BRANDVERZEKERING. Technische en praktische aspecten. door Daniel Demaeseneire. Dit werk is een uittreksel uit Kluwer s Verzekeringshandboek

Transcriptie

1 BRANDVERZEKERING Technische en praktische aspecten door Daniel Demaeseneire Dit werk is een uittreksel uit Kluwer s Verzekeringshandboek

2 Verantwoordelijke uitgever: Jan Vandenwyngaerden, Ragheno Business Park, Motstraat 30, 2800 Mechelen 2005 Wolters Kluwer Belgium Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave verveelvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. D/2005/2664/262 ISBN BP/BRAKVH-BI5001

3 Over dit boek Over dit boek In het moderne recht wordt binnenkort de tweehonderdste verjaardag van de brandverzekering gevierd. Al bieden de verzekeraars steeds meer waarborgen, de brandverzekering blijft de rots waarop de meeste verzekeringen van zaken steunen. De wetgever vermeldt dan ook terecht de basis voor de brandverzekering in een onderafdeling met acht artikelen en meer recent nog een bijkomende onderafdeling met nog negen artikelen over de natuurrampen opgenomen in de wet van 25 juni 1992 op de landverzekeringsovereenkomst. Het tariferingsbureau voor de brandverzekeringen is in 2005 al samengesteld. De eerste criteria op basis waarvan de risicozones met terugkerende belangrijke overstromingen worden afgebakend werden op 21 november 2005 gepubliceerd als Bijlage bij het koninklijk besluit van 12 oktober 2005 tot vaststelling van de criteria op basis waarvan de Gewesten hun voorstellen inzake afbakening van de risicozones dienen te formuleren. De Gewesten stellen de kaarten op schaal 1: op voor de Koning. Een koninklijk besluit met de indeling van het grondgebied met risicogebieden wordt verwacht begin In dit werk werd wel al rekening gehouden met de recent gewijzigde wettekst. Dit werk is een uittreksel uit Kluwer s Verzekeringshandboek waarvan ook een Franstalige versie bestaat: Traité pratique de l assurance. Voor de toevoeging van de nieuwe onderafdeling 1bis over overstromingen, nu uitgebreid tot natuurrampen was de tegenhanger van dit werk als uittreksel uit Traité pratique de l assurance al verschenen bij éditions Kluwer in 2003 met als titel Assurance contre l incendie, Technique et aspects pratiques. Dit werk bevat verhelderende rechtsleer en rechtspraak bij tal van toestanden die voorkwamen in de loop van een lange loopbaan bij verzekeringen en in brandverzekering in het bijzonder. Het onderzoek van een probleem blijft soms niet beperkt tot het luik verzekeringen; in dit werk wordt dan ook het burgerlijk recht aangehaald bij zaken die onroerend werden door incorporatie of door bestemming, bij aansprakelijkheid van of voor huurders, aquiliaanse aansprakelijkheid en nog andere vormen van aansprakelijkheid. We hopen dan ook dat u in dit werk een begin van oplossing zal vinden. Bepaalde standpunten, zoals het verwerpen van de algemene toepassing van de theorie van burenhinder en de aansprakelijkheid die daaruit voortvloeit bij brand of de verzwijging, het aanleunen bij de rechtspraak van het Hof van Cassatie betreffende de B.T.W. bij de aansprakelijkheid voor gehuurde zaken, zullen botsen op weerstand bij sommigen die zullen zeggen dat ik kost wat kost het Brandverzekering 3

4 standpunt van de verzekeraar verdedig. Niets is minder waar. Ik heb altijd getracht zo objectief mogelijk standpunt in te nemen. Een loopbaan van 40 jaar bij een verzekeringsonderneming kan juist de kritische geest van de jurist scherpen. Vaak wordt de jurist geconfronteerd met delicate zaken in vaak schokkende omstandigheden. Ik bied daarvoor mijn excuses aan. Ik dank hierbij al de juristen en technici die me een of ander facet van het verzekeringsrecht bijbrachten en in het bijzonder de brandverzekering. Zij hebben me in de loop der jaren de liefde voor het verzekeringsvak bijgebracht. Ik kan niet al die personen opsommen. Ik betuig in het bijzonder mijn dankbaarheid en erkenning voor de heer Paul Demoulin, gewezen advocaat en docent bij de Université libre de Bruxelles. Ik heb dan ook sommige ideeën uit zijn lessen rechtstreeks overgenomen in dit werk D.D.M. 4 Kluwer

