Epidemiologie van carbapenemase producerende enterobacteriën in België: 01/01/ /10/2012

Transcriptie

1 Epidemiologie van carbapenemase producerende enterobacteriën in België: 0/0/202 3/0/202 B. Jans en Y. Glupczynski Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV), Volksgezondheid en surveillance, Brussel, Nationaal Referentiecentrum (NRC) voor resistente enterobacteriën, UCL, Mont-Godinne.

2 Number of isolates Proportion of among all Enterobacteriaceae isolates referred Eerste ervaringen met CPE in België Jaar Evolutie 2007 Sporadische CPE gevallen in 2007 September 2008 Juni 200 Via patiëntentransfer geïmporteerde gevallen (Griekenland): K. pneumoniae, type VIM- Via patiëntentransfer geïmporteerde gevallen (Pakistan & Balkanlanden): E. coli, type NDM- Sinds 200 Snelle toename van carbapenem-resistente (I/R) en/of carbapenemase producerende enterobacteriën. Nosocomiale outbreaks Q 60% 40% 20% CPE isolates Non CPE isolates % CNSE isolates % CPE isolates 0% 2

3 Alertering van volksgezondheidsinstanties en ondernomen acties Carbapenemresistentie Nationaal referentiecentrum (NRC) Risk Assessment Groep (3/0/20) Adviestekst: aanbevelingen voor zorginstellingen Bevestiging van CPE (NRC) + gevallenmelding via Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV) Wetenschappelijk studies Studies: epidemiologie van CPE (prevalentie, incidentie in verschillende zorgsectoren) Hoge Gezondheidsraad (7/2/20) CPE@wiv-isp.be (//202) NRC + WIV 3

4 Epidemiologische surveillance: definities Definitie CPE-stam : Enterobacteriaceae: vooral toegespitst op K. pneumoniae, E. coli en E. cloacae + andere enterobacteriën welke aan de criteria voldoen Resistent (I/R) voor minstens één carbapenem: meropenem, imipenem, ertapenem Productie van carbapenemase bevestigd door het NRC De stammen van ziekenhuizen met bevestigde epidemie worden in de surveillance opgenomen, maar worden niet langer door het NRC bevestigd. Definitie CPE-episode : = één of meerdere gevallen van patiënten gekoloniseerd of geïnfecteerd met CPE, vastgesteld in het ziekenhuis, binnen een periode van één maand. Voorwaarden: Zelfde type carbapenemase Ongeacht het bacteriële species (transfer tussen species is mogelijk) Ongeacht de ziekenhuisafdeling waar de CPE geïdentificeerd werd Belangrijke opmerking: De hierna volgende figuren hebben betrekking op ALLE CPE-STAMMEN die in ons land gedetecteerd werden, met inbegrip van de stammen uit ziekenhuizen met clusters of in epidemische situatie. 4

5 Gecumuleerd aantal nieuwe gevallen Maandelijks aantal bevestigde gevallen Aantal CPE-stammen: / /202-3/0/202 Juni Oktober Aantal laboratoria met CPE-stam: Aantal CPE-episodes Maandelijks aantal Gecumuleerd aantal 5

6 Bacteriële species en type carbapenemasen: / - 3/0/202 BEVESTIGDE CPE STAMMEN Type carbapenemasen CPE gevallen Type enterobacterie OXA-48 KPC-2 VIM- NDM GES IMI OXA-48 + VIM aantal % Klebsiella pneumoniae Escherichia coli Enterobacter cloacae Citrobacter freundii Klebsiella oxytoca Enterobacter aerogenes Serratia marcescens 0.3 Hafnia alvei 0.3 Morganella morganii 0.3 Providencia rettgeri 0.3 Meerdere enterobacteriën Totaal aantal stammen % 83.5% 9.2% 5.0%.6% 0.3% 0.3% 0.3% 00%

7 Kenmerken van CPE-positieve patiënten OXA-48 KPC-2 VIM- NDM TOTAAL* Aantal patiënten Gemiddelde leeftijd 76.4 j. (-0) 73.4 j. (24-88) 62. j. (3-92) 53.3 j. (9-8) 75 j. (-0) (min-max) Sex ratio (M/V) Indicaties /context staalafname (gegevens voor 375 patiënten) Screening context 58.3% 7.7% 44.4% 83.3% 54.7% Klinische context 4.7% 82.3% 55.6% 6.7% 45.3% Lokalisatie van staalafname (klinische stalen enkel) (gegevens voor 69 patiënten) Urine 59.2% 50.0% 60.0% 57.4% Respiratoir 8.5% 28.6% 0.0% 9.5% Wonden, etter 0.0% 7.% 8.9% Bloedkweek 3.9% 3.6% 0.0% /6 4.7% Meerdere sites 5.4% 3.6% 4.7% Andere sites 3.% 7.% 20.0% 4.7% Infectieuze status van CPE+ patiënten (gegevens voor 366 patiënten) Kolonisatie 63.2% 34.4% 55.6% 83.3% 60.7% Infectie 36.8% 65.6% 44.4% 6.7% 39.3% * Totaal: met inbegrip van CPE+ patiënten met carbapenemasen van het type GES, IMI, OXA+VIM 7

