Commissie Bestuur, Middelen & Waterketen. 13 februari Commissie Water & Wegen. Datum vergadering CHI. 27 februari 2019

Transcriptie

1 Voorstel CHI (college van hoofdingelanden) Commissie Bestuur, Middelen & Waterketen 13 februari 2019 behandeling D&H Commissie Water & Wegen - Portefeuillehouder R. Maarschall vergadering CHI 27 februari 2019 Agendapunt Onderwerp Voorbereidingskrediet rwzi's Oosthuizen, Wieringen en Wieringermeer Voorstel Een voorbereidingskrediet van beschikbaar te stellen voor onderzoek naar het vernieuwen van de rwzi's Oosthuizen, Wieringen en Wieringermeer. Kern van de zaak De rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi s) van Oosthuizen, Wieringen en Wieringermeer zijn toe aan een grondige renovatie. Verschillende onderdelen moeten deels of geheel worden vervangen om ook in de toekomst schoon water te kunnen garanderen. Het opknappen van deze rwzi's sluit aan bij het beleid zoals opgenomen in de perspectiefnota ( ). Voor het doen van onderzoek naar de wijze van vernieuwen en het uitwerken van maatregelen is een voorbereidingskrediet nodig. Het voorbereiden van de renovaties voor de drie rwzi's kan in samenhang worden opgepakt. Daarom wordt uw college één gezamenlijk voorbereidingskrediet voorgelegd. Omdat het benodigde bedrag hoger is dan , valt de toekenning ervan buiten de machtiging aan het college van D&H en is deze aanvraag gericht aan het CHI. Het vernieuwen van de rwzi's biedt kansen om innovaties door te voeren en koppelingen op het gebied van duurzaamheid en circulaire economie met de omgeving aan te gaan. Daartoe is een verkenning uitgevoerd samen met partijen uit de omgeving, waaronder de gemeenten, de LTO, Agriport, de HVC, PWN, Rijkswaterstaat, de regionale uitvoeringsdienst (RUD), de Provincie, Liander en een woningbouwvereniging. De volgende nader te onderzoeken kansen zijn daarbij benoemd: innovatie toepassen van de Nereda 1 zuiveringstechnologie en modulair 2 bouwen op de rwzi Oosthuizen; duurzaamheid benutten van thermische energie uit afvalwater op de rwzi Oosthuizen ten behoeve van naburige bebouwing; warmte onttrekken aan de riolering/persleiding in Wieringerwerf (riothermie) en deze inzetten voor een huizenblok van de woningbouwvereniging en het gemeentelijke zwembad; circulair inzetten van effluent als zoetwaterbron voor watersysteem Wieringermeer. 1 Een zuiveringsprincipe die zich kenmerkt door zijn compacte bouw en energiezuinige proces. 2 Een bouwwijze waarbij de diverse stappen in het zuiveringsproces als aparte modules achter elkaar geplaatst worden. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Postbus 250, 1700 AG Heerhugowaard Stationsplein 136, 1703 WC Heerhugowaard T F post@hhnk.nl

2 2 van 5 Daarnaast wordt rekening gehouden met een eventueel in de toekomst benodigde nabehandeling van effluent, waarmee medicijnresten en microplastics worden verwijderd. Omdat de drie rwzi's niet behoren tot de zogenaamde 'hot spots', is het realiseren van een vierde trap op dit moment nog niet aan de orde. De drie rwzi's worden daar wel zodanig op voorbereid zodat het in de toekomst mogelijk is om een nabehandeling te installeren. Voor het doen van onderzoek naar deze kansen en de maatregelen ter vernieuwing van de rwzi's, is een voorbereidingskrediet van nodig. In bijlage 1 bij dit voorstel treft u een onderbouwing aan van dit bedrag. Na de voorbereidingsfase ontstaat een duidelijk beeld van de investeringen die daadwerkelijk moeten worden gedaan. Op dat moment zal het bestuur om een uitvoeringskrediet worden gevraagd met een onderbouwing van te nemen maatregelen. Uw college wordt voorgesteld een voorbereidingskrediet van beschikbaar te stellen voor onderzoek naar het vernieuwen van de rwzi's Oosthuizen, Wieringen en Wieringermeer. Deltavisie De Deltavisie beschrijft de zorg voor voldoende schoon water. Met het zuiveren van rioolwater leveren we daaraan een bijdrage. Om dit te kunnen blijven doen, is op korte termijn (< 5 jaar) het uitvoeren van groot onderhoud en vervangingen aan de drie rwzi's noodzakelijk. In het Klimaat- en Energieprogramma van HHNK ( ) is thermische energie uit afvalwater benoemd als kansrijke optie om warmte duurzaam aan te wenden. De twee benoemde kansen op het gebied van duurzaamheid zullen nader worden onderzocht. Eerdere besluiten 18/09/2013 (CHI) Programma Waterketen ( ) 17/05/2017 (CHI) Klimaat- en energieprogramma ( ) 09/05/2018 (CHI) Perspectiefnota ( ) Risico s Indien u instemt met dit voorstel: Bij HHNK is niet eerder het Nereda zuiveringsconcept toegepast. Door de onbekendheid kunnen bij het eventueel invoeren van deze innovatie onvoorziene risico's optreden. De kans daarop is echter klein, omdat HHNK dit risico beheerst door zich in de voorbereidingsfase goed laat informeren door bijvoorbeeld andere waterschappen die reeds ervaring hebben met deze technologie. Met het eventueel beschikbaar stellen van warmte wordt HHNK als het ware een energieleverancier voor externe partijen. Dit is nog onbekend terrein voor HHNK en brengt mogelijk juridische risico's met zich mee. Dit risico wordt beheerst door dit in de voorbereidingsfase goed uit te zoeken. Indien u niet instemt met dit voorstel: Zonder voorbereidingskrediet kunnen de benodigde onderzoeken en het uitwerken van maatregelen niet worden uitgevoerd. Wanneer de renovaties ook niet worden gerealiseerd, ontstaat het risico dat de rwzi's op termijn onvoldoende functioneren met mogelijk milieu- en gezondheidsschade tot gevolg. De kans hierop is groot; het beluchtingscircuit van de rwzi Oosthuizen vertoont bijvoorbeeld qua waterdichtheid al gebreken.

