EUROPESE COMMISSIE. Brussel, SG-Greffe (2005) D/206586

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, SG-Greffe (2005) D/ Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit Zurichtoren Muzenstraat WB Den Haag Ter attentie van: De heer Chris A. Fonteijn Voorzitter van het college Fax: Geachte heer Fonteijn, Onderwerp: Zaak NL/2005/0287 tot NL/2005/0296: Retailmarkten voor toegang; Zaak NL/2005/0293 verkeer van vast naar mobiel; Zaak NL/2005/0294 smalbandig dataverkeer; Zaak NL/2005/0295 verkeer naar informatienummers; Zaak NL/2005/0296 verkeer naar persoonlijke assistentdiensten Opmerkingen overeenkomstig Artikel 7(3) of Richtlijn 2002/21/EG 1 : I. PROCEDURE Op 4 november 2005 heeft de Commissie een aantal kennisgevingen geregistreerd van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit ( OPTA ) betreffende de retailmarkten voor toegang en verkeer in Nederland. De nationale consultatie 2 werd op 20 juli 2005 gepubliceerd en duurde zes weken. 1 Richtlijn 2002/21/EC van het Europees Parlement en de Raad van 7 maart 2002 inzake een gemeenschappelijk regelgevingskader voor elektronische-communicatie netwerken en diensten ( de Kaderrichtlijn ), PB L 108, , blz Overeenkomstig Artikel 6 van de Kaderrichtlijn. Commission européenne, B-1049 Bruxelles / Europese Commissie, B-1049 Brussel - Belgium. Telephone: (32-2)

2 Op 18 november 2005 verzonden de diensten van de Commissie een schriftelijke aanvraag voor verdere toelichting naar OPTA. De gevraagde informatie werd ontvangen op 23 november Overeenkomstig Artikel 7(3) van de Kaderrichtlijn kunnen nationale regelgevende instanties (NRIs) en de Commissie de betrokken NRI hun opmerkingen over de ontwerpmaatregel meedelen. II. BESCHRIJVING VAN DE ONTWERPMAATREGEL II 1. Marktdefinitie Retailmarkten voor toegang OPTA onderscheidt twee retailmarkten voor toegang, (1) een markt voor laagcapacitaire aansluitingen, welke telefoonaansluitingen bevat met minder dan twee spraakkanalen, b.v. analoge, ISDN1 en ISDN 2 aansluitingen (NL/2005/0287); en (2) een markt voor hoogcapacitaire aansluitingen, welke telefoonaansluitingen bevat met meer twee spraakkanalen b.v. ISDN 15, ISNDN 20 en ISDN 30 aansluitingen (NL/2005/0288). OPTA rechtvaardigt dit onderscheidt naar capaciteit in plaats van naar type afnemers (de Aanbeveling gaat uit van een onderscheid tussen toegang voor particuliere en niet-particuliere gebruikers) door te wijzen op de overlap in de vraag van zakelijke en particuliere gebruikers naar bepaalde aansluitingen: 99,7% van de gebruikers maken gebruik van laagcapacitaire aansluitingen die geschikt zijn voor één of meer aansluitingen, terwijl de eerstvolgende categorie bestaat uit toegang via ISDN 15 (levert 15 spraakkanalen). Retailmarkten voor verkeer Wat betreft de markten voor verkeer maakt OPTA een onderscheid tussen (i) lokaal/nationaal verkeer (NL/2005/0289 en NL/2005/0291), (ii) internationaal verkeer (NL/2005/0290 en NL/2005/0292), (iii) verkeer van vast naar mobiel (NL/2005/0293); (iv) smalbandig dataverkeer (NL/2005/0294); verkeer naar informatienummers (NL/2005/0295); en verkeer naar persoonlijke assistentdiensten (NL/2005/0296). OPTA stelt dat, als gevolg van de significant verschillende tariefstructuur op retailniveau, verkeer naar informatienummers, verkeer van vast naar mobiel en verkeer naar persoonlijke assistentdiensten separate markten vormen. Volgens OPTA zijn er geen relevante factoren die een onderscheid rechtvaardigen tussen particuliere and niet-particuliere gebruikers. VoB is inbegrepen in de markten voor toegang en verkeer Toegang tot spraaktelefonie verzorgd over een breedbandaansluiting (hierna aangeduid als managed VoB ) is inbegrepen in de marktafbakening. OPTA overweegt dat er een onderscheid moet worden gemaakt tussen VoB verzorgd door derde partijen, (unmanaged VoB) and VoB verzorgd door aanbieders van breedbandtoegang (managed VoB). Voor unmanaged VoB is het vereist om software te installeren op een computer. Bovendien heeft unmanaged 2

