambities op het gebied van de maatschappelijk verantwoorde overheid (MVO).

4 4 Overige consequenties De gasturbine en generator worden ingebouwd in de bestaande installaties van de SDI. Hierdoor is bij de vervanging sprake van technische gebondenheid aan het merk van de bestaande installaties. Ook is met inkoop een marktconsultatie gehouden waaruit blijkt dat slechts twee leveranciers in aanmerking komen voor de levering. Dit betekent dat de werkzaamheden 'meervoudig onderhands' worden aanbesteed, hoewel het bedrag voor de levering boven de Europese norm ligt ( ). Bijlagen 1. Nota van toelichting (aangehecht) 2. Concept CHI besluit ( ) College van dijkgraaf en hoogheemraden, de secretaris, de voorzitter, M.J. Kuipers drs. L.H.M. Kohsiek

5 5 Bijlage 1 Nota van toelichting Slibstrategie 2020 ( ) In het CHI van 10 december 2014 is besloten in te stemmen met de koers en uitgangspunten zoals verwoord in de Slibstrategie In de slibstrategiestudie is gekeken naar de voor- en nadelen van het openhouden van de slibdrooginstallatie (SDI) na 2018, afgezet tegen het alternatief om het slib op de markt te zetten en de SDI te sluiten. In de slibstrategie is beschreven hoe de slibdroger (SDI) fysiek is verbonden met de zuivering te Beverwijk en wat de Warmte Kracht Koppeling (WKK) van de SDI betekent voor de elektriciteitshuishouding van het hele schap, dus niet alleen de waterketen. De belangrijkste voordelen voor het openhouden van de SDI zijn: Een positieve businesscase: openhouden is per jaar circa 2 miljoen goedkoper dan sluiten; Energie- en CO2-neutraal; Een belangrijke bijdrage in de klimaatdoelstelling om 40% eigen energie op te wekken; Met een open SDI is de energiefabriek Beverwijk eenvoudiger te realiseren; Openhouden heeft geen nadelig invloed op de kansen om grondstoffen terug te winnen. In het voorstel van december 2014 is meegenomen dat de slibstrategie wordt geëvalueerd in Dit vindt plaats om te toetsen of zich nieuwe ontwikkelingen hebben voorgedaan, die er toe kunnen leiden dat de koers moet worden aangepast. In de slibstrategie is rekening gehouden met de onderhoudskosten en onderhoudsinvesteringen. Zie tabel hieronder uit de slibstrategie. Jaar Investering Bedrag 2015 Vervangen innamepompen Vervangen gasturbine Vervangen generator Vervangen tandwielkast gasturbine Vervangen ABB besturingssysteem Nog verkennen Planning onderhoudsinvesteringen SDI (conform MJP ) Het krediet voor de innamepompen is in 2014 verleend ( ) met een aanvullend krediet in 2015 ( ). Voor de investeringen 2016 wordt nu krediet aangevraagd. Zoals in het voorstel verwoord zijn de investeringskosten gestegen, maar blijft er nog een groot jaarlijks voordeel over ten opzichte van sluiten. De noodzaak tot vervanging van het ABB besturingssysteem wordt nog nader onderzocht op basis van risicomanagement. Blijft de SDI langer open dan 2020, dan wordt verwacht dat de gasturbine met bijbehorende tandwielkast opnieuw moet worden vervangen. Nieuwe emissie-eisen Het Activiteitenbesluit bevat algemene milieuregels voor bedrijven. Sinds 2013 is het activiteitenbesluit het belangrijkste regelgevingskader voor stookinstallaties waaronder de gasturbine-installatie van de SDI. In het Activiteitenbesluit is vastgelegd dat alle middelgrote stookinstallaties vanaf 1 januari 2017 moeten voldoen aan de strengere emissie-eisen.

6 6 Tot eind 2016 gelden overgangsbepalingen. Voor de gasturbine betekent dit een verscherping van de NOx emissie-eis. Hieronder is deze eis opgenomen, de eis wordt gemeten in milligram (mg) per 'normaal kubieke meter' (Nm³). Parameter Oude eis Nieuwe eis NOx (stikstofoxiden) 230 mg/nm3 140 mg/nm3 Bron: Activiteitenbesluit milieubeheer, artikel 3.10d Voor de nieuwe installatie betekent dit een complexere en duurdere uitvoering van de turbine. Daarnaast moet de besturingsinstallatie (hardware en software) waarschijnlijk worden aangepast. Dit laatste is afhankelijk van de leverancier. De leveranciers moeten garanties voor het behalen van de emissie-eisen afgeven bij de aanbesteding. Het is vervolgens aan de leveranciers om aan te geven hoe zij dit kunnen garanderen, al dan niet met aanpassing van de besturingsinstallatie.