INHOUDSTAFEL. Inhoudstafel - Lijst van tabellen en figuren Deelname Resistentiecijfers Incidentie van nosocomiaal verworven MRSA 5

Transcriptie

1 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester INHOUDSTAFEL Inhoudstafel - Lijst van tabellen en figuren 1 1. Deelname. Resistentiecijfers. Incidentie van nosocomiaal verworven MRSA. Screening van MRSA 7. Proportie van nosocomiaal verworven MRSA 8 6. Evolutie van resistentie- en incidentiecijfers: Besluit 1 LIJST VAN TABELLEN EN FIGUREN Tabel 1: Tabel : Figuur 1: Figuur : Figuur : Figuur : Figuur : Figuur 6: Figuur 7: Figuur 8: Figuur 9: Figuur 1: Figuur 11: Figuur 1: Figuur 1: Figuur 1: Proportie van MRSA (enkel Type D): volgens regio en ziekenhuisgrootte Nosocomiaal MRSA incidentiecijfer (enkel uit klinische stalen): verdeling volgens regio en ziekenhuisgrootte Verdeling van de deelnemende ziekenhuizen volgens ziekenhuisgrootte en regio Verdeling van de resistentiecijfers (klinische stalen) volgens ziekenhuisgrootte en regio: 1e semester Verdeling van het nosocomiaal MRSA incidentiecijfer (klinische stalen) volgens ziekenhuisgrootte en regio: 1e semester 6 Evolutie van de proportie van nosocomiaal verworven MRSA (uit klinische stalen): Evolutie van het gemiddeld resistentiecijfer (alle ziekenhuizen): Evolutie van het gemiddelde van de resistenteicijfers (alle ziekenhuizen): Evolutie van de mediaan van de resistentiecijfers (alle ziekenhuizen): Evolutie van het gemiddelde van de resitentiecijfers: continue deelname (cohorte '98 -, '96 - en '9 ) 11 Evolutie van het globaal gemiddeld incidentiecijfer (alle ziekenhuizen): Evolutie van het gemiddelde van de incidentiecijfers (alle ziekenhuizen): Evolutie van de mediaan van de incidentiecijfers (alle ziekenhuizen): Evolutie van het gemiddelde van de incidentiecijfers: continue deelname (cohorte '98 -, '96 - en '9 ) 1 Evolutie van het mediaan resistentiecijfer: verdeling volgens regio (min. deelnames): Evolutie van het mediaan incidentiecijfer: verdeling volgens regio (min. deelnames): w:\mrsa\rapfr11.doc

2 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester 1. DEELNAME Tijdens het eerste semester van namen 81 ziekenhuizen deel aan de multicentrische registratie van MRSA. Twee "chronische" ziekenhuizen stuurden tevens hun gegevens op. Deze zullen echter niet meer in acht genomen worden voor de berekening van de nationale cijfers (specifieke populatie, niet vergelijkbaar met deze van acute ziekenhuizen: vb. gemiddelde verblijfsduur:,6 dagen voor de chronische- en 8, dagen voor de acute ziekenhuizen). Hun resultaten zullen afzonderlijk weergegeven worden (specifieke commentaar in cursief lettertype). Figuur 1 geeft de verdeling weer van de deelnemende ziekenhuizen volgens ziekenhuisgrootte en regio. Figuur 1: verdeling van de deelnemende ziekenhuizen volgens ziekenhuisgrootte en regio, 1 e semester Deelname, verdeling volgens ziekenhuisgrootte Deelname, verdeling volgens regio 7% 6% % 1% % % < bedden - 99 bedden bedden + Vlaanderen Wallonië Brussel De kwaliteit en homogeniteit van de geregistreerde gegevens blijft uitstekend: in totaal verstuurden 9,1 % (n=77) van de deelnemende ziekenhuizen gegevens van het type D (Iedere patiënt wordt slechts één maal geteld per hospitalisatieperiode) 1. Eén ziekenhuis registreerde volgens type A (1, %) en 1 instelling stuurde gegevens op die niet volgens deze classificatie gerangschikt kunnen worden. Twee ziekenhuizen gaven geen antwoord op deze vraag. 1 Type A: Iedere positieve afname wordt geteld (inclusief screening en dubbels) Type B: Iedere positieve klinische afname wordt geteld (screening uitgesloten, inclusief dubbels) Type C: Iedere infectielokalisatie wordt één maal geteld per hospitalisatieperiode Type D: Iedere patiënt wordt slechts één maal geteld per hospitalisatieperiode. w:\mrsa\rapfr11.doc

