Taalbureau Olijhoek & Valk NT2-docentenopleiding

Transcriptie

1 Taalbureau Olijhoek & Valk NT2-docentenopleiding In september 2018 starten we weer een nieuwe groep van onze NT2-docentenopleiding. Deze opleiding bestaat uit 15 opleidingsdagen om je deskundigheid te bevorderen. Tijdens elke opleidingsdag leggen we de relatie met het profiel Competent Docent NT2 van de Beroepsvereniging van Docenten Nederlands als Tweede Taal, BVNT2. Na afloop van zo n dag krijg je twee opdrachten die de opleider beoordeelt en waarmee je kunt aantonen competent NT2-docent te zijn op het onderwerp van die dag. Wie zijn wij? Deze opleiding wordt verzorgd door Vita Olijhoek & Anja Valk van Taalbureau Olijhoek & Valk. Vita Olijhoek en Anja Valk hebben sinds 2015 hun eigen taalbureau. Anja is onderwijskundige en net als Vita taalwetenschapper en docent NT2. Daarnaast trainen zij al jaren docenten en vrijwilligers die in het NT2-werkveld actief zijn. Verder zijn Vita & Anja auteur van Praktisch Didactisch, Actief met Taal, Actief met Taal in de zaakvakken, Taalprikkels en NT2-Cahier Differentiëren. Ook hebben ze als leermiddelenontwikkelaar of projectleider bijgedragen aan de ontwikkeling van diverse NT2-materialen. Tot slot zijn ze uit naam van de BVNT2 assessor ten behoeve van de certificering tot Competent NT2-docent en verrichten zij regelmatig redactiewerk voor diverse partijen. Meer informatie vind je op 1

2 Inhoudsopgave De opleiding - Status van de opleiding - Opleiding: inhoud in het kort - Uitgangspunten van de opleiding - Voorwaarden voor deelname aan de opleiding - Materiaal - Voorbereiding op een opleidingsdag - Na afloop van een opleidingsdag - Begeleiding in de opleiding - Praktijkbegeleiding - Beoordeling - Evaluatie Praktische informatie - Studiebelasting - Aantal deelnemers - Data - Locatie, tijden en faciliteiten - Kosten - Toelating, inschrijving en intakegesprek - FAQ / Veelgestelde vragen - Contactgegevens Bijlage 1 Korte beschrijving van de opleidingsdagen Bijlage 2 Veelgestelde vragen. 2

3 De opleiding Status van de opleiding De docentenopleiding van Taalbureau Olijhoek & Valk heeft een bijzondere status. Dit komt doordat het geen opleiding aan een hbo of universiteit betreft. Qua inhoud echter is er geen verschil met de daar gegeven opleidingen. Het betekent wel dat je als deelnemer aan het eind van onze docentenopleiding de aangepaste EVCprocedure van de BVNT2 moet afleggen om dezelfde status als bij de andere opleidingen te bemachtigen. In het kort houdt de aangepaste procedure in dat je een klein portfolio aanlevert. Je moet hiervoor minimaal 500 uur zelfstandig hebben lesgegeven. Stage-uren tellen hierin mee, mits je zelfstandig voor de klas stond. Het mini-portfolio wordt beoordeeld door een van de andere opleiders (zie je hoeft geen assessmentgesprek te voeren. Indien men vindt dat je middels je portfolio voldoende hebt bewezen bekwaam te zijn, bemachtig je de status competent NT2- docent en word je opgenomen in het register van de BVNT2. Kijk voor de voorwaarden en voor meer informatie over de EVC-procedure op de website van BVNT2: Opleiding: inhoud in het kort De opleiding behandelt 15 onderwerpen: 1 Achtergronden, ERK en benaderingen 2 Een krachtige leeromgeving en instructies geven 3 Een les opzetten 4 Woordenschat 5 Luistervaardigheid 6 Spreekvaardigheid 7 Leesvaardigheid 8 Schrijfvaardigheid 9 Grammatica 10 Feedback geven 11 Uitspraak 12 Interculturele competenties 13 De beginsituatie vaststellen en toetsen 14 Alfabetiseren 15 Differentiëren In bijlage 1 is per onderwerp een beknopte beschrijving opgenomen. We gaan uit van de competenties zoals beschreven in het Competentieprofiel van de BVNT2. Elke opleidingsdag starten we met het benoemen van de competenties waaraan we die dag gaan werken. Elke opleidingsdag behandelt een onderwerp. In een opleidingsdag leer je over de inhoud van het onderwerp, ga je met opdrachten aan de slag, zijn er mogelijkheden tot nadenken, wissel je van gedachten met anderen, wissel je ervaringen uit, enz. Je legt de link met zowel je eigen lespraktijk als met de leefwereld van je cursisten. Na afloop van de opleidingsdag reflecteer je in kleine groepjes op het onderwerp, op basis van vragen die wij aanleveren of met je eigen vragen. Noot: Dag 1 t/m 3 hebben een iets andere opzet en tijdsduur. 3

