Jaarverslag Careyn

Transcriptie

1 Jaarverslag 2017 Careyn 12 juni 2018

2 Bestuursverslag Inhoud Voorwoord Raad van Bestuur Careyn Kernactiviteiten Doelgroepen Werkgebied Juridische structuur Organisatiestructuur Wijkverpleging, Wonen met Zorg en Thuisbegeleiding Utrecht West Utrecht Stad DWO/NWN (Delft-Westland-Oostland, Nieuw Waterweg-Noord) Zuid-Hollandse Eilanden en Breda Overige Bedrijven Gezondheid Service Kraamzorg Jeugdgezondheidszorg Gezondheidscentra DuoZorg Uitzendbureau Careyn als werkgever Kwaliteit van zorg Bestuur en Toezicht Raad van Bestuur Raad van Toezicht Werkwijze Raad van Toezicht Vergaderingen Commissies Overleg met interne stakeholders Externe accountant Bezoldiging Raad van Toezicht Medezeggenschap COR

3 7.2 CCR VVAR & PAR Financieel beleid en risico s Financieel beleid Ontwikkeling van de financiële positie Omzet Resultaat Vermogenspositie Financieringen en investeringen Risico s en risicomanagement Risico s Risicomanagement Blik op de toekomst Financieel verslag Financieel verslag Careyn

4 Voorwoord Raad van Bestuur Het jaar 2017 is geschiedenis. Een roerig jaar in de geschiedenis van Careyn. Het jaar van de aanwijzing van IGZ/IGJ i.o. Maar vooral het jaar waarin tijdens de verbouwing de verkoop gewoon doorging. Ondanks alle negatieve berichten, ondanks al het interne gedoe, de zorg bleef geleverd worden, onze cliënten bleven ons trouw en waardeerden onze zorg met mooie tevredenheidscijfers. Hoe dat kan? Dat kan omdat heel veel collega s van Careyn hun werk bleven doen. Zich niet van de wijs lieten brengen. Dankzij al die mensen zijn we waar we nu zijn. Op weg naar boven. Naar steeds beter. Naar steeds leuker. De raad van bestuur heeft diep respect voor de inzet, het doorzettingsvermogen en de professionaliteit van alle Careyn-medewerkers. Want het is niet eenvoudig in de Nederlandse zorg anno , en al helemaal niet als je steeds weer een tikje krijgt. En elk volgend tikje komt steeds harder aan als je al aangeslagen bent. Om dan toch langzaam maar zeker terug te knokken en er bovenop te komen is niet eenvoudig. Maar het gaat ons wel lukken. Samen. Bloed, zweet en tranen, dat wel. Maar het gaat lukken. De eerste tekenen zijn er. Het eerste deel van de aanwijzing is er af. De IGJ i.o. stelde vast dat we op alle bezochte locaties een voldoende scoren. Maar waarschuwde ons ook dat niet al te lang en uitbundig te vieren. Het is immers zo november en dan moeten we ook aan de overige punten van de aanwijzing voldoen. Dat zal van iedereen nog een enorme inspanning vragen. Maar gesteund door het vertrouwen dat we krijgen zullen we dat niet beschamen. We gaan ook in november voor ons examen slagen! Ongeveer op hetzelfde moment stelde KIWA vast dat Careyn het ISO-certificaat verdient. De kritische tekortkoming die men in november 2017 bij ons vaststelde is er binnen de gestelde termijn af. En met lovend commentaar! En dan een jaarresultaat dat zeker niet tegenvalt. Een minuscuul verlies van ruim 40 duizend euro! Iets beter gekeken blijkt dat het resultaat vooral is bereikt door incidentele posten. Vrijval van voorzieningen. Onze opgave om ook financieel weer gezond te worden is er nog onverkort. In het jaarverslag kunt u lezen hoe de raad van bestuur het jaarresultaat 2017 duidt en welke waarschuwende woorden daarover worden geschreven. Gelukkig hebben we op basis van het jaarresultaat en vooral onze reorganisatieplannen (het project Aorta) en aangepaste (meerjaren-)begroting nieuwe afspraken kunnen maken met de ING bank. En uit de vele gesprekken met onze belangrijke partners (cliëntenraad, ondernemingsraad, verzekeraars, zorgkantoren, bank, VWS, IGJ i.o.) blijkt een toenemend vertrouwen in ons en in onze strategie. Dat geeft wat tijd en ruimte om in hoog tempo stug door te werken aan ons herstel en aan het uitvoeren van die strategie. De belangrijke pijlers in de strategie zijn: focus op oud en kwetsbaar en afscheid nemen van de onderdelen die daar niet bij passen, c.q. die dan elders beter op hun plek zijn; fors decentraliseren om veel dichter bij de basis te kunnen organiseren; 4

5 het naar voren halen van het professioneel geluid en van zorginhoud. Die was te veel naar de achtergrond verdwenen; gezond worden: o Goede Zorg: kwaliteit en veiligheid van zorg als vanzelfsprekende basis; o plezier in je werk: tevreden en gemotiveerde medewerkers; o gezond bedrijf: (financieel) gezonde bedrijfsvoering. Een pijler die we er zo langzamerhand weer aan toe kunnen voegen is die van de zorginhoudelijke koers en innovatie. In een omgeving die ook op dit punt turbulent is, kunnen we hier niet aan voorbij gaan: de vraag naar en complexiteit van zorg nemen toe; krapte op de arbeidsmarkt (en het imago van de sector); anders kijken naar gezondheid, kwaliteit van leven, welbevinden, participatie, etc.; de toegevoegde waarde van zorgaanbieders als wij aan de maatschappij (en de kostenbaten discussie die er altijd is); de aversie tegen grote, anonieme instituties en de behoefte aan de menselijke maat; de enorme ontwikkeling van technologie; na het kwaliteitskader verpleeghuiszorg nu ook het kwaliteitskader wijkverpleging; beleidsprogramma s als de juiste zorg op de juiste plaats. Dit is geen uitputtend rijtje. Het vraagt van ons om positie te kiezen. Wat is onze visie op zorg en gezondheid, op leven en ouder worden, op onze plaats in de samenleving? Wat is voor ons professionaliteit en professioneel handelen? Welke toegevoegde waarde willen we bieden, wat mag van ons verwacht worden, wat niet? Waar willen we excelleren, wat kunnen andere partijen beter? Wie zijn dus onze samenwerkingspartners? En ook: hoe zien we er over een paar jaar uit? We zullen daar uitspraken over moeten doen. Niet alleen, maar samen met onze belangrijke partners. Want ons antwoord op complexiteit is in ieder geval samenwerken. Ons open en transparant als partner opstellen. Geen hek er om, niet het institutioneel belang voorop, maar dat van onze cliënten en van de lokale en regionale gemeenschappen, waar wij onderdeel van willen zijn. En we zullen vooral moeten handelen. Niet alleen bespreken, ook afspreken en elkaar er op aanspreken. Want daar ontbrak het nog wel eens aan: executiekracht. Niet alleen het plan maken, maar het ook uitvoeren. Genoeg te doen dus, ook in 2018 en daarna. Maar nu even tijd voor reflectie. Voor dankbaarheid voor het vele harde werken van zo veel Careyn-collega s. Dankzij hen vaart het schip nog, maakt het minder slagzij. En lijkt de hemel wat op te klaren. En hoe vaag ook: er is land in zicht! Raad van Bestuur Careyn Marco Meerdink Guido van de Logt 5

6 1. Careyn Mensen, jong en oud, vitaal en kwetsbaar, mede afhankelijk van zorg en ondersteuning, hebben de wens zo lang en goed mogelijk zelfredzaam te willen zijn. Veerkracht en vitaliteit gaan samen met welbevinden. In de thuissituatie dan wel binnen de muren van een instelling. Careyn is een maatschappelijke organisatie met gedreven medewerkers in zorg en ondersteuning. Die, veelal in (wijk)teams, met elkaar en met hart en ziel gaan voor aandacht en betrokkenheid. Goed opgeleide medewerkers die weten hoe belangrijk kwaliteit en betrouwbaarheid van zorg is. Voor oudere mensen en voor kwetsbare mensen, chronisch zieken, jong en oud. Zo geven inmiddels Visie en Missie aan. Hier ontmoeten Kwaliteit van Zorg en Kwaliteit van Leven elkaar. Met de Mens Centraal. Dat doen we niet alleen. Huisarts, andere professionals en natuurlijk ook familie en verwanten worden hierin betrokken. Leven en functioneren, meedoen, van waarde zijn voor deze mensen, hebben we met elkaar hoog in het vaandel staan. Daar waar als gevolg van een toenemende kwetsbaarheid een zwaardere zorgvraag het verblijf in de thuissituatie in de weg staat, biedt Careyn ook complexere zorg binnen de muren van haar huizen; mogelijk tijdelijk als het gaat om revaliderende zorg. Maar ook blijvend, voor ouderen, in bijvoorbeeld een psychogeriatrische omgeving dan wel in geval van palliatieve zorg. Teams van zorgprofessionals ontmoeten de kwetsbare mens in de alledaagsheid van hun leven; in een gezamenlijke, teamgerichte benadering bieden de deskundige zorgprofessionals van Careyn ook daar passende zorg en aandacht, voor jong en oud, in samenhang met familie en verwanten. En ook daar is zelfredzaamheid, eigen kracht zo lang en veel als mogelijk, de inzet. De maatschappelijke verantwoordelijkheid van Careyn is vertaald in de waarden die worden meegebracht. Elk mens wil in elke levensfase, met en zonder kwetsbaarheid, van waarde zijn, mee doen en zoveel mogelijk de touwtjes in eigen hand hebben. Eigen Kracht of Eigen Regie zijn nu eenmaal de begrippen die vandaag de dag voortdurend opgeld doen. Niet alleen in het werkgebied van Careyn, maar in de hele samenleving. De maatschappij van vandaag de dag staat derhalve voor vele uitdagingen als het gaat om die zorg, de financiering, de integratie met andere domeinen, de veelkleurigheid van dat wat wordt geboden en dat wat wordt gevraagd. Careyn professionals willen ook daarin leveren en leren, door samen te werken, door verder te kijken dan alleen het zorgdomein, door actief te zijn, vernieuwend en verrassend. Gericht op de goede dingen doen en de dingen goed doen. Niet alleen op het gebied van de zorg; ook in welzijn, welbevinden, veiligheid en mobiliteit. Careyn heeft in 2017 keuzes gemaakt; concentreert zich op de zorg voor oudere mensen en voor kwetsbare mensen, chronisch zieken, jong en oud. Voor hen willen en kunnen de zorgprofessionals van Careyn het meeste betekenen. Zoals Careyn als organisatie veel wil betekenen voor haar professionals. Careyn investeert daarom in het vakmanschap van haar professionals, heeft vertrouwen en geeft hen zoveel als mogelijk de ruimte om voor cliënten en verwanten het verschil te maken. Dat vertaalt Careyn in een goede ondersteuning van medewerkers in hun dagelijkse verantwoordelijkheid en professionele ontwikkeling. 6

7 1.1 Kernactiviteiten De opgave waarvoor de sector Verzorging Verpleging Thuiszorg (VVT) zich geplaatst weet is uitdagend. En de uitdagingen voor Careyn reiken zo mogelijk nog verder. In dat bestek maakt in 2017 Careyn keuzes in wat te doen en wat (niet meer) te doen. Er is immers een scherpe focus nodig. Die keuzes zijn gemaakt. Deze keuze voor de doelgroep ouderen enerzijds en kwetsbaren, jong en oud anderzijds, betekent ook dat Careyn stopt met activiteiten die niet binnen die scope vallen. Voor de goede orde: dit houdt niet in dat Careyn minder betekenis hecht aan activiteiten buiten de nu gekozen focus. Maar wel dat zij op zoek gaat naar mogelijkheden deze op een andere wijze de aandacht te geven die daarbij past en bijdraagt aan hun verdere ontwikkeling. In voorgaande jaren heeft Careyn voor het Maatschappelijk Werk en de Zorglijn effectief invulling daaraan kunnen geven. In 2017 zijn betekenisvolle stappen gezet in het vervreemdingstraject van het Kraamzorgbedrijf. De overdracht van Careyn Kraamzorg aan een externe partij, aan Naviva Kraamzorg, onderdeel van het Zorg van de Zaak Netwerk, wordt naar verwachting medio 2018 geëffectueerd. Daarnaast is in 2017 ook gestart met een verkenning van mogelijke vervreemding van andere bedrijfsonderdelen; activiteiten die niet passen in de nieuwe focus. Daarbij gelden steeds twee criteria. Aan de ene kant dient vervreemding te voorzien in een nieuw en aantrekkelijk perspectief voor de betrokken entiteiten dit dient zich uit te strekken van cliënten en medewerkers tot aan de betrokken stakeholders en financiers. Aan de andere kant speelt dat deze vervreemdingen geen nadelige effecten mogen hebben op de belangen van het concern. Heel belangrijk is bijvoorbeeld de kostenneutrale basis waarop deze vervreemdingen minimaal plaatsvinden. Kijkend naar de huidige financiële positie en ontwikkeling van Careyn, zal dit proces vermoedelijk gefaseerd zijn beslag krijgen. Careyn leverde in 2017 de volgende producten en diensten: Wijkverpleging Persoonlijke verzorging Wonen met zorg Verpleeghuiszorg Behandeling Begeleiding (incl. dagbesteding) Ergotherapie Keuzepakket (cursussen, activiteiten en aanvullende dienstverlening) Klantenservice (24-uursbereikbaarheid) Personenalarmering Huisartsenzorg Apotheek Fysiotherapie Prenatale zorg 7

8 Kraamzorg Voedingsvoorlichting en diëtetiek Advies, instructie en voorlichting DuoZorg Uitzendbureau Jeugdgezondheidszorg 1.2 Doelgroepen Zoals gezegd ligt de focus van Careyn op de doelgroep ouderen en op de doelgroep kwetsbaren, jong en oud. Deze laatste groep betreft ook jeugdiger mensen, al dan niet in periode van opvoeding en de omgeving van hun gezin. In de doelgroep (kwetsbare) ouderen onderscheidt Careyn een drietal groepen: 1. Verreweg de meeste ouderen zijn, ondanks aandoeningen die inherent zijn aan hun leeftijd, vitaal. Voor hen zijn begrippen als meedoen (participatie) en zelfredzaamheid (zelfstandigheid) zeer belangrijk. In het leven van deze mensen speelt Careyn vooralsnog een zeer beperkte rol. Begeleiding, ondersteuning en aandacht zijn hier de centrale begrippen. 2. Een tweede groep betreft de ouderen die hulpbehoevend en niet langer zelfredzaam zijn. Veelal als gevolg van een chronische aandoening of een incident als een gebroken heup. In deze groep vindt veel diagnostiek en behandeling plaats. Van belang is dat voor hen zinnige zorg voorhanden is. Gericht op een mogelijkheid van de weg weer omhoog. De rol die Careyn daarin ziet, is het bieden van (intensieve) begeleiding en revalidatie om mensen weer zo snel als mogelijk en bij voorkeur zelfstandig thuis te krijgen. Goede samenwerking met ziekenhuizen, de eerste lijn en mantelzorg is daarin een bepalende factor. 3. De derde categorie betreft de groep ouderen en kwetsbaren die structureel afhankelijk zijn van zorg. Onze inzet voor deze cliënten richt zich op de bevordering van kwaliteit en waardigheid van de laatste termijn van hun leven. Liefdevolle aandacht en betrokkenheid staan hierin vooraan. Samen met hen, samen met hun verwanten. Veelal binnen de muren van een van de huizen van Careyn. Kwetsbaarheid, zorg en ondersteuning komt uiteraard ook voor bij mensen van jeugdiger leeftijd. Mensen die net als ieder ander eigen wensen hebben, graag van waarde willen zijn, mee willen doen. Ertoe doen! Ook deze doelgroep, met verwanten (familie, gezin, dierbaren) heeft de aandacht van de professionals van Careyn. Zowel in de thuissituatie, in de wijk, als in een intramurale setting. In grote lijnen kent Careyn hier de volgende rangschikking: Jonge gezinnen (zwangerschap, geboorte, kinderen); Gezinnen met opgroeiende jeugd; Herstellenden. Zelfredzaamheid thuis, in de wijk, zo goed en lang als mogelijk en wenselijk een eigen leven kunnen leiden, is de laatste jaren in de zorg voor kwetsbare mensen een landelijke ambitie. Niet alleen vanuit beleid, maar inmiddels ook meer en meer omarmd door de 8

9 mens, de cliënten zelf. Daar wordt door vele betrokkenen en organisaties hard aan gewerkt. Om die zelfredzaamheid thuis, in de wijk, te verstevigen biedt Careyn, samen met of via lokale partners, een samenhangend pakket basisdiensten. In dialoog met bewoners in de wijk mensen die (tijdelijk) ondersteuning nodig hebben - brengt Careyn de concrete ondersteuningsbehoefte én eigen mogelijkheden van de cliënt en zijn omgeving (mantel en vrijwilligers, familie en dierbaren) in kaart. En organiseert aldus de gevraagde zorg en ondersteuning. Organiseren betekent in dit verband dat Careyn de zorg regisseert, coördineert en (deels) zelf levert. De vraag van de bewoner, de cliënt, is hierin leidend; het antwoord van Careyn, al dan niet in coproductie, is zo gericht als mogelijk. De basis is Verpleging, Verzorging en Thuiszorg (VVT) aangevuld met de diensten vanuit 1e lijnsvoorzieningen en het publieke domein (maatschappelijke dienstverlening). 1.3 Werkgebied Geografisch heeft Careyn haar focus voor de zorg op gebieden waar zij momenteel werkzaam is. Dit totale werkgebied strekt zich uit van de Utrechtse Heuvelrug tot aan Zeeland. Het kernwerkgebied (VVT) beslaat ca. 28 gemeenten. De zorg- en dienstverlening van Careyn is in dat totale werkgebied georganiseerd in vier districten: 1. District Delft Westland Oostland - Nieuwe Waterweg Noord 2. District Zuid-Hollandse eilanden en Breda 3. District Utrecht Stad 4. District Utrecht West 1.4 Juridische structuur Careyn is voortgekomen uit meerdere fusies. Aldus is er een juridische structuur die uit meerdere rechtspersonen bestaat. Een en ander heeft geresulteerd in een complexe juridische structuur. Van eenvoudiger aard is de organisatorische structuur en aansturing van Careyn. Mede vanuit het oogpunt van efficiëntie, flexibiliteit en kosten in de bedrijfsvoering streeft Careyn er naar de juridische structuur meer en meer aan te passen aan de huidige organisatorische structuur en vice versa. 9

10 Met die gedachte heeft in 2017 een juridische/administratieve fusie plaatsgevonden waarbij Stichting Gezondheid Service Breda is opgegaan in Stichting Careyn. Naar verwachting zal in 2018 een nadere vereenvoudiging plaats kunnen vinden, analoog ook aan verdere vervreemding van activiteiten. Die volgende vereenvoudiging van de juridische structuur is een middel; doel is uiteindelijk één-op-één aansluiting van organisatorische en juridische structuur. Op 31 december 2017 kende Careyn de volgende juridische structuur: * STAK GcOB = Stichting Aandelenbeheer Geboortecentrum Origine Breda 1.5 Organisatiestructuur De Raad van Bestuur is belast met de besturing van de Stichting Careyn en de onderliggende bedrijven. Zij vormt derhalve de dagelijkse leiding van het concern. De Raad van Toezicht houdt integraal toezicht op zowel het opstellen als de uitvoering van het beleid van de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken binnen het gehele concern. In 2017 is het besturingsmodel verder verfijnd. Besturing en verbinding met de werkvloer is directer geworden. De tijdelijk ingestelde functie van districtsdirecteur is gehandhaafd. Er zijn locatieverantwoordelijken voor een groot deel van de intramurale voorzieningen aangesteld, zodat de teams weer een aanspreekpunt dichtbij hebben. Dit is niet in alle districten gebeurd. In een aantal gevallen fungeerde de regiomanager (met één of twee locaties) in de praktijk als locatieverantwoordelijke. Ook de aansturing van de behandeldiensten en de medisch-specialistische verpleging werd vanuit het perspectief van het district vormgegeven (formeel in onderstaande figuur nog onder de Raad van Bestuur gepositioneerd). In oktober 2017 is deze structuurwijziging formeel ter advisering 10

11 aan de medezeggenschapsorganen voorgelegd en na advisering per 1 januari 2018 geëffectueerd. Hierbij werd ook de aansturing van de ondersteunende diensten gewijzigd. De organisatiestructuur was in 2017 als volgt: 11

12 2. Wijkverpleging, Wonen met Zorg en Thuisbegeleiding Over alle districten, in alle huizen, over alle zorgteams en met alle medewerkers heeft Careyn zich in 2017 laten leiden door een drietal hoofddoelen: 1. Goede Zorg: Verbeteren van de kwaliteit van zorg; dat doen we! 2. Plezier in je werk: Wij werken met passie aan onze professie! 3. Gezond bedrijf: We zetten ballast overboord om te voldoen aan de begroting. 2.1 Utrecht West De cliënt/kwaliteit van zorg Niet alleen de zwaarte maar ook de complexiteit van de zorgvraag neemt fors toe. Dat trekt een zware wissel op de professionals. Intramuraal komen agressie en onbegrepen gedrag steeds vaker voor en worden inmiddels meer regel dan uitzondering. Daar willen zo goed als mogelijk mee om kunnen gaan. De dialoog met elkaar en speciale scholingen helpen ons deze problematiek beter aan te pakken. Niet alleen intramuraal maar ook in de wijkverpleging neemt de complexiteit van de zorgvraag toe. Het beleid is gericht op langer thuis wonen; ook de wens van cliënten zelf onderstreept die trend. Langer thuis betekent ook thuis met een zwaardere zorgvraag. Uitdagingen waar we mee te maken hebben. In alle Careyn locaties loopt het programma Zinvolle daginvulling. Er is bovendien een districtsplan dat binnen de locaties wordt uitgerold. Maandelijks is er afstemming tussen medewerkers die de plannen op de locaties coördineren. Zo worden veel ideeën gedeeld en wordt aldus van elkaar geleerd. Uitgangspunt is steevast de bewoner en diens wensen. Al dan niet in overleg met verwanten. De opnameprocedure, mogelijk in een volgende fase, is kritisch bekeken, om ervoor te zorgen dat de wensen en gewoonten van bewoners goed in beeld zijn gebracht. Zoveel mogelijk het leven leiden dat je gewend bent is hier de passende drijfveer. De tijdelijk aangetrokken mantelzorgconsulent heeft ook geholpen hier vernieuwend naar te kijken. Dankzij de op brede schaal ingezette trainingen Het goede gesprek en de EVV 1 - opleidingen maken medewerkers zich deze manier van kijken en handelen eigen. Steeds met de cliënt/bewoner centraal. Naast ontspannende activiteiten is er veel aandacht voor bewegen. Over en weer, professional en cliënt. Een beweeg-agoog heeft gericht gewerkt aan juist ook een attitudeverandering bij medewerkers, zodat bewegen ook voor hen steeds meer een logisch onderdeel wordt van de dag en van de door hen geleverde ADL-zorg 2. Multidisciplinaire samenwerking is een speerpunt binnen de locaties. De communicatiestructuur is aangepast, behandelaren en zorgmedewerkers binnen de locaties hebben gezamenlijke overleggen en evalueren hun samenwerking systematisch in 1 EVV: Eerst Verantwoordelijk Verzorgende 2 ADL: Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen 12

13 het MDWO (multidisciplinair werkoverleg). In de wijkteams is samenwerking in de eerste lijn vanzelfsprekend. De wijkverpleegkundigen vormen in steeds grotere mate een spil tussen cure en care, tussen wonen, welzijn en zorg en in de samenwerking met cliënten en hun netwerk. Er is bovendien een proef gedaan met een mantelzorgbegeleider, met speciale focus op de activiteiten van de wijkteams. Diverse kwaliteitsissues hebben veel aandacht gekregen; de Aanwijzing van de IGJ i.o. heeft hier zeker katalyserend gewerkt. Van ons probleem hebben we een uitdaging gemaakt. Veel aandacht voor medicatie, zorgdossiers, overdracht van zorg, methodisch werken en sturen op kwaliteit. Verder is er een inhaalslag gemaakt op het gebied van VRH 3. Iedere locatie heeft een ontwikkelteam van waaruit deze thema s worden gecoördineerd. In het districtskwaliteitsteam worden ervaringen uitgewisseld, afspraken gemaakt en leert men van elkaar. Ook hier heeft Careyn nut van uitwisseling. Het district investeert in ketenzorg. Naast specifieke ketens als dementie en palliatieve zorg is er ook sprake van een keten in de zorg die wij als organisatie zelf hebben ontwikkeld en aanbieden. Zorg voor cliënten die tussen thuis en verpleeghuis zweven. Dagvoorzieningen hebben hier een specifieke plaats voor die cliënten die aan wijkverpleging alleen niet voldoende hebben, maar nog niet willen of kunnen wonen in een verpleeghuis. Ook de extramurale behandeling is hier beschikbaar voor mensen in de thuissituatie. In samenwerking met de gemeente is in Vinkeveen een plaats gecreëerd waar inwoners van de gemeente tijdelijk verblijven als daar een noodzaak toe is (buiten de bestaande regelingen om). In het district werken Casemanagers Dementie en Wijkverpleegkundigen Dementie. De begeleiding van cliënten met dementie en hun mantelzorgers heeft een belangrijke functie bij het voorkomen van escalaties. Casemanagement Dementie wordt in het district vormgegeven met samenwerkingspartners in de keten dementie. Door middel van een werkconferentie zijn partners in brede zin, waaronder ook gemeenten, zich bewust geworden van landelijke ontwikkelingen en van hun rol in de lokale setting. Een en ander als uitvloeisel van de Decentralisatie van Zorg - in het beleid van Kabinet Rutte II - naar Gemeenten. Het district neemt deel aan het netwerk Palliatieve Zorg. Zowel in de stuurgroep als in de werkgroep deskundigheidsbevordering en in het Cirkelteam hebben medewerkers van het district een actieve rol. Intern is in 2017 gewerkt aan het vergroten van de deskundigheid op het gebied van palliatieve zorg. Een groot aantal verpleegkundigen heeft de basiscursus palliatieve zorg gevolgd. Dit zal in 2018 worden voortgezet, ook voor verzorgenden. De medewerkers Met behulp van teamcoaches en verzuimcoaches is de professionele zelfstandigheid verbeterd. Medewerkers zijn nu eenmaal gebaat bij ruimte en vrijheid om, daar waar verantwoord, zelfstandiger beslissingen te nemen op 3 VRH: Voorbehouden en Risicovolle Handelingen 13

