Is mijn kind gezond? Onderzoeken tijdens de zwangerschap en hun gevolgen

Transcriptie

1 Is mijn kind gezond? Onderzoeken tijdens de zwangerschap en hun gevolgen Van gezonde geslachtscel tot gezond kind Infoavond Vrouwenkliniek Ellen Roets Prenatale diagnostiek Vrouwenkliniek 23 november

2 Aangeboren afwijkingen 3-5% van geboorten Oorzaken Genetisch : door fouten in erfelijk materiaal Invloeden van buitenaf Multifactorieel : medicatie, straling, Overlap, maar niet hetzelfde : Genetische afwijkingen Structurele afwijkingen of lichamelijke afwijkingen 2

3 3

4 Is mijn kind gezond? Onderzoeken tijdens de zwangerschap Beeldvorming tijdens de zwangerschap Echografie NMR Risicoberekeningen en screeningstesten Invasief onderzoek Gevolgen van onderzoeken Zwangerschapsonderbreking Verderzetting van de zwangerschap 4

5 Echografisch onderzoek laagrisico 1 echo per trimester Eerste trimester Hartactiviteit Termijnbepaling Aantal vruchtjes + aantal moederkoeken Nekplooimeting als screening voor afwijkingen 11w /7 w Tweede trimester Lichamelijk nazicht van foetus(sen) Groei 5

6 Echografisch onderzoek laagrisico Derde trimester Groei Lokalisatie van de moederkoek Functie van de moederkoek 6

7 8 weken éénling

8 Dichoriale triamniotische drieling 9 weken

9 1 e trimester : nekplooimeting

10 Gespleten lip

11 Hydranencefalie (gestoorde aanleg hersenen)

12 Jongen Meisje

13 Ademhaling : in- en uitademen van vruchtwater

14 NMR Aanvullend onderzoek Centraal zenuwstelsel Maag-darmstelsel, lever, milt Longvolume Minder waardevol bij Hartafwijkingen skeletafwijkingen 16

15 NMR

16 Is mijn kind gezond? Onderzoeken tijdens de zwangerschap Beeldvorming tijdens de zwangerschap Echografie NMR Risicoberekeningen en screeningstesten Invasief onderzoek Gevolgen van onderzoeken Zwangerschapsonderbreking Verderzetting van de zwangerschap 18

17 Risico op genetische afwijkingen 19

18 Risicoberekening A priori risico = achtergrond risico Leeftijd Ras Toevoeging van echografische / serumparameters Berekening van nieuw, nauwkeuriger risico T21 T18 T13 Neuraalbuisdefecten groeiachterstand zwangerschapsvergiftiging 20

19 Risk (%) 100 CRL: 54 mm /100 1,5 2, : 600 1: Age (years)

20 Risicoberekening Combinatietest Eerste trimester APR + nekplooi + bloedname 1 e trim Triple test Tweede trimester APR + bloedname 2 e trim 22

21 NIPT Niet-Invasieve Prenatale Test Niet langer op basis van bloedname, echografische beelden, maar meting van genetisch materiaal in bloed van de moeder 23

22 Is mijn kind gezond? Onderzoeken tijdens de zwangerschap Beeldvorming tijdens de zwangerschap Echografie NMR Risicoberekeningen en screeningstesten Invasief onderzoek Gevolgen van onderzoeken Zwangerschapsonderbreking Verderzetting van de zwangerschap 24

23 Invasieve testen Vlokkentest weken Cellen van de moederkoek, NIET van de baby! Genetisch onderzoek cave mozaïcisme Vruchtwaterpunctie >15 weken Cellen uit het vruchtwater : huid en vliezen = baby Genetisch onderzoek - Onderzoek naar infecties Navelstrengpunctie >15 weken Extra risico Enkel voor therapie : transfusie 25

24 Vlokkentest

25 Navelstrengpunctie : transfusie

26 Is mijn kind gezond? Onderzoeken tijdens de zwangerschap Beeldvorming tijdens de zwangerschap Echografie NMR Risicoberekeningen en screeningstesten Invasief onderzoek Gevolgen van onderzoeken Zwangerschapsonderbreking Verderzetting van de zwangerschap 28