4 Uitgangspunten van de opleiding Voorwaarden voor deelname aan de opleiding We gaan uit van de competenties zoals beschreven in het Competentieprofiel van de BVNT2. Een belangrijk uitgangspunt voor ons is om de transfer naar je eigen lessen te bewerkstelligen. Daarom ruimen we een uur in voor reflectie en intervisie met andere deelnemers. Ook krijg je na afloop een of meer opdrachten, die je met feedback weer terugkrijgt. Het betekent ook dat de situatie van je cursisten wordt meegenomen: we houden er rekening mee dat je cursussen taal op het werk, ouderbetrokkenheid of inburgering verzorgt. En mocht je na afloop van een opleidingsdag nog met vragen zitten: uiteraard helpen we je graag. 1 Je beheerst de Nederlandse taal in woord en geschrift op minimaal taalniveau C1 / 4F. 2 Je beschikt minimaal over een hbo-werk- en denkniveau. 3 Een onderwijsbevoegdheid is niet verplicht, maar je hebt wel aantoonbare interesse in en affiniteit met de doelgroep en met lesgeven & begeleiden. 4 Je hebt voldoende tijd beschikbaar om zowel de opleidingsdagen te volgen, als om stage te lopen, je voor te bereiden en opdrachten te maken (15-20 uur studiebelasting per week). 5 Je toont voldoende inzet in opdrachten en houdt contact met de opleiders. 6 Je staat open voor feedback van je opleiders, stagebegeleider en cursisten. Ook ben je in staat zelf te reflecteren op je eigen functioneren en daar lering uit te trekken. 7 Je bent fysiek en mentaal fit genoeg om je een jaar lang intensief in te zetten, naast een eventuele baan, een andere studie of een druk privéleven. In een intakegesprek komen deze voorwaarden aan bod. Kijk voor de data bij Toelating, inschrijving en intakegesprek. Materiaal We maken gebruik van ons eigen opleidingsmateriaal. Daarnaast maken we veel gebruik van - B. Bossers (red. e.a.), Handboek Nederlands als tweede taal (2015). Bussum: Coutinho. - D. de Coole & A. Valk (2015), Actief met taal. Bussum: Coutinho. - V. Olijhoek & A. Valk (2018,). Praktisch didactisch. Adviezen voor de NT2-docent. Bussum: Coutinho. - L. Zijlmans (2014), Lesvaardig, basisdidactiek NT2. Amsterdam: Boom uitgevers. Deze literatuur moet daarom in je bezit zijn. Overige aanbevolen literatuur: - W. Geerts & R. van Kralingen (2016), Handboek voor leraren. Bussum: Coutinho. - M. Huizinga & A. van Kalsbeek (2016), Focus op taal. Amsterdam: Boom uitgevers. - M. Verburg & R. Stumpel (2013), Pocketwoordenboek NT2. Utrecht-Antwerpen: Van Dale. - V. Olijhoek & A. Valk (2015), Taalprikkels. Bussum: Coutinho. 4

5 Voorbereiding op een opleidingsdag Dag 1 t/m 3 De eerste drie dagen vormen de opmaat voor de andere 12 opleidingsdagen. Voor deze drie dagen hoef je je nog niet voor te bereiden. Dag 4 t/m 15 Je leest informatie over het onderwerp, beantwoordt vragen en maakt opdrachten (zie ook bijlage 1.) Je neemt alles mee naar de opleidingsdag zodat we er in de bijeenkomst op kunnen doorgaan. Na afloop van een opleidingsdag Dag 1 t/m 3 Je leest na afloop de opgegeven literatuur en deze verwerk je in een opdracht. Deze opdracht voer je uit in een NT2-les en de opleider geeft je feedback. We verwachten dat je per opleidingsdag (bij dag 1 t/m 3) minimaal twee dagdelen in een groep meekijkt, dus zes dagdelen in totaal. Meer mag natuurlijk ook! Dag 4 t/m 15 Je krijgt na afloop een verwerkingsopdracht over de theorie, met verbinding naar de praktijk, bijvoorbeeld over wat je tegenkomt in je lessen (een receptieve opdracht). Met een tweede opdracht kun je aantonen dat je de theorie naar de praktijk kunt vertalen (een productieve opdracht, voor bijvoorbeeld je NT2-docentenportfolio). Zo bewerkstelligen we dat er daadwerkelijk transfer plaatsvindt van de kennis die je hebt opgedaan naar je lessen en de cursisten. Heb je nog geen NT2- stageplek of nog niets gevonden? Neem dan contact met ons op. Begeleiding in de opleiding Praktijkbegeleiding - Voor inhoudelijke vragen tijdens een opleidingsdag kun je de desbetreffende opleider aanspreken, zoals dat ook kan voor inhoudelijke vragen die je na afloop van die dag hebt. - Voor vragen over je voortgang tijdens de opleiding en andere algemene vragen krijg je Vita of Anja als vast aanspreekpunt toegewezen. - Voor administratieve vragen kun je terecht op info@olijhoek-valk.nl. Om de praktijkopdrachten te kunnen uitvoeren heb je een stageplek nodig. Voor het vinden van een stageplek ben je zelf verantwoordelijk. Regel die op tijd! Mocht je ondanks verwoede pogingen geen stageplek hebben kunnen vinden, neem dan contact met ons op. Heb je een stageplaats gevonden, dan vragen wij je om de contactgegevens van je stageplaats en stagebegeleider aan ons door te geven. Om het ook formeel goed te regelen, ondertekenen jij, de stagebegeleider en Vita/Anja een stagecontract. De eisen die we aan de praktijkbegeleiding stellen zijn: - Je loopt 300 uur stage voor de opleiding. Onder deze uren vallen lesobservaties, de voorbereiding van te geven lesonderdelen/lessen, lesonderdelen en later ook lessen 5