3 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester. RESISTENTIECIJFERS Voor dit semester werden gemiddeld 7,1 MRSA-stammen per ziekenhuis gerapporteerd (enkel type D); dit aantal schommelde tussen en 166 stammen. De proportie van resistente S. aureus (MRSA) over het totaal aantal SA-stammen (gemiddeld resistentiecijfer ) bedroeg,7 % (enkel type D). Het gemiddelde van de resistentiecijfers van de deelnemende ziekenhuizen bedroeg,7%, de mediaan,6 %. Het gemiddelde van de resistentiecijfers is het laagst in Vlaanderen:,7% en het hoogst in Wallonië (,%, p=,)(tabel 1). Dit gemiddelde is tevens het laagst in middelgrote ziekenhuizen:,7% en het hoogst in kleine ziekenhuizen: 7,% (n.s.). Tabel 1: Proportie van MRSA (enkel Type D) : volgens regio en ziekenhuisgrootte, 1 e semester MRSA/ S. aureus (%) Aantal ziekenhuizen Absolute cijfers Gemiddeld resistentie cijfer (%) Gemid. van de resitentiecijfers Verdeling van de proporties % % mediaan 7% Min/Max REGIO: België 77 86/1161,7,7 16,9,6,,6-, Brussel: 8 6/,,1 16,7 6,8 7,-, Wallonië: 7 119/91 1,,,7,6 6 1,7-, Vlaanderen: 1166/8 1,7 1,1,1,,6-, ZIEKENHUISGROOTTE: < bedden: /168 6,8 7, 17, 9,,1,8, 99 bedden 99/7,9,7 1,,7,6,6 -, bedden + 199/671,, 18,9,8, 9,8-7,9 Het gemiddeld resistentiecijfer = Σ MRSA x 1/ Σ SA Het gemiddelde van de resistentiecijfers = Σ resistentiecijfers/ Σ ziekenhuizen w:\mrsa\rapfr11.doc

4 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester Figuur geeft de verdeling van het resistentiecijfer weer (ziekenhuizen die registreren volgens het type D) volgens regio en ziekenhuisgrootte. Figuur : verdeling van de resistentiecijfers (enkel uit klinische stalen), 1 e semester volgens ziekenhuisgrootte volgens regio aantal ziekenhuizen > = Resistentiecijfer (%) -99 bedden (n=) < bedden (n=) >= bedden (n= ) > = Resistentiecijfer (%) Chronische instellingen: gemiddeld resistentiecijfer: 6,8%. aantal ziekenhuizen Wallonië (n=7) Vlaanderen (n=) Brussel (n=8) w:\mrsa\rapfr11.doc

5 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester. INCIDENTIE VAN NOSOCOMIAAL VERWORVEN MRSA Het incidentiecijfer werd berekend op het aantal nieuwe nosocomiale MRSA-gevallen (zonder rekening te houden met de gevallen gevonden via screening) en hun overeenkomstige noemergegevens, 66 ziekenhuizen beschikten over alle nodige gegevens. Het globaal gemiddeld incidentiecijfer bedroeg nieuwe gevallen per 1 opgenomen patiënten of,9 gevallen per 1 patiëntendagen. De mediaan van de incidentiecijfers voor deze ziekenhuizen bedroeg, per 1 opnames. Het gemiddelde van de incidentiecijfers is het hoogst in Brussel:, gevallen per 1 opnames, alsook in grote ziekenhuizen:, gevallen per 1 opnames. De verschillen in deze gemiddelden tussen Vlaanderen enerzijds en Brussel (p=,) maar vooral Wallonië (p=,1) anderzijds, zijn statistisch significant. De verschillen in functie van de ziekenhuisgrootte zijn niet statistisch significant. Tabel : Nosocomiaal MRSA incidentiecijfer (enkel uit klinische stalen): verdeling volgens regio en ziekenhuisgrootte, 1 e semester Nosocomiaal incidentiecijfer van MRSA (klinische stalen) Aantal ziekenhuizen Absolute cijfers Globaal gemid. Incidentie Cijfer (/ 1 opnames) Gemid. van de incidentie cijfers Verdeling van de incidentiecijfers % % mediaan 7% Min/Max Per 1 Opnames Per 1 Hosp.-dagen 66 1/16 1,,, 6, 68 16/8,9,7,,, Incidentiecijfer per REGIO: Brussel: 19/9,,,,,7 6,6 Wallonië: 97/1191,,1,,6 6, Vlaanderen: 7 /9696,,1 1 1,, 11 Incidentiecijfer per ZIEKENHUISGROOTTE: < bedden: 16 99/171,,6 1,, 6,6-99 bedden: 8 7/18998,9 1, 1,9,8, 6, bedden +: 7/77,, 1,,,9 11 Het globale gemiddelde incidentiecijfer = Σ nieuwe MRSA-patiënten (klinische stalen) x 1/ Σ opnames of Σ patiëntendagen of hospitalisatiedagen. w:\mrsa\rapfr11.doc

