Groen is saai. Kennisdag: Natuur in de stad, hoe doe je dat? Kars Veling Meer natuur in de stad, hoe doe je dat? 24/11/2016.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Groen is saai. Kennisdag: Natuur in de stad, hoe doe je dat? Kars Veling Meer natuur in de stad, hoe doe je dat? 24/11/2016."

Transcriptie

1 Groen is saai Kennisdag: Natuur in de stad, hoe doe je dat? Groen is saai Meer kleur, meer leven in de stad 1

2 2

3 3

4 Drie typen vlinders Kroeglopers: Natuurvlinders: Stadsnatuurvlinders: Voorbeelden van waardplanten voor de rups Argusvlinder: diverse grassen Kleine vuurvlinder: schapenzuring, veldzuring Icarusblauwtje: o.a. gewone rolklaver & kleine klaver Bruin blauwtje: reigersbek en ooievaarsbek Koninginnenpage: (wilde) peen & andere schermbloemigen Oranjetipje en koolwitjes: diverse kruisbloemigen 4

5 5

6 6

7 7

8 8

9 IDYLLE Bloemrijke plekken voor vlinders, bijen en mensen 9

10 10

11 11

12 12

13 Vlinders Honingbijen Wilde bijen Wetenschappelijke naam Nederlandse naam V HB WB 12V BB BE Kleur Hmin Hmax Bodem N/D SCABIOSA COLUMBARIA Duifkruid xx x xx v 7 10 lila kalk GENISTA GERMANICA Duitse brem v 5 6 geel zand/leem d ACHILLEA MILLEFOLIUM Duizendblad xx x xx v 6 10 wit zand d-v PICRIS HIERACIOIDES Echt bitterkruid x xx geel TEUCRIUM CHAMAEDRYS Echte gamander x v 7 9 purper kalk d SOLIDAGO VIRGAUREA Echte guldenroede x xx xx v 7 10 goudgeel lemig d ALTHAEA OFFICINALIS Echte heemst xx v 7 9 roze voedselrijk v MATRICARIA RECUTITA Echte kamille xx wit CARUM CARVI Echte karwij x wit kalkrijk v LYCHNIS FLOS-CUCULI Echte koekoeksbloem xx xx roze VALERIANA OFFICINALIS Echte valeriaan x xx xx v 6 9 wit roze v-n MELICA UNIFLORA Eenbloemig parelgras v 5 6 bruin voedselrijk v RANUNCULUS FLAMMULA Egelboterbloem x x x v 6 10 geel n ARMERIA MARITIMA Engels gras x xx xx v 5 10 roze 5 50 zand d ONOBRYCHIS VICIIFOLIA Esparcette xx xx xx v 5 6 roze

14 Wie zijn er betrokken? 14

15 15

16 16

17 17

18 18

19 19

20 20

21 21

22 Beheer is essentieel! 22

23 Juli-augustus April 23

24 24

25 25

26 Chris van Swaay 26

27 Waarnemingen eikenprocessierups (bron: NDFF) 1. Risico-inventarisatie 2. Monitoring en registratie 3. Beheersing Aanwezigheid gevoelige beplantingen Aanwezigheid van mensen Aanwezigheid (landbouw)huisdieren 27

28 1. Risico-inventarisatie 2. Monitoring en registratie 3. Beheersing Verzamelen gegevens over aanwezigheid en aantallen van vlinders, eipakketten, rupsen en/of nesten van eikenprocessierups Nodig voor de afweging of en welke maatregelen gewenst of noodzakelijk zijn. 1. Risico-inventarisatie 2. Monitoring en registratie 3. Beheersing Niets doen Waarschuwen van het publiek Afsluiten van het aangetaste gebied Biologische bestrijding met Bacillus thuringiensis (april-mei) Biologische bestrijding met aaltjes (april-mei) Mechanische bestrijding (zuigen) Thermische bestrijding (branden) Combinatie mechanisch & thermisch: zuigen & verassen 28

29 29

30 Maak gebruik van natuurlijke vijanden! Maak van je berm een idylle! Roofwantsen, lieveheersbeestjes, gaasvliegen (foto s: Silvia Hellingman) Sluipwespen, loopkevers, sluipvliegen (o.a. in nesten) 30

31 Bloemrijke wegbermen ter stimulering van natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups in Gelderland Wageningen UR: Frans van Alebeek De Vlinderstichting: Anthonie Stip & Jurriën van Deijk Hellingman Biocontrole Onderzoek en Advies BV: Silvia Hellingman Heem: Gert-Jan Koopman Meer kleur in het groen Niet alleen tegen eikenprocessierups En nog veel meer 31

32 Ook meer kleur bij bedrijven! Biodiversiteit bij bedrijven 32

33 Meer kleur in het groen: ook voor de mensen! 33

34 34

35 Presentatie ontvangen? Meer info over de Green deal? en Meer kleur in het groen? Visitekaartje of adres in doos bij de deur! Meer kleur in het groen: voor mens en dier 35

36 DANK VOOR UW AANDACHT 36

Idylle: bloemen voor vlinders, bijen en mensen

Idylle: bloemen voor vlinders, bijen en mensen Idylle: bloemen voor vlinders, bijen en mensen Limburgers bijeen voor bijen Kars Veling - Maastricht - 15 10 2015 Idylle Bloemen voor vlinders, bijen en mensen! Limburgers bijeen voor bijen Kars Veling

