Besluit Openbaar bedrijfsvertrouwelijke passages zijn aangegeven als [bedrijfsvertrouwelijk]

Transcriptie

1 Ons kenmerk: OPTA/EGM/2004/ (openbare versie) Zaaknummer: E Datum: 8 augustus 2004 van het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit op grond van overgangsrechtelijke bepalingen uit artikel 19.5, eerste en achtste lid, van de Telecommunicatiewet, juncto artikelen 35 en 36 van het ONP huurlijnen en telefonie tot goedkeuring van tariefwijzigingen voor bellen vanuit een openbare telefooncel van Koninklijke KPN N.V. 1 Samenvatting Koninklijke KPN N.V. (hierna: KPN) heeft het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (hierna: het college) gevraagd goedkeuring te verlenen voor een zevental wijzigingen van de door haar gehanteerde tarieven voor het bellen vanuit een openbare telefooncel. KPN is als aanbieder van de Universele Dienst (hierna: UD) verplicht openbare telefooncellen te exploiteren. Op 19 mei 2004 is de Wet implementatie Europees regelgevingskader voor de elektronische communicatiesector 2002 in werking getreden, hetgeen tot een nieuwe Telecommunicatiewet (hierna: Tw) heeft geleid. De overgangsrechtelijke bepalingen uit artikel 19.5, eerste en achtste lid, van de Tw stellen het college in staat ook onder de Tw tariefwijzigingen voor vaste openbare telefoondiensten op grond van de artikelen 35 en 36 van het ONP huurlijnen en telefonie (hierna: het Boht) te beoordelen op kostenoriëntatie. In algemene zin houdt de toets op kostenoriëntatie in dat getoetst wordt of de tarieven niet te laag en niet te hoog zijn. Het college beoordeelt om die reden of de dienst niet onder kostprijs wordt aangeboden (ondergrensregulering) en of het op deze dienst behaalde rendement redelijk is (bovengrensregulering). De beoordeling van de ondergrens en bovengrens heeft het college uitgevoerd aan de hand van de gerapporteerde ONP cijfers over 2003 en het door KPN verwachte rendement voor de dienst telefooncellen over Het college constateert dat KPN ook na de voorgestelde tariefwijzigingen een redelijk rendement behaalt op de dienst. Het college is dan ook van oordeel dat de voorgestelde tarieven voldoen aan de eis van kostenoriëntatie en verleent goedkeuring aan de voorgestelde tariefwijzigingen. 2 Verloop van de procedure Per brief van 2 juni 2004, met kenmerk 2004-U RvB, heeft KPN een tariefvoorstel aan het college ter beoordeling voorgelegd. Het college heeft dit tariefvoorstel op 3 juni 2004 ontvangen. Het college heeft per brief van 16 juni 2004, met kenmerk OPTA/EGM/2004/202029, vragen over het 1

2 tariefvoorstel aan KPN gesteld. KPN heeft deze vragen op 15 juli 2004 per brief, met kenmerk 04/041 pricing, beantwoord. Het college heeft op 21 juli 2004 per brief, met kenmerk OPTA/EGM/2004/202604, de beoordelingstermijn van het tariefvoorstel verlengd met drie weken. 3 Tariefvoorstel KPN In de openbare kaart- en munttelefooncellen van KPN worden gesprekken vanaf 1 februari 2002 getarifeerd tegen een vast tarief van 0,10 (inclusief BTW) per puls. De eindgebruikerstarieven voor het bellen naar verschillende bestemmingen zijn echter niet aan elkaar gelijk. Deze verschillende tarieven komen tot stand door de tijdsduur tussen de pulsen langer of korter te maken, al naar gelang of KPN een lager of een hoger gesprekstarief hanteert voor deze bestemming. Het aantal pulsen per minuut bepaalt uiteindelijk het gesprekstarief per minuut dat de eindgebruiker betaalt. Bij het verkrijgen van een verbinding wordt direct 0,10 (inclusief BTW) in rekening gebracht door middel van de zogenaamde starttik. Vervolgens wordt gedurende het gehele gesprek, na de vastgelegde tijdsduur per bestemming, een puls gegeven die bij de eindgebruiker in rekening wordt gebracht. KPN heeft de tarieven onderverdeeld in 23 verschillende zones, welke hieronder in tabel 1 zijn opgenomen. Het tariefvoorstel van KPN betreft de wijziging van de eindgebruikerstarieven van de cursief afgedrukte zones. Zone Omschrijving Huidige pulsduur Nieuwe pulsduur Nationaal 1 Nationaal vast 20 ongewijzigd Nationaal 2 Mobiel Nationaal 3 1 Semafoon van KPN - ongewijzigd Nationaal 4 1 Semafoon van Call Max - ongewijzigd Nationaal 5 1 Semafoon van Seiko - ongewijzigd Nationaal X 8 ongewijzigd Noord Amerika 1 Noord Amerika Noord Amerika 2 3 Aruba 8 13 Noord Amerika 3 Ned. Antillen 9 ongewijzigd Afrika 1 Egypte 4 ongewijzigd Afrika 2 Noord Afrika 9 ongewijzigd Afrika 3 Overig Afrika 3 ongewijzigd Europa 1 Overig Europa Voor deze zones geldt een vast tarief per gesprek, Nationaal 3-0,70, Nationaal 4-0,90 en Nationaal 5-1,20 (alle bedragen zijn inclusief BTW). 2 Voor deze zone geldt een vast tarief per gesprek van 1,40 (inclusief BTW) en een pulsduur. 3 Voorheen cluster Zuid Amerika 2. 2