14 het gebied van cliëntenzorg en de samenwerking in het team. In 2017 is een beter evenwicht gevonden tussen taken die belegd blijven in de teams en taken die zijn gedelegeerd teneinde teams te ontlasten. Dat creëert ruimte en deze zogenoemde professionele regelruimte wordt in de vorm van maatwerk per team gerealiseerd. In de wijkteams is derhalve met name aandacht geweest voor de rol en positie van de wijkverpleegkundige, als professional in het team. In de meeste locaties wordt met behulp van een coach van Waardigheid & Trots (W&T) gewerkt aan ondersteuning van medewerkers om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Ook bij de behandelaren is begeleiding vanuit W&T dit jaar opgestart. Het district had, analoog met het landelijke beeld in de VVT, te kampen met veel vacatures. Dankzij gerichte wervingsacties zijn de tekorten aan medewerkers in de loop van het jaar teruggelopen. Zij het nog steeds met enige krapte, maar in grote lijnen konden de meeste cliënten gelijk worden geholpen. Dankzij de grote inzet van alle medewerkers zijn er geen wachtlijsten geweest; wel is soms sprake geweest van gedoseerde instroom van cliënten. Via social media is gewerkt aan de verbeterde bekendheid van Careyn. Een positievere beeldvorming hetgeen bijdraagt aan de terechte trots van medewerkers. Veel professionals binnen onze organisatie zijn geschoold via beroepsopleidingen, kwalificerende opleidingen of scholingstrajecten afgestemd op doelgroepen. In het najaar is een uitgebreide scholing gegeven aan medewerkers van Psychogeriatrie afdelingen (Kleinschalig Wonen). Ook medewerkers van Thuisbegeleiding zijn geschoold op het gebied van dementie. En er is geschoold in het signaleren van huiselijk geweld. Dit alles maakt dat de inzetbaarheid van medewerkers wordt vergroot en de kwaliteit van zorg toeneemt. Het district biedt tenslotte veel plaatsen aan voor stagiaires en leerlingen (MBO/HBO-V). Naast aandacht voor verzuim is er aandacht geweest voor preventie van verzuim, door ontspanning voor medewerkers. Innovatie en vastgoed In Snavelenburg is een start gemaakt met revitalisering. De woongroepen en ook de teams zijn kleiner, teams zijn opnieuw ingedeeld ten behoeve van een juiste verdeling van deskundigheid. Het gebouw wordt aangepast aan de moderne eisen en de behoeften van de doelgroep. Op het terrein van Maria-Oord was, vanwege het afschaffen van de ZZP s 1 t/m 3, sprake van leegstand in verzorgingshuis Vinkenoord. Voor het leegstaande deel is een goede oplossing gevonden in samenwerking met Amerpoort. Jongere cliënten van Amerpoort wonen nu samen met ouderen in één gebouw. Van daaruit kunnen voor beide groepen nieuwe soorten contacten ontstaan. 14

15 Organisatie Het district heeft toegewerkt naar een grotere vorm van zelfstandigheid. Er is een plan geschreven voor inrichting van het district met als doel verantwoordelijkheden en bevoegdheden meer in het district te leggen. Een en ander vergroot de slagvaardigheid en flexibiliteit. 2.2 Utrecht Stad Ook District Utrecht Stad (CUS) heeft de drie jaardoelen centraal staan: Goede Zorg, Plezier in je werk en Gezond bedrijf. Goede Zorg Intramuraal: Met mutaties in het management is in 2017 veel gedaan om de kwaliteit van het management weer op het gewenste niveau te krijgen. De vele verschillende activiteiten in het programma Waardigheid & Trots (W&T) zijn in 2017 vastgelegd in een krant. In totaal waren er 445 individuele- en 84 groepsactiviteiten, met bij elkaar 690 deelnemers. De dagbesteding wordt wekelijks gemiddeld door 45 cliënten bezocht. Cliënten met mogelijk zowel een WMO- als een Langdurige Zorg-indicatie. Ook is de werkwijze in de dagbesteding in 2017 gewijzigd: cliënten kunnen elke dag kiezen uit drie activiteiten in de ochtend en drie activiteiten in de middag. De huiskamer van de wijk de activiteiten daar worden door de buurtbewoners zelf georganiseerd - is zowel te bezoeken in Rosendael als in Nieuw Tamarinde. Het zeer actieve bewonersplatform Oké NU werkt nauw samen met medewerkers van andere huiskamers of ontmoetingsplekken en met de basisscholen. Stagiaires van de Hogeschool Utrecht en het ROC Midden Nederland leveren in allerlei projecten hun bijdragen. Tenslotte zijn enkele private partijen betrokken in de rol van sponsor. In 2017 zijn enkele Samen goed in gesprek trainingen gehouden. Mede daardoor hebben medewerkers hun kennis kunnen vergroten op het gebied van dementie en onbegrepen gedrag. Met betrekking tot de uitdagingen op het gebied van kwaliteit is binnen Utrecht Stad het aantal kwaliteitsverpleegkundigen (KVP s) op de locaties op het gewenste niveau gebracht. Ook is hen een grotere rol toegekend. De KVP s werken structureel aan de kwaliteitseisen op het gebied van zorgdossiers, medicatie, overdracht van zorg en methodisch werken door alle disciplines. De MIC-commissies (Melding Incidenten Cliënten) op districts- en locatieniveau zijn geïnstalleerd. Dit naast de MIM-commissies (Melding Incidenten Medewerkers). De meldingen worden in het ontwikkelteam multidisciplinair besproken. In de werkoverleggen/team overleggen is de MIC/MIM-procedure besproken en is uitleg gegeven over de reden van melden. Zoals ook gevaarlijke en ernstige situaties en geweld in de zorgrelatie, naast het melden van calamiteiten. In 2018 wordt verder ingezet op een verbetering van zowel de meldingen, de analyse als de verbetercyclus (Plan - Do - Check - Act Cyclus). Voedingsassistenten zijn in 2017 integraal onderdeel geworden van de zorgteams. De voedingsassistenten zijn getraind op (ver)slikproblematiek bij bewoners. Deze training 15

16 wordt in 2018 herhaald. Daarnaast is besloten bij vertrek van deze functionarissen, geen vacatures op dit niveau te laten ontstaan. De pilot Hart van het Huis is beëindigd. Voor de locaties Nieuw Tamarinde en Swellengrebel worden, met vervolg in 2018, speciale counters opgezet; counters voor ontvangst, toegang/beveiliging en verstrekken van een beperkt assortiment eten en drinken. De counter wordt bemand door een Careyn hostess. Samen met een vastgoedontwikkelaar en de gemeente is het plan voor de nieuwbouw van een verpleeghuis in Tuindorp Oost aangepast aan de huidige ontwikkeling van zorgprofielen van cliënten. Het begrip ontmoeten, voor zowel toekomstige bewoners als bewoners van de wijk, staat ook hier centraal in die aanpassingen, gericht op een zo goed mogelijk welbevinden van bewoners. Het aangepaste plan moet leiden tot besluitvorming in Ook voor de nieuwbouw van Rosendael zijn plannen verder uitgewerkt; verdere invulling en voortzetting vindt plaats in Samenwerking met partners heeft meer nieuws opgeleverd. In de revalidatie zorg is gewerkt aan de opzet van zorgpaden. Ook is gestart met een verkenning naar verruimde openingstijden voor opname van cliënten in de avonduren en in het weekend. Dit wordt in 2018 geeffectueerd. Careyn is daarmee toegerust op de komst van een coördinatiepunt ELV 4 in Bovendien is in 2017 het NIGRA-project van start gegaan; een samenwerkingsproject met het Antoniusziekenhuis, gericht op de verbetering van zorg voor Parkinson patiënten. Careyn Utrecht Stad groeit daarmee in Tamarinde door naar een expertisecentrum voor deze doelgroep. In 2017 is tevens het beleidskader farmaceutische zorg en het medicijndistributiesysteem Careyn Utrecht Stad geactualiseerd. In het kader van de bestuurlijke decentralisatie meer taken en verantwoordelijkheden in handen van de zorgprofessionals op de locaties zijn in Utrecht Stad in 2017 veel zaken verschoven; focus daar is verbetering van de kwaliteit van zorg en verbetering van de multidisciplinaire samenwerking en het overleg. Aldus wordt gewerkt aan een optimalere continuïteit en een betere beheersbaarheid van het verzuim en de gevolgen daarvan. Extramuraal: In het kader van de doelstelling Goede Zorg hebben wijkteams en gespecialiseerde verpleging gewerkt aan het verbeteren van een aantal zaken: zorgdossiervoering, volledige digitalisering van het ECD (incl. CarenZorgt; zie ook pagina 19) en het ontwikkelen van de teamscan voor het werken aan verbeterde kwaliteit. Ook is een MICcommissie is gestart. Wat hier nu speelt is het meer digitaal kunnen melden, het verkrijgen van goede analyses en het doorvoeren van verbeteringen. De gespecialiseerde verpleging kent met negen specialismen een regionale inzet en wordt daarmee zowel voor Utrecht Stad als Utrecht West ingezet. Innovatieve projecten zijn vooral gericht op het leveren van zorg op de juiste plek c.q. substitutie van ziekenhuis naar thuis. Voorbeelden waren in 2017 onder meer: de regiefunctie wondzorg en stoma nazorg in de thuissituatie. 4 ELV: Eerstelijns Verblijf 16

17 De extramurale productie van behandelaren is op niveau gebleven en Careyn participeert o.a. in het ONUe (Ouderen Geneeskundig Netwerk eerstelijn) en het triageren van patiënten in het Antoniusziekenhuis. Ook hier oog en oor voor samenwerking. Een Mobiel Geriatrisch Team, gericht op de doelgroep dementie, is een mooi voorbeeld van multidisciplinaire (specialist ouderengeneeskunde, casemanager dementie en psycholoog) samenwerking en kent een groeiend aantal verwijzingen in de stad. Careyn participeert sinds half 2017 in Trijn, een samenwerkingsverband van ziekenhuizen in de regio, huisartsen en VVT. Resultaat over 2017 is o.a. een RTA (Regionale Transmurale Afspraak) ouderenzorg. In de palliatieve zorg is een en ander opgezet. Allereerst een specifieke visie op palliatieve zorg die in 2018 in de stad praktisch wordt geïmplementeerd. Oncologieverpleegkundigen werken daarin mee aan het opstellen van Regionale Transmurale Afspraken oncologie, participeren met wijkverpleging in diverse PaTz (Palliatieve Thuiszorg)groepen/ZonMw projecten in het kader waarvan de palliatieve thuiszorg zich richt op het model van samenwerking rondom oncologische patiënten in de huisartsenpraktijk. Daarnaast is Careyn Utrecht Stad actief deelnemer in het Palliatief netwerk in de regio. De netwerk coördinator hiervan is een vaste medewerker van Careyn. Tenslotte zijn er ontwikkelingen in de Thuisbegeleiding geweest: vanuit een zelf opgestelde visie werd bij het ROC Midden Nederland MBO 4 niveau een training methodisch werken ontwikkeld en opgestart, met focus op de uitstroom/ thuisbegeleiding. Via de samenwerking met de buurteams en de koppeling van de thuisbegeleider aan de buurtteams is verder een professionalisering van de dienstverlening, en de profilering hiervan in de stad, gerealiseerd. Plezier in je werk Binnen Utrecht Stad is het proces van optimalisatie van de norm-inzet in relatie tot de zzp-mix aan cliënten opgepakt. Op basis hiervan is per team nu duidelijk wat de toegestane uren zorginzet per dag is en welk dienstenpatroon hiervoor wenselijk en noodzakelijk is. Op basis hiervan is het sturen op benodigde fte en het werven van nieuw personeel verbeterd. Ook hier hebben we te maken met structurele tekorten aan arbeidskrachten in de zorg. Onze uitkomst voor het vinden van Helpenden 2 is het aantrekkelijker maken van ons aanbod: werven met het aanbod aan hen van een opleiding tot Niveau 3. Dat bleek het meest vruchtbaar. Voor de zomerperiode is actief geworven op gediplomeerde vakantiekrachten en ongediplomeerde vakantiehulp-ter-assistentie; dit is door de zorgteams als prettig en helpend ervaren. De samenwerking met het ROC Midden Nederland is verder versterkt door het uitwisselen van ervaringen en informatie, het geven van gastcolleges met aansluitend werving en selectierondes, zorgchallenges en aanwezigheid op open avonden. Er is gezamenlijk een voortraject ontwikkeld voor zij-instromers. Tevens is met het ROC de afspraak gemaakt dat BOL (Beroeps Opleidende Leerweg) omgezet kan worden in BBL (Beroeps Begeleidende Leerweg) onder de criteria van een leer/arbeidsovereenkomst bij Careyn. Daarbij is Careyn door ROC Midden Nederland in 2017 verkozen tot beste leerbedrijf in de zorg. De samenwerking met de Hogeschool Utrecht kreeg in 2017 meer inhoud. Bij de minor business innovation design worden HBO studenten in de gelegenheid gesteld om, mogelijk 17

18 met begeleiding, onderzoek te doen naar de klantreis van nieuwe medewerkers (het vastleggen van dat wat de klant ervaart met (nieuwe) medewerkers van Careyn). Dit heeft tot doel te komen tot een passender persoon-organisatie uitkomst en derhalve meer werkplezier en minder uitstroom. In 2017 heeft Careyn Utrecht stad 175 stagiaires verwelkomd. In 2017 heeft Careyn Utrecht stad 47 leerlingen op niveau 3,4, en 5 in dienst. Gemiddeld niveau van uitval in 2017 was 5,2%. Naast de kwantiteit in ziekteverzuim kreeg ook de kwaliteit van de verzuimbegeleiding meer aandacht. Wat daarbij past is dat de verantwoordelijkheid voor verzuim, de directe aandacht, is verlegd naar het lijnmanagement, dicht op de locaties. Een en ander met ondersteuning van HR. Twee mooie voorbeelden van verzuim aanpak zijn het noemen waard: 1. Voor het verlagen van verzuim enerzijds en betere inzichten op het gebied van duurzame inzetbaarheid anderzijds, is een pilot gestart in locatie Rosendael; een en ander in samenwerking met Preventned. Hierbij is onder meer de Werkvermogensmonitor ingezet. Deze monitor geeft een beeld van het werkvermogen van medewerkers, hun productiviteit en inzetbaarheid. 2. Voor een goede stabiele ondersteuning van zorgteams zijn over het gehele district negen supportteams samengesteld. Deze teams zorgen voor de integrale ondersteuning en ontwikkeling van de zorgteams en werken aan verbetering van de kwaliteit van zorg en productie, alsmede aan het structureel verlagen en/of beheersen van het verzuim. Op het gebied van de Risico-inventarisatie en -evaluatie zijn voor diverse locaties projecten opgezet, af te ronden in De uitvoering ervan moet namelijk grotendeels nog plaatsvinden. Gezond bedrijf In het streven naar een Gezond Bedrijf - het MT heeft actief gewerkt aan het herstelplan en het sturen op resultaten - is op verschillende manieren gewerkt aan het behalen van de doelstellingen in de begroting. Onder andere door het sturen op productiviteit, ziekteverzuim, en structurele aandacht voor niet-gelegitimeerde zorg. Daarbij heeft een project Optimaliseren Zorgregistratie geleid tot een structurele verbetering van de productiviteit extramuraal. Instroombeperking op meerdere locaties bleek noodzakelijk. Helaas het gevolg van onvoldoende formatie. Later in 2017 kon deze beperking weer worden opgeheven. Extramuraal is de doelmatigheid inmiddels optimaal, hetgeen gehonoreerd is door de zorgverzekeraar. De pilot inkoop wijkverpleging van Zilveren Kruis heeft een enorme druk gelegd op de financiële gezondheid van Careyn Utrecht Stad. Wel is optimaal voldaan aan de zorgplicht. Over de voorwaarden van de pilot is met andere voorkeursaanbieders, Zilveren Kruis, de gemeente Utrecht en ketenpartners intensief overleg geweest. Dit heeft geleid tot een aanpassing van de voorwaarden voor Eind 2017 is het Inrichtingsplan Careyn Utrecht Stad vastgesteld waarin het district toewerkt naar meer regie-in-eigen-hand in het district, onder meer door het verplaatsen van centrale ondersteunende functies naar het district, ten einde aldus slagvaardiger te kunnen opereren. 18

19 2.3 DWO/NWN (Delft-Westland-Oostland, Nieuw Waterweg-Noord) Goede Zorg Intramuraal: De projecten van Waardigheid & Trots hebben geleid tot meer aandacht voor individuele bewoners, het aanpassen van de woonomgeving en het inzetten van middelen voor dagbesteding. Medewerkers zijn getraind op hun kennis van dementie en onbegrepen gedrag. Tevens is indachtig de bepalingen in de aanwijzing van de IGJ i.o. - het Kern (-ontwikkel) team Kwaliteit gestart met het toedelen van een grotere rol voor kwaliteitsverpleegkundigen op de locaties. Dit team werkt structureel aan de kwaliteitseisen op het gebied van zorgdossiers, medicatie, overdracht van zorg en methodisch werken door alle disciplines. Een speciaal georganiseerde inspiratiesessie over het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg leidde tot meer kennis over het kader en nieuwe thema s voor het kernontwikkelteam. Ook worden verbeteringen in beeld gebracht en doorgevoerd door de analyses waarin de MIC-commissies structureel meldingen onderzoeken. In nauwe samenwerking met de zorgverzekeraar en gemeenten is een plan voor de nieuwe toekomst van Verpleeghuis De Ark geschreven. En tenslotte zijn de in- en exclusiecriteria per locatie vastgesteld en doorgevoerd. Extramuraal: Ook extramuraal is het Kernteam Kwaliteit gestart en is hard gewerkt aan het verbeteren van zorgdossiervoering en het ontwikkelen van de teamscan voor het werken aan kwaliteit. Het ECD - het Elektronisch Cliënten Dossier - is gefaseerd ingevoerd in de vijf regio s, inclusief CarenZorgt voor bewoners. (CarenZorgt is een speciaal project over Eenzaamheid en Depressie, zie tevens De MIC-commissie is gestart en werkt aan meer digitaal melden, het verkrijgen van goede analyses en het doorvoeren van verbeteringen. Het project Ontwikkelingen Thuisbegeleiding is van start gegaan. Er is een visie opgesteld, training op methodisch werken is ontwikkeld en er is door vijf thuisbegeleiders gestart met een MBO-opleiding. Er is stevig ingezet op de verdere professionalisering van de producten en diensten en de profilering hiervan in de regio s. Voorts: In het gebied Nieuwe-Waterweg Noord is gewerkt aan de realisatie van een transmurale zorgbrug; Het team wondverpleegkundigen is na de succesvolle pilot structureel een team geworden. Dit team vergroot aldus de kennis over wondzorg binnen en buiten het district; Het regionale protocol crisiszorg is geëvalueerd en herzien; De nieuwe samenwerkingsovereenkomst farmaceutische zorg is vastgesteld met als doel het vergroten van de medicatieveiligheid; Het project Sensara is gestart i.s.m. de gemeente Westland. Het betreft hier een systeem om het gedrag van cliënten thuis te kunnen monitoren; Deze nieuwe initiatieven en verbeteringen krijgen steeds meer een structureel karakter. Het managementteam (MT) in het district bespreekt ieder kwartaal de beschikbare 19

20 informatie over MIC, MIM, klachten en complimenten en formuleert verbetermaatregelen en andere mogelijke aanpassingen. Telefonische interviews hebben eraan bijgedragen dat het aantal waarderingen op Zorgkaart Nederland enorm is gestegen; aldus is er inmiddels heel veel informatie beschikbaar, afkomstig van cliënten en bewoners. Informatie waar we veel van kunnen leren. Structureel vindt tenslotte overleg plaats met diverse samenwerkingspartners in het district. Plezier in je werk Het op onze medewerkers gerichte actieteam Verbeteren instroom, Inzet en Behoud Zorgpersoneel heeft verschillende verbeteringen doorgevoerd, met name in de samenwerking. Enkele (aanpalende) onderdelen waren: de wervingscampagne, werving vakantiekrachten, het project optimalisering roosteren en plannen, de invoering van het inwerkprogramma en het plan structurele waardering medewerkers met als belangrijkste activiteit de voorbereiding van de verwenmiddag (gehouden op 27 januari 2018). In het najaar is de inzet van het actieteam versmald naar werving van zorgpersoneel. Ook de aanpak van verzuim kreeg de nodige aandacht. Voor het verlagen van verzuim en bovendien het behoud van medewerkers zijn twee vitaliteitsprogramma s als pilot uitgevoerd: Energie en balans (voor 55+-medewerkers) en Persoonlijk leiderschap (voor verpleegkundigen) (evaluatie febr. 18). Daarnaast zijn voor een goede, stabiele ondersteuning van zorgteams regioteams samengesteld, bestaande uit: regiomanager, teamcoach, casemanager verzuim (CMV) en HR-adviseur. De regioteams werken ook structureel aan het verlagen van het verzuim. CMV onderwerpen zijn lokaal zichtbaarder geworden door spreekuren op locaties te houden. Ter ondersteuning van dit alles is de communicatie met de medewerkers sterk verbeterd en geclusterd door de introductie van de maandelijkse districtsnieuwsbrief. De regeltaken voor teams zijn vereenvoudigd en opnieuw persoonlijk gekoppeld aan medewerkers. Van alle districtondersteuners is in 2017 afscheid genomen. Tenslotte is het Plan van Aanpak Risico-inventarisatie en evaluatie vastgesteld en goedgekeurd. De uitvoering ervan moet grotendeels nog plaatsvinden. Gezond bedrijf Op verschillende manieren is gewerkt aan het behalen van de doelstellingen in de begroting, onder andere door het sturen op productiviteit, ziekteverzuim, structurele aandacht voor niet-gelegitimeerde zorg en door informatiebijeenkomsten te houden voor procesbewakers. Het MT heeft in dat kader actief gewerkt aan het herstelplan en het sturen op resultaten. Verbeteringen zijn doorgevoerd rond de Acute Dienst. Het verkrijgen van voldoende personeel was complex, waardoor zorgteams moesten inspringen. Eind 2017 is het Inrichtingsplan DWO/NWN vastgesteld waarin het district toewerkt naar meer regie in het district en het onderbrengen van centrale ondersteunende functies in het district om zo slagvaardiger te kunnen opereren. 20

21 2.4 Zuid-Hollandse Eilanden en Breda Goede Zorg, Plezier in je Werk en Gezond Bedrijf heeft in 2017 centraal gestaan en wordt navolgend per onderdeel belicht. Cliënt In 2017 is veel aandacht besteed aan het doelgroepenbeleid op de Zuid- Hollandse eilanden. Met aandacht voor de individuele (zorg)wensen van de cliënt is er een indeling gemaakt naar bovenregionale functies als geriatrische revalidatiezorg en eerstelijns verblijf en de locatiefuncties zoals PG, NAH en Somatiek met specifieke aandacht voor gedragsproblematiek en jong dementerenden. In 2018 wordt hier vervolg aan gegeven. De rol van cliëntenraden als vertegenwoordiger van cliënten wordt uiteraard serieus genomen. In 2017 zijn de lokale en regionale cliëntenraden van het district nauwer betrokken bij de organisatie. Zo is er naast formele bijeenkomsten ook een interactieve, informatieve bijeenkomst georganiseerd. Veel ruimte voor een boeiende dialoog met elkaar. Dit initiatief is positief ontvangen door de leden van de cliëntenraden. In 2018 zijn reeds twee vervolgbijeenkomsten gepland. Kwaliteit & veiligheid De media hebben in 2017 veel aandacht gehad voor verpleeghuiszorg. Deze overmatige aandacht scherpt de geesten. Een en ander heeft aanleiding gegeven om te komen tot kwaliteitskaders verpleeghuiszorg en wijkverpleging. Binnen Careyn zijn deze kaders van groot belang als het gaat om de kwaliteit van zorg. Careyn heeft de bijzondere belangstelling van de IGJ i.o.. De opvolging van de aanwijzing van IGJ i.o. is binnen district ZHE-Breda dan ook een dominant thema. Met name in de intramurale zorg zijn maatregelen genomen om de aansturing op de locaties meer direct te laten zijn en aldus te verbeteren en de kwaliteit van zorg te verhogen. Dit alles door de inzet van locatieverantwoordelijken en kwaliteitsverpleegkundigen voor iedere locatie. Ook zijn coaches vanuit het programma Waardigheid & Trots ingezet. Zij begeleiden medewerkers bij het verbeteren van de kwaliteit van zorg, met aandacht voor het welzijnsaspect en persoonlijke zorg voor onze cliënten. Extramuraal zijn de wijkverpleegkundigen beter gepositioneerd en zijn zij gestart met begeleide intervisie trajecten. Uitwisseling van kennis en ervaringen is van grote betekenis. Ook is in 2017 een nieuwe MIC-procedure geïmplementeerd in het district en de locaties. Voortdurend gaat het hierbij om de kwaliteit van zorg en welbevinden. Medewerker Na een aantal jaren van beperkte ontwikkelmogelijkheden voor medewerkers, heeft in 2017 een inhaalslag plaatsgevonden. Medewerkers hebben allerlei scholingen kunnen volgen, ook gericht op bepaalde doelgroepen en/of gedrag. Hier zijn forse verbeteringen gerealiseerd. Vooral de scholingen gericht op omgaan met ongewenst gedrag zijn positief beoordeeld door de medewerkers. Deze scholing krijgt sowieso een vervolg in

22 Careyn heeft veel energie gestoken in een wervingscampagne om nieuwe medewerkers aan te trekken. Ook medewerkers zijn zelf creatief geweest in het geïnteresseerd maken van mogelijke nieuwe collega s. Plezier in je werk kan aanstekelijk werken. Het lukt met wisselend succes, net zoals bij andere zorgorganisaties, om op een krappe arbeidsmarkt nieuwe medewerkers aan te trekken. Het is tevens dankzij de grote inzet van de medewerkers dat desondanks aan de zorgbehoefte van de cliënten kon worden voldaan. Bedrijfsvoering In het district was sprake van bovengemiddeld hoog ziekteverzuim. Halverwege 2017 is daarom een wijziging doorgevoerd in de verantwoordelijkheden voor het verzuimproces. Binnen een aantal intramurale voorzieningen en één extramurale regio is de verzuimbegeleiding onder directe verantwoordelijkheid van de leidinggevenden gebracht. Ook is een nieuwe bedrijfsarts ingezet. Vastgesteld kan worden dat het verzuim op deze plekken is gedaald. Deze meer directe werkwijze van verzuimbegeleiding in de lijn wordt naar verwachting - gebaseerd op de goede resultaten - in de loop van 2018 in het gehele district van toepassing. Terugbrengen van verzuim blijft onveranderd een aandachtspunt. De invoering van een nieuw Elektronisch Cliënten Dossier (ECD) voor Careyn is in 2017 gestart als proef in extramurale regio Breda. In de loop van het jaar is het ECD verder uitgerold in het district (en binnen Careyn), voor zowel intra- als extramurale cliënten. Met het nieuwe ECD zijn het opstellen van een zogenoemd zorg/leefplan en is het rapporteren in het cliëntdossier vereenvoudigd. In 2018 vinden verdere verbeteringen en vereenvoudigingen plaats in het ECD. Behandeldienst Binnen de behandeldienst van het district zijn in 2017 de nodige veranderingen doorgevoerd. Er is fors in koers en aanpak gewijzigd en aldus is de behandeldienst ingedeeld in vakgroepen teneinde de professionaliteit in de verschillende behandeldisciplines te vergroten. Het doel is om in 2018 deze behandelteams op de locaties verder in te richten en tevens de multidisciplinaire samenwerking met de zorgteams te intensiveren. De coach W&T en de teamcoaches zullen hier de helpende hand bieden. Vastgoed In 2017 is een start gemaakt met het verkennen van de mogelijkheden van bestaand vastgoed in het district en het maken van toekomstbestendige plannen voor vastgoed dat passend is voor onze cliënten. 22