Nadere informatie

IDYLLE Bloemen voor vlinders, bijen en mensen

IDYLLE Bloemen voor vlinders, bijen en mensen IDYLLE Bloemen voor vlinders, bijen en mensen Anthonie Stip - De Vlinderstichting Berkel-Enschot, Anthonie 18 februari Stip 2016-18 2 2016 Vlinders van graslanden nemen af 1 Wilde bijen 357 soorten in

Nadere informatie

Workshop eikenprocessierups

Workshop eikenprocessierups Workshop eikenprocessierups Klantendag Benchmark Gemeentelijk Groen Wageningen, 13 november 2018 Joop Spijker Inleiding Interactief Leidraad eikenprocessierups Eikenprocessierups (Thaumotopea processionea)

Nadere informatie

Witjes in Waasland Noord

Witjes in Waasland Noord Witjes in Waasland Noord 1 klein geaderd witje Sp 45mm 2 klein koolwitje Sp 50mm 3 groot koolwitje groter witje Vvl punt zwart, klein recht afgesneden Vvl punt zwart, klein niet recht afgesneden, kartels

Nadere informatie

Kunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen?

Kunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen? Kunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen? Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) Expert Meeting EPR, 20 maart 2013 Inhoud Akkerranden en natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw (FAB) Succes-

Nadere informatie

Bloemrijke bermen en eikenprocessierups in Gelderland. Tussenrapportage 2017

Bloemrijke bermen en eikenprocessierups in Gelderland. Tussenrapportage 2017 Bloemrijke bermen en eikenprocessierups in Gelderland Tussenrapportage 2017 Bloemrijke bermen en eikenprocessierups in Gelderland Tussenrapportage 2017 Tekst Jurriën van Deijk en Anthonie Stip Met medewerking

Nadere informatie

EIKENPROCESSIERUPS EN BIODIVERSITEIT. Hellingman Onderzoek en Advies BV

EIKENPROCESSIERUPS EN BIODIVERSITEIT. Hellingman Onderzoek en Advies BV EIKENPROCESSIERUPS EN BIODIVERSITEIT In alle fases van ontwikkeling hebben eikenprocessierupsen natuurlijke vijanden Paring Eitjes overwinteren Rupsen uit in april 2 de stadium 3 de stadium - begin brandharen

Nadere informatie

Kick-off TEEB Stad. Biodiversiteit bij groene investeringen

Kick-off TEEB Stad. Biodiversiteit bij groene investeringen Kick-off TEEB Stad Biodiversiteit bij groene investeringen Meer kleur in stedelijk groen Niet alleen kwantiteit groen, Maar ook (bio)kwaliteit telt! Groen Meer kleur in het groen: meer biodiversiteit Drie

Nadere informatie

FAB2 Onderdeel Bovengronds

FAB2 Onderdeel Bovengronds FAB2 Onderdeel Bovengronds Universiteit van Amsterdam (IBED): Paul van Rijn (voorheen NIOO) Wageningen UR: Marian Vlaswinkel, Frans van Alebeek (PPO) Janneke Elderson, Eefje den Belder (PRI) Centrum Landbouw

Nadere informatie

Bermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen

Bermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen Bermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen 1. Inleiding In het dichtbebouwde Vlaanderen zijn bermen overal te vinden. Meestal vervullen ze een vrij belangrijke ecologische rol,

Nadere informatie

agenda oefenmiddag 14 februari 2018

agenda oefenmiddag 14 februari 2018 Na de zoektocht naar de rups van de kleine ijsvogelvlinder in het Stroperbos schreef Marc in een mail van 11 oktober 2017 dat hij graag in februari 2018 een lokale oefenmiddag wilde organiseren: herkennen

Nadere informatie

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010

Nadere informatie

Opdracht Biologie Informatie planten voor herbarium

Opdracht Biologie Informatie planten voor herbarium Opdracht Biologie Informatie planten voor herb Opdracht door J. 1666 woorden 14 april 2013 4,2 16 keer beoordeeld Vak Biologie Duizendknoopfamilie Veldzuring Rumex acetose L. Plukdatum 14-05-12 Rood Duizendknoopfamilie

Nadere informatie

Natuurmengsels Mengsels met kruiden, granen, vlinderbloemigen, grassen etc.

Natuurmengsels Mengsels met kruiden, granen, vlinderbloemigen, grassen etc. Natuurmengsels Mengsels met kruiden, granen, vlinderbloemigen, grassen etc. NIEUW Biotoopmengsel KNJV en Plukweidemengsel Mengsels met bloemen en kruiden geven een impuls aan de ontwikkeling van de natuur.

Nadere informatie

Bloemstroken in Gerjan Brouwer. DLV Plant

Bloemstroken in Gerjan Brouwer. DLV Plant Bloemstroken in 2014 Gerjan Brouwer 2013 De bloemenstrook is een teelt Aanwijzingen in Inzaai en onderhoud - Grondvoorbereiden - Onkruid bestrijden - Bemesten (weinig) - Zaaien - Beregenen/water - Maaien

Nadere informatie

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010

Nadere informatie

Dagpauwoog Hoe ziet hij eruit? Wanneer vliegt hij? Waar kun je hem vinden? Waar leven de rupsen? Atalanta

Dagpauwoog Hoe ziet hij eruit? Wanneer vliegt hij? Waar kun je hem vinden? Waar leven de rupsen? Atalanta Je hebt vast wel eens een vlinder gezien. Maar heb een vlinder wel eens goed bekeken? Weet je welke planten een rups lekker vindt? En weet je het verschil tussen dagvlinders en nachtvlinders? De vlinders

