DE ECONOMISCHE KRACHT VAN ALMERE
|
|
- Emilie Lien Adam
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DE ECONOMISCHE KRACHT VAN ALMERE Hoofdlijnen van de strategische economische agenda 11 november 2014
2 2 ONDERNEMERS ZIJN DE ECONOMISCHE MOTOR VAN EEN STAD. OOK IN ALMERE.
3 VOORWOORD Als getogen Almeerder heb ik met eigen ogen mogen ervaren hoe Almere is uitgegroeid tot stad met een eigen karakter. Een stad met een diverse economische structuur, grote ondernemingszin, aantrekkelijke woon- en werkmilieus en een jong en groeiend arbeidspotentieel. Dit bij elkaar opgeteld maakt Almere tot een economisch vitale stad. Een stevig fundament waarop we de komende jaren voort kunnen bouwen. Ondernemers zijn de economische motor van een stad. Ook in Almere. Onze stad telt bedrijven, waarvan 250 internationale vestigingen. Diversiteit waar ik trots op ben. Daarom is het belangrijk dat bestaande bedrijven zich verder kunnen ontwikkelen en groeien en we ruimte creëren voor nieuwe vestigingen en initiatieven. Afgelopen maanden hebben we het huidige economische beleid tegen het licht gehouden. De eerste oogst ligt voor u: de hoofdlijnen van de strategische economische agenda. Aan hand van deze hoofdlijnen zal ik u, ondernemers, partners in de stad en gemeenteraad de komende maanden om richting vragen. Met in 2015 als resultaat een strategische economische agenda voor de komende jaren. Deze agenda borduurt voort op ons tweesporenbeleid; Excellent Gastheerschap en de clusteraanpak. Mijn prioriteit ligt bij het versterken van het Almeerse bedrijvenlandschap. Onderhouden wat we hebben en tegelijkertijd onze stad economisch verder ontwikkelen. Kansrijke clusters moeten we doorontwikkelen: waarin zijn wij als stad onderscheidend en welke clusters zetten de identiteit van Almere kracht bij? Het tweede spoor is Excellent Gastheerschap. We moeten deuren openen voor nieuwe ondernemers maar vooral ook een goede gastheer zijn voor de bedrijven die er al zijn. Daarom blijven we onze dienstverlening verbreden en verbeteren. De samenwerking in de regio neemt hierin een belangrijke positie in. Graag ga ik met u het gesprek aan over de economische toekomst van Almere. Ik kijk uit naar uw ideeën en suggesties! Mark Pol Wethouder Financiën en Economische Ontwikkeling 3
4 4 ALMERE HEEFT EEN GEVARIEERD BEDRIJFSLEVEN. EEN LANDSCHAP DAT WE MOETEN KOESTEREN.
5 INLEIDING Almere staat op een kantelpunt. Almere heeft een enorme groeispurt achter de rug. Momenteel is de groei van Almere in een rustiger vaarwater terecht gekomen. Anno 2014 bestaat Almere als gemeente 30 jaar. Er zijn nu bijna inwoners en ondernemingen. Wij zijn trots op Almere zoals het nu is. Voor de toekomst hebben wij met de betrokken overheden recent afspraken over de randvoorwaarden voor de groei van Almere gemaakt. Om aan onze toekomst gestalte te geven, moeten en willen wij dan ook gebruik maken van de kracht van het bedrijfsleven in Almere en de kracht van Almere in de regio. De coalitie heeft in haar akkoord De kracht van Almere een strategische economische agenda aangekondigd. Deze notitie is bedoeld om de hoofdlijnen van de economische agenda aan te geven. Het richt zich met name op de waarom- en wat -vraag, nog niet over de hoe - vraag. De portefeuillehouder Economische Ontwikkeling wil eerst met de raad in gesprek gaan over deze hoofdlijnen. Daarna wordt de Almeerse samenleving (ondernemers, instellingen) en buitenstaanders geraadpleegd en indien mogelijk afspraken over de uitvoering gemaakt. 5
6 DE KRACHT VAN ALMERE Almere heeft een diverse economische structuur met veel ondernemingszin: veel starters en middelgrote - en kleine bedrijven in allerlei markten, naast enkele grote bedrijven in logistiek, industrie en dienstverlening. Almere heeft een uitstekend vestigingsklimaat: ondernemers in Almere gedijen vanwege de jonge en groeiende arbeidsmarkt, een rijk geschakeerd aanbod werklocaties, bijzondere woonmilieu s met blauwe en groene kwaliteiten en de uitstekende bereikbaarheid (over de weg). Almere maakt onderdeel uit van de economisch krachtigste regio s van Europa, de Noordelijke Randstad: ondernemers kunnen hiervan profiteren, dankzij de internationale oriëntatie van het bedrijfsleven, de kennisinfrastructuur en de knooppunten Amsterdam Internet Exchange, Schiphol en Noordzeekanaalgebied. In de toekomst verwachten we dat ondernemend Almere kansen grijpt om de kracht van Almere en de regio te versterken. De talrijke innovatieve midden- en kleinbedrijven in Almere zullen kansen zien om door te groeien in hun markt. De in en rondom Almere aanwezige economische speerpunten zullen zich vernieuwen. Zo zien wij Growing Green City als een kans voor de ondernemingszin in en om de stad. Ondernemend Almere zien wij in staat om het profiel van Almere als groene, innovatieve New Town met ruimte en excellente dienstverlening verder uit te bouwen. 6
7 ALMERE IS EEN ECONOMISCH VITALE STAD MET EEN UITSTEKENDE UITGANGSPOSITIE WAAROP WE DE KOMENDE JAREN KUNNEN VOORT BOUWEN. 7
8 8 SAMENWERKEN IS HET SLEUTELWOORD. ONDERNEMERS KUNNEN DE VRUCHTEN PLUKKEN VAN ONZE SAMENWERKING IN DE REGIO EN MET DE PROVINCIE.
