Commissie Sociaal 6 oktober 2015

Transcriptie

1 Commissie Sociaal 6 oktober 2015 Orgaan: Locatie: Datum: Aanvang: Commissie Sociaal Raadzaal gemeentehuis, Marktstraat 1, Borculo dinsdag 06 oktober :30 uur 1. Opening 2. Spreekgelegenheid voor het publiek *) 3. Vaststellen agenda 4. Toezeggingenlijst Stukken Toezeggingen commissie Sociaal t/m Voorbereiding en rapportage vanuit de gemeenschappelijke regelingen 6. Mededelingen van het college in het kader van de actieve informatieplicht 7. Transities in het Sociaal Domein (vast agendapunt) Stukken Aanbiedingsbrief van Hans Borstlap bij het rapport 'De uitvoering van de WMO 2015 in de gemeente Berkelland' Rapport 'De uitvoering van de WMO 2015 in de gemeente Berkelland' van Hans Borstlap - VOORSTEL BESPREEKSTUKKEN 8. Evaluatie starterslening Stukken Voorstel en besluit - Evaluatie starterslening Bijlage 1 - BenW advies - Evaluatie starterslening 9. Deelneming in Stichting Achterhoek Toerisme Stukken Voorstel en besluit - Deelneming in Stichting Achterhoek Toerisme (2)

2 Bijlage 1 - BenW advies - Deelneming in Stichting Achterhoek Toerisme 10. Rondvraag 11. Sluiting

3 Toezeggingen commissie Sociaal t/m (terug naar agendapunt) De inhoud van deze bijlage is te vinden vanaf de hierna volgende pagina's. #####PDFINCLUDE#####46943e45-9f2b-40d7-a98b-fcaafcc1f987#

4 Commissie Sociaal Toezeggingen t/m Volgnr. Omschrijving toezegging 1. Wet gemeentelijke schuldhulpverlening na 3 jaar evalueren 2. Mogelijkheden v.m. kastanjefabriek (Gemavo) Eibergen Datum Afdeling Streefdatum toezegging gereed Intern advies Eind Ruimtelijke ontwikkeling 3. Nieuw voorstel voor monitoring 3 D Mens en Samenleveing Januari 2016 Juni 2015 Datum gereed Afgehandeld

5 Einde bijlage: Toezeggingen commissie Sociaal t/m Terug naar het agendapunt

6 Aanbiedingsbrief van Hans Borstlap bij het rapport 'De uitvoering van de WMO 2015 in de gemeente Berkelland' (terug naar agendapunt) De inhoud van deze bijlage is te vinden vanaf de hierna volgende pagina's. #####PDFINCLUDE#####17c426b5-018f-4fa0-813d-7bed c#

7 s Gravenhage, 9 september 2015, Aan: mevrouw Marijke van Haaren, wethouder gemeente Berkelland, de heer Ruud Kuin, vice voorzitter vc FNV. Geachte mevrouw Van Haaren en mijnheer Kuin, Mij is op 24 april j.l. gevraagd te bezien op welke wijze de verhouding tussen het college van B en W van Berkelland en de FNV weer genormaliseerd zou kunnen worden, nadat deze enigszins verstoord was geraakt bij de uitvoering van de WMO Ik heb dat verzoek aanvaard. Een aantal gesprekken met hoofdrolspelers heb ik gevoerd en op 12 mei 2015 een tussenrapportage uitgebracht aan beide partijen. Daarin worden enkele concrete voorstellen gedaan. Daarop hebben weer enige gesprekken plaats gevonden. Ik breng thans een rapportage naar buiten; ik stel mij voor begin oktober, na de eerste bijeenkomst van het overlegplatform op 1 oktober a.s. (zie onder 1)mijn werkzaamheden als bemiddelaar te beëindigen. Uit het overleg dat ik tot nu toe met sleutelfiguren heb gevoerd zijn drie concreet te ondernemen acties voortgekomen. Het gaat om: 1. Er komt in de gemeente Berkelland een overlegplatform waarin periodiek de betrokken partijen bij de uitvoering van de nieuwe WMO elkaar bijpraten over ieders rol en verantwoordelijkheid. Gebleken is dat de uitvoering van de WMO 2015 van alle betrokken partijen een nieuwe invulling vraagt van ieders rol, die ook onderling op elkaar afgestemd moet worden. Dit overlegplatform, dat onder leiding komt te staan van een gezaghebbend en onafhankelijk persoon, dient er toe dat men elkaar niet verrast en men periodiek de complementariteit van ieders rol kan bespreken. Het platform komt op 1 oktober a.s. voor het eerst bijeen. Ik zal daartoe betrokken partijen uitnodigen: de verantwoordelijke wethouder, regionale aanbieders, werknemersvertegenwoordigers en verzekeraars. Desgewenst kan het platform anderen uitnodigen. Er vindt nog overleg plaats over de aan te zoeken onafhankelijke voorzitter en secretariaat. Het platform heeft geen besluitvormende bevoegdheid. maar dient ertoe elkaar periodiek "bij te praten". Dit overleg beïnvloedt uiteraard het beleid dat elk van de deelnemende partijen ontwikkelt en uitvoert. 2. Het pilotproject ondersteuning thuis wordt de basis voor de aanbesteding 2016 van de gemeente Berkelland. In dit al lopende project worden zorg en ondersteuning zoveel mogelijk integraal aangeboden aan inwoners/cliënten die daarvoor in aanmerking komen. Met ingang van 1 januari 2016 is het huidige, van rijkswege gekorte, budget voor de huishoudelijke zorg geheel beschikbaar voor ondersteuning thuis. Daarbovenop zijn de zgn. HHTgelden beschikbaar (zie punt 3 hieronder), die na 2016 mogelijk van

8 rijkswege structureel beschikbaar komen. Het oude onderscheid tussen huishoudelijke ondersteuning en persoonlijke verzorging vervaagt in deze opzet vanwege de integrale aanpak. Bovendien betekent deze aanpak kwaliteitsverhoging van de inzet van huishoudelijke hulpverleners. De gemeente, aanbieders, verzekeraars en werknemersorganisaties hebben hierin ieder een eigen rol die op elkaar afgestemd moet worden in het overlegplatform. 3. Beide partijen onderkennen dat het bieden van maximale zorg en maximale werkgelegenheid weliswaar de ambitie is, maar niet gerealiseerd kan worden door elk van de partijen afzonderlijk. De gemeente is niet de werkgever van thuiszorgmedewerkers; alleen al daarom kan de gemeente geen garanties afgeven voor het behoud van hun werkgelegenheid. Bovendien: het beschikbare budget is aanzienlijk teruggebracht. De sleutel voor de werkgelegenheidsvooruitzichten ligt bij de afstemming van het beleid tussen verzekeraars, aanbieders, gemeente en werknemersorganisaties. Het overlegplatform ( zie onder 1) is ook op dit punt van groot belang, omdat daarin de noodzakelijke samenhang tussen de onderscheiden verantwoordelijkheden aan de orde kan komen. Het is evident dat ook de gemeente alle belang heeft bij het zoveel mogelijk voorkomen van werkloosheid van thuiszorgmedewerkers, hoezeer haar eerste verantwoordelijkheid ligt bij goede zorg voor de inwoners. Daartoe komt er in 2016 een kleine half miljoen euro aan zgn. HHT gelden beschikbaar om vanuit de gemeente tijdelijk private aanvragen en financiering van thuiszorg te ondersteunen. De nadere vormgeving van deze faciliteit wordt de komende maanden uitgewerkt. Daarnaast zullen acties in gang worden gezet bij betrokken partijen om een beroep te doen op de zgn. sectorgelden die vanuit het ministerie van SZW beschikbaar worden gesteld om de transitie naar de nieuwe WMO te ondersteunen. Tot zover de te ondernemen acties. Beide partijen, wethouder Van Haaren namens het college van B&W en de heer Kuin namens de FNV, zien deze acties als een voldoende basis om in oktober het gesprek voort te zetten. Er is vastgesteld, dat er een gezamenlijk perspectief is (goede zorg en werkgelegenheid passend binnen beschikbare budgettaire kaders) en dat elk van de partijen daarin een eigen, maar wel complementaire rol en verantwoordelijkheid heeft. Ik stel met voldoening vast dat beide partijen weer aan tafel zitten en elkaar in regulier overleg dit najaar zullen treffen in het kader van noodzakelijke verdere stappen in het transitieproces van de WMO Dit ingrijpende proces vraagt, zoals ik mijn notitie van 9 september 2015 uiteenzet (zie bijlage bij deze brief), van alle betrokken partijen een nieuwe rol en verantwoordelijkheid. Het afstemmen van deze rollen vereist dat men elkaar regelmatig spreekt ten einde de op elkaar aansluitende verantwoordelijkheden onderling af te stemmen. Daartoe dient het overlegplatform ( zie onder 1).

