Verwachting Sociaal Domein 2017 o.b.v. cijfers 4 e kwartaal

Transcriptie

1 Informatienota Aan: Van: Onderwerp: Portefeuillehouder: Gemeenteraad Tiel Marjon Dankaart Verwachting Sociaal Domein 2017 o.b.v. cijfers 4 e kwartaal Henk Driessen, Marcel Melissen Datum collegebesluit: 3 april 2018 Geheim: Nee Kennisnemen van: Rapportage van de cijfers van de Wmo, Jeugdhulp en Minimabeleid van het vierde kwartaal 2017 op grond waarvan de financiële ontwikkelingen van het sociaal domein over het hele jaar 2017 gemonitord kunnen worden. 1. Inleiding Er is afgesproken met de raad dat er in 2017 per kwartaal gerapporteerd wordt, zodat er vinger aan de pols gehouden kan worden wat betreft de financiële ontwikkelingen van het sociaal domein. Op 30 mei 2017 heeft de raad de 1 e kwartaalrapportage, op 30 september de 2e kwartaalrapportage en op 21 februari de 3 e kwartaalrapportage besproken. Nu ligt de vierde rapportage voor. In de Jaarrekening wordt het jaar afgesloten en wordt bekend in hoeverre de prognoses uitkomen. Tussen de vierde kwartaalrapportage en het afsluiten van het jaar bij de Jaarrekening kunnen er namelijk nog steeds facturen binnenkomen, die nog ten laste moeten komen van Kernboodschap De rapportage van het vierde kwartaal van de cijfers van de WMO, Jeugdhulp en Bijzondere bijstand wijkt af van het beeld van de vorige 3 kwartalen maar strookt weer wel met het totale beeld van de ontwikkeling in In deze 2 e en 3 e kwartaalrapportages zijn de 1

2 winstwaarschuwingen ook al gegeven, die duidden in de richting van een fors oplopend tekort, met name voor de Jeugdzorg. Management Samenvatting op hoofdlijnen Bedragen moeten met de factor 1000 vermenigvuldigd worden. Budget Werkelijk q4 Resultaat q4 Resultaat q3 Resultaat q2 Wmo 2015 ZiN Jeugdhulp ZiN Wmo 2015 Pgb Jeugdwet Pgb Wmo oud Zin/HHT Wmo oud Pgb Bijzondere bijstand totaal Ten opzichte van q3 heeft het resultaat zich dus van een positief saldo van ontwikkeld naar een tekort van Ervaring leert dat dit beeld nog niet alles zegt over het eindsaldo Hier spelen de volgende oorzaken: Grillig proces van facturen en betalen; tot aan het afsluiten van de jaarrekening 2017 worden er nog facturen ontvangen. Kosten en prognose voor vervoer in natura ( Wmo-oud) zijn niet meegenomen; dit wordt gecorrigeerd bij de jaarrekening. Dit betreft een tekort over 2017 van Afronding openstaande verrekeningen en vorderingen i.v.m. bevoorschotting; dit kan zowel voor- als nadelig uitpakken. Verrekening regionale solidariteit 2017 moet nog afgerond worden Effecten van fraudezaken en uitspraken CRvB Huishoudelijke Ondersteuning. Naar aanleiding van de analyse van het tekort in de jaarrekening 2016 is in september de verbeteraanpak sociaal domein vastgesteld. Deze verbeterpunten zijn vertaald in opdrachten, die voor een deel al in uitvoering zijn, met name op het vlak van managementinformatie en sturen op contracten. 2

3 Meer expliciet kunnen we het volgende melden: a. Verbetering processturing organisatie: de Impactanalyse, die theoretisch inzicht geeft in de verbeterslagen, is opgeleverd. Inmiddels wordt gewerkt aan de inzet van Cognos als rapportage-instrument met indicatoren om maatschappelijke effecten te meten. Hierin trekken we samen op met onze directe partners in de BWB, Geldermalsen en Culemborg. Bij WMO en Jeugd zijn lean-trajecten gestart waardoor er efficiënter en transparanter gewerkt wordt. De volgende stap is om dit meer integraal te benaderen. b. Procesoptimalisatie Inkoop: het lokaal en regionaal contractmanagement houdt meer vinger aan de pols bij de zorgaanbieders. De inkoop 2019 wordt voorbereid, waarbij de insteek is nog meer op resultaten en factuurtermijnen te gaan sturen. De samenwerking tussen gemeente en regio wordt geprofessionaliseerd door het aangaan van een dienstverleningsovereenkomst inkoop Jeugd/Wmo per 1 april Afspraken over financiële en materiele controle maken hier deel van uit. c. Kostenbeheersing: het proces om te komen tot kwaliteitsverbetering van data, het proces van declaratie en facturatie werpt zijn vruchten af, aansluiting op de regionale processen krijgt meer vorm binnen het kader van de Dienstverleningsovereenkomst. Ook wordt hierin opgenomen de mogelijkheid voor iedere gemeente om budgetplafonds per zorgaanbieder in te stellen. Het berichtenverkeer is sterk verbeterd inmiddels. Tiel werkt niet meer met het betalen van voorschotten, omdat deze het overzicht in de bestedingen niet ten goede kwamen. Consulenten aan de poort van de Jeugdzorg hebben inmiddels verbetervoorstellen opgeleverd om te sturen op inzet van minder zware zorg en maatwerk. Knelpunt daarbij is wel de hoge werkdruk bij de jeugdteams, die uit tijdgebrek te vaak moeten werken met directe doorverwijzing. d. Bezuinigingen sociaal domein: het voorstel besparingen jeugd/wijkteams is inmiddels afgerond; dit betreft een bezuiniging van Voor de resterende taakstelling van is een voorstel in de maak. e. Preventie: in de loop van 2018 worden er praktijkondersteuners jeugd ingezet bij huisartsen om zo te voorkomen dat cliënten te gemakkelijk door huisartsen worden doorverwezen naar tweedelijnszorg. Slechts 20% van de jeugdhulp wordt door onze eigen wijkteams geïndiceerd, waardoor we zeer beperkt grip hebben op de uitgaven. Verbeterpunten voor Q4: o o o o Het ambtelijk verbeterplan voor processturing, bedrijfsvoering en koppeling beleid en uitvoering sociaal domein is gereed. Voorstel voor andere inrichting rapportage sociaal domein 2018 is in ontwikkeling; intentie is dit meer te laten sporen met de reguliere verantwoording. Afhandeling solidariteitsafspraken 2016 is gerealiseerd; factuur is ontvangen. Inzicht in ontwikkelingen cliënten aantallen en wachtlijsten: wordt meegenomen in

