Het financiële leed van de pensioenen

Transcriptie

1 Het financiële leed van de pensioenen 29 november 2007 Hoeveel hebben we eigenlijk nodig? per maand (2%-indexering) Vanaf 65 jaar hoe lang? tot 80 jaar tot 90 jaar tot 100 jaar tot 110 jaar kans 1 83,47% 57,62% 22,02% 1,79% 3% Nodige kapitaal beleggingsrendement 4% % Kans dat de eindleeftijd bereikt wordt (sterftetafel MR-10 = realistisch?) 1

2 Levensverwachting per geslacht ANNO 2007 mannen : 82,3 vrouwen : 86,7 5 Geboorteratio in België Prognose totale bevolking Vlaanderen Wallonië Brussel

3 Gezondheidszorg 7 8 Gezondheidszorguitgaven van de in 2002 overleden personen, maandper maand, de 12 laatste maanden vóór het overlijden Welke soorten pensioenen zijn er? Het zogenaamd driepijlermodel 9 I. I I. I I I. I NDI VI DUELE PENSI OENVOORZI ENI NG ONDERNEMI NGS- REGELI NGEN SECTORPENSI OENEN WETTELIJK PENSIOEN REPARTI TI E inkomensgarantie voor ouderen ZI LVER FONDS 3

4 Zilverfonds Daling van de staatschuld 10 ¼ I NJECTI E in de STAATSCHULD TI JDSWI NST STAATSCHULD TI JD MEER GELD VOOR PENSIOENEN Repartitie inkomensoverdracht van de actieve naar de gepensioneerde bevolking 11 Repartitie 12 WAT Korte termijn: gelijkheid tussen bijdragen en uitkeringen: het omslagen van gelden Iedere generatie staat in voor de voorafgaande oudere generatie Intergenerationele solidariteit GEVAREN Druk op het impliciet sociaal contract : elke generatie financiert het pensioen van de vorige Demografie 4

5 Kapitalisatie! 13 Kapitalisatie Wat Door de storting van bijdragen worden tijdens de duur van de aansluiting reserves opgebouwd die als basis dienen om de toekomstige pensioenuitkeringen te financieren. Equivalentieprincipe: de toekomstige pensioenen moeten gelijk zijn aan de bestaande reserves en de toekomstige bijdragen rekening houdend met het tijdsaspect van geld en leven. Gevaren Inflatie Gemis aan solidariteit en armoedevallen Risicobeleid 14 Gemiddelde pensioenen Werknemers Zelfstandigen 870 Ambtenaren 1410! "$#%&(' &*)+*%,&&(-.(#,#*& ' &(-0/$&*) 1*2 ) 3 4& -*& -65*& 3 %&(' 2 7 8&(-:9 9 9 ; ' ' &,&(-<=&*) ) & ' 2 7 8&>#&(-?,2 4&(-&(- 5

6 Werknemers P = 1/45 x Lc x Z 16 P = Bedrag rustpensioen 1/45 = Loopbaan (per gewerkt jaar) => werkelijke of gelijkgestelde tewerkstelling L = Loon => werkelijk, forfaitair, of fictief + geherwaardeerd Z = Percentage afhankelijk de gezinssituatie => gezin : 75% => alleenstaande : 60% 17 Zelfstandigen Loopbaanjaren vóór 1984 RP = FBI x LP x G Loopbaanjaren na 1984 RP = RBI x LP x C x G FBI = Forfaitaire bedrijfsinkomsten RBI = Reële bedrijfsinkomsten LP = Loopbaan (1/45 of 1/43) C = coëfficient G = Gezinstoestand (60% of 75%) 18 Ambtenaren RP = W x D/60 RP = Rustpensioen W = Wedde laatste vijf jaar D = loopbaan /6O = tantième 6

7 19 Heel de pensioenproblematiek : zes assen 1. Minder pensioenen uitbetalen?! 2. Hogere bijdragen betalen?! 3. Meer mensen aan het werk?! 4. Meer migranten?! 5. Afbouwen van de overheidsschuld?! 6. Meer (fiscale) alternatieve pensioenproducten?! Kost meten Vergrijzingscommissie Rebus sic stantibus Kost van de vergrijzing 20 Kost weten Politici Ideologie 21 Wat zeker is : % BNP voor pensioenen stijgt Internationale studies waarbij Ideologisch discours en strijd België slecht scoort De zogenaamde realisten - timeo Danaos et dona ferentes Prediking van de onhoudbaarheid - het uitgavenpatroon Zware verschuiving van systeem De zogenaamde negationisten Prediking van de houdbaarheid Stijging van BNP met 5% Elke economische groei aanwenden Wat er ook van zij: Politieke kracht van de grijze massa We gaan niet naar loutere minimapensioenen Impliciet sociaal contract Het belang van het pensioen in het inkomen van de oudere is te groot De meting van de tusseneffecten De sociale zekerheidsparadox 7

8 22 Politieke bewustwording van de paradox De meting van de tusseneffecten brengt de sociale zekerheidsparadox naar voor. Hoe? 1. Het kost (te)veel 2. Er is nog nooit zoveel geld uitgegeven aan pensioenen en gezondheidszorg naast het wettelijke systeem. 3. Waarom? De individualisering De erkenning van de eigen nood Politiek breekijzer 4. De overheid geeft en neemt met één en dezelfde hand Gevolg : men gaat meten om te weten Meten om te weten Hoe gaat men meten? Eerste opzet: bescheiden De pensioengegevensbank Beleidsvoorbereiding Wetenschappelijk onderzoek Alle pensioenvormen aan elkaar geketend: 1, 2, 3 en 4 Armoedemeting Mattheuseffecten 23 Het fiscaal krediet Het Mattheuseffect van de derde pijler gekoppeld aan een (beperkter) Mattheuseffect van de tweede pijler Vandaar het «samennemen van een fiscaal krediet» : derde pijler blijft in een eerste fase maar kan gekoppeld worden aan de tweede pijler Riester Perco 24 8

9 Suppletieve tweede pijler Een systeem gekoppeld aan de NAR 25 Twee uitbetalingsinstellingen RVP R SZ-PPO Sectorpensioenen zwaaien de plak Economische kracht : evident Economische markt zet zich ernaar Verhouding PF-verzekeraars Sociaal groeipotentieel Veel meer aangeslotenen De ideologische brug is vernield De sociale partners gaan de sector overnemen Al bepaalde elementen in stelling gezet zoals bijvoorbeeld de loonbeschermingswet 26 Ondernemingsstelsels zakken weg Afbouw van de ondernemingsregelingen Administratieve lasten Fiscaal krediet maakt het een minder interessant loonvoordeel Te strikt carcan voor de ondernemingen wat betreft de boekhouding 27 9

10 Cafetaria in de «sociale zekerheid» Door de gegevensbank, komt er ook een databank voor de andere ASV elementen 28 Zo zal er, op basis van het fiscale krediet, meer vrije keuze komen in het bovenpakket van de sociale zekerheid GRATIS NIEUWSBRIEF via WEBSITE Dank u voor uw aandacht! Vragen? yves.stevens@law.kuleuven.be leergang pensioenrecht 10