3 VoB volgens OPTA vaak niet dezelfde kwaliteit als traditionele vaste telefonie. Vaak is er ook nog een oortelefoon en een microfoon nodig en moet de computer ingeschakeld blijven om inkomende gesprekken te ontvangen. OPTA stelt dat op dit moment omstreeks huishoudens al een abonnement hebben op VoB diensten. OPTA verwacht dat aan het einde van 2007 tussen and 2 miljoen aansluitingen op basis van VoB zullen zijn gerealiseerd. Een kabelaanbieder die een groot deel van dit succes voor zijn rekening neemt rekent een maandelijks abonnement en tarieven voor verkeer overeenkomend met de tariefstructuur die aanbieders van PSTN ( klassieke telefonie) hanteren. Geografische markt De relevante geografische markten uit de kennisgevingen omvatten geheel Nederland. II. 2. Beoordeling van aanmerkelijke marktmacht (AMM) OPTA merkt op dat KPN gedurende de reguleringsperiode in alle retailmarkten een marktaandeel zal behouden van meer dan 50% -behalve in de markt voor internationaal verkeer- op basis van prospectieve analyse, rekening houdend met regulering op wholesaleniveau, en opkomende concurrentie van aanbiedingen gebaseerd op VoB. Huidig marktaandeel van KPN Inschatting van het marktaandeel van KPN aan het einde van de reguleringsperiode Laagcapacitaire aansluitingen % % Hoogcapacitaire aansluitingen % % Lokaal/nationaal verkeer % % Internationaal verkeer % % Verkeer van vast naar mobiel % % Smalbandig dataverkeer % % Verkeer naar informatie nummers % % Verkeer naar persoonlijke assistentdiensten % % Teneinde haar conclusie bij de AMM-positie van KPN te ondersteunen neemt OPTA ook andere aspecten in overweging, zowel de technologische voorsprong, schaalvoordelen en verticale integratie, als het ontbreken van kopersmacht die een tegenwicht kan vormen. 3

4 OPTA wijst in het bijzonder op de lage mate van kopersmacht (lage prijssensitiviteit van de klanten van KPN), technologische superioriteit en het vermogen van KPN om selectieve kortingen aan te bieden op terreinen waar concurrentie zou kunnen ontstaan. Wat betreft de markt voor internationaal verkeer verwacht OPTA dat het marktaandeel van KPN zal dalen tot onder 50% gedurende de reguleringsperiode. Bovendien is de concurrentie op deze markt, in tegenstelling tot de andere retailmarkten, bijzonder intens als gevolg van het grote aantal aanbieders (meer dan 100). De corresponderende wholesalemarkten laten ook een groter aantal aanbieders zien. Daarom is OPTA voornemens KPN aan te wijzen als partij met AMM op alle retailmarkten, behalve op de markt voor internationaal verkeer. II.3. Reguleringsmaatregelen OPTA stelt voor om aan KPN de volgende verplichtingen op te leggen: Kostentoerekening inclusief gescheiden boekhouding: KPN dient een kostentoerekeningssysteem ter goedkeuring voor te leggen aan OPTA. Prijsregeluring: op grond van boekhoudkundige informatie is OPTA voornemens om een ondergrens en een bovengrens te bepalen voor alle enkele en gebundelde retaildiensten die KPN levert. Als KPN er zeker van is dat het voorgenomen retail tarief valt binnen de bepaalde ruimte, dan hoeft het tarief niet vooraf door OPTA te worden goedgekeurd. Evenwel wordt wat betreft laagcapacitaire toegang slechts een bovengrenstoets toegepast. In de corresponderende wholesalemarkt is OPTA voornemens om een retail-minus verplichting op te leggen, welke prijssqueeze zou moeten voorkomen. Voor VoB diensten zal lichtere regulering gelden. Deze diensten zullen onderworpen worden aan een andere ondergrenstoets, welke de efficiëntere kostenstructuur van deze diensten in vergelijking tot diensten gebaseerd op PSTN tot uitdrukking brengt. Tenslotte zal VoB in het geheel niet worden onderworpen aan bovengrensregulering 3. Non-discriminatie Transparantie III. OPMERKINGEN 3 Eindgebruikers kunnen altijd terug gaan naar diensten op basis van PSTN, op welke diensten bovengrensregulering van toepassing is. 4

