EUROPESE COMMISSIE. Brussel, C(2017) 3463 final. Autoriteit Consument & Markt (ACM) Zurichtoren Muzenstraat WB Den Haag Nederland

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, C(2017) 3463 final Autoriteit Consument & Markt (ACM) Zurichtoren Muzenstraat WB Den Haag Nederland Ter attentie van De heer Henk Don Vicevoorzitter Geachte heer Don, Fax: Betreft: Besluit van de Commissie met betrekking tot: 1. PROCEDURE Zaak NL/2017/1975: Wholesalegespreksafgifte op afzonderlijke openbare telefoonnetwerken, verzorgd op een vaste locatie in Nederland Zaak NL/2017/1976: Wholesalegespreksafgifte op afzonderlijke mobiele netwerken in Nederland Artikel 7, lid 3, van Richtlijn 2002/21/EG: Geen opmerkingen Op 18 april 2017 heeft de Commissie een kennisgeving ontvangen van de Nederlandse nationale regelgevende instantie, de Autoriteit Consument & Markt (ACM) 1, met betrekking tot de markt voor wholesalegespreksafgifte op afzonderlijke openbare telefoonnetwerken op een vaste locatie en de markt voor wholesalegespreksafgifte op afzonderlijke mobiele netwerken 2 in Nederland. 1 2 Overeenkomstig artikel 7 van Richtlijn 2002/21/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 maart 2002 inzake een gemeenschappelijk regelgevingskader voor elektronischecommunicatienetwerken en -diensten (Kaderrichtlijn), PB L 108 van , blz. 33, zoals gewijzigd bij Richtlijn 2009/140/EG, PB L 337 van , blz. 37, en Verordening (EG) nr. 544/2009, PB L 167 van , blz. 12. Stemt overeen met markten nr. 1 en 2 die zijn opgenomen in Aanbeveling 2014/710/EU van de Commissie van 9 oktober 2014 betreffende relevante producten- en dienstenmarkten in de elektronischecommunicatiesector die overeenkomstig Richtlijn 2002/21/EG van het Europees Parlement en de Raad inzake een gemeenschappelijk regelgevingskader voor elektronischecommunicatienetwerken en -diensten aan regelgeving ex ante kunnen worden onderworpen (aanbeveling betreffende relevante markten), PB L 295 van , blz. 79. Europese Commissie, 1049 Brussel, BELGIË Tel

2 De nationale raadpleging 3 heeft plaatsgevonden van 21 november 2016 tot en met 17 januari Op 27 april 2017 is aan de ACM een verzoek om inlichtingen 4 toegezonden en het antwoord daarop is op 2 mei ontvangen. 2. BESCHRIJVING VAN DE ONTWERPMAATREGEL 2.1. Achtergrond De markten voor vaste en mobiele wholesalegespreksafgifte in Nederland zijn eerder ter kennis gebracht van en beoordeeld door de Commissie onder zaaknummer NL/2013/ De ACM stelde vast dat het netwerk van elk van de vaste en mobiele aanbieders een afzonderlijke productmarkt vormt. De ACM wees alle aanbieders van vaste en mobiele gespreksafgifte aan als ondernemingen met aanmerkelijke marktmacht (AMM) op hun respectieve markten. De ACM verplichtte alle AMM-aanbieders toegang te verschaffen, met inbegrip van colocatie en directe interconnectie, terwijl aan aanvullende eisen op het gebied van regelgeving wordt voldaan om onder meer vertraagde aflevering, oneerlijke voorwaarden, kwaliteitsdifferentiatie en strategisch productontwerp te vermijden. De ACM legde bovendien verplichtingen betreffende transparantie 6 en tariefregulering op. Wat betreft de verplichting betreffende tariefregulering stelde de ACM voor om de tarieven voor vaste gespreksafgifte (FTR's) en de tarieven voor mobiele gespreksafgifte (MTR's) te reguleren, alsmede de tarieven voor directe interconnectie in Nederland, op basis van de pure Bulric-methode (Bulric = bottomup long run incremental cost), overeenkomstig de aanbeveling van de Commissie inzake afgiftetarieven 7. De ACM gaf aan dat de pure Bulric-methode passend is door erop te wijzen dat de meeste lidstaten de pure Bulric-methode hebben toegepast om kostengeoriënteerde gespreksafgiftetarieven vast te stellen. De ACM gaf aan dat deze methode het risico op buitensporige prijzen en marge-uitholling tenietdoet, de concurrentie stimuleert alsmede de belangen van de eindgebruikers en de ontwikkeling van de interne markt bevordert. De ACM stelde symmetrische tarieven van 0,108 eurocent/minuut voor FTR's en 1,019 eurocent/minuut voor MTR's voor Overeenkomstig artikel 6 van de kaderrichtlijn. Overeenkomstig artikel 5, lid 2, van de kaderrichtlijn. C(2013) Alleen KPN was, vanwege zijn leidende positie ten opzichte van andere aanbieders van vaste en mobiele gespreksafgifte, verplicht een referentieaanbod bekend te maken voor vaste gespreksafgifte op regionaal niveau. Aanbeveling van de Commissie van 7 mei 2009 inzake de regelgeving voor afgiftetarieven van vaste en mobiele telefonie in de EU (aanbeveling betreffende de afgiftetarieven); PB L 124 van , blz

