Guido sterk. Biobest Hoofd registratie en R&D IPM aardbeien Ontwikkeling database nevenwerkingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Guido sterk. Biobest Hoofd registratie en R&D IPM aardbeien Ontwikkeling database nevenwerkingen"

Transcriptie

1 IPM Impact Linter

2 Agropolis Kinrooi

3 Guido sterk Origine marien bioloog Opzoekingsstation van Gorsem (nu PCF Velm) Registratie proeven hard- en zachtfruit insecticiden/acariciden/rodenticiden Resistentie Ontwikkeling geïntegreerde bestrijding peren (roofwantsen) Ontwikkeling geïntegreerde bestrijding appel (roofmijten) Co- convenor - effects of pesticides on beneficial organisms Biobest Hoofd registratie en R&D IPM aardbeien Ontwikkeling database nevenwerkingen IPM Impact 2010 Nevenwerkingsproeven voor de praktijk Implementatie van IPM in akkerteelt

4 IPM Impact Guido Sterk Dr. Paraskevi Kolokytha Dr. Mike Griffin

5 IPM Impact activiteiten Nevenwerkingen hommels (soorten - ondersoorten) Nevenwerkingen nuttige organismen Microbiële preparaten Sluipwespen Zoöfage nematoden Volleveldsproeven Implementatie IPM in praktijk Resistentie monitoring EU dossiers microbiële preparaten (hernieuwing PreFeRal annex I) Biodiversiteit proeven (e.g. vlinders)

6 Predatoren

7 Sluipwespen

8 Hommels

9 Landbouw zonder chemie: onmogelijk! Standpunt in NL sinds 1980: binnen enkele jaren hebben wij geen chemische bestrijding meer nodig, alles zal biologisch zijn. Chemische gewasbescherming is en zal altijd een belangrijk onderdeel zijn en blijven van het totale pakket, zij het onder de vorm van geïntegreerde bestrijding (IPM). Uitroeiing van een plaag is geen prioriteit meer, wel beheersing en het brengen onder een economische schadedrempel. De huidige negatieve perceptie t.o.v. chemische middelen is vaak gebaseerd op betwistbaar en zeer pover wetenschappelijk onderzoek of stemmingmakerij (bestuiversproblematiek) gebruiken vaak niet correcte argumentatie om verwarring en zelfs paniek te zaaien (neonicotinoïden, glyfosaat) Veel van de huidige beperkingen zijn gebaseerd op voor registratie verplichte maar zeer beperkte proeven, die mijlenver van de praktijk af staan, bv. door laboproeven op glazen of plastieken plaatjes, of extrapolatie naar nauwelijks of niet verwante soorten of groepen toe. Gewasbescherming gebaseerd op natuurlijke middelen zoals plantextracten neemt toe en zal in belang blijven toenemen, niet als alternatief voor maar als partner van chemische middelen. Zij zijn echter niet per definitie onschadelijk voor mens of milieu. Gewasbeschermingsmiddelen, gebaseerd op microbiële preparaten, nemen nog steeds in belang toe, meestal aangedreven door de angst voor hoge residuen. Ook hier geldt dat deze middelen niet per definitie onschadelijk zijn. Nieuwe technieken zoals verwarringstechniek, masstrapping, flying doctor systeem of attract and kill zijn nu al een belangrijke aanvulling in de praktijk.

10 Waarom zullen er altijd chemische (maar selectieve) gewas beschermingsmiddelen nodig zijn? Ondersteuning tot er een biologisch evenwicht is. Correctie tot onder de economische schadedrempel. Doorbraak van oude en nieuwe parasieten en/of ziekten

11 Nieuwe dierlijke parasieten Bladluizen (Katoenluis) Mineervliegen (Tomatemineervlieg, Floridamineervlieg, nerfmineervlieg) Trips (Californische trips, Echinotrips, Japanse bloementrips) Rupsen (Tomatenmineermot, Turkse mot, Floridamot) Vliegen (Suzuki- vlieg) Witte vlieg (Tabakswittevlieg) Mijten (Tomatengalmijt) Kevers (Palmkever) GEEN DIRECTE BIOLOGISCHE OPLOSSING ONMIDDELLIJK BESCHIKBAAR!!!!! VAAK STAP TERUG, BV. ZWAVEL TEGEN TOMATENGALMIJT

12 Botanigard (B. bassiana): dermaal

13 Sublimeren van zwavel

14 Voedselproductie en gewasbescherming Organische (zuiver biologische) land- en tuinbouw is geen valabel alternatief voor de huidige klassieke gewasbescherming en is vaak negatief en zelfs nefast voor duurzame land- en tuinbouw (gebruik zwavel, koper, pyrethrines, nicotine, rotenon- vervanging glyfosaat door branden). Vele voorgestelde alternatieven zijn vaak wetenschappelijk zeer pover ondersteund, en eerder naïef uitgebouwd (bloeiende akkerranden). Beschermen van nuttige organismen gebeurt niet door géén chemische middelen meer te gebruiken, maar door andere, bv. synthetische pyrethroïden vervangen door cyazypyr or spiromesifen.

15 Bloemenranden

16 Nuttigen in uien in Flevoland

17 Toekomst van gewasbescherming Geïntegreerde bestrijding (IPM) wordt de norm, ook in akkerbouw, maar steeds mét chemische middelen. Resistentie wordt een groter probleem dat enkel via strikte anti- biologische antagonisten kan onder controle gehouden worden. Gewasbescherming wordt niet meer een zaak van 1 manier van behandelen, maar het toepassen van concepten in de vorm van gecombineerde technieken waarbij zowel biologische als chemische middelen, tezamen met biologische antagonisten en nieuwe systemen, een belangrijke rol zullen spelen. De overheid zal hierop inspelen bij de erkenning van nieuwe middelen. Biologische antagonisten (macro organismen) zullen ook in akkerbouw hun ingang vinden, hetzij als klassieke, hetzij als augmentatieve biologische bestrijding. Hun succes is echter grotendeels afhankelijk van het beschikbaar zijn van selectieve (chemische) middelen. De controle van de overheid op het uitzetten van exotische nuttige antagonisten zal sterk toenemen Gewasbescherming wordt zeer gecompliceerd en bijgevolg een zaak van zeer goed opgeleide specialisten/voorlichters, niet meer van individuele telers.?

18 Conclusie Laat die chemofobie nu eindelijk eens achterwege. Van de 5 meest toxische stoffen ter wereld zijn er 4 natuurlijk. Ons voedsel is nog nooit zo veilig geweest.

Geïntegreerde/biologische bestrijding in de akkerbouw Waar staan we en waar gaan we naartoe? 2018 algemeen. Guido Sterk IPM Impact

Geïntegreerde/biologische bestrijding in de akkerbouw Waar staan we en waar gaan we naartoe? 2018 algemeen. Guido Sterk IPM Impact Geïntegreerde/biologische bestrijding in de akkerbouw Waar staan we en waar gaan we naartoe? 2018 algemeen Guido Sterk IPM Impact Guido sterk Origine marine bioloog Opzoekingsstation van Gorsem (nu PCF

Nadere informatie

GEINTEGREERDE BESTRIJDING EN NEVENWERKINGEN IN DE PRAKTIJK DESTELBERGEN JANUARI 2017

GEINTEGREERDE BESTRIJDING EN NEVENWERKINGEN IN DE PRAKTIJK DESTELBERGEN JANUARI 2017 GEINTEGREERDE BESTRIJDING EN NEVENWERKINGEN IN DE PRAKTIJK DESTELBERGEN JANUARI 2017 GUIDO STERK Origine marine bioloog Opzoekingsstation van Gorsem (nu PCF Velm) 1983-1994 Registratie proeven hard- en

Nadere informatie

Plaagbestrijding als teamsport

Plaagbestrijding als teamsport Plaagbestrijding als teamsport Een inleiding over Natuurlijke Vijanden Jerre de Blok Oktober 2007 Werken met natuurlijke vijanden Natuurlijke vijanden: dieren of micro-organismen die van nature plagen

Nadere informatie

Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave. Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR

Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave. Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR Toenemende vraag naar voedsel Beschikbaarheid ongelijk verdeeld Malnutrition

Nadere informatie

Gewasbescherming: Vanwaar komen we en waar gaan we naar toe? Mathias Abts Departement Landbouw en Visserij

Gewasbescherming: Vanwaar komen we en waar gaan we naar toe? Mathias Abts Departement Landbouw en Visserij Gewasbescherming: Vanwaar komen we en waar gaan we naar toe? Mathias Abts Departement Landbouw en Visserij Waarom gewasbescherming? Belangrijke en onmisbare hulp om ziekten, plagen en onkruiden onder controle

Nadere informatie

IPM Integrated Pest Management: hoe voldoen aan wettelijke verplichtingen? Bart Debussche Vlaamse Overheid Departement Landbouw en Visserij

IPM Integrated Pest Management: hoe voldoen aan wettelijke verplichtingen? Bart Debussche Vlaamse Overheid Departement Landbouw en Visserij IPM Integrated Pest Management: hoe voldoen aan wettelijke verplichtingen? Bart Debussche Vlaamse Overheid Departement Landbouw en Visserij Overzicht IPM: vanwaar komt het? IPM: wat is dit? IPM: hoe toepassen

Nadere informatie

Pascal Braekman Beleidsadviseur sierteelt & gewasbescherming

Pascal Braekman Beleidsadviseur sierteelt & gewasbescherming Pascal Braekman Beleidsadviseur sierteelt & gewasbescherming Inhoud Verkoop en gebruik van gewasbeschermings-middelen Wie? fytolicentie? beroepsactiviteit? Wat? P-/G-producten? verkoop/gebruik? Federaal

Nadere informatie

BASISPRINCIPES VAN IPM

BASISPRINCIPES VAN IPM BASISPRINCIPES VAN IPM Studiedag knolbegonia 17 01 2011 F. GOOSSENS EUROPESE RICHTLIJN (2009/128/EC ) tot vaststelling van een kader voor communautaire actie ter verwezenlijking van een duurzaam gebruik

Nadere informatie

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010

Nadere informatie

IPM ALS BASIS VOOR EEN MODERNE LANDBOUW VERPLICHT VANAF Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling

IPM ALS BASIS VOOR EEN MODERNE LANDBOUW VERPLICHT VANAF Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling IPM ALS BASIS VOOR EEN MODERNE LANDBOUW VERPLICHT VANAF 2014 Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Wetgeving Richtlijn 2009/128 voor een duurzaam gebruik van pesticiden Hoofdstuk 1 definities