9 HET BELANG VAN ECONOMIE VOOR DE STAD Wij vinden economische kracht van belang voor de vitaliteit van de stad. Het creëert banen voor onze inwoners. Het is de basis en geeft draagvlak voor alle stedelijke voorzieningen. Het maakt de verbetering van woon- en leefomgeving in de stad mogelijk. Het is noodzakelijk voor de verduurzaming van onze stad. Het zorgt voor adequate voorzieningen, die een stad aantrekkelijk maken. Wij zien dat de economie de belangrijkste driver voor groei van de stad is. Het gaat ons dan om het aanpassingsvermogen van vernieuwende ondernemers, het ondernemerschap van initiatiefnemers en het lerende vermogen van de beroepsbevolking. Als deze lerende economie lukt, dan wordt een grotere arbeidsparticipatie en hogere productiviteit mogelijk. We willen ondernemerschap faciliteren en stimuleren. Als primaire doelgroep van het economisch beleid van de gemeente beschouwen wij ondernemers, die reeds in Almere zijn gevestigd én naar Almere/ Metropoolregio Amsterdam willen komen. Naast deze ondernemers gaat het ons om initiatiefnemers die zelf eigen middelen voor de uitoefening van activiteiten/bedrijfsvoering genereren. Dat kunnen scholieren, studenten, starters, hobbyisten, werknemers en ZZP ers zijn. De versterking van het bestaande bedrijvenlandschap zien wij dan ook als doel van het economisch beleid. Dit past goed in onze ambitie voor de economische ontwikkeling van de stad Almere: het verder ontwikkelen van een gezonde economie met: - een eigen identiteit - voldoende werk voor bewoners in en om Almere - krachtige economische activiteiten in de stad en - een duidelijke positie in de Noordelijke Randstad. 9
10 VERSTERKING VAN HET BEDRIJVENLANDSCHAP 1 Voor ondernemers indirecte (niet direct voor bedrijfsvoering relevante) vestigingsvoorwaarden zijn bijvoorbeeld het onderwijs, cultuur, woonmilieu s, veiligheid en bereikbaarheid. Spoor 1: Excellent gastheerschap Het gastheerschap is er voor alle ondernemers en initiatiefnemers. Het gaat ons niet alleen om de rode loper uitleggen voor nieuwe ondernemers. Ook de ondernemers, die nu al in de stad zijn, willen we ondersteunen in hun ondernemerschap. We continueren dan ook het faciliteren van ondernemerschap met de dienstverlening van de gemeente aan initiatiefnemers/ondernemers. Met de komst van het ondernemersplein heeft ondernemend Almere een zichtbaar ontmoetings- en aanspreekpunt bij de gemeente gekregen. Tevens willen we de vraag van elke type initiatiefnemer of ondernemer naar huisvesting blijven accommoderen in Almere. In het algemeen is de ruimtelijke kwaliteit en bereikbaarheid van onze werklocaties ( schoon, heel en veilig ) prima/voldoende. Voortbouwend op de reeds gelegde basis willen wij het proces van vergunningverlening c.q. grondverkoop voor vestiging c.q. uitbreiding van gevestigde en nieuwe bedrijven verder optimaliseren. Het gaat ons daarbij om de werving van bedrijven uit binnen- en buitenland, heldere en soepele toepassing van regelgeving en het verbinden en volgen van initiatieven. Daarbij willen we doorgaan met de cultuurverandering binnen de gemeentelijke organisatie om initiatieven (van ondernemers en initiatiefnemers) mogelijk te maken. Naast de optimalisering van de gemeentelijke dienstverlening willen we de dienstverlening van de gemeente via het ondernemersplein verbreden mits daar behoefte aan is. Het kan dan gaan om het faciliteren van vraagstukken voor specifieke groepen ondernemers bijvoorbeeld via bijeenkomsten op het ondernemersplein of een expertisecentrum bedrijfsfinanciering. Naast de dienstverlening via het ondernemersplein willen wij knelpunten aanpakken, die ondernemers signaleren, voor hun bedrijfsvoering direct relevant zijn en waar de gemeente wat aan kan doen. Het gaat ondernemers vaak om knelpunten van personeel zoals een tekort aan ICT-technici, tekort aan stageaires/comakers. Als gemeente kunnen we ondernemers ontzorgen van hun vraag naar extra personeel. Daarnaast gaat het om knelpunten van financiering van vernieuwende activiteiten (zoals fonds voor MKB of business development), investor development van gevestigde bedrijven in Almere (zoals ondersteuning van business events) en marketing. 1 Specifiek voor de internationaal georiënteerde bedrijven in Almere en de regio willen wij een goed gastheer zijn door hen te ondersteunen met investor development en kansen in het buitenland via handelsmissies. 10
11 EEN GOEDE GASTHEER LUISTERT NAAR DE WENSEN VAN ZIJN GASTEN EN OPENT DE DEUR VOOR NIEUW CLIENTÈLE. 11
12 WE GAAN AAN DE SLAG MET KANSRIJKE CLUSTERS ONS ONDERSCHEIDEN VAN ANDERE STEDEN. HOE KUNNEN WE ONZE CONCURRERENDE POSITIE VERBETEREN EN DE IDENTITEIT VAN DE STAD KRACHT BIJZETTEN? 12