4 o o Voorstel voor kwaliteitsmeting/ klanttevredenheid is in ontwikkeling. Regio: effecten van sturing op verbetering van managementinformatie en op vermindering uitval berichtenverkeer zijn in beeld. Dit wordt uitgewerkt binnen het kader van de Dienstverleningsovereenkomst met de regio. 3. Gevolgen Tekorten in het sociaal domein worden gedekt uit de reserves voor het sociaal domein. Bij de jaarrekening 2017 wordt dit resultaat meegenomen en wordt duidelijk hoe de reserves zich ontwikkeld hebben in Vervolg In april is het voorstel gereed voor de inrichting van de periodieke rapportages Bijlagen Rapportage zit in de Informatienota. Meer informatie: Team: Contactpersoon: projecten Marjon Dankaart Telefoon: MDankaart@tiel.nl 4

5 1. Inleiding Voor u ligt nu de rapportage van het vierde kwartaal, dus oktober t/m december Deze volgt de opzet van de tweede en derde kwartaalrapportage. Op basis van de huidige voorhanden informatie hebben we een prognose gemaakt waarbij we hebben gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. De huidige prognose is geëxtrapoleerd op de gerealiseerde uitgaven tot en met december De rapportage is een groeidocument. Ambitie is in 2018 de rapportage meer inhoudelijk te maken en de (data-)kwaliteit te verbeteren waardoor we betere prognoses van de uitgaven kunnen maken. Het kost tijd om dit te bouwen en de verschillende uitkomsten te analyseren en te valideren. In 2018 willen we dit ook compacter inrichten en meer laten aansluiten bij de reguliere rapportages naar de raad. We zullen wel direct de raad inlichten als er onvoorziene ontwikkelingen zijn. Daarnaast willen we sturen op het tijdig indienen van de facturen door de zorgaanbieders. Nu zijn er pieken aan het eind van het jaar en het voorjaar zodat de geprognotiseerde bedragen een grillig verloop kunnen vertonen. We nemen dit mee in de afspraken voor de inkoop Jeugd en Wmo, waarin we samen met de Regio rivierenland optrekken. In deze rapportage gaan we eerst in op de gehanteerde uitgangspunten. Hierna wordt de opbouw van de begroting voor de besproken onderdelen uitgewerkt en daarna volgt een overzicht van de realisatie over totaal 2017 met een samenvatting van de belangrijkste bevindingen. Tot slot zoomen we per beleidsterrein in op de uitgaven en prognoses Wmo, Jeugdhulp en Bijzondere bijstand (Minimabeleid) Toelichting op gehanteerde uitgangspunten 1. De huidige rapportage is gebaseerd op de gerealiseerde uitgaven Zorg in Natura en PGB Wmo van januari tot en met december 2017 (cashflow) Wmo, Jeugd en Bijzondere Bijstand. Er is gebruik gemaakt van data uit de GWS-applicatie, het systeem waarin alle cliëntgegevens vastgelegd worden. Deze gegevens worden via het Gegevensknooppunt gemeld (berichtenverkeer) waarna deze in de GWS-applicatie worden vastgelegd. Via de GWSapplicatie worden de facturen van de zorgaanbieders Wmo en Jeugdhulp betaald. 2. We maken voor deze rapportage geen gebruik meer van de productiegegevens van de regionale beleidsmonitor Initi8. Deze beleidsmonitor is nog niet volledig, doordat niet alle aanbieders hun productieoverzichten aanleveren. Hiervoor in de plaats extrapoleren we de uitgaven over 2017 om tot een prognose te komen. 3. De prognose is gebaseerd op de uitgaven die op 2017 betrekking hebben. 4. De overzichten zijn gebaseerd op de gerealiseerde uitgaven, met andere woorden de door de zorgaanbieders ingediende facturen. Dit rapport is daarmee afhankelijk van het tijdig melden van de start van de zorg, indienen van facturen en afsluiten van DBC s. 5. We hebben de prognose voor zover mogelijk gecorrigeerd voor seizoensinvloeden. 6. De scope van de rapportage is primair Wmo-nieuw (individuele begeleiding, dagopvang en kort verblijf), Jeugdhulp en Bijzondere Bijstand. Wel gaan we op hoofdlijnen in op de realisatie van Wmo-oud (hulpmiddelen, huishoudelijke ondersteuning, woningaanpassingen en vervoer) om de bredere context te schetsen. Leeswijzer In deze bespreeknota geven we eerst een overzicht van de begroting Wmo, Jeugdhulp en Bijzondere Bijstand. Daarna gaan we in de management samenvatting op hoofdlijnen in op de ontwikkelingen van de drie beleidsterreinen. In de hoofdstukken 4 en 5 zoomen we in op de ontwikkelingen per onderdeel. 5