Nadere informatie

IPM als wapen tegen resistentie

IPM als wapen tegen resistentie IPM als wapen tegen resistentie Verónica Dias - Els Mechant Studiedag potchrysant & perkplanten 10/12/2013 ADLO Demonstratieproject (2013-2015) Geïntegreerde gewasbescherming in de sierteelt Resistentie

Nadere informatie

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010

Nadere informatie

VERDERA B 4 (Gliocladium catenulatum J1446)

VERDERA B 4 (Gliocladium catenulatum J1446) TER BESTRIJDING VAN Verdera B 4 is een biofungicide dat sporen en mycelium van de antagonistische schimmel G. catenulatum bevat. Deze antagonist wordt door hommels verspreid (Flying Doctors System) om

Nadere informatie

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.

Nadere informatie

GEÏNTEGREERDE GEWASBESCHERMING IN DE WITLOOFTEELT INLEIDING EN WETGEVEND KADER

GEÏNTEGREERDE GEWASBESCHERMING IN DE WITLOOFTEELT INLEIDING EN WETGEVEND KADER GEÏNTEGREERDE GEWASBESCHERMING IN DE WITLOOFTEELT INLEIDING EN WETGEVEND KADER Marleen Mertens Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (ADLO) INVLOED VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN Positieve effecten: Bijdrage

Nadere informatie

MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING IN AARDBEI. Eline Braet Inagro 16 januari 2018

MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING IN AARDBEI. Eline Braet Inagro 16 januari 2018 MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING IN AARDBEI Eline Braet Inagro 16 januari 2018 Inleiding Overzicht van plagen en nuttigen Monitoringstechnieken Praktijkvoorbeelden 2 Inleiding Aardbei is een diverse

Nadere informatie

Azalea s telen met minder GBM: een utopie of ooit werkelijkheid?

Azalea s telen met minder GBM: een utopie of ooit werkelijkheid? Azalea s telen met minder GBM: een utopie of ooit werkelijkheid? Els Pauwels 1 Azalea s telen zonder chemische gewasbescherming? 2 Azalea s telen zonder chemische gewasbescherming? Is dit een utopie ja/nee?

Nadere informatie

Preventieve maatregelen (bv. soortkeuze)

Preventieve maatregelen (bv. soortkeuze) Bestrijding van ziekten en plagen Bestrijding van ziekten en plagen Preventieve maatregelen (bv. soortkeuze) Gericht werken, enkel als primaire oorzaak van de problemen geen symptoombehandeling of systematische

Nadere informatie

Natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw Recente resultaten uit onderzoek & praktijk

Natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw Recente resultaten uit onderzoek & praktijk Natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw Recente resultaten uit onderzoek & praktijk WUR Onderwijsaanbod Gewasbescherming 2007 Modules Akkerbouw Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) frans.vanalebeek@wur.nl

Nadere informatie

Afwijkingen bestrijden

Afwijkingen bestrijden Afwijkingen bestrijden De ziekte- of schadeveroorzaker is al aanwezig en je bent tot de conclusie gekomen dat er bestreden moet worden. Welke methode ga je dan hanteren? Er zijn verschillende methoden

Nadere informatie

Wanneer wordt een plaag een pest? Rob Moerkens Proefcentrum Hoogstraten

Wanneer wordt een plaag een pest? Rob Moerkens Proefcentrum Hoogstraten Wanneer wordt een plaag een pest? Rob Moerkens Proefcentrum Hoogstraten 20 oktober 2015 Inleiding Inleiding IPM: biologische bestrijding tolerantie tov aanwezigheid plagen een plaag kan NIET volledig uitsterven

Nadere informatie

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.

Nadere informatie

WAARNEMINGS- EN WAARSCHUWINGSSYSTEMEN

WAARNEMINGS- EN WAARSCHUWINGSSYSTEMEN WAARNEMINGS- EN WAARSCHUWINGSSYSTEMEN Els Lapage Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling KVIV-studiedag, 24 april 2014 Inhoud Wat? Financiering en uitvoerders Waarnemingen

Nadere informatie

DE GROENE KEUKEN Geregistreerde gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong. Vraag naar het juiste recept bij uw adviseur!

DE GROENE KEUKEN Geregistreerde gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong. Vraag naar het juiste recept bij uw adviseur! Vraag naar het juiste recept bij uw adviseur! DE GROENE KEUKEN Geregistreerde gewasbeschermingsmiddelen van natuurlijke oorsprong AZATIN BIOX-M BOTANIGARD VLB BOTANIGARD WP DERREX ERII IROXX KARMA LATE-VAL

Nadere informatie

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2012-2016 Indicator 16 januari 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Trips in de aardbeienteelt. Rob van den Oever, Vlamings

Trips in de aardbeienteelt. Rob van den Oever, Vlamings Trips in de aardbeienteelt Rob van den Oever, Vlamings Programma lezing Toegelaten middelen Hoe groot is het probleem nu eigenlijk? Terugblik 2014 Onderzoeken 2014 Praktijkopdracht Advies 2015 Wat werkt

Nadere informatie

1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek

1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek 1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek Heeft u ervaring met akkerranden? 1 Met intensivering zijn we RANDvoorwaarden uit het oog verloren Bloemen

Nadere informatie

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2000-2008 Indicator 4 oktober 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Green Deal groene gewasbescherming

Green Deal groene gewasbescherming Green Deal groene gewasbescherming Jacobijn van Etten Projectleider Green Deal Ctgb Coördinator biologische middelen 11 juni 2015 Inhoud Vergroening Begrippen Doelstelling Green Deal Werkwijze Resultaten

Nadere informatie

Natuurlijke vijanden aan het werk!

Natuurlijke vijanden aan het werk! Natuurlijke vijanden aan het werk! Inventarisatie van factoren die invloed hebben op de werking van natuurlijke vijanden in de sierteelt Concultancy Ellen Klein FytoConsult 0 1 PT projectnummer 1423.53

Nadere informatie

Integrated Pest Management 8 Basisprincipes

Integrated Pest Management 8 Basisprincipes Integrated Pest Management 8 Basisprincipes Van Haecke Dominique Agriflanders (Sanac) 10/01/2013 Wat is IPM? IPM = Integrated Pest Management = Geïntegreerde bestrijding Geïntegreerde plaagcontrole Het

Nadere informatie

De principes van geïntegreerde gewasbescherming (IPM) met aardappel als voorbeeld

De principes van geïntegreerde gewasbescherming (IPM) met aardappel als voorbeeld De principes van geïntegreerde gewasbescherming (IPM) met aardappel als voorbeeld Piet M. Boonekamp Foodlog symposium Landbouw zonder chemie, hoe dan? Ommeren 15 april, 2019 Stelling: Gewasbescherming

Nadere informatie

Lastenboek geïntegreerde pitfruitproductie in België

Lastenboek geïntegreerde pitfruitproductie in België Lastenboek geïntegreerde pitfruitproductie in België Annie Demeyere Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Voorlichting Landbouw en Visserij 1 Inhoud lezing Evolutie IFP

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen in de sierteelt

Nieuwe ontwikkelingen in de sierteelt Nieuwe ontwikkelingen in de sierteelt Themadag Gewasgezondheid, Bleiswijk 8 maart 2012 Trends 2012 Woorden: Duurzaamheid! Weerbaarheid! Robuuste systemen! Nieuwe natuurlijke vijanden Spontaan Dit jaar

Nadere informatie

Herkennen van plagen in potchrysant

Herkennen van plagen in potchrysant Herkennen van plagen in potchrysant Joachim Audenaert 1 Scouten Voor kruipende insecten (met een loep) 1. Bekijk de kop van de plant: witte vlieg (adulten) weekhuidmijt jonge rupsen spint en roofmijten

Nadere informatie

Biologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet?

Biologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet? Biologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet? Gerben Messelink, Juliette Pijnakker, Anton van der Linden, Amir Grosman en Pierre Ramakers, Wageningen UR Glastuinbouw High tech

Nadere informatie

Kunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen?

Kunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen? Kunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen? Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) Expert Meeting EPR, 20 maart 2013 Inhoud Akkerranden en natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw (FAB) Succes-

Nadere informatie

Onderzoek naar en ontwikkeling van een nieuw bacterieel biopesticide voor de biologische bestrijding van trips en spint.

Onderzoek naar en ontwikkeling van een nieuw bacterieel biopesticide voor de biologische bestrijding van trips en spint. Onderzoek naar en ontwikkeling van een nieuw bacterieel biopesticide voor de biologische bestrijding van trips en spint. Willem Jan de Kogel, Plant Research International B.V. Willem Ravensberg, Koppert

Nadere informatie

Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing?

Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing? Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing? WUR Onderwijsaanbod Gewasbescherming 2007 Modules Akkerbouw Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) frans.vanalebeek@wur.nl Preventie van plagen Eén van de lange termijn

Nadere informatie

Biologische bestrijding spintmijten in framboos

Biologische bestrijding spintmijten in framboos Biologische bestrijding spintmijten in framboos Project INSECT H. van Doornspeek Eindverslag demo-object project INSECT (maart 2006), gefinancierd door Productschap Tuinbouw. Ing. H. (Heino) van Doornspeek,

Nadere informatie

Wat zijn gewasbeschermingsmiddelen? Wie beslist over de toelating van gewasbeschermingsmiddelen? Wie is verantwoordelijk voor de toepassing?

Wat zijn gewasbeschermingsmiddelen? Wie beslist over de toelating van gewasbeschermingsmiddelen? Wie is verantwoordelijk voor de toepassing? Wat zijn gewasbeschermingsmiddelen? Wie beslist over de toelating van gewasbeschermingsmiddelen? Wie is verantwoordelijk voor de toepassing? Hoe kunnen gewasbeschermingsmiddelen veilig worden toegepast?

Nadere informatie

Advies - Projecten - Onderzoek - Internationaal

Advies - Projecten - Onderzoek - Internationaal Advies - Projecten - Onderzoek - Internationaal Praktijk casus van IPM in Chrysant Situatie schets van periode Januari 2014 Juli 2014 Opgesteld door Eric Kerklaan Gewasbescherming specialist bij DLV plant

Nadere informatie

Weerbaar telen. Wat zijn de instrumenten?

Weerbaar telen. Wat zijn de instrumenten? Weerbaar telen. Wat zijn de instrumenten? INHOUD PRESENTATIE 1. Indeling type producten biostimulatoren en andere producten die we op het gewas toepassen 2. Natuurlijke bodemweerbaarheid: relevantie organische

Nadere informatie

Teelt van aardbei. Peilers IPM. 1. Preventie 2. Monitoring 3. Interventie 4. Registratie. Inagro 4/03/2016

Teelt van aardbei. Peilers IPM. 1. Preventie 2. Monitoring 3. Interventie 4. Registratie. Inagro 4/03/2016 Inagro 4/3/216 Teelt van aardbei HOE EEN EFFICIËNTE MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING OPZETTEN IN DE PRAKTIJK Serre, stelling, vollegrond Junidragers & doordragers Diverse klimaatomstandigheden Omschakeling

Nadere informatie

Onderzoek Chrysant door Proeftuin Zwaagdijk. Jeroen Sanders

Onderzoek Chrysant door Proeftuin Zwaagdijk. Jeroen Sanders Onderzoek Chrysant door Proeftuin Zwaagdijk Jeroen Sanders Proeftuin Zwaagdijk: Gestart in 1987 50 medewerkers Ongeveer 700 proeven per jaar Veel onderzoek op locatie Voornaamste teelten Glasgroenten-

Nadere informatie

De 8 principes van IPM in de praktijk

De 8 principes van IPM in de praktijk De 8 principes van IPM in de praktijk Joachim Audenaert 1 Gewasbescherming = Geïntegreerde Bestrijding De weloverwogen combinatie van alle gewasbeschermingstechnieken, met een minimaal risico voor de mens

Nadere informatie

Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS

Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS Vergroening van de landbouw: hoe maken we stappen/ hoe maken we sprongen? Jolanda Wijsmuller, BCS Markt trends Vraag naar veilig en duurzaam geteeld voedsel Sterkere focus op voedselkwaliteit en gezonde

Nadere informatie

Studiedag knolbegonia, FYTOLICENTIE - IPM. F. Goossens. Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Ontwikkeling

Studiedag knolbegonia, FYTOLICENTIE - IPM. F. Goossens. Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Ontwikkeling Studiedag knolbegonia, 14 01 2013 FYTOLICENTIE - IPM F. Goossens Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Ontwikkeling EUROPESE RICHTLIJN (2009/128/EC ) tot vaststelling van een kader voor communautaire

Nadere informatie

I GEÏNTEGREERDE TEELT

I GEÏNTEGREERDE TEELT I GEÏNTEGREERDE TEELT Geïntegreerde teelt RICHTLIJN 2009/128/EG VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 21 oktober 2009 tot vaststelling van een kader voor communautaire actie ter verwezenlijking van

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11435 1 maart 2018 Besluit van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit 21 februari 2018, nr. 18028493, houdende

Nadere informatie

IPM als basis voor een

IPM als basis voor een als basis voor een moderne landbouw Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Landbouw en Visserij 1 Integrated Pest Management - Wetgevend kader 1. Verordening 1107/2009/EG voor het op de

Nadere informatie

Aanleren van monitoringstechnieken, sleutel tot succes van biologische gewasbescherming in aardbei

Aanleren van monitoringstechnieken, sleutel tot succes van biologische gewasbescherming in aardbei Aanleren van monitoringstechnieken, sleutel tot succes van biologische gewasbescherming in aardbei Bladluizen, trips en kasspintmijt beheersen Aziatische fruitvlieg monitoren Van gangbare bestrijding naar

Nadere informatie

IPM RICHTLIJNEN-CHECKLIST- LOONSPROEIERS. Annie Demeyere Afdeling duurzame landbouwontwikkeling

IPM RICHTLIJNEN-CHECKLIST- LOONSPROEIERS. Annie Demeyere Afdeling duurzame landbouwontwikkeling IPM RICHTLIJNEN-CHECKLIST- LOONSPROEIERS Annie Demeyere Afdeling duurzame landbouwontwikkeling Wetgeving Richtlijn 2009/128 voor een duurzaam gebruik van pesticiden Hoofdstuk 1 definities art 3 6. geïntegreerde

Nadere informatie

Geïntegreerde gewasbescherming nader beschouwd

Geïntegreerde gewasbescherming nader beschouwd Tussenevaluatie van de nota Gezonde Groei, Duurzame Oogst Aaldrik Tiktak, Daan Boezeman, Albert Bleeker, Roos den Uyl, Martha van Eerdt, Ron Franken, Jan van Dam, Sonja Kruitwagen #EvaluatieGGDO Evaluatie

Nadere informatie

BIOLOGISCHE ALTERNATIEVEN IN DE AARDBEITEELT. Céline De Baere Crop specialist

BIOLOGISCHE ALTERNATIEVEN IN DE AARDBEITEELT. Céline De Baere Crop specialist BIOLOGISCHE ALTERNATIEVEN IN DE AARDBEITEELT Céline De Baere Crop specialist Inhoudsopgave Wat gaan we bespreken? Trips bestrijding resultaten proef Proefcentrum Hoogstraten Bladluis bestrijding Flying

Nadere informatie

Biologische controle van bladluizen: BerryProtect en beproefde concept

Biologische controle van bladluizen: BerryProtect en beproefde concept Biologische controle van bladluizen: BerryProtect en beproefde concept Studiedag Klein- en Steenfruit Woensdag 19 februari 2013 Introductie Bladluizen: een van de voornaamste problemen in kleine fruiten

Nadere informatie

Kruip in de huid van trips: invloed van gewas en klimaat op gedrag en bestrijding

Kruip in de huid van trips: invloed van gewas en klimaat op gedrag en bestrijding Kruip in de huid van trips: invloed van gewas en klimaat op gedrag en bestrijding Gerben Messelink Wageningen University & Research, BU Glastuinbouw Gewasgezondheidsdag, 8 maart 2018 trips adulten eieren

Nadere informatie

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2000-2012 Indicator 30 maart 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 2)

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 2) Redactie Nieuwsbrief : PCS, Adviesdienst Gewasbescherming: Marc Vissers, Joachim Audenaert, Bart Haleydt, Ruth Verhoeven Vlaamse Overheid: Frans Goossens Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische

Nadere informatie

WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN

WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN BIO? DA S LOGISCH! INTROLES VOOR DE 2 e GRAAD 1 LESUUR WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN 2 BIO? DA S LOGISCH? - WERKBLADEN VIDEO: GEERT HOSTE Wat is biologische voeding? Schrijf zoveel mogelijk termen op die

Nadere informatie

PlantgezondheidEvent. 23 maart 2017

PlantgezondheidEvent. 23 maart 2017 PlantgezondheidEvent 23 maart 2017 PPS Het Nieuwe Doen in Plantgezondheid Trekkers: Willem Jan de Kogel (Wageningen University & Research) Helma Verberkt (LTO Glaskracht Nederland) Annet Zweep (ministerie

Nadere informatie

Duurzaam en helder naar de toekomst

Duurzaam en helder naar de toekomst Duurzaam en helder naar de toekomst De visie en ambitie van Nefyto Visie Voor een productieve en duurzame landen tuinbouw is geïntegreerde gewasbescherming een belangrijke voorwaarde. Deze land- en tuinbouw

Nadere informatie

Evenwicht in de volkstuin? april 1, 2014 DLV Plant

Evenwicht in de volkstuin? april 1, 2014 DLV Plant Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Belangrijk om te weten: Algemeen: Fosfaat, kali, magnesium Op zand: ph en o.s. Op klei: % slib Bodemmonster Fosfaat laag: voldoende bemesten

Nadere informatie

Voor een. gezonde groei. Sivanto, de nieuwe aanwinst in de insectenbestrijding in de glastuinbouw

Voor een. gezonde groei. Sivanto, de nieuwe aanwinst in de insectenbestrijding in de glastuinbouw Voor een gezonde groei Sivanto, de nieuwe aanwinst in de insectenbestrijding in de glastuinbouw 2 Stemona japonica Over Sivanto Prime Met de komst van Sivanto Prime hebben telers de beschikking over een

Nadere informatie

IPM WETGEVING RICHTLIJNEN CHECKLIST Annie Demeyere Dienst Voorlichting

IPM WETGEVING RICHTLIJNEN CHECKLIST Annie Demeyere Dienst Voorlichting IPM WETGEVING RICHTLIJNEN CHECKLIST Annie Demeyere Dienst Voorlichting IPM-wetgeving-richtlijnen Europese wetgeving Vlaamse implementatie: NAPAN Vlaams Actieplan Duurzaam Gebruik van Pesticiden BVR toepassing

Nadere informatie

25 jaar NAV NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030

25 jaar NAV NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030 25 jaar NAV 1 NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030 Visie NAV 2 Visie NAV: Een goed inkomen voor akkerbouwers Economisch en maatschappelijk duurzame akkerbouw Gewenste situatie: Nederlandse boeren

Nadere informatie

NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT. Femke Temmerman, Inagro

NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT. Femke Temmerman, Inagro NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT Femke Temmerman, Inagro INHOUD 01_ Natuurlijke vijanden 02_ FAB? 03_ Onderzoek 2009 2012 04_ Besluiten 01_ NATUURLIJKE VIJANDEN IN GRANEN Natuurlijke vijanden

Nadere informatie

Van gewasbescherming naar integrale aanpak plantgezondheid

Van gewasbescherming naar integrale aanpak plantgezondheid Van gewasbescherming naar integrale aanpak plantgezondheid Helma Verberkt Beleidsspecialist Gewasbescherming / Plantgezondheid LTO Glaskracht Nederland 4 december 2013 Ontwikkelingen op nationaal en Europees

Nadere informatie

Problemen met insecticiden en bestuiving in de tuinbouw Guido Sterk IMP Impact 2018

Problemen met insecticiden en bestuiving in de tuinbouw Guido Sterk IMP Impact 2018 Problemen met insecticiden en bestuiving in de tuinbouw 2018 Guido Sterk IMP Impact 2018 IPM Impact Linter Belgium IPM Impact Linter Guido sterk Marien bioloog Vrije Universiteit Brussel Opzoekingsstation

Nadere informatie

Gedragscode met betrekking tot het gebruik van pesticiden op volkstuinenpark Slotenkouter.