13 VERSTERKING VAN HET BEDRIJVENLANDSCHAP Spoor 2: Clusteraanpak Stimulering van economische vernieuwing is mogelijk door samen te werken tussen ondernemers, onderwijs- en onderzoekinstellingen en overheden in en om Almere. Uit deze samenwerking komen nieuwe verbindingen tussen deze partijen en daarmee innovaties voor de markt tot stand. De ervaring leert dat nieuwe producten en diensten vooral tot stand komen tussen partijen uit verschillende sectoren in plaats van uit dezelfde sector. Daarom continueren we onze reeds eerder ingezette clusteraanpak. We willen de clusteraanpak verbreden naar oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Daarbij hanteren we de potenties die ondernemers in de markt zien als leidraad voor oplossingen. Zo evolueert de clusteraanpak van health & life sciences naar gezonde jeugd, van duurzaam bouwen en gebiedsontwikkeling naar circulaire economie en van cluster ICT&media naar Big Data-toepassingen en Smart Society. De ervaring leert dat vernieuwingen veelal buiten de geëigende paden tot stand komen. 2 Dit is wat ons betreft niet limitatief. In de aanloop naar de Floriade willen we ondernemers uitdagen om innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken in Almere als New Town/Growing Green City op te pakken. Naast het verbreden van deze clusteraanpak willen we ook specifieke randvoorwaarden faciliteren, die voortkomen uit de marktvraag van ondernemers uit (de verbinding van) deze clusters. Mogelijke voorbeelden zijn expertisecentra (zoals het bestaande Big Data Value Center of Jan van Es-instituut), specifieke opleidingen (zoals de huidige lectoraten Big Data bij Windesheim en Groen ondernemerschap CAH) of financiering van MKB in specifieke speerpunten (zoals het Technofonds). Dit betekent dat de clusteraanpak niet meer van toepassing is voor de speerpunten logistiek & handel en luchthaven Lelystad met luchthavengerelateerde bedrijvigheid. Toch blijven deze economische sectoren als kansrijke markten van belang voor de economie van Almere. 2 Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (2013), Naar een lerende economie. 13
14 DE ROL VAN DE GEMEENTE De kracht van de stad Almere biedt de (on)mogelijkheden om onze ambitie waar te maken. Het zijn vooral de ondernemers en initiatiefnemers in en om de stad zelf, die de economische kracht van de stad vorm geven. Als gemeente kunnen wij daarin helpen. Elke initiatiefnemer vraagt maatwerk van de overheid in haar rol als facilitator en soms als stimulator of zelfs launching customer. We continueren onze rol als facilitator om ondernemers en initiatiefnemers te kunnen huisvesten in Almere. Deze rol omvat marketing & acquisitie, makelen, vergunning verlenen, grond ontwikkelen, regel geven en beheren van de openbare ruimte en wegen. Tevens houden we vast aan het stimuleren van economische vernieuwing met een clusteraanpak voor specifieke maatschappelijke vraagstukken samen met andere partijen in en om Almere. Hiervoor is het nodig als overheid aan te jagen, te verbinden, te versnellen en te financieren. Ook hebben we een rol als launching customer als we als marktpartij een belang hebben bij de oplossing van specifieke vraagstukken. Bijvoorbeeld op het vlak van circulaire economie. Met de door ons beoogde inzet op het excellent gastheerschap en clusteraanpak geven wij de kaders aan van het economisch beleid van de gemeente. Het is de uitdaging om andere partijen te vragen mee te doen aan de uitvoering van deze hoofdlijnen. 14
15 ALS OVERHEID SCHEPPEN WIJ GEEN BANEN MAAR WERKEN WE IEDERE DAG HARD AAN HET OPTIMALISEREN VAN ONS VESTIGINGS KLIMAAT. WE WILLEN INNOVATIEVE INITIATIEVEN AANJAGEN EN GROEI- MOGELIJKHEDEN STIMULEREN. 15
16
F4-GEMEENTEN. Manifest voor de vorming van een nieuw provinciaal coalitieakkoord. Versterk Economie en Werkgelegenheid
LEEUWARDEN SÚDWEST-FRYSLÂN SMALLINGERLAND HEERENVEEN Versterk Economie en Werkgelegenheid Manifest voor de vorming van een nieuw provinciaal coalitieakkoord SAMEN WERKEN AAN EEN SLAGVAARDIG FRYSLÂN 2 3
Nadere informatieOndernemersavond. Economische Agenda en Recreatie & Toerisme. 13 maart 2017
Ondernemersavond Economische Agenda en Recreatie & Toerisme 13 maart 2017 1 Programma 1. Welkom 2. Uitvoeringsprogramma EZ Agenda: resultaten 2016 3. Ondernemend 4. Uitvoeringsprogramma RT agenda: resultaten
Nadere informatieDe economische kracht van Almere. Economische agenda 2015-2019
De economische kracht van Almere Economische agenda 2015-2019 2 Voorwoord volgt nog 3 DE TIEN ECONOMISCHE SPEERPUNTEN In de economische agenda 2015-2019 staan onze programmalijnen en speerpunten voor de
Nadere informatieNotitie StartersCampus Zeeland. 'Creëer je eigen job in Zeeland'
Notitie StartersCampus Zeeland 'Creëer je eigen job in Zeeland' COLOFON Partij: ChristenUnie Zeeland Fractievoorzitter: Jan Henk Verburg Opstellers notitie: Adrie Kodde en Jan Henk Verburg Datum: oktober
Nadere informatieMeerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020
Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020 Agribusiness Economie & Logistiek Recreatie & Toerisme maandag 15 juni 2015, bijeenkomst voor raadsleden Naar een nieuw Programma Jaar 2011-2014 2015 2015 2015
Nadere informatieDe economische kracht van Almere. Strategische Economische Agenda 2015-2019
De economische kracht van Almere Strategische Economische Agenda 2015-2019 2 Voorwoord Koester wat je hebt. Dat is mijn credo als het gaat om het bestaande bedrijfsleven in Almere. Onze stad heeft een
Nadere informatieStrategische Agenda Helmond. Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018
Strategische Agenda Helmond Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018 Staat van Helmond: Hoofddoelen strategische agenda Centrale ambitie: Meer banen Meer inwoners Meer banen Verwachte groei naar 101.000
Nadere informatieBeter worden in wat we samen zijn!
Beter worden in wat we samen zijn! Wie zijn we? Wat doen we? De gemeenten in de regio Stedendriehoek werken samen. Samen staan we sterk en maken we ons sterk voor het nog verder verbeteren van het VESTIGINGSKLIMAAT.