23 3. Overige Bedrijven 3.1 Gezondheid Service 2017 heeft voor Gezondheid Service in het teken gestaan van verdere professionalisering en het versterken van de focus op klanten en abonnees. Er is een werkgroep opgestart die actief aan de slag is gegaan met het meten en verbeteren van de klantervaringen. Tegelijkertijd zijn alle medewerkers getraind in het omgaan met, en afhandelen van, klachten. Vanuit marketing is een Careyn-breed project gerealiseerd met als doel het aantal beoordelingen op zorgkaartnederland.nl een impuls te geven. Dit project is in samenwerking met de Patiënten federatie Nederland (NPCF) uitgevoerd en heeft vele mooie beoordelingen en verbeterpunten opgeleverd voor de verschillende onderdelen van Careyn. De interne organisatie heeft ook veel aandacht gekregen in Zo is de interne samenhang en samenwerking versterkt en heeft professionele sturing verder vorm gekregen. De behoefte aan meer externe focus en verdere professionalisering zijn aanleiding geweest om een strategisch personeelsplan te ontwikkelen dat in 2018 zijn beslag zal krijgen. Al deze inspanningen hebben ertoe geleid dat de klanttevredenheid ruim voldoende is en dat de Kiwa certificering met goed succes volgens de nieuwe norm is behaald. Careyn Personenalarmering De veranderende klantvraag en snelle digitalisering zijn aanleiding geweest om met een frisse, kritische blik te kijken naar het portfolio van Gezondheid Service. Tegen die achtergrond is bij Careyn Personenalarmering een uitgebreid onderzoek gedaan naar de klantbehoeften en de toekomstbestendigheid van het portfolio. Dit onderzoek heeft een aantal kansen opgeleverd die direct zijn opgepakt. Zo is mobiele alarmering als product geïntroduceerd en is een grootschalige pilot gestart met de introductie van digitale sleutelkluizen. Achter de schermen is hard gewerkt aan het vormgeven van de samenwerkingsrelatie met de zorgcentrale, gericht op een adequate opvolging in de zorg en het aanscherpen van processen. Careyn Keuzepakket Net als Careyn Personenalarmering heeft ook Careyn Keuzepakket in 2017 onderzocht hoe de huidige propositie van de Careyn Kaart zich verhoudt tot de marktontwikkelingen en klantbehoeften. Dit onderzoek heeft belangrijke inzichten gebracht die aanleiding geven om de propositie aan te scherpen. Dit zal begin 2018 zijn beslag krijgen. In de tussentijd zijn succesvolle nieuwe diensten als particuliere huishoudelijke hulp en mantelzorgondersteuning geïntroduceerd en is een groei gerealiseerd in het aantal vakantiereizen en dagtochten. Ook is er intensief samengewerkt met Careyn Kraamzorg om te komen tot een passend aanbod voor de aanstaande en jonge gezinnen. Het abonnement op de Careyn Kaart is aangepast. Dit maakt dat abonnees die later in het jaar instappen ook zo veel als mogelijk gebruik kunnen maken van alle voordelen. Tot slot is ook een start gemaakt met een professionalisering en intensivering van de marketingcommunicatie. Zo wordt het magazine weer door Careyn Keuzepakket zelf uitgegeven en zijn de voorbereidingen getroffen met de nieuwe website die in 2018 live zal gaan. 23

24 Careyn Klantenservice Vanuit de klantenservice worden de districten zo goed mogelijk ondersteund in de bereikbaarheid en het verder professionaliseren van het klantcontact. In 2017 is de bereikbaarheid verder verbeterd door onder andere langere openingstijden. Binnen de klantenservice is een nieuw rooster geïntroduceerd en is de frontofficefunctie van de financiële administratie in 2017 ingebed en verder geprofessionaliseerd. 3.2 Kraamzorg De ingrijpende reorganisatie in 2015 en 2016 heeft naast kostenbesparing geleid tot onvrede onder het personeel. Daarnaast zorgde onvoldoende levering in de zomer 2016 voor een negatief imago. Een en ander resulteerde in vermindering van het aantal klanten en stijging van de kosten door een hoog verzuim. Tot slot werden alle processen geraakt door de reorganisatie en waren deze niet efficiënt meer. In 2017 heeft Careyn flink geïnvesteerd in Careyn Kraamzorg (CKZ) door de uitvoering van het plan Verbetering Performance Careyn Kraamzorg. Het plan bestond uit 3 sporen: Verhogen van het marktaandeel. Een doelstelling die enig voorwerk behoeft. Klanten en verwijzers zijn geconsulteerd en er is een marktanalyse uitgevoerd. CKZ heeft haar focus gelegd op verloskundigenpraktijken vanwaar veel cliënten worden doorverwezen en waar groei mogelijk is. Ten behoeve van dit doel is het aantal regiomanagers verhoogd van 2 naar 4. Regiomanagers vertegenwoordigen CKZ in het externe netwerk; Optimalisatie van sturing, toerusting van de teams en hun eigenaarschap. Meer direct, daar waar het gebeurt! Door de uitbreiding van het management is er meer aandacht voor de teams. Regiomanagers zijn integraal verantwoordelijk voor de teams. Elk team krijgt maandelijks een dashboard met teamresultaten. De regiomanager bewaakt de kaders waarbinnen teams zelfstandig kunnen werken. Er is veel aandacht voor verzuimbeheersing en preventie. Coaches helpen teams in hun groei naar zelfstandigheid; Optimalisatie van de ondersteunende processen. Met behulp van een extern bureau zijn de ondersteunende processen geanalyseerd en verbeterd. De processen zijn eenduidig beschreven, goed hanteerbaar en bekend. Aanpassingen hebben ertoe geleid dat de medewerkertevredenheid is verhoogd; de uitstroom van medewerkers stagneert en de betrokkenheid van medewerkers neemt toe. Het aantal klanten stijgt nog niet in Voor 2018 wordt wel een stijging verwacht. De klanttevredenheid is hoger dan in voorgaande jaren. De relatie met verloskundigen is goed en CKZ is weer goed zichtbaar in het externe netwerk. Vanwege een hoog verzuim zijn de personeelskosten helaas nog te hoog. Om de samenwerking met verloskundigen te verbeteren, is CKZ gestart met het project Lokaal werken. De teams zijn gekoppeld aan verloskundige praktijken. Het doel hiervan is dat kraamverzorgenden en verloskundigen elkaar beter leren kennen en soepel samenwerken. Zowel verloskundigen als medewerkers zijn heel tevreden over deze samenwerking. Kraamverzorgenden hebben minder reistijd; de verloskundigen kunnen praktijk specifieke wensen bij de kraamverzorgenden beleggen. Men weet wat men van elkaar kan verwachten en wat niet. Cliënten ervaren deze werkwijze als heel positief. 24

25 Met LIV-verloskundigen in Vlaardingen-Maassluis is de samenwerking nog intensiever georganiseerd. De verloskundigen zijn gestart met LIV Kraamzorg. Cliënten kunnen zich via de site van LIV-verloskundigen inschrijven bij LIV Kraamzorg. Achter de schermen wordt deze kraamzorg geleverd door een team van CKZ. Dit team werkt voornamelijk voor deze verloskundigen en de leden van dit team dragen ook een uniform van LIV-kraamzorg. De verloskundige neemt regelmatig deel aan het werkoverleg van het team zodat zij nog beter op elkaar ingespeeld raken. In het beleid van Careyn wordt scherper gefocust op de levering van zorg aan ouderen. CKZ past hier niet in. Daarom is naast de uitvoering van het plan Verbetering Performance onderzocht of vervreemding van CKZ mogelijk is. Via een zorgvuldige selectieprocedure is uiteindelijk één partij overgebleven met wie de mogelijkheden dieper zijn onderzocht. Er is een due dilligence onderzoek uitgevoerd. In december 2017 is een onderhandelaarsakkoord bereikt. Inmiddels heeft het bestuur en de medezeggenschap van Careyn ingestemd met de vervreemding. Na consultatie van o.a. NZa en ACM zal CKZ naar verwachting medio 2018 overgaan in handen van Naviva Kraamzorg, onderdeel van het Zorg van de Zaak Netwerk. 3.3 Jeugdgezondheidszorg Ketensamenwerking Jeugdgezondheidszorg (JGZ) positioneert zich vanuit haar preventieve publieke taak als een betrouwbare professionele partner in het jeugddomein. Ze neemt daarin een actieve rol in de verbinding met andere zorgaanbieders/ketenpartners. De JGZ werkt nauw samen met de Centra voor Jeugd & Gezin, Wijkteams, de jeugdprofessional, huisarts, onderwijs, voorschoolse voorzieningen en een keur aan overige ketenpartners. Speciale aandacht is afgelopen jaar uitgegaan naar de samenwerking met het Amphia Ziekenhuis. De samenwerking met de gynaecologen en verloskundigen heeft een flinke impuls gekregen met de start van de Coördinatoren Zwangeren Zorg vanuit de JGZ. Daarnaast is de samenwerking met de kinderartsen een nieuwe fase ingegaan (zie innovatie). Landelijke professioneel kader In 2017 is Careyn gestart met het implementeren van het Landelijk Professioneel Kader (LPK). Het LPK geeft per ontwikkelingsfase van een kind aan wanneer JGZ-organisaties onderdelen uit het Basispakket JGZ moeten aanbieden. Rekening houdend met de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma in combinatie met de individuele vragen van kinderen en hun ouders geven we met behulp van het LPK flexibel invulling aan de uitvoering van het Basispakket JGZ. Personeel De JGZ kent een stabiele groep professionals met een zeer laag verloop en een relatief laag verzuimpercentage. Alle vacatures zijn tot nu toe vrij snel in te vullen, met uitzondering van vacatures voor artsen. We hechten veel belang aan het continu ontwikkelen van onze medewerkers. Iedereen beschikt om die reden over een individueel budget en daarnaast worden er ook gezamenlijke (verplichte) opleidingsactiviteiten georganiseerd, bijvoorbeeld de jaarlijks terugkerende inspiratie dag met een keur aan geaccrediteerde workshops. 25

26 Kwaliteit De Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd heeft in 2017 een bezoek gebracht aan de JGZ. De inspectie was zeer complimenteus. De inspecteurs waren lovend over de goede samenwerking tussen JGZ en haar partners. Verder beoordeelden ze de meldcultuur van de organisatie als veilig, vinden ze de inhoudelijke behandeling van dossiers er goed uit zien en kregen we een compliment voor de wijze waarop we eigen medewerkers faciliteren bij het geven van borstvoeding. Op alle thema s die zijn onderzocht scoren we groen. Aandachtspunt is het monitoren van trends op het gebied van kindermishandeling; dat gaat verder dan het signaleren van kindermishandeling sec. Ook de externe audit, die eind 2017 heeft plaatsgevonden voor het verkrijgen van het ISO-certificaat, is zeer positief afgerond. Het certificaat is zonder een enkele tekortkoming toegekend. Innovatie In 2017 is met behulp van diverse ketenpartners en een subsidie van ZON-MW gestart met wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van de inzet van de zogenaamde Ziekenhuis CJG-er (jeugdverpleegkundige/coördinator Jeugd & Gezin). Kinderartsen van het Amphia verwijzen ouders/jeugdigen naar de ziekenhuis CJG-ers indien er naast medische klachten ook sociaal/emotionele klachten bij het kind/de jeugdige aanwezig zijn, al dan niet met de gezinsproblematiek als achtergrond. Samen met de ouders bekijken zij welke vragen er spelen binnen het gezin op het gebied van opvoeden en opgroeien en bespreken ze welke ondersteuning nodig is. In 2017 is de Medisch Ethische Commissie akkoord gegaan met de opzet van het onderzoek dat in 2017 en 2018 plaatsvindt. Samen met GGD West-Brabant is eind 2017 in Breda een start gemaakt met het opzetten van het programma Nu Niet Zwanger waarbij wordt ingezet op het vrijwillig voorkomen van zwangerschappen in kwetsbare situaties. 3.4 Gezondheidscentra De Careyn Gezondheidscentra hebben in 2017 opnieuw gewerkt aan versterking van de kwaliteit, servicegerichtheid en continuïteit van zorg. De bedrijfsvoering is op orde en de resultaten zijn vergelijkbaar met die van vrijgevestigde praktijken. In 2017 zijn alle praktijken (10 normpraktijken in Spijkenisse en 3 in Vlaardingen) NHG geaccrediteerd. Dit betekent dat continue gewerkt is en wordt aan verbetering. Het jaarlijkse auditrapport, maar ook klachten van patiënten, enquêtes en VIM s (Veilig Incidenten Melden) zijn bronnen die inspiratie geven tot nieuwe plannen, procesverbeteringen en verbreding van het zorgaanbod. Ook de fysiotherapeutenpraktijk en apotheek van Careyn Gezondheidscentrum De Akkers te Spijkenisse is voortdurend in ontwikkeling. De fysiotherapeuten bieden medische fitness aan en een groepsgewijs aanbod voor patiënten met een chronische aandoening. Verhuizing van praktijk Westwijk Vlaardingen naar nieuw gezondheidscentrum Na jaren van voorbereiding is de praktijk verhuisd naar een nieuwe locatie waar ook de apotheek, fysiotherapie en Careyn wijkverpleging zijn gehuisvest. De gemeente Vlaardingen heeft zich ingespannen om geïntegreerde 1 e lijns-samenwerking mogelijk te maken. Hierdoor kwam een pand beschikbaar midden in de wijk en na een forse 26

27 verbouwing is dit pand ingericht als gezondheidscentrum. De uitstraling is modern en toegankelijk. De 1 e lijnspartijen bouwen tezamen met het wijkteam aan een zorg- en dienstverleningsstructuur, die afgestemd is op de zorgvraag vanuit Westwijk. Start praktijkondersteuning GGZ Jeugd in Spijkenisse Gelet op de uitdagingen in de jeugdzorg, zoals de lange wachtlijsten, heeft de gemeente Nissewaard het initiatief genomen om een praktijkondersteuner GGZ Jeugd te financieren. Deze Praktijkondersteuner Huisartsen (minimaal HBO geschoold) wordt aan de huisartsenpraktijken gedetacheerd door de FortaGroep. Dit blijkt een succesvolle formule. Voorkomen wordt dat kinderen en jongeren te lang moeten wachten op ondersteuning. Hulpverlening vanuit de huisartsenpraktijk blijkt laagdrempelig en toegankelijk; de huisarts in de wijk is een vertrouwde partij. Welzijn op Recept uitgebreid In het kader van het concept Thuis in de Wijk heeft de gemeente Nissewaard besloten om de financiering van Welzijn op Recept (een initiatief van GC de Akkers) ook in 2017 te borgen en zelfs uit te breiden naar andere wijken. De welzijnscoach werkt vanuit de huisartsenpraktijk aan ondersteuning van patiënten met eenzaamheidsproblematiek door versterking van het netwerk en de opzet van zinvolle activiteiten. De huisartsen zijn enthousiast; zij verwijzen patiënten met een Welzijnsrecept naar de welzijnscoach. Veelal zijn dit patiënten wiens lichamelijke en psychische klachten zijn gerelateerd aan hun sociaal welbevinden en die aarzelend zijn om zelf te participeren in bepaalde (vrijwillige) activiteiten. De welzijnscoach bezoekt de mensen zo nodig thuis en is volledig op de hoogte van de sociale kaart van Nissewaard. In de praktijk blijkt dat m.n. toeleiding naar vrijwilligerswerk betekenis kan geven en mensen helpt om een sociaal netwerk op te bouwen. Herpositionering Gezondheidscentra Door verschillende factoren is het de afgelopen jaren lastig gebleken om eenduidig beleid op te zetten met betrekking tot de positie van de gezondheidscentra in het portfolio van Careyn. In 2017 zijn stappen gezet; het intentiebesluit is genomen om de Gezondheidscentra te vervreemden teneinde de focus van Careyn te richten op de VVT sector, de zorg en ondersteuning voor ouderen en kwetsbare mensen, jong en oud. De Gezondheidscentra achten dit een verstandig besluit en zijn in 2017 voorbereidingen gestart om deze stap te zetten. Doelstelling daarbij is kwaliteit en continuïteit van zorg te behouden, alsmede de samenwerking met de wijkverpleging van Careyn voort te zetten. 3.5 DuoZorg Uitzendbureau 2017 heeft voor DuoZorg Uitzendbureau in het teken van verhoging van kwaliteit gestaan. Zo hebben de zorgmedewerkers vanaf niveau 2 toegang gekregen tot een modulair scholingssysteem waarin onder andere de voorbehouden risicovolle handelingen en zaken rond de BOPZ zijn aangeboden en getoetst. Kwaliteitsaudits van de Stichting Normering Arbeid (NEN ) en de ISO 9001 zijn succesvol doorlopen. Dat wil zeggen, zonder minors. Voorts is er een nieuw planningsprogramma geïmplementeerd, dat mogelijkheden biedt tot koppeling met de 27

28 leveranciers systemen (Careyn) zodat juiste managementinformatie en geautomatiseerde toegang tot het elektronisch zorg dossier tot de mogelijkheden behoort. De omzet in 2017 bedraagt ca. 7,9 miljoen euro, een groei van 21% ten opzichte van 2016 met bijna geleverde uren. 28

29 4. Careyn als werkgever Careyn wil een goede, aantrekkelijke werkgever zijn in de zorg. Ook het welbevinden van medewerkers, naast dat van cliënten/bewoners, staat hoog in het vaandel. De afdeling HR heeft in 2017 haar focus op die ambitie gehad, binnen de organisatie werkend aan een verbeterde ondersteuning. De volgende belangrijke onderwerpen stonden op de agenda om te bewerkstelligen dat Careyn die goede en aantrekkelijke werkgever in de zorg is en kan zijn: - Verzuim en vitaliteit; - Werving van zorgmedewerkers en vrijwilligers in veelal een krappe arbeidsmarkt; - Kwaliteit verhogen door opleiden van zorgmedewerkers; - HR-processen optimaliseren en digitaliseren. Met onze zorgmedewerkers hebben wij veel overleg gehad over een aantal cruciale organisatorische vraagstukken: Welke taken in het team te houden en indien gewenst terug te brengen, en welke taken kan de organisatie beter centraal blijven faciliteren? Dit heeft geresulteerd in het decentraliseren naar de districten van aandachtsgebieden als verzuim, opleiden, begeleiden en werving van medewerkers per januari Directer bij en op de werkvloer. Verzuim en vitaliteit Belang en noodzaak van verzuimreductie werd ook in 2017 elke dag en op elk onderdeel van Careyn gevoeld. Veel maatregelen zijn getroffen: de visie op verzuim is aangescherpt waarbij de nadruk is gelegd op gedrag. Bovendien zijn tools en trainingen voor taakhouders Vitaliteit & Verzuim ontwikkeld en is nadruk gelegd op het versterken van de verzuimketen (signalering, melding, interventie, registratie). Het benodigde positieve effect op het verzuim bleef echter uit. Het voortschrijdend verzuimcijfer voor 2017 is met 8,4% nog altijd te hoog. Careyn heeft nu de beweging ingezet om verzuimbegeleiding terug te brengen van centraal niveau naar de lijn. De gedachte hierbij is dat de korte lijn tussen de (verzuimende) medewerker en de direct leidinggevende een positief effect zal hebben op het (voorkomen van) verzuim. De aandacht zal hierbij vooral op preventie liggen. De direct leidinggevenden zijn getraind op de nieuwe taak van verzuimbegeleider; de tools die afgelopen jaren op dit gebied zijn ontwikkeld, worden ter ondersteuning ingezet. We verwachten hiervan de eerste effecten te zien in de loop van Ook zijn activiteiten ingezet in het kader van vitaliteit. In het oog springende voorbeelden hiervan zijn een ontspanningsmiddag (met o.a. stoelmassage) en een serie workshops tijdens de Week van de Werkstress. Werving Zoals overal in de zorg kende ook Careyn een groot aantal vacatures. Dankzij gerichte wervingsacties worden de tekorten ingelopen. We bieden veel kansen en ontwikkelmogelijkheden aan onze werknemers en mensen op de arbeidsmarkt. Velen konden als leerling of stagiair bij ons starten. Ook richten wij ons op de aanname van zijinstromers, die zich bij ons intern kunnen omscholen tot een verzorgende- of verpleegkundige functie. Het werven en aannemen van voldoende gekwalificeerde 29

30 medewerkers is van groot belang en in 2017 heeft Careyn laten zien een aantrekkelijke werkgever te zijn die op basis van haar goede naam, maar ook lokaal georganiseerd zijn, velen aan zich kon binden. Niet in de laatste plaats bleken de bestaande medewerkers aantrekkingskracht te hebben op nieuwe collega s. Voor onze vrijwilligers is een nieuw concept opgezet waarbij de wensen en talenten van de vrijwilligers uitgangspunt vormen voor hun inzet. Vrijwilligers vormen een belangrijke pijler ter ondersteuning van het werk van de zorgprofessionals en worden zeer positief gewaardeerd door onze cliënten. Opleidingen Scholing maakt dat medewerkers goed inzetbaar blijven en in staat zijn om hun zorgtaken kwalitatief, veilig en betrouwbaar uit te voeren. Bovendien helpt scholing bij het terugdringen van verzuim en het behoud van ons personeel. We hebben mooie resultaten behaald met de beroepsopleidingen: rond de 500 medewerkers waren in opleiding, waarvan 216 in 2017 hun diploma (VIG, verpleegkundige MBO, verpleegkundige HBO) hebben behaald. We weten ook in deze beroepsopleidingen medewerkers in opleiding beter te begeleiden, te binden en te behouden. Het uitvalpercentage is flink verlaagd. Er is een grote inspanning geleverd op de kwalificerende opleidingen, zoals EVV (Eerst Verantwoordelijk Verzorgende) en GVP (Gespecialiseerd Verzorgende Psychogeriatrie). Ook zijn scholingstrajecten afgestemd op doelgroepen (zoals palliatieve zorg of casemanagement dementie). In het najaar is een uitgebreide scholing gegeven aan medewerkers van Psycho Geriatrische afdelingen. Daarnaast biedt Careyn ook scholing aan op het gebied van wet- en regelgeving en ontwikkelt Careyn maatwerk scholing voor de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers. Bijna alle zorgmedewerkers hebben in 2017 de Voorbehouden Risicovolle Handelingen (VRH) praktijktoets en de VRH theorie behaald. Een prachtig resultaat. Ook op het gebied van de medicatieveiligheid is er een grote stap gezet, waardoor de meeste zorgmedewerkers hebben aangetoond bekwaam te zijn op dit gebied. Veel nadruk heeft in 2017 gelegen op het in orde brengen van de basis. Dit is onder meer tot uiting gekomen in noodzakelijke projecten als de digitalisering van personeelsdossiers, de verdere implementatie van het leermanagementsysteem en het Leerportaal, maar ook de optimalisatie van in- door- en uitstroomprocessen in nauwe samenwerking met de afdeling ICT. Voornoemde projecten zijn afgerond en de resultaten zijn nu in gebruik. Voor HR was 2017 een overgangsjaar waarin de bakens zijn verzet van centrale sturing naar decentrale ondersteuning, met als belangrijk doel de uitvoering van het HR beleid in handen van het zorgmanagement te leggen en daardoor dichter bij de medewerkers. Voornoemde ontwikkelingen worden verder geïmplementeerd in

31 5. Kwaliteit van zorg Het ontwikkelen, implementeren en borgen van kwaliteit en veiligheid van zorg vereist continue aandacht en inspanning. Dit begint uiteraard in het dagelijkse werkproces van de medewerker, die in de relatie met de cliënt of bewoner voortdurend vorm en inhoud geeft aan kwaliteit van zorg. Kwaliteitsgericht werken is nu eenmaal een integraal onderdeel van het dagelijks werken en denken. Het kwaliteitsbeleid is daarnaast onderwerp van gesprek in diverse overlegstructuren. Sinds medio 2016 met het verschijnen van de zgn. zwarte lijst van IGJ i.o. 5 - staat kwaliteit van zorg en kwaliteitsbeleid (weer) hoog op de agenda van menige zorgorganisatie, en ook van Careyn. Voorafgaand hieraan was binnen Careyn de focus vooral gericht op de financiële situatie en de (noodzakelijke) reductie-operatie in de overheadkosten. Het ingezette transitieprogramma in de periode , gericht op gezonde bedrijfsvoering, heeft helaas de aandacht verschoven naar andere onderwerpen dan kwaliteit en veiligheid van zorg. De optimalisatie van processen en financiën is ten koste gegaan van de inzet en deskundigheid van medewerkers en de tijd en aandacht voor de cliënt. Het sturen op kwaliteit is te veel op de achtergrond geraakt. Ook de (te) snelle omschakeling naar professionele sturing, zonder dat de bijbehorende kaders en randvoorwaarden gerealiseerd waren, resulteerde in een situatie waarbij medewerkers geen aanspreekpunt (dichtbij de werkvloer) meer hadden en ontredderd waren. Het mede als gevolg hiervan stijgende verzuim, de dalende medewerkerstevredenheid en het toenemende verloop leidden uiteindelijk tot tekortkomingen in de kwaliteit van zorg. Het proces van continu verbeteren en leren van elkaar kwam daarmee ook niet meer tot stand. Hoewel dit deels ook geconstateerd werd in de interne kwaliteitsaudits, was er geen sprake van structurele aanpassing en verbetering. Dit alles kreeg vooreerst een extra impuls toen de IGJ i.o. haar aandacht expliciet op de intramurale voorzieningen van Careyn richtte. De ingezette verbeteringen (Q3 2016) bleken echter onvoldoende effectief met als gevolg dat de IGJ i.o. Careyn een aanwijzing oplegde. Daarnaast bood VWS de mogelijkheid van de inzet van een zgn. interventieteam; dit aanbod heeft Careyn met beide handen aangepakt. In het interventieteam waren het Ministerie van VWS, de zorgkantoren en (afvaardigingen van) COR en CCR vertegenwoordigd. De Raad van Bestuur sloot hierbij aan. In periodieke bijeenkomsten heeft het interventieteam Careyn bijgestaan in het verbetertraject. Het interventieteam heeft geadviseerd over de in te zetten maatregelen op de middellange termijn. Het interventieteam heeft naast maatregelen op het gebied van de kwaliteit van zorg ook geadviseerd over de organisatiestructuur, het personeel, leiderschap en cultuur. Ook werden er bij externe audits drie kritische tekortkomingen geconstateerd. In 2017 is Careyn dan ook drukdoende geweest met de uitvoering van het plan van aanpak, dat n.a.v. de aanwijzing van IGJ i.o. werd opgesteld. 5 Op deze lijst stonden 150 verpleeghuizen, waaronder Careyn, waar de kwaliteit en de veiligheid van de zorg naar het oordeel van de inspectie in meer of mindere mate te wensen overliet. 31