3 3 van 5 Financiële consequenties Het gevraagde voorbereidingskrediet van in totaal is opgenomen in de Perspectiefnota en de Begroting Een nadere onderbouwing van het voorbereidingskrediet bevindt zich in bijlage 1. Na de voorbereidingsfase zal uw college om een uitvoeringskrediet worden gevraagd. Dit zal volgens de huidige planning in het eerste kwartaal van 2020 zijn. Communicatieaspecten In de verkenningsfase voorafgaand aan dit voorstel is met partijen uit de omgeving reeds gecommuniceerd over duurzame en circulaire koppelkansen. Bij de uitwerking van de benoemde kansen zal de samenwerking met enkele partijen (de gemeenten en een woningbouwvereniging) worden voorgezet. Zodra de duurzame en circulaire initiatieven ook daadwerkelijk worden uitgevoerd, zal hierover ook extern worden gecommuniceerd. Maatschappelijk verantwoorde overheid (MVO) Met de duurzame initiatieven uit dit voorstel geeft HHNK invulling aan het vertrekpunt Samen voor onze omgeving Planet uit de visie op MVO en de doelstellingen uit het klimaat- en energieprogramma. Zo wordt getracht restwarmte nuttig aan te wenden voor de omgeving. De initiatieven op dit vlak worden uitgewerkt in samenwerking met de betreffende gemeenten en een woningbouwvereniging in Wieringerwerf. Overige consequenties en vervolg Nadat de maatregelen voor de drie rwzi's nader zijn uitgewerkt zal uw college om een uitvoeringskrediet worden gevraagd. Een voorstel daarover zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2020 aan u worden voorgelegd. Bijlagen 1. Notitie van overwegingen (aangehecht) 2. CHI-besluit ( ) College van dijkgraaf en hoogheemraden, de secretaris, de voorzitter, M.J. Kuipers drs. L.H.M. Kohsiek

4 4 van 5 23 oktober 2018 Bijlage Notitie van overwegingen Bijlage 1: Notitie van overwegingen Vooruitlopend op de vraag om voorbereidingskrediet zijn voor de drie rwzi's verkenningen uitgevoerd om te bepalen in welke mate vernieuwing en vervanging noodzakelijk is. Daartoe zijn inspecties uitgevoerd, afvalwaterprognoses geactualiseerd en is het zuiveringstechnisch functioneren beoordeeld. Ook is in samenwerking met de omgeving gezocht naar koppelkansen op het gebied van duurzaamheid en circulaire economie. In deze bijlage is het resultaat van de verkenningen samengevat. Verkenning rwzi Oosthuizen Nereda technologie Uit de inspectie van de rwzi Oosthuizen is gebleken dat de aeratietank het belangrijkste onderdeel is dat op deze zuivering moet worden vervangen. In een variantenstudie is vervolgens onderzocht wat de beste manier is om dat te doen. Het vervangen van het beluchtingscircuit door een conventionele techniek is daarbij een optie, of het toepassen van een nieuwe zuiveringstechnologie (Nereda). Het opheffen van de rwzi is ook overwogen; rioolwater moet dan worden doorgepompt naar de rwzi's Ursem, Beemster of Katwoude. Uiteindelijk zijn vier varianten afgewogen op onder andere kosten, duurzaamheid en bedrijfsvoering. Het toepassen van de NEREDA-technologie scoorde het hoogst. Modulair bouwen Aanvullend is onderzocht in hoeverre het modulair opbouwen van de rwzi Oosthuizen voordelig kan zijn. De benodigde installaties voor de diverse stappen in het zuiveringsproces worden dan als aparte modules achter elkaar geplaatst. Dit maakt de rwzi flexibeler voor toekomstige aanpassingen door bijvoorbeeld verandering in aanvoer of voor het tussentijds invoegen van nieuwe (duurzame) technologieën. Daarnaast zijn alle modules herbruikbaar (circulair) en uitwisselbaar. Waterschapsbedrijf Limburg loopt voorop met dit concept en is onder de merknaam Verdygo gestart om het modulair bouwen van rwzi's breder uit te dragen en verder te ontwikkelen. Uit onderzoek is gebleken dat Verdygo ook voor de rwzi Oosthuizen goed toepasbaar is. Als uiteindelijk blijkt dat dit concept op andere zuiveringen van HHNK niet zal worden toegepast, heeft dat verder geen nadelige gevolgen voor het functioneren van de rwzi Oosthuizen zelf. Duurzaamheid en circulaire economie De kansen op het gebied van duurzaamheid en circulaire economie zijn samen met de gemeente Edam-Volendam onderzocht. Het benutten van warmte uit effluent lijkt daarbij een goede optie. De gemeente is van plan om de riolering in Oosthuizen-Noord te vervangen, waardoor een koppelkans ontstaat voor een klein warmtenet. Voorbereidingskrediet Voor het nader uitwerken van de maatregelen op de rwzi Oosthuizen is een voorbereidingskrediet van nodig. Daarmee worden de volgende werkzaamheden verricht: Onderdeel Raming Detailontwerp opstellen voor de NEREDA-module en overige modules Onderzoek naar warmte uit effluent Overige onderzoeken (o.a. bodemonderzoek, natuurtoets) Opstellen projectplan, aanvraag vergunningen (leges) Voorbereiden contractstukken t.b.v. de aanbesteding Onvoorzien Totaal