9 Ik zie met vertrouwen dit overleg tegemoet. Intussen is dit een goed moment om deze rapportage uit te brengen, zodat duidelijk wordt waartoe de gesprekken van de afgelopen weken tot nu toe hebben geleid. Vriendelijke groet, Hans Borstlap.

10 Einde bijlage: Aanbiedingsbrief van Hans Borstlap bij het rapport 'De uitvoering van de WMO 2015 in de gemeente Berkelland' Terug naar het agendapunt

11 Rapport 'De uitvoering van de WMO 2015 in de gemeente Berkelland' van Hans Borstlap (terug naar agendapunt) De inhoud van deze bijlage is te vinden vanaf de hierna volgende pagina's. #####PDFINCLUDE#####7f0bdbd e-bf e1000eb9#

12 1 1 De uitvoering van de WMO 2015 in de gemeente Berkelland. 9 september De aanleiding. Op 24 april 2015 ben ik benaderd door het FNV( in de persoon van de heer Kuin)en door het college van B en W van de gemeente Berkelland (in de persoon van burgemeester Van Oostrum) met het verzoek hen behulpzaam te zijn bij het slechten van een gebleken verschil van mening over de uitvoering van de WMO 2015 in de gemeente Berkelland. Ik heb toegezegd in beginsel daartoe bereid te zijn. Daarop heb ik een aantal gesprekken gevoerd met sleutelfiguren, onder meer op het gemeentehuis Berkelland alsook telefonisch. De aanleiding voor het verzoek dat mij bereikte is, zo heb ik van beide zijden begrepen, het gegeven van een niet optimale communicatie de afgelopen maanden tussen het gemeentebestuur van Berkelland en de FNV over de uitvoering van de WMO Dat is ongewenst gelet op de onderscheiden en complementaire verantwoordelijkheden van beide partijen in het ingrijpende proces van implementatie van de WMO Ik wil proberen een bijdrage aan herstel van goede verhoudingen te leveren. Onnodig daarbij te vermelden, dat ik slechts partijen bij elkaar probeer te brengen en ik in geen enkel opzicht wil of kan treden in verantwoordelijkheden van het gemeentebestuur van Berkelland of van de FNV. Ik heb daartoe deze notitie geschreven waarin ik mijn beeld schets van het speelveld waarop de verschillende betrokken partijen opereren en waarin tevens onderscheiden en complementaire verantwoordelijkheden in beeld zullen worden gebracht; ook zal ik proberen richtingen aan te geven die mij perspectiefvol lijken, ook omdat deze aansluiten bij hetgeen landelijk en in enkele andere gemeenten waargenomen kan worden. 2. De feiten. a. Positie van het gemeentebestuur van Berkelland. Op 28 oktober 2014 heeft de gemeenteraad van Berkelland unaniem besloten de beschikbare gelden in het zgn. Sociale Domein te concentreren op personen met behoeften aan zwaardere vormen van zorg en de lichte vormen te extensiveren. Concreet komt deze beleidslijn erop neer dat in het vervolg de zgn. HH maatwerkvoorziening niet meer vanuit de gemeente zal worden aangeboden, tenzij er sprake is dat een cliënt/persoon niet meer de regie over het eigen leven heeft. Dan is Ondersteuning thuis als Wmo maatwerkvoorziening beschikbaar. Wanneer inwoners wel regie hebben is huishoudelijke hulp als Wmo maatwerkvoorziening niet beschikbaar. Van inwoners die wel regie hebben wordt verwacht dat zij zelf of met behulp van hun netwerk kunnen zorgen voor een gestructureerd huishouden. Voor inwoners die het niet zelf dan wel met hun netwerk kunnen organiseren of betalen is er, als vangnet, een voorziening getroffen in de vorm van bijzondere

13 2 2 bijstand. Het gemeentebestuur is tot deze prioritering gekomen vanwege onder meer de forse teruggang in beschikbare financiële middelen in het Sociale Domein, die van 2014 op 2015 terugliepen van 37 mln euro naar 30 mln euro. Voorts is besloten een overgangsperiode in acht te nemen van een half jaar tot 1 juli Eind 2014 zijn alle HH1 cliënten en eventueel hun mantelzorgers geïnformeerd door middel van bijeenkomsten en brieven. Vervolgens zijn begin 2015 alle betrokken cliënten bezocht en is in een zgn. keukentafelgesprek, per persoon nagegaan welke behoefte men heeft en op welke wijze men zelf daarin zou kunnen voorzien. Er zijn beschikkingen verstuurd waarin is aangegeven dat men niet meer voor de HH1 voorziening in aanmerking komt. De beschikkingen zijn gebaseerd op de inhoud van de gesprekken en vormen de basis op grond waarvan men desgewenst bezwaar/beroep tegen het besluit kan instellen. Op 7 april 2015 heeft de gemeenteraad besloten de overgangsperiode met een half jaar extra te verlengen tot 1 januari b. Positie van de FNV. De FNV vertegenwoordigt vele thuiszorgmedewerkers in de gemeente Berkelland. Men is van oordeel dat het gemeentebestuur niet de gehele HH1 voorziening had mogen schrappen, omdat deze keuze niet tegemoet komt aan de behoefte aan (huishoudelijke)ondersteuning in de gemeente Berkelland. De vangnetvoorziening in de bijzondere bijstand acht men ontoereikend. Men maakt zich voorts grote zorgen over de werkgelegenheid van thuiszorgmedewerkers in de gemeente Berkelland. De FNV meent dat de beschikkingen niet verstuurd hadden mogen worden. De FNV wijst er tevens op dat het onderscheid tussen HH1 en HH2 niet meer past bij de huidige situatie. Ook de nieuwe, vorig jaar afgesloten cao in ACTIS en BTN verband kent inmiddels een integratie van beide vormen van ondersteuning en (lichte vormen van) zorg. Deze lopen immers in de praktijk van het werk in elkaar over, hetgeen door zowel cliënten als medewerkers als volkomen normaal en natuurlijk wordt ervaren. Ingewikkeld is intussen dat de zgn. persoonlijke verzorging(pv) door de verzekeraars wordt aanbesteed en de huishoudelijke ondersteuning onder de gemeentelijke bevoegdheid valt. Daarnaast is 5% van de pv taken voor verantwoordelijkheid van de gemeenten gekomen. 3. Wat is het probleem? Uitvoering van de WMO 2015 houdt in dat alle betrokken partijen een grote bocht moeten nemen ten opzichte van de koers die men gewend was; een grote bocht in meer dan een opzicht:

