De Alfa-leerling autonoom aan het werk met DigLin+

Transcriptie

1 De Alfa-leerling autonoom aan het werk met DigLin+ Lezen en verder Ineke van de Craats en Jan Deutekom

2 Uitgangspunten DigLin+ de kennis en de manier van leren die alfaleerders met succes hebben toegepast. een natuurlijke manier van leren, waarbij instructie van minder belang is. niet praten over taal van concreet naar abstract uitdagend lesmateriaal. LOWAN vo 9 april 2018

3 Doelstellingen Het technisch leesproces versnellen. Langs digitale weg onmiddellijke feedback geven. Lezen én andere taalvaardigheden *) ontwikkelen tot A1-niveau. Leerlingen maken tot autonome(re) leerders met een eigen leerstrategie. *) uitgezonderd technisch schrijven LOWAN -vo - 9 april 2018

4 Profielen Analfabete volwassen nieuwkomer - (vrijwel) geen kennis van enig schrift - minder dan 2 jaar basisschool Jongere / ISK-leerling - jongeren van jaar - volledig of semi-analfabeet Andersalfabeet - beheerst een ander schriftsysteem Semi-analfabeet - alfabetiseringsproces niet afgerond - minder dan 2 jaar vo Allen spreken weinig of geen Nederlands en verschillen in leeftijd, taalachtergrond, sociale achtergrond en computervaardigheid.

5 menu ABC: alfabetiseringsdeel met 16 woordenlijsten om de basis te oefenen. Lezen: 4 niveaus (Alfa - A2): teksten met oefeningen. Schrijven: luisteren en typen van woorden en zinnen uit eerdere teksten; richting van schrijfletters Luisteren: klankdiscriminatie, ook in spelvorm, vragen over luisterteksten. Spreken: dialoog oefenen met steekwoorden; aanvullen Woorden: beeldwoordenboek en woordenboek met gesproken woord. Thema s: 9 thema s met teksten, woordenlijsten, praktische vaardigheden en oefeningen. Regels: grammatica aangepast voor impliciet leren, met oefeningen en onmiddellijke feedback. Extra: printmateriaal voor de docent, handleiding Voorschatter, zelfevaluatieformulieren voor de cursist.

6 ABC: Het alfabetiseringsdeel heeft 16 woordenlijsten van 20 woorden om de klanktekenkoppeling te leren. Menu: voorbeeld van de lijsten 1-3 Iedere lijst heeft dezelfde opbouw: oefeningen voor analyse en synthese, de spelletjes Bingo en Memory voor de automatisering en lezen van zinnen en uitspraak tot slot. Tijd en fouten, dus snelheid en correctheid worden genoteerd en kan de cursist aflezen. De cursist moet eindigen met een snel en foutloos parcours. Noteer je scores.

7 Hoe zit DigLin+ ABC in elkaar? Klanken (37) Letters (26-1) Woorden (300) (320) betekenis gesproken geschreven 300 plaatjes vorm vorm 7 typen oefeningen 16 woordenlijsten van 20 = 320 woorden

8 Waar beginnen? Volledig analfabeten beginnen bij voorkeur met lijst 1. Leg semi-alfabeten de Voorschatter voor. Verwijst die naar lijst 5, dan kan de leerder daar beginnen en met de automatiseringsoefeningen van de lijsten 1-4. Verwijst de Voorschatter naar verder, begin dan met Lezen 1. Laat de leerling even snuffelen en zelf proberen aan te geven wat hij kan en wat nog niet. Zo nodig de woordenschat van vorige lijsten inhalen. Laat de leerling voordoen wat hij kan.

9 Woorden typen Rood = Je maakt een fout. Haal de laatste letter weg totdat al het rood weg is. Woord typen Luister naar het woord. Typ het woord. Raadpleeg de klankenbar zo nodig. Ga door tot alle vakjes groen zijn. Aan het eind zie je welke klanken niet goed gingen.

