GEWOGEN RECHTSMACHT IN HET IPR. Over forum (non) conveniens en forum necessitatis. mr. F. Ibili

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "GEWOGEN RECHTSMACHT IN HET IPR. Over forum (non) conveniens en forum necessitatis. mr. F. Ibili"

Silke Beckers
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 GEWOGEN RECHTSMACHT IN HET IPR Over forum (non) conveniens en forum necessitatis mr. F. Ibili Kluwer - Deventer

2 LUST VAN AFKORTINGEN XIII 1 INLEIDING Verkenning onderzoeksterrein Afbakening onderzoeksterrein Rechtsvergelijking Term 'rechtsmacht' Te behandelen vragen; hoofdstukindeling 5 2 DE INTRODUCTIE VAN FORUM NON CONVENIENS IN HET NEDERLANDSE RECHT; ART. 429C Rv OUD Inleiding Art. 429c Rv oud Parlementaire geschiedenis Verzoekschriftprocedures Dagvaardingsprocedures Concretisering forum non conveniens Nevenvoorziening tot gezag en omgang Nevenvoorziening en echtelijke woning Levensonderhoud Verklaring van vermoedelijk overlijden Varia Slotopmerkingen 31 3 FORUM NON CONVENIENS: ONVOLDOENDE AANKNOPINGSPUNTEN MET DE NEDERLANDSE RECHTSSFEER Inleiding Algemene beschouwingen over 'nieuw' Rv Van 'oud' naar 'nieuw' Aansluiting bij internationale regelingen Toepassingsgebied Interregionale rechtsmacht Peildatum; 'perpetuatiofori' Vernieuwingen 'Distributie bepaalt attributie'; art. 10 Rv Beperking van forum non conveniens Forum conveniens en forum necessitatis Subjectieve rechtsmachtgronden 45

3 VIII Inhoudsopgave Uitdrukkelijke forumkeuze; art. 8 Rv 'Redelijk belang' Forumkeuze en forum necessitatis Stilzwijgende forumkeuze; art. 9 sub a Rv Objectieve rechtsmachtgronden; 'woonplaats' en 'gewone verblijfplaats' Dagvaarding en verzoekschrift De dagvaardingsprocedure; art. 2 Rv De verzoekschriftprocedure; art. 3 Rv Begrip 'belanghebbende' Voorbeelden De verstrekkende rechtsmacht van art. 3 sub a Rv Pleidooi voor forum non conveniens De echtscheidingsprocedure; art. 4 Rv Voorlopige voorzieningen en nevenvoorzieningen; art. 4 lid 2, lid 3 Rv De echtelijke woning in het buitenland; art. 4 lid 2, lid 3 sub a Rv Gezag en omgang als voorlopige voorziening; art. 4 lid 2 Rv Gezag en omgang als nevenvoorziening; art. 4 lid 3 sub b Rv Concretisering forum non conveniens Rechtspraak Extra gronden voor rechtsmacht; art. 6 Rv Litispendentie; art. 12 Rv Slotopmerkingen 87 4 FORUM CONVENIENS: VOLDOENDE AANKNOPINGSPUNTEN MET DE NEDERLANDSE RECHTSSFEER Inleiding Algemene forum conveniens; art. 3 sub c Rv Alternatieven Verhouding tot art. 6 Rv Nederlandse nationaliteit Levensonderhoud Adoptie; Hof 's-gravenhage 18 mei 2005, NIPR 2005, Ligging van vermogensbestanddelen Specifieke forum conveniens; art. 5 Rv Historie Rechtspraak Vernieuwde tekst van art. 5 Rv Begrip 'ouderlijke verantwoordelijkheid' Slotopmerkingen 105