14 3 3 - financieel: voor Berkelland loopt het budget voor het Sociale Domein terug van 37 mln euro in 2014 naar 30 mln in 2015; - qua beleidsfilosofie: gemeenten worden zelf nog meer dan met de WMO in 2005, verantwoordelijk om (binnen de wettelijke kaders) de beschikbare financiële middelen aan te wenden op een wijze die het beste past bij de plaatselijke situatie. Gemeenten worden erop aangesproken zelf prioriteiten en posterioriteiten aan te brengen. Men moet wel, omdat de beschikbare middelen voor het gehele Sociale Domein substantieel teruglopen. - onderdeel van die grotere eigen verantwoordelijkheid is dat de gelden niet meer per deelsector beschikbaar komen, maar ontschot, integraal ten behoeve van het zgn. brede Sociale Domein. Daarmee wordt beoogd kostbare overlap weg te snijden en door een betere gerichtheid en concentratie van beschikbare middelen te komen tot zorg en ondersteuning die beter aansluiten bij individuele behoeften. Die gemeentelijke vrijheid om naar eigen inzicht de gelden aan te wenden is daarvoor een absolute vereiste: simpelweg omdat de situatie in Berkelland een wezenlijk andere is dan bijv. in Amsterdam. Kort en goed: minder geld komt beschikbaar maar met meer gericht en integraal beleid kan veel aan efficiency worden gewonnen. Deze revolutie in financiering en organisatie van het publieke sociale beleid vraagt wel een daarbij passende rolopvatting van alle betrokken partijen. En daar wringt de schoen: alle partijen (cliënten, thuiszorgmedewerkers, aanbieders, verzekeraars, gemeenten, werknemersorganisaties) zoeken naar hun rol die zo anders is en wordt dan voorheen. Het is niet zo vreemd dat dan niet in alle gemeenten onmiddellijk een gestroomlijnd proces op gang komt en dat er fricties in de communicatie ontstaan. Dat is, zo is mijn indruk, ook het geval geweest in Berkelland. Meer concreet toegespitst op de verschillende partijen die bij de uitvoering van de WMO 2015 betrokken zijn: - de wetgever die in de WMO 2015 de bocht heeft aangegeven: het geringere beschikbare geld dwingt tot keuzes: wat nog wel en wat niet meer? In veel gemeenten krijgen de zwaardere vormen van zorg en ondersteuning de voorrang boven lichtere vormen. In feite is dat ook de lijn die de wetgever kiest in de overgang van bijvoorbeeld de AWBZ naar de WLZ. - Gemeenten: zullen meer moeten kiezen dan tot nu toe gegeven het geringere budget dat beschikbaar is. Daartoe zal ook de aanbesteding anders ingericht moeten worden: niet meer per deelvoorziening, maar integraal per gebied, per wijk, zodat door middel van een ontschotte aanwending van het geringere budget de zorg voor de zwaardere gevallen gecontinueerd kan worden; Berkelland heeft deze andere vorm van aanbesteding aangegeven in een beleidsnotitie voorjaar 2013;

15 4 4 - Aanbieders van ondersteuning en zorg: ook die moeten zich instellen op een integraal aanbod van zorg en ondersteuning. Maakt men vorderingen daarmee? - Verzekeraars: hebben weliswaar (op de valreep) de persoonlijke verzorging toegewezen gekregen, maar zij zullen ook onderkennen dat de samenhang met huishoudelijke ondersteuning niet genegeerd kan worden; bovendien: de verzekerde cliënten hebben alle belang bij integrale dienstverlening en zo min mogelijk verschillende hulpverleners over de vloer; - Werknemers in de zorg en de ondersteuning die zich zullen gaan ontwikkelen naar het bieden van samenhangende vormen van zorg en ondersteuning; zij zullen begrijpen dat hiermee hun werkgelegenheid in de toekomst veilig gesteld kan worden; zij zien veelal in de dagelijkse praktijk hoe logisch het is integraal zorg en ondersteuning aan te bieden; - Werknemersorganisaties die, de belangen van hun leden behartigend, flankerend beleid in hun cao zullen gaan overeenkomen om deze kwaliteitsslag in het werk van hun leden te ondersteunen; - En om wie het allemaal is te doen: cliënten, die zorg en ondersteuning nodig hebben maar in de toekomst meer zelf daarin zullen moeten gaan voorzien. Alleen wanneer zij daar niet zelf toe in staat zijn kunnen zij terugvallen op een beperkte gemeentelijke vangnet-voorziening. In feite staan met de WMO 2015 alle betrokken partijen dus op scherp, zoekend naar hun nieuwe rol. Ik vind het niet zo vreemd dat een dergelijke ingrijpende transitie niet onmiddellijk tot heldere gedragspatronen leidt en er gemakkelijk ruis op de onderlinge communicatielijnen kan ontstaan. Dat was ook de situatie in de gemeente Berkelland, in het bijzonder in de onderlinge verhouding van het gemeentebestuur en de vertegenwoordigers van de FNV. Het onderkennen van wat de WMO 2015 van een ieder vraagt is een eerste voorwaarde om tot heldere rollen en voorspelbaar rolgedrag te komen. Daartoe dienen de bovenstaande meer analytische aantekeningen. Maar Berkelland moet wel verder. Daartoe dienen de volgende overwegingen. Ik verzoek de betrokken partijen deze in welwillende overweging te nemen. 4. Hoe verder te gaan? Alle betrokken partijen moeten, zo bleek hierboven, hun rol opnieuw bezien en vervolgens rolvast en voorspelbaar gedrag gaan vertonen. Het gemeentebestuur is volledig bevoegd het beschikbare budget zodanig aan te wenden dat daarmee aan de behoefte aan zorg en ondersteuning in Berkelland het beste recht wordt gedaan. Uiteraard wel met respectering van wettelijke grenzen van onder meer procedurele aard: maatwerk per individu en bij wijziging van het arrangement dient een redelijke overgangstermijn in acht te worden genomen. Het college van B en W legt verantwoording af aan de gemeenteraad die