6 2. Begroting 2017 Wmo 2015, Jeugdhulp en Bijzondere bijstand Binnen dit hoofdstuk wordt de opbouw van de begroting 2017 voor Wmo, Jeugdhulp en Bijzondere bijstand uitgewerkt. Voor de Jeugdhulp en Wmo 2015 wordt het financieel kader gevormd door de budgetten die beschikbaar komen via de integratie-uitkering Sociaal Domein. De budgetten bijzondere bijstand zijn historisch gevormd op basis van voorgaande begrotingen. 2.1 Wmo 2015 en Jeugdhulp Het beschikbare budget voor Wmo, Jeugdhulp en bijzondere bijstand wordt in de volgende hoofdstukken gebruikt om te bepalen welke financiële ruimte er nog is en om aan te geven wat de financiële prognose is (tekort of overschot). Bent u geïnteresseerd in deze prognose, dan kunt er ook voor kiezen om direct de Managementsamenvatting te lezen op pagina 8 en verder. Onderstaand een overzicht van het verloop van de onderdelen Wmo 2015 en de Jeugdwet als onderdeel van de integratie-uitkering Sociaal Domein. Gemeenfondscirculaire Jeugdwet Wmo 2015 Totaal sep mei sep Onderstaand treft u het overzicht van de budget van de Wmo en Jeugdhulp. Deze tabel maakt duidelijk welke deel van het budget beschikbaar is voor lokale - en welke deel voor regionale zorginkoop. Aangezien de vorige rapportage zich enkel richtte op de regionaal ingekochte zorg is dit onderscheid belangrijk als vertrekpunt voor de analyse. Deze budgetverdeling is gebaseerd op de budgetten zoals opgenomen in de septembercirculaire 2016 van het gemeentefonds. Jeugd Wmo Totaal Totale budget (conform september 2016) Afgezonderd i.v.m. specifieke bestemming Inzet voor lokale (zorg)inkoop en/of reservering PGB (hiervan voor inkoop bij gecertificeerde instellingen) (hierin gelabeld voor inkoop producten vanuit de landelijke inkoop) Beschikbaar voor regionale zorginkoop (inclusief consultatie en advies) Beschikbaar voor regionale zorginkoop (exclusief consultatie en advies)

7 Dit budget voor regionale inkoop is vervolgens verdeeld naar diverse budgetplafonds, op dit niveau vindt monitoring ook plaats. Budgetplafond Budget Wmo 2015 Individuele begeleiding Begeleiding groep, kortdurend verblijf en inloop GGZ Subtotaal Wmo Jeugdhulp Ambulant Residentieel in wijk Ambulant specialistische jeugd GGZ Residentieel op terrein Generalistische basis GGZ Pleegzorg Jeugdzorg plus Ernstige enkelvoudige dyslexie Residentieel jeugd GGZ Subtotaal jeugdhulp Totaal voor regionale zorg in natura (conform septembercirculaire 2016) De rijksbijdrage 2017 is door het jaar heen een aantal malen bijgesteld. De integratie-uitkering Wmo 2015 en Jeugdhulp is, ten opzichte van september 2016, naar boven bijgesteld met Deze verhoging is beschikbaar gesteld voor uitvoering van deze wetten en is als stelpost beschikbaar. Via de tweede voortgangsrapportage 2017 is gerapporteerd over het verwacht resultaat naar aanleiding van de rapportage over het 2 e kwartaal Dit heeft geleid tot bijstelling van de gemeentelijke begroting. In de kwartaalrapportages sociaal domein 2017 zullen we vooralsnog uitgaan van de bedragen uit de primitieve begroting. Deze vormen de basis om de prognoses te berekenen. In de Jaarrekening 2017 wordt de koppeling naar de in de tussentijd bijgestelde begroting gemaakt. 7

8 2.2 Bijzondere Bijstand In de gemeentelijke begroting is voor de Bijzondere Bijstand onderstaande budget opgenomen. Minimabeleid 2017 Bedrag Omschrijving Stelpost reservering algemene uitkering Individuele inkomenstoeslag Bijzondere bijstand Tegemoetkoming eigen risico zorgverzekering 0,00 Subsidie maatschappelijke instellingen Verhaal van bijstand Totaal Primitieve begroting toont een totaal bedrag van voor de verzamelgroep Bijzondere Bijstand. In de loop van 2017 is hier een geldstroom vanuit het rijk aan toegevoegd, namelijk Kleinsmagelden. Resultaat is dus dat de gemeentelijke begroting voor Bijzondere Bijstand nu is bijgesteld naar