5 5 van 5 23 oktober 2018 Bijlage Notitie van overwegingen Verkenning rwzi's Wieringen en Wieringermeer Technische staat Het functioneren van de rwzi's alsmede de technische staat van de diverse onderdelen is in 2017 onderzocht. Op basis van de principes van 'assetmanagement' is vervolgens beoordeeld welke onderdelen daadwerkelijk gerenoveerd of vervangen moeten worden, opdat de rwzi's hun taak weer naar behoren kunnen vervullen. Aan onder andere de volgende onderdelen moeten maatregelen worden uitgevoerd: rwzi Wieringen bedrijfsgebouw harkrooster slibretourvijzel : herinrichten i.v.m. nieuwe schakelruimte : reviseren en draaiende onderdelen vervangen : bovenlagers vervangen, onderlagers reviseren rwzi Wieringermeer beluchtingscircuit nabezinktank uitstroomwerk : vervangen van één beluchter en de aflaatschuiven : aandrijving vervangen en betonnen loopvlak opknappen : constructie geheel vervangen, inclusief de beschoeiing In de voorbereidingsfase zal nog worden verkend in hoeverre innovaties op beide zuiveringen kunnen worden meegenomen, zoals bijvoorbeeld een andere manier van bouwen of een nieuw zuiveringsconcept. Ook wordt rekening gehouden met een eventueel in de toekomst benodigde vierde trap. Over de lekdichtheid van het beluchtingscircuit van de rwzi Wieringen bestaat nog onzekerheid; dit moet nader worden onderzocht. Als blijkt dat deze vervangen moet worden, zal dat meegenomen worden met de maatregelen en het nadere ontwerp daarvan en de aanvraag voor het uitvoeringskrediet. Duurzaamheid en circulaire economie De kansen op het gebied van duurzaamheid en circulaire economie zijn in overleg met de omgeving verkend. Daartoe is samen met gemeente Hollands Kroon een netwerkbijeenkomst georganiseerd voor partijen als de LTO, Agriport, de HVC, PWN, Rijkswaterstaat, de regionale uitvoeringsdienst (RUD), de Provincie, Liander en een woningbouwvereniging. Er is gesproken over de grondstoffen uit rioolwater die de rwzi's kunnen leveren, waaronder ook het effluent als zoetwaterbron. De aanwezige partijen hebben hun eigen ambities toegelicht en er is gezocht naar koppelkansen. Het verwarmen van een gemeentelijk zwembad en een huizenblok van de woningbouwvereniging door middel van riothermie zijn daarbij als kansrijke optie benoemd, evenals het inzetten van het effluent als zoetwaterbron voor het watersysteem van de Wieringermeer. Voorbereidingskrediet Voor het nader uitwerken van de maatregelen en de koppelkansen is een voorbereidingskrediet van benodigd. Daar worden de volgende werkzaamheden voor verricht: Onderdeel Raming Onderzoek naar lekdichtheid beluchtingscircuit Onderzoek naar riothermie en effluent als zoetwaterbron Verkenning innovatieve technieken Diverse onderzoeken (o.a. bodem, natuur) en opstellen projectplan Detailleren maatregelen en voorbereiden contractstukken t.b.v. de aanbesteding Onvoorzien Totaal