Nadere informatie

Plaagbestrijding als teamsport

Plaagbestrijding als teamsport Plaagbestrijding als teamsport Een inleiding over Natuurlijke Vijanden Jerre de Blok Oktober 2007 Werken met natuurlijke vijanden Natuurlijke vijanden: dieren of micro-organismen die van nature plagen

Nadere informatie

Landelijke Vlinderdag Landelijke Vlinderdag 2 maart 2019

Landelijke Vlinderdag Landelijke Vlinderdag 2 maart 2019 Landelijke Vlinderdag 2019 Landelijke Vlinderdag 2019 #vlinderdag Wist u dat De Vlinderstichting dit jaar 36 jaar bestaat? Argusvlinder telweekend 17 19 mei 2019 Ook (juist) waar je denkt dat hij weg is.

Nadere informatie

Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing?

Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing? Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing? WUR Onderwijsaanbod Gewasbescherming 2007 Modules Akkerbouw Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) frans.vanalebeek@wur.nl Preventie van plagen Eén van de lange termijn

Nadere informatie

Natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw Recente resultaten uit onderzoek & praktijk

Natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw Recente resultaten uit onderzoek & praktijk Natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw Recente resultaten uit onderzoek & praktijk WUR Onderwijsaanbod Gewasbescherming 2007 Modules Akkerbouw Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) frans.vanalebeek@wur.nl

Nadere informatie

Landelijk Meetnet Vlinders

Landelijk Meetnet Vlinders Landelijk Meetnet Vlinders Juni 2014 Beste teller, Met de eerste bruine zandogen is het zomerseizoen voor de vlinders inmiddels van start gegaan. Uw tellingen laten zien dat de junidip dit jaar al in de

Nadere informatie

PVM AKKERRANDENMENGSELS MATERIALEN. Telefoon 0316-248099 Telefax 0316-248083

PVM AKKERRANDENMENGSELS MATERIALEN. Telefoon 0316-248099 Telefax 0316-248083 PVM EENJARIG MENGSEL KRUIDENRIJKE ZOOM/BLOEMRIJK GRASLAND NR. 1 Doelsoort : Planten die van nature in Nederland op kleigronden voorkomen (=inheemse flora). Mengsel : Meerjarig mengsel met plantensoorten

Nadere informatie

Cursus Dagvlinders van bij ons. Samenstelling : Nobby Thys, Bewerking: Joeri Cortens

Cursus Dagvlinders van bij ons. Samenstelling : Nobby Thys, Bewerking: Joeri Cortens Cursus Dagvlinders van bij ons Samenstelling : Nobby Thys, Bewerking: Joeri Cortens Warmtehuishouding Eikenpage Kop Antennen: verdikt uiteinde Facetogen: 3.000-18.000 -> mozaïek (blauw, groen, [rood])

Nadere informatie

DE EIKENPROCESSIERUPS NATUURLIJK BESTRIJDEN

DE EIKENPROCESSIERUPS NATUURLIJK BESTRIJDEN DE EIKENPROCESSIERUPS NATUURLIJK BESTRIJDEN herstel het evenwicht De eikenprocessierups: stand van zaken in 2019 Oorsprong, levenscyclus, leefwijze en leefomgeving Overlast veroorzaakt door de eikenprocessierups

Nadere informatie

1. Hoe herken ik de eikenprocessierups?

1. Hoe herken ik de eikenprocessierups? VRAAG EN ANTWOORD: Eikenprocessierups 2019 Hieronder vindt u een overzicht van de meest gestelde vragen en de antwoorden daarop rond het de eikenprocessierups in Losser. Zie voor alle informatie: https://www.losser.nl/inwoners/openbare_ruimte/melden_schade_storing_overlas

Nadere informatie

Bloemrijke bermen en eikenprocessierups in Gelderland. Eindrapportage 2018

Bloemrijke bermen en eikenprocessierups in Gelderland. Eindrapportage 2018 Bloemrijke bermen en eikenprocessierups in Gelderland Eindrapportage 2018 Bloemrijke bermen en eikenprocessierups in Gelderland Eindrapportage 2018 Tekst Jurriën van Deijk Met medewerking van Anthonie

Nadere informatie

Beheerders aan het woord

Beheerders aan het woord Beheerders aan het woord Uitnodiging netwerkbijeenkomst natuur en landschap Maandag 11 april 2016 17.00-20.00 uur, Doorwerth Netwerkbijeenkomst natuur en landschap De provincie nodigt u als partner van

Nadere informatie

Eikenprocessierups Kenniscentrum

Eikenprocessierups Kenniscentrum Initiatiefnemers: Silvia Hellingman, Biocontrole onderzoekster, ecologie en mogelijkheid stimuleren parasieten Henk Jans medisch milieukundige, gezondheidsrisico s Jan Buijs, GGD Amsterdam bioloog, gezondheidsrisico

Nadere informatie

Insect Consultancy. Insect Consultancy. Henk Vlug www.insectconsultancy.nl

Insect Consultancy. Insect Consultancy. Henk Vlug www.insectconsultancy.nl Insect Consultancy Insect Consultancy Henk Vlug www.insectconsultancy.nl Biodiversiteit insectenfauna van bomen en hun omgeving PLANTENRIJK DIERENRIJK ONGEWERVELDEN ZOOGDIEREN GELEEDPOTIGEN VOGELS OVERIGE