16 5 5 besluit. De leden hiervan verantwoorden zich bij de eerst komende gemeenteraadsverkiezing. Zo is ons staatkundig bestel op gemeentelijk niveau ingericht. Maar, zoals gezegd, werknemersorganisaties kunnen wel een belangrijke complementaire rol innemen in het tot stand komen van gemeentelijk beleid, n.l. daar waar werknemersbelangen in het geding zijn. Die trouwens ook raken aan gemeentelijke belangen: het gaat om enkele honderden medewerkers van thuiszorgorganisaties in de gemeente Berkelland. Deze werknemersbelangen zijn bij de WMO 2015 volop in geding. Betrokkenheid van FNV (en de andere werknemersorganisaties) is dus niet vreemd en alleszins toe te juichen vanwege het werkgelegenheidsaspect dat men zal willen bewaken voor hun leden, tevens inwoners van Berkelland. Het achteloos negeren van mogelijke werkloosheidsgevolgen van gemeentelijk beleid zal bovendien gemakkelijk neerslaan in een groter beroep op gelden uit het Participatiebudget (voorheen de Algemene Bijstands Wet). Hier zijn dus weliswaar onderscheiden, maar nadrukkelijk ook complementaire verantwoordelijkheden van enerzijds gemeentebestuur en anderzijds werknemersorganisaties aan de orde. Het proces waarmee tot besluitvorming over de WMO 2015 wordt gekomen dient, zoveel als redelijkerwijs mogelijk, aan deze betrokkenheid recht te doen. De vraag is vervolgens hoe de verschillende betrokken partijen door het gemeentebestuur in de concrete operationalisering van de WMO 2015 aangesproken kunnen worden en daarbij betrokken kunnen worden. Mijn indruk is dat een voortzetten van de oude beleidslijnen, waarin in feite geen beleidskeuzen worden gemaakt, geen begaanbare weg is. De redenen zijn hierboven in paragraaf 3 uiteen gezet. Geen enkele gemeente ontkomt eraan scherpe keuzes te maken en prioriteiten te stellen. Ook Berkelland niet. Beleidsvernieuwing is dus onontkoombaar. Mijn aanbeveling is deze vernieuwing van het gemeentelijk beleid zo vorm te geven dat complementaire verantwoordelijkheden van werknemersorganisaties, aanbieders en verzekeraars daarop kunnen aansluiten. Daartoe geef ik de volgende suggesties in overweging aan alle partijen die betrokken zijn bij de uitvoering van de WMO 2015 in de gemeente Berkelland. Ik kom tot de volgende 5 concrete en met elkaar samenhangende aanbevelingen. 1. Wat betreft dat deel van de zorg en ondersteuning dat door Rijk en gemeenten gefinancierd wordt/blijft: maak werk van het integrale aanbesteden per gebiedseenheid; zorg en ondersteuning dicht bij elkaar. In lijn met de beleidsnota van toenmalig wethouder Scharenborg van voorjaar Aanbieders tekenen daarop in en daarmee brengen zij zorg (via de verzekeraars) en ondersteuning (via de gemeenten) bij elkaar. Hun werknemers realiseren in de praktijk van alle dag deze integratie bij de mensen thuis. Er is al een (bescheiden) begin gemaakt in Berkelland met een proeftraject (ondersteuning thuis) waarin integratie van (lichte

17 6 6 vormen van) zorg en ondersteuning vorm krijgt. Dit experiment zou uitgebreid kunnen worden. In feite is daarmee het onderscheid tussen HH1, HH2 en andere lichte vormen van zorg aan het vervagen. Mogelijk dat een volledig beëindigen van de ondersteuning op het niveau van HH1 meer refereert aan een oude situatie en minder aansluit bij nieuwe aanbestedingsvormen, waarin schotten zijn vervallen en de cliënten integraal, effectief en snel geholpen worden. En op een wijze waarmee de noodzakelijke bezuinigingen op het budget in het Sociale domein evenzeer goed gerealiseerd kunnen worden; daaraan valt immers niet te ontkomen. De rol van de aanbieders en zorgverzekeraars is hierbij uiteraard cruciaal en van beslissende betekenis. 2. Er zal een grotere markt ontstaan voor zorg en huishoudelijke ondersteuning in de particulier gefinancierde sfeer. De overgang van de huidige situatie met overheersende collectieve financiering naar de nieuwe, meer privaat gefinancierde, gaat niet vanzelf. Op gemeentelijk (en rijks) niveau kan worden nagegaan hoe het ontwikkelen van deze markt (tijdelijk) ondersteund kan worden ten einde het gewenningsproces te vergemakkelijken. Daarvoor zijn op gemeentelijk niveau HHT gelden beschikbaar; voor Berkelland voor 2015 en 2016 twee keer euro. Daarnaast zijn aanbieders in de regio van Berkelland bezig voor de particuliere markt integrale zorg en huishoudelijke ondersteuning aan te bieden, waar (voormalige) thuiszorgmedewerkers bij betrokken worden. Het is van belang tijdig effectieve plannen te ontwikkelen ter besteding van de beschikbare ondersteuningsgelden. 3. De werkgelegenheid van huidige thuiszorgmedewerkers is het beste gediend wanneer ingespeeld wordt op bovenstaande ontwikkelingen. Dat vraagt een actieve opstelling van werknemersorganisaties om zorg te dragen voor noodzakelijk flankerende voorzieningen in de relevante cao s voor hun leden. Werknemersorganisaties kunnen aldus een belangrijke rol vervullen in het actief begeleiden van hun leden naar nieuwe, hoger gekwalificeerde arbeid waarin lichte zorg en zwaardere huishoudelijke ondersteuning integraal worden aangeboden en uitgevoerd. 4. Formeer een overlegplatform onder leiding van een onafhankelijke persoon waarin nieuwe beleidsontwikkelingen zoals hierboven onder 1,2 en 3 zijn aangeduid, worden besproken met de relevante partijen: de verantwoordelijke wethouder, aanbieders, verzekeraars, werknemersorganisaties. Dit overlegplatform bespreekt concrete nieuwe vormen van zorg en ondersteuning en van het aanbesteden daarvan. Het stelt voorts betrokken partijen in de gelegenheid zicht te krijgen op de eigen rol, ook in het complementaire aspect daarvan t.o.v. die van andere relevante actoren in de ingrijpende transitie waartoe de WMO 2015 dwingt.

18 7 7 Hans Borstlap, 9 september Bemiddelaar Hans Borstlap zal contact opnemen met de relevante aanbieders, zorgverzekeraars en werknemersorganisaties in de regio om hen uit te nodigen deel te nemen aan het overlegplatform. 5. Laat Berkelland zich aansluiten bij het overleg van VWS met vier proefgemeenten ten einde van daaruit voortdurend gevoed te worden alsook om eigen ervaringen in dat verband uit te wisselen.

19 Einde bijlage: Rapport 'De uitvoering van de WMO 2015 in de gemeente Berkelland' van Hans Borstlap Terug naar het agendapunt

20 Voorstel en besluit - Evaluatie starterslening (terug naar agendapunt) De inhoud van deze bijlage is te vinden vanaf de hierna volgende pagina's. #####PDFINCLUDE#####b1c4efde-5a8b-4bd4-adc4-e9eb7cc2a248#