Nadere informatiePlannen Economische Agenda 20113-2014
Plannen Economische Agenda 20113-2014 Aanvalsplan 1: Marketing regio Amersfoort: be good and tell it Wat is het doel: Gerichte marketingcampagnes starten op het gebied van ondernemen in Amersfoort en de
Nadere informatieTopsectoren. Hoe & Waarom
Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van
Nadere informatieHoe het begon.. Start, op initiatief van de provincie. Stuurgroep stelt visie vast
Dinsdag 20 september 2011 Presentatie aan gemeenteraad Coevorden Geert Roeles, wethouder EZ & lid Stuurgroep Dr Zuidas Henk Oortmann Team Economie & lid Regiegroep Dr Zuidas De Drentse Zuidas. = Economische
Nadere informatieProgramma uur Inloop
Programma 19.30 19.40 uur Inloop 19.40 19.50 uur Welkom en introductie, door Dennis Straat 19.50 20.20 uur De strategische agenda werkgelegenheid, door Christian Verberne en Lodewijk Kleijn 20.20 20.30
Nadere informatieKrachten bundelen, kennis delen en allianties vormen
The Next Step: Coalition of the Willing Krachten bundelen, kennis delen en allianties vormen The Next Step: Coalition of the Willing Krachten bundelen, kennis delen en allianties vormen Een regio om trots
Nadere informatieSamenstelling bestuur
Presentatie KvO 2.0 Samenstelling bestuur Krachtteam Peter Beckers : voorzitter Jan van Loon : initiatiefnemer Theo Vinken : initiatiefnemer Paul Jansen : aanvoerder werkorganisatie 2a Karel Jan van Kesteren
Nadere informatieOnszelf vernieuwen om onszelf te blijven. De economische route voor de regio Stedendriehoek
Onszelf vernieuwen om onszelf te blijven De economische route voor de regio Stedendriehoek 1In de regio Stedendriehoek is het prima wonen, recreëren en werken. De regionale economie is veelzijdig van aard.
Nadere informatie'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'
'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende
Nadere informatieFactsheet Almeerse arbeidsmarkt Juni 2013
Factsheet Almeerse arbeidsmarkt Juni 2013 Snel een beeld van de Almeerse arbeidsmarkt Werkgevers krijgen de komende jaren in toenemende mate te maken met een tekort aan gekwalificeerde medewerkers. Zij
Nadere informatieTopsectoren en de Samenwerkingsagenda EZ-provincies-MKB
High Tech Systems & Materials Life Sciences & Health Agro-Food Logistiek BEDRIJVEN Water Topsectoren en de Samenwerkingsagenda EZ-provincies-MKB Creatieve Industrie Energie Meer geld en betere dienstverlening
Nadere informatieFLEVO CAMPUS. Feeding the City
GO GREENER FLEVO CAMPUS Feeding the City In 2022 organiseert Almere de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade, een podium voor innovaties op het gebied van verstedelijkingsvraagstukken voor de toekomst.
Nadere informatieSpeech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012
Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012 Dames en heren, [Inleiding] Ik vind het wel leuk, maar ook een beetje spannend. Maar moet
Nadere informatieDe leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer Postbus AG Hoofddorp
gemeente Haarlemmermeer De leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer Postbus 250 2130 AG Hoofddorp Bezoekadres: Raadhuisplein 1 Hoofddorp Telefoon 0900 1852 Telefax 023 563 95 50 Cluster Contactpersoon
Nadere informatieSamen investeren! Samenvatting bestuursakkoord Gemeente Emmen. betrokken leefbaar duurzaam bereikbaar sociaal ondernemend
Samen investeren! Samenvatting bestuursakkoord 2018-2022 Gemeente Emmen betrokken leefbaar duurzaam bereikbaar sociaal ondernemend S S Samen investeren! De partijen Wakker Emmen, PvdA en CDA gaan opnieuw
Nadere informatieWoon- en leefklimaat Zuid-Holland vanuit bedrijfsoptiek
Woon- en leefklimaat Zuid-Holland vanuit bedrijfsoptiek Den Haag, 1 juni 2015 Agenda 1 Kader: relatie wonen-werken 2 Opzet onderzoek 3 Werkgelegenheid 4 Waardering woon- en leefklimaat 5 Rol woon- en leefklimaat
Nadere informatieDe Groote Heide - Dommelland. Gebiedsontwikkeling Valkenswaard
De Groote Heide - Dommelland Gebiedsontwikkeling Valkenswaard Agenda Terugblik Toekomstvisie De Groote Heide, natuurlijk avonturen landschap BGTS de Groote Heide Naar nu: de gebiedsontwikkeling Wat houdt
Nadere informatieGeen woorden maar daden
Hans van Rossum Geen woorden maar daden 12-11- 2014 Rotterdam doet het goed Momentum is daar: iconen ontwikkeld Momentum is daar: iconen ontwikkeld Momentum is daar: hippe architectuurstad Stadsvisie 2030
Nadere informatieHuman Capital
Human Capital 280917 Denktank NSI- UM 071117 Zoektocht naar de verbinding tussen Society & Business Zoektocht naar de verbinding tussen Society & Business 2015 basis voor College akkoord GS Limburg Verbinding
Nadere informatieHet creëren van een innovatieklimaat
Het creëren van een innovatieklimaat Bertholt Leeftink Directeur- Generaal Bedrijfsleven & Innovatie Inhoud 1. Waarom bedrijven- en topsectorenbeleid? 2. Verdienvermogen en oplossingen voor maatschappelijke
Nadere informatieSamen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie
Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Zuid-Limburg Position Paper van de 16 Zuid-Limburgse gemeenten, aangeboden door de voorzitters van het Bestuurlijk Overleg Ruimtelijke Economie en Nationaal
Nadere informatieBijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat. Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018
Bijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018 1 Inhoud De wereld van Rijkswaterstaat De opgave en strategische prioriteiten van Rijkswaterstaat Realisatie via het gedachtegoed
Nadere informatieSamenwerking. Innovatie. Groei. Bedrijven, kennisinstellingen en overheden voor een krachtige metropoolregio Amsterdam
Samenwerking. Innovatie. Groei. Bedrijven, kennisinstellingen en overheden voor een krachtige metropoolregio Amsterdam De metropoolregio Amsterdam heeft alles in huis Een krachtige economische regio. Daarvoor
Nadere informatieBestuurdersconferentie Krimp in beweging!