32 Dit plan van aanpak, met de focus op intramuraal, richtte zich op de vier thema s van de aanwijzing: Cliëntdossier; Deskundigheid en inzet medewerkers; Sturen op kwaliteit en veiligheid; Goed bestuur. Careyn wisselde van bestuursvoorzitter. Er werd een tijdelijk voorzitter Raad van Bestuur aangesteld zodat de Raad van Toezicht op zoek kon naar een opvolger voor de vertrokken voorzitter. Onder leiding van deze tijdelijke voorzitter werd een programmamanager en later een directeur Kwaliteit & Veiligheid a.i. aangesteld. Tevens werd een projectstructuur ingericht met een regieteam op het niveau van regiomanagers, behandelaars en stafmedewerkers en een stuurgroep op directie/rvb niveau, waarmee Careyn de benodigde stappen kon gaan zetten. Er werden specifiek eigenaren benoemd per thema en zo nodig projectgroepen gevormd. Resultaten zijn behaald door het op orde brengen van randvoorwaarden, om zo een duurzame kwaliteitsslag te kunnen maken en borgen. Een aantal tastbare voorbeelden hiervan: Er zijn locatieverantwoordelijken aangesteld, zodat de teams weer een aanspreekpunt dichtbij hebben. Kwaliteitsverpleegkundigen zijn (op elke intramurale locatie) boven formatief aangesteld, zodat zij zich volledig konden richten op het coachen en helpen van de teams om de juiste dingen te doen. Er zijn extra mobiele skillslabs ingericht zodat medewerkers dichtbij hun werkplek trainingen kunnen volgen. Er zijn wijzigingen in managementposities (districtsdirecteuren, Raad van Bestuur, HR, kwaliteit) doorgevoerd. De besturingsfilosofie is gekanteld van financieel gedreven sturing naar waarde gedreven zorgsturing. Ook is een pas op de plaats gemaakt met het verder invoeren van professionele sturing door een aantal taken die niet direct aan de zorg gebonden zijn over te hevelen naar de ondersteunende diensten, zoals bijvoorbeeld HR. De inzet van het VWS-programma Waardigheid & Trots is verder verbreed. De intramurale voorzieningen die op grond van interne en/of externe audits als risico-locatie zijn aangemerkt, hebben allen een coach van W&T, die met de teams werkt aan kwaliteitsverbetering. De gevoelde ontreddering in de organisatie is omgeslagen naar een voorzichtig positieve, proactieve houding. In het kader van het reguliere kwaliteitsbeleid én in het licht van de aanwijzing zijn sinds december 2016 vier rondes met interne audits uitgevoerd: December 2016-januari 2017 (alle locaties) April-mei-juni 2017 (alle locaties) September 2017 (zelfevaluatie door de locaties zelf) November 2017 (steekproef op 8 locaties) 32

33 De resultaten van deze audits zijn telkens in de voortgangsrapportages samengevat die zowel intern (Raad van Bestuur, Raad van Toezicht, e.d.) als extern (IGJ i.o.) zijn gedeeld. De conclusie van deze voortgangsrapportages was zowel halverwege 2017 als in het laatste kwartaal van 2017 dat er weliswaar veel werk is verzet, maar dat het benodigde eindresultaat op de vier thema s van de aanwijzing nog niet is bereikt. Op 1 juni 2017 startte de huidige voorzitter van de Raad van Bestuur, de heer drs. M.W. Meerdink, zijn werkzaamheden. Medio 2017 toetste de externe auditor Kiwa in het kader van de ISO-certificering de drie kritische tekortkomingen die in de eerdere externe audit waren geconstateerd. Op dat moment concludeerden de Kiwa auditors dat de specifieke gecreëerde projectstructuur voor de aanpak van het programma Kwaliteit & Veiligheid voldoende vertrouwen geeft dat continu verbetering tot stand komt. In augustus 2017 hebben de inspecteurs van IGJ i.o. zes locaties van Careyn bezocht en vervolgens in september een afsluitend gesprek met de Raad van Bestuur gevoerd. Ondanks aantoonbare verbeteringen, concludeerde de Inspectie dat de kwaliteit nog niet op het gewenste niveau was. Ondanks het vertrouwen in het verbeterprogramma van Careyn, bleek de tijd te kort om op de vier onderdelen van de aanwijzing volledig en structureel te verbeteren. Met andere woorden, Careyn heeft van de IGJ i.o. meer tijd gekregen om de nog niet geheel als opgevolgd aan te merken punten uit de aanwijzing op orde te brengen: de onderwerpen Cliëntendossiers en Overdracht moeten op 1 april 2018 zijn afgerond (hetgeen inmiddels is gerealiseerd) en de overige onderdelen op 7 november Bij de in november 2017 uitgevoerde externe audit in het kader van de ISO-certificering constateerde Kiwa een aantal sterke punten en vijf tekortkomingen, waarvan één kritische tekortkoming. Dit betreft het kwaliteitssysteem: Careyn heeft onvoldoende aantoonbaar kunnen maken dat het kwaliteitssysteem in zijn opzet, invoer en onderhoud op structurele en doeltreffende wijze tot continue verbeteringen leidt. Deze bevindingen bevestigen de eerdere constateringen van de IGJ i.o. en de resultaten van de interne audits. De met Kiwa afgesproken verbetermaatregelen t.a.v. de tekortkomingen en de kritische tekortkoming zijn in grote mate onderdeel van het Plan van aanpak Kwaliteit en Veiligheid dat opgesteld is naar aanleiding van de aanwijzing van de IGJ i.o.. De door KIWA geconstateerde tekortkomingen zijn inmiddels opgevolgd. In 2018 zet Careyn alle zeilen bij om zowel op het gebied van kwaliteit van zorg als ook financiën duurzaam gezond te worden. 33

34 6. Bestuur en Toezicht 6.1 Raad van Bestuur De Raad van Bestuur verricht zijn taken op grond van de inhoud van de statuten. Daarnaast vormt het bestuursreglement het richtsnoer voor zijn handelen. Naar de mening van de Raad van Toezicht is er in het verslagjaar geen sprake geweest van belangenverstrengelingen voor de leden van de Raad van Bestuur. Careyn handelt conform de WNT. Per 1 januari 2015 is de WNT-2 in werking getreden. De WNT-2 bepaalt dat topfunctionarissen niet meer mogen verdienen dan 100% van het salaris van een minister. Dat brengt de bezoldigingsnorm voor topfunctionarissen in 2017 op totaal (salaris, fiscaal belaste onkostenvergoedingen en pensioenbijdrage). Met ingang van 1 januari 2017 geldt voor zorginstellingen daarnaast de Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen zorg en jeugdhulp waarin opgenomen staat welke bezoldigingsmaxima er zijn en op welke wijze de indeling in klassen plaats dient te vinden. In het kader van de honorering van bestuur en toezicht en de jaarrekening 2017 heeft de Raad van Toezicht voor 2017 vastgesteld welke bezoldigingsklasse van toepassing is voor de leden van de Raad van Bestuur van Careyn. Voor Careyn is gegeven de combinatie van de score op drie organisatiekarakteristieken en de omzetcategorie klasse V van toepassing. Het bezoldigingsmaximum bedraagt hiermee Voor de bezoldiging van mevrouw drs. S. Spek is het overgangsrecht vanuit de WNT-1 van toepassing (vier jaar bestaande bezoldiging ongewijzigd, daarna in drie jaar afbouw naar de norm). In dit licht heeft de Raad van Toezicht tevens vastgesteld dat de bezoldiging van de Raad van Bestuur voor 2017 nominaal wordt bevroren op het niveau van De overige bestuurders zijn in 2017 conform de WNT-2 bezoldigd. De bezoldiging van de Raad van Bestuur en Raad van Toezicht in 2017 staat vermeld in het financieel verslag (onderdeel van dit document). Normen voor goed bestuur Voor een goed functioneren van de organisatie zijn, naast het realiseren van een goede kwaliteit van zorg, professioneel bestuur en toezicht van groot belang. De regels voor goed bestuur en toezicht voor zorginstellingen zijn vastgelegd in de Zorgbrede Governancecode (ZGC). Naast de verplichting vanuit het Actiz-lidmaatschap om deze code na te leven is het ook de ambitie van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht om, vanuit de eigen verantwoordelijkheid, goed bestuur en toezicht voortdurend dienstbaar te laten zijn aan het realiseren van verantwoorde zorg. De Raad van Bestuur kende ultimo 2017 de volgende samenstelling: Naam Bestuursfunctie Nevenfunctie De heer drs. M.W. Meerdink Voorzitter Raad van Bestuur per 1 juni 2017 Lid/voorzitter cliëntenraad t Jagthuis (onderdeel Innoforte) Lid ING Adviesraad Zorg 34

35 Mevrouw drs. S. Spek heeft Careyn per 1 april 2017 te verlaten. De functie van CFO is vanaf 1 mei tot 1 november 2017 ad interim ingevuld door de heer drs. J.H. Möhlmann. De Raad van Toezicht heeft hiermee de continuïteit in het bestuur geborgd. Met het aantreden van de heer drs. M.W. Meerdink als vaste bestuursvoorzitter per 1 juni 2017 vertrok de interim bestuursvoorzitter de heer H. Luik MHA. Direct daarna is ook de werving en selectie van de vaste CFO gestart. Dit heeft geresulteerd in de benoeming van de heer G.C. van de Logt RA per 1 februari Wet Bestuur en Toezicht Sinds 2013 is in de Wet Bestuur en Toezicht het wettelijk streefcijfer voor een evenwichtige man-vrouwverdeling in de top van ondernemingen van kracht. In 2017 heeft het kabinet de werkingsduur van dit wettelijk streefcijfer verlengd tot 1 januari 2020 aangezien het streefcijfer nog niet was gerealiseerd. Ten aanzien van de Raad van Bestuur voldeed Careyn aan het begin van 2017 aan het wettelijk streefcijfer; met het vertrek van de CFO was dit niet meer het geval. In de werving voor de nieuwe bestuursvoorzitter en de CFO is dit expliciet meegenomen; in beide gevallen is op grond van kwaliteiten, competenties en ervaring gekozen voor een man. Ten aanzien van de Raad van Toezicht voldeed en voldoet Careyn aan het wettelijk streefcijfer; ultimo 2017 was de manvrouwverdeling gelijkelijk verdeeld (50%-50%). 6.2 Raad van Toezicht De Raad van Toezicht kende op 31 december 2017 in totaal zeven leden en was gedurende 2017 als volgt samengesteld: Mevrouw drs. G.T.C. Bonhof (1954) Voorzitter Per 1 juli 2016 (1e termijn t/m 30 juni 2020) Voorzitter College Perinatale Zorg Voorzitter monitoringscommissie Governance Code Voortgezet Onderwijs Lid Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs; adviseert het kabinet over doelmatig Hoger onderwijsaanbod en de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt Lid van het Topteam Sport; adviseert de minister van VWS over de Kennis en Innovatie Agenda Toezichthouder Kennisnet: ICT-partner voor het Onderwijs Voorzitter Maatschappelijke Adviesraad FC Utrecht De heer drs. H. Feenstra (1954) Vicevoorzitter Per 26 maart 2014 (1e termijn t/m 25 maart 2018) Voorzitter Raad van Bestuur Martini Ziekenhuis Groningen Lid bestuur ING Adviesraad Gezondheidszorg Lid bestuur STZ, portefeuille Zorginnovatie Lid Raad van Toezicht Fa-med De heer drs. E. Klunder (1963) Per 20 september 2017 (1 e termijn t/m 19 september 2021) Voorzitter auditcommissie Financiën en Vastgoed 35

36 Voorzitter Raad van Bestuur Dimence groep Voorzitter bestuur vereniging Zorg en Innovatie in Salland en Omstreken Lid Raad van Advies Zorgkantoor Zwolle Lid van de Raad van Advies van het Zorgkantoor Midden-IJssel Lid van de Commissie Financiering & Bekostiging van GGZ Nederland Lid van de Adviescommissie Care van de NZa Lid van de Vereniging van Eigenaren Parkmanagement Rielerenk Lid van het bestuur van de Stichting Psychologische Vervolg Opleidingen Lid van de Raad van Toezicht en tevens voorzitter van de auditcommissie van de Ambelt, een onderwijsinstelling voor speciaal basisonderwijs en speciaal voortgezet onderwijs Mevrouw drs. M.Y. Linthorst (1952) Per (Afgetreden per 3 september 2017) Voorzitter auditcommissie Zorg en Kwaliteit Interim beleidsadviseur en projectmanager Fellow bij de Wiardi Beckman Stichting, wetenschappelijk Bureau van de PvdA Voorzitter Raad van Toezicht Jeugdbescherming Regio Amsterdam Mevrouw mr. M.H.D.B. Schutjens (1961) Per 14 april 2017 (1 e termijn t/m 13 april 2021) Lid auditcommissie Zorg & Kwaliteit Juridisch adviseur en eigenaar/partner Schutjens & De Bruin Deeltijd Universitair Hoofddocent UU (Beta faculteit, Farmaceutische wetenschappen) Vicevoorzitter Raad van Toezicht de Zorgboog (Helmond e.o.) Lid Raad van Toezicht Instituut Verbeeten (Tilburg) De heer prof. dr. J.C.M. van Sonderen (1955) Per 17 september 2010 (Afgetreden per 31 augustus 2017) Voorzitter auditcommissie Financiën en Vastgoed Belastingadviseur maatschap PKF Wallast Hoogleraar juridische faculteit Erasmus Universiteit Rotterdam Bestuurder van de Stichting Fiscaal Recht Erasmus Universiteit Rotterdam Bestuurder en docent van de Stichting Europese Fiscale Studies Bestuurder van Post Academisch Onderwijs Belastingwetenschap Bestuurder van de Stichting Ondernemersbelangen Rotterdam Voorzitter van de Raad van Commissarissen Stichting Vidomes Redacteur van Rechtspersonen (Uitgeverij Kluwer B.V.) De heer drs. M.B.P.M. Visser (1960) Per 26 maart 2014 (1e termijn t/m 25 maart 2018) Lid auditcommissie Financiën & Vastgoed Lid Raad van Bestuur Jeroen Bosch Ziekenhuis Bestuurslid Stichting Ondersteuning Ziekenhuiszorg Bestuurslid Stichting Trombosedienst Bestuurslid Sport Medisch Centrum Bestuurslid Stichting Godshuizen Bestuurslid Coöperatie Zanob UA Lid Raad van Commissarissen CV Willemspoort 36

37 Mevrouw dr. Y. Witman (1958) Per 25 juni 2014 (1e termijn t/m 24 juni 2018) Voorzitter auditcommissie Zorg en Kwaliteit (per 3 september 2017) Organisatieadviseur Lid Raad van Toezicht Siza Lid bestuur Stichting Het Dorp In het rooster van aftreden is het uitgangspunt een benoemingstermijn van twee maal vier jaar. In het verslagjaar hebben er geen herbenoemingen conform het rooster van aftreden plaatsgevonden. Evenwel zijn er in het verslagjaar twee nieuwe toezichthouders benoemd: in april mevrouw mr. M.H.D.B. Schutjens vanwege het vertrek van mevrouw mr. J.C.J. van Craaikamp (31 december 2016, vanwege het bereiken van maximale benoemingstermijn) en de heer drs. E. Klunder (vanwege het tussentijdse aftreden van de heer prof. dr. J.C.M. van Sonderen, op grond van persoonlijke overwegingen). Tevens is de werving gestart van een nieuw lid op voordracht van de CCR (vanwege het tussentijdse aftreden van mevrouw drs. M.Y. Linthorst, op grond van persoonlijke overwegingen). Hierbij is het profiel gecombineerd met zorginhoudelijke deskundigheid. Dit resulteert in 2018 in de benoeming van dhr. prof. dr. R.J. van Marum (per 1 februari jl.). In de statuten van Careyn staan criteria voor onverenigbaarheid van functies; deze criteria borgen de onafhankelijkheid bij werving van nieuwe leden. Bovendien is het profiel van de Raad van Toezicht zodanig opgesteld dat er sprake is van een evenwichtige verdeling naar deskundigheden en relevant geachte maatschappelijke disciplines. Ook in 2017 is er nauwlettend toegezien op mogelijke belangenverstrengeling vanwege de hoofd- en/of nevenfuncties van de leden van de Raad van Toezicht. Voor het verslagjaar is belangenverstrengeling vanwege de hoofd- en/of nevenfuncties niet aan de orde geweest Werkwijze Raad van Toezicht De Raad van Toezicht geeft zijn toezicht vorm op basis van de geformuleerde toezichtsvisie en het vastgestelde toezichtsplan Het hierin opgenomen toetsingskader geeft de ijkpunten waarlangs de Raad zijn toezicht op Careyn uitoefent. Naast de vergaderingen van de Raad van Toezicht, werkt de raad met de Auditcommissie Financiën & Vastgoed, de Auditcommissie Zorg & Kwaliteit en de Remuneratiecommissie. De agenda wordt door de voorzitter Raad van Bestuur en de bestuurssecretaris voorbereid en in overleg met de voorzitter Raad van Toezicht vastgesteld. De Raad van Toezicht heeft ook in 2017 vanwege de aanwijzing van de IGJ i.o. haar toezichthoudende rol geïntensiveerd. Aan de hand van de zelfevaluatie eind 2016 en het toezichtsplan heeft de Raad van Toezicht diverse maatregelen genomen om (tijdelijk) dichter op de organisatie het toezicht uit te oefenen Vergaderingen De Raad van Toezicht vergaderde in 2017 veertien keer (dertien keer fysiek en een keer telefonisch; dertien keer in aanwezigheid van de Raad van Bestuur en een keer zonder Raad van Bestuur). De reguliere vergaderingen worden in 2017 standaard voorafgegaan door een besloten deel buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur. 37

38 De belangrijkste onderwerpen van overleg met de Raad van Bestuur waren: Kwaliteit van zorg en de aanwijzing van de IGJ i.o. (incl. focus ook op risicoanalyse en scenario s); Besturing van de organisatie; Strategische heroriëntatie en ontwikkeling; HR-onderwerpen zoals verzuim, personele bezetting, medewerkerstevredenheid enz.; Ontwikkeling van het financiële resultaat in relatie tot de begroting gedurende het jaar; Onderwerpen rondom de planning en control-cyclus, zoals de begroting, treasuryjaarplan, de financiële rapportages, de jaarrekening, het accountantsverslag 2016 en de managementletter 2017 van de externe accountant en de financiële meerjarenraming; Statutair voorgeschreven onderwerpen zoals aan- en verkoop van grond en onroerend goed; Samenstelling, taakverdeling, kwaliteit en continuïteit van het bestuur. In het licht van de aanwijzing van de IGJ i.o. en de inzet van het door VWS geïnitieerde interventieteam heeft ook diverse malen overleg tussen de voorzitter van de Raad van Toezicht en de voorzitter van het interventieteam plaatsgevonden. Daarnaast heeft een maal een gezamenlijk overleg tussen Raad van Toezicht en interventieteam plaatsgevonden. Met externe begeleiding heeft de Raad van Toezicht in november 2016 het eigen functioneren grondig geëvalueerd en heeft benoemd op welke manieren het toezicht verbeterd en geïntensiveerd moest worden. De volgende zaken zijn daarbij direct opgepakt en hebben in 2017 zijn beslag gekregen: Maandelijks overleg tussen Raad van Bestuur en voorzitter en vicevoorzitter Raad van Toezicht; Raad van Toezicht-leden sluiten aan bij interne kwaliteitsaudits (als individuele waarnemer) en delen de bevindingen met de voltallige Raad van Toezicht; Integratie van het kwaliteitsperspectief met het financiële perspectief door de bezetting van de auditcommissies (kruislings) uit te breiden; Intensivering van het overleg met COR en CCR met vaste afvaardiging vanuit de Raad van Toezicht; Periodieke beoordeling van de benodigde kwaliteiten en competenties Raad van Toezicht; overleg met strategisch coach Waardigheid & Trots en voorzitter van door VWS geïnitieerde interventieteam (tweemaal); Periodiek overleg tussen de voorzitter Raad van Toezicht en de voorzitter Interventieteam; Overleg tussen de Raad van Toezicht en de voorzitter van het Interventieteam (tweemaal); Vervanging Raad van Bestuur (met tempo) voor een nieuwe voorzitter van de Raad van Bestuur met kennis van en ervaring in de ouderenzorg/langdurige zorg en ervaring met besturen van grote organisaties; Opstellen toezicht plan

39 6.2.3 Commissies De auditcommissie Zorg & Kwaliteit is in 2017 viermaal bijeen geweest. De commissie heeft zich nadrukkelijk beziggehouden met het toezicht op de kwaliteit van zorg en het IGJ-traject (de eerste en tweede aanwijzing van de IGJ i.o. en het Plan van Aanpak incl. de besturing van het kwaliteitsprogramma). Leden van de AC Z&K, samen met de (vice)voorzitter van de Raad van Toezicht, hebben het bestuur in 2017 wederom meermaals vergezeld bij het overleg met de IGJ i.o.. Daarnaast heeft de AC Z&K de volgende onderwerpen aan de orde gehad: kwaliteitskader verpleeghuiszorg, inrichting cliënttevredenheidsmetingen, dashboard kwaliteit en calamiteiten onderzoek (beoordeling en analyse van casuïstiek). De leden van de AC Z&K hebben meegelopen met een interne kwaliteitsaudit; dit heeft waardevolle inzichten voor het werk van de commissie opgeleverd. Om de integratie van kwaliteit en financiën ook op het niveau van het toezicht te bevorderen is in 2017 een lid van de AC F&V toegetreden tot de AC Z&K en vice versa (n.a.v. de zelfevaluatie). De auditcommissie Financiën & Vastgoed is in 2017 zevenmaal in vergadering bijeen geweest. Hierbij ging een belangrijk deel van de aandacht uit naar de financiële stand van zaken van het concern in algemene zin en gedurende het verslagjaar, de jaarrekening 2016, de begroting 2018 en de meerjarenraming. Bij de besprekingen van de jaarrekening en het accountantsverslag 2016, het controleplan 2017 en de managementletter 2017 waren de accountants van PwC bij de commissievergadering aanwezig. De AC F&V heeft voorts aan de orde gehad: de analyse van evt. aanvullende maatregelen van de IGJ i.o. en de mogelijke (financiële en andere) effecten hiervan op de organisatie alsmede de te nemen beheersingsmaatregelen. De remuneratiecommissie is in 2017 meerdere malen bijeen geweest i.v.m. de werving van de voorzitter Raad van Bestuur en de CFO (interim en vast), de werving van toezichthouders en vanwege het maandelijks overleg met de Raad van Bestuur Overleg met interne stakeholders De Raad van Toezicht heeft in 2017 het overleg met de COR en de CCR geïntensiveerd; daarbij waren de kwaliteit van zorg en de besturing van de organisatie belangrijke onderwerpen. Eind 2016 heeft de Raad van Toezicht (op grond van de zelfevaluatie) besloten om deze overleggen met een vaste samenstelling vanuit de Raad van Toezicht te voeren en in aanwezigheid van de voltallige Raad van Bestuur, om zo ook een bestendig en continu gesprek te kunnen voeren Externe accountant Naast het overleg met de AC F&V is de externe accountant in de mei-vergadering aangesloten bij de Raad van Toezicht om een toelichting op het jaarwerk en het accountantsverslag te verschaffen. Tevens was de accountant aanwezig bij de decembervergadering waarin de managementletter 2017 werd besproken. 39

40 6.2.6 Bezoldiging Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft besloten de bezoldigingspercentages voor de Raad van Toezicht voor 2017 ongewijzigd te laten t.o.v en vast te stellen op maximaal 5% (leden) respectievelijk maximaal 7,5% (voorzitter). Binnen de WNT-2 zijn de percentages voor bezoldiging van de toezichthouders verhoogd naar maximaal 10% (lid) en 15% (voorzitter). Op basis van het geldende bezoldigingsmaximum was er de mogelijkheid om de hoogte van de bezoldiging van de Raad van Toezicht voor 2017 aan te passen. De Raad van Toezicht heeft echter besloten om de bezoldiging van de Raad van Toezicht ongewijzigd t.o.v vast te stellen: (1) Voorzitter Raad van Toezicht: 75% toeslag ,= (2) Vicevoorzitter Raad van Toezicht en voorzitter commissie: 50% toeslag ,= (3) Leden commissies: 25% toeslag 8.750,= (4) Leden Raad van Toezicht: basisbedrag 7.000,= Reglementen De Raad van Toezicht kent de volgende reglementen: Reglement Raad van Toezicht Reglement Auditcommissie Financiën & Vastgoed Reglement Auditcommissie Zorg & Kwaliteit Reglement Remuneratiecommissie De reglementen zijn begin 2011 vastgesteld door de Raad van Toezicht. 40

41 7. Medezeggenschap 7.1 COR Met onder meer een wisselende bezetting van de Raad van Bestuur en een aanwijzing van de IGJ i.o., is het ook voor de medezeggenschap is 2017 een turbulent jaar geweest Kwaliteit heeft met name in de ondernemingsraad Zorg & Welzijn veel aandacht gekregen. De COR heeft op hoofdlijnen de ontwikkelingen gevolgd. Overzicht adviesaanvragen Adviesaanvraag afwijking inrichtingsplan Control Adviesaanvraag pilot Hart van het Huis Adviesaanvraag benoeming lid Raad van Toezicht Adviesaanvraag benoeming lid Raad van Toezicht Adviesaanvraag aanstelling CFO a.i. Adviesaanvraag reductie extramurale administratief medewerkers Adviesaanvraag verlenging contracten Districtondersteuners Adviesaanvraag Voedingsassistenten Adviesaanvraag aanstelling CEO Adviesaanvraag aanstelling CFO Adviesaanvraag reorganisatieplan control en administraties Adviesaanvraag reorganisatieplan HR Adviesaanvraag reorganisatieplan Concerncontrol & Bestuur/managementondersteuning Adviesaanvraag reorganisatieplan Servicebureau Adviesaanvraag inrichtingsplannen districten Adviesaanvraag vervreemding kraamzorg Adviesaanvraag FWG Positief advies Positief advies voor de pilot Positief advies Positief advies Positief advies Uitgesteld Positief advies Advies per onderdeel Positief advies Positief advies Advies Advies Advies Negatief advies Advies Advies Advies Overzicht instemmingsaanvragen Instemmingverzoek subsidieregeling praktijkleren Instemmingverzoek kwaliteitsregister Instemmingsverzoek VRH-beleid Instemmingsverzoek Scholingsplan Instemmingsverzoek klachtenregeling medewerkers Instemmingsverzoek klokkenluidersregeling Instemmingsverzoek personeelsdossier Instemmingsverzoek pilot verzuim ZHE Instemmingsverzoek pilot verzuim US Instemmingsverzoek aannamebeleid Instemmingsverzoek VOG-beleid Instemmingsverzoek uitbreiding vaccinatiebeleid Ingestemd Ingestemd Ingestemd Niet ingestemd Ingestemd Ingestemd Ingestemd Ingestemd Ingestemd Ingestemd Ingestemd Ingestemd 41