9 3. Managementsamenvatting & Beheersmaatregelen In dit hoofdstuk gaan we op hoofdlijnen in op de gerealiseerde uitgaven Wmo 2015, Jeugdhulp en Bijzondere Bijstand Prognose Wmo 2015, Jeugdhulp en Bijzondere Bijstand De onderstaande tabel geeft een totaaloverzicht van de begroting en de prognose. In de volgende paragrafen wordt dit verder uitgewerkt. We merken hierbij op dat het overzicht zich beperkt tot de regionale inkoop Zorg in Natura (ZIN) van de Wmo2015 en Jeugdhulp en de Bijzondere Bijstand. Begroting 2017 Realisatie t/m december 2017 Prognose Tekort Wmo 2015 ZiN Jeugdhulp ZiN Bijzondere Bijstand Totaal Wmo 2015 Zorg in Natura Wmo 2015 ZiN Begroting 2017 Realisatie t/m december 2017 Prognose Tekort De uitgaven betreffende de gerealiseerde uitgaven ZiN januari 2017 tot en met december 2017 die betrekking hebben op het jaar Op basis van de extrapolatie van de gerealiseerde uitgaven over 2017 verwachten we een tekort Wmo2015 ZiN over 2017 van In 2017 zijn ook facturen Wmo2015 ZiN betaald die betrekking hebben op het jaar Deze betalingen komen ten laste van de in de begroting 2017 opgenomen reservering. De opgenomen reservering voor de gedane betalingen over 2016 in 2017 lijkt vooralsnog voldoende. Wmo 2015 ZiN Verplichting in begroting 2017 Realisatie verplichtingen Resterend budget Wmo oud, begroting en gerealiseerde uitgaven 2017l Wmo oud 1 ZIN Begroting 2017 Realisatie t/m december 2017 Prognose Overschot De uitgaven betreffen de gerealiseerde uitgaven in Het betreft de uitgaven voor Huishoudelijke Ondersteuning, woningaanpassingen, vervoer en hulpmiddelen. Op basis van extrapolatie verwachten voor dit onderdeel vooralsnog een overschot van Persoonsgebonden Budgetten unieke cliënten Wmo 2015 Naast de uitgaven voor de ZiN worden ook uitgaven gedaan voor de PGB s. Onderstaand overzicht 1 Begroting exclusief PGB, Ondersteunende Begeleiding, Eigen Bijdragen en Algemene Kosten. 9

10 betreft de gerealiseerde uitgaven voor de PGB s Wmo Wmo 2015 Productcategorie Uitgaven t/m Q3 Uitgaven Q4 Totaal Prognose Begeleiding groep en kortdurend verblijf Begeleiding Individueel Totaal Over 2017 is een bedrag van aan de Sociale Verzekerings Bank (SVB) betaald. De SVB keert vervolgens de budgetten aan de budgethouders uit. Duidelijk is dat het PGB vooral wordt aangewend voor de inkoop van de productcategorie begeleiding individueel Persoonsgebonden Budgetten unieke cliënten Wmo oud Voor de Wmo oud is in 2017 een bedrag van aan de SVB overgemaakt. Het PGB wordt vooral voor de inkoop van de Huishoudelijke Ondersteuning gebruikt. PGB Wmo oud Uitgaven Q 1, 2, 3 en 4 Prognose Samenvatting PGB In totaal is in 2017 voor zowel Wmo2015 als Wmo-oud een bedrag van overgemaakt aan de SVB. Volgens prognose op jaarbasis Uitgaven 2017 Wmo 2015 Uitgaven 2017 Wmo-oud Totaal uitgaven Begroot Verschil

11 3.2.5.Overzicht van gerealiseerde uitgaven unieke cliënten Wmo 2015 ZIN Uit bovenstaand overzicht wordt duidelijk dat we te maken hebben met een grillig proces van factureren en betalen. De dip in de maand mei heeft te maken met landelijke wijzigingen in het berichtenverkeer waardoor het voor de zorgaanbieders Wmo niet mogelijk was om facturen in te dienen. Na een piek in juni lijkt het niveau weer te stabiliseren. Verder wordt duidelijk dat het aantal unieke cliënten vrijwel stabiel blijft Verklaring Het verwachte tekort op de Wmo 2015 ZiN kan enerzijds verklaard worden doordat steeds meer inwoners kiezen voor ZiN in plaats van een PGB en anderzijds dat de zorgvraag intensiever wordt. In 2017 is een totaalbedrag van voor Wmo-oud (m.n. de Huishoudelijke Ondersteuning) en Wmo2015 (m.n. Individuele Begeleiding) bevoorschot aan de Sociale Verzekeringsbank. In de begroting is voor de betalingen van de PGB s Wmo 2015 en Wmo oud een bedrag van opgenomen. Dit bedrag is ruimschoots dekkend voor de uitgaven ten behoeve van de overbesteding op de ZIN Wmo Met andere woorden: het tekort op ZIN kan gecompenseerd worden door de onderbenutting van het PGB. Door een aanpassing in de begrotingspost PGB ten behoeve van ZIN wordt dit tekort gecompenseerd. In 2018 worden beide begrotingsposten bijgesteld aan de ontwikkelingen. We kunnen echter pas in mei 2018 definitief de eindafrekening PGB opmaken. Dit heeft te maken met de door de budgethouders in te dienen verantwoordingen, de controle hierop door de SVB. In april-mei 2018 wordt dan het definitieve PGB-bedrag vastgesteld. Voorts zien we, met enig voorbehoud, op de Wmo-oud een voordeel van circa Dit voorbehoud maken we omdat de verwachting is dat de uitgaven voor de Huishoudelijke Ondersteuning stijgen. Ditzelfde geldt ook voor de hulpmiddelen als gevolg van een nieuwe aanbesteding. 11