Bestuurdersconferentie Krimp in beweging! Den Haag, 2 december 2010 Wim Deetman, Jan Mans en Pieter Zevenbergen Adviescommissie-Deetman Opdracht van provincie Limburg Strategisch meerjarenperspectief voor
Nadere informatieWerkplan Centrum XL 2015/2016
Werkplan Centrum XL 2015/2016 Maart 2015, Amsterdam Inleiding: toekomstperspectief Centrum XL Er zijn veel ontwikkelingen gaande in Amsterdam op het gebied van economie, logistiek en duurzaamheid die van
Nadere informatieAccountmanagement zijn de ogen en oren van het veld: zichtbaarder zijn. EZ: stop met maken van beleid. Geen woorden maar daden.
Resultaten Pionierlab 16 maart 2015 14 ondernemers uit de wereld van vastgoed, bedrijventerreinen, mobiliteit, zakelijke en financiële dienstverlening. Thema accountmanagement en dienstverlening Ontzorg
Nadere informatieOPLEGNOTITIE ECONOMISCHE AGENDA DE BEVELANDEN
OPLEGNOTITIE ECONOMISCHE AGENDA DE BEVELANDEN Aan : Kerngroep De Bevelanden Van : Werkgroep Werken Datum : 11-10-2016 Onderwerp : Economische agenda De Bevelanden In het najaar van 2014 heeft het Bestuurlijk
Nadere informatieToespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011
Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011 Dames en heren, Degenen, die hier te lande na 1820 verbetering van
Nadere informatieSmart Industry. KvK Ondernemerspanel onderzoek
KvK Ondernemerspanel onderzoek Smart Industry Algemene gegevens: Start- en einddatum onderzoek: 02-07-2014 tot 22-07-2014 Aantal deelnemende ondernemers: 484 (doelgroep mkb-topsectoren) In dit document
Nadere informatieRAADSVOORSTEL Rv. nr.: B&W-besluit d.d.: B&W-besluit nr.:
RAADSVOORSTEL 12.0076 Rv. nr.: 12.0076 B&W-besluit d.d.: 26-6-2012 B&W-besluit nr.: 12.0647 Naam programma +onderdeel: Economie en Toerisme, kenniseconomie Onderwerp: Beleidskader cofinanciering Leiden
Nadere informatieConvenant Vereniging Toeristisch Platform Apeldoorn en Gemeente Apeldoorn
Convenant Vereniging Toeristisch Platform Apeldoorn en Gemeente Apeldoorn Ondergetekenden, De Gemeente Apeldoorn, hierna te noemen de gemeente, rechtsgeldig vertegenwoordigd door haar wethouder M.J.P.
Nadere informatieSTRATEGISCHE AGENDA 2011-2015. Verbinden, inspireren en activeren
STRATEGISCHE AGENDA 2011-2015 Verbinden, inspireren en activeren Radboud Vorage, juli 2010 ACHTERGROND Netwerkprogramma loopt af Rol GAN continueren, vanuit het bedrijfsleven Aansluiten bij behoefte deelnemers/participanten
Nadere informatieOndernemen in. Moerdijk
Ondernemen in Moerdijk Colofon Gemaakt in opdracht van gemeente Moerdijk, d.d. maart 2009 Tekst: gemeente Moerdijk Ontwerp, opmaak en lay-out: afdeling Informatievoorziening en Facilitair, cluster Repro,
Nadere informatieWelvarend Westfriesland
Welvarend Westfriesland De visie van het bedrijfsleven op de regio. Ter inspiratie voor uw beleid in 2018 Welvarende Regio Onze regio kent een rijke geschiedenis van welvaart met ondernemende Westfriezen
Nadere informatieSamenwerkingsagenda Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Provincie Gelderland
en de Provincie Gelderland 22 maart 2016 Overwegende dat: De provincie Gelderland veel waarde hecht aan de aanwezigheid van onderwijs/kennisinstellingen in haar Provincie. Uiteraard in hun functie van
Nadere informatieF4: Investeren in trekkracht. Samenvatting. Verkenning economische samenwerking F4
Samenvatting Verkenning economische samenwerking F4 1 Samenvatting Aanleiding voor de verkenning De vier grootste gemeenten van Fryslân - Leeuwarden, Súdwest-Fryslân, Smallingerland en Heerenveen, kortweg
Nadere informatieOntmoeting zzp ers & gemeente Molenwaard. 27 mei 2015
Ontmoeting zzp ers & gemeente Molenwaard 27 mei 2015 Agenda 1. Welkomstwoord wethouder Fatih Özdere 2. Voorstelrondje 3. Presentatie onderzoek Daniël van den Dool 4. Vragen/discussie 5. Arjan Koopmans
Nadere informatieIn november 2017 wordt het event Made in Maastricht gehouden. De kern van het event is een
Samenvatting In november 2017 wordt het event Made in Maastricht gehouden. De kern van het event is een tentoonstelling/expo, die de parels van Maastrichts ondernemerschap laat zien. De hoofddoelstelling
Nadere informatieConvenant Metropoolregio Amsterdam, FNV Finance, kennisinstellingen en cluster Financiële en Zakelijke Dienstverlening
Convenant Metropoolregio Amsterdam, FNV Finance, kennisinstellingen en cluster Financiële en Zakelijke Dienstverlening Aanleiding Op 10 februari 2014 heeft, onder leiding van burgemeester Van der Laan,
Nadere informatiesamenwerking Gooise Meren - Weesp?
Wat vinden inwoners van de samenwerking Gooise Meren - Weesp? Verslag inwonersbijeenkomst 13 september Bussum, 15 september 2017 Inhoudsopgave Inhoud 1 Inleiding 3 2 Inwoners van Gooise Meren over de samenwerking
Nadere informatieOndernemen voor Almere
D66 Almere - actieplan Goed Werk Ondernemen voor Almere D66 krijgt het voor elkaar Inhoud 1 Inleiding 2 Starten in Almere 3 Landen in Almere 5 Groeien in Almere 6 RIchtingwijzers 8 Colofon 9 Inleiding
Nadere informatieStrategische Agenda. Concept strategische agenda Regio Midden-Holland Vast te stellen in: AB Regio Midden-Holland 6 juli 2016
Strategische Agenda Concept strategische agenda Regio Midden-Holland Vast te stellen in: AB Regio Midden-Holland 6 juli 2016 Versie 14 juni 2016 Kernboodschap Vitaal, duurzaam en innovatief Versterken
Nadere informatieBeleidscommissie Strategische raadsagenda. Visie op positionering Harderwijk 9 februari 2017
Beleidscommissie Strategische raadsagenda Visie op positionering Harderwijk 9 februari 2017 Opdracht strategische raadsagenda Wat willen we bereiken: Visie op de positionering van Harderwijk in de context
Nadere informatieConclusies rapporten organiserend vermogen en snel groeiende bedrijven in Gelderland
Conclusies rapporten organiserend vermogen en snel groeiende bedrijven in Gelderland Presentatie 8 februari 2017 Provincie Gelderland Provinciale Staten Commissie Economie, Energie en Milieu Linze Rijswijk,
Nadere informatieNota van B&W. onderwerp Sociaal Ondernemen in Haarlemmermeer. 1. Samenvatting
gemeente Haarlemmermeer Nota van B&W onderwerp Sociaal Ondernemen in Haarlemmermeer Portefeuillehouder drs. Ap Reinders, Adam Elzakalai en John Nederstigt Collegevergadering 28 maart 2017 inlichtingen
Nadere informatieSchieoevers Maakt de toekomst. Ontwikkelingsscenario s met focus op synergie
Schieoevers Maakt de toekomst Ontwikkelingsscenario s met focus op synergie S C H I E O E V E R S M A A K T D E T O E K O M S T Delft nog aantrekkelijker maken, létterlijk maken. Ruimte zien, kansen creëren
Nadere informatieSpeech van commissaris van de koning Max van den Berg, debatavond Europese Commissie 'Energievoorziening in de toekomst', 30 januari 2014
Speech van commissaris van de koning Max van den Berg, debatavond Europese Commissie 'Energievoorziening in de toekomst', 30 januari 2014 Dames en heren, [Intro] Europa begint in Groningen. Zéker als het
Nadere informatieVoor vakmensen voor de toekomst
Voor vakmensen voor de toekomst D66 Gelderland wil een klimaatneutrale en toekomstbestendige provincie zijn. Dat betekent windmolens plaatsen, zonneweides aanleggen en elk huis in Gelderland energieneutraal
Nadere informatieStation Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West
Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West 2030 Station Nieuwe Meer is niet alleen een nieuwe metrostation verbonden met Schiphol, Hoofddorp, Zuidas en de Amsterdamse
Nadere informatieTheo Koot Ivo de Nooijer Raffi Balder
HUBspot is een plek waar innoverende studenten, ondernemers, investeerders, docenten en bedrijven elkaar ontmoeten en inspireren, kennis opdoen en samen ondernemen. Met als doel om Leiden innovatiever
Nadere informatieHuis van de Logistiek Noordoost-Brabant Op zoek naar een fysieke locatie
Huis van de Logistiek Noordoost-Brabant Op zoek naar een fysieke locatie De sector logistiek groeit; internationaal, nationaal en zeker ook regionaal. Dat biedt kansen voor Noordoost-Brabant. Met sterke
Nadere informatieOnderwerpen die van groot belang zijn voor het Brabantse bedrijfsleven!
Inzet VNO-NCW Brabant Zeeland en brancheverenigingen voor de Provinciale Statenverkiezingen in Noord-Brabant op 20 maart 2019 Op 20 maart 2019 zijn de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Provincies
Nadere informatieVOORSTEL INHOUD. Portefeuille: P. Gach Wethouder. No. B Dronten, 11 september 2012
Portefeuille: P. Gach Wethouder Dronten, 11 september 2012 Sociaal Economische Agenda, opdrachtformulering kerngroepen Aan de gemeenteraad VOORSTEL Wij stellen u voor: 1. de uitwerkingsopdrachten van de
Nadere informatieHandvatten voor de ontwikkeling van regionale ecosystemen
Handvatten voor de ontwikkeling van regionale ecosystemen Joost van Hoorn Projectleider stedelijke en regionale economie Handvatten voor de ontwikkeling van regionale ecosystemen 1. Regionaal economisch
Nadere informatieEconomische Beleidsvisie Gemeente Berg en Dal. Uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Berg en Dal
Economische Beleidsvisie Gemeente Berg en Dal Uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Berg en Dal Berry Roelofs Millingen aan de Rijn, 5 oktober 2016 Inhoudsopgave 1 Economische foto 2 Missie en doelen 3
Nadere informatieCollege van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Aan Provinciale Staten,
PS2008MME14-1 - College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel Datum : 6 mei 2008 Nummer PS : PS2008MME14 Afdeling : ECV Commissie : MME Registratienummer : 2008INT220919 Portefeuillehouder : Ekkers Titel
Nadere informatieDE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017
DE INDUSTRIE: Drie acties voor een nieuw Kabinet MOTOR VAN Manifest 2017 VERNIEUWING Nederlandse industriële bedrijven behoren tot de top van de wereld. We zijn wereldmarktleider in chipmachines en medische
Nadere informatiePerspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems
Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid Jaar van de Ruimte 2015 VvG congres 12 november 2014 Nathalie Harrems Directie Ruimtelijke Ontwikkeling Wat is er aan de hand? Tijdperk van de
Nadere informatieKlimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta)
Agenda Stad Concernstaf CSADV Stadhuis Grote Kerkplein 15 Postbus 538 8000 AM Zwolle Telefoon (038) 498 2092 www.zwolle.nl Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Hoe houden we onze delta leefbaar
Nadere informatieVoorzitter, een mooi politiek moment, de laatste algemene beschouwingen van dit College, de opmaat naar de begroting voor het verkiezingsjaar.