5 De Commissie heeft de kennisgevingen en de verdere toelichting verstrekt door OPTA onderzocht en heeft de volgende opmerkingen 4. (1) Nauwere marktafbakening OPTA bakent bepaalde markten nauwer af dan is voorzien in de Aanbeveling. In het bijzonder bepaalt OPTA afzonderlijke markten voor verkeer van vast naar mobiel, smalbandig dataverkeer, verkeer naar informatienummers en verkeer naar persoonlijke assistentdiensten. De Commissie is er niet van overtuigd dat een dergelijke nauwe marktafbakening gerechtvaardigd is. Evenwel heeft dat in deze zaak geen enkele invloed op de AMM-aanwijzing, noch op de opgelegde verplichtingen, zodat de exacte marktafbakening in deze zaken open kan blijven. (2) VoB geschiktheid van de verplichtingen De Commissie is van oordeel dat het betrekken van managed VoB-telefonie in de relevante retailmarkten voor toegang en verkeer in deze zaak, en in het licht van de kenmerken van de markten voor toegang en verkeer in Nederland, niet inconsistent is met de Aanbeveling. De regulering van VoB zou de AMM-partij niet moeten beletten om over te schakelen op nieuwe, kostenefficiënte, technologie. In dit verband noemt de Commissie de flexibele benadering in regulering die OPTA voorstelt, welke wordt geïntroduceerd met de ondergrensregulering die rekening houdt met de verschillende kostenstructuren van de producten die gebaseerd zijn op VoB. Overeenkomstig Artikel 7(5) van de Kaderrichtlijn moet OPTA zoveel rekening houden met opmerkingen van andere NRIs en van de Commissie en kan, de uiteindelijke ontwerpmaatregel goedkeuren en, in voorkomend geval, aan de Commissie meedelen. Het standpunt van de Commissie betreft onderhavige kennisgeving, onverminderd de standpunten die zij zou kunnen aannemen ten aanzien van andere ter kennis gebrachte ontwerpmaatregelen. Overeenkomstig punt 12 van Aanbeveling 2003/561/EG 5 zal de Commissie dit document op haar website bekendmaken. De Commissie beschouwt de informatie in dit document als niet-vertrouwelijk. U wordt verzocht de Commissie binnen 3 werkdagen volgend op ontvangst van onderhavig document te informeren 6 indien u van mening bent dat dit document, overeenkomstig communautaire en nationale voorschriften over zakengeheimen en vertrouwelijkheid, vertrouwelijke informatie bevat die u bij publicatie niet vermeld wenst te zien. Dergelijke aanvraag dient u te motiveren Overeenkomstig Artikel 7(3) van de Kaderrichtlijn. Aanbeveling van de Commissie 2003/561/EG van 23 juli 2003 betreffende kennisgevingen, termijnen en raadplegingen als bedoeld in Artikel 7 van Richtlijn 2002/21/EG, PB L 190, , blz. 13. Uw aanvraag moet verstuurd worden per INFSO-COMP-ARTICLE7@cec.eu.int of per fax:

6 6 Voor de Commissie, Viviane Reding Lid van de Commissie