12 3.3. Jeugdhulp Jeugdhulp, begroting en gerealiseerde uitgaven 2017 Jeugdhulp 2 Begroting 2017 Realisatie tot en met december 2017 Prognose Tekort ZiN De uitgaven betreffen de gerealiseerde uitgaven over Op basis van de extrapolatie van de gerealiseerde uitgaven verwachten we een tekort op de Jeugdhulp over 2017 van In dit overzicht zijn de gerealiseerde uitgaven van de regionale, provinciale en landelijke inkoop ook opgenomen. In hoofdstuk 5 gaan we nader in op deze drie vormen van Jeugdhulp. In de 2017 zijn ook facturen betaald die betrekking hebben op de jaren 2015 en Deze betalingen komen ten laste van de in de begroting 2017 opgenomen reservering van De opgenomen reservering voor de gedane betalingen over 2016 in 2017 blijkt vooralsnog voldoende. Jeugdhulp Verplichting in begroting 2017 Realisatie tot en met december 2017 Resterend budget Persoonsgebonden Budgetten unieke cliënten Productcategorie Uitgaven t/m Q3 Uitgaven Q4 Totaal Prognose Jeugdhulp ambulant Persoonlijke verzorging Verblijf (incl. dagbehandeling Verblijf excl. behandeling Verblijf: pleegzorg Vervoersdiensten Z.verblijf, ambulant locatie aanbieder Totaal Voor de PGB s Jeugdhulp is in 2017 een bedrag van aan de Sociale Verzekerings Bank (SVB) betaald. De SVB keert vervolgens de budgetten aan de budgethouders uit. Prognose 2017 voor 12

13 de PGB s Jeugdhulp is Voor de betaling van de PGB s Jeugdhulp is een bedrag van begroot Overzicht declaraties Jeugdhulp en unieke cliënten Uit bovenstaande grafiek wordt duidelijk dat we met de Jeugdhulp ook te maken hebben met een grillig proces van factureren en betalen. De aanbieders Jeugdhulp hebben in de maand mei minder problemen gehad met het indienen van de facturen Jeugdhulp. In de maand mei is tevens een bedrag van ruim betaald aan Jeugdbescherming Gelderland. Het betrof een factuur die toegerekend moest worden aan de maanden januari tot en met mei. Vanaf juni wordt dit bedrag nu maandelijks gefactureerd en betaald. Het aantal cliënten Jeugdhulp blijft redelijk stabiel. Daarentegen is zoals reeds is aangekondigd in de derde kwartaalrapportage, het aantal ingediende facturen vanaf december enorm gestegen. Verklaring Zoals uit de analyse van de jaarrekening 2016 al duidelijk is geworden, heeft de gemeente Tiel te maken met een hoog percentage kinderen en jongeren die een beroep doen op de Jeugdhulp. Er is een aantal maatregelen genomen om als eerste de kosten te beïnvloeden en als tweede het aantal kinderen wat een beroep doet op de Jeugdhulp te verminderen. Om de kosten te beheersen zetten we o.a. in op de ontwikkeling van de pilot Praktijkondersteuner Jeugd, contractmanagement, de monitoring van uitgaven, optimaliseren van de Management- Informatie, verbeteren van de datakwaliteit en het facturatie- en declaratie proces. 13

14 3.4. Bijzondere Bijstand Bijzondere Bijstand, begroting en gerealiseerde uitgaven 2017 Bijzondere Bijstand Begroting 2017 Realisatie t/m december 2017 Prognose 2017 Tekort Uitgaven De uitgaven in het kader van de bijzondere bijstand laten een stijging zien, die wel gedempt is door de toevoeging van de Kleinsmagelden ( ). Grote posten zijn de uitgaven in verband met de Individuele Inkomenstoeslagen, Beschermingsbewind en Financiële Transacties. Het toegenomen aantal statushouders maakt gebruik van deze voorzieningen. Deze kosten zijn door de gemeente niet beïnvloedbaar. De gemeente Tiel is in het derde kwartaal begonnen met het uitvoeren van budgetbeheer. Budgetbeheer is een lichter alternatief voor bewindvoering. Prognose en verklaring In het derde en vierde kwartaal laten de uitgaven een stijgende lijn zien. In deze kwartalen worden veel aanvragen voor bijvoorbeeld schoolgaande kinderen (restpakket, PC) en individuele inkomenstoeslagen ingediend. Zoals bekend doen veel inwoners een beroep op het minimabeleid. Het beroep op de bijzondere bijstand voor de financiële transacties blijft onverminderd hoog. De gemeente Tiel heeft een aantal maatregelen genomen om de uitgaven te beheersen. Maatregelen zijn onder andere de uitbesteding van de PC-regeling aan Stichting Leergeld, de aanpassing van de collectieve ziektekostenverzekering voor minima en zoals hierboven genoemd het budgetbeheer Beheersmaatregelen In de analyse van de jaarrekening 2016 sociaal domein is een hoofdstuk over de beheersmaatregelen en actiepunten opgenomen. In het vierde kwartaal is er op het vlak van de voortgang in de beheersmaatregelen het volgende te melden. Impactanalyse sociaal domein: deze is inmiddels opgeleverd. Hiermee is duidelijk gemaakt hoe de beheersmaatregelen in de organisatie uitgevoerd worden. Deze integrale verbeterslag gaat uit van heldere formulering van doelen, resultaten, acties, inzet van mensen en middelen, planning en prioritering. Dit gaat verder dan het sociaal domein. Zo ligt er ook een duidelijke koppeling met de bedrijfsvoeringsprocessen. De impactanalyse is theoretisch van aard. De volgende stap is om deze praktisch te maken. Hier is een begin mee gemaakt door het in kaart brengen van de uitvoeringsprocessen van de Wmo en Jeugd. De volgende stap, het leanen van deze processen, is ook gezet. Dit heeft de efficiency vergroot, waardoor er ruimte kwam om achterstanden weg te werken en de dienstverlening te versnellen. In de loop van 2018 worden alle processen van het sociaal domein in kaart gebracht, dus beleidsprocessen, klantreizen van buiten naar binnen, berichten en betalingsverkeer. De laatste stap is om deze processen te verbinden en te centreren rond een gezamenlijke visie sociaal domein. Procesoptimalisatie inkoop: acht gemeenten van de Regio Rivierenland sluiten een 14

