Inhoud. Deel 1 Psychologie Gedrag en invloeden op gedrag Persoonlijkheid Leerprocessen Motivatie 91

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. Deel 1 Psychologie Gedrag en invloeden op gedrag Persoonlijkheid Leerprocessen Motivatie 91"

Transcriptie

1 Inhoud Deel 1 Psychologie 13 1 Gedrag en invloeden op gedrag Gedrag van mensen Definitie van gedrag Invloeden op gedrag 19 Samenvatting 27 Eindvragen 28 2 Persoonlijkheid Het begrip persoonlijkheid Persoonlijkheidstheorieën Socialisatie en persoonlijkheidsontwikkeling 48 Samenvatting 52 Eindvragen 53 3 Leerprocessen Leren en de verschillende vormen van leren Intelligentie Emotionele intelligentie Leertheorieën Leren en het geheugen Leerstijlen Leren leren 79 Samenvatting 86 Eindvragen 87 4 Motivatie De relatie tussen motivatie en gedrag Motivatie en emotie Motivatietheorieën Prestatiemotivatie 105 Samenvatting 109 Eindvragen 110

2 5 Attitude Het begrip attitude Cognitieve dissonantie De relatie tussen attitude en gedrag Attitudeverandering 121 Samenvatting 126 Eindvragen Perceptie Het begrip perceptie Selectie Organisatie Interpretatie Interpersoonlijke perceptie 141 Samenvatting 145 Eindvragen 146 Integratievragen deel Deel 2 Sociale psychologie Communicatie Communicatie en vormen van communicatie Cultuurverschillen en communicatie Het communicatieproces Circulariteit, interactiepatroon en interpunctie Misverstanden en storingen Inhoud, betrekking en de vier aspecten van de boodschap Effectieve communicatie 169 Samenvatting 172 Eindvragen Interpersoonlijke attractie Attractie: sympathie of liefde? Voorwaarden voor interpersoonlijke attractie 178

3 8.3 (Huwelijks)partnerkeuze Aandachtspunten voor een goede relatie Gewenste en ongewenste relaties 187 Samenvatting 190 Eindvragen Groepsprocessen Groepen en groeperingen De functie van groepen; referentiegroepen De ontwikkeling van de groep Communicatie binnen de groep Structuur, positie en status Rollen en rolconflicten Groepscultuur, groepsnormen Cohesie Communicatie tussen groepen 213 Samenvatting 215 Eindvragen Leiderschap en leidinggeven Hoe ontstaat leiderschap? Enkele leiderschapstheorieën De nieuwe leiderschapsbenadering 227 Samenvatting 231 Eindvragen Sociale beïnvloeding Beïnvloeding in het dagelijks leven Sociale afhankelijkheid Conformeren Macht Verschijningsvormen en machtsgebruik Machtsmiddelen Gehoorzaamheid Macht in de samenleving 248 Samenvatting 249 Eindvragen 250 Integratievragen deel 2 251

4 Deel 3 Sociologie Sociologische visies op de maatschappij Sociologisch perspectief Drie grondleggers van de sociologie Sociale relatie Sociale structuur Sociologische stromingen Het organisatieschema als voorbeeld van sociale structuur 270 Samenvatting 272 Eindvragen Cultuur Cultuur Cultuurelementen Ontstaan en overdracht van cultuur Enkele verschillen tussen de Nederlandse cultuur en andere culturen De vijf cultuur dimensies van Hofstede Subculturen Afwijkend gedrag Theoretische visies op afwijkend gedrag Organisatiecultuur 293 Samenvatting 295 Eindvragen Sociale ongelijkheid Sociale ongelijkheid Verschillende visies op sociale ongelijkheid Sociale mobiliteit Sociale stratificatie Stratificatie op grond van beroepsprestige Ongelijkheid tussen generaties Ongelijkheid tussen de seksen Ongelijkheid tussen allochtonen en autochtonen Verschillen in seksuele geaardheid (homoseksualiteit) 324 Samenvatting 326 Eindvragen 327

5 15 Sociale verandering Sociale verandering, introductie Veranderingen in de sociale structuur Veranderingen in de cultuur Ontwikkelingen in de huidige samenleving Sociale bewegingen 354 Samenvatting 360 Eindvragen 361 Integratievragen deel Antwoorden tussenvragen 366 Literatuur 381 Illustratieverantwoording 391 Over de auteur 392 Register 393

Inhoud. Deel 1 Psychologie Gedrag en invloeden op gedrag Persoonlijkheid Leerprocessen Motivatie 91

Inhoud. Deel 1 Psychologie Gedrag en invloeden op gedrag Persoonlijkheid Leerprocessen Motivatie 91 Noordhoff Uitgevers bv Inhoud Deel Psychologie 3 Gedrag en invloeden op gedrag 5. Gedrag van mensen 6.2 Definitie van gedrag 7.3 Invloeden op gedrag 9 Samenvatting 27 Eindvragen 28 2 Persoonlijkheid 3

Nadere informatie

Inhoud. Deel 1 Inleiding. Deel 2 De context

Inhoud. Deel 1 Inleiding. Deel 2 De context Inhoud Deel 1 Inleiding 1 en scenario s 1.1 Wat is consumentengedrag? 1.1.1 Beschrijven, verklaren en voorspellen van consumentengedrag 1.1.2 Waarop heet consumentengedrag betrekking? 1.1.3 Veranderend