Naar Groningen 2.0 Voorzitter, een mooi politiek moment, de laatste algemene beschouwingen van dit College, de opmaat naar de begroting voor het verkiezingsjaar. In het laatste jaar van deze statenperiode
Nadere informatieGroot Composiet II Houtkoolschets
II Groot Composiet II Houtkoolschets Europa investeert in uw toekomst uit het Europese fonds voor regionale ontwikkeling Europa investeert in uw toekomst uit het Europese fonds voor regionale ontwikkeling
Nadere informatieEconomische scenario s West-Friesland
Economische scenario s West-Friesland 24 april 2014 Opzet presentatie 1. Economische ontwikkeling West-Friesland 2. SWOT economie 3. Trends en ontwikkelingen 4. Prognose economische ontwikkeling 5. Scenario
Nadere informatieDe Cleantech Regio Stedendriehoek 1 daagt uit!
Stedendriehoek 1 daagt uit! Eo Wijers-prijsvraag 2014-2015 1 Apeldoorn, Brummen, Deventer, Epe, Lochem, Voorst en Zutphen eo wijers-stichting voor ruimtelijke kwaliteit in de regio Stedendriehoek daagt
Nadere informatieDynamische oevers voor een krachtige Drechtstedenregio
Dynamische oevers voor een krachtige Drechtstedenregio Drechtsteden Samen stad aan het water Met Rotterdam maritieme hoofdstad van Europa door een combinatie van haven- en maakindustrie. 2050 3,30% Drechtsteden
Nadere informatieHealthy Urban Living Slim, Gezond en Groen
SMART CITY UTRECHT Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen Brigitte Hulscher Program Manager Smart Cities, Marketing & Innovation Utrecht Jong en hoog opgeleid 334.862 inwoners, 20 % < 17, 18% 18-26,
Nadere informatieEconomic Board regio Zwolle Kennis delen, krachten bundelen en allianties vormen
Economic Board regio Zwolle 2016-2020 Kennis delen, krachten bundelen en allianties vormen Regio Zwolle: om trots op te zijn Aantal kenmerken van de regio Zwolle Zeer strategische ligging 20% regionaal
Nadere informatieeconomische zin Jop Fackeldey Wethouder Lelystad symposium ACCRES 6 december 2016
PowerPoint Duurzaamheid presentatie Lelystad in economische zin Jop Fackeldey Wethouder Lelystad symposium ACCRES 6 december 2016 Duurzaamheid is een belangrijk maatschappelijk thema - gemeente heeft uitvoeringsplan
Nadere informatieAANPAKKEN BOUWEN OP LOKALE KRACHT PUBLIEKSVERSIE ZUIDOOST-DRENTHE LOKALE ONTWIKKELINGSSTRATEGIE
LOKALE ONTWIKKELINGSSTRATEGIE ZUIDOOST-DRENTHE 2015-2022 PUBLIEKSVERSIE AANPAKKEN BOUWEN OP LOKALE KRACHT LEADER ZUIDOOST-DRENTHE Het platteland laten bruisen, scoren met energie uit de regio en samen
Nadere informatieScaleUp Dashboard 2015
Rapportage ScaleUp Dashboard 2015 ScaleUp Dashboard 2015 Prof. dr. Justin Jansen Lotte de Vos Rotterdam School of Management Erasmus Centre for Entrepreneurship Conclusies Nederland staat aan de Europese
Nadere informatiePartner in acquisitie
Bureauprofiel Partner in acquisitie Introductie Ontstaan in 2005 uit NFIA en NDL Kantoren in Den Haag en Austin, TX (USA) Expert op het gebied van marketing, acquisitie en locatiekeuze Opdrachtgevers in
Nadere informatieDuurzaamheid: Anne Mollema Projectmanager SO. Hoe een boerenjongen van de stad ging houden. 11 mei 2017
Duurzaamheid: Hoe een boerenjongen van de stad ging houden Anne Mollema Projectmanager SO 11 mei 2017 . En in de lucht Maar vooral op de grond Waar gaat het over? De transitie De omgeving Anders werken;
Nadere informatieProgramma Aan het Werk
Programma Aan het Werk Ambities van het college op het gebied Economie Arbeidsmarkt en Onderwijs Benen op tafelsessie raad 27-1-2015 Programma Opening Toelichting Programma en werken met een programma
Nadere informatieWelkom in Beekdaelen. de gemeente van u, van mij, van ons!
Welkom in de gemeente van u, van mij, van ons! Welkom in de gemeente van u, van mij, van ons! In 2019 woont of werkt u in. De nieuwe gemeente voor de inwoners van Onderbanken, Nuth en Schinnen. Een nieuwe
Nadere informatieGemeente Houten Afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling Cluster Ontwikkeling, Sectie Ruimtelijke Ordening
** Vastgesteld oktober 2014 Cluster Ontwikkeling, Sectie Ruimtelijke Ordening Visie verplaatsing nietagrarische bedrijven binnen het buitengebied Status: vastgesteld door de gemeenteraad van Houten d.d.
Nadere informatieNEXT Landscape. OmgevingslabXL. 15 mei 2017 Susanne Vleeshouwers (gemeente Tilburg)
NEXT Landscape OmgevingslabXL 15 mei 2017 Susanne Vleeshouwers (gemeente Tilburg) NEXT Landscape..? Van traditionele ordening. Economie Ecologie Sociaal naar nieuwe economische dragers. Dat verdient beter
Nadere informatieTopgebied Energie: kansen voor Oost-Nederland Workshop - H. Datum 05 april 2011
Topgebied Energie: kansen voor Oost-Nederland Workshop - H Datum 05 april 2011 kiemt KANSEN CREËREN EN BENUTTEN Thecogas Binnenstadservice.nl Sidcon Ingrepro Bredenoord Nuon Helianthos Ubbink Solar Solesta
Nadere informatieNoord-Nederland en OP EFRO
N o o r d - N e d e r l a n d Noord-Nederland en OP EFRO versterking van de noordelijke economie O P E F R O De afgelopen jaren heeft Noord-Nederland hard gewerkt aan de versterking van haar sociaal economische
Nadere informatieStationswerk Stationsweg 86, Den Haag info@stationswerk.nl www.stationswerk.nl
Vanavond Waarom Stationswerk? Waarom samen ondernemen? Wat gaan we doen? Agenda Actueel Stationswerk Gastsprekers Borrel en discussie Conclusies Sluiting Actueel in de Stations buurt (AD 18 feb 2014) Actueel
Nadere informatieDatum : 25 september 2007 Nummer PS : PS2007MME06 Afdeling : ECV Commissie : MME Registratienummer : 2007INT Portefeuillehouder : J.