15 Dienstverleningsovereenkomst af met het regiobureau om de organisatie van de inkoop van Wmo en Jeugdhulp te realiseren. Dit betreft de inkoop, regionaal contractmanagement, dataverzameling en beheer, budgetbewaking en procesoptimalisatie. Deze DVO wordt per 1 april van kracht. In het 1 e kwartaal van 2018 moet duidelijk worden hoe de regionale processen aansluiten bij de gemeentelijke. Voor de gemeente Tiel is het dus zaak om dit zelf ook op orde te hebben. Het lokaal en regionaal contractmanagement werkt aan het verbeteren van de informatieen communicatiestructuur. Er zijn afspraken gemaakt over de communicatie tussen het Programmabureau (regio) en de zorgaanbieders. Aanbesteding 2019: de voorbereiding hiervoor is gestart. Doel is om hierin meer sturing te kunnen geven aan de aanbieders d.m.v. kwaliteits- en ontwikkelcriteria, inzet van formele en materiele controle. Gemeente Tiel blijft werken met budgetplafonds en indicatieve budgetten. Procesoptimalisatie toegang: er worden twee scenario s uitgewerkt hoe de toegang tot de zorg het beste gerealiseerd kan worden vanuit de gedachte 1 gezin, 1plan, 1 regisseur. Dus een integrale toegang voor 0 tot 100, zo dicht mogelijk bij onze inwoners thuis. Kostenbeheersing: contractmanagers sturen bij de zorgaanbieders aan op ombuiging van dure naar minder dure zorg. Binnen het kader van de solidariteitsafspraken binnen de regio heeft de verrekening van de kosten over 2015 en 2016 inmiddels plaats gevonden. Het voorstel voor de verrekening van 2017 moet nog afgehecht worden. Preventie: het daadwerkelijk beheersen van de kosten begint aan de voorkant, dus proberen meer zorgvragen in de algemene voorzieningen en eerste zorglijn op te vangen. Een groot deel van de doorverwijzingen naar tweedelijns zorg loopt via de huisartsen. Om hier meer zicht op te krijgen en meer in gesprek te komen met de huisartsen gaat Tiel in 2018 starten met de inzet van de praktijkondersteuner Jeugd. Financiële beheersing: de planning en control cyclus voor het sociaal domein krijgt steeds meer duidelijkheid. Het proces van declaratie en facturatie is in kaart gebracht, achterstanden worden ingelopen dankzij de inzet van een financieel medewerker medio Volgende stap is dat er een integraal proces voor verantwoording opgezet wordt waarbij alle disciplines (financiën, databeheer, control, beleid) positie hebben zodat de rapportages meer inhoudelijk en actueler kunnen worden. 15

16 4. Wmo In dit hoofdstuk geven we een gedetailleerd overzicht van de uitgaven Wmo 2017, het aan de kostensoort gerelateerde budgetplafond en een prognose van de uitgaven voor Begeleiding Individueel De realisatie op de individuele begeleiding Wmo bedraagt Op basis van extrapolatie was de prognose Ten opzichte van de eerste rapportage zien we een regelmatige stijging in de uitgaven, en wordt het budgetplafond van overschreden. De verklaring van deze toename kan zijn dat inwoners van Tiel steeds meer kiezen voor ondersteuning in de vorm van Zorg in Natura. We zien tevens een lichte stijging in het aantal inwoners wat een beroep doet op begeleiding individueel, en dat de ondersteuning steeds intensiever wordt Begeleiding groep en Tijdelijk Verblijf In dit overzicht zijn niet de uitgaven voor de Inloop GGZ meegenomen. De Inloop GGZ is een algemene voorziening voor kwetsbare inwoners van de gemeenten in de regio Rivierenland. De inloop GGZ wordt regionaal ingekocht, bijdrage van de gemeente Tiel is De realisatie begeleiding groep en kort verblijf bedraagt

17 Op basis van extrapolatie was de prognose Realisatie van Wmo-oud Onder de Wmo-oud vallen de kostensoorten Verstrekkingen in natura (Huishoudelijke Ondersteuning), hulpmiddelen, vervoer, woningaanpassingen. De realisatie 2017 op deze kostensoorten is de volgende. Wmo- oud 3 Begroting Realisatie t/m december 2017 Prognose Restant Huishoudelijke hulp in Natura Huishoudelijke hulp PGB Hulpmiddelen Wmo Vervoer in Natura Rolstoelen Woningaanpassingen Totaal Op de hulpmiddelen is de realisatie van de uitgaven Op basis van prognose voor Een eerste analyse laat hierin een voordeel zien van Dat is een resultaat exclusief geraamde baten Eigen Bijdrage Wmo ad (over geheel 2017). In de tweede voortgangsrapportage 2017 hebben wij u geïnformeerd over de stijging van de kosten van Versis, vervoerssysteem voor Wmo-reizigers. Ook hebben wij u geïnformeerd over de moeizame afwikkeling van het facturatieproces met Kersten, leverancier van hulpmiddelen, waardoor er eind 2017 nog veel facturen worden verwacht.. 17