3 Zone Omschrijving Huidige pulsduur Nieuwe pulsduur Europa 2 Griekenland & Portugal Europa 3 West & Noord Europa Europa 4 Oostenrijk, Tsjechië en Polen 13 ongewijzigd Europa 5 Turkije 11 ongewijzigd Zuid Amerika 1 Zuid Amerika 5 ongewijzigd Oceanië 1 Australië & Oceanië Azië 1 Maleisië & Japan 10 ongewijzigd Azië 2 Indonesië, Thailand en Singapore 5 ongewijzigd Azië 3 Restant Azië 4 ongewijzigd Azië 4 Israël, VAR 4 en Palestina 10 ongewijzigd Tabel 1: Telefoonceltarieven ( 0,10 per puls, inclusief BTW). Uit de bovenstaande tabel blijkt dat KPN voornemens is de eindgebruikerstarieven voor een vijftal zones te verhogen en het tarief voor een tweetal zones te verlagen. KPN geeft aan de tariefwijzigingen per 1 juli 2004 in te willen voeren. Na goedkeuring door het college zal KPN in de Staatscourant melding maken van deze nieuwe tarieven. 4 Juridisch kader Op 19 mei 2004 is de Wet implementatie Europees regelgevingskader voor de elektronische communicatiesector 2002 in werking getreden, hetgeen tot een nieuwe Tw heeft geleid. De bevoegdheid van het college om de door KPN voorgestelde wijziging van de eindgebruikerstarieven te beoordelen berust op de overgangsrechtelijke bepalingen in hoofdstuk 19 van de Tw. Uit artikel 19.5, eerste lid, van de Tw volgt dat aanbieders van vaste openbare telefoonnetwerken of vaste openbare telefoondiensten die op het tijdstip van inwerkingtreding van de eerdergenoemde Wet implementatie Europees regelgevingskader door het college aangewezen zijn op grond van de artikelen 6.4, eerste lid, zoals die luidden voor de inwerkingtreding van de wet, de daaraan verbonden verplichtingen behouden tot de inwerkingtreding van de besluiten, bedoeld in artikel 19.4, eerste lid, Tw. Hiermee worden de besluiten bedoeld waarin, op basis van de uitkomsten van de marktevaluatie, zal worden besloten tot handhaving, wijziging of intrekking van de bestaande aanmerkelijke marktmacht (hierna: AMM) verplichtingen. Als aan de aanwijzing verbonden verplichtingen als bedoeld in artikel 19.5, eerste lid, Tw gelden onder meer de in artikel 7.1 juncto 7.4, tweede lid onder a Tw (oud), genoemde regels met betrekking tot de tarieven voor telefonie. Deze regels zijn uitgewerkt in artikel 35 en artikel 36 van het Boht. Alhoewel het Boht per 19 mei 2004 is ingetrokken bij het universele 4 Verenigde Arabische Emiraten. 3

