Omgevingswet Zoetermeer en de rol van Stadsbeheer. presentatie CROW Levende Stad 9 februari 2017

Transcriptie

1 Omgevingswet Zoetermeer en de rol van Stadsbeheer presentatie CROW Levende Stad 9 februari 2017

2 Motto en doel Omgevingswet Motto: ruimte voor ontwikkeling; waarborgen voor kwaliteit In één wet samenhangend stelsel opgenomen van planning, besluitvorming en procedures in het omgevingsrecht Doel Omgevingswet (art. 1.3): met oog op duurzame ontwikkeling, bewoonbaarheid van het land, en bescherming en verbetering leefmilieu (art. 21 Grondwet): bereiken en in stand houden veilige en gezonde fysieke leefomgeving en goede omgevingskwaliteit doelmatig beheer, gebruik en ontwikkeling fysieke leefomgeving ter vervulling maatschappelijke behoeften 2

3 Centrale uitgangspunten Omgevingswet Stimuleren transitie naar duurzame samenleving Vertrouwen tussen overheid en burgers centraal Meer vrijheid en verantwoordelijkheid voor initiatiefnemers Bestuurlijke en ambtelijke cultuurverandering: van 'nee, tenzij' naar 'ja, mits Van toelatingsplanologie naar uitnodigingsplanologie 3

4 Ambities in beheer Verband vasthouden tussen beheer, inrichting, gebruik Verband ontwikkelen met sociaal domein boven SROI Veiligheid bieden, risico s beheersen (risico-gestuurd beheer, assetmanagement) Duurzaam beheer bevorderen (GRP, energie, klimaatadaptatie, biodiversiteit) Differentiatie in beheerkwaliteit Faciliteren van innovaties (materialen, toepassingen, contracten, netwerken) 4

5 Implementatie Beheervisie 5

6 Welke trend Zoetermeer onderkent Omgevingsbewust sturen op effect en risico LINE OF SIGHT Beleids matig UAV-gc en KPI s UAV-gc, Beeldsystematiek Strategisch Tactisc h Operationeel UAV, RAW systematiek Praktisch Bestuur en uitvoering nader tot elkaar 6

7 Minder regels Vier verbeterdoelen Omgevingswet Vermindering complexiteit omgevingsrecht Snellere besluitvorming Versnelling en verbetering besluitvorming over projecten Meer afwegingsruimte/lokaal maatwerk Vergroting bestuurlijke afwegingsruimte decentraal bestuur door actieve en flexibele aanpak mogelijk te maken Integrale benadering Versterking samenhang in beleid, besluitvorming en regelgeving 7

8 Verbeterdoel: minder regels Rijk: Van 26 wetten naar 1 wet Van 5000 wetsartikelen naar 350 Van 120 AMvB s naar 4 AMvB s Van 120 ministeriële regelingen naar 10 Gemeente Zoetermeer Van x structuurvisies en beleidsvisies naar 1 omgevingsvisie Van x bestemmingsplannen en x verordeningen en x regelingen naar 1 omgevingsplan + dereguleringsvraag: kerntakendiscussie (waarover stelt gemeente regels), vertrouwen, vrijheid, verantwoordelijkheid, vermindering lasten, doeldenken i.p.v. middeldenken (wat is achterliggende doel van regels en hoe dat doel bereiken?), check dubbele of zelfs onderling tegenstrijdige regels, check nut en noodzaak regels (hoe vaak toegepast, hoe vaak handhaving?) + globalere regels in omgevingsplan versoepeling uitvoerbaarheidsvereiste, doorschuiven onderzoekslasten 8

9 Verbeterdoel: snellere besluitvorming Meer vergunningvrij (via algemene regels): geen vergunningprocedure Omgevingsvergunning bijna altijd via reguliere procedure (8 weken) Alleen heel zware gevallen via uitgebreide procedure (26 weken) Uitnodigingsplanologie: niet werend, maar stimulerend Meldingsplicht i.p.v. omgevingsvergunning (keuze in omgevingsplan) Delegatie voor wijzigen onderdelen omgevingsplan van Raad naar B&W 9

10 Verbeterdoel OW: lokaal maatwerk 1 Minder regels op rijksniveau > meer ruimte voor gemeente en provincie Omgevingsvisie met lokale doelstellingen: Raad en B&W mogen, mits onderbouwd, afwijken van kaders (Raad) of uitvoering (B&W) Omgevingsplan met maatwerkregels, beleidsregels, omgevingswaarden Omgevingswaarden: lokale afwegingsruimte (mengpaneel; onderbouwd) 10