6 begeleid en zelfstandig geven (aan groepen van minimaal 6 personen) en de nabereiding van gegeven les(onderdelen). Daarnaast krijg je een aantal stageopdrachten bij competenties die meer omvatten dan alleen lesgeven. - Het moet mogelijk zijn om lessen en docenten te observeren, de praktijkopdrachten te maken, lesonderdelen begeleid en zelfstandig te geven, lessen begeleid en zelfstandig te geven. Let op: als je nu al zelfstandig werkt, heb je ook een praktijkbegeleider nodig. - Je maakt twee keer een video* van tien minuten van een les die je geeft; dit is nodig voor het voortgangsgesprek en het eindgesprek. - Je krijgt feedback op de lesonderdelen of lessen die je geeft. - Je vragen worden beantwoord. - Je kunt je lesplannen voorleggen. - Je stagebegeleider is een ervaren docent, bij voorkeur in het bezit van het certificaat van bekwaam NT2-docent van de BVNT2, of heeft een NT2-opleiding afgerond. Deze eisen worden naar redelijkheid ingevuld: je stagebegeleider kan niet tien lesplannen per week bekijken of elke dag je mails beantwoorden. *Je kunt er ook voor kiezen om Vita of Anja te vragen op lesbezoek te komen, in plaats van een video aan te leveren. Een van hen komt dan eenmalig op lesbezoek, vult het observatieformulier van de BVNT2 in, maakt er een kort verslag van en bespreekt alles met je. Vervolgens schrijf je er een korte reflectie op en noteer je voor jezelf een of meer actiepunten. Hier zijn extra kosten aan verbonden. Verder raden we je aan om met andere deelnemers van de opleiding buiten de opleidingsdagen om in contact te treden. Uit ervaring weten we dat het prettig is je ervaringen te delen met anderen die hetzelfde leren. Je kunt een buddy kiezen en bijvoorbeeld wekelijks even bellen, of een intervisiegroepje starten waarmee je eens per maand afspreekt. Dit komt je reflectie op de opdrachten, de opleiding als geheel en je ervaringen op de stageplek ten goede. 6

7 Beoordeling Voorafgaand aan de opleiding voer je een intakegesprek, tussentijds een voortgangsgesprek op basis van een zelfgemaakte video-opname of een lesobservatie en na afloop een afrondend gesprek. De opleiders beoordelen alle opdrachten en geven zo nodig tips ter verbetering of advies om meer te lezen. Bij voldoende resultaat krijg je een certificaat met daarop de naam van de opleidingsdag, het doel en een verwijzing naar de bijbehorende competentie(s) uit het profiel Competent Docent NT2. Zijn de opdrachten niet voldoende gemaakt? Dan moet je ze, met onze tips, nog een keer maken of verbeteren. Heb je alle opleidingsdagen met goed gevolg afgerond? Dan krijg je een overkoepelend certificaat van de opleiding. Als je een keer verhinderd of ziek bent, sturen we je het materiaal toe en hebben we overleg over een vervangende opdracht. We gaan ervan uit dat je alle opleidingsdagen volgt. Evaluatie Na elke opleidingsdag krijg je een formulier waarop je kunt aangeven wat je van de dag vond (inhoud, opleider, organisatie). 7