Nadere informatie

Geïntegreerd bestrijdingsplan Eikenprocessierups 2015

Geïntegreerd bestrijdingsplan Eikenprocessierups 2015 Geïntegreerd bestrijdingsplan Eikenprocessierups 2015 Inhoud Problematiek... 1 Plan van aanpak bestrijding... 2 Enkel op belangrijke publieke plaatsen voor gezondheidsredenen... 2 Proactieve bestrijding

Nadere informatie

Vlinders in de vogelakkers van de gemeente Eersel In vergelijking met de regulier verpachte akkers

Vlinders in de vogelakkers van de gemeente Eersel In vergelijking met de regulier verpachte akkers Vlinders in de vogelakkers van de gemeente Eersel In vergelijking met de regulier verpachte akkers Bruin blauwtje Samenstelling Wim Deeben Uitgave: Vogelwerkgroep De Kempen Oktober 2018 Inhoud 1. Inleiding...

Nadere informatie

DAGVLINDERS, OVERDAG VLIEGENDE NACHTVLINDERS EN MICROVLINDERS: AWZI-TERREIN 2009

DAGVLINDERS, OVERDAG VLIEGENDE NACHTVLINDERS EN MICROVLINDERS: AWZI-TERREIN 2009 DAGVLINDERS, OVERDAG VLIEGENDE NACHTVLINDERS EN MICROVLINDERS: AWZI-TERREIN 2009 KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT

Nadere informatie

IPM ALS BASIS VOOR EEN MODERNE LANDBOUW VERPLICHT VANAF Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling

IPM ALS BASIS VOOR EEN MODERNE LANDBOUW VERPLICHT VANAF Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling IPM ALS BASIS VOOR EEN MODERNE LANDBOUW VERPLICHT VANAF 2014 Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Wetgeving Richtlijn 2009/128 voor een duurzaam gebruik van pesticiden Hoofdstuk 1 definities

Nadere informatie

DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS 2015 VLINDERMONITOR-VLINDERBIOTOOP. dagpauwoog

DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS 2015 VLINDERMONITOR-VLINDERBIOTOOP. dagpauwoog DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS 2015 VLINDERMONITOR-VLINDERBIOTOOP dagpauwoog Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland

Nadere informatie

Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare)

Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare) Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare) Boerenwormkruid is een overblijvende plant. De plant heeft een kantige donkerbruin gekleurde stengel en kan 60-120 cm lang worden. Bloeit met platte schermen, die uit

Nadere informatie

Aspecten zoals positie ten op zichte van fiets en wandelpaden zijn minder belangrijk dan bovenstaande punten.

Aspecten zoals positie ten op zichte van fiets en wandelpaden zijn minder belangrijk dan bovenstaande punten. Voorwaarden en handreiking Aanleg en beheer van nuttige akkerranden v03032011 Merijn Bos Deze handreiking is opgesteld voor de aanleg en het beheer van nuttige akkerranden. De informatie is samengesteld

Nadere informatie

Met hulp: vragen stellen

Met hulp: vragen stellen Let op: je maakt Opdracht 1 Met hulp óf Opdracht 1 Zonder hulp Met hulp: vragen stellen 1. De leesstrategie waarmee je deze les gaat oefenen is vragen stellen. Zoals je inmiddels weet, kun je vragen stellen

Nadere informatie

Meer dan gras. Terreinstudie in de Bourgoyen

Meer dan gras. Terreinstudie in de Bourgoyen Meer dan gras Terreinstudie in de Bourgoyen Stad Gent - Educatieve Diensten - Natuur- en Milieucentrum De Bourgoyen - 2018 Driepikkelstraat 32, 9030 Mariakerke - ( 09 226 15 01-7 bourgoyen.educatie@stad.gent

Nadere informatie

Eikenprocessierups Datum: Opgesteld: Afdeling Leefomgeving/ Realisatie Petra Otte Projectmedewerkster Groen en Landschap

Eikenprocessierups Datum: Opgesteld: Afdeling Leefomgeving/ Realisatie Petra Otte Projectmedewerkster Groen en Landschap Eikenprocessierups Datum: Opgesteld: Afdeling Leefomgeving/ Realisatie Petra Otte Projectmedewerkster Groen en Landschap 1. Inleiding...3 2. Algemeen...4 2.1 Wat is een eikenprocessierups-plaag...4 2.2

Nadere informatie

Relaties tussen organismen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Relaties tussen organismen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 08 April 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/63327 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

DAGVLINDERS TALUD A VLINDERMONITOR

DAGVLINDERS TALUD A VLINDERMONITOR DAGVLINDERS TALUD A4 2015 VLINDERMONITOR Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter:

Nadere informatie

NATUUR in de Toekomstbestendige Leefbare Stad Interactieve Inspiratiesessie

NATUUR in de Toekomstbestendige Leefbare Stad Interactieve Inspiratiesessie NATUUR in de Toekomstbestendige Leefbare Stad Interactieve Inspiratiesessie Inhoud Voorstellen Marcel Wenker senior adviseur groen Gemeente Deventer Marc Siepman Humist maar vooral zichzelf Dubbel presentatie

Nadere informatie

INVENTARISATIE DAGVLINDERS AWZI 2012

INVENTARISATIE DAGVLINDERS AWZI 2012 INVENTARISATIE DAGVLINDERS AWZI 2012 Sint-jacobsvlinder KNNV afdeling Delfland 1 Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT email: afdelingdelfland@knnv.nl