Nadere informatie

Psychologie. en Sociologie. Ella Wijsman. Zesde druk

Psychologie. en Sociologie. Ella Wijsman. Zesde druk Psychologie en Sociologie Ella Wijsman Zesde druk Noordhoff Uitgevers bv Psychologie & Sociologie Basisboek Ella Wijsman Zesde druk Noordhoff Uitgevers Groningen/Houten Noordhoff Uitgevers bv Ontwerp

Nadere informatie

Groepsprocessen. Overleggen en uitvoeren in teams. Gert Alblas

Groepsprocessen. Overleggen en uitvoeren in teams. Gert Alblas Groepsprocessen Groepsprocessen Overleggen en uitvoeren in teams Gert Alblas Bohn Stafleu Van Loghum Houten/Diegem 1997 1997 Bohn Stafleu Van Loghum, Houten Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave

Nadere informatie

Inhoud Deel I Wat is sociologie? Sociologie, een eerste omschrijving Sociologie als wetenschap Weerstanden tegen sociologie

Inhoud Deel I Wat is sociologie? Sociologie, een eerste omschrijving Sociologie als wetenschap Weerstanden tegen sociologie Inhoud I Deel I 1 Wat is sociologie?.... 3 1.1 Sociologie, een eerste omschrijving.... 4 1.2 Sociologie als wetenschap... 6 1.3 Weerstanden tegen sociologie.... 8 1.4 Sociologie en verpleegkunde... 9 1.5

Nadere informatie

Eindtermen. Opleiding Grensbewaking

Eindtermen. Opleiding Grensbewaking Eindtermen Opleiding Grensbewaking () Deelkwalificatie 4 Persoonlijk Maatschappelijke Vorming (PMV) Onderwijseenheden deelkwalificatie 4 24. Sociologie 02 25. Beroepsethiek 04 Beroepshouding (KPC competenties)...

Nadere informatie

Psychologie. Sociologie

Psychologie. Sociologie Psychologie en Sociologie Ella Wijsman Wouter Molendijk 7 e druk Noordhoff Uitgevers bv Psychologie en Sociologie Ella Wijsman Wouter Molendijk Zevende druk 207 Noordhoff Uitgevers Groningen/Houten Noordhoff

Nadere informatie

Communicatie, discriminatie en conflict

Communicatie, discriminatie en conflict Communicatie, discriminatie en conflict 1 Inhoud Communicatie Het communicatieproces Misverstanden Categorisatie Ingroup/ outgroupdifferentiatie Stereotypen Discriminatie 2 Communicatie (6.2-6.4) Communicatie

Nadere informatie

Het onderwijsprogramma van de opleidingen Pedagogiek mei 2013

Het onderwijsprogramma van de opleidingen Pedagogiek mei 2013 Bijlage 7: Het onderwijsprogramma van de opleidingen Pedagogiek mei 2013 Visie opleidingen Pedagogiek Hogeschool van Amsterdam Wij dragen als gemeenschap en daarom ieder van ons als individu, gezamenlijk

Nadere informatie

Inhoud. 1 Oriëntatie op de psychologie 15

Inhoud. 1 Oriëntatie op de psychologie 15 Inhoud 1 Oriëntatie op de psychologie 15 1.1 Inleiding 15 1.2 Wetenschap 16 1.3 Psychologie 19 1.3.1 Object van de psychologie 20 1.3.2 Object en theorie 23 1.4 Relatie tussen de psychologie en andere

Nadere informatie

Algemene Sociologie PA B1

Algemene Sociologie PA B1 Algemene Sociologie PA B1 Doel college kennismaking met en inzicht geven in: de geschiedenis van de Sociologie gezichtspunten en sociologische begrippen hanteren van sociologische begrippen in mondelinge

Nadere informatie

Ace! E-book. Ace! Management Partners Training Coaching Consulting Interim Management

Ace! E-book. Ace! Management Partners Training Coaching Consulting Interim Management Ace! Management Partners Training Coaching Consulting Interim Management Den Haag Amsterdam Den Bosch Rotterdam Zwolle Utrecht Arnhem Amersfoort Breda Eindhoven Maastricht Brussel Antwerpen Ace! E-book

Nadere informatie

Inhoud. Deel 1 Wat is een bedrijf? 17. Inleiding 14

Inhoud. Deel 1 Wat is een bedrijf? 17. Inleiding 14 Inhoud Inleiding 14 Deel 1 Wat is een bedrijf? 17 1 Bedrijf en bedrijfskunde 19 1.1 Het bedrijf 20 1.1.1 Organisatie, bedrijf en onderneming 20 1.1.2 Bedrijven zijn organisaties 22 1.1.3 De eenvoudige

Nadere informatie

Deel I Communicatiekunde: theorie en achtergronden 23

Deel I Communicatiekunde: theorie en achtergronden 23 Inleiding 12 Deel I Communicatiekunde: theorie en achtergronden 23 1 Communicatiegereedschap 25 1.1 Basisvisies 26 1.1.1 Uitroepen 28 1.1.2 Verbinden 29 1.2 Tekens 29 1.2.1 Signalen en symbolen 31 1.2.2

Nadere informatie

INTERACTIE EN COMMUNICATIE: BEGRIPPEN EN CLASSIFICATIE

INTERACTIE EN COMMUNICATIE: BEGRIPPEN EN CLASSIFICATIE INTERACTIE EN COMMUNICATIE: BEGRIPPEN EN CLASSIFICATIE 1. INLEIDING...3 2. INTERACTIE...3 2.1. WAT EN WIE?...4 2.2. DRAMATURGIE...5 2.3. FYSIEKE AFSTAND...5 2.4. BELEEFDE INATTENTIE...7 2.5. KENMERKEN

Nadere informatie

H5 Consumentengedrag HOE EN WAAROM MENSEN KOPEN.