8 Kenmerken van CPE-positieve patiënen OXA-48 KPC-2 VIM- NDM TOTAAL* Aantal patiënten Gehospitaliseerd of ambulant bij detectie van CPE (gegevens voor 374 patiënten) Gehospitaliseerd-Ambulant 9.4% -8.6% 90.9% -9.% 94.4% - 5.6% 00% - 0% 9.7% - 8.3% Ziekenhuisafdeling waar CPE gedetecteerd werd (gegevens voor 338 patienten) IZ, brandw., hemato-onco 9.9% 46.7% 82.4% 6.7% 25.7% Geriatrie 42.6% 3.3% 37.0% Geneeskunde 2.3% 33.3% 33.3% 2.3% Heelkunde 9.9% 3.3% 7.7% 33.3% 0.% Andere, meerdere 6.4% 3.3% 6.7% 5.9% CPE+ patiënten met ziekenhuisverblijf in België in het buitenland (gegevens voor 26 patiënten) Hospitalisatie/verblijf in 7.3% 30% 6.7% 66.7% 3% buitenland Recent verblijf in 56.4% 40% 4.7% 6.7% 5.4% ziekenhuis/wzc in België Geen recent verblijf in ziekenhuis/wzc 36.4% 30% 4.7% 6.7% 35.7% Recente behandeling met antibiotica (gegevens voor 20 patiënten) Recente AB-behandeling 83.9% 86.4% 00% 66.7% 84.2% * Totaal: met inbegrip van CPE+ patiënten met carbapenemasen van het type GES, IMI, OXA+VIM 8

9 CPE-positieve patiënten: verband met een hospitalisatie / verblijf in het buitenland (n=28) Infectie: 44% Kolonisatie: 56% LANDEN Aantal gevallen OXA-48 KPC-2 VIM- NDM OXA+VIM Griekenland 6 5 Turkije 6 5 Egypte 3 India 3 3 Italie 3 3 Marokko 3 3 Senegal Thailand Tunesië Vietnam TOTAAL

10 3 5 CPE-gevallen: Stand van zaken: Van //202-3/0/202 (n=38 gevallen), Verband met buitenland: (n=28) 2 6 OXA-48 (n=38) KPC-2 (n=35) 45 laboratoria, Verband buitenland: laboratoria, Verband buitenland: 9 VIM- (n=9) laboratoria, Verband buitenland: NDM- (n=6) 5 laboratoria, Verband buitenland: 4 2 0

11 Tweemaandelijkse evolutie van CPE, type OXA-48: van / tot 3/0/202 Gecumuleerd aantal gevallen: < 0 gevallen

12 Tweemaandelijkse evolutie van CPE, type KPC-2: van / tot 3/0/202 2 ZH 4 ZH 6/0 gevallen met link buitenland: 3 ziekenhuizen /6 gevallen met link buitenland: 7 ziekenhuizen Gecumuleerd aantal gevallen: < 0 gevallen

13 BESLUIT In België, CPE = voornamelijk K. pneumoniae van het type OXA-48 en type KPC. OXA-48: raakt op één na alle provincies, epidemisch in meerdere, soms belangrijke clusters patiëntenprofiel: ouderen, voornamelijk gekoloniseerd, verblijven vaker in geriatrische afdelingen gevaar voor het ontstaan van reservoirs van dragers in woonzorgcentra (WZC) momenteel geen dekolonisatie beschikbaar onmogelijk om ouderen in WZC te isoleren (dragerschap van lange duur) KPC-2: momenteel eerder gelokaliseerd probleem (maar 2 laatste maanden ook uitbreiding naar aangrenzende provincie) ander patiëntenprofiel: ouderen, vaker geïnfecteerd, overdracht tussen ziekenhuizen via patiëntentransfer verblijven vaker in Intensieve zorgen afdelingen of in acute diensten, Nood voor aanpassing van de aanbevelingen van de HGR op het vlak van de routinematig te screenen risicogroepen Nood aan bijkomende studies om het reservoir in WZC en in de gemeenschap te evalueren. Wij danken onze ziekenhuislaboratoria en zelfstandige laboratoria voor hun inzet en bijdrage ivm de CPE-surveillance in ons land.