INHOUD. Property Law Series... v Woord vooraf... vii Dankwoord... ix

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "INHOUD. Property Law Series... v Woord vooraf... vii Dankwoord... ix"

Johanna Smet
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 INHOUD Property Law Series v Woord vooraf vii Dankwoord ix INLEIDING Keuze van het onderwerp Opzet en centrale onderzoeksvraag Onderzoeksmethode Afbakening van het onderwerp Plan ALGEMEEN DEEL Inleiding Hoofdstuk I. Begrippen Afdeling I. Afgeleide wijze van eigendomsverkrijging versus oorspronkelijke wijze van eigendomsverkrijging Afdeling II. Monisme versus dualisme Afdeling III. Traditionalisme versus consensualisme Afdeling IV. Beschikkingsbevoegdheid Afdeling V. Titel tot overdracht Afdeling VI. Causale versus abstracte stelsels van overdracht Hoofdstuk II. Rechtshistorische analyse Afdeling I. Authentiek Romeins recht Pre-justiniaanse periode A. Klassieke leveringshandelingen Mancipatio en in iure cessio Traditio B. Dematerialisering van de klassieke leveringshandelingen in het pre-justiniaanse Romeinse recht xi

Onderzoeksmethode................................................ 6 4. Afbakening van het onderwerp....................................... 8 5. Plan.............................................................. 8 ALGEMEEN DEEL.

2 2. Justiniaanse periode A. Ondergang van een aantal klassieke leveringshandelingen B. Verdere dematerialisering van de traditio Tussenbesluit Afdeling II. Vroegmiddeleeuws recht Frankisch recht Feodaal recht Tussenbesluit Afdeling III. Gerecipieerd Romeins recht Overdracht van onroerende goederen A. Noorden van Frankrijk Coutumes de nantissement B. Midden en zuiden van Frankrijk Glossatoren en Postglossatoren Overdracht van roerende goederen Tussenbesluit Afdeling IV. Modern natuurrecht Afdeling V. Franse Revolutie Afdeling VI. Voorbereidende werken van de Code civil Het bestaan van een verbintenis om juridisch te leveren Het bestaan van een juridische leveringshandeling Besluit hoofdstuk II Hoofdstuk III. Typologie van de verschillende overdrachtsstelsels Afdeling I. Dualistische stelsels van overdracht Leveringshandeling als voorwaarde voor de overdracht A. Bezitsoverdracht Nederlands recht Duits recht B. Goederenrechtelijke overeenkomst Nederlands recht Duits recht Al dan niet een (geldige) titel als voorwaarde voor de overdracht Afdeling II. Monistische stelsels van overdracht Afdeling III. Hybride stelsels van overdracht Angelsaksisch recht A. Gemengd stelsel van overdracht Monistisch stelsel van overdracht Dualistisch stelsel van overdracht B. Causaal en/of abstract stelsel van overdracht C. Voorwaarde van beschikkingsbevoegdheid xii

Feodaal recht................................................. 51 3. Tussenbesluit................................................. 53 Afdeling III. Gerecipieerd Romeins recht............................... 54 1.

3 2. Draft Common Frame of Reference A. Dualistisch en causaal stelsel van overdracht Juridische leveringshandeling als voorwaarde voor de overdracht Geldige titel als voorwaarde voor de overdracht B. Derdenbescherming Besluit hoofdstuk III Besluit algemeen deel DEEL II. INTERNE VERHOUDING: JURIDISCHE LEVERINGSPLICHT EN LEVERINGSHANDELING Inleiding Hoofdstuk I. Bijzondere toepassingsgevallen Afdeling I. Beding van eigendomsvoorbehoud Inleiding Termijn of voorwaarde A. Algemeen B. Modaliteiten van verbintenissen Geen modaliteit van een overeenkomst Invloed op het bestaan van de verbintenis Juridische structuur van het beding van eigendomsvoorbehoud A. Modaliteit van de leveringshandeling Eerste verklaringsmodel: modaliteit van de translatieve overeenkomst Tweede verklaringsmodel: modaliteit van de verbintenis tot juridische levering van het goed Derde verklaringsmodel: modaliteit van de leveringshandeling B. Opschortende voorwaarde van de leveringshandeling Belang kwalificatie als termijn of voorwaarde Kwalificatie als opschortende voorwaarde C. Retroactieve werking van de opschortende voorwaarde op goederenrechtelijk niveau Positie van de partijen bij een beding van eigendomsvoorbehoud A. Positie van de koper Hangende de betaling van de koopprijs Bij betaling van de koopprijs xiii

...................................... 129 Besluit hoofdstuk III................................................. 131 Besluit algemeen deel................................................ 133 DEEL II.