42 Overzicht initiatief en overeenstemmingsverzoek Initiatief gratificatie pensionering Overeenstemming kader decentrale werktijden Overeenstemming met de Raad van Bestuur bereikt Overeenstemming bereikt De COR heeft, zoals ook de voorgaande jaren gebruikelijk, de aanvragen samen met de ondernemingsraden Services en Ondersteunende Bedrijven, Zorg & Welzijn en Kraamzorg behandeld. De COR heeft naar aanleiding van de advies- en instemmingsaanvragen op- en aanmerkingen gemaakt en aanvullingen aangedragen. De reacties van de COR zijn in overlegvergaderingen besproken. Tijdens de besprekingen zijn ook afspraken gemaakt tussen de COR en de WOR-bestuurder. De COR heeft negatief geadviseerd op de adviesaanvraag reorganisatie servicebureau, maar heeft de Raad van Bestuur wel ontslagen van de dertig dagen wachttijd, die daar oorspronkelijk aan verbonden is, alvorens de organisatie door kan gaan met de uitvoering van de plannen. De COR heeft niet ingestemd met de volgende instemmingaanvraag: Instemmingverzoek Scholingsplan 2017, omdat de aanvraag erg laat werd ontvangen. De verplichte scholingen worden uitgevoerd. 7.2 CCR Vergaderingen/overleggen Er vonden in 2017 zes overlegvergaderingen met de bestuurder plaats. Daarnaast waren er vijf eigen vergaderingen (zonder de bestuurder). Op 30 maart 2017 en 15 november 2017 vond een bijeenkomst plaats van een vertegenwoordiging van de CCR met een vertegenwoordiging van de Raad van Toezicht en de voorzitter van de Raad van Bestuur. De financiële commissie kwam een aantal keren bij elkaar om met de CFO en/of de controller te overleggen over de jaarrekening 2016, de financiële rapportages 2017 en de begroting voor Adviezen CCR: Op verzoek van de Raad van Bestuur zijn over de volgende onderwerpen adviezen gegeven: Klachtenregeling Klantportaal Zorgovereenkomsten Aanpassing begroting 2017 MIC procedure 42

43 Jaarrekening 2016 Benoeming CEO Cliënttevredenheid In- en exclusiecriteria MIC extramuraal Benoeming lid Raad van Toezicht, dhr. Klunder Digitale toegang zorg thuis Benoeming CFO Klachtenregeling Bo gezondheidszorg Naar een nieuw Careyn Vervreemding Kraamzorg Voorlopige begroting 2018 Over bovengenoemde onderwerpen heeft de CCR, al dan niet na wijzigingen, een positief advies uitgebracht. Daarnaast is in 2017 een voorlopig positief advies gegeven over de calamiteitenprocedure. Besproken (beleids)onderwerpen Het belangrijkste onderwerp was ook dit jaar natuurlijk de aanwijzing van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting (IGJ i.o.) en de daaruit voortvloeiende acties zoals het Plan van Aanpak Kwaliteit en Veiligheid. Andere onderwerpen waren: 1. Schoonmaakwerkzaamheden GOM 2. Eten & Drinken 3. Zorg Thuis 4. Ziekteverzuimbeleid 5. Personeelstekorten 6. Voedingsassistenten 7. Kwaliteitskader verpleeghuiszorg Deelname in Careyn Werkgroepen Interventieteam Werkgroep digitale toegang Werkgroep Eten & Drinken Onkostenvergoedingen en ondersteuning De leden van de CCR krijgen jaarlijks een onkostenvergoeding. Daarnaast kunnen zij kosten voor eigen vervoer of openbaar vervoer declareren. De raad heeft een eigen budget. De Centrale Cliëntenraad wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris. 43

44 7.3 VVAR & PAR De VVAR (Verpleegkundige en Verzorgende Advies Raad) De VVAR heeft in 2017 een bijdrage geleverd aan onder meer de volgende onderwerpen: De ontwikkeling van het beroepsprofiel van zowel de verpleegkundigen als de verzorgenden; De positie en de functieomschrijving van de kwaliteitsverpleegkundige; De werkdruk van de verpleegkundigen en verzorgenden en kwaliteit van zorg; Het borgen van voorbehouden en risicovolle handelingen (VRH); Het bepalen van het gewenste deskundigheidsniveau per verpleegkundige handeling; De scholing van verpleegkundigen en verzorgenden in brede zin; De rapportages over activiteiten in het kader Waardigheid & Trots; De calamiteitenprocedure; De MIC-procedure extramuraal; De oprichting en vormgeving van de Professionele Advies Raad (PAR); De checklist mondzorg extramuraal in NEDAP; Het bijstellen van het beleid m.b.t. medicatievoorschrift van de arts in het EZD en FARMED; Het beleid inzake het verwisselen van een externe katheter. De VVAR is in maal bijeen geweest. Tevens heeft een aantal malen overleg plaatsgevonden met de Raad van Bestuur en met de directie Kwaliteit en Veiligheid. PAR: Professionele Advies Raad Met het motto De stem van de professional gaat duidelijk klinken werd in september bekend dat een Professionele Advies Raad (PAR) binnen Careyn opgezet wordt. Het leveren van Goede Zorg vinden we immers het meest belangrijk. Goede Zorg komt tot stand in de relatie tussen cliënt en professional. Een mensgerichte relatie die gebaseerd is op vertrouwen en waarin de individuele zorgbehoefte centraal staat. Het spreekt voor zich dat we dit met elkaar zo goed mogelijk willen organiseren, begeleiden en volgen. Zodat we die kwaliteit van zorg, dat vertrouwen, dag in dag uit waar kunnen maken. Centraal in die ambitie staat de dialoog met de zorgprofessional in een zo breed mogelijk multidisciplinair veld binnen Careyn; en.een dialoog op alle niveaus binnen de organisatie. Overleg, uitwisseling van ervaringen, van kennis en ideeën, adviezen; niet alleen aangaande die kwaliteit van zorg maar ook als het gaat om verbeteringen, innovaties, onderzoek, enz. Beroepseer en -trots spelen hier, zo blijkt, terecht een grote rol; wellicht is dat de motor. Vervolgens, middels deze PAR, van betekenis kunnen zijn, draagt - zo blijkt - niet alleen bij aan de kwaliteit van zorg maar maakt ook dat werken binnen Careyn meer voldoening geeft. Daarbij benadrukt de Raad van Bestuur het gegeven dat in alle lagen van de organisatie de stem van de professional gehoord wordt. 44

45 In een bijeenkomst op 13 september 2017, bedoeld als verkenning voor een PAR, is de Raad van Bestuur in gesprek gegaan met een brede multidisciplinaire vertegenwoordiging van de VVT-professionals van Careyn. Vertegenwoordigd waren onder meer specialisten ouderengeneeskunde, (wijk)verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten, psychologen, ergotherapeuten, fysiotherapeuten en de Verpleegkundigen & Verzorgenden Adviesraad (VVAR). Alle aanwezigen waren het direct eens over het belang van de professionele stem in de bestuur- en besluitvormingsprocessen, zowel op centraal (Careyn-breed) als decentraal (districten) niveau. Als middel werd een structureel overleg tussen de Raad van Bestuur en een Professionele Adviesraad (PAR) genoemd. De PAR die de (para)medici, verpleegkundigen en verzorgenden vertegenwoordigt. De deelnemers aan die bijeenkomst hebben direct verkend hoe zo n PAR er dan uit zou zien, welke thema s en onderwerpen aan bod zouden moeten komen, hoe de samenstelling van de PAR zich kan verhouden tot VVAR en andere medezeggenschapsorganen. Het oprichten en de invulling van de PAR werd in opvolgende bijeenkomsten verder opgepakt. Met als streven met een PAR van start te gaan in het eerste kwartaal van Belangrijk extra aspect is dat met de instelling van een PAR Careyn ook tegemoetkomt aan de eisen van het Kwaliteitskader voor de verpleeghuiszorg en andere (toekomstige) kwaliteitskaders. 45

46 8. Financieel beleid en risico s 8.1 Financieel beleid Ook op financieel gebied waren er in 2017 de nodige uitdagingen. De financiële uitgangspositie van Careyn voor 2017 bleek al snel minder positief dan was aangenomen op grond van het businessplan Dit betrof met name het hogere ziekteverzuim, de daarmee samenhangende lagere productiviteit en de grotere inzet van personeel-niet-inloondienst; dit heeft de financiële performance van Careyn in 2017 negatief beïnvloed. Ook hier was de aanwijzing van de IGJ i.o. en de hieruit voortvloeiende aandacht in de media van invloed; vooral waar het ging om het aantrekken en behouden van voldoende en deskundig personeel. Het financiële resultaat 2017 laat zien dat het opgestelde businessplan en de vastgestelde financieringsratio s voor 2018 niet meer realistisch bleken. In 2017 voldoet Careyn aan de financieringsratio s Met de ING bank zijn nieuwe afspraken gemaakt over de voorwaarden van de bancaire financiering. De bank heeft aangeven dat de nieuwe ratio s hierbij worden gebaseerd op de forecast zoals door Careyn met de ING bank is besproken, waarin een solvabiliteit wordt genoemd van 18,7% (2018) en 19,9% (2019), en een DSCR van 1,8 (2018) en 1,9 (2019). De bank gebruikt deze forecast met enige headroom voor het bepalen van de nieuwe ratio s. Er wordt een nieuw businessplan gemaakt in nauw overleg met externe stakeholders zoals de bank en met ondersteuning van Business Restructurering Services van PwC. Dit herstelplan (projectnaam Aorta) richt zich overigens niet alleen op financiën. Het programma Kwaliteit & Veiligheid wordt hierin integraal meegenomen. Dit traject is eind 2017 gestart en zal in de loop van 2018 haar beslag krijgen. Samen met Business Restructurering Services van PwC wordt kritisch gekeken naar het rendement van de verschillende onderdelen tot op het niveau van de locatie of het wijkteam. Daarbij worden noodzakelijke procesverbeteringen in kaart gebracht en waar nodig aangescherpt. De Raad van Bestuur zet per 1 januari 2018 in op decentralisatie van verantwoordelijkheden en activiteiten. Dat betekent dat de ondersteuning van het zorgproces zoveel mogelijk in de districten wordt belegd. Zorgproces en ondersteuning in elkaars directe nabijheid; de effectiviteit van veel processen is hierbij gebaat. Daarnaast wordt kritisch gekeken naar product/markt portfolio van Careyn. Keuzes zijn gemaakt. Careyn gaat zich focussen op de zorg voor kwetsbare ouderen en chronisch zieken. Activiteiten die hier niet toe behoren, zoals kraamzorg, worden overgedragen aan een andere partij. Dit zorgt voor de langere termijn voor een meer solide en duurzame financiële positie en vergroot de weerbaarheid van de organisatie. 8.2 Ontwikkeling van de financiële positie Omzet De omzet is in 2017 uitgekomen op 340 mln tegen een omzet van 334 mln in Deze stijging van bijna 2% wordt veroorzaakt door toekenning van extra kwaliteitsgelden voor de intramurale zorg en indexeringen van tarieven. Daar tegenover staat een daling 46

47 van het totale volume: intramuraal door een verdere afbouw van de lichte ZZP. In de thuiszorg wordt de daling ingegeven door een tekort aan beschikbare medewerkers. Dit aspect zal in 2018 naar verwachting ook nog van invloed zijn. Druk op de marktprijzen en het afstoten van bedrijfsonderdelen die niet tot de gekozen business focus van Careyn behoren, zullen verder ook de omzet en het resultaat van Careyn in de komende jaren beïnvloeden Resultaat Het financiële resultaat 2017 is voor Careyn op geconsolideerd niveau uitgekomen op een negatief resultaat van 42K. Het genormaliseerde resultaat (het resultaat minus de geïdentificeerde bijzondere posten) komt uit op 4,1 mln. negatief. Hiervoor zijn enkele aanwijsbare oorzaken te noemen: Een hoger ziekteverzuim dan begroot, Een lagere productiviteit en Hogere kosten personeel-niet-in-loondienst. Daarnaast is er extra personeel ingezet (o.a. kwaliteitsverpleegkundigen en locatieverantwoordelijken) voor de noodzakelijke verbetering van de kwaliteit van de intramurale zorg op grond van de aanwijzing van de IGJ i.o.. Hiervoor heeft Careyn uit de door VWS landelijk beschikbaar gestelde middelen Verbetering Kwaliteit Verpleeghuiszorg ( 100 mln.) eenmalig extra geld ontvangen Vermogenspositie Het groepsvermogen is in 2017 ten opzichte van de vastgestelde jaarrekening 2016 met 2,9 mln. toegenomen tot 32,5 mln. De vermogenstoename is het gevolg van de stelselwijziging groot onderhoud. De solvabiliteit van Careyn is mede door een daling van het balanstotaal gestegen van 13,6% in 2016 naar 17,1% in 2017 (de ING norm voor 2017 is 15%). De DSCR (Debt Service Coverage Ratio) is in 2017 gestegen van 1,6 naar 1,8 (de ING norm voor 2017 is 1,2). Voor de geactualiseerde afspraken met de ING bank wordt verwezen naar hoofdstuk Financieringen en investeringen Het bestaande financieringsarrangement met huisbankier ING is in 2017 niet gewijzigd. Er zijn geen nieuwe vaste leningen aangetrokken en de (vaste) rentetarieven van leningen zijn in 2017 niet gewijzigd. Careyn maakt geen gebruik van afgeleide financiële instrumenten om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen. Van de stand-by kredietfaciliteit van ING ad 15 mln is in 2017 geen gebruik gemaakt. In 2018 zijn met de ING bank nieuwe afspraken gemaakt over de voorwaarden van de bancaire financiering. Voor de geactualiseerde afspraken met de ING bank wordt verwezen naar hoofdstuk 8.1. De liquiditeitspositie van Careyn is afgenomen naar een saldo van 31,6 mln ultimo 2017 o.a. als gevolg van effecten van de nieuwe CAO begin 2017 (ORT nabetaling , éénmalige salarisuitkering 2016 in 2017, verschuiving sociale lasten 13e maand van 2018 naar 2017) en uitgaven in het kader van herstructurering van Careyn. De structureel overtollige liquide middelen worden geplaatst op spaarrekeningen. In 2017 hebben op enkele locaties vastgoedinvesteringen plaatsgevonden zoals de realisatie van Hart van Zuidland en Hart van Rozenburg en renovatie Vinkenoord en Snavelenburg (2017/2018). In 2017 is daarnaast een aantal renovatie- en 47

48 ontwikkelingsprojecten opgestart waarvan de investeringen na 2017 plaatsvinden. De financiering van de investeringen heeft in 2017 met eigen middelen plaats gevonden. 8.3 Risico s en risicomanagement De twee grootste risico s in 2017 betroffen: de kwaliteit van zorg en de financiële situatie Risico s In hoofdstuk 5 van dit verslag is oorzaak en aanleiding m.b.t. de risico s op het gebied van de kwaliteit van zorg reeds toegelicht. De organisatie stelt alles in het werk om de geconstateerde tekortkomingen in de kwaliteit van zorg op te lossen. De verbeteropdracht is groot en complex en vraagt tevens om een cultuuromslag. Tegelijkertijd is er sprake van financiële krapte. Dit gezamenlijk leidt tot de volgende risico s: Een negatieve herbeoordeling van de kwaliteit van zorg door de IGJ i.o. in november 2018 kan verregaande consequenties hebben voor de bedrijfsvoering, continuïteit en (bancaire) financiering van Careyn; Het verzuim onder de medewerkers blijft, ondanks een daling ten opzichte van 2016, te hoog en moet worden verlaagd om een duurzame zorginzet te kunnen waarborgen; De productiviteit moet verder worden verhoogd (meer tijd voor zorg). Dit kan alleen door methodisch anders te werken (minder teamtaken, betere planningen en ondersteuning); Het verkrijgen van voldoende en gekwalificeerd personeel is noodzakelijk, zodat er Goede Zorg kan worden geleverd, de werkdruk niet te hoog wordt en er continuïteit in de teams komt. De genoemde risico s hebben onderling een nauw verband met elkaar en werken in zekere mate naar elkaar ook versterkend. Het doorbreken van deze spiraal is essentieel om een duurzaam gezonde organisatie te laten ontstaan. Op alle fronten wordt hier hard aan gewerkt (project Aorta) Risicomanagement Rapporteren op risico s maakt standaard deel uit van de Planning & Control cyclus van Careyn. In de maandrapportages worden risico s en beheersmaatregelen benoemd. Deze risico s worden behandeld in de reviewgesprekken die plaatsvinden tussen Raad van Bestuur en het management van de verschillende onderdelen. Het eigenaarschap van deze risico s ligt bij het management. Daarnaast stelt Concerncontrol op concernniveau risicoanalyses op. Deze maken onderdeel uit van de reguliere maandrapportages van het concern. Specifieke aandacht is er voor risico s in de opbrengstverantwoording. Door de bedrijfseconomische afhankelijkheid van verschillende financieringsstromen zoals de Wlz, Zorgverzekeringswet en de WMO is de complexiteit van en het risico in de opbrengstverantwoording sterk toegenomen. 48

49 In 2015 is Careyn daarom gestart met uitgebreide risicoanalyses per financieringsstroom (i.c. Wlz, Zvw, geriatrische revalidatiezorg, MSVT, etc.). Op basis van de gesignaleerde risico s zijn beheersmaatregelen benoemd. Dit is de input voor het controleplan van de afdeling Interne Controle, op basis waarvan zij de werking van de beheersmaatregelen toetst. 49

50 9. Blik op de toekomst 2018 staat in het teken van Careyn weer gezond maken en op koers krijgen. Het gaat om focus, samenwerken, handelen en professionaliseren. Belangrijke pijlers in onze strategie: Focus op oud en kwetsbaar en afscheid nemen van de onderdelen die daar niet bij passen, c.q. die dan elders beter op hun plek zijn; fors decentraliseren om veel dichter bij de basis te kunnen organiseren; het weer naar voren halen van het professioneel geluid en van zorginhoud; gezond worden: o Goede Zorg: kwaliteit en veiligheid van zorg als vanzelfsprekende basis; o Plezier in je werk: tevreden en gemotiveerde medewerkers; o Gezond bedrijf: (financieel) gezonde bedrijfsvoering; zorginhoudelijke koers en innovatie. Vragen die hierbij beantwoord zullen worden: Wat is onze visie op zorg en gezondheid, op leven en ouder worden, op onze plaats in de samenleving? Wat is voor ons professionaliteit en professioneel handelen? Welke toegevoegde waarde willen we bieden, wat mag van ons verwacht worden, wat niet? Waar willen we excelleren, wat kunnen andere partijen het beter? Wie zijn dus onze samenwerkingspartners? Hoe ziet Careyn er over een paar jaar uit? Samen met onze belangrijke partners zullen we hier uitspraken over doen. Want samenwerking is ons antwoord op het omgaan met complexiteit. Het belang van onze cliënten en van de lokale en regionale gemeenschappen stellen wij voorop. Daar willen wij onderdeel van zijn. We zullen bovendien vooral gaan handelen. Niet alleen bespreken, ook afspreken en elkaar er op aanspreken: executiekracht. Het plan maken én uitvoeren. 50

51 Financieel verslag 2017 Stichting Careyn Delft

52 Inhoud Jaarrekening 53 Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december Geconsolideerde resultatenrekening over Geconsolideerd kasstroomoverzicht over Toelichting op de geconsolideerde balans en resultatenrekening 59 Enkelvoudige jaarrekening Balans per 31 december Resultatenrekening over Toelichting op de balans en resultatenrekening 107 Overige gegevens 127 Statutaire regeling inzake de resultaatbestemming 128 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 129 Stichting Careyn, Delft Pagina 52 van 133

53 Jaarrekening Stichting Careyn, Delft Pagina 53 van 133

54 Geconsolideerde jaarrekening Stichting Careyn, Delft Pagina 54 van 133

55 Geconsolideerde balans per 31 december 2017 (na voorgestelde resultaatbestemming) 31 december december 2016 Ref. Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk DBC's/DBC zorgproducten Vorderingen uit hoofde van financieringstekort Debiteuren en overige vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa Groepsvermogen 15. Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen Algemene reserve Aandeel derden Totaal groepsvermogen Voorzieningen Langlopende schulden (nog voor meer dan 1 jaar) Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Overige kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Totaal kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Totaal passiva Stichting Careyn, Delft Pagina 55 van 133

56 Geconsolideerde resultatenrekening over Ref. Bedrijfsopbrengsten Opbrengsten zorgprestaties en maatschappelijke ondersteuning Subsidies (exclusief Wmo en Jeugdwet) Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Personeelskosten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa ( ) Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat ( ) Financiële baten en lasten 29./30. ( ) ( ) Resultaat vóór belastingen ( ) Belastingen 31. ( ) (38.236) Resultaat deelnemingen ( ) Resultaat aandeel derden Resultaat na belastingen (42.037) ( ) Resultaatbestemming Het resultaat is als volgt bestemd: Toevoeging/(onttrekking): Overige bestemmingsreserve (12.580) (12.580) Bestemmingsfonds reserve aanvaardbare kosten ( ) Bestemmingsfonds Jeugdgezondheidszorg Bestemmingsfonds maatschappelijk werk Bestemmingsfonds Lift hospice Breda (56.929) Bestemmingsfonds Hospice Breda Bestemmingsfonds De Ark (11.033) Algemene reserve ( ) ( ) (42.037) ( ) Stichting Careyn, Delft Pagina 56 van 133

57 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over Ref. Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat ( ) Aanpassingen voor: Afschrijvingen op materiële vaste activa Waardeveranderingen van vaste activa 0 ( ) Afschrijvingen op immateriële vaste activa Mutatie aandeel derden Mutatie voorzieningen ( ) Verandering in werkkapitaal: Voorraden Debiteuren en overige vorderingen Vorderingen/schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk -overschot 12. ( ) Onderhanden werk DBC's/DBC zorgproducten Overige kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) (excl. schulden aan banken, behoudens rekening courant-krediet) 18. ( ) ( ) ( ) Totaal kasstroom uit bedrijfsoperaties ( ) Betaalde interest ( ) ( ) Betaalde belastingen ( ) (38.236) Resultaat deelnemingen ( ) ( ) ( ) Totaal kasstroom uit operationele activiteiten ( ) Stichting Careyn, Delft Pagina 57 van 133

58 Ref. Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen immateriële vaste activa 7. ( ) ( ) Investeringen materiële vaste activa 8. ( ) ( ) Desinvesteringen immateriële vaste activa 7. (1) (1) Desinvesteringen materiële vaste activa Afname financiële vaste activa (18.720) Desinvestering overige FVA Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten ( ) ( ) Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie kapitaal 0 (48.314) Mutatie bestemmingsfondsen ( ) Mutatie algemene reserve ( ) Overige mutaties Afname langlopende schulden (nog voor meer dan 1 jaar) 17. ( ) ( ) Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten ( ) ( ) Mutatie geldmiddelen 14. ( ) Het verloop van de geldmiddelen is als volgt: Stand per 1 januari Mutatie boekjaar ( ) Stand per 31 december Stichting Careyn, Delft Pagina 58 van 133

59 Toelichting op de geconsolideerde balans en resultatenrekening 1. Algemene toelichting op grondslagen van waardering en resultaatbepaling 1.1. Algemeen Stichting Careyn is een grote zorg- en dienstenleverancier in Zuid-Holland, Utrecht en Noord-Brabant. Zij levert producten en diensten voor preventie, zorg en behandeling, welzijn en wonen waaruit de klant in iedere levensfase een keuze kan maken. Dit zorg- en dienstenpakket is per regio verschillend. In de ene regio levert Stichting Careyn een compleet pakket van thuiszorg tot intramurale verzorgingshuiszorg en verpleeghuiszorg, in de andere regio levert zij op dit moment alleen thuiszorg of kraamzorg. Daarnaast heeft Stichting Careyn een aantal bedrijven dat ondersteunende diensten levert t.b.v. de zorg en dienstverlening, zoals vastgoed en personeel. Stichting Careyn is door de belastingdienst als Algemeen Nut Beogende Instelling aangemerkt (nr ) Activiteiten De activiteiten van Stichting Careyn bestaan voornamelijk uit: Thuiszorg, Intramurale zorg (verpleging en verzorging), WMO-zorg, Jeugdgezondheidszorg, Kraamzorg en Algemeen maatschappelijk werk Continuïteit Maatschappelijke verantwoordelijkheid De Raad van Bestuur is zich bewust van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid om de zorg voor al haar cliënten en hun dierbaren waardevol te laten zijn en de continuïteit te borgen. Een belangrijke voorwaarde hierbij is de transparantie van Careyn aan haar belanghebbenden. Deze transparantie streeft de Raad van Bestuur nadrukkelijk na middels een open dialoog met directe belanghebbende zoals cliënten en hun naasten, medewerkers, zorgverzekeraars, financiers, beleidsmakers en de Inspectie Jeugd en Gezondheidszorg in oprichting (hierna IGJ i.o.). De Raad van Bestuur erkent dat in het huidige tijdsgewricht veel informatie kanalen worden gehanteerd, waarbij voor de gebruiker niet altijd duidelijk is welke informatie een goede weergave is. Een goede weergave van de positie van Careyn en de transparantie hoe die informatie tot stand gekomen is ontbreekt soms, waardoor de Raad van Bestuur genoodzaakt is extra informatie te verstrekken om eventuele (imago) schade te voorkomen. Deze paragraaf hoopt een belangrijke bijdrage te leveren aan deze transparantie. Continuïteit De Raad van Bestuur van Careyn heeft de jaarrekening 2017 opgesteld op basis van de continuïteitsveronderstelling, maar wijst op de volgende onzekerheden. IGJ-aanwijzing De IGJ i.o. heeft in 2016 vastgesteld dat diverse aspecten op het gebied van de kwaliteit van zorg op diverse intramurale locaties binnen Careyn als groep niet in voldoende mate op orde zijn en heeft uiteindelijk een aanwijzing gegeven d.d. 7 november Die aanwijzing houdt in dat Careyn na eerdere constateringen en onvoldoende voortgang een formele aanwijzing heeft ontvangen tot het invoeren van verbeteringen rond een aantal kerngebieden, namelijk het niet of in onvoldoende mate voldoen aan de normen voor goede (intramurale) zorg op de thema's cliëntdossier, kwaliteit en veiligheid en inzet van personeel. De inspectie concludeert bovendien dat de sturing en controlevoorwaarden binnen Careyn onvoldoende zijn voor het aanbieden van goede zorg. Voor de onderdelen waarvan de status in lijn met de eigen constateringen van de raad van bestuur nog niet voor alle locaties als opgevolgd kan worden aangemerkt is op 7 november 2017 een tweede aanwijzing gegeven. Deze aanwijzing heeft twee termijnen om aan de aanwijzing te voldoen: 1 april 2018 voor het eerste deel van de aanwijzing (verbeteren dossiervoering en het organiseren van voldoende tijd voor rapportage en overdracht) en 7 november 2018 voor het resterende tweede deel van de aanwijzing (inzet en deskundigheid medewerkers, sturing van kwaliteit en veiligheid en goed bestuur). Stichting Careyn, Delft Pagina 59 van 133

60 Belangrijke wijzigingen zijn binnen de Careyn organisatie met betrekking tot de dossiervoering, zorgteamsamenstelling en roostering doorgevoerd. Sinds 1 februari 2018 is de Raad van Bestuur volledig en zijn ten tijde van het verschijnen van deze jaarrekening de vacatures binnen de Raad van Toezicht weer volledig met ter zake deskundige leden ingevuld. Careyn heeft inmiddels haar kwaliteitsmanagementsysteem ingrijpend aangepast waarbij deze voldoet aan de ISO-normering. De inspectie heeft het eerste deel van de nieuwe aanwijzing (verbeteren dossiervoering en het organiseren van voldoende tijd voor rapportage en overdracht) inmiddels beëindigd en op basis van haar onderzoek in april 2018 geconcludeerd dat Careyn aan het eerste deel van de aanwijzing voldoet. De inspectie ziet verdere positieve ontwikkelingen bij Careyn, dit neemt echter niet weg dat de resterende verbeteropdracht onverminderd van belang blijft. Careyn gaat onverminderd, op basis van een gerichte programmaorganisatie ondersteund door externe expertise, door met de uitvoering van haar plan van aanpak voor de verbetering van de kwaliteit van de zorg. De inspectie blijft de verdere voortgang bij Careyn dan ook volgen. De Raad van Bestuur van Careyn en de organisatie krijgen tussentijds beelden terug van IGJ i.o. naast de informatie vanuit haar eigen kwaliteitsmanagementsysteem. Deze inspanningen zijn noodzakelijk om in continuïteit de intramurale zorg aan de cliënten te kunnen en mogen blijven leveren conform de daar aan te stellen eisen en ook om de betaling hiervan door zorgkantoren zeker te blijven stellen en daarmee de continuïteit van Careyn te borgen. Onzekerheid over feitelijke levering van zorg conform de vereisten van bekostigingsregelgeving Onzeker is of de bevindingen van de inspectie gezien zouden moeten worden als een contra-indicatie op de in de bekostigingsregelgeving Wlz opgenomen eisen rond de toetsing van de 'feitelijke levering van zorg' die consequenties zouden kunnen hebben op de bekostiging 2017 en opbrengstverantwoording Wlz over 2017 in de jaarrekening en tot onbekende terugbetalingsverplichtingen zouden kunnen leiden. Gegeven de reeds bekende uitkomsten van materiële controles over 2017 en tweezijdige getekende indiening van de nacalculatieformulieren Wlz van Careyn door de zorgkantoren en Careyn bij de NZa in mei 2018 schat Careyn de kans op nog onvoorziene terugbetalingsverplichtingen op het Wlz budget 2017 laag in. Eventuele verdere terugbetalingsverplichtingen worden niet verwacht en zijn niet opgenomen in de balans per 31 december Voor een nadere toelichting van de onzekerheden in de opbrengstverantwoording wordt verwezen naar de noot in de toelichting op de (geconsolideerde) balans inzake de niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen als ook naar de voorziening voor bekostigingsonzekerheden. De opbrengst Wlz en daarmee samenhangende posten over 2017 in de jaarrekening 2017 zijn bepaald met inachtneming van deze onzekerheden, alsmede met de niet kwantificeerbare onzekerheden inzake de mogelijke impact van inspectiebevindingen op de feitelijke levering van intramurale zorg. 'Materiële onzekerheid omtrent de continuïteit' De noodzakelijke organisatorische aanpassingen en de investeringen in de kwaliteit van zorg hebben druk gelegd op de operationele kasstroom van Careyn, waardoor in mei 2018 de afspraken van de ING bank moesten worden herzien. Om de druk op de operationele kasstroom te verlichten heeft Careyn een gerichte programmaorganisatie ingericht welke, met ondersteuning van externe expertise, de bedrijfsvoering moet verbeteren, waarbij de investeringen in de kwaliteit van zorg gecontinueerd blijven. De verwachte resultaten en de daaraan gerelateerde onzekerheden zijn gepresenteerd aan de ING-bank en hebben geleid tot een herziening van het convenant met de ING welke voldoende ruimte (headroom) biedt om het programma uit te voeren en de bedrijfsvoering te verbeteren. Indien het herstel programma onvoldoende resultaten mocht opleveren wat alsnog zou leiden tot substantiële (omvangrijker dan de beschikbare headroom) gevolgen voor de operationele kasstroom, dan zou dit de financiële positie van Careyn kunnen aantasten. Dit kan mogelijke gevolgen hebben voor het dan niet kunnen naleven van bankconvenanten en opeisbaarheid van bankkredieten. Deze kwestie zou in dat geval kunnen leiden tot discontinuïteit van Careyn. Stichting Careyn, Delft Pagina 60 van 133

61 Conclusie De Raad van Bestuur van Careyn onderkent de in deze paragraaf geschetste materiële onzekerheid, maar gaat uit van continuering van de intramurale zorg en continuïteit van de organisatie. De Raad van Bestuur heeft er vertrouwen in dat de genomen maatregelen en inspanningen zullen leiden tot het wegnemen van de door de IGJ i.o. geconstateerde tekortkomingen. Ook zijn waar mogelijk en nodig bijsturingsmaatregelen genomen om de herziene afspraken met de ING-bank te kunnen realiseren. Derhalve is de jaarrekening 2017 opgesteld op basis van continuïteitsveronderstelling Vestigingsadres, rechtsvorm en inschrijfnummer handelsregister Stichting Careyn is feitelijk gevestigd op 's-gravenlandseweg 290/322, 3125 BK te Schiedam en is ingeschreven bij het handelsregister onder nummer Het postadres is Postbus 900, 3100 AX te Schiedam Groepsverhoudingen Stichting Careyn, statutair gevestigd te Delft, staat aan het hoofd van het concern. De rechtspersonen die hieronder vallen staan nader toegelicht in de paragraaf 'consolidatie' Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat de raad van bestuur oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in de toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft Consolidatie In de consolidatie worden opgenomen de financiële gegevens van Stichting Careyn, haar groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarvoor zij de centrale leiding heeft. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen waarin Stichting Careyn direct of indirect overheersende zeggenschap kan uitoefenen doordat zij beschikt over de meerderheid van de stemrechten of op enig andere wijze de financiële operationele activiteiten kan beheersen. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met potentiële stemrechten die direct kunnen worden uitgeoefend op balansdatum. De groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding heeft, worden voor 100% in de consolidatie betrokken. Het aandeel van derden in het groepsvermogen en in het groepsresultaat wordt afzonderlijk vermeld. Wanneer er sprake is van een belang in een joint venture, dan wordt het desbetreffende belang proportioneel geconsolideerd. Van een joint venture is sprake indien als gevolg van een overeenkomst tot samenwerking de zeggenschap door de deelnemers gezamenlijk wordt uitgeoefend. Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlinge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen worden geëlimineerd. Ongerealiseerde verliezen op intercompany-transacties worden ook geëlimineerd tenzij er sprake is van een bijzondere waardevermindering. Waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen zijn waar nodig gewijzigd overeenkomstig de geldende waarderingsgrondslagen voor de groep. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de stichtingen en vennootschappen die tot de groep behoren opgenomen. Dit betreft de volgende vennootschappen en stichtingen: - Careyn Holding B.V. (100%), te Schiedam - Aveant B.V. (100%), te Utrecht - Stichting Cascade Vastgoed, te Utrecht - Zuwe Zorg B.V. (100%), te Utrecht - Careyn Zuid-Hollandse Eilanden B.V. (100%), te Spijkenisse - Careyn DWO-NWN B.V. (100%), te Schiedam - Careyn Kraamzorg B.V. (100%), te Rijswijk - Geboortecentrum Origine Breda B.V. (50,5%), te Breda - Careyn Gezondheidscentra B.V. (100%), te Schiedam Stichting Careyn, Delft Pagina 61 van 133

62 - Stichting Gezondheidscentrum de Akkers, te Spijkenisse - Careyn Maatschappelijke Dienstverlening B.V. (100%), te Schiedam - Careyn Gezondheid Service B.V. (100%), te Schiedam - DuoZorg Uitzendbureau B.V. (100%), te Gouda In het huidig boekjaar houdt Stichting Careyn geen joint ventures. Voor het gedeelte van de aandelen in Geboortecentrum Origine Breda B.V. dat gehouden wordt door derden is een "aandeel derden" gevormd. De volgende groepsmaatschappij is op 31 december 2017 gefuseerd met Stichting Careyn: - Stichting Gezondheidservice Breda te Breda. De fusie van Stichting Gezondheidservice Breda met Stichting Careyn is financieel in 2017 verwerkt. De financiële gegevens van Stichting Gezondheidservice Breda worden conform de fusieakte van 30 december 2017 met ingang van 1 januari 2017 in de enkelvoudige jaarrekening van Stichting Careyn verantwoord (toename liquiditeit circa 2 miljoen, toename eigen vermogen circa 2,5 miljoen). Het laatste boekjaar van de Stichting Gezondheidservice Breda is geëindigd op 31 december De fusie leidt niet tot aanpassing van de vergelijkende cijfers De fusie is verwerkt volgens de pooling of interest methode Verbonden partijen Als verbonden partij worden aangemerkt alle rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de statutaire bestuursleden en nauwe verwanten zijn verbonden partijen. Van betekenis zijnde transacties met verbonden partijen worden toegelicht voor zover die niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Hiervan wordt toegelicht de aard en de omvang van de transactie en andere informatie die nodig is voor het verschaffen van het inzicht Acquisities en desinvesteringen van groepsmaatschappijen Voor een overzicht van de verkrijgende en verdwijnende partijen wordt verwezen naar noot 1.7 consolidatie. In geval van de acquisities buiten de groep worden de resultaten en de identificeerbare activa en passiva van de overgenomen onderneming opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening vanaf de overnamedatum. De overnamedatum is het moment dat overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend op de betreffende onderneming. De verkrijgingsprijs bestaat uit het geldbedrag of het equivalent hiervan dat is overeengekomen voor de verkrijging van de overgenomen onderneming vermeerderd met eventuele direct toerekenbare kosten. Indien de verkrijgingsprijs hoger is dan het nettobedrag van de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva wordt het meerdere als goodwill geactiveerd onder de immateriële vaste activa. Indien de verkrijgingsprijs lager is dan het nettobedrag van de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva, dan wordt het verschil (negatieve goodwill) als overlopende passiefpost opgenomen. De maatschappijen die in de consolidatie betrokken zijn, blijven in de consolidatie opgenomen tot het moment dat zij worden verkocht dan wel zijn geliquideerd; deconsolidatie vindt plaats op het moment dat de beslissende zeggenschap wordt overgedragen. Stichting Careyn, Delft Pagina 62 van 133

63 1.10. Grondslagen voor het opstellen van het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. De verkrijgingsprijs van verworven groepsmaatschappijen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geld heeft plaatsgevonden. De geldmiddelen die in verworven groepsmaatschappijen aanwezig zijn, zijn op de aankoopprijs in mindering gebracht. Transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt, zijn niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële-leasingcontract zijn voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten. Stichting Careyn, Delft Pagina 63 van 133

64 2. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening 2.1. Algemeen De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi, de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving RJ 655 en Titel 9 BW 2. De grondslagen van waardering en resultaatbepaling voor de geconsolideerde en enkelvoudige jaarrekening zijn gelijk. De jaarrekening is opgesteld in euro's. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. Voor zover niets anders vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen de verkrijgingsprijs. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat er toekomstige economische voordelen naar Stichting Careyn zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. In de balans, de resultatenrekening en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering, resultaatbepaling en presentatie zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaand jaar, met uitzondering van hetgeen onderstaand is vermeld Stelselwijzigingen Stelselwijziging voorziening groot onderhoud Careyn heeft met ingang van 1 januari 2017 een stelselwijziging doorgevoerd in de verwerkingswijze van het groot onderhoud. Met ingang van 1 januari 2017 worden de uitgaven voor groot onderhoud, voorzover sprake is van een investering, via de boekwaarde van het actief verwerkt. De reden voor het doorvoeren van deze stelselwijziging is de wens om beter aan te sluiten op hetgeen in de branche gebruikelijk is, waardoor de vergelijkbaarheid toeneemt. Als gevolg van de stelselwijziging daalt de post voorzieningen (onderdeel voorziening groot onderhoud) en stijgt het eigen vermogen (onderdeel algemene reserve) per 1 januari 2017 met 3,0 miljoen ten opzichte van de stand per 31 december 2016 volgens de vastgestelde jaarrekening De vergelijkende cijfers in de jaarrekening 2017 zijn hierop aangepast. Indien het gewijzigde stelsel reeds in 2016 zou zijn toegepast, zou het resultaat over ,6 miljoen lager zijn dan volgens de vastgestelde jaarrekening Aangezien de aanpassing van de vergelijkende cijfers inzake de materiële vaste activa praktisch niet mogelijk blijkt te zijn, is deze aanpassing niet verwerkt. Aanpassing zou leiden tot een ultimo ,6 miljoen hoger saldo aan materiële vaste activa. Indien de stelselwijziging niet zou zijn doorgevoerd zou het resultaat over ,8 miljoen lager zijn, het eigen vermogen ultimo ,0 miljoen lager en de voorzieningen ultimo ,8 miljoen hoger zijn dan nu in de jaarrekening is verantwoord Schattingswijzigingen Ten aanzien van de bepaling van de voorziening langdurig zieken is een wijziging in de schattingsmethode doorgevoerd. De bepaling van het langdurig verzuim is vanaf 2017 alleen gebaseerd op de inschatting van de terzake deskundige (verzuimarts). In voorgaand boekjaar was de berekening tevens gebaseerd op de inschatting van het langdurig verzuim van de leidinggevende, hetgeen op basis van voortschrijdend inzicht een te voorzichtige inschatting is gebleken. Deze aanpassing heeft in 2017 per saldo tot een bate van 1,8 miljoen geleid. Stichting Careyn, Delft Pagina 64 van 133

65 2.5. Leasing Financiële leasing De stichting leaset een deel van de gebouwen, installaties en inventaris. Hierbij heeft de stichting grotendeels de voor- en nadelen verbonden aan de eigendom van deze activa, echter is de stichting geen juridisch eigenaar. Deze activa worden geactiveerd in de balans bij de aanvang van het leasecontract tegen de reële waarde van het actief of de lagere contante waarde van de minimale leasetermijnen. De te betalen leasetermijnen worden op annuïtaire wijze verdeeld in een aflossings- en een rentecomponent. De leaseverplichtingen worden exclusief de rentecomponent opgenomen onder de langlopende schulden. De rentecomponent wordt gedurende de looptijd van het contract verantwoord in de resultatenrekening met een vast rentepercentage over de gemiddelde resterende aflossingscomponent. De relevante activa worden afgeschreven over de resterende gebruiksduur of, indien korter, de looptijd van het contract Operationele leasing Bij de stichting bestaan leasecontracten waarbij een groot deel van de voor- en nadelen die aan de eigendom verbonden zijn, niet bij de stichting ligt. Deze leasecontracten worden verantwoord als operationele leasing. Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden, rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de resultatenrekening over de looptijd van het contract. Stichting Careyn, Delft Pagina 65 van 133

66 3. Grondslagen voor waardering van activa en passiva 3.1. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen zijn gebaseerd op de verwachte bedrijfsduur van het vast actief Computersoftware Gekochte softwarelicenties worden geactiveerd tegen de verkrijgingsprijs en afgeschreven over de geschatte economische levensduur. Uitgaven samenhangend met onderhoud van softwareprogramma s en uitgaven van onderzoek worden verantwoord in de resultatenrekening Goodwill Goodwill bestaat uit de verkrijgingsprijs van overgenomen ondernemingen vermeerderd met eventuele direct toerekenbare kosten minus het nettobedrag van de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen zijn gebaseerd op de verwachte gebruiksduur van het vast actief. Er is geen rekening gehouden met eventuele restwaarden. Bedrijfsgebouwen en -terreinen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs plus bijkomende kosten of vervaardigingsprijs onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de geschatte toekomstige gebruiksduur. Op bedrijfsterreinen en op vaste activa in ontwikkeling en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. Er wordt rekening gehouden met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht. Voor de vaststelling of voor een materieel vast actief sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt verwezen naar paragraaf 3.4. De vervaardigingsprijs bestaat uit de aanschaffingskosten van grond- en hulpstoffen en kosten die rechtstreeks toerekenbaar zijn aan de vervaardiging inclusief installatiekosten. Ingaande boekjaar 2017 worden de uitgaven voor groot onderhoud, voor zover sprake is van een investering, via de boekwaarde van het actief verwerkt Financiële vaste activa Deelnemingen Deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode (nettovermogenswaarde). Wanneer 20% of meer van de stemrechten uitgebracht kan worden, wordt ervan uitgegaan dat er invloed van betekenis is. Meerderheidsdeelnemingen en overige deelnemingen waar invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op basis van de nettovermogenswaarde. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien in deze situatie de deelnemende rechtspersoon aansprakelijk is voor de schulden van de deelneming wordt een voorziening gevormd. Indien en voor zover de stichting geheel of ten dele instaat voor de schulden van de deelneming respectievelijk het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen (voor deelnemingen waarvoor op acquisitiemoment voor identificeerbare activa en passiva een hogere of lagere waardering geldt dan is opgenomen in haar jaarstukken) is de reële waarde aangehouden. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs of, indien hiertoe aanleiding bestaat, de realiseerbare waarde (zie verder paragraaf "Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa"). Afwaardering vindt plaats ten laste van de resultatenrekening, een eventuele terugname ten gunste van de resultatenrekening. Stichting Careyn, Delft Pagina 66 van 133

67 Overige vorderingen De onder financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen omvatten verstrekte leningen en overige vorderingen, alsmede gekochte leningen die tot het einde van de looptijd zullen worden aangehouden. Deze vorderingen worden initieel gewaardeerd tegen reële waarde. Vervolgens worden deze leningen gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Indien er bij de verstrekking van leningen sprake is van disagio of agio, wordt dit gedurende de looptijd ten gunste respectievelijk ten laste van het resultaat gebracht als onderdeel van de effectieve rente. Ook aanloopkosten worden verwerkt in de eerste waardering en als onderdeel van de effectieve rente ten laste van het resultaat gebracht. Bijzondere waardeverminderingen worden in mindering gebracht op de resultatenrekening, een eventuele terugname ten gunste van de resultatenrekening Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Op iedere balansdatum wordt beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld (in beginsel een individueel pand). Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. Voor zover het panden zijn die vallen onder de WTZI-erkenning hanteert Stichting Careyn de zorgkantoorregio als kasstroomgenererende eenheid, aangezien per regio afspraken met verzekeraars worden gemaakt over capaciteit en omvang van de zorgverlening en de aansturing hiervan op (zorgkantoor) regio plaats vindt. Een negatief saldo in een zorgkantoor regio leidt tot een feitelijke afwaardering (impairment). Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt direct als last verwerkt in de resultatenrekening onder gelijktijdige verlaging van de boekwaarde van het betreffende actief. De opbrengstwaarde wordt in eerste instantie ontleend aan een bindende verkoopovereenkomst; als die er niet is, wordt de opbrengstwaarde bepaald met behulp van de actieve markt waarbij normaliter de gangbare biedprijs geldt als marktprijs. De in aftrek te brengen kosten bij het bepalen van de opbrengstwaarde zijn gebaseerd op de geschatte kosten die rechtstreeks kunnen worden toegerekend aan de verkoop en nodig zijn om de verkoop te realiseren. Voor de bepaling van de bedrijfswaarde wordt een inschatting gemaakt van de toekomstige netto kasstromen bij voortgezet gebruik van het actief/de kasstroomgenererende eenheid; vervolgens worden deze kasstromen contant gemaakt waarbij een disconteringsvoet wordt gehanteerd. De disconteringsvoet geeft geen risico s weer waarmee in de toekomstige kasstromen al rekening is gehouden. In 2017 is de situatie IGZ, het mogelijk niet halen van de bankratio s en de herdefiniëring van de toekomstvisie, aangemerkt als een belangrijke indicatie die kan duiden op een mogelijk duurzame waardevermindering. Overeenkomstig Richtlijn voor de jaarverslaggeving 121 is in 2017 derhalve getoetst of de boekwaarden per balansdatum nog kunnen worden terugverdiend uit de toekomstige opbrengsten. De uitgangspunten van de bedrijfswaardeberekening worden jaarlijks herbeoordeeld en indien daar aanleiding toe is opnieuw vastgesteld. Bij het bepalen van de verwachte toekomstige netto kasstromen zijn de volgende belangrijke veronderstellingen gehanteerd: 1 Een inflatiepercentage van 1,6% per jaar (2016: 2%). 2 NHC indexering tot en met ,5% per jaar (2016: 1,5%); NHC indexering vanaf ,6% per jaar (2016: 1,5%-2%). 3 ZZP indexering tarieven wordt jaarlijks gelijk verondersteld aan de prijsindex zijnde 1,6% (2016: 1,5%-2%) 4 Disconteringsvoet van 4,03% (in 2016: 3,83%) voor het bepalen van de contante waarde van eigendomspanden en huurpanden. 5 Voor de exploitatie is rekening gehouden met de kosten en de toekomstige bezetting zoals in de meerjarenbegroting is voorzien. Dat is inclusief de te sluiten locaties conform de vastgoedplanning van Careyn en inclusief de afbouw van de lagere ZZP s. Tevens zijn de vastgoedinvesteringen die samenhangen met de transitie in de bedrijfswaarde van de huidige panden verwerkt. In alle gevallen is uitgegaan van/gerekend met sociale huur als maximum niveau, of is uitgegaan van een lagere huurprijs op basis van het woningwaarderingssysteem. 6 Voorzover panden onder de WTZI-erkenning vallen hanteert Stichting Careyn de zorgkantoorregio als kasstroomgenererende eenheid. Voor panden waarvoor geen WTZi-erkenning is afgegeven (niet WTZi) wordt het individuele pand als kasstroom genererende eenheid beschouwd. Stichting Careyn, Delft Pagina 67 van 133

68 De bedrijfswaarde in deze impairmenttoets 2017 is voor Careyn als geheel berekend op 282 miljoen, bij een boekwaarde 2017 van 101 miljoen. Belangrijke schattingen binnen de berekening van de bedrijfswaarde betreffen de disconteringsvoet en de tarieven. Het effect van 1% hogere disconteringsvoet betekent een ruim 22 miljoen lagere bedrijfswaarde voor Careyn als geheel. Ook op het niveau van de kasstroomgenererende eenheid bij WTZi panden (regio) leidt dit niet tot afwaarderingen. Indien de tarieven met 1% minder toenemen is het effect op de bedrijfswaarde een circa 42 miljoen lagere bedrijfswaarde. Ook hier geldt dat op het niveau van de kasstroomgenererende eenheid bij WTZi panden (regio) dit niet leidt tot afwaarderingen. Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden verantwoord is, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord. Een bijzondere waardevermindering van goodwill wordt niet teruggenomen. Ook voor financiële instrumenten wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er objectieve aanwijzingen zijn voor bijzondere waardeverminderingen van een financieel actief of een groep van financiële activa. Bij objectieve aanwijzingen voor bijzondere waardeverminderingen wordt de omvang van het verlies uit hoofde van de bijzondere waardeverminderingen bepaald en direct verwerkt in de resultatenrekening. Bij financiële activa die gewaardeerd zijn tegen geamortiseerde kostprijs wordt de omvang van de bijzondere waardevermindering bepaald als het verschil tussen de boekwaarde van het actief en de best mogelijke schatting van de toekomstige kasstromen, contant gemaakt tegen de effectieve rentevoet van het financiële actief zoals die is bepaald bij de eerste verwerking van het instrument. Het waardeverminderingsverlies dat daarvoor opgenomen was, dient te worden teruggenomen indien de afname van de waardevermindering verband houdt met een objectieve gebeurtenis na afboeking. De terugname wordt beperkt tot maximaal het bedrag dat nodig is om het actief te waarderen op de geamortiseerde kostprijs op het moment van de terugname, als geen sprake geweest zou zijn van een bijzondere waardevermindering. Het teruggenomen verlies wordt in de resultatenrekening verwerkt. Bij een investering in eigen-vermogensinstrumenten gewaardeerd tegen kostprijs wordt de omvang van de bijzondere waardevermindering bepaald als het verschil tussen de boekwaarde van het financiële actief en de best mogelijke schatting van de toekomstige kasstromen, contant gemaakt tegen de actuele vermogenskostenvoet voor een soortgelijk financieel actief. Het bijzondere-waardeverminderingsverlies wordt slechts teruggenomen indien er aanwijzingen zijn dat een in voorgaande jaren in de jaarrekening verwerkt verlies als gevolg van waardevermindering niet meer aanwezig is of veranderd is Voorraden Voorraad medische middelen Voorraden zijn gewaardeerd tegen kostprijs conform het FIFO stelsel of lagere opbrengstwaarde. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de opbrengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van de voorraden op basis van de houdbaarheid van de medische middelen Debiteuren en overige vorderingen Vorderingen (waaronder begrepen de vordering uit hoofde van financieringstekort) worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Vorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Voorzieningen wegens verwachte oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. De voorziening wordt statisch bepaald. Stichting Careyn, Delft Pagina 68 van 133

69 3.7. Onderhanden werk DBC's/DBC zorgproducten Het onderhanden werk uit hoofde van DBC's wordt gewaardeerd op basis van de verwachte opbrengst die is gebaseerd op de waardering van de behandeltijd conform het voor het boekjaar geldende tarief zoals met de zorgverzekeraar afgesproken en de waardering van de gemiddelde opbrengst van verblijfsdagen. De productie van het onderhanden werk is bepaald door de openstaande verrichtingen te koppelen aan de DBC's die ultimo boekjaar openstonden. Waardering vindt plaats op basis van een fictieve afsluiting van de DBC's per 31 december, rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid op basis van individuele beoordeling van het onderhanden werk. Een DBC wordt gesloten als de verplichte periode tussen laatste verrichting en toegestane formele afsluiting (42 dagen) is verstreken. DBC s die nog niet zijn gefactureerd maar waarvan de formele afsluiting voor balansdatum heeft plaatsgevonden worden als nog te factureren omzet onder de overlopende activa verantwoord 3.8. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kasgelden, banktegoeden en direct opeisbare deposito's met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, behalve de voorziening uitgestelde beloningen, welke tegen contante waarde wordt gewaardeerd. De voorziening uitgestelde beloningen is contant gemaakt met een disconteringsvoet van 0,53% (2016: 0,343%) en verwerkt als onderdeel van de dotatie aan de voorziening. De relevante categorieën voor Careyn zijn: 1. Uitkeringen tijdens dienstverband 2. Voorziening reorganisatie 3. Voorziening CAO ORT 4. Overige voorzieningen Uitkeringen tijdens dienstverband (1) Voorziening langdurig zieken (1a) Voor langdurig zieken is een voorziening gevormd op basis van de verwachte loonkosten in de eerste twee jaren van de arbeidsongeschiktheid (voor medewerkers die naar verwachting van de verzuimarts niet zullen terugkeren in het arbeidsproces), voor zover deze na 31 december 2017 vallen, gebaseerd op 100% gedurende het eerste jaar en 70% gedurende het tweede jaar. Hierbij wordt rekening gehouden met een verwachte gemiddelde salarisstijging van 1,65% (2016: 0%). In de bepaling van de voorziening langdurig zieken is een schattingswijziging doorgevoerd (zie noot 2.4). Voorziening uitgestelde beloning of jubilea (1b) Deze voorziening wordt gevormd voor verwachte toekomstige uitgaven op basis van het huidig personeelsbestand en aannames met betrekking tot het personeelsverloop en loonontwikkeling. Gehanteerde variabelen zijn: Verwachte gemiddelde salarisstijging: 1,65% (2016: 0,50%) Opslag sociale lasten (generiek): afhankelijk per entiteit Verwachte vertrekkans: 15% (geen differentiatie naar categorie; 2016: 8%) Gemiddelde leeftijd eind dienstverband (flexpensioen): 67,25 jaar (2016: 67,25 jaar) Disconteringsvoet: 0,53% (2016: 0,343%). Stichting Careyn, Delft Pagina 69 van 133