Nadere informatie

DAGVLINDERS TALUD A4 2010

DAGVLINDERS TALUD A4 2010 DAGVLINDERS TALUD A4 21 KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 26 AC DELFT email: afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland

Nadere informatie

VERSLAG DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS VLINDERROUTE boomblauwtje

VERSLAG DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS VLINDERROUTE boomblauwtje VERSLAG DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS VLINDERROUTE 2015 boomblauwtje Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland

Nadere informatie

Resultaat vlinder monitoring Juli 2013

Resultaat vlinder monitoring Juli 2013 Resultaat vlinder monitoring Juli Algemeen In Juli is het wisselend weer geweest. Toch hebben we het Vreewater 3x en de Ravenvennen plus Heideverbindingsroute 2x gelopen (begin aug bij Juli geteld) Bij

Nadere informatie

PT-Koepelproject Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt Resultaten seizoen 2016

PT-Koepelproject Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt Resultaten seizoen 2016 PT-Koepelproject Resultaten seizoen 206 PT-Koepelproject Verslaglegging : November 206 Contactpersoon : Chiel van der Voort, Cultus Agro Advies Locatie : Rosa Mundo, Meerlo Projectnummer Cultus : O- Projectnummer

Nadere informatie

Bestrijding eikenprocessierups (EPR)

Bestrijding eikenprocessierups (EPR) Adviescommissie 27 maart 2012 agendapunt 10 Dagelijks bestuur 5 april 2012 Algemeen bestuur 26 april 2012 Aantal bijlagen 2 Onderwerp Besluit Korte toelichting Consequenties Bestrijding eikenprocessierups

Nadere informatie

Insectenvriendelijk graslandbeheer. in Midden-Friesland

Insectenvriendelijk graslandbeheer. in Midden-Friesland Insectenvriendelijk graslandbeheer in Midden-Friesland 1 Waarom deze brochure Er zijn steeds minder insecten. Dat is zorgwekkend, want insecten zijn belangrijk voor de bestuiving van onze voedselgewassen

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 21 augustus 2018

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 21 augustus 2018 De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 21 augustus 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een prima dag. In de loop van de dag werd het warmer, een beetje benauwd zelfs en wat mij betreft had er iets

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-KB 2003

Examenopgaven VMBO-KB 2003 Examenopgaven VMBO-KB 2003 tijdvak 1 maandag woensdag 199 mei 13.30 09.00-15.00 11.00 uur LANDBOUW EN NATUURLIJKE OMGEVING PLANTENTEELT CSE KB Het examen Landbouw en natuurlijke omgeving CSE KB bestaat

Nadere informatie

LANDLAB studio voor landschapsarchitectuur. Iepenarboretum, Amsterdam. EYE-plein, Amsterdam

LANDLAB studio voor landschapsarchitectuur. Iepenarboretum, Amsterdam. EYE-plein, Amsterdam Eilandenboulevard Groen talud l Pilot LANDLAB studio voor landschapsarchitectuur Funenpark, Funenpark, Amsterdam Amsterdam Iepenarboretum, Amsterdam LANDLAB studio voor landschapsarchitectuur LANDLAB studio

Nadere informatie

Buurttuin Zwarteweg Rheden. Meer natuur in de stad, hoe doe je dat?

Buurttuin Zwarteweg Rheden. Meer natuur in de stad, hoe doe je dat? Buurttuin Zwarteweg Rheden Van grasvlakte naar een plek om van te genieten! Giel Bongers Meer natuur in de stad, hoe doe je dat? Van Hall Larenstein Kennisdag 24 11 2016 In Rheden heeft de gemeente 1200

Nadere informatie

Grootschalige reactie van planten en dieren op klimaatverandering

Grootschalige reactie van planten en dieren op klimaatverandering Grootschalige reactie van planten en dieren op klimaatverandering 19 november 2011, Minisymposium Klimaatverandering en gevolgen voor de natuur Dr. Ir. Arnold van Vliet Leerstoelgroep Milieusysteemanalyse,

Nadere informatie

Planten voor Vlinders en Rupsen

Planten voor Vlinders en Rupsen Bont zandoogje Rups (gestreepte) witbol Groot dikkopje Rups (gestreepte) witbol Bruin zandoogje Rups (rood) zwenkgras Distelvlinder Rups akkerdistel Bruin zandoogje Rups algemene grassoorten Groot dikkopje

Nadere informatie

Nulmeting vlinders en bijen in graslanden van midden-fryslân

Nulmeting vlinders en bijen in graslanden van midden-fryslân Nulmeting vlinders en bijen in graslanden van midden-fryslân Nulmeting vlinders en bijen in graslanden van midden-fryslân 2 Nulmeting vlinders en bijen in graslanden van midden-fryslân Tekst Anthonie Stip

Nadere informatie

ENGERLINGEN LASTIGE GASTEN!