3 Het besluit van de ACM werd echter aangevochten bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven ("CBb") dat in een voorlopige voorziening heeft bepaald dat gezien de karakteristieke kenmerken van de Nederlandse markt 8 in plaats van pure Bulric een plus Bulric-methode 9 moet worden gebruikt om FTR's en MTR's te bepalen, en dat een vraag betreffende deze kwestie met het oog op een prejudiciële beslissing is voorgelegd aan het Hof van Justitie van de Europese Unie 10. In afwachting van de definitieve uitspraak van het CBb zijn daarom tot nu toe met een plus Bulric-model berekende afgiftetarieven toegepast op de markten voor vaste en mobiele gespreksafgifte 11. De momenteel op basis van plus Bulric toegepaste tariefplafonds zijn 0,302 eurocent/minuut voor FTR's en 1,861 eurocent/minuut voor MTR's Marktafbakening Net als in de vorige marktanalyse stelt de ACM dat het netwerk van elke afzonderlijke aanbieder van vaste of mobiele gespreksafgiftediensten een afzonderlijke relevante markt vormt. Net als in de vorige marktanalyse stelt de ACM voor diensten op geografische nummers, 085-, 088-, 084-/087-, 0970-, 112, en 14xy-, 116xyz en 0970-nummers op te nemen in de relevante productmarkt voor vaste gespreksafgifte. De ACM bevestigt verder de voorgaande definitie van de markt voor mobiele gespreksafgifte, waartoe de 06- en 0970-nummers behoren Vaststelling van aanmerkelijke marktmacht De ACM komt tot de conclusie dat alle aanbieders van vaste en mobiele gespreksafgifte op afzonderlijke netwerken in Nederland AMM hebben. Daarbij zijn onder meer de volgende criteria gehanteerd: i) het marktaandeel van 100 % waarover alle aanbieders van gespreksafgifte op hun eigen netwerk beschikken, ii) de aanwezigheid van absolute toetredingsdrempels, en iii) het ontbreken van tegenwerkende kopersmacht Reguleringsmaatregelen De ACM stelt dat, bij ontstentenis van op vaste en mobiele aanbieders met AMM gerichte reguleringsmaatregelen, een aantal mededingingsbeperkende gedragingen kunnen voorkomen op de markten voor vaste en mobiele gespreksafgifte, zoals In 2011 heeft het CBb de besluiten betreffende tarieven voor vaste en mobiele gespreksafgifte om dezelfde redenen gedeeltelijk nietig verklaard (zaken NL/2010/1079 en NL/2010/1080). Op dat moment had OPTA (de naam die de Nederlandse regelgevende instantie toen had) al voorgesteld om FTR's en MTR's vast te stellen op basis van een pure Bulric-methode. De OPTA kreeg van het CBb de opdracht een nieuw besluit te nemen met betrekking tot de prijsplafonds voor de tarieven van vaste en mobiele gespreksafgifte en voor directe interconnectie op basis van de plus Bulric-methode. Een plus Bulric-aanpak geeft de aanbieder de mogelijkheid een gedeelte van de gemeenschappelijke kosten in verband met de levering van zijn gespreksafgiftediensten terug te winnen. Zie in dit verband de uitspraak in zaak C-28/15 KPN. In haar antwoord op het verzoek om inlichtingen zette de ACM uiteen dat het CBb naar verwachting de komende weken met een definitieve uitspraak komt, maar dat dit ook later kan zijn. 3