70 Voorziening reorganisatie (2) Deze voorziening is gevormd als gevolg van de reorganisatie van Careyn. Careyn heeft een reorganisatievoorziening gevormd voor de personele kosten van de gefaseerde uitstroom uit hoofde van ingezette strategische heroriëntatie om te komen tot optimalisatie van processen in de zorg, reductie van overhead en een decentraal gestuurde organisatie met leiderschap en eigenaarschap in de districten. De voorziening is gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorziening CAO ORT (3) Deze voorziening wordt gevormd voor de verwachte kosten na balansdatum voor medewerkers die aanspraak maken op een in de CAO VVT gedane toezegging tot compensatie ORT over verlof gedurende de periode , voor zover het schikkingsvoorstel nog niet door de medewerker is geaccepteerd. De voorziening is gewaardeerd tegen nominale waarde. Overige voorzieningen (4) Als overige voorzieningen kwalificeren de voorzieningen die niet onder 1 tot en met 3 zijn benoemd. De overige voorzieningen zijn gevormd voor het eigen risicodragerschap WGA en bekostigingsonzekerheden op basis van een analyse van de risico's ten aanzien van de bekostigingssystematiek. De aard van de bekostigingsonzekerheden is nader toegelicht onder paragraaf Deze voorzieningen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde Langlopende schulden (nog voor meer dan 1 jaar) Langlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de langlopende schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Langlopende schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt op basis van de effectieve rente gedurende de geschatte looptijd van de langlopende schulden in de resultatenrekening als interestlast verwerkt Overige kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Schulden en overlopende passiva worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio en disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt op basis van de effectieve rente gedurende de geschatte looptijd van de schulden in de resultatenrekening als interestlast verwerkt. 4. Grondslagen van resultaatbepaling 4.1. Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten. Baten (waaronder nagekomen budgetaanpassingen) en lasten uit voorgaande jaren die in dit boekjaar zijn geconstateerd, worden aan dit boekjaar toegerekend. Stichting Careyn, Delft Pagina 70 van 133

71 4.2. Opbrengstverantwoording Opbrengsten zorgprestaties en maatschappelijke ondersteuning De opbrengsten uit (zorg)dienstverlening worden verantwoord op basis van de in het boekjaar geleverde prestaties. De met de opbrengsten samenhangende lasten worden toegerekend aan de periode waarin de baten zijn verantwoord. De opbrengsten WLZ worden opgenomen op basis van de realisatie (dagen, dagdelen en uren) rekening houdend met de voor het boekjaar gemaakte productieafspraken met het zorgkantoor. De Omzet DBC's / DBC zorgproducten (zorgverzekeringswet) wordt bepaald door het totaal van de in het boekjaar gefactureerde afgesloten GRZ-trajecten tegen de daarvoor met de zorgverzekeraar afgesproken tarieven, plus de ultimo boekjaar nog te factureren afgesloten trajecten, minus de ultimo vorig boekjaar nog te factureren afgesloten trajecten, plus of min de mutatie in Onderhanden werk DBC's / DBC zorgproducten. Met een aantal zorgverzekeraars zijn afspraken gemaakt over de maximaal met betrekking tot een jaar te declareren GRZ zorg. Hierbij worden alle DBC s die geopend zijn in een kalenderjaar aan dat kalenderjaar toegerekend ( schadelast ). Voor (verwachte) overschrijdingen van schadelastplafonds worden in mindering op de omzet en de post nog te factureren omzet gebracht. De opbrengsten Zorgverzekeringswet worden opgenomen op basis van de realisatie (dagen, dagdelen en uren) rekening houdend met de voor het boekjaar gemaakte productieafspraken met de zorgverzekeraars. Bij het bepalen van de WMO opbrengsten heeft Careyn de contractuele afspraken gevolgd. In geval van lump sum afspraken zijn de afgesproken bedragen opgenomen als opbrengsten Voor de overige contracten zijn de opbrengsten verantwoord op basis van de in het boekjaar geleverde prestaties Subsidies (exclusief Wmo en Jeugdwet) Subsidies worden aanvankelijk in de balans opgenomen als vooruitontvangen baten zodra er redelijke zekerheid bestaat dat zij zullen worden ontvangen en dat de groep zal voldoen aan de daaraan verbonden voorwaarden. Subsidies ter compensatie van de door de groep gemaakte kosten worden systematisch als opbrengst in de resultatenrekening opgenomen in dezelfde periode als die waarin de kosten worden gemaakt. Exploitatiesubsidies worden als bate verantwoord in het jaar waarvoor de subsidie is toegekend indien aan de subsidievoorwaarden is voldaan. Subsidies die gekoppeld zijn aan te leveren prestaties worden als bate verantwoord in het jaar waarin de betreffende prestaties zijn geleverd Overige bedrijfsopbrengsten De overige opbrengsten omvatten de opbrengsten uit levering van goederen en diensten onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de opbrengsten geheven belastingen en na eliminatie van transacties binnen de Groep. Opbrengsten uit de verkoop van goederen worden verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico s met betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Verantwoording van opbrengsten uit de levering van diensten geschiedt naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten. In de overige bedrijfsopbrengsten worden onder meer de vergoedingen voor uitgeleend personeel en verhuur van onroerend goed verantwoord Kosten De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben Personele kosten Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de resultatenrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers respectievelijk de belastingautoriteit. Stichting Careyn, Delft Pagina 71 van 133

72 Pensioenen Stichting Careyn heeft voor haar werknemers (met uitzondering van DuoZorg Uitzendbureau B.V.) een toegezegde pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen dat is gebaseerd op het gemiddeld verdiende loon berekend over de jaren dat de werknemer pensioen heeft opgebouwd bij Stichting Careyn. De verplichtingen die voortvloeien uit deze rechten van haar personeel zijn ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Zorg en Welzijn. Stichting Careyn betaalt hiervoor premies waarvan de helft door de werkgever wordt betaald en de helft door de werknemer. Deze pensioenrechten worden jaarlijks geïndexeerd, indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen van het pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat. De dekkingsgraad is het gemiddelde van de laatste twaalf maandelijkse dekkingsgraden. Eind december 2017 bedroeg de beleidsdekkingsgraad voor het bedrijfstakpensioenfonds Zorg en Welzijn 98,6%. Het vereiste niveau van de dekkingsgraad is 124,3%. Het pensioenfonds verwacht volgens het herstelplan binnen 9 jaar hieraan te kunnen voldoen en voorziet geen noodzaak voor de aangesloten instellingen om extra stortingen te verrichten of om bijzondere premieverhogingen door te voeren. In uitzondering op bovenstaande alinea zijn de rechten op basis van een toegezegde pensioenregeling voor 1 medewerker ondergebracht bij de stichting Pensioenfonds voor Huisartsen, voor 2 medewerkers bij de stichting Pensioenfonds voor Openbare Apothekers en voor 9 medewerkers bij het Pensioenfonds Medewerkers Apothekers. Eind december 2017 bedroeg de beleidsdekkingsgraad van het Pensioenfonds voor Huisartsen 137,31%. De beleidsdekkingsgraad van het Pensioenfonds voor Openbare Apothekers bedroeg eind december ,4%. Het vereiste niveau van de dekkingsgraad is 121,3%. Het pensioenfonds verwacht volgens het herstelplan binnen 9 jaar hieraan te kunnen voldoen. De beleidsdekkingsgraad van het Pensioenfonds Medewerkers Apothekers bedroeg eind januari ,3%. Het vereiste niveau van de dekkingsgraad is 125,3%. Het pensioenfonds verwacht volgens het herstelplan binnen 9 jaar hieraan te kunnen voldoen. Stichting Careyn heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. Stichting Careyn heeft daarom alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord. Gebaseerd op vorenstaande zijn alle pensioenregelingen verwerkt volgens de verplichtingenbenadering. De over het verslagjaar verschuldigde premie wordt als last verantwoord. DuoZorg Uitzendbureau B.V. betaalt voor haar werknemers mee aan een zogenaamde beschikbare premieregeling. Hiervoor in aanmerking komende medewerkers kunnen op pensioendatum met het dan aanwezige pensioenkapitaal een levenslange pensioenuitkering kopen. Deze uitkering is daarmee afhankelijk van hoeveel geld er wordt ingelegd, het door het pensioenfonds behaalde beleggingsrendement en de kosten voor de aankoop van de pensioenuitkering. Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten (StiPP) regelt de pensioenregeling voor de flexbranche. StiPP indexeert de pensioenen niet. Op 1 januari 2018 heeft StiPP de uitvoering van de pensioenregeling overgebracht naar PGGM. De pensioenregeling bestaat uit een basisregeling en een plusregeling. Wanneer een medewerker minstens 26 weken bij een werkgever in flexbranche heeft gewerkt én 21 jaar of ouder is, neemt deze deel aan de basisregeling van StiPP. Duozorg Uitzendbureau B.V. betaalt hiervoor 2,6% premie welke niet wordt verhaald op de werknemer. Wanneer de werknemer 52 weken pensioen heeft opgebouwd gaat deze medewerker over naar de plusregeling. Een werkgever mag de medewerker ook eerder aanmelden voor de plusregeling. Duozorg Uitzendbureau B.V. betaalt 12% premie, 8% wordt door de werkgever betaald en 4% door de werknemer. De beleidsdekkingsgraad voor het hele pensioenfonds was in september ,7% (2016: 110,1%). Hierbij zijn zowel de voorzieningen voor risico s van het pensioenfonds als de voorzieningen voor risico s van de deelnemers meegerekend. DuoZorg Uitzendbureau B.V. heeft geen verplichtingen tot het voldoen van aanvullende bijdragen en heeft daarom alleen de verschuldigde bijdragen tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord. Stichting Careyn, Delft Pagina 72 van 133

73 4.5. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa De afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa worden gebaseerd op verkrijgingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Bij wijziging van de geschatte levensduur worden de afschrijvingen op lineaire basis aangepast over de resterende looptijd. Over terrreinen wordt niet afgeschreven. Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen Overheidssubsidies en overheidsheffingen Exploitatiesubsidies worden als bate verantwoord in de resultatenrekening in het jaar waarin de gesubsidieerde kosten zijn gemaakt of opbrengsten zijn gederfd, of wanneer een gesubsidieerd exploitatietekort zich heeft voorgedaan. De baten worden verantwoord als het waarschijnlijk is dat deze worden ontvangen. Subsidies met betrekking tot investeringen in materiële vaste activa worden in mindering gebracht op het desbetreffende actief en als onderdeel van de afschrijvingen verwerkt in de resultatenrekening Financiële baten en lasten Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen Belastingen De vennootschapsbelasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat vóór belastingen in de resultatenrekening, na aftrek van het gebruik van fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Hierbij worden de thans geldende belastingtarieven gehanteerd. De belastingberekening voor de omzetbelasting wordt meegenomen bij de betreffende entiteit van de fiscale eenheid (zie paragraaf 19.3) Resultaat deelnemingen Het resultaat deelnemingen betreft het aandeel van de stichting in het resultaat van de op nettovermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen dan wel ontvangen dividenden van deelnemingen waarop geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend en waardeveranderingen van financiële vaste activa en effecten. 5. Overige grondslagen 5.1. Kosten centrale overhead De aan de entiteit doorbelaste kosten centrale overhead zijn gebaseerd op verdeling van de kosten centrale overhead en decentrale overhead op basis van diverse verdeelsleutels, gebaseerd op de begroting en wel als volgt: - Huisvestingskosten conform gebruik vierkante meters; - ICT kosten op basis van aantal werkplekken en mobile devices op basis van FTE; - Kosten HRM op basis van FTE's; - De overige centrale overheadkosten worden toegerekend op basis van begrote omzet; Loonkosten worden op basis van werkelijke afname doorbelast en decentrale overhead wordt toegerekend op basis van omzet binnen de bedrijfskolom. Stichting Careyn, Delft Pagina 73 van 133

74 5.2. Grondslagen van segmentering Door wijziging in de bekostiging en financieringsstromen per boekjaar 2015 is de segmentatie naar financieringsstroom AWBZ en overige segmenten achterhaald. Careyn kent daarnaast met ingang van 2015 een nieuwe districtsindeling waarbij de aansturing ook is gewijzigd. De nieuwe districtsindeling en daarmee een nieuwe segmentatie op basis daarvan valt nagenoeg gelijk met de enkelvoudige jaarrekeningen, waardoor er geen nut meer voor segmentatie bestaat Grondslagen voor resultaatbestemming Het resultaat van de entiteiten wordt via resultaatbestemming op basis van het aandeel van de betreffende financieringsstromen in de totale opbrengsten bestemd naar bestemmingsfondsen en bestemmingsreserves. Het restant wordt aan de algemene reserve toegerekend Grondslagen WNT Voor de op grond van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de (semi) publieke sector (WNT) in de jaarrekening op te nemen WNT verantwoording heeft Stichting Careyn zich gebaseerd op de WNT en de daarop gebaseerde nadere regelgeving Grondslagen voor gebeurtenissen na balansdatum Gebeurtenissen die nadere informatie geven over de feitelijke situatie per balansdatum en die blijken tot aan de datum van het opmaken van de jaarrekening worden verwerkt in de jaarrekening. Gebeurtenissen die geen nadere informatie geven over de feitelijke situatie per balansdatum worden niet in de jaarrekening verwerkt. Als dergelijke gebeurtenissen van belang zijn voor de oordeelsvorming van de gebruikers van de jaarrekening, worden de aard en de geschatte financiële gevolgen ervan toegelicht in de jaarrekening. 6. Financiële instrumenten en risicobeheersing 6.1. Marktrisico Markt- en kredietrisico Stichting Careyn maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de instelling blootstellen aan markt- en of kredietrisico's. Deze betreffen financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen. Stichting Careyn handelt niet in financiële derivaten en heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij of markt te beperken. Bij het niet nakomen door een tegenpartij van aan Stichting Careyn verschuldigde betalingen blijven eventuele daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de desbetreffende instrumenten. De contractwaarde of fictieve hoofdsommen van de financiële instrumenten zijn slechts een indicatie van de mate waarin van dergelijke financiële instrumenten gebruik wordt gemaakt en niet van het bedrag van de krediet- of marktrisico's. De vorderingen uit hoofde van handelsdebiteuren zijn voor circa 86% geconcentreerd bij zorgverzekeraars en voor 3,8% bij 24 gemeenten. Het maximale bedrag aan kredietrisico bedraagt 22,4 miljoen. Voor de kredietrisico's inzake de vorderingen op deelnemingen en de overige vorderingen wordt verwezen naar de toelichting op deze posten Rente- en kasstroomrisico Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaarde van opgenomen en uitgegeven leningen. Bij deze leningen is sprake van een vast rentepercentage over de gehele looptijd. De leningen worden aangehouden tot het einde van de looptijd. Stichting Careyn heeft derhalve als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen. Stichting Careyn, Delft Pagina 74 van 133

75 7. Immateriële vaste activa Computersoftware Goodwill De mutaties in de immateriële vaste activa zijn in het volgende schema samengevat: Stand per 1 januari 2017 Computersoftware Goodwill Totaal Verkrijgingsprijzen Cumulatieve waardeverminderingen en afschrijvingen ( ) ( ) ( ) Boekwaarde Mutaties Investeringen Desinvesteringen ( ) ( ) ( ) Afschrijvingen ( ) (8.019) ( ) Afschrijvingen desinvesteringen Saldo ( ) (8.019) ( ) Stand per 31 december 2017 Verkrijgingsprijzen Cumulatieve waardeverminderingen en afschrijvingen ( ) (19.602) ( ) Boekwaarde Afschrijvingspercentages 33,3% 20% Stichting Careyn, Delft Pagina 75 van 133

76 8. Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en -terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa De mutaties in de materiële vaste activa worden als volgt weergegeven: Stand per 1 januari 2017 Bedrijfsgebouwen en -terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa Totaal Verkrijgingsprijzen Cumulatieve waardeverminderingen ( ) ( ) Cumulatieve afschrijvingen ( ) ( ) ( ) 0 ( ) Boekwaarden Mutaties Investeringen Aanschaffingswaarde desinvesteringen terugname geheel afgeschreven activa ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Afschrijvingen materiële vaste activa ( ) ( ) ( ) 0 ( ) Afschrijvingen desinvesteringen en terugname geheel afgeschreven activa Saldo ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Stand per 31 december 2017 Verkrijgingsprijzen Cumulatieve waardeverminderingen ( ) ( ) Cumulatieve afschrijvingen ( ) ( ) ( ) 0 ( ) Boekwaarden Afschrijvingspercentages 5/10% 5/10% 10/20% 0% Stichting Careyn, Delft Pagina 76 van 133

77 De boekwaarde van de financial lease activa bedraagt ultimo ( ). De totale reële waarde van de materiële vaste activa is gebaseerd op de bedrijfswaarde. Voor al hetgeen Careyn c.s. (exclusief Zuwe Zorg B.V.) schuldig is aan ING Bank zijn zekerheden op bedrijfsgebouwen en -terreinen gesteld (zie Noot 19.2). 9. Financiële vaste activa Deelnemingen Overige vorderingen Het verloop van de financiële vaste activa kan als volgt worden gespecificeerd: Deelnemingen Overige vorderingen Totaal Stand per 1 januari Resultaat deelnemingen Overige mutaties (25.056) (26.107) (51.163) Stand per 31 december Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Naam en rechtsvorm en woonplaats rechtspersoon Verschaft Kapitaalbelang (in kapitaal %) Eigen vermogen per Resultaat 2017 Commanditair vennoot van C.V. Woonalliantie Woerden C.V., Apeldoorn 1) , ) Op basis van concept jaarrekening De overige vorderingen betreffen een vordering op het waarborgfonds. Omtrent rente, aflossingen en zekerheden is niets overeengekomen. 10. Voorraden Overige voorraden (medische middelen) Voor al hetgeen Careyn c.s. (exclusief Zuwe Zorg B.V.) schuldig is aan ING Bank zijn zekerheden gesteld op voorraden (zie Noot 19.2). Stichting Careyn, Delft Pagina 77 van 133

78 11. Onderhanden werk DBC's/DBC zorgproducten Onderhanden werk DBC's Geriatrische Revalidatiezorg (GRZ) De voorziening dubieuze vorderingen GRZ is in (2016: 0). Stroom DBC's / DBC-zorgproducten Gerealiseerde kosten en toegerekende winst Af: verwerkte verliezen Af: ontvangen voorschotten Saldo per 31 december 2017 Zilveren Kruis ( ) ( ) CZ ( ) ( ) DSW Menzis Multizorg VGZ ( ) Stichting Careyn, Delft Pagina 78 van 133

79 12. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot Totaal Stand per 1 januari 2017 ( ) 0 ( ) ( ) 0 Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Betalingen/ontvangsten ( ) Herindexering Stand per 31 december ( ) 0 0 Stadium van vaststelling (per erkenning) a b c c a = interne berekening b = overeenstemming met zorgverzekeraars c = definitieve vaststelling NZa Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van financieringstekort schulden uit hoofde van financieringsoverschot ( ) ( ) ( ) Specificatie financieringsverschil in het boekjaar Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Wlz-zorg (exclusief subsidies) Af / Bij: correcties voorgaande jaren inclusief herindexering Af: ontvangen voorschotten ( ) ( ) Totaal financieringsverschil in het boekjaar ( ) In de schulden uit hoofde van financieringstekort 2016 is in de regel correcties voorgaande jaren een correctie inzake navordering van een zorgkantoor over 2016 ad 3,6 miljoen opgenomen. Deze correctie betreft de overboeking van deze navordering naar de voorziening voor bekostigingsonzekerheden. In bovenstaande regel Af/bij: correcties voorgaande jaren inclusief herindexering is deze correctie derhalve niet opgenomen. Stichting Careyn, Delft Pagina 79 van 133

80 13. Debiteuren en overige vorderingen Vorderingen op debiteuren Overige vorderingen Alle vorderingen hebben een resterende looptijd korter dan een jaar. De reële waarde van de vorderingen benadert de boekwaarde ervan, gegeven het kortlopende karakter ervan en het feit dat waar nodig voorzieningen voor oninbaarheid zijn gevormd. Voor al hetgeen Careyn c.s. (exclusief Zuwe Zorg B.V.) schuldig is aan ING Bank zijn zekerheden op boekvorderingen gesteld (zie Noot 19.2) Vorderingen op debiteuren Handelsdebiteuren De voorziening voor oninbaarheid van debiteuren bedraagt per balansdatum (2016: ) en is in mindering gebracht op het saldo van de debiteuren Overige vorderingen Nog te factureren omzet DBC's/DBC zorgproducten Nog te ontvangen bedragen Vooruitbetaalde bedragen Overige overlopende activa In de nog te ontvangen bedragen is er een bedrag aan Nog te factureren bedragen van (2016: ) opgenomen. Stichting Careyn, Delft Pagina 80 van 133

81 14. Liquide middelen Bankrekeningen Kassen De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de stichting, behoudens: Voor bankgaranties niet door ING Bank afgegeven zijn bank en spaarrekeningen geblokkeerd gelijk aan het bedrag van de bankgaranties voor een totaal bedrag (2016: ). Voor de door de ING afgegeven bankgaranties wordt verwezen naar Noot Een bedrag ad (2016: 2.812) is niet vrij opneembaar van de G-rekening. 15. Groepsvermogen Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen Algemene reserve Aandeel derden Bestemmingsreserves Saldo per 1 januari 2017 Resultaatbestemming Overige mutaties Saldo per 31 december 2017 Bestemmingsreserve Overige bestemmingsreserves (12.580) Vanuit fondsenwervering zijn middelen ter beschikking gekomen waarvoor het bestuur van Stichting Gezondheidservice Breda in het verleden heeft besloten deze middelen aan te wenden ter verlaging van de exploitatiekosten van locatie Grieglaan te Breda. De afschrijvingen voor verbouwingen worden ten laste gebracht van deze bestemmingsreserve. Stichting Careyn, Delft Pagina 81 van 133

82 15.2. Bestemmingsfondsen Saldo per 1 januari 2017 Overige mutaties Saldo per 31 december 2017 Bestemmingsfondsen Reserve aanvaardbare kosten (4) Maatschappelijk werk ( ) Jeugdgezondheidszorg Lift hospice Breda (56.929) (4.352) Hospice Breda De Ark (11.033) Totaal bestemmingsfondsen Het bestemmingsfonds Reserve aanvaardbare kosten ontstaat door tekorten en overschotten in de besteding van het budget WLZ. De beperking in de besteding van deze middelen wordt opgelegd door de verstrekkende instantie. Aanwending van dit fonds dient te geschieden binnen de daartoe door de financier gestelde kaders. De bestemmingsfondsen Maatschappelijk werk en Jeugdgezondheidszorg ontstaan door tekorten en overschotten in de besteding van de jaarsubsidies van maatschappelijk werk respectievelijk jeugdgezondheidszorg. De beperking in de besteding van deze middelen wordt opgelegd door de verstrekkende instanties. Aanwending van deze fondsen dient te geschieden binnen de daartoe gestelde doelen. De overige mutatie in het bestemmingsfonds Maatschappelijk werk betreft een aanvulling van het negatief saldo van het bestemmingsfonds vanuit de algemene reserve. Als gevolg van de verkoop van de activiteiten maatschappelijk werk is het bestemmingsfonds maatschappelijk werk vervallen. Het bestemmingsfonds Lift hospice Breda is ontstaan vanuit giften van derden. De beperking in de besteding is door deze derden opgelegd. Het bestemmingsfonds mag door Stichting Careyn alleen worden aangewend voor de realisatie van een lift in het pand aan de Grieglaan 4 te Breda. De overige mutatie betreft een overboeking naar de algemene reserve van een bedrag dat in 2016 abusievelijk aan het bestemmingsfonds Lift Hospice Breda was toegevoegd. Het bestemmingsfonds Hospice Breda is ontstaan vanuit giften van derden. De beperking in de besteding is door deze derden opgelegd. Het bestemmingsfonds mag alleen door Stichting Careyn worden aangewend voor uitgaven inzake het Hospice te Breda. De overige mutatie betreft de overboeking van het saldo van de giften tot en met 2016 vanuit de algemene reserve naar het bestemmingsfonds Hospice Breda. Het bestemmingsfonds de Ark is ontstaan vanuit de nalatenschap van een oud bewoonster. De beperking in de besteding van middelen is vanuit het testament door de oud bewoonster opgelegd, waarbij locatie Careyn De Ark te Wateringen als enig erfgenaam van de gehele nalatenschap is benoemd Algemene reserve Saldo per 1 januari 2017 Resultaatbestemming Resultaatbestemming Overige mutaties Saldo per 31 december 2017 Algemene reserves Algemene reserves* ( ) ( ) * Het saldo per 1 januari 2017 betreft de eindstand van de algemene reserve volgens de jaarrekening 2016 ad verhoogd met het effect van de stelselwijziging groot onderhoud ad Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf 'Stelselwijziging'. Stichting Careyn, Delft Pagina 82 van 133

83 15.4. Aandeel derden Aandeel derden 0 0 Het aandeel derden betreft het minderheidsaandeel van derden in het geconsolideerde vermogen met betrekking tot de deelneming. Het minderheidsbelang derden bedraagt ultimo 2017 negatief (2016: negatief ) en is derhalve reeds in 2016 in aansluiting op de economische realiteit op nul gewaardeerd. Het verloop van het aandeel derden is als volgt: Stand per 1 januari 0 ( ) Mutatie negatieve waarde naar nul Stand per 31 december Voorzieningen Saldo per 1 januari 2017 Dotatie Onttrekking Vrijval Saldo per 31 december 2017 Voorziening langdurig zieken ( ) ( ) Voorziening reorganisatiekosten ( ) ( ) Voorziening uitgestelde beloningen ( ) ( ) Voorziening CAO ORT ( ) Overige voorzieningen ( ) ( ) Totaal voorzieningen ( ) ( ) Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moeten worden beschouwd: Saldo per 31 december 2017 Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel van de voorzieningen (> 1jr.) Hiervan langlopend (> 5 jaar) Voorziening langdurig zieken Voor langdurig zieken is een voorziening gevormd op basis van de verwachte loonkosten in de eerste twee jaren van de arbeidsongeschiktheid (voor medewerkers die naar verwachting van de verzuimarts niet zullen terugkeren in het arbeidsproces), voor zover deze na 31 december 2017 vallen, gebaseerd op 100% gedurende het eerste jaar en 70% gedurende het tweede jaar. In de bepaling van de voorziening langdurig zieken is een schattingswijziging doorgevoerd (zie noot 2.4). Stichting Careyn, Delft Pagina 83 van 133