ENGERLINGEN LASTIGE GASTEN! ENGERLINGEN LASTIGE GASTEN! Wilma Windhorst, Biocontrole BV Copyright Biocontrole ENGERLINGEN Verzamelnaam voor larven van bladsprietkevers Verschillende soorten kevers met verschillende levenswijze en

Nadere informatie

Kruidenrijk gras voor de veehouderij

Kruidenrijk gras voor de veehouderij Kruidenrijk gras voor de veehouderij Slotsymposium praktijknetwerk Natuurlijk kruidenrijk gras voor de veehouderij Aanleg en beheer van kruidenrijk grasland Rob Geerts Wageningen 12 maart 2014 Inhoud van

Nadere informatie

Bermbeheer: ook voor plant en dier van knautia en knautiabij tot bruin dikkopje. Hasselt - 2 februari 2012 Kars Veling, De Vlinderstichting

Bermbeheer: ook voor plant en dier van knautia en knautiabij tot bruin dikkopje. Hasselt - 2 februari 2012 Kars Veling, De Vlinderstichting Bermbeheer: ook voor plant en dier van knautia en knautiabij tot bruin dikkopje Kartering 650 kilometer bermen en holle wegen Zuid-Limburg en bepaling kwaliteit Belang van de bermen voor aandachtssoorten:

Nadere informatie

De flora van Drentse wegbermen, nog niet zo lang geleden en nu

De flora van Drentse wegbermen, nog niet zo lang geleden en nu De flora van Drentse wegbermen, nog niet zo lang geleden en nu Manifestatie Heel Drenthe Zoemt Provinciehuis Assen, 17 november 2017 Ben Hoentjen, Werkgroep Florakartering Drenthe (WFD) Stichting Werkgroep

Nadere informatie

Soortensamenstelling van de Kamgrasweiden

Soortensamenstelling van de Kamgrasweiden Soortensamenstelling van de Kamgrasweiden Grassen Kruiden Vlinderbloemigen Kamgras Madeliefje Witte klaver Engels raaigras Paardenbloem Rode klaver Beemdlangbloem Scherpe boterbloem Kleine klaver Ruw beemdgras

Nadere informatie

Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer. Context: steeds minder insecten. -76% insectenbiomassa Anthonie Stip

Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer. Context: steeds minder insecten. -76% insectenbiomassa Anthonie Stip Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer Context: steeds minder insecten Anthonie Stip 1 juni 2018 anthonie.stip@vlinderstichting.nl @birdingstip -76% insectenbiomassa 1 Insectenverlies vooral na mei Biodiversiteit

Nadere informatie

BOERENLANDVLINDERS in Groningen

BOERENLANDVLINDERS in Groningen BOERENLANDVLINDERS in Groningen 2 VOORWOORD De boerenlandvlinder is een prachtig insect. Ze fladdert door de lucht en zweeft op de wind. Ook staat ze voor transformatie. Dat betreft haar ontstaan van rups

Nadere informatie

Hieronder volgen schematisch enkele gegevens omtrent gewassen die op de wildakker thuishoren: gewas zaaitijd overige aspecten

Hieronder volgen schematisch enkele gegevens omtrent gewassen die op de wildakker thuishoren: gewas zaaitijd overige aspecten WILDWEIDE- WILDAKKERMENGSEL Het is wildbeheerders niet onbekend dat door het treffen van biotoopverbeterende maatregelen een structurele verbetering van het leefgebied van wild verkregen kan worden. Bij

Nadere informatie

De dambord borders: 1 Arme leemborder.

De dambord borders: 1 Arme leemborder. De dambord borders: 1 Arme leemborder. Daarna is het nog ingezaaid met enkele leuke soorten: Hokjespeul, Margriet, Marjolein, Grote centaurie en Slangenkruid en zijn ook nog een Geel zonneroosje, Duizendguldenkruid

Nadere informatie

Onderzoeksverslag Vlinderdiverstiteit in natuurgebied de Kwebben

Onderzoeksverslag Vlinderdiverstiteit in natuurgebied de Kwebben Onderzoeksverslag Vlinderdiverstiteit in natuurgebied de Kwebben Welke maatregelen zijn nodig om meer vlinders (en soorten) een ideale leefomgeving te bieden in natuurgebied de Kwebben? Gemaakt door Opleiding

Nadere informatie

Mogelijkheden voor FAB in de sierteelt. Joachim Moens

Mogelijkheden voor FAB in de sierteelt. Joachim Moens Mogelijkheden voor FAB in de sierteelt Joachim Moens Functionele AgroBiodiversiteit Beschikbaarheid van genetische diversiteit Gunstige bodemtoestand Bestuiving van gewassen Natuurlijke plaagbeheersing

Nadere informatie

Inventarisatie Aardbeivlinder Schiermonnikoog 2014

Inventarisatie Aardbeivlinder Schiermonnikoog 2014 Inventarisatie Aardbeivlinder Schiermonnikoog 2014 Wilfred Alblas Judith Bouma Mireille de Heer Joost Uittenbogaard 1 Inventarisatie Aardbeivlinder Schiermonnikoog 2014 In opdracht van Natuurmonumenten,

Nadere informatie

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.

Nadere informatie

Naar een nieuwe Rode Lijst. Chris van Swaay U allen!

Naar een nieuwe Rode Lijst. Chris van Swaay U allen! Naar een nieuwe Rode Lijst Chris van Swaay U allen! Wat is een Rode Lijst? Publicatie Rijksoverheid Welke soorten zijn bedreigd of zelfs verdwenen en welke niet? Vaste methode, gebaseerd op combinatie

Nadere informatie

Nematodenproef bestrijding dennenprocessierups Thaumetopoea pityocampa

Nematodenproef bestrijding dennenprocessierups Thaumetopoea pityocampa Nematodenproef bestrijding dennenprocessierups Thaumetopoea pityocampa Spanje, Javea, Cap Sant Antoni december 2013 - februari 2014 Door: Silvia Hellingman-Biocontrole Onderzoek en Advies en Jan van Eijle

Nadere informatie

Datum : 20 april 2017 Penvoerders : L. de Vetten MSc en J. Faber MSc. 1) Introductie

Datum : 20 april 2017 Penvoerders : L. de Vetten MSc en J. Faber MSc. 1) Introductie Onderwerp : Plan pilot Bloemrijk Loven Datum : 20 april 2017 Penvoerders : L. de Vetten MSc en J. Faber MSc 1) Introductie Het algemeen beeld bij een bedrijfsterrein is grijze gebouwen, vrachtwagens en

Nadere informatie

Wat valt er te kiezen?