21 Zaaknummer : Raadsvergadering : 15 oktober 2015 agendapunt : Commissie : Sociaal Onderwerp : Evaluatie starterslening Collegevergadering : 8 september 2015 agendapunt : 15 Portefeuillehouder : R.P. Hoytink-Roubos Meer informatie bij : P. Arends tel: : Te nemen besluit: 1. Het beschikbaar stellen van , - voor het verstrekken van startersleningen via de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVn) 2. De beperkte derving van rente inkomsten gedurende de eerste drie jaar van de starterslening te dekken via de algemene reserve. Waarom dit voorstel? Het verstrekken van starterslening op basis van de verordening Starterlening Berkelland gaat door tot het gemeentelijk budget op is. Dit is naar verwachting dit (na-)jaar het geval. De portefeuillehouder heeft toegezegd in de raad een voorstel aan de orde stellen zodat u kunt besluiten over het wel of niet beschikbaar stellen van extra middelen. Op basis van de evaluatie in de toelichting wordt voorgesteld door te gaan met het verstrekken van starterleningen door hiervoor de tweede keer ,-- beschikbaar te stellen. Hiermee kunnen ongeveer 22 startersleningen extra worden toegezegd. Alternatief is te stoppen met het verstrekken van starterleningen door het intrekken van de Verordening Starterslening Berkelland op 1 januari Dit alternatief is in de toelichting verwoord. Wat is het effect? Het is voor starters soms moeilijk om een passende koopwoning te bemachtigen. Om dit probleem te bestrijden is de Starterslening ontwikkeld. De Starterslening biedt starters tot en met 40 jaar een opstap om een bestaande koopwoning te verwerven tot , -. Argumentatie/onderbouwing: 1. Uit de evaluatie blijkt dat met de gemeentelijke bijdrage van ,-- van 2013 een beperkte bijdrage geleverd aan het bevorderen van de doorstroming op de woningmarkt. Vanaf juli 2013 tot medio augustus 2015 zijn door de gemeente 22 startersleningen toegezegd. In 2014 is naar schatting ongeveer 10% van het aantal kopers van woningen in Berkelland in de prijsklasse tot ,-- met een starterslening geholpen. 2. De woningmarkt weer iets begint aan te trekken. Reden om nog even door te gaan met het verstrekken van starterleningen op basis van de huidige verordening Starterslening Berkelland. En hiervoor opnieuw ,-- beschikbaar te stellen. Hiermee wordt aan ongeveer 22 starters tot en met 40 jaar een opstap geboden bij hun eerste aankoop van een bestaande koopwoning tot maximaal ,--. In te vullen door Griffie: Raadsvergadering 0 zonder hoofdelijke stemming Commissievergadering 0 met algemene stemmen Afhandelingsvoorstel voor raad: 0 stemmen voor, stemmen tegen 0 hamerstuk 0 aangenomen 0 bespreekstuk 0 verworpen 0 anders, nl 0

22 3. Gelden inzetten om naast financieel rendement ook maatschappelijk rendement voor inwoners te realiseren vinden wij van belang. Investeringen doen wij zoveel mogelijk in de vorm van een revolving fund, zodat we de basis van ons financiële bezit niet aantasten. 4. De wenselijkheid van het wel of niet blijven aanbieden van een starterslening is een lastige afweging. Financiering van koopwoningen is geen taak voor de overheid. Het Rijk heeft haar bijdrage aan de starterslening op 1 mei 2015 beëindigd. Afgelopen zomer zijn de richtlijnen voor het verstrekken van hypotheken voor koopwoningen verder aangescherpt Kanttekeningen/risicoparagraaf 1. Op 26 juni 2013 is de verordening Starterslening Berkelland vastgesteld en is ,-- als plafondbedrag beschikbaar gesteld. In combinatie met een 50% rijksbijdrage konden ongeveer 40 starters hiervan gebruik maken. De rijksbijdrage is per 1 mei 2015 gestopt omdat het geld van het Rijk op was. Nieuwe aanvragen komen sindsdien geheel uit het gemeentelijke budget. 2. In de vastgestelde regionale woonvisie Achterhoek zijn geen afspraken gemaakt over het verstrekken van startersleningen.. Financiële paragraaf Voor alle duidelijkheid, het gaat hier niet om subsidies maar om het verstrekken van leningen waarop wij aflossing en rente ontvangen. De gemeente heeft verschillende mogelijkheden om ,-- beschikbaar te krijgen voor het verstrekken van leningen via de SVn: 1 Beschikbaar stellen uit het saldo liquide middelen Sinds de Wet Houdbare Overheidsfinanciën zijn gemeenten verplicht overtollige liquide middelen (tijdelijk) te stallen bij het rijk. Dit levert momenteel geen noemenswaardig rendement op. Het geld blijft wel direct beschikbaar. Bij het opstellen van dit voorstel bedraagt dit saldo 33,5 miljoen. Daarnaast heeft de gemeente enkele kortlopende kasgeldleningen verstrekt. De rente hierop varieert van 0,135% tot 0,045%. Tot slot beschikt de gemeente over een beperkt saldo op de lopende rekeningen-courant waarover geen rente wordt ontvangen. 2 Financiering aantrekken Dit is in onze financiële situatie, waarbij er ruim voldoende liquide middelen beschikbaar zijn, slechts een theoretische mogelijkheid. Op dit moment zouden we voor een annuïtaire lening van met een looptijd van 30 jaar een rentepercentage van circa 1,4% betalen. Het beschikbaar stellen van een bedrag voor startersleningen uit het saldo liquide middelen levert momenteel nauwelijks nadelen op: er is nagenoeg geen daling van de rente inkomsten te verwachten. Hoewel het verstrekken van leningen op zich geen budgettaire gevolgen heeft is er toch een effect op de begroting. Binnen het systeem van de startersleningen zullen de starters tijdens de eerste drie jaar geen rente en aflossing betalen. Onze gemeente zal dus de eerste drie jaar geen vergoeding ontvangen voor het via de SVn beschikbaar gestelde bedrag. We lopen daarnaast de zeer lage huidige - rente mis over het uitgeleende geld. Na 3 jaar zullen de starters wel rente gaan betalen. Uitgaande van de informatie van SVn bedraagt het rentepercentage medio 2015 circa 3,5%. Vanaf dat moment levert het verstekken van startersleningen onze gemeente een voordeel op. Stel dat het volledige bedrag van uitstaat en we er van uitgaan dat het aanhouden als liquide middelen ons maximaal 1% oplevert, dan zou het jaarlijkse voordeel na afloop van de eerste 3 jaar 2,5% over ,-- zijn. Dat is een positief renteverschil van ,--. 2

23 Wij stellen u voor het tijdelijke nadeel, bestaande uit het mislopen van rente inkomsten over de eerste 3 jaar, te dekken door een beroep te doen op de algemene reserve. In de praktijk doen we dat door het resultaat als onderdeel van de gemeentelijke financiën te verantwoorden via de jaarrekening. Informatie en communicatie (in-en extern) Via Berkelbericht. Inspraak en participatie Er is geen behoefte in de Achterhoekse gemeenten om gezamenlijke afspraken te maken het verstrekken van de starterslening in de regio. Elke gemeente maakt daarover haar eigen afwegingen. We zien geen aanleiding voor het organiseren van inspraak of participatie. Planning en evaluatie We blijven monitoren welke gevolgen het verstrekken van starterleningen heeft voor de woningmarkt in Berkelland. Met zo nodig informatie via de jaarlijkse voortgangsrapportage wonen in de raad. Burgemeester en wethouders van Berkelland, de secretaris, de burgemeester, J.A. Wildeman. drs. J.H.A. van Oostrum. 3

24 Raadsvergadering : 15 oktober 2015 Agendapunt : De raad van de gemeente Berkelland; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 8 september 2015; b e s l u i t : 1. tot het beschikbaar stellen van , - voor het verstrekken van startersleningen via de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVn); 2. de beperkte derving van rente inkomsten gedurende de eerste drie jaar van de starterslening te dekken via de algemene reserve. Aldus vastgesteld in de raadsvergadering van 15 oktober 2015 de griffier, de voorzitter, 4