H5 Consumentengedrag HOE EN WAAROM MENSEN KOPEN. H5 Consumentengedrag HOE EN WAAROM MENSEN KOPEN http://www.youtube.com/watch?v=hpi-m3jwhbg 5.2 Besluitvormingsproces consument : Pearson: Solomon: Marketing Real Life koopbeslissingsproces vijf fasen (B2C):

Nadere informatie

Een praktijkgerichte benadering van Organisatie en Management. Hoofdstuk 5 Individu en groepen

Een praktijkgerichte benadering van Organisatie en Management. Hoofdstuk 5 Individu en groepen www.jooplengkeek.nl Hoofdstuk 5 Een praktijkgerichte benadering van Organisatie en Management Hoofdstuk 5 Individu en groepen 1 Leerdoelen Na bestudering van dit hoofdstuk: Na bestudering van dit hoofdstuk:

Nadere informatie

Verantwoording bij de zevende druk V Over de auteurs VII Inleiding 1

Verantwoording bij de zevende druk V Over de auteurs VII Inleiding 1 Inhoud Verantwoording bij de zevende druk V Over de auteurs VII Inleiding 1 1 Denken over organisatie en management 5 1.1 Introductie 6 1.2 Ontstaan van het vakgebied 7 1.3 Ontwikkeling van handel en ontstaan

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 11. 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13. 2. Biologie en gedrag De hardware van het psychisch functioneren 51

Inhoud. Woord vooraf 11. 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13. 2. Biologie en gedrag De hardware van het psychisch functioneren 51 Inhoud Woord vooraf 11 1. Inleiding Kennismaking met de psychologie 13 1.1 Een definitie van de psychologie 14 1.2 Wetenschappelijke psychologie en intuïtieve mensenkennis 16 1.2.1 Verschillen in het verzamelen

Nadere informatie

Inhoudsopgave beknopt

Inhoudsopgave beknopt Inhoudsopgave beknopt Hoofdstuk 1 Marketing en communicatie Hoofdstuk 2 Consumentengedrag Hoofdstuk 3 Reclame Hoofdstuk 4 Sales promotions Hoofdstuk 5 Direct marketing en persoonlijke verkoop Hoofdstuk

Nadere informatie

Gedrag in organisaties

Gedrag in organisaties Gedrag in organisaties De basis Tweede editie Guido Valkeneers m.m.v. Steven Mestdagh & Tim Benijts Acco Leuven / Den Haag Inhoud Woord vooraf 13 DEEL I INLEIDING 15 Hoofdstuk 1 Introductie in de organisatiepsychologie

Nadere informatie

PSYCHOLOGIE. Stichting Kwaliteitscentrum Schoonheidsverzorging Utrecht

PSYCHOLOGIE. Stichting Kwaliteitscentrum Schoonheidsverzorging Utrecht PSYCHOLOGIE EXAMENEISEN THEORIE SCHOONHEIDSVERZORGING B VERSIE JULI 2010 STICHTING KWALITEITSCENTRUM SCHOONHEIDSVERZORGING Exameneisen STRUCTUUR THEORIE-EXAMEN: PSYCHOLOGIE Examen Psychologie Structuur

Nadere informatie

Organisatiepsychologie Examennummer: 77702 Datum: 25 mei 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur

Organisatiepsychologie Examennummer: 77702 Datum: 25 mei 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Organisatiepsychologie Examennummer: 77702 Datum: 25 mei 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Dit examen bestaat uit 8 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 40 meerkeuzevragen (maximaal 40 punten)

Nadere informatie

Agenda. Inleiding Drieluik in veiligheid Veiligheidscultuur. Groepsgedrag Gedrag beïnvloeden Af en aanspreken. Aan de slag. www.denf.

Agenda. Inleiding Drieluik in veiligheid Veiligheidscultuur. Groepsgedrag Gedrag beïnvloeden Af en aanspreken. Aan de slag. www.denf. www.denf.nl 1 Agenda Inleiding Drieluik in veiligheid Veiligheidscultuur Groepsgedrag Gedrag beïnvloeden Af en aanspreken Aan de slag www.denf.nl 2 1 Drieluik in veiligheid www.denf.nl 3 Drieluik in veiligheid

Nadere informatie

nhoud Inleiding 9 Het belang van menselijke relaties Sociale invloed

nhoud Inleiding 9 Het belang van menselijke relaties Sociale invloed I nhoud Inleiding 9 1 Het belang van menselijke relaties 13 1.1 De need to belong 13 1.1.1 Sociale steun als overlevingsmechanisme 17 1.1.2 Samenwerking als overlevingsmechanisme 26 1.1.3 Voortplanting

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting

Programma van Toetsing en Afsluiting Leerweg: BB Klas: 3 Vak: Maatschappijleer Methode: Thema s Maatschappijleer Periodenr Rapportnr Toetsnr 3.1.1 Wat moet je voor de toetsing doen? H1 Wat is maatschappijleer? kunt beschrijven wat je bij

Nadere informatie

Centrum Bergkristal Studieplan Deelopleiding Holistisch Integratief Coach en/of Counsellor

Centrum Bergkristal Studieplan Deelopleiding Holistisch Integratief Coach en/of Counsellor Centrum Bergkristal Studieplan Deelopleiding Holistisch Integratief Coach en/of Counsellor Modules Holistisch Integratief Coach en/of Counsellor 1. Psychologie en Psychopathologie 2. Sociale psychologie

Nadere informatie

MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (het CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor

Nadere informatie

Maatschappijwetenschappen

Maatschappijwetenschappen Maatschappijwetenschappen Wat is MAW? Verschil Maatschappijleer en MAW Maatschappijleer Verplicht 1 jaar Combinatiecijfer Maatschappijwetenschappen Keuzevak vwo 4, 5 en 6 SE en CE Doel: burgerschapsvorming

Nadere informatie

Inhoud. 1 Sociale psychologie Het zelf 75. Inleiding 13

Inhoud. 1 Sociale psychologie Het zelf 75. Inleiding 13 Inhoud Inleiding 13 1 Sociale psychologie 17 1.1 Sociale invloed 18 1.1.1 Psychologie van het dagelijks leven 18 1.1.2 Definitie sociale psychologie 20 1.1.3 Kuddedieren 21 1.1.4 Alledaagse verschijnselen

Nadere informatie

Paul van der Voorbeeld

Paul van der Voorbeeld TMA Talentenanalyse Talenten- en competentiepaspoort 27-8-2018 Paul van der Voorbeeld Linie 2-1 0-Linie 2-1 72 DZ Apeldoorn info@certigon.nl Inhoudsopgave Inleiding Overzicht talenten per TMA dimensie

Nadere informatie

PTA maatschappijleer 1&2 KBL Bohemen cohort 14-15-16

PTA maatschappijleer 1&2 KBL Bohemen cohort 14-15-16 Dit is een gecombineerd PTA voor twee vakken: voor maatschappijleer 1 (basis, behorend tot het gemeenschappelijk deel van het vakkenpakket) en voor maatschappijleer 2 (verdieping, behorend tot de sectorvakken

Nadere informatie

Woord vooraf bij de vijfde druk

Woord vooraf bij de vijfde druk Woord vooraf bij de vijfde druk Toegepaste organisatiekunde gaat over het boeiende vakgebied van de interne en externe organisatiekunde. De eerste druk is in 1994 geschreven. De bij aanvang gewenste marktpositionering

Nadere informatie

Opgave 1 Agressie op het sportveld

Opgave 1 Agressie op het sportveld Opgave 1 Agressie op het sportveld 1 maximumscore 3 uitvoerende macht (één van de volgende): 1 politie/openbaar Ministerie/officier van justitie/minister van Veiligheid en Justitie met als taak het opsporen

Nadere informatie

GRADUAAT SOCIAAL-CULTUREEL WERK KALENDER 1STE SEMESTER 2015-2016

GRADUAAT SOCIAAL-CULTUREEL WERK KALENDER 1STE SEMESTER 2015-2016 GRADUAAT SOCIAAL-CULTUREEL WERK KALENDER 1STE SEMESTER 2015-2016 DAG CODE VAK LES/TAAK/TOETS OMSCHRIJVING VORM 14/sep Aa3 Sociaal-economische vraagstukken Les Hoofdstuk 1: wat kan de economie ons leren?

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding quiz. Specifieke vakken binnen HW VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN. Situering Humane Wetenschappen binnen SO

Inhoud. Inleiding quiz. Specifieke vakken binnen HW VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN. Situering Humane Wetenschappen binnen SO Inhoud VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN Inleiding quiz Situering HW binnen SO Specifieke vakken binnen HW Lessentabel Profiel leerlingen Vervolgopleidingen Jaarplan Ruben Delafontaine Inleiding quiz Surf

Nadere informatie

De oplossingsgerichte benadering

De oplossingsgerichte benadering Inhoud Inleiding 19 Leeswijzer 21 Deel I De oplossingsgerichte benadering 1 Principes van oplossingsgericht begeleiden 27 Inleiding 27 1.1 De oplossingsgerichte benadering in het onderwijs 28 1.2 De basisprincipes

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 1: Groei naar volwassenheid

Bijzonder procesdoel 1: Groei naar volwassenheid Bijzonder procesdoel 1: Groei naar volwassenheid 1ste leerjaar 2de graad 2 de leerjaar 2de graad Mijn Lichaam: Gezondheid: - Gezonde voeding - Roken (en drugs) - Gezonde geest, gezond lichaam - (top)sport

Nadere informatie

Praktijkboek sociologie Boom/Lemna, Den Haag 2014

Praktijkboek sociologie Boom/Lemna, Den Haag 2014 1 Inhoudsopgave en inleiding Praktijkboek sociologie Boom/Lemna, Den Haag 2014 Inhoudsopgave Voorwoord 9 1 Inleiding 13 1.1 Waarom dit boek? 13 1.2 Doelen van dit boek 15 1.3 Werkwijze 15 1.4 Integratie

Nadere informatie

Boekbespreking Samenvatting Cultuur niet statisch, maar adaptief

Boekbespreking Samenvatting Cultuur niet statisch, maar adaptief Boekbespreking Titel Cross-culturele psychologie. De zoektocht naar verschillen en overeenkomsten tussen culturen Auteur van Oudenhoven, Jan Pieter Uitgave Bussum : Coutinho, 2002 Omvang 269 p. Samenvatting

Nadere informatie

Inhoud. Aristoteles. Quotes over emotionele intelligentie. Rianne van de Ven Coaching & Consulting 1

Inhoud. Aristoteles. Quotes over emotionele intelligentie. Rianne van de Ven Coaching & Consulting 1 Hoogbegaafdheid en Emotionele Intelligentie WUR 23-04-2018 Inhoud Wat is emotionele intelligentie? Relatie met IQ Waarom speciaal voor HB? Het EQi-2.0 model De vaardigheden www.riannevdven.nl Quotes over