Wat valt er te kiezen? Marijn Nijssen Effecten van duinbegrazing op faunadiversiteit Begrazing Wat valt er te kiezen? Effecten van duinbegrazing op faunadiversiteit Wat valt er te kiezen? Marijn Nijssen Bart Wouters Herman van

Nadere informatie

Landkaartje. Foto Kars Veling.

Landkaartje. Foto Kars Veling. Vlinderstand 2013 2 Landkaartje. Foto Kars Veling. Vorig jaar bracht De Vlinderstichting voor de eerste keer de Vlinderstand uit. Ondanks het feit dat het nog onverminderd slecht gaat met de vlinders in

Nadere informatie

Bermenplan Assen. Definitief

Bermenplan Assen. Definitief Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595

Nadere informatie

Dit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen

Dit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen Dit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen 15 februari 2019 16:53 Laatste update: 12 uur geleden De komende decennia neemt het aantal insecten met 40 procent af, meldde het wetenschappelijke

Nadere informatie

Beheerplan Bestrijding Eikenprocessierup s

Beheerplan Bestrijding Eikenprocessierup s Beheerplan Bestrijding Eikenprocessierup s 2017-2020 Inhoud 1. Inleiding... 4 2. Beheerplan afgelopen periode... 5 2.1 Landelijke leidraad beheersing eikenprocessierups... 5 2.2 Beheerplan 2010... 5 3.

Nadere informatie

Wat hebben bijen nodig?

Wat hebben bijen nodig? Wat hebben bijen nodig? Plek om te nestelen en te schuilen Genoeg voedsel Bijen zijn volledig afhankelijk van bloemen: stuifmeel (bouwstof) en nectar (brandstof). Hoe meer floristische diversiteit, hoe

Nadere informatie

BLOEIENDE BORDERS VOEDSEL VOOR WILDE BIJEN EN VLINDERS. KNNV afdeling Delfland

BLOEIENDE BORDERS VOEDSEL VOOR WILDE BIJEN EN VLINDERS. KNNV afdeling Delfland BLOEIENDE BORDERS VOEDSEL VOOR WILDE BIJEN EN VLINDERS KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl

Nadere informatie

Geïntegreerd bestrijdingsplan Eikenprocessierups 2017

Geïntegreerd bestrijdingsplan Eikenprocessierups 2017 Geïntegreerd bestrijdingsplan Eikenprocessierups 2017 Inhoud Problematiek... 1 Plan van aanpak bestrijding... 2 Enkel op belangrijke publieke plaatsen voor gezondheidsredenen... 2 Proactieve bestrijding

Nadere informatie

NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT. Femke Temmerman, Inagro

NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT. Femke Temmerman, Inagro NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT Femke Temmerman, Inagro INHOUD 01_ Natuurlijke vijanden 02_ FAB? 03_ Onderzoek 2009 2012 04_ Besluiten 01_ NATUURLIJKE VIJANDEN IN GRANEN Natuurlijke vijanden

Nadere informatie

1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek

1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek 1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek Heeft u ervaring met akkerranden? 1 Met intensivering zijn we RANDvoorwaarden uit het oog verloren Bloemen

Nadere informatie

Lesbrief Vlinderkids 1

Lesbrief Vlinderkids 1 Vlinderkids 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 30 minuten Tweetallen Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal vlindersoorten

Nadere informatie

Validatie Hotspotkaarten Vlinders

Validatie Hotspotkaarten Vlinders Validatie Hotspotkaarten Vlinders Validatie Hotspotkaarten Vlinders Validatie Hotspotkaarten Vlinders Tekst: Chris van Swaay Rapportnummer: VS2010.018 Projectnummer: 2010.058 Productie: De Vlinderstichting

Nadere informatie

TIPS EN NUTTIGE INFORMATIE OM BIJEN TE HELPEN IN UW EIGEN OMGEVING

TIPS EN NUTTIGE INFORMATIE OM BIJEN TE HELPEN IN UW EIGEN OMGEVING TIPS EN NUTTIGE INFORMATIE OM BIJEN TE HELPEN IN UW EIGEN OMGEVING GEEF DE BIJ EEN BLOEMETJE Hoe helpt de bij ons en hoe helpen wij bijen? Bzz.. Hallo, bzz.. Kom mee naar de boomgaard langs de dijk om

Nadere informatie

Leidraad beheersing eikenprocessierups

Leidraad beheersing eikenprocessierups Leidraad beheersing eikenprocessierups Over deze leidraad De beheersing van de eikenprocessierups is geen eenvoudige opgave. Het blijkt in de praktijk niet eenvoudig een juiste mix te vinden tussen het

Nadere informatie

Polder Stein, Reeuwijk; PKN-excursie; perceel oostelijk van kade Polder Kort Roggebroek

