Erik van Tol ervaringsdeskundige Fred Koster POH-ggz. Van Stress overbelasting naar Burn-out

Transcriptie

1 Erik van Tol ervaringsdeskundige Fred Koster POH-ggz Van Stress overbelasting naar Burn-out

2 Programma Het verhaal van Erik van Tol Overbelasting Hoe vaak komt het voor Wat gebeurt er in het lichaam Oplopende stress 3 fases actie Pauze Burn-out Behandeling burn-out Discussie vragen 2

3 Overbelasting Geen modewoord Een uitputtingsreactie met veelal vage klachten, zowel lichamelijk als psychisch De balans tussen belasting en belastbaarheid is chronisch verstoord 5

4 6

5 Problemen op verschillende gebieden 7

6 9

7 Werkstress, Burnout & verzuim in cijfers 36 % werk gerelateerd ziekte verzuim door werkstress verzuimdagen bijna fte Verzuimkosten 1,8 miljard euro Toenemend aantal jongeren 17% (25-35) 3 miljoen werknemers willen maatregelen tegen werkstress Publicatie rijksoverheid Nationale enquête arbeidsomstandigheden 2014 TNO 10

8 Belastende factoren 11

9 Risico groepen 12

10

11 15

12 Huidige stress factoren 9-5 mentaliteit, een Schande! Tempo hoog Tekort autonomie 44% Te hoge taakeisen 38% Multitasken Mobiel laptop altijd mee (overal bereikbaar) Geluk moet Alles moet goed Pesten atch?v=c9rob1rdosk atch?v=vcndqiivefg 16

13 Lichaam reageert op stress Gevaar! Versnelde hartslag Snellere ademhaling Bloeddruk omhoog Transpireren Grotere pupillen Spierspanning Adrenaline stijgt 17

14 Wat gebeurt er in het lichaam Gezonde stress Je ervaart druk spanning (moeilijke taak) Adrenaline Periode hard werken Klus volbracht Voldaan gevoel Ongezonde stress Drukte moeilijke taak Adrenaline Hard werken Onvoldoende resultaat Harder werken Onvoldoende rust Switch hormoonketens Verhoogde/verlaagde cortisol spiegel Klachten schade 18

15 Frontaalkwab bij stress onderuit

16 21

17 3 fases ongezonde stress 1. De risicofase accu raakt leeg 2. Chronisch oververmoeid De energiereserves raken op 3. Ziek worden instorten 22

18 Fase 1 Riscofae Signalen Sneller moe zijn Niet uitgeslapen zijn Tegen zaken op zien Uitstellen Doen lijst langer Naar vakantie verlangen Actie Baas over gedachten, stop met piekeren Neem rust Gezonde leefstijl Bewegen Ken uw stressfactoren Energievreters Zoek en accepteer hulp 23

19 Tips om energie op te laden Minder haasten Houd alles kort Vertraag je tempo Siësta houden s avonds opslomen Neem s morgens de tijd Doe alleen dingen waar je zin in hebt Geef toe aan moeheid Reserveer een piekeruurtje, schrijf gedachten op Veel lummelen Goede voeding Bewegen Dingen vaste plek geven Lijstje maken 24

20 Fase 2 chronisch oververmoeid Signalen Chronisch moe Slapproblemen Nooit meer echt uitgerust Prikkelbaar kort lontje Dingen door elkaar doen Concentratieproblemen Productiviteit neemt af Meer uren maken Actie Zoek hulp Zorg voor rust en ontspanning Prikkels vermijden Zorg voor lichaam Let op voeding Pas op met alcohol Voldoende vitaminen Zorg ontspanning Fysio mindfulness 25

21 Aanpak risicofactoren Breng energie vreters en energiegevers in kaart, bijvoorbeeld door een dagboek. Op het werk en privé Maak een lijst met leuke activiteiten 26

22 Verander uw visie Luister naar signalen van anderen Stel rotklussen niet uit Denk na voor ja te zeggen (pauze inlassen) Laat telefoon/laptop op werk Durf voor fouten uit te komen Wek geen verwachtingen die je niet na kunt komen Aanpak stress 27

23 In 10 stappen stress beheersen 1. Begrijp je stress 2. Ontspan je lichaam 3. Denk realistisch Gebeurtenis gedachten overtuigingen emotionele reactie 4. Evalueer de gevolgen 5. Toets voorspellingen 6. Blijf in het nu Mindfulness 7. Neem het heft in handen 8. Wees assertief 9. Manage je tijd 10. Los problemen op In 10 stappen je stress beheersen David H. Barlow Ronald M. Rapee & Sarah Perini Nieuwezijds ISBN:

24 Fase 3 ziek Burn-out Signalen Licht gaat uit Radeloos hulpeloos voelen Emotioneel Stemmingswisselingen Geladen Geen rust meer kunnen vinden Slaapstoornissen Actie Rust nemen (even) afstand van werk Naar de huisarts Behandeling 29

25 Welke hulp bij Burn-out? Werk en thuis Bespreek het op het werk/thuis Maak afspraken over werkzaamheden Neem de tijd voor herstel Wacht niet te lang met aangepast! werk Educatie over burn- out Professionele hulp Huisarts POH-ggz GB-ggz Professionals werken vaak met een burn-out protocol Alert op psychische ziektebeelden 30

26 Behandeling Burn-Out Zoek professionele hulp Intakegesprek Klachten in kaart brengen, diagnose bijv. D.m.v. Klachtenlijst Wat zijn de mogelijke oorzaken Belastende omstandigheden in kaart brengen Wat zijn de persoonlijke stijlen het IK 31

27 Machteloosheid, klem zitten Inadequate info, Onduidelijkheid Conflict Overbelasting Ondermijnende collegiale verhoudingen Verveling Slechte feedback Mogelijke oorzaken Burn-out Te kritische staf onderwaardering Vervreemding Omstandigheden Persoonlijke stijlen Perfectionistisch Hardwerkend toegewijd Ambitieus Behoefte zich te bewijzen Zorgzaam toedekken Moeilijk nee zeggen Niet kunnen delegeren Introvert zijn (te) doelgericht Zelfoverschatting 32

28 Klachten = Omstandigheden x Pers. stijl Klachten: symptomen Omstandigheden: welke belasting speelt er, mogelijke aanleidingen, steunende factoren Persoonlijke stijl: hoe ga je om met problemen? Wat kenmerkt je persoonlijkheid? Wat kan je aan als persoon. 33

29 Herstel Overzicht Samenhang bespreken Klachten belastende omstandigheden en persoonlijke stijlen De ene persoon krijgt wel klachten, de ander niet Kan ik schuiven met mijn persoonlijke stijlen? Wat kan ik van een ander overnemen die het wel lukt 34

30 35 Persoonlijke stijlen x omstandigheden = klachten

31 In Balans komen door Ik begrijp de samenhang K-O-P Plan van aanpak (protocol) Niet te lang wachten met herstel werk Herstel energiebalans Therapie op maat Bijv: Mindfulness - Fysiotherapie Stoppen met piekeren assertiviteit- bewegen Schuiven met persoonlijke stijl Terugval voorkomen 36

32 Professionele hulp nodig? Bedrijfsarts (in geval van ziekmelding of oorzaak op de werkvloer) Huisarts/POH GGZ > B-GGZ > S-GGZ Afhankelijk van de ernst wordt het POH GGZ B-GGZ = psycholoog, bij matige ernst S-GGZ = bij ernstige, gecompliceerde problematiek 37

33 38 Vragen discussie