8 Praktische informatie Studiebelasting De opleiding duurt 42 weken, exclusief vakanties. Per week moet je rekenen op 15 tot 20 uur studiebelasting (inclusief stage-uren). Aantal deelnemers deelnemers per groep Data zat. 8 september 2018 zat. 15 september 2018 zat. 22 september 2018 zat. 6 oktober 2018 zat. 3 november 2018 zat. 24 november 2018 zat. 15 december 2018 zat. 12 januari 2019 zat. 9 februari 2019 zat. 9 maart 2019 zat. 6 april 2019 zat. 11 mei 2019 zat. 25 mei 2019 zat. 15 juni 2019 zat. 6 juli Startbijeenkomst + Achtergronden 2 Een krachtige leeromgeving 3 Een les opzetten 4 Woordenschat 5 Luistervaardigheid 6 Spreekvaardigheid 7 Uitspraak 8 Leesvaardigheid 9 Schrijfvaardigheid 10 Grammatica 11 Feedback geven 12 Alfabetiseren 13 De beginsituatie vaststellen en toetsen 14 Interculturele competenties 15 Differentiëren Locatie, tijden en faciliteiten De locatie is Stayokay Den Haag (op loopafstand van Den Haag HS). Dag 1 (8 september 2018) uur startbijeenkomst uur scholing Voor een lekkere lunch wordt gezorgd, evenals voor koffie/thee, water en wat lekkers tussendoor. Dag 2 (15 september 2018) uur scholing Voor koffie/thee, water en wat lekkers wordt gezorgd. (We starten na de lunch.) Dag 3 (22 september 2018) uur scholing Voor koffie/thee, water en wat lekkers wordt gezorgd. Dag 4 t/m uur scholing en reflectie Voor een lekkere lunch wordt gezorgd, evenals voor koffie/thee, water en wat lekkers tussendoor. 8

9 Kosten De opleiding kost 2850,- bij betaling ineens voorafgaand aan de eerste opleidingsdag. Inbegrepen zijn alle opleidingsdagen, feedback op de opdrachten, individueel contact met de opleiders wanneer nodig, een intake-, voortgangs- en eindgesprek, een certificaat per opleidingsdag bij voldoende beoordeling en een eindcertificaat bij afronding van de gehele opleiding. Boeken zijn niet bij de prijs inbegrepen, lunch, wat lekkers en een drankje wel. Betaling in termijnen is alleen - na overleg - als volgt mogelijk: - betaling in twee termijnen: 1.500,- / 1.350,- - betaling in drie termijnen: 975,- / 950,- / 950,- (incl. 25,- administratiekosten) Lesobservatie Meerprijs voor een voortgangsgesprek o.b.v. een lesobservatie (en dus niet o.b.v. een video-opname), inclusief verslag en nabespreking is 150,-. Stage tijdens de opleiding Je bent zelf verantwoordelijk voor het vinden van een stageplek. Zie voor de eisen aan de stage: Praktijkbegeleiding. Noot: - Alle bedragen zijn btw-vrij. - Betaling dient te worden voldaan voorafgaand aan de betalingstermijn. - Kosteloos annuleren kan tot vier weken voor aanvang van de opleiding. Minder dan vier weken voor aanvang worden administratiekosten ( 100,-) en eventuele overige kosten (bijv. voor een intakegesprek) in rekening gebracht. Na de start van de opleiding geven wij geen geld meer terug. - Op dit aanbod zijn de voorwaarden en reglementen van Taalbureau Olijhoek & Valk van toepassing, zoals te vinden op > Goed om te weten. - Voor informatie over de voorwaarden en de kosten van de aangepaste EVCprocedure: zie website Toelating, inschrijving en intakegesprek FAQ / Veelgestelde vragen Contactgegevens Het aantal geïnteresseerden voor een opleidingsplek overschrijdt waarschijnlijk de 16 beschikbare plaatsen. Je kunt je hier inschrijven. Let op: vergeet niet je cv als pdf te uploaden. Op vrijdag 20 april sluiten wij de inschrijving en in de week van 23 april zullen wij loten. Ben je ingeloot, dan nemen we z.s.m. contact met je op. Het gesprek vindt in de ochtend plaats op 17, 29 of 31 mei op ons kantoor in Heemstede. Ben je niet ingeloot, dan ontvang je daarvan bericht. Toelating vindt plaats met inachtneming van de hierboven genoemde voorwaarden voor toelating. Kijk voor veelgestelde vragen (FAQ s) hier in de folder. Staat je vraag er niet bij? Stuur ons dan een . - Mail voor vragen over de opleiding naar info@olijhoek-valk.nl. - Informatie over ons en ons bedrijf kun je vinden op 9

10 Bijlage 1: Korte beschrijving van de opleidingsdagen Tijdens de eerste drie dagen van de opleiding maak je kennis met begrippen, modellen en namen. Deze dagen duren korter en bevatten ook minder informatie; het is een kennismaking met het vak en je hoeft je nog niet voor te bereiden op deze dagen. Je vindt informatie over deze dagen op deze pagina. Voor de andere opleidingsdagen moet je van tevoren telkens iets lezen (meestal uit het Handboek NT2) en een aantal opdrachten maken. Achtergronden van NT2-cursisten, het ERK en verschillende benaderingen Analfabeten, laag-, midden- en hoogopgeleiden vanuit de hele wereld: die zitten in de NT2-groep. De doelgroep is dus nogal divers. Hoe ga je daarmee om? En hoe verwerven volwassenen een tweede taal? Wat is het doel van het NT2-onderwijs? Naar welk taalniveau breng je een cursist? En wat betekent dat taalniveau dan precies? Welke factoren beïnvloeden het T2-leren? In deze eerste bijeenkomst gaan we in op deze vragen. We komen er ook achter wat de taakgerichte benadering, de benadering die veel leergangen hanteren, precies inhoudt. De beginselen van de didactiek 1: een krachtige leeromgeving en instructies geven In deze bijeenkomst doe je kennis op over de aspecten die zorgen voor een krachtige leeromgeving. Het is een van de kerncompetenties van het vak als NT2-docent. Samen bedenk je welke aspecten dat eigenlijk zijn en hoe zij de leeromgeving beïnvloeden. Hoe geef je cursisten instructie in een taal die zij niet machtig zijn? Hoe zorg je ervoor dat je niet te moeilijke taal gebruikt? Hoe zorg je ervoor dat cursisten samenwerkend maar ook zelfstandig leren? Daarnaast kijken we naar bordgebruik en classroom management. De beginselen van de didactiek 2: een les opzetten Ook in deze bijeenkomst staan verschillende modellen centraal. Deze bijeenkomst heeft tot doel om je te laten zien hoe je de opzet van een goede les herkent. We gaan in op het VUT-model, het ABCD-model, het nut van verschillende werkvormen en verschillende leerstijlen van cursisten. Jouw rol als docent komt daarbij ook aan bod. Het allerbelangrijkste is dat je moet bepalen wat het doel van je les is. Met deze kennis kun je je les zo voorbereiden, dat je rekening houdt met de cursisten en de leerstof. Tot slot kijken we naar hoe je kunt leren reflecteren op jezelf als docent. 10

11 Woordenschat C.J. Wijnaendts Francken: Men moet over een grote woordenschat beschikken om zich kort te kunnen uitdrukken. (Nederlands letterkundige en filosoof, ) - weet hoeveel woorden de cursisten moeten leren en ook welke; - weet hoe de cursisten die woorden het best kunnen leren en hoe intensief ze de woorden moeten kennen; - ervoor kan zorgen dat de cursist ook buiten de les om woorden leert en wat de rol van de taalcoach daarbij kan zijn; - kan stimuleren om woorden te leren en te herhalen; - werkvormen voor woordenschat kent die hij in de les kan gebruiken. Hoeveel woorden moet mijn cursist kennen en moet hij ze allemaal productief kennen? Hoe zorg ik ervoor dat hij woorden gaat leren en ze regelmatig herhaalt? Moet hij woordenoefeningen maken en moet ik woordenschat apart toetsen? Hoe zorg ik ervoor dat mijn cursist ook buiten de lessen om woorden leert? Wat is de rol van de taalcoach daarbij? Deze en andere vragen komen aan bod in de workshop over woordenschat, waarbij uiteraard ook allerlei activerende werkvormen op het gebied van woordenschat niet worden vergeten. Luistervaardigheid Ik luister wel maar ik versta je niet. - weet hoe het luisterproces verloopt; - de aspecten kent waardoor het in het luisterproces kan misgaan; - werkvormen kent om in de les aan versta- en begripsvaardigheid te werken. Niemand leert een taal spreken zonder ooit de taal gehoord te hebben. Met andere woorden: luisteren is de basis voor het spreken. We kijken naar het luisterproces en besteden aandacht aan aspecten die lastig zijn voor tweedetaalleerders: verstaan en begrijpen. Uiteraard leggen we ook de link met de praktijk: welke werkvormen kun je inzetten? Spreekvaardigheid Spreken, daar moeten ze zo snel mogelijk mee beginnen. - spreekoefeningen op een zinvolle manier kan geven en begeleiden; - spreekopdrachten in beginners- en gevorderde groepen kan geven; - weet hoe het spreken buiten de les bevorderd kan worden; - functionele oefeningen en taken kan kiezen of zelf kan maken. Effectief spreken leren in de les vereist aandacht en creativiteit. We behandelen het gebruik van de taalkaart: het motiveren van cursisten om buiten de les ook Nederlands te spreken. Functionele werkvormen zoals rollenspelen komen aan bod. 11