Polder Stein, Reeuwijk; PKN-excursie; perceel oostelijk van kade Polder Kort Roggebroek Vegetatieopnamen Kievitsbloem-associatie Polder Stein periode 1992-2012 2003 => Opnamenummer: 66108 Datum (jaar/maand/dag) : 2003/04/25 X-coordinaat : 113.098000 Y-coordinaat : 448.244000 Bloknummer :

Nadere informatie

Waardevolle slootkantplanten in het werkgebied van de Utrechtse Venen Een hulpmiddel bij herkenning

Waardevolle slootkantplanten in het werkgebied van de Utrechtse Venen Een hulpmiddel bij herkenning Agrarische Natuur- en Landschapsvereniging Waardevolle slootkantplanten in het werkgebied van de Utrechtse Venen Een hulpmiddel bij herkenning Voorwoord Deze brochure wordt uitgegeven voor het project

Nadere informatie

INTERACTIEVE EIKENPROCESSIERUPSENKAART

INTERACTIEVE EIKENPROCESSIERUPSENKAART INTERACTIEVE EIKENPROCESSIERUPSENKAART INHOUD Inleiding... 2 Doelgroep... 2 Doelstelling... 2 Interactieve eikenprocessierupsenkaart... 2 Geoloket van de provincie Antwerpen... 2 nest melden als burger...

Nadere informatie

Limoniet. Natuurstudietijdschrift van de Natuurpunt regio Vlaamse Ardennen plus. Jaargang 1 nummer ISSN

Limoniet. Natuurstudietijdschrift van de Natuurpunt regio Vlaamse Ardennen plus. Jaargang 1 nummer ISSN ISSN 2030-0069 Limoniet Natuurstudietijdschrift van de Natuurpunt regio Vlaamse Ardennen plus Jaargang 1 nummer 1 2008 Bijlage bij Meander - 6de jaargang nr.1 jan-feb-maa 2008 1 Limoniet 2008, 1: 22-28

Nadere informatie

Vlinderatlas West-Friesland. Voorbeeld. KNNV afdeling Hoorn/West-Friesland

Vlinderatlas West-Friesland. Voorbeeld. KNNV afdeling Hoorn/West-Friesland Vlinderatlas West-Friesland KNNV afdeling Hoorn/West-Friesland KNNV afdeling Hoorn/West-Friesland Vlinderatlas West-Friesland 5 jaar dagvlinderonderzoek 2002-2006 Vlinder-/Libellenwerkgroep afdeling

Nadere informatie

Biologische bestrijding in bloembolgewassen

Biologische bestrijding in bloembolgewassen Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Bollen, Bomen & Fruit Biologische bestrijding in bloembolgewassen Cor Conijn Onderzoeker insecten en aaltjes Bloembollen Biologische bestrijding in bloembolgewassen Detectie,

Nadere informatie

Verslag Eindejaars Plantenjacht 2015 Natuurgroep Kockengen

Verslag Eindejaars Plantenjacht 2015 Natuurgroep Kockengen Verslag Eindejaars Plantenjacht 2015 Natuurgroep Kockengen Speuren naar bloeiende planten langs het Henri Dunantpad, 30 december 2015 foto: Pieter Hielema Theo van Schie Eindejaars Plantenjacht 2015 FLORON

Nadere informatie

Werkbladen landschapsstudie

Werkbladen landschapsstudie Werkbladen landschapsstudie Naam: Start aan Noteer en duid aan op je kaart: Bos plantage - weide akker bebouwing Op welke hoogte ligt?. Op welke hoogte ligt het kruispunt?. Welk is het verschil tussen

Nadere informatie

Waarnemingen dagvlinders in Waasland-Noord in 2016

Waarnemingen dagvlinders in Waasland-Noord in 2016 Waarnemingen dagvlinders in Waasland-Noord in 2016 Koevinkje en Bruin Zandoogje foto Marc Gevers @ Steengelaag Waarnemingen dagvlinders in Waasland-Noord in 2016 waarnemingen.be 2016: 3383 waarnemingen

Nadere informatie

5.2 Waarnemingen. Figuur 9. Uitzetten van lieveheersbeestjes

5.2 Waarnemingen. Figuur 9. Uitzetten van lieveheersbeestjes Uitzetten natuurlijke vijanden In 2008 werden twee soorten lieveheersbeestjes (Adalia bipunctata en Exochomus quadripustulatus), gaasvliegen (Chrysoperla carnea), galmuggen (Aphidoletes aphidimyza) en

Nadere informatie

Hans Hollander Rapport 29 8 februari Dagvlinderwaarnemingen in en om Wijchen 2004 t/m 2013

Hans Hollander Rapport 29 8 februari Dagvlinderwaarnemingen in en om Wijchen 2004 t/m 2013 Hans Hollander Rapport 29 8 februari 2014 Dagvlinderwaarnemingen in en om Wijchen 2004 t/m 2013 Hans Hollander Oudelaan 2005 6605 SC Wijchen 024-6412564 hanshollander@xmsnet.nl Overige publicaties: 1 Hollander,

Nadere informatie

De Groenzoom Vlinders

De Groenzoom Vlinders De Groenzoom Vlinders 1 Inhoudsopgave Argusvlinder Lasiommata megera Argusvlinder (Lasiommata megera) 3 Bruin blauwtje (Aricia agestis) 4 Bruin zandoogje (Maniola jurtina) 5 Dagpauwoog (Aglais io) 6 Geelsprietdikkopje

Nadere informatie

Dagvlinders,

Dagvlinders, Indicator 30 juli 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Zowel zeldzame als algemene dagvlinders

Nadere informatie