27 Zwangerschapsafbreking Art 350 SW : Er is evenwel geen misdrijf wanneer de zwangere vrouw die door haar toestand in een noodsituatie verkeert, een geneesheer verzoekt haar zwangerschap af te breken en indien de zwangerschapsafbreking uitgevoerd wordt onder de volgende voorwaarden : 1 (wijze) a) de zwangerschapsafbreking moet plaatsvinden vóór het einde van de twaalfde week na de bevruchting; b) de zwangerschapsafbreking moet onder medisch verantwoorde omstandigheden door een geneesheer ( ) 2 De geneesheer tot wie een vrouw zich wendt om haar zwangerschap te laten afbreken, moet a) de vrouw inlichten over de onmiddellijke of toekomstige medische risico's waaraan zij zich blootstelt door het afbreken van de zwangerschap; 29

28 Zwangerschapsafbreking Art 350 SW : 1 (..) 2 De geneesheer tot wie een vrouw zich wendt om haar zwangerschap te laten afbreken, moet ( ) c) zich vergewissen van de vaste wil van de vrouw om haar zwangerschap te laten afbreken ( ) 3 De geneesheer kan de zwangerschapsafbreking niet eerder verrichten dan zes dagen na de eerste raadpleging en nadat de vrouw, de dag van de ingreep, schriftelijk te kennen heeft gegeven dat ze vastbesloten is de ingreep te ondergaan. Deze verklaring moet bij het medisch dossier worden gevoegd. 30

29 Zwangerschapsafbreking Art 350 SW : 1 (..) 4 Na de termijn van twaalf weken kan de zwangerschap onder de voorwaarden bepaald onder het 1, b), het 2 en het 3 slechts worden afgebroken, indien het voltooien van de zwangerschap een ernstig gevaar inhoudt voor de gezondheid van de vrouw of indien vaststaat dat het kind dat geboren zal worden, zal lijden aan een uiterst zware kwaal die als ongeneeslijk wordt erkend op het ogenblik van de diagnose. In dat geval moet de geneesheer tot wie de vrouw zich heeft gewend, de medewerking vragen van een tweede geneesheer, wiens advies bij het dossier moet worden gevoegd. 5 ( contraceptiva...) 6 Geen geneesheer, geen verpleger of verpleegster, geen lid van het paramedisch personeel kan gedwongen worden medewerking te verlenen aan een zwangerschapsafbreking. 31

30 Commissie voor medische ethiek Gecoördineerde wet op de Ziekenhuizen Art. 70ter. Ieder ziekenhuis moet beschikken over een plaatselijk ethisch comité ( ) via een samenwerkingsakkoord tussen ziekenhuizen mag aangeboden worden ( ) Het comité oefent volgende opdrachten uit telkens het een verzoek in die zin ontvangt 1 een begeleidende en raadgevende opdracht met betrekking tot de ethische aspecten van de ziekenhuiszorg; 2 een ondersteunende opdracht bij beslissingen over individuele gevallen inzake ethiek; 3 een adviserende opdracht met betrekking tot alle protocollen inzake experimenten op mensen en op reproductief menselijk materiaal.( ) 32

31 Praktisch Consultatie Expertadvies ter zake Herhalen, herhalen, herhalen Nieuwe afspraak op korte termijn Wat is ernstig en ongeneeslijk? Overleg : onderling of via EC? Vanaf welke termijn? Tot welke termijn? 33

32 Verderzetting van de zwangerschap Planning bevalling in optimale omstandigheden voor zowel moeder als kind Nauwgezette opvolging tijdens de zwangerschap met aandacht voor mogelijke complicaties Multidisciplinaire begeleiding Experten ter zake : herhaalde uitleg (cardio, ortho, neo, ) teams Psychologische begeleiding / sociale assistentie / levensbeschouwelijke steun Andere info-/hulpkanalen vb. Gezin en handicap, K&G, Magenta, lotgenotencontact 34

33 Besluit Prenatale diagnostiek : meer dan enkel medische zorg Aandacht voor patient en situatie, individuele beslissing, geen sprake van precedenten 35