6 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester Figuur geeft de verdeling van het nosocomiaal MRSA incidentiecijfer weer volgens ziekenhuisgrootte en regio. Figuur : verdeling van het nosocomiaal MRSA incidentiecijfer (uit klinische stalen): 1 e semester volgens ziekenhuisgrootte volgens regio aantal ziekenhuizen > = bedden (n= 8) < bedden (n= 16) >= bedden (n= ) aantal ziekenhuizen > = 7 Brussel (n= ) Wallonië (n= ) Vlaanderen (n= 7) Incidentiecijfer/1 opnames Incidentiecijfer/1 opnames. 6 w:\mrsa\rapfr11.doc

7 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester. SCREENING VAN MRSA Vijftig ziekenhuizen (61,7%) verklaren dat ze aan screening doen (al dan niet systematisch) en 1 ziekenhuizen rapporteerden minstens één nieuw, via screening opgespoord geval. In totaal ging dit om 1 gevallen (gemiddeld : 8, gevallen / ziekenhuis). Indien rekening gehouden wordt met de resultaten van de screening stijgt het incidentiecijfer voor nieuwe gevallen van naar,8 per 1 opnames. 7 w:\mrsa\rapfr11.doc

8 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester. PROPORTIE VAN NOSOCOMIAAL VERWORVEN MRSA Globaal genomen werden er in de 66 ziekenhuizen die de nodige cijfers doorstuurden 1 MRSA (enkel nosocomiale) gevonden bij nieuw gehospitaliseerde patiënten (luik.1 van het surveillanceformulier) op een totaal van 76 MRSA (al dan niet nosocomiale, registratie type D) uit klinische stalen (luik 1.1 van het formulier). De proportie van in het ziekenhuis verworven MRSA bedroeg dus gemiddeld,6 %. Sinds 199 wordt de proportie van nosocomiaal verworven MRSA zeer geleidelijk aan kleiner (figuur ) en lijkt zich sinds te stabiliseren. Figuur. Evolutie van de proportie van nosocomiaal verworven MRSA (uit klinische stalen): n-mrsa/totale MRSA (%) / 199/ 1996/ 1997/ 1998/ 1999/ / 1/ /1 1/1 /1 surveillanceperiodes n-mrsa (klin. stalen) 8 w:\mrsa\rapfr11.doc

9 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester 6. EVOLUTIE VAN RESISTENTIE - EN INCIDENTIECIJFERS Op korte termijn: (sinds einde 1998): a) Evolutie van het resistentiecijfer: (zie figuren t/m 8) Sinds het laatste semester van 1998 observeren we een progressieve, continue en statistisch significante stijging van het resistentiecijfer (test voor lineaire trend voor de cohorte van ziekenhuizen die minstens drie maal deelnamen sinds 1998: jaarlijkse stijging met,9 %, p <,1). b) Evolutie van de incidentiecijfers van nosocomiaal verworven MRSA (zie figuren 9 t/m 1) Sinds het laatste semester van 1998 observeren we tevens een stijging van het nosocomiaal MRSA-incidentiecijfer (test voor lineaire trend voor de cohorte van ziekenhuizen die minstens drie maal deelnamen sinds 1998: stijging met,1 nieuwe gevallen per jaar, deze toename is niet statistisch significant (p=,6). Op lange termijn: (199-): Daar tussen 199 en 1998 de resistentie- en incidentiecijfer eerst afnamen om daarna opnieuw toe te nemen, is een lineaire trendanalyse op lange termijn niet meer aangewezen. De cijfers die opgenomen werden in de figuren kunnen minimale verschillen vertonen met deze die gepubliceerd werden in de opeenvolgende semestriele rapporten. Sommige ziekenhuizen delen hun resultaten, of verbeteringen hiervan, pas mee na het publiceren van het semestrieel rapport. Hun gegevens worden in dat geval aan het groot databestand toegevoegd maar maken geen deel uit van de analyse voor het betreffend semester. 9 w:\mrsa\rapfr11.doc