11 Verbeterdoel OW: lokaal maatwerk 2 Gemeente is bevoegd gezag fysieke leefomgeving: minder interbestuurlijke bevoegdhedenstrijd, meer complementaire samenwerking Meer bestuurlijke afwegingsruimte: er komen algemene regels, gemeente bepaalt mate van aanvullende regels / vergunningen Meer algemene regels, minder vergunningen óf alles via vergunningen i politieke keuze Gemeenten hebben ruimte in regels om bij het nemen van besluiten een balans te vinden tussen de relevante uiteenlopende belangen (een ingebouwde hardheidsclausule) 11

12 Verbeterdoel OW: integraal Integrale, brede omgevingsvisie (als basis voor sectorale programma s) Structuurvisie(s) + sectorale beleidsdocumenten Integraal omgevingsplan Integrale afweging bijv. saldobenadering (4x ja + 2x nee = ja) Doeldenken Verschillende bestemmingsplannen (lappendeken?) en verordeningen Controlelijstjes afvinken (1x nee = nee) Middeldenken Integrale doelgerichte afweging: wordt de stad / fysieke leefomgeving per saldo beter van initiatief? 12

13 Gemeentelijk instrumentarium OW 13

14 Van Beheervisie naar Omgevingsvisie 14

15 Instrumentarium OW: Omgevingsvisie Samenhangend strategisch beleid gemeente: vastleggen wezenlijke keuzes voor de kwaliteit van de fysieke leefomgeving Hoofdlijnen voorgenomen ontwikkeling, gebruik, beheer, bescherming grondgebied, kwaliteit van leefomgeving Basis en motivering voor Omgevingsplan en programma s Langere termijn: meer sturing op gebiedsontwikkeling Frequente actualisering geeft flexibiliteit ten behoeve van de uitvoering Verplicht, maar vormvrij naar inhoud en proces 15

16 Thema s voor de stad 16

17 Instrumentarium OW: omgevingsplan 1 Omgevingsplan = uitvoeringsinstrument van de Omgevingsvisie Alle ruimtelijke, locatie- en functiegebonden gebonden regels en vergunningsvereisten in één omgevingsplan opnemen Bestaande plannen en verordeningen worden geacht omgevingsplan te zijn zodra de Omgevingswet in werking treed (2019?!) Globalere regels: versoepeling uitvoerbaarheidsvereiste, doorschuiven van de onderzoekslasten naar projectniveau Verplicht! Geen fatale 10-jaarstermijn meer met sanctie geen legesheffing 17

18 Instrumentarium OW: omgevingsplan 2 Algemene delegatiebevoegdheid voor delen van het plan door Raad aan B&W Niet gehele omgevingsplan door B&W vast te stellen. Niettemin ruime delegatiemogelijkheid voor Raad; komt in plaats van wijzigingsbevoegdheid, uitwerkingsplicht en Nadere Eisen B&W Binnen dit kader meer flexibiliteit voor B&W om in te springen op ontwikkelingen binnen raamwerk B&W kunnen dus volwaardig het plan aanpassen, wel uitgebreide procedure Omgevingsplan blijft daardoor op termijn- een samenhangend geheel (geen deelplannen of postzegelplannen) 18

19 Belangrijke aandachtspunten 1 voorspelbare rolbepaling noodzakelijk Omgevingswet beïnvloedt driehoeksverhouding Raad B&W Samenleving Uitnodigingsplanologie vereist duidelijke set van spelregels vanuit B&W: aan de voorkant : rol ten opzichte van initiatieven (klantreizen, rode loper) in het proces : rol in het participatieproces aan de achterkant : besluitvormingsproces Dienstverlening krijgt daardoor bredere betekenis, niet alleen individuele (klant-)processen, ook collectieve klantprocessen (Samenspraak) en verbreding dealmaking op buurt/wijkniveau en op projectniveau (citizen s agreements) Keuze positiebepaling / procesrolbepaling voor de gemeente om te: Reguleren Regisseren Stimuleren Faciliteren Loslaten 19