10 Woorden uitspreken Gebruik een headset (koptelefoon met microfoon!!! Woord uitspreken Luister naar het woord Klik de microfoon aan Je hebt 3 seconden om het woord uit te spreken. Klik het blauw geworden luidsprekertje aan. Je luistert naar je eigen uitspraak. Goed gedaan?

11 Bingo Hier worden de klinkers van ABC herhaald. In spelvorm wordt gewerkt aan snelle woordherkenning met en zonder tijdsbeperking. Met tijdsbeperking moet een uitgesproken woord binnen 4-10 seconden gevonden worden. De leerling kan zichzelf een snelheid opleggen.

12 Lezen 1 Geen losse woorden en zinnen meer, maar een heel kort verhaaltje. Tekstlengte: gemiddeld 5,8 zinnen en 4,8 woorden. Meest stellende zinnen in SVO volgorde (onderwerp werkwoord lijd.vw) Voornamelijk vertellend vanuit de 3 e persoon en in de tegenwoordige tijd. Waar mogelijk ondersteuning van beeld. De teksten gaan over: kinderen (Sam), tieners en pubers (Abdul), jongeren (Max), volwassenen (Pablo) en ouderen (Hendrika, Ben Bakker) en over het leven in Nederland.

13 Lezen 2 Heel kort verhaaltje. Tekstlengte: gemiddeld 10,3 zinnen Aantal woorden per zin: gemiddeld 5,3. Meest stellende zinnen in SVO volgorde (onderwerp werkwoord lijd.vw.) Voornamelijk vertellend vanuit de 3 e persoon en in de tegenwoordige tijd, behalve Ben Bakker en Abdul.

14 Lezen 3 Tekstlengte: gemiddeld 14,8 zinnen Aantal woorden per zin: gemiddeld 5,9. Meest stellende zinnen (SVO volgorde), inversie, enkele bijzinnen. Voornamelijk vertellend vanuit de 3 e persoon (Asha) en in de tegenwoordige tijd, behalve Mijn huis en De dikke enkel.

15 Lezen 4 Tekstlengte: gemiddeld 16 zinnen Aantal woorden per zin: gemiddeld 8. Meer inversie, bijzinnen en meer variatie in werkwoordsvormen, tijden en woordenschat. Thema s: Beroepen, vrije tijd, jongeren

16 Moet iedereen hetzelfde doen om hetzelfde te kunnen? Als je bedenkt dat de één sneller een taalpatroon ontdekt dan een ander? de één meer beïnvloed is door expliciete instructie? de één beter hoort. enz.? de één andere doelen heeft dan de ander? moet iedereen dan deze luisteroefening doen? Wie wel? Wie niet? COA - september 2017

17 Luisteren en vragen maken over luistertekst Focus op wat in de tekst staat en wat niet. Waarom doe ik die laatste vraag fout?

18 Hoe ontdekt de leerling dat hij verder moet oefenen? 1. Hij ontdekt het zelf (door fouten). 2. De computer geeft het aan! 3. De docent zegt het (bij presentatie). Belangrijk is dat de leerling zelf gaat zien wat nog niet goed gaat en kan vinden waar hij verder kan oefenen. Het is even belangrijk om 1. te laten zien dat hij iets geleerd heeft. (motivatie) 2. te vinden waar hij verder kan (dus leren navigeren en hulp vragen). Ervaring: ze ontdekken het zelf als ze het lef krijgen overal op te drukken. Bij sommigen moet je werken aan een trial and error-mentaliteit. (autonomie)

19 Wat kun je hiermee leren? Wat voor doel kan deze oefening dienen? Wat voor taken kun je formuleren? Wanneer is het doel bereikt? Hoe kun je de oefening uitbreiden?

20 Passen Regels in een impliciete aanpak? Ja,. mits ze dienen om patronen te herkennen en om als productieve strategieën toe te passen bij spreken en schrijven. mits veelvuldig geoefend in een context die meer is dan imitatie en drillvorming, mits ICT daar een belangrijke rol in speelt omdat oefeningen zo gemanipuleerd kunnen worden dat een patroon makkelijker herkenbaar wordt. door toevoeging van beeld en geluid een beroep gedaan wordt op meerdere vaardigheden.