4 buitensporige tarieven, marge-uitholling en discriminatie (achterhouden van informatie, vertragingstactieken, onbillijke voorwaarden enz.) Teneinde deze potentiële mededingingsbezwaren te voorkomen, legt de ACM de volgende verplichtingen op aan alle vaste en mobiele AMM-aanbieders: i) toegang verlenen tot netwerkelementen of faciliteiten die noodzakelijk zijn voor het afnemen van gespreksafgifte, met inbegrip van colocatie van bijbehorende faciliteiten en directe interconnectie; ii) transparantie (met inbegrip van de verplichting een referentieaanbod bekend te maken die alleen voor KPN geldt 12 ); en iii) kostengeoriënteerde prijsregulering voor gespreksafgiftediensten bij gesprekken afkomstig uit de Europese Economische Ruimte (EER) alsmede voor interconnectie en bijbehorende diensten 13. Net als in de vorige marktanalyse stelt de ACM voor vaste en mobiele gespreksafgiftetarieven vast te stellen op basis van de pure Bulric-methode. De voorgestelde FTR's en MTR's bedragen respectievelijk 0,139 eurocent/minuut 14 en 0,581 eurocent/minuut 15. De ACM heeft besloten de onderhavige ontwerpmaatregel ter kennis te brengen, hoewel het CBb betreffende de voorgaande marktanalyse nog geen definitieve uitspraak heeft gedaan. Het is de bedoeling dat het besluit met ingang van 1 juli 2017 van toepassing is. De regelgevende instantie zal echter beoordelen of en in welke mate de ontwerpmaatregel moet worden aangepast zodra het CBb een definitieve uitspraak doet De ACM zet uiteen dat KPN zijn gespreksafgiftetarieven in sommige gevallen koppelt aan een aanvullende vergoeding in verband met de transitdienst die KPN levert en dat KPN een aanvullende conversietoeslag vraagt voor IP-verkeer dat wordt getermineerd op TDM, waardoor de kosten voor andere aanbieders zijn gestegen en tariefregulering minder doeltreffend wordt. Teneinde deze praktijken aan te pakken, stelt de ACM voor de volgende verplichtingen aan alle AMM-aanbieders op te leggen: a) aanbieden van ontbundelde interconnectie op basis van IP-interconnecties, en b) verbod op het in rekening brengen van een conversietoeslag indien het totale definitieve tarief hoger ligt dan de vaste maximale gespreksafgiftetarieven. De gespreksafgiftetarieven van gesprekken die afkomstig zijn van een buiten de EER gevestigde aanbieder mogen nooit hoger zijn dan de tarieven die de aanbieder van buiten de EER in rekening brengt aan de in Nederland gevestigde aanbieder (d.w.z. dat "reciprociteit" moet worden toegepast). In haar antwoord op het verzoek om inlichtingen zette de ACM uiteen dat de voorgestelde FTR's, gebaseerd op een pure Bulric-methode, ten opzichte van de vorige ronde voornamelijk zijn toegenomen als gevolg van een herijking van het model wat betreft de daadwerkelijke kosten van het VoIP-platform. De minimale efficiënte schaal waarvan de ACM bij de berekening van FTR's uitgaat, is 50 % (net als in de vorige marktanalyse); voor de berekening van de MTR's gaat de ACM uit van 33 % voor 2G/3G en 25 % voor 4G. Hoewel in de aanbeveling betreffende de afgiftetarieven van de Commissie het gebruik van een efficiënte mobiele aanbieder met een marktaandeel van 20 % voor de berekening van MTR's is voorzien, stelt de ACM dat zulks voor de Nederlandse markt geen realistische benadering is, aangezien er in Nederland al jaren geen sprake is van vijf nationale mobiele aanbieders. 4

5 3. GEEN OPMERKINGEN De Commissie heeft de kennisgevingen en de aanvullende informatie van de ACM onderzocht en heeft geen opmerkingen 16. Overeenkomstig artikel 7, lid 7, van de Kaderrichtlijn kan de ACM de ontwerpmaatregel vaststellen en, in voorkomend geval, aan de Commissie meedelen. Het standpunt dat de Commissie inzake deze specifieke kennisgeving inneemt, laat standpunten van de Commissie inzake andere meegedeelde ontwerpmaatregelen onverlet. De Commissie maakt dit document overeenkomstig punt 15 van Aanbeveling 2008/850/EG 17 op haar website bekend. De Commissie beschouwt de hierin vervatte inlichtingen niet als vertrouwelijke informatie. Als u op grond van de nationale en EU-voorschriften betreffende het zakengeheim van oordeel bent dat dit document vertrouwelijke informatie bevat die u voorafgaand aan de publicatie wilt laten schrappen 18, gelieve dit dan binnen drie werkdagen na ontvangst van deze brief aan de Commissie 19 te laten weten. U moet daarbij vermelden om welke redenen u daarom vraagt. Hoogachtend, Voor de Commissie, Roberto Viola Directeur-generaal Overeenkomstig artikel 7, lid 3, van de kaderrichtlijn. Aanbeveling van de Commissie 2008/850/EC van 15 oktober 2008 betreffende kennisgevingen, termijnen en raadplegingen als bedoeld in artikel 7 van Richtlijn 2002/21/EG van het Europees Parlement en de Raad inzake een gemeenschappelijk regelgevingskader voor elektronischecommunicatienetwerken en -diensten, PB L 301 van , blz. 23. De Commissie kan het publiek voor het eind van deze periode van drie dagen in kennis stellen van het resultaat van haar beoordeling. Dit verzoek dient per te worden gericht aan: CNECT-ARTICLE7@ec.europa.eu of per fax aan: