Kadernota Economie & Toerisme

Transcriptie

1 Kadernota Economie & Toerisme Doorinvesteren in centrum- en gebiedsontwikkeling, bedrijvigheid en toerisme in het Brunssum van de 21 e eeuw Gemeente Brunssum Stadsregio Parkstad Limburg Euregio Zuid-Limburg

2 Deze kadernota is een uitgave van: Gemeente Brunssum Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling & Vastgoed Lindeplein AG BRUNSSUM gemeente@brunssum.nl In samenwerking met: VVV Zuid-Limburg Kadernota (definitie): politiek document waarin de hoofdpunten van beleid en de financiële kaders voor de komende jaren worden aangegeven. Centrale onderwerpen: Economie, economisch beleid, economische structuurversterking, centrummanagement, masterplan Centrum, masterplan Treebeek, bedrijvenloket Integrale gebiedsontwikkeling Oostflank, herstructurering bedrijventerreinen, renaturering Rode Beek, Buitenring Parkstad Limburg Toerisme, recreatie, leisure, landschap, Schutterspark, Oostflank, landgoed Brunssheim, Golfbaan, Brunssummerheide, mijnspoor, Nature Wonder World Internationale Bau Ausstellung, Limburg Economic Development, VVV Zuid-Limburg, Business in Brunssum, Ondernemend Centrum Brunssum 1

3 Inhoudsopgave Inleiding p. 4 Management Summary p. 6 Kerngegevens p. 8 Beleidsanalyse p. 10 SWOT-analyse en confrontatiematrix p Strategische thema s p. 16 A Centrumontwikkeling, Citybranding en Evenementen B Integrale Gebiedsontwikkeling Oostflank/Buitenring C Doorontwikkeling Toerisme en Recreatie D Internationale Bau Ausstellung (IBA) 2020 Limburg Economic Development p. 30 Projecten overzicht p. 32 Bijlagen p. 34 2

4 Foto boven: Tracee Buitenring t.h.v. bedrijventerrein Rode Beek/Hoogenboschweg Foto onder: Bewegwijzering attracties Schutterspark 3

5 Inleiding De raad van de gemeente Brunssum heeft verzocht om een actualisatie van het kaderstellend economisch beleid 1. Anno 2017 maken wij met u de balans op ten aanzien van het economisch beleid in de gemeente Brunssum, het toerisme en de ruimtelijke projecten. Het bedrijfsleven heeft 8 taaie crisisjaren doorstaan. In 2008 sloeg de economische crisis in alle hevigheid toe, gepaard gaande met een bankencrisis, een crisis op de woningmarkt en een forse breuk in het consumentenvertrouwen. De gemeente Brunssum stond voor de uitdaging om in deze moeilijke jaren majeure projecten tot realisering te brengen. Daarvoor was doorzettingsvermogen, lef, vertrouwen en samenwerking nodig. Met elkaar kunnen we constateren dat verschillende innovatieve projecten tot een succesvolle realisatie zijn gekomen. Denk hierbij aan het Zorgplein (MIJN, Centrum voor Medische Zorg), de renaturering van de Rode Beek, de reconstructie van het Lindeplein, de nieuwe Brikke Oave en de Brede scholen in Brunssum Oost, -Centrum, -Zuid en Treebeek. Fase 1 van het centrumplan Doorsteek Centrum is eind 2016 van start gegaan. Het Brunssums bedrijfsleven is verenigd in de stichting Ondernemend Centrum Brunssum (winkeliers) en het ondernemersnetwerk Business in Brunssum (industrie en zakelijke dienstverlening). Daarnaast werkt de gemeente samen met partijen zoals het Bedrijventerrerinen Management Parkstad Limburg, MKB Limburg, Limburg Economic Development en de VVV Zuid- Limburg. De Brunssumse ondernemingen Fysio Stofberg, Kabeldirect, Emma Shoes en Blomix wonnen in het recente verleden een titel bij de verkiezing voor de Rabo Economy Award in Parkstad. Het Brunssumse winkelhart Het Ei is het 2 e winkelcentrum van Parkstad Limburg. Met een mix van filialen en speciaalzaken, gratis parkeren, een bruisende horeca, een overdekt winkelcentrum en voorzieningen voor jong en oud. Nieuwe (gefaseerde) investeringen in en rondom het winkelcentrum moeten een impuls geven aan het bezoekers- en verblijfsklimaat alsook het woonklimaat. In het centrum wordt een bewaakte fietsenstalling aangelegd en tevens wordt de markt verplaatst naar de Kerkstraat. Aan het Koutenveld en de Pastoor Savelbergstraat worden nieuwe grondgebonden woningen en appartementen gerealiseerd. Momenteel leggen wij de laatste hand aan het nieuwe evenementenbeleid voor de komende vier jaren. In de zomer van 2017 vierden wij 50 jaar gastheerschap van de NATO. Het sinds 1967 in Brunssum gevestigde JFC Headquarters vormt samen met Napoli de twee Europese hoofdkwartieren van de NATO en biedt emplooi aan mensen uit 26 landen. De organisatie heeft een economische impact 2 voor onze regio van circa 150 mln. euro per jaar. Koning Willem Alexander en diverse (inter)nationale hoogwaardigheidsbekleders woonden het spectaculaire evenement bij. Ook voor Brunssumse gezinnen waren er sportieve en culturele activiteiten in het Vijverpark. Het evenement toont, net als het Brunssums kerstfeest, aan dat evenementen van toegevoegde waarde zijn voor het imago, de trots van onze inwoners en het woon- en verblijfsklimaat. 1 De huidige kadernota Economie is in 2007 opgesteld en had een doorlooptijd tot Economic Impact Study Joint Force Command Headquarters Brunssum (Etil 2007) 4

6 De raad heeft eind 2015 het masterplan herstructurering bedrijventerreinen Oostflank vastgesteld. Uit het werkkapitaal zijn diverse voorbereidende onderzoeken gefinancierd die noodzakelijk zijn voor de herstructurering. De regio Parkstad Limburg heeft onlangs subsidie beschikbaar gesteld voor de start van de uitvoering. Met verschillende ondernemers vinden gesprekken plaats over nieuwbouw, bedrijfsverplaatsing of uitbreiding. Kortom, er is lokale dynamiek en ook in nationaal opzicht trekt de economie weer aan. Eind 2017 zullen diverse weggedeeltes van de Buitenring ( Leisure Ring ) worden opengesteld voor het verkeer. De weg doorkruist het voormalige groeve- en mijnsteengebied aan de Oostflank en creëert de randvoorwaarden voor duurzame economische, toeristische en landschappelijke structuurversterking. Als erkenning voor de ontwikkeling die de regio Parkstad Limburg sinds de sluiting van de mijnen heeft doorgemaakt, ontving zij in 2016 de hoogste toeristische onderscheiding ter wereld, de Tourism for Tomorrow Award. De regio was in 2015 goed voor een omzet van 368 miljoen en in de laatste vijftien jaar nieuwe fulltime banen! Voor Brunssum biedt dit kansen om aan te haken op de regionale flow en nieuwe initiatieven aan te trekken zoals het recent geopende Klimbos. De komende jaren zullen uitwijzen of de plannen voor het thematisch attractiepark Nature Wonder World (incl. casino, overdekt waterpark, hotels en evenementenplein) financieel haalbaar zijn. Een project van drie kwart miljard euro met een geraamd bezoekersaantal van per jaar. In deze kadernota Economie en Toerisme presenteren wij onze visie en ambitie, aan de hand van 4 strategische thema s. Het in deze kadernota vast te stellen beleid moet de kapstok vormen voor de economische en toerisme ontwikkeling in de komende jaren. Wij stellen op onderdelen voor om (incidenteel) de gemeentebegroting aan te passen. Namens het College van Burgemeester en Wethouders, C.J.C.P. De Rijck Wethouder Economie & Werkgelegenheid H. Offermans Wethouder Ruimtelijke Ordening, Toerisme en Projecten Burgemeester L.M.C. Winants Acquisitie Economische Zaken, Regionale Zaken en Internationale contacten 5

7 Management summary In de kadernota Economie en Toerisme stelt de raad de beleidsmatige en financiële kaders vast voor de periode Aan de hand van een beleidsanalyse worden de speerpunten van het landelijke, provinciale, regionale en lokale beleid beschreven. Stedelijke ontwikkeling en herstructurering, de opgave binnen de retail, verduurzaming en de doorontwikkeling van het toerisme zijn de grootste gemene delers binnen het regionale beleid. Een SWOT-analyse biedt inzicht in de sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen in de gemeente Brunssum. Bedreigingen doen zich voor in de demografische ontwikkeling en in trends als internetwinkelen, maar ook in de kwetsbare positie van de arbeidsmarkt. Kansen zijn er echter ook volop! De aanleg van de Buitenring, het winnen van de Tourism Award en de Internationale Bau Ausstellung zijn daar voorbeelden van. In het economisch en toerismebeleid in de gemeente Brunssum staan in de komende periode 4 strategische thema s centraal. Dit zijn - Centrumontwikkeling, Citybranding & Evenementen, - Integrale Gebiedsontwikkeling Oostflank/Buitenring, - Doorontwikkeling Toerisme en Recreatie en - Internationale Bau Ausstellung (IBA) Het College wil focussen op ontwikkelingen waarbij het rendement op de investeringen het hoogst is. Rendement in termen van werkgelegenheid, cofinanciering, vliegwieleffect, woon- en verblijfsklimaat en toerisme. Naast deze prioritaire thema s blijft het College investeren in het Midden- en Kleinbedrijf, de samenwerking met ondernemersverenigingen en netwerken en de dienstverlening via het gemeentelijk bedrijvenloket. Startende ondernemers en de lokale middenstand vormen immers de motor van de lokale economie. Op de arbeidsmarkt is de uitdaging voor de komende jaren om de mismatch tussen vraag en aanbod geleidelijk aan weer in balans te brengen. Het regionale arbeidspotentieel is immers een belangrijke vestigingsvoorwaarde voor bedrijven. Brunssum gaat zich ook sterker profileren als aantrekkelijke woon- en forensenstad, via gerichte citybranding. Op de Projecten kaart staan de geplande initiatieven tot 2020 geografisch weergegeven. Het betreft initiatieven in de sfeer van gebiedsontwikkelingen, deelprojecten van masterplannen en herontwikkelingen ten aanzien van wonen, commerciële voorzieningen, bedrijventerreinen en recreatie. 6

8 Het College stelt voor om een integraal budget van voor economie, centrumontwikkeling en acquisitie in te stellen voor een periode van 3 jaar. Een robuuster budget waarmee door gemeente en centrummanagement slagen kunnen worden gemaakt in de aanpak van leegstand, nieuwe activiteiten kunnen worden aangejaagd, moderne centrumvoorzieningen worden gerealiseerd en (promotionele) activiteiten worden georganiseerd. Dit vanuit het gegeven dat de sector Detailhandel een van de grootste werkgevers is in Brunssum (sociaal economisch belang). In het coalitie-akkoord heeft de raad de ambitie uitgesproken om de entrees op te waarderen. Het masterplan Centrum spreekt in dit verband over de poorten van Brunssum. De Rumpenerstraat vormt als aanloopstraat naar het Centrum een van de entrees. Het College streeft ernaar in 2018 een projectplan aan de raad aan te bieden waarin de herontwikkeling van de entree Rumpenerstraat centraal staat. Het gaat daarbij om de zone tegenover de bibliotheek, waar de bestaande Lidl supermarkt deel van uitmaakt. De gemeente zal zich inspannen om voor dit project cofinanciering te verkrijgen bij Parkstad Limburg (krimpgelden) en de provincie Limburg (aanpak leegstand/stedelijke ontwikkeling). LED De gemeenten Heerlen en Vaals traden eind 2016 uit het samenwerkingsverband voor economische structuurversterking, hetgeen door velen als een tegenslag werd ervaren. De midterm review 2016 van het programma Limburg Economic Development toonde aan dat het gewenste vliegwiel na een aanloopperiode van enkele jaren op gang begint te komen. De sectoren die er in Zuid-Limburg uitspringen zijn de chemie, life sciences en health en de overige maakindustrie. De economische crisis, die terug te zien is in de cijfers van , met een stevige dip in 2012, speelt een belangrijke rol in de groeivertraging. Vanaf 2014 zien we de Zuid Limburgse economie weer stevig aantrekken (meer dan twee keer zoveel als de gemiddelde groei voor heel Nederland, resp. 5,4% en 2% groei). Nu de economie weer aantrekt mogen we een verdere versnelling van de economische groei verwachten. Momenteel vindt overleg plaats tussen de Tripool gemeenten over de toekomstige samenwerking en aanscherping van het programma. Bij de vaststelling van de programmabegroting 2018 in november 2017 dient de gemeente Brunssum een keuze te maken over haar deelname aan LED na Indien de gemeente besluit haar deelname voort te zetten, moet de bijdrage met ingang van 2018 worden verdubbeld. Een alternatief zou zijn om de bijdrage om te ramen voor andere economische beleidsdoelstellingen. Het College wil graag de gevoelens van de raad in deze peilen om de besluitvorming vervolgens in de programmabegroting 2018 te verwerken. 7

9 Kerngegevens Aantal inwoners: Aantal huishoudens: Gemiddeld besteedbaar inkomen: Gemiddelde WOZ waarde woning: Aantal bedrijven: Bedrijventerreinen: Emma (150 arbeidsplaatsen) Haefland (190 arbeidsplaatsen) Rode Beek (210 arbeidsplaatsen) Bouwberg (805 arbeidsplaatsen) Ora et Labora (16 arbeidsplaatsen) Hendrik (142 arbeidsplaatsen) Rimburgerweg (50 arbeidsplaatsen) BSV Limburgia (in ontwikkeling) Aantal winkels: 160 ( m2) Leegstand: 12,4 % Winkelcentra: Georganiseerd bedrijfsleven: Het Ei 2 e winkelcentrum van Parkstad Limburg Winkelcentrum De Parel Treebeek Brunssum Noord Business in Brunssum Ondernemend Centrum Brunssum Aantal arbeidsplaatsen: Percentage ZZP-ers: 13,2 % Werkloosheid: 7,2 % Aantal bijstandsgerechtigden: 900 Aantal WSW/Wajong: 900 8

10 Foto boven: Impressie van Het Ei, kernwinkelcentrum Brunssum, 2 e winkelcentrum van Parkstad Foto onder: 1 e editie 2016 van het nieuwe evenement Kerst vier je samen in Brunssum ( Santa Run ) 9

11 Beleidsanalyse Een analyse op hoofdlijnen van het economisch beleid van achtereenvolgens het Rijk, de provincie Limburg, de stadsregio Parkstad en de gemeente Brunssum. Het Rijk Speerpunten van het rijksbeleid op het gebied van Economische Zaken zijn: (Financiering van) onderzoek, ontwikkeling en innovatie (loonkosten, microkredieten, bankgaranties, private investeringen, fondsvorming) Verbeteren toegang tot financiering (actieplan MKB-financiering, Nederlands Investerings Agentschap etc.) Vermindering regeldruk voor bedrijven Duurzame energie/energie Agenda/SDE-subsidie Windparken op Zee Duurzame Landbouw, Visserij en Voedselketens Natuur en Biodiversiteit Provincie Limburg De Provincie Limburg kiest in haar economisch beleid voor focus op een aantal kansrijke sectoren, de zgn. topsectoren. Dit zijn Chemie, Life Sciences & Health en Logistiek. Onder de naam Brightlands werken de vier innovatiecampussen van Limburg samen: de Chemelot Campus in Sittard-Geleen, de Maastricht Health Campus, de Smart Services Campus in Heerlen en de Greenport Campus in Venlo. Op de campussen werken bedrijfsleven, onderwijs- en kennisinstituten en de overheid nauw samen. Een van de kerntaken binnen het economisch domein is het stimuleren van ondernemerschap en innovatie in het MKB en het toerisme. Dit blijkt uit het programma Vitaal Bedrijfsleven. Op 12 mei 2016 stelde Provinciale Staten het kader Stedelijke Ontwikkeling vast waarin is vastgelegd hoe de Provincie Limburg haar ambities met betrekking tot de ontwikkeling van steden en stedelijke regio s wil realiseren. Hiervoor is 40 mln. euro gereserveerd. De focus ligt daarbij op Venlo, Sittard, Heerlen en Maastricht. Middels een plan van aanpak streeft de provincie ernaar de winkelleegstand samen met marktpartijen effectief aan te pakken. Op het niveau van Zuid Limburg wordt samengewerkt om tot ruimtelijke keuzes te komen, een samenwerking die vorm krijgt in de uitwerking van het provinciaal omgevingsplan Limburg (POL): de intergemeentelijke structuurvisie ruimtelijke economie Zuid-Limburg. Insteek van die visie is om de kernen en bedrijventerreinen compact af te bakenen en nieuwe regels op te stellen voor ontwikkelingen in die afgebakende clusters. 1 0

12 Stadsregio Parkstad Limburg Het regioprogramma naar een duurzaam vitale regio (2010) bevat de strategische agenda van Parkstad Limburg. In de regionale samenwerking zijn de bestuurscommissies geformeerd rondom de vier kernthema s Wonen en herstructurering, Ruimte, Mobiliteit en Economie en Toerisme. Binnen het kernthema Economie en Toerisme is een centrale rol weggelegd voor de thema s Retail, Herstructurering, Leisure, Smart Services en de gebiedsontwikkeling Buitenring. Aan de hand van jaarplannen bepaalt het Algemeen Bestuur op voorspraak van de bestuurscommissie Economie en Toerisme de inzet van middelen op elk van deze terreinen. Met ingang van 2016 krijgen de Parkstadgemeenten 5 jaar lang 3,9 miljoen per jaar uitgekeerd op basis van de decentralisatie uitkering bevolkingsdaling ( krimpgelden ). In Parkstad is besloten hiervan 3 miljoen per jaar (circa 75%) regionaal in te zetten. De besluitvorming over de aanwending van dit regionale budget vindt plaats op basis van het regioprogramma en de ontwikkelagenda. Gemeente Brunssum In de strategische visie van de gemeente Brunssum zijn de volgende lange termijn doelstellingen opgenomen: Brunssum is in 2025 een gezonde gemeente (zowel fysiek als financieel), waar het goed wonen is. Een gemeente die sociaal is, die bruist. Brunssum is een compacte en groene gemeente, die nauw samenwerkt met de omliggende gemeenten. Brunssum is een goed bestuurde en gastvrije gemeente. Het is de tuinstad in de regio, waar mensen van alle leeftijden en alle bevolkingsgroepen graag wonen, leven, verblijven en recreëren. Brunssum gooit de mantel van bescheidenheid van zich af en werkt zelfbewust en vanuit de eigen kracht aan de toekomst van onze gemeente en in het verlengde hiervan aan het versterken van de positie van Zuid Limburg. Brunssum deelt met de Parkstadgemeenten een verleden. De vraag is met wie we de toekomst delen. Die toekomst ligt besloten in de kracht van Zuid Limburg. De gemeente Brunssum investeert daarom in: regionale samenwerking binnen Parkstad, Zuid-Limburg, onze Duitse buurgemeenten en de Euregio de ontwikkeling van het economische potentieel van de Oostflank op toeristisch recreatief vlak en/of duurzame energie het op peil houden van de kwaliteit en bereikbaarheid van de bedrijventerreinen het creëren van een veilig en onderscheidend ondernemers- en vestigingsklimaat behoud van JFC Headquarters 1 1

13 Structuurvisie ( ) Economische dynamiek is een essentiële randvoorwaarde om een gedeeltelijk antwoord te geven op de krimp van de bevolking. De gemeente wil met de ontwikkeling van de Oostflank een belangrijke impuls voor de economische dynamiek teweegbrengen. In de Oostflank wordt de ruimte gecreëerd voor economische vernieuwing. Een ontwikkeling die moet leiden tot een structurele economische toegevoegde waarde, dus moet leiden tot extra investeringen en bestedingen van bezoekers van buiten de regio. Naast het, indien mogelijk, faciliteren van bestaande bedrijven die een nieuwe locatie zoeken, wil Brunssum ruimte bieden aan kleine ondernemers om laagdrempelig te starten met een onderneming. In een ruime woning of een woning met een grote garage/berging kan, mede met het oog op de afnemende woningvoorraad, relatief eenvoudig een onderneming gestart worden. In het coalitie-akkoord Werk, meedoen en inzet (programma Brunssum Werkt) staan de volgende thema s centraal: Branding Oostflank/NWW Werkgelegenheid MKB Limburg Economic Development Toerisme De beleidsnota Toerisme/Recreatie Brunssum laat je genieten is in oktober 2009 vastgesteld. Daarin staat de relatie tussen toerisme, cultuur (o.a. mijnverleden), vrije tijd en het woon- en werkklimaat centraal. Er zijn bij de vaststelling van deze nota geen extra middelen vrijgemaakt voor het uitvoeringsprogramma of menskracht. Er wordt projectmatig gewerkt aan diverse ontwikkelingen zoals de aanpak van het Clemensdomein, de Gebiedsontwikkeling Oostflank, NWW, Schutterspark, Leisure Ring etc. Ook vindt regionale beleidsafstemming plaats over toerisme en recreatie. Het College heeft in 2016 een nieuw uitvoeringsconvenant met de VVV Zuid-Limburg gesloten voor een periode van 4 jaar ( ). Op grond van dit convenant levert de VVV diensten op het gebied van informatieverzameling, (online) promotie, regiopromotie, servicepunten, evenementen coördinatie en advisering m.b.t. projecten. In de financiële paragraaf zijn de bijdragen opgenomen van de gemeente Brunssum. In Parkstad verband is onlangs het ambitiedocument Toerisme vastgesteld als richtinggevend voor het toerisme in Parkstad Limburg. De ambitie voor 2025 is om Parkstad te laten ontwikkelen als volwaardig toeristengebied. De ambitie is een groei van 100% tot 2025 (bestedingen, beddencapaciteit en attracties). 1 2

14 Foto boven: De transformatie van de Oostflank van Brunssum in volle gang (van zwart naar groen) Foto onder: Brunssum streeft naar het behoud van het NAVO hoofdkwartier JFC Headquarters en vierde in de zomer van jaar NAVO in Brunssum 1 3

15 SWOT-analyse Aan de hand van een swot-analyse brengen wij de sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen m.b.t. het economisch functioneren van de gemeente in beeld. De SWOTanalyse vormt de grondslag voor de strategische beleidskeuzes; Sterkten Regionale samenwerking JFC Headquarters Ambitieus Vitaal centrum Gratis Parkeren Parken Groen Zwakten Imago Sociaaleconomisch profiel Bereikbaarheid Introvert Entrees Verouderde bedrijventerreinen Kwetsbaarheid Kansen Recreatie & Toerisme Citybranding Nature Wonder World Gebiedsontwikkeling Oostflank Buitenring IBA Parkstad Revitalisering bedrijventerreinen Evenementen Duurzaamheid Euregionale ligging Zuid-Limburg Bedreigingen Leegstand Verloedering Krimp Vergrijzing Ontgroening Kwalitatieve mismatch arbeidsmarkt Internetwinkelen Globalisering Criminaliteit Concurrentie 1 4

16 Confrontatiematrix Bovengenoemde sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen kunnen vervolgens in een confrontatiematrix worden geplaatst. Hierbij worden de 3 meest relevante onderwerpen eruit genomen. Per kolom worden de cijfers 5,3 en 1 verdeeld om de meest relevante combinaties te kunnen vinden. De score 5 wordt toegekend aan de meest relevante combinatie, daarna 3 en dan 1. Kansen Bedreigingen Recreatie & Citybranding Oostflank/NWW/ Demografie Internet Leegstand Buitenring Toerisme Samenwerking Sterkten Vitaal centrum Groen Imago Zwakten Profiel Veroudering Strategische uitdagingen De meeste relevante combinaties geven de organisatie o.a. de volgende strategische uitdagingen: 1. Hoe kunnen we ons imago versterken en nieuwe bewoners aantrekken door een gerichte inzet van citybranding? 2. Hoe kunnen we door samenwerking in de regio een goed antwoord geven op vraagstukken als krimp, leegstand en internetwinkelen? 3. Hoe kan de Gebiedsontwikkeling van de Oostflank zorgen voor nieuwe sociaaleconomische en ruimtelijke impulsen? 4. Hoe kunnen evenementen, toerisme en recreatie zorgen voor een impuls op het gebied van werkgelegenheid en bestedingen? Hierna gaan wij verder in op deze vraagstukken aan de hand van 4 strategische thema s. 1 5

17 Strategische thema s Wij stellen voor om de beleidsmatige en financiële kaders voor het programma Economie en Toerisme tot 2024 vast te stellen aan de hand van 4 strategische thema s : A Centrumontwikkeling, Citybranding & Evenementen Al datgene wat in het teken staat van de doorontwikkeling en het vermarkten van Brunssum Centrum als 2 e winkelcentrum van Parkstad, met een multifunctioneel aanbod aan winkels en consumentgerichte diensten, een bruisend horeca- en evenementen aanbod, moderne centrumvoorzieningen en een prettig woon-, werk- en verblijfsklimaat. Het betreft tevens de noodzakelijke transformatie en revitalisering van de aanloopstraten als entree(s) van Brunssum. B Integrale Gebiedsontwikkeling Oostflank/Buitenring De integrale gebiedsontwikkeling van de Oostflank betreft een vrijwel volledige ruimtelijke herstructurering/transformatie. Dragende projecten zijn Nature Wonder World, de herstructurering van bedrijventerreinen, de renaturering van de Rode Beek/Terca locatie en de aanleg van de Buitenring. De arbeidsmarkt verdient ook bijzondere aandacht, aangezien het arbeidspotentieel een belangrijke vestigingsvoorwaarde is van bedrijven. De bestaande mismatch tussen vraag en aanbod dient (op lange termijn) te worden hersteld. C Doorontwikkeling Toerisme en Recreatie Een doorontwikkeling van het toeristisch en recreatief profiel van Brunssum waarbij wordt ingespeeld op de mogelijkheden van de Leisure Ring en de flow waar de regio in zit na het winnen van de mondiale Tourism Award. Denk aan het opwaarderen van het Schutterspark, het realiseren van voorzieningen voor camper standplaatsen, de aanleg van wandel- en fietspaden en recreatieve routes zoals het mijnspoortracé en de Leisure Lane. In regionaal verband is de ambitie tot 2025 een verdubbeling van bestedingen en overnachtingen en een uitbreiding van het aanbod met 3-5 grotere attracties. D Internationale Bau Ausstellung (IBA) 2020 Uitvoering geven aan de in het uitvoeringsprogramma IBA 2020 opgenomen kansrijke IBA ontwikkelingen in de gemeente Brunssum met het oog op de IBA Parkstad tentoonstelling Het betreft hier de gebiedsontwikkeling Treebeek en de herinrichting van de omgeving NATO/Brunssumerheide. Het College wil met voorrang inzetten op die ontwikkelingen waarbij het rendement het grootst is. Rendement in termen van cofinanciering, werkgelegenheid, vliegwiel en toerisme. 1 6

18 Foto boven: Kabeldirect ontvangt sleutels van Mini in het kader van innovatie-estafette Foto onder: Winkelcentrum Brunssum Noord ontvangt derde ster Keurmerk Veilig Ondernemen 1 7

19 A. Centrumontwikkeling, Citybranding & Evenementen In de periode 2007-heden is er flink geïnvesteerd in en rondom het kernwinkelcentrum. Er is een collectief ondernemersfonds opgericht via de reclamebelasting. De stichting OCB zet zich in voor de belangen van ondernemers in het Ei en het Lindeplein. Met de vestiging van Action, Yumi Sushi, Anytime Fitness, Electro Van Kan, Domino s Pizza en Rabobank zijn diverse strategisch gelegen winkelpanden weer ingevuld. Het masterplan Centrum is tot uitvoering gekomen met o.a. de revitalisering van het Lindeplein, de nieuwe Brikke Oave, het Zorgplein en de Brede School Kerkeveld en de aanleg van nieuwe parkeerplaatsen aan het Koutenveld en Alsdorfplein. Middels het gevelrenovatie project hebben verschillende initiatiefnemers in totaal circa ontvangen voor investeringen aan hun panden. Visie en ambitie 2024 Brunssum Centrum blijft het 2 e winkelcentrum van Parkstad met een verzorgingsbied van circa inwoners uit Brunssum en omliggende gemeenten. De gemeente investeert samen met partners in een nieuw centrumplan, moderne centrumvoorzieningen en een dynamische evenementenkalender. Het winkelcentrum is een multifunctionele plek, kent een sterke couleur locale en onderscheidt zich door het gratis parkeren. De gemeente zet samen met publieke partners in op een transformatie en revitalisering van de Rumpenerstraat als aanloop/entree naar het Centrum. Het budget voor centrummanagement en evenementen dient te worden verruimd om activiteiten met meer toegevoegde waarde te kunnen organiseren. Via een gerichte citybranding aanpak wordt ingezet op het aantrekken van nieuwe bewoners in de bevolkingscategorie jaar. Wat gaan we ervoor doen? Investeren in moderne centrumvoorzieningen zoals groen- en sfeerelementen, een bewaakte fietsenstalling, publieke wifi en/of openbare toiletten Gefaseerde aanpak Doorsteek Centrum (wonen, commerciële voorzieningen, plein) Herontwikkeling Past. Savelbergstraat (Weller) Actief inzetten op regionale winkelconcepten die bijdragen aan couleur locale Actualiseren van het evenementenbeleid Actief inzetten op strategische citybranding Verplaatsing weekmarkt naar kernwinkelgebied Investeren in duurzaam sfeerprogramma i.s.m. stichting OCB Bestrijding van leegstand en verloedering (o.a. Streetwise, leegstandverordening) Transformatie Rumpenerstraat (entree) 1 8

20 Foto boven: Het nieuwe Zorgplein, MIJN, Centrum voor medische Zorg (masterplan Centrum) Foto onder: Impressie van het project Doorsteek Centrum/Y-Staete (fase 1a en 1b) 1 9

21 Wat is de verwachte output? Behoud van een vitaal centrum (2 e winkelcentrum van Parkstad) Een verbeterd woon- en leefklimaat dat mensen van buitenaf aantrekt (bezoekers, bewoners) Verkrijgen van cofinanciering van parkstad en/of provincie Limburg Toename van bestedingen (in hotels, horeca, dagelijkse voorzieningen, winkels) Afname van leegstand en verloedering en daardoor een versterking van de leefbaarheid en veiligheid Versterking van het imago Toename van WOZ-opbrengsten door waardestijging vastgoed Aantrekken van nieuwe horeca- en winkel concepten Meer synergie tussen centrummanagement, evenementen en lokale economie Nieuwe activiteiten met meer impact/toegevoegde waarde 2 0

22 B. Integrale Gebiedsontwikkeling Oostflank In de afgelopen 10 jaar is de startnotitie Oostflank verder doorontwikkeld tot een plan van aanpak Integrale Gebiedsontwikkeling Oostflank. Er is een projectmanager aangesteld om dit plan van aanpak te coördineren. Er zijn verschillende haalbaarheidsonderzoeken (milieu, markttechnisch, financieel) verricht en er is een masterplan opgesteld m.b.t. het project Nature Wonder World. De renaturering van de Rode Beek en de aanleg van de Buitenring zijn ten uitvoer gebracht. Ten behoeve van de herstructurering van bedrijventerreinen is in samenwerking met publieke en private partijen een masterplan vastgesteld en door de raad een werkkapitaal van 1,5 mln. beschikbaar gesteld. In 2015 is de Golfbaan na langdurige onderhandelingen geprivatiseerd. Er heeft een concessie plaatsgevonden m.b.t. beheer en exploitatie van het Schutterspark/Pompgebouwen. Er is een gemeentelijk accountmanager/kwartiermaker Schutterspark aangesteld. Het Bestemmingsplan USAG / NATO Schinnen is vastgesteld. Op al deze terreinen heeft de gemeente intensief samengewerkt met partners zoals LHB, Addventures, Rijk, De Koempel, Parkstad, Provincie Limburg, NATO, Natuurmonumenten, Limburg Economic Development, IBA, BPL en Rijksvastgoed ontwikkelbedrijf. Visie en ambitie 2024 De Oostflank biedt kansen om Brunssum verder te profileren op het gebied van toerisme en recreatie en daarmee aan te haken op de ontwikkeling die de regio Parkstad/Zuid-Limburg doormaakt en die in 2016 hebben geleid tot het winnen van de mondiale Tourism Award. De bedrijventerreinen moeten worden geherstructureerd en gemoderniseerd hetgeen moet leiden tot een efficiënter, kwalitatiever en duurzaam ruimtegebruik. Afvalverwerking, grondverzet en recycling worden geconcentreerd op bedrijventerrein Ora et Labora. Voor Bouwberg is een herverkaveling/modernisering en fauna passage langs de Buitenring voorzien. Bedrijventerrein Hendrik vormt in de toekomst de nieuwe entree van Brunssum. Voor de hele Oostflank zone dient een gebiedsvisie te worden opgesteld. NAVO, mijnspoor, Terca en Brunssumerheide kunnen in de omgeving Rembrandtstraat in samenhang worden ontwikkeld tot een nieuwe ruimtelijke inrichtingsstructuur. De functies in het Schutterspark moeten sterker en meer integraal worden neergezet. Het klimbos vult de bestaande attracties aan. In de Pompgebouwen zal een media productiebedrijf worden gevestigd. Wandel- en fietsroutes zullen de komende jaren, o.a. langs de Rode Beek worden verbeterd. Hiervoor zijn subsidies beschikbaar vanuit Parkstad en het Leader-programma. 2 1

23 Wat gaan we ervoor doen? Herstructurering/revitalisering bedrijventerreinen Oostflank Masterplan Nature Wonder World (integrale businesscase, marktsondering, PPS financieringsstructuur) Actualiseren bestemmingsplannen en beeldkwaliteit Project Mijnspoortracee Opstellen toekomstvisie en meerjarenraming Schutterspark Faciliteren Klimbos (plateau Schutterspark) Faciliteren Media Inn producties Aanleg wandel- en fietsroutes Herinrichting zone Rembrandtstraat/Terca (IBA) Afwerking groeves Mourik en Swelsen Nieuw bestemmingsplan bedrijventerrein Rode Beek Samenwerking IBA en Stadsregio Parkstad Faciliteren van camperplaatsen Landgoed Brunssheim (private ontwikkeling) Wat is de verwachte output? Meer werkgelegenheid per m2 bedrijventerrein Versterking van het ondernemers- en vestigingsklimaat Acquireren van nieuwe bedrijven (uit de regio) Efficiënter en duurzaam ruimtegebruik Toename van WOZ en leges inkomsten door aanjagen van nieuwe investeringen Versterking van het toeristisch-recreatief profiel Optimale aansluiting bij regionale ontwikkelingen (o.a. Tourism Award) Beter imago Toename van ruimtelijke kwaliteit Versterken Schutterspark collectief 2 2

24 Foto boven: Luchtfoto bedrijventerrein Bouwberg (verrommeling aan de rechterzijde) Foto onder: Renaturering Rode Beek/Viaduct in ontwikkeling 2 3

25 C. Toerisme en Recreatie Parkstad Limburg heeft zich in recordtijd ontwikkeld tot de belangrijkste toeristische speler van Zuid-Limburg. Niet voor niets is de regio in 2016 uitgeroepen tot de beste toeristische bestemming ter wereld in het kader van de Tourism for Tomorrow Award 2016! De regio heeft zich getransformeerd van een kansloos, grijs mijngebied tot een toeristische bestemming van wereldformaat. De kracht van het gebied ligt vooral in internationaal aansprekende dagattracties zoals Gaia Zoo en Snowworld, gestileerde parken zoals Monde Verde en het Blote Voeten Park, uitgestrekte heide- en bosgebieden, een sterk opkomende Leisure markt (o.a. Leisure Dome Kerkrade, Continium) en een sterke culturele signatuur met evenementen als o.a. Cultura Nova, WMC, de Parade en Pinkpop. De Murals in Heerlen, het Museumplein in Kerkrade en de ZLSM in Simpelveld vullen het portfolio aan. Het grote toeristische succes van Parkstad Limburg vertaalt zich ook in cijfers. Parkstad realiseert maar liefst 29% van de totale toeristische omzet van Zuid-Limburg (2.4 mld.). De natuur is één van de 4 pijlers waar de Limburgse toeristische sector met een omzet van 1,2 miljard euro en arbeidsplaatsen op drijft. Uit onderzoek blijkt, dat 59% van de Limburgse gast als belangrijkste motivatie heeft om terug te komen voor de natuur en het landschap. En qua imago, staan natuur en de heuvels bovenaan als het gaat om spontane associaties met Limburg. Van het aantal overnachtingen in Zuid-Limburg, blijkt dat 2,8 miljoen (63% van alle overnachtingen) daarvan in het landelijk gebied plaatsvindt. Het nationaal landschap is daarmee de belangrijkste leverancier van gasten voor de attracties, accommodaties en winkeldomeinen zowel in de landelijke als stedelijke gebieden. De VVV Zuid Limburgdirectrice pleitte voor het maken van een plan om de kruisbestuiving tussen landbouw en toerisme op gang te krijgen waartoe de VVV in 2017 het initiatief gaat nemen. Ook bij de herontwikkeling van de Oostflank gaan toerisme, recreatie en landschap hand in hand. Denk hierbij aan NWW, Schutterspark, de renaturering van de Rode Beek en de plannen t.a.v. de omgeving Terca/Rembrandtstraat. 2 4

26 Tussen 2017 en 2025 wil de regio het transitieverhaal cultiveren, door keuzes van locaties en thematiek in attracties/accommodaties, daarbij blijft hergebruik van mijnrelicten, oude voorzieningen, kastelen, abdijen en koloniën de sleutel tot identiteit en succes. Parkstad moet zoneren om zijn toplocaties en fraaiste landschappen te kunnen presenteren en exploiteren, daarom positioneert Parkstad zijn toeristische trekkers in The Ring, het gebied aan en rondom de LeisureRing (BPL, N281/A76). Vanuit de LeisureRing is de visuele ervaring aantrekkelijk en verrassend en is de ontsluiting gemakkelijk en comfortabel. Bezoekers ervaren vanaf de LeisureRing het transitiewonder: een oud mijn- en industrieel landschap herschapen in een groengebied met prachtige parken (attracties, kunst, urbane natuur) en authentieke accommodaties De beleving van Parkstad is momenteel nog diffuus, er is in de ruimtelijke structuur nog te weinig Parkstad-herkenning, daarom streeft de regio er naar op strategische, groene plekken, grootschalige en indringende kunst in het landschap te lokaliseren. Parkstad wordt dan een mix van attracties, verblijven en kunstzinnige parken: urban design & green arts. Brunssum genereert op dit moment een toeristische omzet van 31,2 miljoen, zijnde 2% van het totaal van Zuid-Limburg (ZKA onderzoek september 20153). Binnen de gemeente Brunssum zijn er 450 banen in het toerisme, dit is 6,3% van het totaal in de toeristisch recreatieve sector en 5,6% van de totale werkgelegenheid. Brunssum groeide van overnachtingen in 2011 naar circa overnachtingen in 2015/2016. Enkele algemene kengetallen: Limburg bezet nationaal de 1e plek qua aantal bungalowvakanties; Limburg is de nummer 1 binnenlandse stedenvakanties en is goed voor 23 % van alle binnenlandse stedentrips; Hotelvakanties zijn met name in Zuid-Limburg populair; Het aantal buitenlandse gasten stijgt met 1,7%, waarvan afkomstig uit Duitsland 38%, uit België 35%; 52% van de buitenlandse gasten verblijft voornamelijk in hotels; Nederlanders blijven de belangrijkste gasten van Zuid-Limburg; Ondanks de perifere ligging bezet Limburg de 5e positie op de dagrecreatiemarkt; Zuid-Limburg heeft met 44,- verreweg de hoogste besteding per gast per nacht van Nederland. Voor meer informatie en kengetallen over toerisme, vakanties, bestedingen, herkomst en werkgelegenheid verwijzen wij naar de bijlagen: - Toeristische trendrapportage 2014/2015 en - Factsheets trendrapportage 3 Ter vergelijking: Maastricht 23%, Valkenburg 16%, Heerlen 10%, Kerkrade 8% en Landgraaf 6%. 2 5

27 Visie en ambitie 2024 Brunssum kan sterk aanhaken op de ontwikkelingen en kansen in de regio op het gebied van toerisme en recreatie. Het themapark Nature Wonder World kan hier bij uitstek voor gaan zorgen, maar er dient ook aandacht te zijn voor een second best scenario. Op recreatief gebied kan de gemeente zichzelf nog sterker profileren en verbindingen realiseren tussen de verschillende parken en heidegebieden. Voorbeelden van nieuwe ontwikkelingen zijn de herinrichting van de zone Rembrandtstraat/Rimburgerweg/entree Brunssumerheide (IBA), het mijnspoortracee en de Leisure Lane. In het Schutterspark worden nieuwe toeristische/recreatieve ontwikkelingen zoals het Klimbos en de Media Inn gefaciliteerd. Daarnaast is een upgrading van de wandel- en fietsverbindingen noodzakelijk en zijn er ontwikkelmogelijkheden voor bezinningstoerisme op het Clemensdomein. Het overnachtingaanbod binnen de gemeente is redelijk breed en voorziet in vrijwel alle accommodatietypes met uitzondering van campings en camperplaatsen. Deze laatste verdienen dan ook de aandacht. In de citybranding aanpak moet ook het gemeentelijk toerisme een aandachtspunt zijn. Wat gaan we ervoor doen? Masterplan Nature Wonder World (integrale businesscase, marktsondering, PPS financieringsstructuur) Herontwikkeling zone Terca/Rembrandtstraat/Brunssumerheide (IBA) Project Mijnspoortracee Toekomstvisie Schutterspark Upgrading wandel- en fietsverbindingen en recreatieve routes Plan Heidenaturpark Faciliteren Klimbos (plateau Schutterspark) en Media Inn Moderniseren speeltuin Schutterspark Realiseren Leisure Lane (fietsverbinding tussen Aachen en Sittard) Faciliteren van camperplaatsen Landgoed Brunssheim (private ontwikkeling) Uitbreiding formatie Citybranding (2 jaar) Deelname/bijdrage aan regionaal WTTC Marketing project Doorvertalen regionaal ambitiedocument toerisme in uitvoeringsprogramma 2 6

28 Foto boven: Brasserie Schuttershuüske (Schutterspark) Foto onder: Het fraai opgeknapte Clemensdomein en de Lourdesgrot (uitgeroepen tot meest spirituele plek van Nederland) 2 7

29 D. Internationale Bau Ausstellung (IBA) 2020 Sinds de oprichting van IBA Parkstad hebben de volgende ontwikkelingen plaatsgevonden. Er zijn in de regio ideeën voor projecten opgehaald door middel van een Open Oproep. Voor inwoners van Brunssum is een inspiratiesessie georganiseerd op het Clemensdomein. Tevens is op deze locatie een IBA werkhuis ingericht. Bezoekers kunnen hier terecht met vragen over IBA. Er heeft periodiek overleg plaatsgevonden met de geografisch gebiedsmanager en directeuren van IBA omtrent de kansrijke ontwikkelingen in Brunssum. IBA heeft meerdere keren een presentatie verzorgd voor het lokale bedrijfsleven. Dit heeft erin geresulteerd dat er in 2016 enkele kansrijke Brunssumse projecten zijn opgenomen in het IBA uitvoeringsprogramma 2020 (zie bijlage). Denk hierbij aan Oostflank, Treebeek, NATO & Omgeving Brunssumerheide (zie hiervoor), Kiosk Lindeplein, omgeving Clemensdomein alsmede het programma PALET. De provincie Limburg heeft een financiële steun verleend aan het IBA programma. In navolging van onder andere CDA-fractievoorzitter Sybrand Buma, minister Henk Kamp en het koninklijk paar bracht minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Jet Bussemaker een bezoek aan IBA Parkstad. Ze sprak met IBA-directeur Guido Derks en curator Jo Coenen over de toekomst en de ontwikkeling van de regio Parkstad. Visie en ambitie 2024 In 2020 vindt de Internationale Bau Ausstellung plaats in de vorm van een tentoonstelling. Brunssum kan daar een actieve bijdrage aan leveren en haar lokale projecten voor een internationaal publiek zichtbaar maken. Het is zaak om de Brunssumse sleutelprojecten te benoemen en het hiervoor benodigde budget te ramen. Brunssum kan dan versnelling aanbrengen in deze projecten met (financiële) steun van IBA. Denk hierbij aan de ontwikkeling van Treebeek, de Oostflank en het Centrum. Wat gaan we ervoor doen? Vaststellen Brunssumse sleutelprojecten incl. planning en financiële paragraaf Samenwerking met IBA op diverse gebieden, o.a. in de wijken Centrum, Treebeek en Langeberg en thematisch (bijv. Brunssumerheide/Schutterspark) 2 8

30 Foto boven: impressie van de wijk Treebeek, een van de projecten in het uitvoeringsprogramma 2020 Foto onder: landschappelijke visie Terca-terrein en omgeving (IBA, concept) 2 9

31 Limburg Economic Development Zuid-Limburg heeft inwoners. De inbreng vanuit de gemeente Brunssum is belangrijk voor het slagen van het in gang gezette regionale economische beleid. Omgekeerd is de lokale welvaart van Brunssum ook sterk afhankelijk van economische ontwikkelingen in de Zuid-Limburgse en euregionale omgeving. Circa 72% van de lokale voorzieningen in Brunssum is afhankelijk van inwoners van Brunssum die elders werken. 28% van de werkzame beroepsbevolking in Brunssum werkt in de eigen woongemeente. 72% van de werkzame beroepsbevolking in Brunssum werkt buiten de eigen woongemeente. 55% van die pendelaars werkt in Heerlen, Maastricht of Sittard-Geleen. 70% van de alledaagse voorzieningen in de gemeente (winkels voor alledaagse inkopen, restaurants, cafés, sportclubs, huisartsen) wordt gedragen door mensen die in Brunssum wonen, maar elders werken. 50% van de banen in Brunssum wordt ingevuld door werknemers van buiten. Brunssum is zeer aantrekkelijk voor internationals: in Brunssum wonen 245 internationals met een inkomen van meer dan ,- /jaar Via de inzet van middelen lokt LED projecten uit van derden, die aansluiten bij de economische agenda (chemie en materialen, life sciences en health, zorg, nieuwe energie, smart services, logistiek en leisure). Via regiobranding levert LED een bijdrage aan het woonen leefklimaat in onze (eu)regio. Financieringsstructuur De gemeente vergoedde de afgelopen jaren 3/inwoner aan LED. Daarnaast werd via Parkstad 3/inwoner versleuteld via het project BIHTS, dat gaat over nieuwe energie in de gebouwde omgeving. Vanaf 2018 moet de gemeente die versleutelde bijdrage zelf ophoesten (huidige financieringsconstructie via bijdrage BIHTS loopt tot ). Dat betekent dat er vanaf 2018 in de meerjarenbegroting 3,-/inwoner moet worden bijgeraamd indien de gemeente de participatie in LED wenst voort te zetten. LED heeft becijferd dat de inspanningen tot nu toe goed zijn geweest voor een omzetgroei van 958 miljoen euro en dat er banen zijn gecreëerd. LED heeft tot nu toe ruim 80 Zuid-Limburgse projecten, startups en andere bedrijven ondersteund. Daarvoor is 5,4 miljoen euro uitgetrokken, wat neerkomt op een gemiddelde van iets meer dan per arbeidsplaats. 3 0

32 Het samenwerkingsverband voor regionale economische structuurversterking LED kende eind 2016 enige tegenslag. Zowel de gemeente Heerlen als de gemeente Vaals traden uit LED. Zij voeren daarvoor aan dat de resultaten tegenvallen ten opzichte van de oorspronkelijk uitgesproken ambities, zoals bleek uit de midtermreview LED Het was de bedoeling van LED, waarin bedrijfsleven, onderwijsinstellingen, provincie en gemeenten samenwerken aan versterking van de economie, om in de periode 2010 tot 2020 in Zuid-Limburg een omzet te genereren van 8,5 miljard euro. Die extra economische groei moet goed zijn voor nieuwe banen. De economische crisis, die terug te zien is in de cijfers van , met een stevige dip in 2012, speelt een belangrijke rol in de groeivertraging. Vanaf 2014 zien we de Zuid Limburgse economie weer stevig aantrekken (meer dan twee keer zoveel als de gemiddelde groei voor heel Nederland). Nu het tijd wordt om te oogsten en de economie weer aantrekt mogen we een verdere versnelling van de economische groei verwachten. Naar aanleiding van de kritiek van de gemeenten Heerlen en Vaals heeft Led haar programma aangescherpt; er zal de komende jaren meer aandacht uitgaan naar Leisure, MKB en de basis randvoorwaarden (woon- en werkklimaat). Led heeft daarnaast aangegeven meer aansluiting te willen zoeken bij de lokale/regionale beleidsambities. Wij zijn nog steeds van mening zijn dat samenwerking buiten de eigen gemeentegrenzen noodzakelijk is om economische structuurversterking te bereiken. En dat een samenwerking op Zuid-Limburgs schaalniveau hiervoor bij uitstek geschikt is. In regionaal verband zal er overleg moeten plaatsvinden hoe wij in de toekomst (gezamenlijk) gaan optrekken in deze. Aan de hand van de ontwikkelingen in het verdere verloop van 2017 en de zienswijze van de raad in deze maken wij de balans op en zullen ons standpunt via de perspectiefnota doorvertalen en ter besluitvorming aan uw raad voorleggen. De opties op hoofdlijnen zijn: - De bijdrage in 2018 verdubbelen en blijven participeren in LED - De bijdrage via de p&c-cyclus 2017 omramen ten behoeve van de realisatie van andere beleidsdoelstellingen zoals opgenomen in deze kadernota - De deelname aan Led te beëindigen met ingang van De midtermreview, het jaarverslag en de monitor Led 2016 zijn als bijlagen aan deze kadernota toegevoegd. 3 1

33 Projecten ( ) 3 2

34 Op de pagina hiervoor treft u een geografisch overzicht aan van de relevante initiatieven op het gebied van Economie en Toerisme m.b.t. de periode Deze kaart is tevens als bijlage opgenomen. De onderstaande projecten of initiatieven maken deel uit van de economische agenda : 2. Herinrichting Treebeekplein 5. Oude Brikke Oave (nieuwbouw locatie; commercieel plein en bovenwoningen) 6. Kiosk (IBA) 9. Zorgplein 10. Doorsteek Centrum/ t Ei (gefaseerde aanpak) 13. Herontwikkeling vml. klooster Huize Tieder 14. Herontwikkeling/uitbreiding bedrijventerrein Rode Beek 15. Ontwikkeling bedrijventerrein BSV Limburgia 18. Locatie oude Atrium/Zuyderland 20. Toekomstvisie Schutterspark 21. Renaturering Rode Beek fase 1 en Sanering Terca terrein 23. Omgeving NATO en Brunssumerheide (IBA) 24. Herstructurering bedrijventerrein Rimburgerweg 25. Herstructurering bedrijventerrein Hendrik 26. Te verplaatsen sportvelden NATO 27. Nature Wonder World 28. Herontwikkeling bedrijventerrein Ora et Labora 29. Herontwikkeling bedrijventerrein Bouwberg 31. Mijnspoor (IBA) 3 3

35 Bijlagen - Overzicht Projecten IBA Uitvoeringsprogramma Toeristische Trendrapportage Factsheets Trendrapportage - Convenant VVV Zuid-Limburg Midtermreview LED Jaarverslag LED Begroting 2017 stichting Ondernemend Centrum Brunssum Gemeente Brunssum Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling & Vastgoed Lindeplein AG BRUNSSUM Alexander.gelissen@brunssum.nl 3 4