10 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester 7. BESLUIT Zowel de resistentieproportie als de incidentie van nosocomiaal verworven MRSA nam sterk toe tijdens dit eerste semester van. De resistentiecijfers bereikten opnieuw dezelfde hoge niveaus als bij de aanvang van de surveillance in 199: één Staphylococcus aureus op vier is resistent. Wat het incidentiecijfer van n-mrsa betreft is de toename minder uitgesproken maar onbetwistbaar. Vermoedelijk slagen de door de ziekenhuizen genomen voorzorgsmaatregelen er nog enigszins in om het probleem van de overdracht binnen het ziekenhuis te beperken. Grote voorzichtigheid is vereist, vooral sinds het optreden in 1 van zeer epidemische klonen (UK EMRSA-1 en 16) afkomstig uit Engeland (ref. Rapport van het referentielaboratorium, 1: ). Momenteel werkt de GOSPIZ in samenwerking met de Hoge Gezondheidsraad aan het bijwerken van de in 199 uitgegeven aanbevelingen. 1 w:\mrsa\rapfr11.doc

11 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester Figuur : evolutie van het gemiddeld resistentiecijfer Alle ziekenhuizen: / 199/ 1996/ 1997/ 1998/ 1999/ /1 / 1/1 1/ / Figuur 6: evolutie van het gemiddelde van de residentiecijfers Alle ziekenhuizen: Gemiddeld resistentiecijfer (%) Gemiddelde v/d resistentiecijfers (%) 199/ 199/ 1996/ 1997/ 1998/ 1999/ /1 / 1/1 1/ /1 Figuur 7: evolutie van de mediaan van de resistentiecijfers Alle ziekenhuizen: / 199/ 1996/ 1997/ 1998/ 1999/ /1 / 1/1 1/ / Figuur 8: evolutie van het gemiddelde van de resistentiecijfers: Continue deelname / 199/ 1996/ 1997/ 1998/ 1999/ /1 / 1/1 1/ /1 Mediaan v/d resistentiecijfers (%) Gemiddelde v/d resistentiecijfers (%) cohorte (n = 6) cohorte ( n = 1 ) cohorte ( n = ) w:\mrsa\rapnl11.doc

12 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester Figuur 9: evolutie van het globaal gemiddeld incidentiecijfer Alle ziekenhuizen: / 199/ 1996/ 1997/ 1998/ 1999/ /1 / 1/1 1/ / Figuur 1: evolutie van het gemiddelde van de incidentiecijfers Alle ziekenhuizen: Glob.gemid.incidentiecijfers/1 opnames Gemid. v/d incidentiecijfers/ 1 opn. 199/ 199/ 1996/ 1997/ 1998/ 1999/ /1 / 1/1 1/ /1 Figuur 11: evolutie van de mediaan van de incidentiecijfers Alle ziekenhuizen: / 199/ 1996/ 1997/ 1998/ 1999/ /1 / 1/1 1/ / Figuur 1: evolutie van het gemiddelde van de incidentiecijfers: Continue deelname 1 199/ 199/ 1996/ 1997/ 1998/ 1999/ /1 / 1/1 1/ /1 Mediaan v/d incidentiecijfers/ 1 opn. Gemid. v/d incidentiecijfers/1 opn. cohorte (n = ) cohorte (n = 1) cohorte (n = 7) w:\mrsa\rapnl11.doc

13 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester Figuur 1: Evolutie van het mediaan resistentiecijfer: verdeling volgens regio: Ziekenhuizen met minstens deelnames sinds 199 Figuur 1: Evolutie van het mediaan incidentiecijfer: verdeling volgens regio ziekenhuizen met minstens deelnames sinds 199 Mediaan v/d resistentiecijfers (%) / 199/ 1996/ 1997/ 1998/ 1999/ / 1/ /1 1/1 /1 Brussel Vlaanderen Wallonië Mediaan v/d incidentiecijfers/1 opn / 199/ 1996/ 1997/ 1998/ 1999/ / 1/ /1 1/1 /1 Brussel Vlaanderen Wallonië w:\mrsa\rapnl11.doc