25 Toelichting raadsvoorstel Onderwerp : Evaluatie starterslening Evaluatie over het gebruik van de starterslening voor aankoop van een bestaande koopwoningmarkt in Berkelland. Vanaf juli 2013 tot 17 augustus 2014 zijn op basis van de Verordening Starterslening gemeente Berkelland 22 startersleningen toegezegd. Op 17 augustus 2015 was er, rekening houdend met lopende aanvragen, nog een budget beschikbaar van circa ,-- voor het verstrekken naar verwachting nog ongeveer 7 startersleningen. Gemiddeld is een starterslening toegezegd van ca , --. De meeste starters met een starterslening verhuizen binnen Berkelland. De meeste starters (18) verhuizen binnen Berkelland. De overige 4 starters woonden buiten de regio Achterhoek.. De starters uit Berkeland kwamen naar verhouding zowel uit de vier grote kernen (15) als uit de kleinen kernen (3). De meeste starters kwamen uit Eibergen (7) en Ruurlo (5). De helft van de met een starterslening gekochte woningen ligt in Eibergen. Verreweg de meeste met een starterslening gekochte woningen zijn rijenwoningen. De met een starterslening gekochte woningen liggen in Borculo (2), Eibergen (11), Neede (4), Rekken (2) en Ruurlo (3). De gemiddelde verwervingsprijs van de met een starterslening gekochte bestaande koopwoningen ligt ongeveer rond de ,--. De starterslening levert een beperkte bijdrage aan het bevorderen van de doorstroming op de woningmarkt. Medio 2013 verkeerde de koopwoningmarkt in zwaar weer. De doorstroming stagneerde. Eind 2013 is slechts één starterslening door de gemeente toegezegd. In 2014 verbetert de koopwoningmarkt, vooral aan de onderkant van de woningmarkt. En zijn er 14 startersleningen toegezegd. In 2014 is naar schatting ongeveer 10% van het aantal woningtransacties in Berkelland in de prijsklasse tot ,-- met de starterslening tot stand gekomen. Dit beeld blijft ook begin 2015 zichtbaar. In 2015 zijn er tot en met 17 augustus 7 startersleningen toegezegd. In het eerste kwartaal van 2015 is naar schatting ongeveer 16% van het aantal woningtransacties in Berkelland in de prijsklasse tot ,-- met de starterslening tot stand gekomen. Er is voldoende aanbod voor koopwoningen voor starters in de grote kernen. Het aantal te koop staande woningen met een vraagprijs onder de ,-- vermindert geleidelijk van ca. 200 in juni 2013 naar ca. 160 in augustus Dit aanbod staat bijna geheel in de vier grote kernen van Berkelland. Sinds 2013 is dit aanbod in de kleine kernen afgenomen van ruim 20 naar rond de 5 koopwoningen. Financiering van koopwoningen is geen zaak voor gemeenten. Die rol is weggelegd voor de banken en de Rijksoverheid. De Rijksoverheid beperkt door regelgeving te ruime mogelijkheden voor woningfinanciering en reguleert via fiscale maatregelen de leencapaciteit of huurtoeslagen. Financieringsmogelijkheden die mede de marktprijs beïnvloeden. De Rijksoverheid steunt sinds 1 mei 2015 gemeenten ook niet langer meer bij het verstrekken van startersleningen. Alternatief: Stoppen met het verstrekken van starterleningen. Alternatief is om op basis van deze evaluatie te stoppen met het verstrekken van starterleningen. In dat geval kunt u als raad het besluit nemen: de verordening Starterlening Berkelland op 1 januari 2016 intrekken. 1 bron: huizenzoeker.nl 5

26 Op basis van de huidige inzichten is het huidige budget dit (na-)jaar op. Als het budget eerder op is dan 1 januari 2016 kunnen aanvragen op grond van de verordening Starterslening Berkelland worden afgewezen. We blijven in dat geval monitoren of en welke gevolgen het intrekken van de verordening heeft voor de woningmarkt in Berkelland. 6

27 Einde bijlage: Voorstel en besluit - Evaluatie starterslening Terug naar het agendapunt

28 Bijlage 1 - BenW advies - Evaluatie starterslening (terug naar agendapunt) De inhoud van deze bijlage is te vinden vanaf de hierna volgende pagina's. #####PDFINCLUDE#####264decda-0b e9-c1103f0233ad#

29 Zaaknummer : Afd.hfd. Collegevergadering : agendapunt : Onderwerp : raadsvoorstel evaluatie starterleningen Portefeuillehouder : R.P. Hoytink-Roubos Meer informatie bij : P.Arends tel: : Openbaar : uitgesteld openbaar Afgestemd met : IA: W. Kok, A.van Faassen; Ro: R.Luttikholt Te nemen besluit: 1. raadsvoorstel evaluatie starterlening aanbieden aan de raad voor behandeling op 13 oktober 2015 Toelichting voor college bij raadsvoorstel Zoals bekend was het rijksbudget voor starterleningen rond 1 mei 2015 op. Nieuwe verzoeken daarna komen voor 100% voor rekening van het budget van de gemeente. De raad is in juni 2015 geïnformeerd dat het verstrekken van starterlening in ieder geval doorgaat tot het gemeentelijk budget op is. En dat in de raad van 13 oktober 2015 een voorstel aan de orde komt op basis waarvan de raad kan besluiten over het wel of niet beschikbaar stellen van extra middelen. Naar verwachting is het gemeentelijk budget voor starterleningen dit (na-)jaar op. In het raadsvoorstel wordt voorgesteld de verordening Starterlening Berkelland op 1 januari 2016 in te trekken.het intrekken van de verordening maakt een einde aan een mogelijk revolverend karakter van het gemeentelijke budget van starterleningen. Dit revolverende karakter is echter jaarlijks van zeer geringe betekenis. Gezien Akkoord Secretaris J.A. Wildeman Burgemeester drs. J.H.A. van Oostrum Wethouder J.B. Boer Wethouder J.A. Pot-Klumper Wethouder R.P. Hoytink- Roubos Wethouder M.H.H. van Haaren-Koopman Bespreken Besluit

30 Einde bijlage: Bijlage 1 - BenW advies - Evaluatie starterslening Terug naar het agendapunt

31 Voorstel en besluit - Deelneming in Stichting Achterhoek Toerisme (2) (terug naar agendapunt) De inhoud van deze bijlage is te vinden vanaf de hierna volgende pagina's. #####PDFINCLUDE#####d7de2eed e-b0c3-317cdb4715ae#