4 dienstverlening en eindgebruikersbelangen 5 (hierna: het Bude), blijkt uit het achtste lid van artikel 19.5 Tw dat het college 24 maanden na de inwerkingtreding van de Tw, de taken en bevoegdheden behoudt, zoals deze voor de inwerkingtreding van die wet in verband met de verplichtingen, bedoeld in het eerste tot en met het vierde lid van artikel 19.5 aan het college bij of krachtens de hoofdstukken 6 en 7 Tw (oud) zijn opgedragen. Bovengenoemde overgangsrechtelijke bepalingen stellen het college derhalve in staat ook onder de Tw tariefvoorstellen van KPN te beoordelen op basis van het Boht. Artikel 35 van het Boht bepaalt dat een aanbieder van openbare telefoondiensten kostengeoriënteerde tarieven dient vast te stellen. Artikel 36, eerste lid, van het Boht bepaalt dat de eis tot kostenoriëntatie ook van toepassing is op wijzigingen van de eindgebruikerstarieven. Een aanbieder voert de voorgenomen tariefwijzigingen niet in dan nadat het college de voorgenomen tariefwijzigingen heeft goedgekeurd. Dit laatste blijkt uit artikel 36, tweede lid, van het Boht. 5 Overwegingen Hieronder zijn opgenomen de overwegingen van het college ten aanzien van zijn wettelijke bevoegdheid en de beoordeling op kostenoriëntatie van de eindgebruikerstarieven. 5.1 Overwegingen ten aanzien van de wettelijke bevoegdheid De tarieven van een aanbieder die door het college is aangewezen als aanbieder met AMM op de markt voor vaste telefonie dienen kostengeoriënteerd te zijn. Voorgenomen wijzigingen van de eindgebruikerstarieven dienen vooraf door het college goedgekeurd te worden. KPN is door het college aangewezen als partij met AMM op de markt voor vaste telefonie 6. Het college is derhalve bevoegd de voorgenomen tariefwijzigingen te beoordelen op kostenoriëntatie. 5.2 Overwegingen ten aanzien van kostenoriëntatie Het college heeft het tariefvoorstel getoetst aan de wettelijke norm van kostenoriëntatie. In algemene zin houdt deze beoordeling in dat getoetst wordt of de tarieven niet te laag en niet te hoog zijn. In de eerste plaats dient KPN in dit kader aan te tonen dat ze de dienst niet onder kostprijs aanbiedt. In de tweede plaats dient KPN aannemelijk te maken dat er een redelijk rendement op het geïnvesteerde vermogen 7 voor deze dienst behaald wordt. Hierbij beoordeelt het college ook of het verwachte rendement redelijk is Beoordeling Voor de beoordeling van het tariefvoorstel op kostenoriëntatie is gebruik gemaakt van de gegevens uit de ONP rapportage voor spraaktelefonie uit 2001, 2002 en KPN toont aan de hand van deze gegevens aan dat de omzet op deze dienst afneemt als gevolg van een structurele daling van het verkeer vanuit openbare telefooncellen. KPN heeft aan het college een inschatting van de 5 van 7 mei 2004, houdende regels met betrekking tot universele dienstverlening en eindgebruikersbelangen. 6 van 16 december 2002 met kenmerk OPTA/EGM/2002/ Het rendement is bepaald als Return On Assets (hierna: ROA). De ROA wordt als volgt berekend: ROA = (marge + rente)/boekwaarde. 4

5 ontwikkeling van het verkeer vanuit openbare telefooncellen in 2004 ter beschikking gesteld. Hierin geeft KPN aan dat het verkeer vanuit openbare telefooncellen ook in 2004 zal dalen. Het rendement op de dienst openbare telefooncellen zal als gevolg hiervan ook dalen. KPN verwacht evenwel niet dat de afname van verkeer tot een negatief rendement zal leiden. KPN heeft het college inzicht gegeven in de verwachte ontwikkeling van het rendement als gevolg van de voorgestelde tariefwijzigingen. Hierbij is KPN uitgegaan van het totaal verwachte verkeer vanuit telefooncellen in 2004 en de ter beoordeling voorgelegde tarieven. Hieruit blijkt dat de voorgestelde tariefwijzigingen leiden tot een rendementsverbetering van de exploitatie van openbare telefooncellen. Ondanks de verwachte stijging van het rendement op deze dienst, is het college van oordeel dat het verwachte rendement redelijk is. Gelet hierop is het college van oordeel dat de voorgestelde tarieven voldoen aan de eis van kostenoriëntatie. 5.3 Tot slot KPN is als aanbieder van de UD verplicht openbare telefooncellen te exploiteren. Dit blijkt uit artikel 2.2 van het Bude. Voor de UD geldt dat deze voor een ieder in heel Nederland beschikbaar moet zijn tegen een betaalbare prijs en van een bepaalde kwaliteit. De minister van Economische Zaken kan bij ministeriële regeling nader invulling geven aan de betaalbaarheid van de UD. Middels een afschrift van dit besluit zal het college de minister van Economische Zaken informeren over de voorgenomen tariefwijzigingen van KPN met betrekking tot openbare telefooncellen. 6 Dictum Het college besluit op grond van bovenstaande overwegingen en de overgangsrechtelijke bepalingen uit artikel 19.5, eerste lid Tw, dat de artikelen 35 en 36 van het Boht van toepassing verklaart op het tariefvoorstel, goedkeuring te verlenen aan de voorgestelde wijzigingen voor de eindgebruikerstarieven voor bellen vanuit een openbare telefooncel. HET COLLEGE VAN DE ONAFHANKELIJKE POST EN TELECOMMUNICATIE AUTORITEIT, namens het college, hoofd van de afdeling Eindgebruikersmarkt (plv.) mr. F.J.G. van der Plas 5

6 Belanghebbenden die zich met dit besluit niet kunnen verenigen, kunnen binnen zes weken, aanvangende met ingang van de dag na die waarop dit besluit is bekendgemaakt, daartegen een bezwaarschrift indienen bij de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit. Het bezwaarschrift moet worden gericht aan: Het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit Stafafdeling Juridische Zaken Postbus LK Den Haag onder vermelding van bezwaarschrift. Het bezwaarschrift dient te zijn ondertekend en dient in ieder geval de naam en het adres van de indiener, de dagtekening, een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar is gericht, alsmede de gronden van bezwaar te bevatten. Zo mogelijk dienen een afschrift van het besluit en de overige op het bezwaar betrekking hebbende stukken te worden meegezonden. 6