21 Patroonherkenning

22 De ontkenning / niet-geen De ontkenning oefenen in stapjes: patroon herkennen en toepassen in een zichtbare context. Het antwoord zit in het plaatje en in het steekwoord. Zowel luisteren en spreken als grammatica worden geoefend, zowel de ontkenning als de vraagzin.

23 Het werkwoord Verschillende fases worden gepresenteerd zonder de geijkte terminologie te gebruiken. Uitzondering: de term werkwoord. Het werkwoord herkennen. Het werkwoord vervoegen (Wat doe jij?) Verbogen vorm en infinitief verbinden. Impliciete aandacht voor de uitgangen. Toepassen en automatiseren. Daarna aandacht voor: 2 werkwoorden in de zin. 2 zinnen zinnen maken (woordvolgorde)

24 Zinnen maken

25 Regels: wanneer komen Regels in de picture? Na de nodige ervaring met luisteren, lezen en spreken. Eerst wat impliciete kennis opdoen. Dus geef bij voorkeur instructie (impliciet) aan voorbereide cursisten. Die hebben immers al problemen ondervonden. Wanneer er behoefte aan blijkt. Vooral niet te vroeg. Als er vraag naar is. Als leerlingen zelf met regels komen. Als ze uit zichzelf bij Regels terecht komen. Ga niet vooraf zelf uitleg geven, maar vertrouw op de cursist en het materiaal. Probeer het aan de leerling over te laten. Laat de leerling uitleggen en ondersteun zo nodig. Help door meer voorbeelden aan te dragen.

26 Thema s: wanneer? Wanneer er behoefte aan is. Daaronder vallen: praktische vaardigheden, tellen, de klok, small talk, specifieke woorden, thematische dialoogjes en teksten. De oefeningen lopen in moeilijkheid uiteen. Thema: boodschappen en kleding

27 Van doen naar kunnen Voor docent: sturen van doen naar kunnen Wat verwacht ik? Presentatie Proces Bronnen: multimediale bronnen, medeleerlingen, docent (laatste bron)

28 Doen en kunnen Maak oefening 4 op bladzijde 12 Doe oefening 4 van woordenlijst 2 Ik denk dat jij morgen een tekst van Lezen 1 kunt voorlezen. Je maakt niet meer dan 1 fout in Woorden invullen.

29 Doen en kunnen Voor docent: sturen van doen naar kunnen Bewust oefenen > kiezen Doelen formuleren Nadenken hoe de doelen bereikt worden Bijhouden van de resultaten (evaluatieformulier: wat kan ik?) Kritisch kijken naar eigen presteren: wat goed gaat en wat nog niet goed Trainen op wat nog niet goed gaat Feedback organiseren en zoeken Bij een grote autonomie van de leerder doet de leerder zoveel mogelijk van deze aspecten zelf!

30 Doen en kunnen

31 Doen en kunnen Hoe komt dat?

32 Hoe ontdekt de leerder dat hij verder moet oefenen? 1. De leerling ontdekt het zelf (door fouten; in de evaluatie). 2. De computer geeft het aan! 3. De docent zegt het (bij presentatie). Belangrijk is dat de leerling zelf gaat zien wat nog niet goed gaat en kan vinden waar hij verder kan oefenen. Het is even belangrijk om 1. te laten zien dat de leerling iets geleerd heeft. (motivatie) 2. te laten uitvinden waar de leerling verder kan (dus leren navigeren en hulp vragen). (autonomie) Ervaring: ze ontdekken het zelf als ze het lef krijgen overal op te drukken. Bij sommigen moet je werken aan een trial and error-mentaliteit.

33 Volgens een leerling DigLin stimuleert me om zelf te denken en zelf te beslissen.

34 U vraagt, wij sturen U kunt de powerpoint toegezonden krijgen door een mailtje te sturen aan inekevandecraats@casema.nl of j.deutekom@fcroc.nl Inhoudelijke vragen beantwoorden wij ook graag. Kijk vooral op de Facebookpagina van DigLin+