18 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Aantal cliënten (uniek) 4.4. Aantal unieke cliënten Wmo 2015 WMO2015 aantal unieke cliënten Het aantal unieke cliënten stijgt gestaag vanaf augustus. Verklaring hiervoor is nu nog niet beschikbaar. 18

19 5. Jeugdhulp Zoals in de inleiding verwoord hanteren we bij deze kwartaalrapportage de indeling van de productcategorieën zoals opgenomen in de begroting. Op basis van deze indeling is ook het budgetplafond opgemaakt. In deze paragraaf gaan we achtereenvolgens gedetailleerd in op de regionaal, provinciaal en landelijk ingekochte Jeugdhulp Regionaal ingekochte Jeugdhulp Onderstaand gaan we in de regionale ingekochte Jeugdhulp. Per productcategorie gaan we in de gerealiseerde uitgaven, het budgetplafond en de prognose voor Ambulante specialistische Jeugd GGZ excl. EED De realisatie van de uitgaven overstijgt nu het afgegeven budgetplafond. Verklaring is dat het aantal facturen in het 4 e kwartaal met een doorloop naar het voorjaar 2018 enorm gestegen is. Deze vorm van zorg wordt altijd op basis van de DBC constructie geleverd. Pas bij afsluiten van het traject worden de uitgaven duidelijk. Na afloop van de behandeling worden de kosten aan de gemeente gefactureerd. Dit betekent dus dat de verwachte golf van afgesloten DBC s aan het eind van het jaar/1 e kwartaal 2018 werkelijkheid is geworden.. Het budgetplafond handhaven we. Overigens worden de DBC s met ingang van 1 januari 2018 beëindigd. Op termijn wordt de onzekerheid met betrekking tot de declaraties en uitgaven hierdoor verminderd. 19

20 5.3. Jeugdhulp ambulant Onder de productcategorie Jeugdhulp ambulant vallen de volgende vormen van Jeugdhulp: begeleiding groep en kortdurend verblijf, behandeling en begeleiding Jeugd. De gerealiseerde uitgaven bedragen Op basis van extrapolatie was de prognose voor De stijging kan worden verklaard doordat een groter beroep op ambulante begeleiding groep en behandeling wordt gedaan. Dit strookt met de ambitie om jongeren zoveel mogelijk in hun eigen leefomgeving te behandelen EED De uitgaven in verband met de hulp bij Ernstige Enkelvoudige Dyslexie is onderdeel van de productcategorie Jeugdhulp Ambulant. Voor het leveren van EED-zorg wordt door de zorgaanbieders een open Diagnose Behandel Combinatie (DBC) afgesloten. Reden is dat de duur van het behandeltraject vooraf niet duidelijk is. Gemiddelde duur van EED-zorg is circa 1 ½ jaar. Pas bij afsluiten van het traject worden de uitgaven duidelijk. Na afloop van de behandeling worden de kosten aan de gemeente gefactureerd. Pas in het 1 e kwartaal 2018 hebben we goed zicht op kosten van de afgesloten DBC s. De gerealiseerde uitgaven over de eerste drie kwartalen is We handhaven het productieplafond omdat gedurende 2017 DBC s door zorgaanbieders worden afgesloten en de 20

21 kosten aan de gemeente worden gefactureerd. 5.5 Generalistische basis GGZ Generalistische basis GGZ Q1 Q2 Q3 Q4 Plafond Productie Productie Productie Productie Productie Totaal Prognose Generalistische basis GGZ De gerealiseerde uitgaven bedragen Op basis van extrapolatie was de prognose voor Ook hiervoor geldt de opmerking dat we pas goed zicht hebben in de kosten in het 1 e kwartaal van 2018 vanwege de DBC-systematiek. Het budgetplafond bedraagt Jeugdzorgplus De gerealiseerde uitgaven bedragen Op basis van extrapolatie is de prognose voor Het betreft de uitgaven in verband met Verblijf inclusief behandeling. 21

22 5.6. Pleegzorg De gerealiseerde uitgaven bedragen Op basis van extrapolatie was de prognose voor De realisatie en prognose laten een sterk afwijkend beeld ten opzichte van het budgetplafond zien. Het is één van onze beleidsdoelstellingen om kinderen zoveel mogelijk in de eigen omgeving, en als dat niet kan bij voorkeur in pleegzorg te begeleiden en zorg te geven. Om deze beleidsdoelstelling te realiseren analyseren we in de komende periode deze ontwikkeling Residentieel in de wijk Het betreft de uitgaven in verband met verblijf zonder behandeling. De gerealiseerde uitgaven bedragen Op basis van extrapolatie was de prognose voor Het is één van onze beleidsdoelstellingen om kinderen en jongeren zoveel mogelijk in de eigen omgeving te begeleiden en te ondersteunen. Deze ontwikkeling staat echter in contrast met de toename op de uitgaven residentieel op terrein. Deze ontwikkeling gaan wij bespreken en analyseren met de zorgaanbieders. Ook de solidariteitsafspraken in de regio spelen hierin een rol. 22