32 Zaaknummer : Raadsvergadering : 15 oktober 2015 agendapunt : Commissie : Sociaal Onderwerp : Deelneming in Stichting Achterhoek Toerisme Collegevergadering : 1 september 2015 agendapunt : 5 Portefeuillehouder : M.H.H. van Haaren-Koopman Meer informatie bij : H.B. Scheeringa tel: : Te nemen besluit:: 1. geen wensen en bedenkingen ten aanzien van het volgende ontwerpbesluit ter kennis van het college brengen. De reeds via het platform Portefeuillehoudersoverleg Vrijetijdseconomie bestaande betrokkenheid bij de Stichting Achterhoek Toerisme en de daaraan gelieerde steunstichting Stichting Beheer Gelden Routebureau Achterhoek alsnog met toepassing van artikel 160 lid 2 Gemeentewet formaliseren. Daartoe wordt vastgesteld dat de gemeente Berkelland, net als de andere betrokken gemeenten, deelneemt in deze stichtingen. Statutair zal voor beide stichtingen worden geregeld dat het nu bij het platform Portefeuillehoudersoverleg Vrijetijdseconomie berustende bindend voordrachtsrecht ten aanzien van de benoeming van twee bestuurders, zal toekomen aan de colleges van de 10 deelnemende gemeenten gezamenlijk. Waarom dit voorstel? In het bestuur van stichting Achterhoek Toerisme nemen gemeenten deel. Het bestuur bestaat uit twee gemeentelijke bestuurders, twee ondernemers en de manager van Achterhoek Toerisme. De twee gemeentelijke vertegenwoordigers zijn voorgedragen vanuit het portefeuillehouderoverleg vrijetijdseconomie. Het portefeuillehouderoverleg is geen besluitvormend orgaan. Feitelijk moet de voordracht en het besluit tot deelneming in het bestuur genomen worden door de tien deelnemende gemeenten. Omdat dit nog niet geregeld is, nemen de gemeentelijke vertegenwoordigers op persoonlijke titel deel aan het bestuur van Achterhoek Toerisme (en de Stichting Beheer Gelden Routebureau Achterhoek). Wat is het effect? Door formeel een besluit te nemen tot deelneming in de stichting wordt een correcte juridische procedure gevolgd. De gemeentelijke vertegenwoordigers nemen niet meer op persoonlijke titel deel aan dit bestuur. In de rechtsverhouding tussen stichting en gemeenten verandert niets. Argumentatie/onderbouwing: In artikel 160 lid 2 en 3 Gemeentewet is vastgelegd hoe de juiste procedure moet verlopen. Het college kan besluiten om een stichting op te richten en deel te nemen aan die stichting als dat daarmee een openbaar belang is gediend. In te vullen door Griffie: Raadsvergadering 0 zonder hoofdelijke stemming Commissievergadering 0 met algemene stemmen Afhandelingsvoorstel voor raad: 0 stemmen voor, stemmen tegen 0 hamerstuk 0 aangenomen 0 bespreekstuk 0 verworpen 0 anders, nl 0

33 Het besluit wordt pas genomen nadat de raad een ontwerpbesluit is toegezonden en in de gelegenheid is gesteld zijn wensen en bedenkingen ter kennis van het college te brengen. Het besluit moet worden goedgekeurd door gedeputeerde staten. Die goedkeuring kan slechts worden onthouden wegens strijd met het recht of het algemeen belang. De formele besluitvorming moet alsnog plaatsvinden. De statuten van Achterhoek Toerisme moeten worden gewijzigd op het punt van de benoeming van de twee gemeentelijke bestuurders. Dit zelfde geldt ook voor de staturen van de Stichting Beheer Gelden Routebureau Achterhoek. De colleges van burgemeester en wethouders van de tien gemeenten hebben formeel het voordrachtsrecht. Kanttekeningen/risicoparagraaf De huidige situatie kan niet blijven bestaan. In de huidige statuten van Achterhoek Toerisme is bepaald dat de gemeenten nooit kunnen worden overruled door de Vrijetijdsondernemers Achterhoek (VOA). Verder zijn de gemeenten in beginsel niet aansprakelijk voor door AT aangegane verplichtingen. AT kent als rechtspersoon een eigen positie, organisatie en een eigen verdeling van de bevoegdheden. Voor aangegane verplichtingen is AT dan ook in beginsel zelf aansprakelijk en niet anderen. Voor de bestuursleden geldt uiteraard wel de uit artikel 2:9 lid 2 Burgerlijk Wetboek voortvloeiende bestuurdersaansprakelijkheid bij onbehoorlijk bestuur. Ze zijn daarvoor verzekerd. Op grond van artikel 2:9 lid 1 BW moet elke bestuurder tegenover de rechtspersoon zijn taak behoorlijk vervullen. Verder de bestuurder de verplichting krijgen om zich te richten op het belang van de rechtspersoon (zie wetsvoorstel Wet bestuur en toezicht rechtspersonen) Financiële paragraaf Omdat de gemeente in de Stichting Achterhoek Toerisme (AT) een financieel- én een bestuurlijk belang heeft dient AT aangemerkt te worden als een verbonden partij. Dit betekent dat AT in de begroting als verbonden partij opgenomen dient te worden en de regels voor verbonden partijen zoals vastgelegd in het Besluit begroting en verantwoording (BVV) van toepassing zijn. Het financiële belang heeft betrekking op de aan AT ter beschikking gestelde financiële middelen (en overige goederen) van het voormalig Recreatieschap Achterhoek-Liemers (RAL). Informatie en communicatie (in-en extern) N.v.t. Inspraak en participatie N.v.t. Planning en evaluatie N.v.t. Burgemeester en wethouders van Berkelland, de secretaris, de burgemeester, J.A. Wildeman. drs. J.H.A. van Oostrum. 2

34 Raadsvergadering : 15 oktober 2015 Agendapunt : De raad van de gemeente Berkelland; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 1 september 2015; b e s l u i t : geen wensen en bedenkingen ten aanzien van het volgende ontwerpbesluit ter kennis van het college te brengen. De reeds via het platform Portefeuillehoudersoverleg Vrijetijdseconomie bestaande betrokkenheid bij de Stichting Achterhoek Toerisme en de daaraan gelieerde steunstichting Stichting Beheer Gelden Routebureau Achterhoek alsnog met toepassing van artikel 160 lid 2 Gemeentewet formaliseren. Daartoe wordt vastgesteld dat de gemeente Berkelland, net als de andere betrokken gemeenten, deelneemt in deze stichtingen. Statutair zal voor beide stichtingen worden geregeld dat het nu bij het platform Portefeuillehoudersoverleg Vrijetijdseconomie berustende bindend voordrachtsrecht ten aanzien van de benoeming van twee bestuurders, zal toekomen aan de colleges van de tien deelnemende gemeenten gezamenlijk. Aldus vastgesteld in de raadsvergadering van 15 oktober 2015 de griffier, de voorzitter, 3