Gedragscode met betrekking tot het gebruik van pesticiden op volkstuinenpark Slotenkouter. vzw Volkstuin Werk van den Akker Sint-Amandsberg Koninklijke Vereniging Maatschappelijke zetel: Sint-Dorotheastraat 80 B-9040 Gent Gedragscode met betrekking tot het gebruik van pesticiden op volkstuinenpark

Nadere informatie

VOORKOMEN EN BEHEERSEN VAN PLAGEN: EEN KUNST APART

VOORKOMEN EN BEHEERSEN VAN PLAGEN: EEN KUNST APART VOORKOMEN EN BEHEERSEN VAN PLAGEN: EEN KUNST APART J.C. van Lenteren en M. Dicke Laboratorium voor Entomologie, Wageningen Universiteit Vanaf het ontstaan van de landbouw - zo n 10.000 jaar geleden - tot

Nadere informatie

Dilemma s biodiversiteit en gewasbescherming landbouwbedrijf.

Dilemma s biodiversiteit en gewasbescherming landbouwbedrijf. Dilemma s biodiversiteit en gewasbescherming landbouwbedrijf. Gewasbescherming en FAB: Functionele Agro Biodiversiteit: Conflicterend of aanvullend? Gewasbescherming en FAB: De akkerrand als oplossing?

Nadere informatie

Bodemmonster Bodemmonster

Bodemmonster Bodemmonster Evenwicht in de volkstuin? Evenwichtige bemesting Bodemmonster Bodemmonster Belangrijk om te weten: Fosfaat laag: voldoende bemesten Kali laag: voldoende bemesten of bijsturen Magnesium laag: bijsturen

Nadere informatie

Bermen en akkerranden. Voor natuurlijke plaagbeheersing. Ir. Bert Van Gils. 02/10/2012, Oedelem

Bermen en akkerranden. Voor natuurlijke plaagbeheersing. Ir. Bert Van Gils. 02/10/2012, Oedelem Bermen en akkerranden Voor natuurlijke plaagbeheersing Ir. Bert Van Gils 2/1/212, Oedelem Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Plant www.ilvo.vlaanderen.be Beleidsdomein Landbouw en Visserij

Nadere informatie

Verslag geïntegreerde bestrijding in de teelt van anjer.

Verslag geïntegreerde bestrijding in de teelt van anjer. Verslag geïntegreerde bestrijding in de teelt van anjer. Onderzoeksperiode 2009 Inhoud Inleiding... 2 Werkwijze... 2 Resultaten... 4 Discussie en conclusie... 8 1 Inleiding De anjerteelt heeft het onderzoeksproject

Nadere informatie

IPM IN DE BIETENTEELT T IS NIE MOEILIJK, T IS GEMAKKELIJK

IPM IN DE BIETENTEELT T IS NIE MOEILIJK, T IS GEMAKKELIJK IPM IN DE BIETENTEELT T IS NIE MOEILIJK, T IS GEMAKKELIJK Januari 2014 Barbara Manderyck KBIVB ADLO project: de weg naar duurzame landbouw verder zetten! www.inagro.be www.lcg.be www.irbab kbivb.be www.pcainfo.be

Nadere informatie

Omschakelen naar biologische teelt van aardbeien

Omschakelen naar biologische teelt van aardbeien Omschakelen naar biologische teelt van aardbeien Hoe aanpakken? Welke stappen zetten? Bepalen waarom je wenst om te schakelen Persoonlijke overtuiging Vraag van consument of afzet In functie van concept

Nadere informatie

Advies - Projecten - Onderzoek - Internationaal

Advies - Projecten - Onderzoek - Internationaal Advies - Projecten - Onderzoek - Internationaal Praktijk schets van IPM in Pot Anthurium Situatie schets van periode 1 januari tot 1 juli 2014 Opgesteld door Eric Kerklaan Gewasbescherming specialist bij

Nadere informatie

Raad van de Europese Unie Brussel, 24 juli 2017 (OR. en)

Raad van de Europese Unie Brussel, 24 juli 2017 (OR. en) Raad van de Europese Unie Brussel, 24 juli 2017 (OR. en) 11470/17 ADD 1 AGRILEG 145 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 20 juli 2017 aan: de Europese Commissie het secretariaat-generaal van de Raad Nr. Comdoc.:

Nadere informatie

VOLSOG. Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM)

VOLSOG. Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM) VOLSOG Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM) Functionele Agro-Biodiversiteit (FAB) = de natuurlijke soortenrijkdom van planten en dieren die nuttige functies

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

FAB2 Onderdeel Bovengronds

FAB2 Onderdeel Bovengronds FAB2 Onderdeel Bovengronds Universiteit van Amsterdam (IBED): Paul van Rijn (voorheen NIOO) Wageningen UR: Marian Vlaswinkel, Frans van Alebeek (PPO) Janneke Elderson, Eefje den Belder (PRI) Centrum Landbouw

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 15391 4 juni 2014 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken, van 21 mei 2014, nr. 14087404, houdende tijdelijke

Nadere informatie

Infoblad gewassen. rozen. IPM-strategie voor rozen

Infoblad gewassen. rozen. IPM-strategie voor rozen GEBRUIKT U CHEMICALIËN? CONTROLEER DAN OP ONZE WEBSITE, www.biobest.be, OF ZE VERENIGBAAR ZIJN MET ONZE NUTTIGE INSECTEN Infoblad gewassen rozen IPM-strategie voor rozen Infoblad gewassen Rozen Waarom