12 Leesvaardigheid Douglas Brown & Heekyeong Lee (2015): The written word surrounds us daily at times enlightening, amusing, and heart-warming, at other times mystifying, depressing, and saddening. ( ) How do we teach second language learners to master this written code? - kan aangeven uit welke onderdelen het leesproces bestaat; - ziet met welk doel teksten in de leergangen aangeboden worden; - zijn repertoire aan werkvormen uitbreidt om lezen in de les leuker en effectiever te maken. Teksten op papier boezemen veel cursisten ontzag in. Ze passen daarom vaak dezelfde strategie toe: heel intensief lezen en alle woorden die ze niet kennen, zoeken ze op. Er zijn natuurlijk veel meer en ook veel effectievere leesstrategieën. In het Handboek NT2 kun je lezen welke processen er in het hoofd van een cursist werken als hij een tekst leest. Deze kennis is het uitgangspunt om de lessen in lezen goed vorm te geven. Daar gaat deze opleidingsdag over. Wat moet een cursist doen om de informatie uit de tekst goed te begrijpen? En wat moet jij doen als docent om dit te bewerkstelligen? De opleidingsdag over leesvaardigheid gaat in op de processen, de strategieën, teksten en werkvormen om lezen leuk en effectief te maken. Schrijfvaardigheid Je moet leren om binnen en buiten de lijntjes van de leergang te schrijven. - weet uit welke stappen het schrijfproces bestaat; - werkvormen kan gebruiken om aan alle fasen van het schrijfproces tegemoet te komen. Schrijven is vaak het sluitstuk van een hoofdstuk uit een leergang. Als proeve van bekwaamheid mogen de cursisten in een laatste opdracht laten zien wat ze hebben geleerd aan nieuwe woorden, nieuwe grammaticaregels en nieuwe inhoud. Maar leren je cursisten zo genoeg om goed te kunnen schrijven? Wat is goed kunnen schrijven eigenlijk? Welke stappen moet een cursist doorlopen om een goede tekst op papier te krijgen. Deze onderwerpen komen aan bod in de opleidingsdag over schrijven. Grammatica De eeuwige vraag: waarom, voor wie, wanneer, welke regels en hoe? kan aangeven - welke kennis van de grammatica zinvol is voor de cursisten; - wat de cursisten moeten oefenen; - hoe je functionele oefeningen kun kiezen of maken; - welke vormen van uitleg van grammatica functioneel zijn. Aan de orde komen het verschil tussen leren en verwerven, de verschillende input hypothesen, focus on form, verloop en succes van de T2 verwerving. We ontwerpen oefeningen en taken en daarbij de momenten en werkvormen die geschikt zijn voor grammaticaoefening. Welke regels zijn functioneel en welke niet? En wat moet de docent eigenlijk zelf weten van grammatica? 12

13 Feedback geven op de vier vaardigheden We all need people who will give us feedback. That s how we improve. (Bill Gates) : - adequaat feedback geeft op schrijfproducten; - effectief feedback kan geven op spreektaken; - manieren kan inzetten om feedback op lezen en luisteren te geven. Bij het lesgeven in de vier vaardigheden is het geven van feedback een belangrijke vaardigheid. We vinden hem zo belangrijk, dat we een hele opleidingsdag spenderen aan dit onderwerp. We bekijken welke manieren er zijn om feedback te geven en welke effectief zijn. Ook oefenen we in de opleidingsdag met het geven van feedback op spreek- en schrijfopdrachten. Ook aan peerfeedback besteden we aandacht. Uitspraak en verstavaardigheid Uitspraak oefenen doe je vanaf les 1 - weet uit welke aspecten uitspraak bestaat; - werkvormen kent om op verschillende taalniveaus aan uitspraak te werken door middel van verschillende materialen en werkvormen; - tips kent ter verbetering van uitspraakfouten. In de opleidingsdag over luisteren is aandacht besteed aan verstavaardigheid en begripsvaardigheid. In deze dag over uitspraak komt verstavaardigheid opnieuw aan bod: het vormt namelijk de basis voor een goede uitspraak. We zoomen in op hoe je verstavaardigheid kunt trainen en hoe je je cursisten kunt laten oefenen met uitspraak. Vanaf welk taalniveau kun je aan uitspraak werken? Hoe vaak moet je dat doen en met wat voor werkvormen? En wat doe je als iemand steeds dezelfde fouten blijft maken of als zijn uitspraak niet verbetert? Alfabetiseren Alfa-Nt2 is echt iets anders dan Nt2 of Nt1. Met gevolgen voor werving, organisatie, didactiek, de manier van evalueren. - weet wat het verschil is tussen analfabeten en anders-alfabeten; - het Raamwerk alfabetisering NT2 kent; - het verschil kent tussen mondelinge en schriftelijke taalverwerving bij alfacursisten en laaggeletterden. Je ervaart als docent hoe het is om anders-alfabeet te zijn. Je leert over de kenmerken van alfacursisten en wat die betekenen voor je onderwijs. Je maakt kennis met het raamwerk alfabetisering en begrijpt dat het bij alfabetiseren zowel om technische als functionele doelen gaat. We bespreken twee visies op alfabetiseren en besteden aandacht aan de mogelijkheden om te differentiëren in alfa-groepen. Ook gaan we in op hoe je aan taalverwerving en mondelinge vaardigheden werkt zonder het schrift te gebruiken; hierbij komen het ABCD-model, verschillende werkvormen en materialen ook kort aan de orde. 13