20 Belangrijke aandachtspunten 2 participatie H.16: Procedures: regels stellen voor participatie van en overleg met derden Memorie van Toelichting: Paradigmawisseling: ruimte voor initiatieven Vertrouwen: van overheid in de burger en vice versa Participatie en actieve betrokkenheid van burgers, bij voorkeur in vroegtijdig stadium Hoe en wanneer = maatwerk Herijken Samenspraak Resultaat: zelfbinding gemeente of samenbinding met initiatiefnemers Permanente (digitale) beschikbaarheid van alle informatie voor iedereen 20

21 Belangrijke aandachtspunten 3 integraal werken Inhoudelijke bandbreedte: fysieke leefomgeving, fysiek beheer, ruimtelijke economie, ruimtelijk-sociaal Inhoudelijk integraal fysieke leefomgeving (werkwijze binnen gemeente) Samenhang beoordeling meldingen / vergunningen / initiatieven Samenhang / werkwijze in de keten met strategische partners: ketengericht werken (accountmanagement, zaakgericht werken, dossiervorming) Noodzaak tot aanpassing dienstenpakket / werkwijze ODH (Omgevingsdienst) Nieuwe samenhangende uitvoeringspakketten: thematische samenhang ( sectoraal ) programmatische samenhang (deel-)gebiedsgerichte samenhang 21

22 Belangrijke aandachtspunten 4 cultuur / wijze van werken Houding en gedragsaspecten: Open mind: met bredere open agenda op pad Uitnodigend / dienstbaar Vertrouwen staat voorop Permanente dialoog met strategische partners, regiogemeenten Permanent inhoudelijke data op orde en digitaal beschikbaar Algemene regels: grote verschuivingen van werkzaamheden in beleidscyclus Minder accent op planvorming en vergunningverlening Groter accent aan de voorkant (initiatief, beleid, procesbegeleiding) Groter accent aan de achterkant (monitoring en handhaving) Financiële consequenties / consequenties voor competenties medewerkers 22

23 Belangrijke aandachtspunten 5 samenwerken overheden Omgevingsvisie, Omgevingsplan: afgestemd met omliggende gemeenten, regio (Haaglanden) en provincie Inhoudelijk, procesmatig Lokaal of interlokale, gezamenlijke visie? Rolverdeling regio(-gemeenten) Rolopvatting provincie Uitvoeringsprogrammering: Lokaal of op schaalniveau (vb.: regionale woningmarkt) 23

24 Proces implementatie omgevingswet Ontwikkelingen - Omgevingswet - Klimaatverandering - Demografie - Individualisering - Dereguleren / verminderen beleid - Etc. Kwartiermaken: Impactanalyse & ambitiedocument Verkenningen/Agendavorming Omgevingsvisie (Kern ontwikkellijn 1. Inhoud&Sturing) PvA Implementatie (eerste stappen naar transitie) Ontwikkellijnen (faciliterend) 2. Bestuurlijke samenwerking 3. Samenspraak&Communicatie 4. Dienstverlening 5. Informatiebeheer&Automatisering 6. Toekomstgericht werken (organisatieontwikkeling) 7. Financiën Uitvoering via: 1. Omgevingsplan/regels 2. Projecten 3. Klantketens hoe helpt de gemeente U 1. VTH 2. Openbaar Gebied 3. Subsidieverlening - Omgevingsplan 24

25 Implementatie OW: 7 ontwikkellijnen Kernproces: 1. Inhoud & Sturing (Verkenningen, Agendavorming & Omgevingsvisie) Faciliterend: 2. Bestuurlijke samenhang 3. Samenspraak & Communicatie 4. Informatiebeheer & Automatisering 5. Toekomstgericht werken (organisatieontwikkeling) 6. Financiën 25

26 Pilot Stadsbeheer Zoetermeer 1. Thema s en doelenboom bepalen 2. Beheerthema s en visie inbrengen 3. Beheeropgave en strategie bepalen 4. Beheerscript

27 Stappenplan Omgevingswet Vo o r de verkiezingen: T/m september 2017 Zoetermeer - Verkenning inhoud en rol van de gemeente in fysieke leefomgeving - Impactanalyse & Eerste verkenning ambitieniveau - PvA eerste stappen implementatietraject Omgevingswet Na september Uitvoeren eerste stappen implementatietraject Omgevingswet Na de verkiezingen: Vertaling in Omgevingsvisie, Uitvoerings-programma( s) en Omgevingsplan 27

28 Omgevingsvisie? Beheer stuwende kracht! 28