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving

Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving Samenvatting Maatschappijleer Multiculturele samenleving Samenvatting door M. 1352 woorden 8 december 2016 6,3 3 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Multiculturele samenleving begrippen Hoofdstuk 1 Multiculturele

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door E. 1169 woorden 16 maart 2017 6,5 2 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1.1 Opvoeding= kinderen leren hoe ze zich moeten gedragen. - Veilige

Nadere informatie

Inhoud. DEEL 1 Marketing en marketingomgeving Marketing en marketingconcept Marketingomgeving Markt- en vraagbegrippen 53

Inhoud. DEEL 1 Marketing en marketingomgeving Marketing en marketingconcept Marketingomgeving Markt- en vraagbegrippen 53 Inhoud Inleiding DEEL Marketing en marketingomgeving Marketing en marketingconcept. Marketing als concept. Ontwikkeling van de marketinggedachte. Marketinginstrumenten. Marketing in specifi eke situaties

Nadere informatie

Examenprogramma maatschappijleer

Examenprogramma maatschappijleer Examenprogramma maatschappijleer Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 maatschappijleer 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn 1 Werken

Nadere informatie

ASSESSMENT The Right Profile

ASSESSMENT The Right Profile ASSESSMENT The Right Profile ASSESSMENT De basis van een succesvolle onderneming wordt gevormd door zijn werknemers. De concurrentiekracht van een bedrijf wordt bepaald door de snelheid waaraan ze zich

Nadere informatie

WERELDS Diversiteits-trainingen

WERELDS Diversiteits-trainingen WERELDS Diversiteits-trainingen Diversiteitsmanagement Interculturele Communicatie Diversiteit voor politici Interculturele personele gespreksvoering Integreren in uw organisatie (voor allochtone medewerkers)

Nadere informatie

Sociologie & interculturele psychologie

Sociologie & interculturele psychologie Sociologie & interculturele psychologie 0. Sociologie vs interculturele psychologie Situering van het vak o Psychologie o Studie van het individuele gedrag o Vaak experimenteel opgezet o Abstractie van

Nadere informatie

Onderwijssociologie & Diversiteit

Onderwijssociologie & Diversiteit Onderwijssociologie & Diversiteit Hoorcollege 1: inleiding sociologie en burgerschap IVL Leike van der Leun Om deze presentatie te kunnen volgen op je mobiele telefoon, tablet of laptom, ga je naar: www.presentain.com

Nadere informatie

Thema 1: Het leren (bevorderen) 19

Thema 1: Het leren (bevorderen) 19 I nhoud Voorwoord 5 Inleiding 15 Thema 1: Het leren (bevorderen) 19 1 Het leerproces van studenten 21 1.1 Waarom het leerproces van studenten? 21 1.2 Het leerproces volgens Biggs 22 1.3 Leeractiviteiten

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Leeswijzer 11

Inhoudsopgave. Leeswijzer 11 Inhoudsopgave Leeswijzer 11 1 Wat is groepsdynamica? 13 1.1 Inleiding in de groepsdynamica 13 1.2 Het ontstaan van groepsdynamica 14 1.3 Kenmerken van groepen 15 1.4 Soorten groepen 17 1.5 Lid zijn van

Nadere informatie

TMA Talentenanalyse. Talent- en competentiepaspoort. Paul van der Voorbeeld 13 november 2013

TMA Talentenanalyse. Talent- en competentiepaspoort. Paul van der Voorbeeld 13 november 2013 TMA Talentenanalyse Talent- en competentiepaspoort Paul van der Voorbeeld 13 november 2013 Baronielaan 92 4818 RC Breda T +31(0)76-5657286 I www.humanmobility.nl E info@humanmobility.nl Inleiding De TMA

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord van de redactie 11

Inhoud. Voorwoord van de redactie 11 Inhoud Voorwoord van de redactie 11 1 Problemen in de schoolleeftijd: heeft het zin om ze te ordenen? 21 Wied Ruijssenaars 1.1 Inleiding 21 1.2 Het ordenen van problemen als gangbare praktijk 22 1.3 Het

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1 Marketing en communicatie 19. 2 Consumentengedrag 55

Inhoudsopgave. 1 Marketing en communicatie 19. 2 Consumentengedrag 55 Inhoudsopgave 1 Marketing en communicatie 19 1.1 Inleiding 19 1.2 Ondernemingsplan en marketingplan 24 1.3 Marketingcommunicatieplan 26 1.3.1 Analysefase 27 1.3.2 Doelstellingen 31 1.3.3 Doelgroep 33 1.3.4

Nadere informatie

Sociaal wetenschappelijke theorieen

Sociaal wetenschappelijke theorieen Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Zorg Leermiddelen 26 November 2012 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/40617 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

EQ - emotionele intelligentie in kaart

EQ - emotionele intelligentie in kaart EQ - emotionele intelligentie in kaart 24-3-2014 BASISPROFIEL Laan van Vlaanderen 323 1066 WB Amsterdam INTRODUCTIE Het EQ rapport brengt iemands emotionele intelligentie in kaart. Dit is het vermogen

Nadere informatie

Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst?

Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? 1 maximumscore 2 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk beargumenteerd met behulp van kernconcept sociale cohesie 1 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk

Nadere informatie

Inhoud Sociale Psychologie derde druk p. 1

Inhoud Sociale Psychologie derde druk p. 1 Inhoud Sociale Psychologie derde druk 1 Sociale psychologie 1.1 Sociale invloed 1.1.1 Psychologie van het dagelijks leven 1.1.2 Definitie sociale psychologie 1.1.3 Kuddedieren 1.1.4 Alledaagse verschijnselen

Nadere informatie

Inleiding... 9. Hoofdstuk 2 Essentiële waarden... 21. Hoofdstuk 3 Management en leidinggevende structuur... 23

Inleiding... 9. Hoofdstuk 2 Essentiële waarden... 21. Hoofdstuk 3 Management en leidinggevende structuur... 23 Inhoud Inleiding... 9 Hoofdstuk 1 Visie op leidinggeven... 13 1.1. Organisatiecultuur... 13 1.2. Noodzaak van cultuuromslag... 15 1.3. Structuur-, cultuurdiscussie... 15 1.4. Organisatiecultuur... een

Nadere informatie

Sociologie voor gezondheidszorg en verpleegkunde

Sociologie voor gezondheidszorg en verpleegkunde Sociologie voor gezondheidszorg en verpleegkunde Sociologie voor gezondheidszorg en verpleegkunde Jan Stapel Rob Keukens Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer

Nadere informatie

Thema 7 : Cultuur en Socialisatie

Thema 7 : Cultuur en Socialisatie Thema 7 : Cultuur en Socialisatie Examenopdracht Burgerschap actualiteiten. Thema s klas 3 IGH Thema 1 Sociale wetenschappen en de benaderingswijzen Thema 2 Politiek, rechtstaat en democratische burgerschap

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 1 1 DEEL I INVLOEDEN 13

Inhoud. Voorwoord 1 1 DEEL I INVLOEDEN 13 Inhoud Voorwoord 1 1 DEEL I INVLOEDEN 13 1 Het sociale ontwikkelingstraject 1 5 1 Inleiding 1 5 2 Sociale vaardigheden 1 6 3 Aspecten van sociale competentie 1 7 4 Het ik en de ander 1 8 5 Een verwant

Nadere informatie

Voor de definitie van een superpromoter van overheidsbeleid sluiten we zoveel mogelijk aan bij de definitie van Vogelaar:

Voor de definitie van een superpromoter van overheidsbeleid sluiten we zoveel mogelijk aan bij de definitie van Vogelaar: Samenvatting literatuuronderzoek superpromoters Aanleiding en definitie De overheid zoekt naar nieuwe manieren om haar boodschap zo overtuigend mogelijk over het voetlicht te krijgen. Dit geldt in het

Nadere informatie

MAATSCHAPPIJLEER II VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

MAATSCHAPPIJLEER II VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 MAATSCHAPPIJLEER II VMBO KB VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens. Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname

Nadere informatie

Module Docent contact uren Zelfstudie. Inleiding in de Bach bloesem 11 44 uur. Inleiding in de psychologie 11 44 uur

Module Docent contact uren Zelfstudie. Inleiding in de Bach bloesem 11 44 uur. Inleiding in de psychologie 11 44 uur Studieplan Holistische Basisopleiding Modules Holistische Basisopleiding Modules holistische basisopleiding Inleiding in de Bach bloesem Inleiding in de psychologie Inleiding in de healingstechnieken Inleiding

Nadere informatie

Grondbeginselen der sociologie

Grondbeginselen der sociologie Grondbeginselen der sociologie Inzicht in sociale relaties Hugo de Jager Albert Mok Pauwke Berkers Veertiende druk Noordhoff Uitgevers Groningen / Houten Ontwerp omslag: Omslagillustratie: Pictogrammen

Nadere informatie

Inleiding... 9. Hoofdstuk 3 Management en leidinggevende structuur... 35

Inleiding... 9. Hoofdstuk 3 Management en leidinggevende structuur... 35 Inhoud Inleiding... 9 Hoofdstuk 1 Visie op leidinggeven... 13 1.1. Beïnvloeding van de organisatiecultuur... 13 1.2. Organisatiecultuur en organisatieklimaat... 15 1.3. Noodzaak van cultuuromslag... 16

Nadere informatie

Voorwoord 3. Dankwoord 7. Hoe is deze pocket opgebouwd? 9

Voorwoord 3. Dankwoord 7. Hoe is deze pocket opgebouwd? 9 Inhoud Voorwoord 3 Dankwoord 7 Hoe is deze pocket opgebouwd? 9 1 Het Nieuwe Werken 17 1. Inleiding 19 2. Het Nieuwe Werken: de kernprincipes 21 2.1. Autonomie 22 2.2. Een werkorganisatie gebaseerd op ieders

Nadere informatie

Opleiding Psychologie. Universiteit Gent. wat, hoe, later? Prof. dr. Wouter Duyck. voorzitter Opleidingscommissie Psychologie

Opleiding Psychologie. Universiteit Gent. wat, hoe, later? Prof. dr. Wouter Duyck. voorzitter Opleidingscommissie Psychologie Opleiding Psychologie Universiteit Gent wat, hoe, later? Prof. dr. Wouter Duyck voorzitter Opleidingscommissie Psychologie wat? finaliteit van de opleiding... + universitaire opleiding Ψ: wetenschappelijke

Nadere informatie

Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge. Hoofdstuk 10. Communicatie

Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge. Hoofdstuk 10. Communicatie Gedrag in organisaties, 9e editie Stephen P. Robbins en Timothy A. Judge Hoofdstuk 10 Communicatie 1 Na bestudering van dit hoofdstuk ben je in staat om: 1. Het communicatieproces te beschrijven. 2. De

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Leiderschap bij Transities De cursus Leiderschap bij Transities duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties.