14 De beginsituatie vaststellen en toetsen Altijd een hekel aan toetsen gehad? Leer ze beter kennen. - de beginsituatie kan vaststellen; - een cursist kan motiveren en de voortgang met hem kan delen; - toetsen kan beoordelen en resultaten kan analyseren; - begrijpt welke invloed toetsing heeft op het onderwijs; - cursisten kan voorbereiden op een examen. We stellen de beginsituatie vast, achterhalen de leerwens van de cursist en zoeken daar leerdoelen bij. De leerdoelen geven richting aan het programma en ook aan de toetsing. We bespreken de eisen waarin voortgangs- en vorderingentoetsen moeten voldoen. Validiteit of betrouwbaarheid, wat vinden we belangrijker? En hoe voorkom je toetsbias? Interculturele competenties De wereld in je klas. Hoe ga je daarmee om? - zich bewust is van zijn eigen interculturele competenties; - weet hoe het lesmateriaal wel of niet inspeelt op verschillende culturen; - een aanpak kan hanteren bij het bespreekbaar maken of oplossen van een interculturele kwestie. Alice van Kalsbeek beschrijft in haar artikel dat taal- en cultuuronderwijs uit drie componenten bestaat: kennis, vaardigheden en attitudes. En dat deze elementen tot uiting komen in zowel het lesmateriaal als in de docentvaardigheden. Dat is een goede insteek voor deze opleidingsdag. We bekijken onze eigen competentie, ons lesmateriaal en onze aanpak bij een vraag of een probleem op intercultureel gebied. Je aanpak wordt door het bespreken van diverse casussen (ook zelf in te brengen) steeds duidelijker. De insteek van deze dag is praktisch, maar theorieën over interculturele competenties komen ook aan bod. Differentiëren Op de basisschool werken alle kinderen zelfstandig; op de middelbare school krijgen ze vooral klassikaal les. - weet hoe hij een les in een heterogene groep kan organiseren; - in een homogene groep per opdracht of vaardigheid weet te differentiëren; - de voorwaarden kent om een goede les te kunnen geven; - weet om te gaan met flexibele instroom. Lesgeven in heterogene groepen: menig docent kijkt er tegenop. Echter: met een goede organisatie kun je prima lesgeven in zo n groep. We bepalen de voorwaarden om een goede les te kunnen geven, bespreken hoe om te gaan met flexibele instroom, bekijken over welke vaardigheden je cursist moet beschikken en definiëren wat de beste rol van de taalcoach in het taalleerproces zou zijn. We behandelen ook hoe je in een homogene groep aan verschillen tegemoet kunt komen. Als alle cursisten eenzelfde opdracht bij een vaardigheid doen, kun je variëren in wat je van hen vraagt om zo tegemoet te komen aan hun verschillen. 14

15 Bijlage 2 Veelgestelde vragen (FAQ s) Vraag 1 Wat zijn de belangrijkste eisen waaraan ik moet voldoen om de opleiding te mogen volgen? 2 Wanneer ben ik geslaagd voor de opleiding? 3 Krijg ik een lesbevoegdheid na deze scholing? Antwoord 1 Je beheerst de Nederlandse taal in woord en geschrift op minimaal taalniveau C1 / 4F. 2 Je beschikt minimaal over een hbo-werk- en denkniveau. 3 Een onderwijsbevoegdheid is niet verplicht, maar je hebt wel aantoonbare interesse in en affiniteit met de doelgroep en met lesgeven & begeleiden. Zie voor aanvullende eisen Voorwaarden voor deelname aan de opleiding. Je krijgt per opleidingsdag een certificaat als je aanwezig bent geweest, de bijbehorende opdrachten hebt gemaakt en deze als voldoende zijn beoordeeld. Heb je alle certificaten in je bezit, dan krijg je een overkoepelend certificaat van de opleiding. Nee. Als je hebt deelgenomen aan alle opleidingsdagen kun je, op voorwaarde dat je voldoende lesuren ervaring hebt, opgaan voor de aangepaste EVC-procedure van BVNT2. Dit is overigens niet anders dan bij andere opleidingen. Het vak NT2-docent bestaat niet voor de wet, dus kunnen we geen bevoegdheid afgeven. 4 Kan ik in ISK s lesgeven? Alleen als je al een lesbevoegdheid voor de middelbare school hebt. Soms kun je ook met een pabo-diploma terecht. Informeer daarnaar bij de middelbare school. 5 Krijg ik na afloop het certificaat van de BVNT2? 6 Heb ik het certificaat bekwaam docent NT2 van de BVNT2 nodig om als docent aan de slag te kunnen? Taalbureau Olijhoek & Valk is geen hbo of universiteit. Dat heeft als gevolg dat je alleen dezelfde status van Competent NT2- docent als bij de andere opleidingen kunt verkrijgen door na afloop van de opleiding op te gaan voor de aangepaste procedure van de BVNT2. Uitleg over de certificering vind je op: Dat hangt af van de gemeente waar je werkt. Ook opdrachtgevers of taalaanbieders kunnen verschillen in hun eisen. 7 Wat is de BVNT2? De beroepsvereniging van docenten NT2; doelen zijn belangenbehartiging en deskundigheidsbevordering. Zie verder 8 Mag ik al werken tijdens de opleiding? Dat hangt af van de gemeente en de taalaanbieder. 9 Wat zijn de minimale eisen die jullie aan een stageplaats stellen? Op je stageplek moet je kunnen meekijken in één of meer groepen, waarbij de cursisten niet alleen achter de computer zitten maar vooral ook in kleine groepjes of met de hele groep werken of soms ook individueel aan de slag gaan. De groepen moeten uit minimaal zes cursisten bestaan. Ook moet je in de gelegenheid worden gesteld om (stukjes) les te geven en de praktijkopdrachten uit te voeren die je na een opleidingsdag krijgt uitgereikt. Zie verder de folder > Praktijkbegeleiding. 15