4 B. Positie van de verkoper bij niet-betaling van de koopprijs Besluit Afdeling II. Soortgoederen en alternatieve verbintenissen Overdracht van soortgoederen A. Begripsomschrijving Soortgoederen Verkoop bij gewicht, getal of maat Verkoop bij de hoop B. Structuur van de (wettelijk) uitgestelde eigendomsoverdracht van niet-geïndividualiseerde soortgoederen Geldige verbintenisrechtelijke overeenkomst Uitgestelde eigendomsoverdracht bij niet-geïndividualiseerde soortgoederen C. Positie van de partijen bij samenloop Bijzondere toepassing: alternatieve koop A. Omschrijving B. Uitoefening keuzerecht Besluit Afdeling III. Overdracht van toekomstige goederen Toekomstige goederen als voorwerp van zakelijke en/of persoonlijke rechten De levering van toekomstige goederen A. Constructie van de levering bij voorbaat B. Beschikkingsonbevoegdheid bij de totstandkoming van het goed Verschillende rechtsvergelijkende opvattingen Levering bij voorbaat is (niet) samenloopbestendig Besluit Besluit hoofdstuk I Hoofdstuk II. De goederenrechtelijke overeenkomst Inleiding Afdeling I. Juridische kwalificatie van de juridische leveringshandeling Eenzijdige of meerzijdige rechtshandeling Goederenrechtelijke overeenkomst Afdeling II. Juridisch regime van de juridische leveringsplicht en -handeling Ontstaan van de juridische leveringsplicht Nakoming van de juridische leveringsplicht A. De goederenrechtelijke overeenkomst als uitvoeringshandeling xiv

Verkoop bij gewicht, getal of maat Verkoop bij de hoop.... 207 B. Structuur van de (wettelijk) uitgestelde eigendomsoverdracht van niet-geïndividualiseerde soortgoederen.................. 215 1.

5 1. De totstandkoming van de goederenrechtelijke overeenkomst Het tijdstip van de goederenrechtelijke overeenkomst B. Rechtsgevolgen Nakoming van de juridische leveringsplicht Niet-nakoming van de juridische leveringsplicht Onmogelijkheid tot nakoming van de juridische leveringsplicht A. Juridische onmogelijkheid tot nakoming van de juridische leveringsplicht Oorzaak van de juridische onmogelijkheid: nemo plusregel Gevolgen van de juridische onmogelijkheid B. Feitelijke onmogelijkheid tot nakoming van de feitelijke en/of juridische leveringsplicht Juridische grondslag voor de bevrijding van de feitelijke leveringsplicht bij vreemde oorzaak Tenietgaan van het goed bij translatieve overeenkomsten Afdeling III. Bijzondere rechtsfiguren Rechtstreekse levering Beding ten behoeve van een derde Vertegenwoordiging A. Verbintenisrechtelijke overeenkomst tot overdracht B. Juridische leveringshandeling Onmiddellijke vertegenwoordiging Middellijke vertegenwoordiging Afdeling IV. Toepasselijk recht Besluit hoofdstuk II Besluit deel II DEEL III. EXTERNE VERHOUDING: WERKELIJKE INBEZITSTELLING Inleiding Hoofdstuk I. Tegenwerpelijkheid van de overdracht Afdeling I. Zakelijke rechten met relatieve werking: een contradictie in de termen? Contractrelativiteit en tegenwerpelijkheid van subjectieve rechten Gradueel verschil in tegenwerpelijkheid van subjectieve rechten xv

Juridische onmogelijkheid tot nakoming van de juridische leveringsplicht............................................ 304 1. Oorzaak van de juridische onmogelijkheid: nemo plusregel.................................................. 304 2.

6 Afdeling II. Bezit als publiciteitsvereiste voor de tegenwerpelijkheid aan beschermde derden Bezit als publiciteitsvereiste A. Wat is bezit? B. Verval van bezit als publiciteitselement voor de schuldeisers Bescherming van het rechtmatige vertrouwen van de schuldeisers Vermindering van de schijnsolvabiliteit Bezit als noodzakelijke voorwaarde voor de tegenwerpelijkheid van de overdracht aan beschermde derden A. Dubbele verkoop: toepassing van de rechtsverkrijgende functie van bezit? B. Dubbele verkoop: toepassing van de publiciteitsfunctie van bezit? Rechtshistorische analyse Rechtsvergelijkende analyse Afgeleide wijze van eigendomsverkrijging Derden die beschermd worden door het vereiste van inbezitstelling A. Roerende (on)lichamelijke goederen B. Werkelijke inbezitstelling van het goed C. Categorieën van beschermde derden Opeenvolgende verkrijgers van eenzelfde goed Conflict met beperkt zakelijk gerechtigde Conflict met samenlopende schuldeisers van de overdrager Tussenbesluit Hoofdstuk II. Tegenwerpelijkheid van de overdracht en bezit geldt als titel Afdeling I. Materieel toepassingsdomein Voorwaarde van bezit Voorwaarden voor bezitsbescherming A. Voorwaarde van goede trouw B. Voorwaarde van deugdelijk bezit C. Voorwaarde van een wettige titel Afdeling II. Personeel toepassingsdomein Derde- en vierde-verkrijgers Bezitters van een beperkt zakelijk recht Samenlopende schuldeisers Besluit deel III xvi

Bescherming van het rechtmatige vertrouwen van de schuldeisers........................................... 414 2. Vermindering van de schijnsolvabiliteit................... 417 2.

7 ALGEMEEN BESLUIT Bibliografie Trefwoordenregister xvii

................................................. 623 xvii

Vergelijkbare documenten

DE LEVERINGSPLICHT BIJ DE OVERDRACHT VAN ROERENDE LICHAMELIJKE GOEDEREN

DE LEVERINGSPLICHT BIJ DE OVERDRACHT VAN ROERENDE LICHAMELIJKE GOEDEREN DE LEVERINGSPLICHT BIJ DE OVERDRACHT VAN ROERENDE LICHAMELIJKE GOEDEREN Julie del Corral Antwerpen Cambridge De leveringsplicht