35 Toelichting raadsvoorstel Onderwerp : Deelneming in Stichting Achterhoek Toerisme Hieronder schetsen wij de achtergronden van de totstandkoming van Achterhoek Toerisme en de juridische context van de deelneming in het bestuur van Achterhoek Toerisme. Hoe is Achterhoek Toerisme tot stand gekomen. In de periode is toegewerkt naar een nieuwe toeristische organisatie voor de Achterhoek. Op 5 april 2011 is tijdens een bijeenkomst met de gezamenlijke colleges het eerste concept voorstel voor de nieuw te vormen toeristische organisatie besproken. De geformeerde stuurgroep kreeg de opdracht om de ambities voor de Vrijetijdseconomie en de financiële structuur duidelijker te krijgen. De stuurgroep heeft met Twijnstra en Gudde toegewerkt naar een concept beslisdocument. Dit is december 2011 besproken door het Programmateam Vrijetijdseconomie (Regio Achterhoek). Twijnstra en Gudde had geadviseerd om het Achterhoeks bureau voor toerisme, VVV Achterhoek en een deel van het Recreatieschap om te vormen tot één efficiëntere en goedkopere organisatie. De organisatie zou moeten worden aangestuurd door een Raad van Toezicht, dat bezet zou worden door vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en overheid. De voorbereidingsfase moest voor de zomer 2012 zijn afgerond om na de zomer de besluitvorming af te kunnen ronden. De planning was om de nieuwe organisatie per te laten starten. Ondertussen vond een reorganisatie plaats bij de Regio Achterhoek. De programmateams zijn opgeheven. Naar aanleiding van het faillissement van het Achterhoeks Bureau voor Toerisme in juli 2012 en de VVV Achterhoek én de ontmanteling van het Recreatieschap Achterhoek Liemers (RAL) hebben het Portefeuillehoudersoverleg Vrijetijdseconomie en het bedrijfsleven in de toeristische sector in 2012 de handen ineen geslagen om de vrijetijdssector verder te ontwikkelen tot een stevige drager binnen de economische sector in de Achterhoek. Daartoe is per 6 september 2012 de Stichting Achterhoek Toerisme (AT) in het leven geroepen. Volgens het in opdracht van de Regio Achterhoek opgestelde Bedrijfsplan Stichting Achterhoek Toerisme (d.d. 12 december 2012) kreeg AT aanvankelijk een tijdelijk bestuur waarmee de periode naar structurele invulling van de nieuwe organisatie wordt overbrugd. Vanwege die overgangssituatie is de stichting niet opgericht door genoemde partijen maar door een drietal personen in privé, te weten de heer L. Scharenborg, wethouder gemeente Berkelland, de heer B.J. Bussink, wethouder gemeente Lochem en de heer J. de Boer, ondernemer. In de statuten is overigens niet verwoord dat het hier om een tijdelijke situatie ging. Vervolgens heeft het bestuur van de stichting, dat daartoe statutair bevoegd was, de statuten gewijzigd op 31 oktober Pas in deze gewijzigde statuten komt de betrokkenheid van de gemeenten tot uitdrukking in de bestuurssamenstelling. Bepaald is namelijk dat aan het platform Portefeuillehoudersoverleg Vrijetijdseconomie, evenals aan de Vrijetijds Ondernemers Achterhoek (VOA), een bindend voordrachtsrecht toekomt voor de benoeming van twee bestuursleden (in een bestuur dat uit ten minste vijf bestuurders bestaat). Ook komt de gemeentelijke betrokkenheid in de statuten nog meer tot uitdrukking door een uitbreiding van de doelomschrijving. Aan het primaire doel (kort samengevat: versterking van de toeristisch-recreatieve sector in de Achterhoek en het vervullen van de functie van route-ontwikkelaar en beheerder) wordt onder meer toegevoegd: het beheren van gelden (en overige goederen) van het voormalige recreatieschap Achterhoek-Liemers. Oud-wethouder Scharenborg van Berkelland en wethouder Te Gronde van Winterswijk hebben tot nu toe zitting in het bestuur gehad. Omdat over het beheer van de publieke gelden alleen de gemeentelijke bestuurders binnen de stichting zeggenschap behoren te hebben, is door de AT op 13 december 2013 een zogenaamde steunstichting in het leven geroepen: de Stichting Beheer Gelden 4

36 Routebureau Achterhoek. Het bestuur van deze stichting bestaat uit ten minste 3 leden, waaronder de twee door het portefeuillehoudersoverleg voorgedragen bestuursleden en de uitvoerend bestuurder. Het doel is het beheer van publieke gelden en wel 1) de gelden die afkomstig zijn van het voormalige RAL en bestemd zijn voor de ontwikkeling en beheer van routestructuren en 2) de gelden (subsidies) die afkomstig zijn van de deelnemende gemeenten en bestemd zijn voor investeringen in routenetwerken. Juridische context van de deelneming in het bestuur van Achterhoek Toerisme Aan de rol die in de statuten van AT aan het portefeuillehoudersoverleg is toebedeeld, liggen afspraken ten grondslag die in maart 2013 in het portefeuillehoudersoverleg zijn gemaakt. Het feit dat die afspraken zijn gemaakt met medeweten en instemming van alle colleges en gemeenteraden, betekent dat het vanaf het begin duidelijk is geweest dat de 10 gemeenten feitelijk deelnemen in de stichting en dat de beide wethouders daar namens de 10 gemeenten zitten. Dit neemt niet weg dat aan de participatie in de stichting de vereiste besluiten van de bevoegde bestuursorganen ontbreken. De formele gemeentelijk besluitvorming heeft zich tot nu toe beperkt tot de subsidiëring van de stichting. Dit betekent dat de bevoegde gemeentelijke bestuursorganen materieel wel maar formeel niet hebben ingestemd met de participatie in de stichting. Die formele besluitvorming moet alsnog plaatsvinden, ook omdat de statuten moeten worden gewijzigd op het punt van de benoeming van de twee gemeentelijke bestuurders. Het voordrachtsrecht daartoe moet formeel niet toekomen aan het portefeuillehoudersoverleg maar aan de colleges van burgemeester en wethouders. In artikel 160 lid 2 en 3 Gemeentewet is bepaald dat het college slechts tot de oprichting van en de deelneming in (onder meer) een stichting besluiten, indien dat in het bijzonder aangewezen moet worden geacht voor de behartiging van het daarmee te dienen openbaar belang. Het besluit wordt niet genomen dan nadat de raad een ontwerpbesluit is toegezonden en in de gelegenheid is gesteld zijn wensen en bedenkingen ter kennis van het college te brengen. Het besluit moet worden goedgekeurd door gedeputeerde staten. Die goedkeuring kan slechts worden onthouden wegens strijd met het recht of het algemeen belang. Cruciaal in de huidige statuten van AT zijn de volgende artikelen: 1 art. 2. Hier worden de doelen van de stichting beschreven. 2 art. 4. Het bestuur bestaat uit ten minste 5 door het bestuur te benoemen bestuurders waarvan er ten minste één uitvoerend bestuurder (en daarmee coördinerend manager) is. De informele vereniging Vrijetijds Ondernemers Achterhoek en het platform Portefeuillehoudersoverleg Vrijetijdseconomie hebben elk een bindend voordrachtsrecht voor de benoeming van twee bestuurders. Daarbij is bepaald dat een voorgedragen kandidaat een reële functie dient te vervullen binnen de instantie/organisatie door wie hij wordt voorgedragen. 3 art In de administratie moeten de volgende functies van elkaar gescheiden zijn: 1) marketing en promotie en 2) routeontwikkeling en beheer. Uit oogpunt van transparantie is het gewenst dat artikel 4 wordt gewijzigd. Omdat het platform Portefeuillehoudersoverleg Vrijetijdseconomie geen zelfstandige juridische entiteit is maar een afvaardiging van de tien colleges, ligt het voor de hand dat het bindend voordrachtsrecht statutair bij de tien colleges komt te berusten. Zij zullen twee leden uit hun midden kandideren. Dezelfde wijziging moet in de statuten van de steunstichting worden doorgevoerd (ook artikel 4). Ook met deze statutaire wijzigingen blijft het portfeuillehoudersoverleg uiteraard de plek waar de samenwerking feitelijk gestalte krijgt. In het door u te nemen (ontwerp)besluit moet u dus motiveren dat deelneming in de bestaande stichting de meest aangewezen weg is voor de behartiging van het daarmee 5