23 5.8. Residentieel op terrein De gerealiseerde uitgaven bedragen Op basis van extrapolatie was de prognose voor Het betreft de uitgaven Jeugdhulp ambulant, jeugdhulp crisis en verblijf inclusief behandeling. De solidariteitsafspraken in de regio zijn een verklaring voor de overschrijding van het plafond Jeugdhulp crisis De gerealiseerde uitgaven bedragen Op basis van extrapolatie is de prognose voor Jeugdhulp crisis is onderdeel van de productcategorie residentieel op terrein. 23

24 5.9. Provinciaal ingekochte Jeugdhulp De provinciale en landelijke Jeugdhulp die we regionaal inkopen betrefffen de uitgaven voor Jeugdreclassering en Jeugdbescherming. Voor deze zorgvormen geldt geen budgetplafond Jeugdbescherming Onder deze productcategorie vallen Jeugdbescherming, Jeugdreclassering en activiteiten in het preventieve kader. Deze productcategorie heeft geen productieplafond. De gerealiseerde uitgaven bedragen Op basis van extrapolatie is de prognose voor Landelijk ingekochte Jeugdhulp Ten behoeve van de landelijk ingekochte zorg zijn de uitgaven Op basis van extrapolatie was de prognose voor Voor deze landelijk ingekochte Jeugdhulp is geen budgetplafond afgegeven. 24

25 5.11. Cliëntaantal Jeugdhulp Het aantal unieke cliënten Jeugdhulp bereikte in november de piek van cliënten; daarna zakt het terug tot het niveau van 992 cliënten, meer in lijn met het gemiddelde over In bijlage 3 is het aantal cliënten per productcategorie opgenomen. 25

26 6. Bijzondere Bijstand Onderstaand de gerealiseerde uitgaven Minimabeleid 017. Kostensoort Directe levensbehoeften Voorzieningen voor het huishouden Begroot 2017 t/m Q3 Q4 Totaal Prognose Wonen Opvang Maatschappelijke zorg Financiële transacties Uitstroombevordering Medische dienstverlening Overige kosten Individuele Inkomenstoeslag Totaal De uitgaven in het kader van het minimabeleid laten in Q4 een stijging zien. Grote posten zijn de uitgaven in verband met de directe levensbehoeften, inrichtingskosten, financiële transacties en de Individuele Inkomenstoeslag. Deze kosten zijn door de gemeente niet beïnvloedbaar Prognose en verklaring De uitgaven voor Wonen worden beïnvloed door de aanvragen van statushouders. Door het Rijk is hiervoor eenmalig budget beschikbaar gesteld, dit budget is nog niet aan het budget voor minimabeleid toegevoegd. De kosten van bewindvoering zijn vrijwel niet beïnvloedbaar. De gemeente zet dit jaar steviger in op preventie en vroegtijdige signalering van (problematische) schulden onder inwoners van Tiel. De gemeente Tiel is in het derde kwartaal gestart met het uitvoeren van budgetbeheer. Budgetbeheer is een lichter alternatief voor bewindvoering. Met het aanbod voor budgetbeheer hopen we de uitgaven voor de financiële transacties beter te beheersen. In het derde en vierde kwartaal laten de uitgaven een stijgende lijn laten zien. Er worden dan veel aanvragen voor schoolgaande kinderen (restpakket, PC) en individuele inkomenstoeslagen ingediend. De grove prognose voor is 2017 dat het budget Minimabeleid niet toereikend is. Dankzij de Kleinsmagelden is er t/m het 3 e kwartaal geen overschrijding te zien. Deze prognose is gebaseerd op de extrapolatie van de uitgaven over de eerste 3 kwartalen 2017 én de prognose van de verwachte 26

27 uitgaven voor schoolgaande kinderen en de individuele inkomenstoeslag. Voor deze verwachte uitgaven hebben we de gerealiseerde uitgaven 2016 gebruikt. Zoals bekend doen veel inwoners een beroep op het minimabeleid. Het beroep op het minimabeleid voor de financiële transacties blijft onverminderd hoog. De nota minimabeleid voor 2018 is vastgesteld. Hierin is een aantal maatregelen/ ombuigingen opgenomen, waarvan we het effect niet eerder dan eind 2018 verwachten. 6.2 Huidige stand reserve Reserve sociaal domein Stand per Toevoeging vanuit resultaatbestemming Beginstand reserve sociaal domein Inzet 2017, besluitvorming 2e voortgangsrapportage /- Naar reserve RW-POA (vanuit regionaal werkbedrijf) /- Theoretische stand reserve sociaal domein (na 2 e voortgangsrapportage 2017)

28 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Aantal cliënten (uniek) BIJLAGE 1 Ontwikkeling cliëntaantallen 2017 WMO2015 aantal unieke cliënten

29 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Aantal cliënten (uniek) Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Aantal cliënten (uniek) BIJLAGE 2 Ontwikkeling cliëntaantallen Jeugdhulp per productcategorie Generalistische basis GGZ Jeugd aantal unieke cliënten Jeugdhulp ambulant Jeugd aantal unieke cliënten

30 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Aantal cliënten (uniek) Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Aantal cliënten (uniek) Specialistische basis GGZ 400 Jeugd aantal unieke cliënten Jeugdbescherming (onderdeel van categorie Jeugdbescherming, jeugdreclassering en preventief justitieel kader) Jeugd aantal unieke cliënten

31 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Aantal cliënten (uniek) Jeugdhulp crisis Jeugd aantal unieke cliënten