5 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Voorwoord 9 a. Bibliografie 9 b. Gebruikelijke afkortingen 11 c. Verzekering materiële schade en bedrijfsschade, speciale risico s AV Hoofdstuk 1 Inleiding 51 a. Algemeen 51 b. Terminologie 52 c. Rechtsbronnen 54 d. Tarifering 56 e. Soorten waarborg 58 Hoofdstuk 2 De gewaarborgde gevaren 61 a. De normale dekking 61 b. Wettelijke uitbreidingen voor alle brandverzekeringen 72 c. Voor eenvoudige risico s verplichte uitbreidingen 74 d. Wettelijke uitsluitingen 85 e. Uitbreidingen uit overeenkomst 92 f. Uitsluitingen uit overeenkomst 93 Hoofdstuk 3 Het verzekerbaar belang 95 a. Algemeen 95 b. De eigenaar en de mede-eigenaar 96 c. De vruchtgebruiker en de naakt-eigenaar 98 d. De opstalhouder en de erfpachter 101 e. De hypothecaire schuldeiser 102 f. De aansprakelijke houders 103 g. De verzekering voor rekening en ten behoeve van derden 104 Hoofdstuk 4 De gevaarsobjecten en de gevolgkosten 111 a. Gebouw 111 b. Inhoud 117 c. Onbruikbaarheid van onroerende goederen 118 d. Behoudskosten 120 e. Opruimings- en afbraakkosten 122 f. Reddingskosten 123 Brandverzekering 5

6 Hoofdstuk 5 De verzekerde bedragen 131 a. Vaststelling van de verzekerde bedragen 131 b. De indexatie 133 c. Verzekeringsmodaliteiten 135 d. Methodes voor waardevaststelling 141 Hoofdstuk 6 Lokalisatie en overdracht van de verzekerde goederen 145 a. De lokalisatie van de verzekerde goederen 145 b. De vervanging van de verzekerde goederen 147 c. Afbraak en wederopbouw van het verzekerde gebouw 147 d. Eigendomsoverdracht 148 Hoofdstuk 7 De aansprakelijkheid van de huurder 153 a. De aansprakelijkheid volgens het burgerlijk recht 153 b. De verzekering van de aansprakelijkheid van de huurder 177 Hoofdstuk 8 De aansprakelijkheid van de gebruiker 183 a. De aansprakelijkheid volgens het burgerlijk recht 183 b. De verzekering van de aansprakelijkheid van de gebruiker 191 Hoofdstuk 9 De aansprakelijkheid van de verhuurder tegenover de huurder en van de eigenaar tegenover de gebruiker 193 a. De aansprakelijkheid van de verhuurder 193 b. De verzekering van de aansprakelijkheid van de verhuurder 197 c. De aansprakelijkheid van de eigenaar tegenover de gebruiker volgens het burgerlijk recht 199 d. De verzekering van de aansprakelijkheid van de eigenaar 199 Hoofdstuk 10 Andere contractuele aansprakelijkheden 201 a. Het aannemingscontract 201 b. De lening 207 c. De bewaargeving 208 d. Goederen in consignatie 214 Hoofdstuk 11 De aquiliaanse aansprakelijkheid/verhaal van derden 217 a. De aansprakelijkheid volgens het burgerlijk recht 217 b. Het verhaal van derden 218 Hoofdstuk 12 De aansprakelijkheid voor burenhinder 233 a. Aansprakelijkheid volgens het burgerlijk recht 233 b. Hinder door brand 234 c. De verzekering 236 Hoofdstuk 13 De mededelingsplicht van de verzekeringnemer 237 a. Mededelingsplicht 237 b. Vorming van de overeenkomst 241 c. Uitwerking van de waarborg 242 d. Termijn van de overeenkomst 242 e. Einde van het contract Kluwer

7 Inhoudsopgave Hoofdstuk 14 De schadegevallen 247 a. De verplichtingen van de verzekerde 247 b. Vaststelling van de schade 255 c. Vaststelling van de oorzaak 259 d. Vaststelling van de vergoeding 260 e. Betaling van de vergoeding 263 f. Indeplaatsstelling en verhaal van de verzekeraar 280 g. Opzegging 286 Hoofdstuk 15 Verjaring en rechtsmacht 289 a. Verjaring 289 b. Rechtsmacht 295 Brandverzekering 7