16 10 Kan ik de opleiding volgen zonder goedgekeurde stageplek? 11 Kunnen jullie me helpen met het regelen van een stageplek? Nee. Je hebt een stageplek nodig om de praktijkopdrachten te doen die bij de opleiding horen. Een stageplek moet je zelf regelen, maar uiteraard kunnen we met je meedenken bij welke taalaanbieder je een stage-aanvraag zou kunnen indienen. 12 Welke boeken moet ik kopen? Zie de opleidingsfolder waarin de boeken vermeld staan. 13 Op hoeveel uur studielast per week moet ik rekenen? De opleiding duurt 42 weken, exclusief vakanties. Reken op uur per week, inclusief stage. De studielast is voor mensen zonder onderwijservaring meestal zwaarder, voor ervaren deelnemers wat lichter. 14 Hoe vaak moet ik aanwezig zijn? Het is de bedoeling dat je alle opleidingsdagen aanwezig bent en de bijbehorende praktijkopdrachten uitvoert. Alleen dan kun je na afloop, bij voldoende werkervaringsuren, het eindcertificaat van de opleiding krijgen. Met dat certificaat kun je, indien gewenst, opgaan voor de aangepaste procedure om Competent NT2-docent te worden volgens de eisen van de BVNT2. 15 Hoe kan ik inhalen als ik ziek ben geweest? 16 Ik heb een master/bachelor in NT2/Nederlands/MVT en ik heb leservaring. Moet ik de opleiding volgen om te kunnen werken als NT2-docent? Als je een keer verhinderd of ziek bent, bieden we je de mogelijkheid de opleidingsdag in te halen bij een volgend traject. Is dit niet mogelijk, dan sturen we je het materiaal toe en hebben we overleg over een vervangende opdracht. We gaan ervan uit dat je alle opleidingsdagen volgt. Dat is afhankelijk van de persoon. Gecombineerd met veel ervaring kan dat genoeg zijn om te kunnen opgaan voor een certificeringstraject. 17 Is er werk in het beroepenveld? Ja, op dit moment zeker. Er zijn echter erg weinig vaste banen; veel mensen werken als zzp er. 18 Wat ga ik verdienen? Dat is afhankelijk van de taalaanbieder of opdrachtgever; dit is een vrije markt. 19 Kan ik ook met hoogopgeleide of analfabete cursisten werken, of met expats? Voor werken met analfabeten is er een aparte opleidingsdag. Dit is een basis. Wil je werken als alfabetiseringsdocent, houd er dan rekening mee dat je aanvullende zaken moet leren als bijvoorbeeld het aanleren van een goede pengreep of het leren van het aanvankelijk lezen en schrijven en technisch lezen. Met een pabo-achtergrond kun je deze kennis vaak snel bemachtigen. Verder komen alle doelgroepen tijdens de verschillende opleidingsdagen aan bod. 20 Welke leergangen zijn er voor NT2? Dat zijn er te veel om op te noemen, maar ze komen zeker aan bod in de opleiding. Zie ook LES 197 (april 2016) waarin een overzicht van alle NT2-leermiddelen is opgenomen. 21 Kan ik bij het intakegesprek nog afgewezen worden? Ja, dat kan, als je niet aan onze voorwaarden voldoet. Je kunt ze nalezen bij Voorwaarden voor deelname aan de opleiding. 16