4 IX 5 FORUM NECESSITATIS: DE NEDERLANDSE RECHTER ALS NOODFORUM Inleiding Absolute en relatieve forum necessitatis; art. 9 sub b, sub c Rv Verhouding tot overige bevoegdheidsgronden Exorbitante bevoegdheidsgrond? Beperkt tot commune gevallen Het absolute forum necessitatis; art. 9 sub b Rv Een procedure onmogelijk 'blijkt' Relevante buitenlandse fora Geen perpetuatiofori' Juridische onmogelijkheid Feitelijke onmogelijkheid Materieelrechtelijke onmogelijkheid Vzngr. Rb. Rotterdam 4 november 2003, NIPR 2004, Het relatieve forum necessitatis; art. 9 sub c Rv Binding met de Nederlandse rechtssfeer Dagvaardingsprocedures Verzoekschriftprocedures Onaanvaardbaarheidsvereiste Oorlog; Rb. Rotterdam 4 juni 2003, NIPR 2004, Fair trial; Ktg. Amsterdam 5 januari 1996, NIPR 1996, Executieperikelen; Rb. 's-gravenhage 31 augustus 2005, NIPR 2006, Immuniteit; Rb. 's-gravenhage, See. Kanton 27 augustus 2003, NIPR 2003, Excessief hoge proceskosten Slotbeschouwing VERORDENING BRÜSSEL IIBIS EN FORUM NON CONVENIENS Inleiding Materieel toepassingsgebied; art. 1 Vo-BIIbis Formeel toepassingsgebied Rechtsmacht inzake echtscheidingen; art. 3-5 Vo-BIIbis Forum non conveniens in echtscheidingszaken? Hof Amsterdam 15 januari 2004, UN AT9945; 'pro-forma' aanhouding Hof 's-gravenhage 21 december 2005, NJF 2006, 154; forum necessitatis Voorstel tot wijziging van de Vo-BIIbis Rechtsmacht inzake ouderlijke verantwoordelijkheid; art Vo-BIIbis Hoofdregel; art. 8 Vo-BIIbis Uitzonderingen Voortgezette rechtsmacht; art. 9 Vo-BIIbis Kinderontvoering; art. 10 Vo-BIIbis Aanvaarding van bevoegdheid; art. 12 Vo-BIIbis Residuele bevoegdheid; art. 14 Vo-BIIbis 154

5 6.5.7 Voorlopige en bewarende maatregelen; art. 20 Vo-BIIbis Verwijzing van de zaak (forum non conveniens); art. 15 Vo-BIIbis Belang van het kind Samenwerking tussen gerechten Verwijzende gerechten Gerechten van lidstaten; art. 15 lid 1 Vo-BIIbis Gerechten van niet-lidstaten Ontvangende gerechten Gerechten van lidstaten; art. 15 lid 3 Vo-BIIbis Gerechten van niet-lidstaten Verwijzingsmogelijkheden Verplaatsing gewone verblijfplaats Vorige gewone verblijfplaats Kinderontvoering Prorogatie Verwijzingsprocedure Verzoek tot verwijzing; art. 15 lid 2 Vo-BIIbis Tijdstip Meerdere verwijzingsverzoeken Twee verwijzingsmogelijkheden Wel tussenkomst van partijen; art. 15 lid 1 sub a Vo-BIIbis Geen tussenkomst van partijen; art. 15 lid 1 sub b Vo-BIIbis Aanvaarding van de verwijzing; art. 15 lid 5 Vo-BIIbis Weigering van de verwijzing; art. 15 lid 5 Vo-BIIbis Hogerberoep Geen toetsing van de rechtsmacht; art. 24 Vo-BIIbis Hof 's-gravenhage 22 februari 2006, NIPR 2006, Slotopmerkingen EEX-VERORDENING EN FORUM NON CONVENIENS Inleiding De EEX-Verordening in vogelvlucht Forum rei en alternatieve fora; art. 2, 5 EEX-Vo Forum contractus en forum delicti; art. 5 sub 1, sub 3 EEX-Vo Verzekeringen, consumenten en werknemers; art EEX-Vo Exclusieve fora; art. 22 EEX-Vo Uitdrukkelijke en stilzwijgende forumkeuze; art EEX-Vo Voorlopige en bewarende maatregelen; art. 31 EEX-Vo Staat de EEX-Verordening forum non conveniens toe? Intra-communautair Verplichting c.q. bevoegdheid tot onbevoegdverklaring; art. 25, EEX-Vo Commune gevallen Interne verwijzingsmogelijkheid Extra-communautair 203

6 XI Owusu Conclusie A-G Leger De prejudiciele beslissing Owusu nader beschouwd Internationaliteit Onbeantwoorde vragen Slotopmerkingen AMERIKA EN FORUM NON CONVENIENS: ENIGE RECHTSVERGELIJKENDE OPMERKINGEN Inleiding Een verkenning 'Adequate alternative forum abroad' 'Balancing test' 'Private interest factors' 'Public interest factors' 'Conditioning' Gevolgen van een forum non conveniens-beslissing Slotopmerkingen SAMENVATTING EN CONCLUSIES 245 SUMMARY 263 VERKORT AANGEHAALDE LITERATUUR 273 OVERIG AANGEHAALDE LITERATUUR 277 JURISPRUDENTIEREGISTER 289 TREFWOORDENREGISTER 301 CURRICULUM VITAE 305

Vergelijkbare documenten

Inhoud Voorwoord 11 Lijst van afkortingen Verkort geciteerde literatuur

Inhoud Voorwoord 11 Lijst van afkortingen 13 Verkort geciteerde literatuur 17 Inleiding 21 Hoofdstuk 1. Het Nederlandse internationaal bevoegdheidsrecht: eex-verordening ii, eex-verdrag en Lugano Verdrag