Nadere informatie

Vriend of vijand. Hiervan wordt gebruik gemaakt bij

Vriend of vijand. Hiervan wordt gebruik gemaakt bij Intermezzo Vriend of vijand Jeroen van Schelt Koppert Biological Systems is een voorbeeld van een Nederlands bedrijf waarin op hoog niveau ecologische kennis wordt toegepast. Hoewel het bedrijf bij de

Nadere informatie

( BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw. Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE

( BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw. Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE Een krop sla zonder gif Biologische aardappelen, granen en groenten

Nadere informatie

Van Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit. Dave Dirks, 26 januari 2017, Maasbree

Van Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit. Dave Dirks, 26 januari 2017, Maasbree Van Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit Dave Dirks, 26 januari 2017, Maasbree Inhoudsopgave: - Waarom bloemrijke akkerranden? - Verschillende randen voor verschillende doelen. - Natuurlijke

Nadere informatie

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 1)

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 1) Redactie Nieuwsbrief : PCS, Adviesdienst Gewasbescherming: Marc Vissers, Joachim Audenaert, Bart Haleydt, Ruth Verhoeven Vlaamse Overheid: Frans Goossens Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische

Nadere informatie

Gebruik lijst erkende insecticiden en fungiciden in sierteeltgewassen

Gebruik lijst erkende insecticiden en fungiciden in sierteeltgewassen Gebruik lijst erkende insecticiden en fungiciden in sierteeltgewassen Liesbet Blindeman Destelbergen 10 december 2013 Productkeuze EFFICIENT GEWASVEILIG MINIMALE NEVENEFFECTEN MINIMALE RISICO S Overzichtsposters

Nadere informatie

Duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen

Duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen Duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen Fytolicentie - IPM Stand van zaken Opleiding: basis-aanvullend Aanvragen na overgangsperiode Marleen Mertens Wetgeving richtlijn 2009/128: duurzaam gebruik

Nadere informatie

Consultancy duurzaam gebruik van meeldauwmiddelen

Consultancy duurzaam gebruik van meeldauwmiddelen Consultancy duurzaam gebruik van meeldauwmiddelen DLV Plant Postbus 7001 6700 CA Wageningen Agro Business Park 65 6708 PV Wageningen T 0317 49 15 78 F 0317 46 04 00 In opdracht van: Begeleidende groep

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB biologie CSE KB. tijdvak 1

Bijlage VMBO-KB biologie CSE KB. tijdvak 1 Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 1 biologie CSE KB. KB-0191-a-12-1-b Glastuinbouw informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 5 en beantwoord dan vraag 38 tot en met 46. Bij het beantwoorden van die vragen

Nadere informatie

Nematodenproef bestrijding dennenprocessierups Thaumetopoea pityocampa

Nematodenproef bestrijding dennenprocessierups Thaumetopoea pityocampa Nematodenproef bestrijding dennenprocessierups Thaumetopoea pityocampa Spanje, Javea, Cap Sant Antoni december 2013 - februari 2014 Door: Silvia Hellingman-Biocontrole Onderzoek en Advies en Jan van Eijle

Nadere informatie

Weekhuidmijten bij azalea:

Weekhuidmijten bij azalea: Weekhuidmijten bij azalea: geïntegreerd bestrijden van de plaag Els Mechant IWT-project (LO: 100859): Plantresistentie tegen Polyphagotarsonemus latus in de sierteelt ADLO-project (2013-15): Geïntegreerde

Nadere informatie

Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid ONTWERPRESOLUTIE

Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid ONTWERPRESOLUTIE Europees Parlement 2014-2019 Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid 21.10.2016 2016/2903(RSP) ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van vraag met verzoek om mondeling antwoord B8-0000/2016

Nadere informatie

Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit

Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit Invloed van een bloemenrand op trips en zijn natuurlijke vijanden in aardbei (doordragers) In het kader van het PWO-project: Waarnemen

Nadere informatie

Samenvatting Samenvatting 107 Achtergrond van het onderzoek Plaaginsekten kunnen in (fruit)boomgaarden veel schade veroorzaken. Vaak wordt het optreden van plaaginsekten in boomgaarden tegengegaan door

Nadere informatie

1 Ziekten, plagen en onkruiden 9 1.1 Afwijkingen en oorzaken 9 1.2 Ziekten en plagen 12 1.3 Onkruiden 34 1.4 Afsluiting 38

1 Ziekten, plagen en onkruiden 9 1.1 Afwijkingen en oorzaken 9 1.2 Ziekten en plagen 12 1.3 Onkruiden 34 1.4 Afsluiting 38 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Ziekten, plagen en onkruiden 9 1.1 Afwijkingen en oorzaken 9 1.2 Ziekten en plagen 12 1.3 Onkruiden 34 1.4 Afsluiting 38 2 Geïntegreerde gewasbescherming 40 2.1 Convenant

Nadere informatie

Invloed van een bloemenrand op trips en zijn natuurlijke vijanden in aardbei (doordragers)

Invloed van een bloemenrand op trips en zijn natuurlijke vijanden in aardbei (doordragers) Invloed van een bloemenrand op trips en zijn natuurlijke vijanden in aardbei (doordragers) Project: Waarnemen van tripsen op aardbeien voor de regio Oost-Vlaanderen, naar een duurzame beheersing d.m.v.

Nadere informatie

Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit

Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit Invloed van een bloemenrand op trips en zijn natuurlijke vijanden in aardbei (doordragers) In het kader van het PWO-project: Waarnemen

Nadere informatie