S T A T E N V O O R S T E L Datum : 25 september 2007 Nummer PS : PS2007MME06 Afdeling : ECV Commissie : MME Registratienummer : 2007INT204371 Portefeuillehouder : J. Ekkers Titel : Economisch Beleidsplan
Nadere informatieSamenvatting Ruimte om te Ondernemen integrale economische visie Pijnacker- Nootdorp
Samenvatting Ruimte om te Ondernemen integrale economische visie Pijnacker- Nootdorp Ondernemers zorgen voor werkgelegenheid, innovatie en productiviteit en dragen daarmee bij aan de welvaart en welzijn
Nadere informatieNotitie. Pagina 1 van 5. Bestuurlijk overleg arbeidsmarktregio Zuid-Kennemerland en IJmond, 6 december 2018
Notitie Aan Bestuurlijk overleg arbeidsmarktregio Zuid-Kennemerland en IJmond, 6 december 2018 Van Arbeidsmarktregionaal overleg (AMRO)/Annemiek van Outvorst Betreft Ambities regionale arbeidsmarktagenda
Nadere informatieFloriade 2022 Almere Ook een digitale Floriade?
Floriade 2022 Almere Ook een digitale Floriade? 1. Met welke brillen moeten we leren kijken? 2. Welke condities moeten we creëren? 3. Welke criteria moeten we stellen? 4. Wat willen we leren? Kansenstrategie
Nadere informatieEconomische visie. Gemeente Cranendonck
Economische visie Gemeente Cranendonck Economische visie voor en door ondernemers Om in de toekomst de kansen en mogelijkheden op economisch gebied optimaal kunnen benutten, is een gezamenlijke koers en
Nadere informatiePARTICIPATIE: ÓÓK IN OOST-GRONINGEN!
PARTICIPATIE: ÓÓK IN OOST-GRONINGEN! DOELEN VAN PARTICIPATIEWET ALLEEN TE HALEN ALS RIJK, PROVINCIE, GEMEENTEN, ONDERWIJS EN SOCIALE PARTNERS GEZAMENLIJK AAN DE SLAG GAAN! DE PARTICIPATIEWET IN OOST-GRONINGEN:
Nadere informatieNoordoost Fryslân Maakt Verschil!
Noordoost Fryslân Maakt Verschil! Marga Waanders - 26 januari 2017 Netwerk Noordoost Gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel, Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel, de provincie
Nadere informatieDe leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer
gemeente Haarlemmermeer De leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer Postbus 250 2130 AG Hoofddorp Bezoekadres: Raadhuisplein 1 Hoofddorp Telefoon 0900 1852 Telefax 023 563 95 50 Cluster Contactpersoon
Nadere informatieJeanet van Antwerpen, directeur SADC Ontbijtsessie Dutch Green Building Week 22 september 2015
Circulaire gebiedsontwikkeling Jeanet van Antwerpen, directeur SADC Ontbijtsessie Dutch Green Building Week 22 september 2015 SADC 9/23/2015 titel SADC 9/23/2015 titel SADC 9/23/2015 Circulaire werkmilieus
Nadere informatieSociaal ondernemen: innovatief ondernemen met dubbele winst
Sociaal ondernemen: innovatief ondernemen met dubbele winst Conferentie Samen werken aan lokaal ondernemerschap 19 november 2015 Bert Otten Radar Advies Lianne Harrewijn IMK Sociaal ondernemen is in! sociaal
Nadere informatieDé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland
Dé ondernemingsvereniging van Brabant en Zeeland VERBINDT VERSTERKT VERTEGENWOORDIGT BRABANT ZEELAND IS HET STERKSTE ONDERNEMINGSNETWERK VAN UW REGIO. We hebben een voortrekkersrol in vernieuwing en innovatie,
Nadere informatieVOORSTEL KADERSTELLING ECONOMISCHE AGENDA WEST-FRIESLAND
- 1 - VOORSTEL KADERSTELLING ECONOMISCHE AGENDA WEST-FRIESLAND Kaderstelling door de gemeenteraad gaat over drie elementen: 1. De inhoud van beleid. Uitspraken over de te volgen koers, c.q. visie en de
Nadere informatieVoor Ondernemers Door Ondernemers in Groningen. Vodo50. Groningen, september 2014 Martijn van der Tuin
Voor Ondernemers Door Ondernemers in Groningen Vodo50 Groningen, september 2014 Martijn van der Tuin Aanleiding Nederland en Groningen moeten het voor de groei van de economie vooral hebben van actieve
Nadere informatieVier Trends rond Regio Zwolle. Hans Peter Benschop Trendbureau Overijssel Zwolle, 31 oktober 2014
Vier Trends rond Regio Zwolle Hans Peter Benschop Trendbureau Overijssel Zwolle, 31 oktober 2014 1. Waar verdienen we ons geld? In de Stad (maar ga niet te makkelijk uit van trends) Aan de ene kant Dynamiek
Nadere informatieToekomst voor verzekeraars
Position paper Toekomst voor verzekeraars Position paper ten behoeve van het rondetafelgesprek op 11 juni 2015 van de vaste commissie voor Financiën van de Tweede Kamer naar aanleiding van het rapport
Nadere informatie