Nadere informatie

Ethisch Leiderschap in de zorg

Ethisch Leiderschap in de zorg Ethisch Leiderschap in de zorg Ranking en Toezicht NVLO, 26 september 2014 Drs. Marlies Akemann-vanWerkhoven Adviseur Advies & Beleid, Kennemer Gasthuis Haarlem Introductie Wie heb ik voor me? Leiderschapstijlen

Nadere informatie

Deel I Visie op geld en schulden 25

Deel I Visie op geld en schulden 25 Voorwoord 17 Inleiding 21 Deel I Visie op geld en schulden 25 Inleiding 27 1 Geld 31 1.1 Inleiding 31 1.2 Geld als sociaal verschijnsel 31 1.3 Geld als economisch verschijnsel 33 1.4 De geschiedenis van

Nadere informatie

Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo (gemeenschappelijk deel)

Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo (gemeenschappelijk deel) Examenprogramma maatschappijleer havo/vwo (gemeenschappelijk deel) Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden

Nadere informatie

Cultuursensitief hulpverlenen, hoe doe je dat in de praktijk? 26 november 2012 Sultan Balli

Cultuursensitief hulpverlenen, hoe doe je dat in de praktijk? 26 november 2012 Sultan Balli Cultuursensitief hulpverlenen, hoe doe je dat in de praktijk? 26 november 2012 Sultan Balli 1. De paradoxale relatie tussen hulpverlening en cultuur: van alles is cultuur naar cultuur is niet alles Van

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Nederland, een multiculturele samenleving

Samenvatting Maatschappijleer Nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting Maatschappijleer Nederland, een multiculturele samenleving Samenvatting door een scholier 1856 woorden 10 april 2006 5,2 7 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1: Wat is een multiculturele

Nadere informatie

Sociale kaders: Hoofdstuk 16 Cultuur

Sociale kaders: Hoofdstuk 16 Cultuur Sociale kaders: Hoofdstuk 16 Cultuur Begrippen: -Cultuur -Cultureel relativisme -Cultuur patroon -Cultural lag -Culturele uitrusting -Subcultuur -Contracultuur Definitie Cultuur Samenhangend geheel van

Nadere informatie

EFFECTIEVE COMMUNICATIE IN DE KLAS

EFFECTIEVE COMMUNICATIE IN DE KLAS Het vermogen om effectief te communiceren in de klas vraagt om betrokkenheid, interactie, een positieve sfeer, verwachtingen van de leraar en uitdagingen. Effectieve communicatie in de klas versterkt het

Nadere informatie

1 Inleiding: Organisatiekunde in historisch perspectief 15

1 Inleiding: Organisatiekunde in historisch perspectief 15 Inhoud 1 Inleiding: Organisatiekunde in historisch perspectief 15 1.1 Wat is een organisatie? 16 1.2 Globale ontwikkelingen in de organisatietheorie 21 1.2.1 De periode van eind negentiende eeuw tot circa

Nadere informatie

Psychologie, sociologie en ethiek. Uitgaven voor het hoger onderwijs

Psychologie, sociologie en ethiek. Uitgaven voor het hoger onderwijs Psychologie, sociologie en ethiek Uitgaven voor het hoger onderwijs sociologie, een inleiding Mark Elchardus Deze grondige inleiding in de sociologie besteedt aandacht aan de belangrijkste stromingen,

Nadere informatie

Examen HAVO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 1 donderdag 21 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. maatschappijwetenschappen (pilot) tijdvak 1 donderdag 21 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HAVO 2015 tijdvak 1 donderdag 21 mei 9.00-12.00 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 25 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 58 punten

Nadere informatie

S P H September 2004, verschijnt 6x per jaar

S P H September 2004, verschijnt 6x per jaar Tijdschrift voor sociaal pedagogische hulpverlening S P H September 2004, verschijnt 6x per jaar Het MER model voor interculturele communicatie Kennis, vaardigheden en houding centraal Sami Inal is directeur

Nadere informatie

Workshop Up to date agressiebeleid

Workshop Up to date agressiebeleid 1 Workshop Up to date agressiebeleid Van beleid naar praktijk 27 mei 2015 William Bertrand w.bertrand@radarvertige.nl Programma Introductie Feiten en cijfers enquête Knelpunten uit de praktijk Kijk op

Nadere informatie

LAS Hoofdrichting Sociale, Gezondheids- en Organisatiepsychologie

LAS Hoofdrichting Sociale, Gezondheids- en Organisatiepsychologie LAS Hoofdrichting Sociale, Gezondheids- en Organisatiepsychologie 2018-2019 Programma: Verplicht: Onderstaande cursussen Niveau ECTS 200300480 Introductie gedragswetenschappen (via 1 7.5 201400054 Professionele

Nadere informatie

Examenprogramma maatschappijwetenschappen havo/vwo

Examenprogramma maatschappijwetenschappen havo/vwo Examenprogramma maatschappijwetenschappen havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A

Nadere informatie

Lore Vandromme 1 BASWC Katho Kortrijk

Lore Vandromme 1 BASWC Katho Kortrijk Lore Vandromme 1 BASWC Katho Kortrijk Schrijfster Lucy Kortram Paramaribo, hoofdstad van Suriname Studeerde sociologie Schrijft gedichten en toneelstukken Actief op het gebied van de bevrijding van de

Nadere informatie

Profielkeuzevakken C&M E&M. Ak Ec Mw. Fa/Du Ak BE Mw. N&G en N&T in de vrije ruimte. Een van de volgende vakken. Een van de volgende vakken:

Profielkeuzevakken C&M E&M. Ak Ec Mw. Fa/Du Ak BE Mw. N&G en N&T in de vrije ruimte. Een van de volgende vakken. Een van de volgende vakken: Profielkeuzevakken C&M Een van de volgende vakken Ak Ec Mw E&M Een van de volgende vakken: Fa/Du Ak BE Mw N&G en N&T in de vrije ruimte verschillen Ma Geen eindexamen Niet in eindexamenklas Veel discussie

