Voorwoord Afkortingen. 1 Bezitsbescherming in het Romeinse recht 1

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Voorwoord Afkortingen. 1 Bezitsbescherming in het Romeinse recht 1"

Erik van der Laan
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Inhoudsopgave Voorwoord Afkortingen Inleiding I III V 1 Bezitsbescherming in het Romeinse recht 1 Inleiding 1 1 Uitwendige rechtsgeschiedenis 1.1 De praetor en zijn edict Bezitsinterdicten: magistratelijke geen verboden 7 2 De legis actio sacramento in rem (l.a.s.i.r.) 2.1 De l.a.s.i.r. als aanknopingspunt voor bezitsbescherming De legis actio sacramento in rem De l.a.s.i.r. vervangen door de sponsio praeiudicialis en de formula petitoria 15 3 Drie verklaringen voor de invoering van bezitsinterdicten 3.1 Van Oven: De bezitsbescherming en hare functies De procedurele verklaring De politionele verklaring De politionele verklaring en het interdict uti possidetis De politionele verklaring en het interdict utrubi 40 - Dernburg 42 - Cuq 43 - Daube 56 - Pugsley De zakelijke verklaring 63 4 Samenvatting en conclusies 75 2 Het oude vaderlandse recht 79 Inleiding 79 1 Bezit en bezitsbescherming in de Middeleeuwen Uitgangspunt: het Romeinse recht en zijn possessio Het canonieke recht: condictio ex canone redintegranda 82

2 1.3 Het inheemse gewoonterecht: gewere of saisine Universitaire harmonisering van de bezitsbegrippen en -beschermingsprocedures De werkwijze van de glossatoren Gelijkstelling van gewere en possessio Toetssteen voor het bezitsbegrip: de huurder Toetssteen voor de bescherming: de absoluutheid van het storingsverbod Drie bezitsacties in de Lage Landen na de Middeleeuwen Achtergrond van de bezitsacties in de Lage Landen Het mandament van spolie Het mandament van complainte Het mandament van maintenue Maintenue en receptie het gewest Holland het gewest Utrecht het gewest Friesland het gewest Brabant Samenvatting Samenvatting en conclusies Het WNH, de Cc en het OBW 193 Inleiding De invloed van Pothier en de vrederechters Bezit en bezitsacties in Pothiers Traité de la possession Pothiers bezitsbegrip is Romeinsrechtelijk Pothier en de bescherming van de houder Pothier noemt drie bezitsacties 204 De complainte en cas de saisine et nouvelleté 206 De complainte en matière de bénéfices 208 De action de réintégrande 209 Geen bezitsactie voor roerende zaken Bezitsbescherming door vrederechters Bezitsbescherming in het WNH ( ) De bezitsregeling van het WNH De bescherming van roerende goederen Het vraagstuk: Bezit geldt als volkomen titel? De saisine-rechtelijke achtergrond van de regel 223

3 2.2.3 Verklaring voor de regel Bezit geldt als titel De rechtspraak van het Châtelet de Paris is niet uniek Het WNH: waarom de toevoeging volkomen? Bezitsbescherming van onroerende goederen De positie van de houder in het WNH Bezitsbescherming in de Code civil ( ) De bezitsregeling van de Code civil Bezitsbescherming van onroerende goederen Bezitsbescherming van roerende goederen Bezitsovergang ten gevolge van de regel le mort saisit le vif Bezitsbescherming verdeeld over materieel en formeel recht De positie van de houder in de Code civil Bezitsbescherming in het OBW ( ) De opdracht om de Code civil te vervangen Bezitsbescherming in het Ontwerp Kemper (Ontwerp 1816) Bezitsbescherming in het Ontwerp Bescherming voor de houder Het Ontwerp kent drie bezitsvorderingen Nalatenschappen: aanvaarding in plaats van saisine De omwerking van het Ontwerp 1820 tot het OBW Een Babylonische bezitstitel De werkwijze: de vraagpuntenprocedure De vercodecivilisering van het Ontwerp De vraagpuntenprocedure en de bezitstitel Uitsluiting van de natuurlijk bezitter Aanvaarding van de regel le mort saisit le vif Pothier als uitgangspunt voor de bezitstitel Twee bezitsacties: maintenue en réintégrande Réintégrande bestrijkt óók roerende goederen Eindredactie: verschil bezitsstoring en -verlies vervaagt Reden voor overheveling inhoud bezitsacties De gewijzigde eindredactie veroorzaakt verwarring Verwarring over het bezitsbegrip Verwarring over het aantal bezitsacties Bezitsacties buiten de bezitstitel De terugkeer van het mandament van inmissie De bezitsactie voor roerende goederen Samenvatting en conclusies 306

4 4 Bezitsbescherming in het huidige BW 317 Inleiding De bezitsregeling van het Ontwerp Bezit is houderschap Bezit is een feitelijke toestand Meijers aanpassingen van het bezitsbegrip: Wetsbepaling voor behoud van het saisine-bezit Wetsbepaling ter inbezitstelling van koper 333 Totstandkomingsgeschiedenis Ontwerp 345 Parlementaire Geschiedenis van het BW Bezit is een recht Elk bezit is verjaringsbezit Bescherming van een innerlijk tegenstrijdig bezitsbegrip Tegenstrijdige uitgangspunten: feit én recht Het fundament van Meijers bezitsbegrip: houderschap Voor houderschap volstaat de politionele functie Toevoeging: zakelijke functie voor de (verjarings-)bezitter Het BW kent de politionele en zakelijke functie voor bezit De toevoeging van de zakelijke functie Meijers drijfveer voor de wijziging De uitleg van art OBW: Meijers en Scholten Van Oven: noodzaak zakelijke bezitsbescherming in de nieuwe leer Meijers stellingname ten aanzien van de nieuwe leer Het Ontwerp en het vooruitlopen hierop door de Hoge Raad Kritiek op de regeling van de zakelijke bezitsbescherming Kritiek van twee kanten Het arrest Damhof-De Staat Kritiek: Politionele bescherming van bezit volstaat Kritiek: Geen zakelijke bescherming voor de detentor De totstandkoming van art. 3:125 BW Tóch voorschrift voor bezitsbescherming: art. 16 B.W Het eerste lid van het conceptvoorschrift Het tweede lid van het conceptvoorschrift Het derde lid van het conceptvoorschrift Van het concept- naar het ontwerpvoorschrift: art Het eerste lid van het ontwerpvoorschrift Het tweede lid van het ontwerpvoorschrift 424

5 5.2.3 Het derde lid van het ontwerpvoorschrift Van het ontwerp- naar het wetsvoorschrift: art. 3:125 BW Samenvatting en conclusies 434 Samenvatting 447 Résumé 461 Summary 477 Zusammenfassung 491 Gebruikte en geraadpleegde literatuur 507 Registers Plaatsenregister 547 A. Romeins recht 547 B. Canoniek recht 550 C. Recht van inheemse oorsprong 551 D. Franse wetgeving 552 E. Nederlandse (ontwerp-)wetgeving 553 F. Overige buitenlandse wetgeving en verdragsrecht 559 Trefwoordenregister 561

Vergelijkbare documenten

Bezit te kwader trouw, verkrijgende en bevrijdende verjaring. Een leerstellige rechtsvergelijkende studie op historische grondslag.

Bezit te kwader trouw, verkrijgende en bevrijdende verjaring Een leerstellige rechtsvergelijkende studie op historische grondslag Jelle Eric Jansen Boom Juridische uitgevers Den Haag 2011 INHOUDSOPGAVE