Nadere informatie

8 8* 6 FSW 80.03. alg 80.04 onderwijs, beroepsuitoefening, organisaties 6 6 6 2 80.10 stromingen, richtingen 6 6 6 4

8 8* 6 FSW 80.03. alg 80.04 onderwijs, beroepsuitoefening, organisaties 6 6 6 2 80.10 stromingen, richtingen 6 6 6 4 NBC Vakgebied Onderwerpen Onderwijs & Onderzoek Opmerkingen collect ievorm ing Pedagogische wetenschappen 2008-2009 2010-2011 2012-2013 2014-2015 or ming Realisatie idem 2008-2009 80.00 pedagogiek algemeen

Nadere informatie

HBO Marketing / Marketing management. Raymond Reinhardt 3R Business Development. 3R CONSUMENTENGEDRAG.

HBO Marketing / Marketing management. Raymond Reinhardt 3R Business Development. 3R CONSUMENTENGEDRAG. HBO Marketing / Marketing management Raymond Reinhardt 3R Business Development raymond.reinhardt@3r-bdc.com 3R Invalshoeken Invalshoeken Consumentengedrag: M Alle activiteiten die te maken hebben met het

Nadere informatie

Joe Jouw Ontwikkeling Eerst

Joe Jouw Ontwikkeling Eerst TMA Talentenanalyse Talent- en competentiepaspoort Joe Jouw Ontwikkeling Eerst www.jouwontwikkelingeerst.nl - info@jouwontwikkelingeerst.nl - 06 46 13 63 21 Inleiding De TMA Talentenanalyse meet de drijfveren

Nadere informatie

Bijlage 2. Persoonlijkheidskenmerken

Bijlage 2. Persoonlijkheidskenmerken Bijlage 2. Persoonlijkheidskenmerken Persoonlijkheid wordt beschouwd als een consistente interne structuur die bestaat uit disposities die het gedrag richting geven. 1. Dominantie Deze personen houden

Nadere informatie

Examenprogramma maatschappijwetenschappen vwo

Examenprogramma maatschappijwetenschappen vwo Examenprogramma maatschappijwetenschappen vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden

Nadere informatie

Sociaal kapitaal en gezondheid. Annelien Poppe Evelyn Verlinde Prof. dr. Sara Willems Prof. dr. Jan De Maeseneer

Sociaal kapitaal en gezondheid. Annelien Poppe Evelyn Verlinde Prof. dr. Sara Willems Prof. dr. Jan De Maeseneer Sociaal kapitaal en gezondheid Annelien Poppe Evelyn Verlinde Prof. dr. Sara Willems Prof. dr. Jan De Maeseneer Inhoudstafel Sociaal kapitaal: definitie Sociaal kapitaal bij financieel kwetsbare welzijnszorggebruikers

Nadere informatie

maatschappijwetenschappen (pilot)

maatschappijwetenschappen (pilot) Examen HAVO 2014 tijdvak 2 dinsdag 17 juni 13.30-16.30 uur maatschappijwetenschappen (pilot) Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 24 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 65 punten

Nadere informatie

BOL OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER / ZUTPHEN STUDIEWIJZER

BOL OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER / ZUTPHEN STUDIEWIJZER BOL OPLEIDINGEN MAATSCHAPPELIJKE ZORG AVENTUS APELDOORN / DEVENTER / ZUTPHEN STUDIEWIJZER BOL BURGERSCHAP SOCIAAL-MAATSCHAPPELIJKE DIMENSIE basisfase Cohort e.v. kwartiel 4 INSTROOMVEREISTEN: Om aan deze

Nadere informatie

Inhoud. Introductie tot de cursus

Inhoud. Introductie tot de cursus Inhoud Introductie tot de cursus 1 De functie van de cursus 7 2 De inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen van de cursus 7 2.3 Opbouw van de cursus 8 2.4 Leermiddelen 8 3 Gebruiksaanwijzing

Nadere informatie

Inleiding 1 Introductie 1 Ervaringsleren 9 Het geven en ontvangen van feedback 15. Inleiding 23 Doelen 23 Opzet van de module 23

Inleiding 1 Introductie 1 Ervaringsleren 9 Het geven en ontvangen van feedback 15. Inleiding 23 Doelen 23 Opzet van de module 23 Inhoud Woord vooraf V Bij de vijfde druk VII Inleiding 1 Introductie 1 Ervaringsleren 9 Het geven en ontvangen van feedback 15 M O D U L E I C O N F L I C T S T I J L E N Inleiding 23 Doelen 23 Opzet van

Nadere informatie

Hoofdstuk 6: waarden, normen en. instituties

Hoofdstuk 6: waarden, normen en. instituties Hoofdstuk 6: waarden, normen en Begrippen hoofdstuk 6: Normen Sancties Socialisatie Waarden Belangen Instituties Anticiperen Internalisatie Vertraging instituties vervolg Taboe Folkways en mores Universals

Nadere informatie

PSYCHOLOGIE IN COACHING compacte introductie van actuele inzichten met focus op praktische toepassing vanuit eigen casuïstiek

PSYCHOLOGIE IN COACHING compacte introductie van actuele inzichten met focus op praktische toepassing vanuit eigen casuïstiek PSYCHOLOGIE IN COACHING compacte introductie van actuele inzichten met focus op praktische toepassing vanuit eigen casuïstiek Psychologie in Coaching Deze training gaat over psychologische inzichten en

Nadere informatie