84 Voorziening reorganisatie Careyn heeft een strategische heroriëntatie doorgevoerd en gefaseerd een reorganisatietraject ingezet met betrekking tot optimalisatie processen in de zorg, focus op oud en kwetsbaar, reductie van overhead en koers naar een decentraal gestuurde organisatie met leiderschap en eigenaarschap in de districten. De effecten daarvan hebben geleid tot vorming van een voorziening reorganisatiekosten. De reorganisatievoorziening is gebaseerd op de met de vakbonden overeengekomen sociale plannen 2015 en In 2017 zijn nieuwe inrichtingsplannen gecommuniceerd. Voor de hieruit voortkomende afvloeiingskosten van boventallig personeel is, aanvullend op de eerdere reorganisatie, een nieuw sociaal plan overeengekomen. In de bepaling van de reorganisatievoorziening is rekening gehouden met schattingen ten aanzien van de in het betreffende sociaal plan opgenomen afspraken. Dit betreft onder meer inschattingen voor vrijwillige en onvrijwillig mobiliteit, herplaatsing, periode van wachtgeld en de hoogte van de transitievergoeding. Voorziening uitgestelde beloningen De voorziening uitgestelde beloningen wordt gevormd voor verwachte toekomstige uitgaven op basis van het huidige personeelsbestand en aannames met betrekking tot het personeelsverloop en loonontwikkeling. De vrijval is met name het gevolg van de herijking van de blijfkans. Voorziening CAO ORT Deze voorziening wordt gevormd voor de verwachte kosten na balansdatum voor medewerkers die aanspraak maken op een in de CAO VVT gedane toezegging tot compensatie ORT over verlof gedurende de periode voor zover het schikkingsvoorstel nog niet door de medewerker is geaccepteerd. Het in het schikkingsvoorstel aan de medewerker aangeboden compensatiebedrag is bij het bepalen van de omvang van de voorziening als beste schatting gehanteerd. Overige voorzieningen De overige voorzieningen hebben betrekking op bekostigingsonzekerheden (2016: ) en eigen risicodragerschap WGA (2016: ). 17. Langlopende schulden (nog voor meer dan 1 jaar) Financiële lease verplichtingen Schulden aan kredietinstellingen Overige langlopende schulden Stand per 1 januari Bij: nieuwe leningen Af: aflossingen ( ) ( ) Stand per 31 december Af: aflossingsverplichting komend boekjaar ( ) ( ) Stand langlopende schulden per 31 december Van het totaal aan aflossingen 2017 heeft betrekking op aflossingen van leningen van externe leninggevers. Stichting Careyn, Delft Pagina 84 van 133

85 Stand per Aflossingsverplichting 2018 Resterende looptijd > 1 jaar Financiële lease verplichtingen Schulden aan kredietinstellingen Overige langlopende schulden Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar het overzicht langlopende schulden (Noot 20). De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. De financiële lease verplichtingen hebben tot een bedrag van een looptijd van > 1 jaar en een looptijd groter dan 5 jaar. De schulden aan kredietinstellingen hebben tot een bedrag van een looptijd van > 1 jaar en een looptijd van > 5 jaar. De reële waarde van de schulden aan kredietinstellingen betreft de uitkomst van de contante waarde berekening bij het opnieuw aantrekken van deze leningen ultimo De belangrijkste veronderstelling hierbij is de marktrente, zijnde het indicatieve rentetarief waarvoor de lening op peildatum zou kunnen worden aangetrokken. In de bepaling van de reële waarde van de schulden aan kredietinstellingen is hiervoor de marktrentebepaling door Careyn uit 2015 als uitgangspunt genomen. Deze marktrente is herijkt op de jaarlijkse ontwikkeling in de rente op staatsobligaties en de inschatting van Careyn van de ontwikkeling in de risicoopslag. De reële waarde van de langlopende schulden aan kredietinstellingen is berekend op De overige langlopende schulden betreffen de ORT nabetalingsverplichting voor het deel dat in 2019 wordt uitbetaald. Over deze langlopende schuld wordt geen rente berekend en zijn geen zekerheden gesteld. Stichting Careyn, Delft Pagina 85 van 133

86 18. Overige kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Crediteuren Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen Vakantiegeld Vakantiedagen Overige schulden Nog te betalen kosten Vooruitontvangen opbrengsten De kortlopende schulden hebben alle een resterende looptijd van korter dan een jaar. De reële waarde van de kortlopende schulden benadert de boekwaarde vanwege het kortlopende karakter ervan. De daling van de kortlopende schulden wordt verklaard door de daling in de posten belastingen en sociale premies, schulden terzake van pensioenen en nog te betalen kosten. De daling in de belastingen en sociale premies wordt met name verklaard door de daling in de te betalen loonheffing als gevolg van een eerder afrekenmoment van de eindejaarsuitkering. De daling in de pensioenen is het gevolg van de afwikkeling van de pensioenpositie De daling van de nog te betalen kosten betreft de afwikkeling van in voorgaande jaren opgenomen incidentele verplichtingen. De post te betalen vennootschapsbelasting binnen de kortlopende schulden bedraagt 0 (2016: 0). Stichting Careyn, Delft Pagina 86 van 133

87 19. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen (Meerjarige) financiële verplichtingen De totale verplichting uit hoofde van operational lease terzake bedrijfswagens bedraagt ultimo (korter dan 1 jaar: tussen 1 en 5 jaar: ). De totale verplichting uit hoofde van lease terzake multifunctionals bedraagt ultimo (korter dan 1 jaar: , tussen 1 en 5 jaar: ). De totale verplichting uit hoofde van huur terzake telelefoons en tablets bedraagt ultimo (korter dan 1 jaar: , tussen 1 en 5 jaar: ). De totale verplichting uit hoofde van huur terzake bedrijfspanden bedraagt ultimo (korter dan 1 jaar: , tussen 1 en 5 jaar: langer dan 5 jaar: ). De totale verplichting uit hoofde van financial lease tot en met 2035 terzake het variabele deel van de huurtermijnen van het verzorgingshuis de Vier Ambachten te Spijkenisse bedraagt ultimo (korter dan 1 jaar , tussen 1 en 5 jaar , langer dan 5 jaar: ) Faciliteiten, garanties en obligoverplichting WfZ ING bankrekeningstelsel Careyn cs Het rekeningstelsel bij ING is rente en fiat compensabel. Op basis van aansprakelijkheid over en weer kunnen de Careyn entiteiten gebruik van maken van het stelsel. Aan het stelsel van Careyn entiteiten is een ongecommitteerd (vanaf januari 2018 voorwaardelijk) RC krediet afgegeven van 15 mln. Van dit krediet is in 2017 geen gebruik gemaakt. Per bankrekening is een interne limiet vastgesteld. Entiteiten onder Stelsel Careyn (hieronder kredietnemers ) 1. Stichting Careyn, statutair gevestigd te Delft. 2. Careyn Holding B.V., statutair gevestigd te Schiedam. 3. DuoZorg Uitzendbureau B.V., statutair gevestigd te Gouda. 4. Careyn Gezondheid Service B.V., statutair gevestigd te Schiedam. 5. Careyn Maatschappelijke Dienstverlening B.V., statutair gevestigd te Schiedam. 6. Careyn Gezondheidscentra B.V., statutair gevestigd te Schiedam. 7. Careyn DWO/NWN B.V., statutair gevestigd te Schiedam. 8. Careyn Zuid Hollandse eilanden B.V., statutair gevestigd te Spijkenisse. 9. Careyn Kraamzorg B.V., statutair gevestigd te Rijswijk. 10. Stichting Gezondheidscentrum De Akkers, statutair gevestigd te Spijkenisse. 11. Stichting Gezondheidservice Breda, statutair gevestigd te Breda, d.d. 31 december 2017 gefuseerd met Stichting Careyn. 12. Geboortecentrum Origine Breda B.V., statutair gevestigd te Breda. 13. Aveant B.V., statutair gevestigd te Utrecht. 14. Stichting Cascade Vastgoed, statutair gevestigd te Utrecht. Zuwe Zorg B.V. maak geen onderdeel uit van het rente en fiat compensabel stelsel van Careyn cs. Zekerheden Voor al hetgeen Careyn cs (exclusief Zuwe Zorg B.V.) schuldig is aan ING gelden de volgende zekerheden: Een hypotheek van op: - Zorgcomplex, 2e in rang, totaal voorbelast met gelegen aan: - Herenstraat 85 te Wateringen Een hypotheek van op: - Zorgcomplex, 1e in rang, gelegen aan: - Plantageweg 4 te Brielle Stichting Careyn, Delft Pagina 87 van 133

88 Een hypotheek van op: - Zorgcomplex, 1e in rang, gelegen aan: - Winklerlaan 365 te Utrecht - Zorgcomplex, 2e in rang, totaal voorbelast met , gelegen aan: - Indusdreef 1 te Utrecht - Gangesdreef 10 te Utrecht - Indusdreef 5 en 7 te Utrecht - Zorgcomplex, 2e in rang, totaal voorbelast met , gelegen aan: - Moldaudreef te Utrecht - Neckardreef 4,6,8 te Utrecht Een hypotheek van op: - Zorgcomplex, 3e in rang, totaal voorbelast met , gelegen aan: - Neckardreef 4,6,8 - Werradreef 1,2,3 te Utrecht - Moldaudreef te Utrecht - Zorgcomplex, 2e in rang, totaal voorbelast met , gelegen aan: - Winklerlaan 365 te Utrecht Een hypotheek van op: - Zorgcomplex, 1e in rang, gelegen aan: - Middellaan (Nijverheidssingel/Nieuwe Prinsenkade) 62 te Breda - Zorgcomplex, 1e in rang, gelegen aan: - Oosthavenkade 43, 44 te Vlaardingen - Zorgcomplex, 1e in rang, gelegen aan: - Lenteakker 3 te Spijkenisse - Zorgcomplex, 2e in rang, totaal voorbelast met , gelegen aan: - Muizenberglaan 15 te Breda - Zorgcomplex, 1e in rang, gelegen aan: - Over de Dammen 4 te Vlaardingen Compte joint- en mede-aansprakelijkheidsovereenkomst, afgegeven door de kredietnemers. Negative pledge / pari passu en cross default verklaring van kredietnemers. Verpanding bedrijfsactiva van kredietnemers. Verpanding aandelen (eerste pandrecht) in Zuwe Zorg B.V. van Stichting Careyn. De Kredietnemer verpandt, voor zover nodig bij voorbaat, aan de Kredietgever die de verpanding aanvaardt alle vorderingen die hij nu of te eniger tijd, uit welken hoofde ook, op de Kredietgever heeft of krijgt tot meerdere zekerheid voor betaling of teruggave van al hetgeen de Kredietnemer aan de Kredietgever nu of te eniger tijd uit welken hoofde ook schuldig mocht zijn of worden. Voor zover nodig verklaart de Kredietgever dat de verpanding aan haar als debiteur van de vordering is medegedeeld. Belangrijkste voorwaarden en bepalingen Solvabiliteit De solvabiliteit dient gedurende de looptijd van de kredietfaciliteit als volgt te bedragen: 2015 >10,0% 2016 >10,0% 2017 >15,0% 2018 >20,0% Vanaf 2019 >25,0% De solvabiliteitsratio wordt gedefinieerd als: het eigen vermogen vermeerderd met 100% van de egalisatiereserves uitgedrukt in een percentage van het balanstotaal. De solvabiliteit betreft de geconsolideerde jaarrekening. Ultimo 2017 bedroeg de solvabiliteit 17,1 % (2016: 13,6%). Stichting Careyn, Delft Pagina 88 van 133

89 De Debt Service Cover Ratio (DSCR) De Debt Service Cover Ratio (DSCR) dient gedurende de looptijd van de kredietfaciliteit het volgende te bedragen: 2015 > 0,9 Vanaf 2016 > 1,2 De Debt Service Cover Ratio wordt gedefinieerd als: De Ebitda gedeeld door de som van de rentekosten en de aflossingen over het betreffende boekjaar. Onder Ebitda wordt verstaan: Netto winst plus betaalde rente minus ontvangen rente plus afschrijvingen minus buitengewone baten plus buitengewone lasten minus resultaat deelnemingen plus toevoegingen aan voorzieningen minus de vrijval van voorzieningen. De DSCR betreft de geconsolideerde jaarrekening. Ultimo 2017 bedroeg de DSCR 1,8 (in ,6). Met de ING bank zijn nieuwe afspraken gemaakt over de voorwaarden van de bancaire financiering. De bank heeft aangeven dat de nieuwe ratio s hierbij worden gebaseerd op de forecast zoals door Careyn met de ING bank is besproken, waarin een solvabiliteit wordt genoemd van 18,7% (2018) en 19,9% (2019), en een DSCR van 1,8 (2018) en 1,9 (2019). De bank gebruikt deze forecast met enige headroom voor het bepalen van de nieuwe ratio s. Garanties Careyn cs Door de ING is in totaal een bedrag ad aan garanties afgegeven onder blokkering van een zelfde bedrag in het rekeningstelsel van Careyn cs. Deze garanties zijn ten laste van de volgende entiteiten afgegeven: Careyn Holding Stichting Careyn Garanties Stichting Careyn Voor Stichting Careyn is door de Rabobank voor een totaal bedrag ad aan (huur) garanties afgegeven. Zekerheid: verpanding spaarrekening Garanties Zuwe Zorg B.V. Voor Zuwe Zorg B.V. is door ING in totaal een bedrag ad aan garanties afgegeven. Dit bedrag is verpand/geblokkeerd op de ING rekening courant van Zuwe Zorg B.V. Deze rekening maakt geen onderdeel uit van het rente en fiat compensabel stelsel van Careyn cs. Obligoverplichting Zuwe Zorg B.V. en Stichting Careyn In verband met afgegeven borgingen ad 45,3 mln aan Zuwe Zorg B.V. heeft Zuwe Zorg B.V. een obligoverplichting aan het Stichting Waarborgfonds voor de Zorgsector WfZ. Dit houdt in dat in dat in het geval er bij het WfZ een cumulatie van probleemgevallen ontstaat en het fondsvermogen beneden de minimumgrens mocht zakken een WfZ deelnemer de verplichting heeft renteloze leningen te verstrekken aan het WfZ tot maximaal 3% van door het WfZ bij de deelnemer geborgde bedrag (per 31 december 2017 zou dit zijn). Zuwe Zorg B.V. is deelnemer van het WfZ. Stichting Careyn is geen deelnemer van het WfZ maar heeft een overeenkomst van hoofdelijk schuldenaarschap aan het WfZ afgegeven. Stichting Careyn, Delft Pagina 89 van 133

90 19.3. Fiscale situatie Stichting Careyn maakt onderdeel uit van een fiscale eenheid voor de omzetbelasting met aan het hoofd Stichting Careyn. Op grond van de standaardvoorwaarden zijn de rechtspersonen (met uitzondering van Stichting Cascade Vastgoed) en Stichting Careyn ieder hoofdelijk aansprakelijk voor ter zake door de combinatie verschuldigde omzetbelasting. Op het niveau van Careyn Holding B.V. is sprake van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting tussen Careyn Holding (hoofd), Careyn Gezondheidservice B.V., Careyn Maatschappelijke Dienstverlening B.V. en DuoZorg Uitzendbureau B.V. Op grond van de standaard voorwaarden zijn deze rechtspersonen ieder hoofdelijk aansprakelijk voor terzake door de combinatie verschuldigde vennootschapsbelasting. De fiscale eenheid heeft ultimo boekjaar een fiscaal compensabel verlies waarvoor een actieve belastinglatentie gevormd dient te worden. Echter, er kan nog niet bepaald worden op welke termijn dit verlies gecompenseerd zal worden. Dientengevolge is aan deze latentie in de balans geen waarde toegekend Samenwerking met de Zorgcentrale B.V. Careyn Gezondheidsservices B.V. heeft op 25 januari 2016 een samenwerkingsovereenkomst met de Zorgcentrale B.V. gesloten. Indien Careyn het contract binnen 3 jaar opzegt heeft dit tot gevolg dat Careyn een vergoeding is verschuldigd van maximaal 0,2 miljoen, tijdsevenredig met een contractuele factor te verminderen ORT doorbetaling bij vakantie Op 2 juni 2015 heeft de kantonrechter Den Haag een vonnis gedaan in een door een werknemer van het Haga ziekenhuis aangespannen rechtszaak tegen dit ziekenhuis over de ORT doorbetaling bij vakantie. Bij deze werknemer vond doorbetaling over de ORT bij vakantie niet plaats. De ORT is naar mening van de kantonrechter (met terugwerkende kracht) onderdeel van de definitie van loon. Naar aanleiding van deze casus is een landelijke discussie ontstaan over de toepasbaarheid van dit specifieke vonnis op andere (zorg)instellingen. De gezamenlijke brancheorganisaties in de zorg en de vakbonden hebben dit in de CAO onderhandelingen meegenomen. Voor de CAO VVT en CAO GHC is de uitkomst van deze discussie in de CAO opgenomen. Voor de kraamzorg is dit niet in de CAO vastgelegd, Careyn hanteert voor de medewerkers kraamzorg echter de afspraak uit de CAO VVT. Voor zover door voormalig werknemers geen claim terzake over de periode bij Careyn is ingediend, is hiervoor in de jaarrekening op grond van het niet betrouwbaar kunnen inschatten nog geen verplichting opgenomen Verplichtingen uit hoofde van het macrobeheersinstrument Voor zorginstellingen is bij de financiering van geriatrische revalidatiezorg, wijkverpleging en verpleging en verzorging 2017 sprake van een macrobeheersinstrument. Dit macrobeheersinstrument kan door de minister van VWS ingezet worden om overschrijdingen van het macrokader zorg voor voornoemde zorg terug te vorderen bij zorginstellingen. Het macrobeheersinstrument is uitgewerkt in de Aanwijzing macrobeheersinstrument instellingen voor geriatrische revalidatiezorg, respectievelijk Aanwijzing macrobeheersinstrument wijkverpleging en Aanwijzing macrobeheersinstrument verpleging en verzorging Ook voor instellingen in andere sectoren kan een Aanwijzing Macrobeheersinstrument van toepassing zijn. Jaarlijks wordt door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) ambtshalve een mbi omzetplafond vastgesteld. Tevens wordt door de NZa jaarlijks een omzetplafond per instelling vastgesteld, welke afhankelijk is van de realisatie van het mbi omzetplafond van alle instellingen gezamenlijk. Deze vaststelling vindt plaats nadat door de Minister van VWS de overschrijding van het mbi omzetplafond uiterlijk vóór 1 december van het opvolgend jaar is gecommuniceerd. Voor 2016 heeft de NZa het macrobeheersingsinstrument voor bovengenoemde zorg niet ingezet. Bij het opstellen van de jaarrekening 2017 bestaat nog geen inzicht in realisatie van het mbi omzetplafond over Careyn is niet in staat een betrouwbare inschatting te maken van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwantificeren. Als gevolg daarvan is deze verplichting niet tot uitdrukking gebracht in de balans van de stichting per 31 december Stichting Careyn, Delft Pagina 90 van 133

91 19.7. Onzekerheden opbrengstverantwoording Als gevolg van materiële nacontroles door zorgkantoren, zorgverzekeraars en gemeenten op de gedeclareerde zorgprestaties en maatschappelijke ondersteuning kunnen correcties noodzakelijk zijn op de gedeclareerde productie. In onderstaande alinea s zijn de risico s die voor Careyn relevant zijn nader toegelicht. Opbrengsten WLZ zorg De materiële controles door zorgkantoren inzake boekjaar 2017 hebben over de periode van januari tot en met september voor wat betreft zorgkantoor CZ tussentijds in 2017 en in het eerste halfjaar 2018 deels reeds plaatsgevonden. De uitkomsten naar aanleiding van deze controles zijn voor zover bekend en gerapporteerd in de jaarrekening verwerkt. De definitieve effecten van eventuele materiële nacontroles zijn vooralsnog onzeker en daarom zijn er hiervoor geen verdere verplichtingen opgenomen in de balans. Opbrengsten Zorgverzekeringswet wijkverpleging Als onderdeel van de transitie van de langdurige zorg in 2015 is de wijkverpleging overgeheveld van de Wet op de langdurige zorg (uitgevoerd door zorgkantoren) naar de Zorgverzekeringswet (uitgevoerd door zorgverzekeraars). Dit ging gepaard met een nieuwe contracterings- en bekostigingswijze, waarbij er geen sprake meer is van een onafhankelijk indicatieorgaan voor de te leveren zorg. Vanaf 2016 lijkt bovendien sprake van een tendens van strakkere interpretatie van contractafspraken door zorgverzekeraars. Vorenstaande ontwikkelingen hebben inherente onzekerheden voor de opbrengstverantwoording in de jaarrekeningen 2015, 2016 en 2017 tot gevolg. Het is niet uitgesloten dat bij materiële controles door zorgverzekeraars afwijkingen van beleidsregels of contractvoorwaarden die leiden tot verrekeningen van reeds geleverde en gefactureerde zorg worden geconstateerd. Careyn heeft de mogelijke effecten van deze ontwikkelingen voor de opbrengstverantwoording naar beste weten ingeschat en verwerkt in deze jaarrekening 2017, maar wijst op de mogelijkheid dat de genoemde risico s in 2018 of latere jaren tot nagekomen financiële correcties kunnen leiden. Voor onzekerheden voortvloeiend uit de feitelijke levering van zorg in samenhang met IGJ-bevindingen die gelden voor diverse opbrengststromen verwijzen wij naar noot GOM Op 29 oktober 2015 is een overeenkomst tussen Stichting Careyn en GOM Schoonhouden B.V. (hierna GOM) gesloten betreffende de overgang van medewerkers die schoonmaakwerkzaamheden verrichten op locaties van Careyn naar GOM. De medewerkers zijn op 1 december 2015 juridisch overgegaan naar GOM. Contractueel zijn afspraken gemaakt met de bonden om de CAO arbeidsvoorwaarden volgens de CAO VVT voor deze medewerkers te continueren. Careyn vergoedt met in achtneming van de gemaakte afspraken hiertoe in de toekomst het verschil tussen het salaris volgens de Schoonmaak CAO en de CAO VVT. Stichting Careyn, Delft Pagina 91 van 133

92 19.9. Verplichting tot inkoop van VPL-overgangsrechten Careyn Maatschappelijke dienstverlening B.V. heeft op 1 juli 2012 de JGZ werknemers van de GGZ Zuid- Holland Zuid overgenomen. Als onderdeel van deze overname is overeengekomen dat de onvoorwaardelijke pensioenafspraken door middel van een collectieve waardeoverdracht van het pensioenfonds ABP bij het pensioenfonds Zorg en Welzijn worden ondergebracht. Normaliter vindt deze waardeoverdracht op 1 juli 2012 plaats, vanwege een te lage dekkingsgraad kan deze overdracht echter nog niet plaatsvinden. Overdracht vindt derhalve plaats zodra dit wettelijk is toegestaan, waarbij individuele rechten van de werknemers tot het moment van overdracht bij het ABP zijn gewaarborgd. Ten aanzien van de voorwaardelijke pensioenaanspraken, voor de werknemers die bij het ABP dergelijke aanspraken zouden hebben indien zij deelnemer zouden zijn gebleven bij het ABP, is een overeenkomst tot inkoop van VPL-overgangsrechten gesloten met het pensioenfonds Zorg en Welzijn. Door deze inkoop zijn voorwaardelijke aanspraken door Careyn Maatschappelijke dienstverlening B.V. aan de betrokken medewerkers gegarandeerd. Voorwaarde om aanspraak te maken op deze inkoop is dat de JGZ werknemer die in dienst is van Careyn Maatschappelijke dienstverlening B.V., deelnemer blijft aan de pensioenvoorziening van het pensioenfonds Zorg en Welzijn en tevens zelf akkoord is gegaan met de waardeoverdracht van de onvoorwaardelijke aanspraken van pensioenfonds ABP naar pensioenfonds Zorg en Welzijn. Inkoop zal plaatsvinden op het moment dat de werknemer deze aanspraak bij het pensioenfonds ABP ook had kunnen verkrijgen doch uiterlijk eind De inkoop heeft ultimo boekjaar nog niet plaatsgevonden en wordt jaarlijks ten laste van het resultaat van het betreffende boekjaar verwerkt Verkregen erfpacht Erfpacht Indusdreef 5 en 7 te Utrecht: Stichting Cascade Vastgoed heeft recht van erfpacht verkregen van de gemeente Utrecht op het perceel F785 (eeuwigdurend) en perceel F649 (50 jaar), plaatselijk bekend als Indusdreef 5 en 7. De erfpacht op perceel F785 is verkregen op 8 december Aan de uitgifte is geen termijn verbonden. De jaarlijkse erfpachtcanon bedraagt ,66. De hoogte van de canon wordt elke 10 jaar herzien. De eerstvolgende herziening is op 8 december De erfpacht op perceel F649 is verkregen op 1 december 1970 en eindigt op 30 november De jaarlijkse erfpachtcanon bedraagt ,62. Erfpacht grond achter Neckardreef 10 te Utrecht: Stichting Cascade Vastgoed heeft een eeuwigdurend recht van erfpacht verkregen van de gemeente Utrecht op het perceel H1365 en H1366, plaatselijk bekend als de grond achter Neckardreef 10. De erfpacht op deze percelen is verkregen op 19 oktober De jaarlijkse erfpachtcanon bedraagt De hoogte van de canon wordt elke 10 jaar herzien. De eerstvolgende herziening is op 19 oktober Erfpacht Over de Dammen te Vlaardingen: Stichting Careyn heeft op 27 augustus 1990 voor de duur van 50 jaar (tot 27 augustus 2040) recht van erfpacht verkregen van de gemeente Vlaardingen op een deel van het perceel K2509, groot 6 aren en acht centiaren en gelegen aan en nabij de Aalscholverlaan te Vlaardingen. De resterende jaarlijkse erfpachtcanon bedraagt 0,45. De initiële jaarlijkse erfpachtcanon boven dit bedrag is in 1990 in één keer afgekocht Uitgegeven erfpacht Stichting Cascade Vastgoed heeft een eeuwigdurend erfrecht uitgegeven aan Stichting Mitros inzake perceel H 2107, groot 54 aren en 55 centiaren en plaatselijk bekend als Neckardreef (ongenummerd) te Utrecht. Stichting Cascade Vastgoed heeft bij overdracht door Stichting Mitros aan derden recht op een vergoeding van 33,33% van de gerealiseerde economische waardestijging op de grond volgens een in de notariële acte van 11 februari 2011 vastgelegde berekeningsmethodiek. Stichting Careyn, Delft Pagina 92 van 133

93 20. Overzicht langlopende schulden ultimo 2017 Leninggever Datum Hoofdsom Totale looptijd Soort lening Werkelijke rente Restschuld 31 december 2016 Nieuwe leningen in 2017 Aflossing in 2017 Restschuld 31 december 2017 Restschuld over 5 jaar Resterende looptijd in jaren eind 2017 Aflossing in 2018 Gestelde zekerheden LHBB Erfpacht Warande Fin.lease Careyn BNG BNG BNG BNG BNG BNG BNG B - Lineair Geen zekerheid C - Overig ( ) Erfpacht C - Fin.lease intern Lineair 5, ( ) Careyn B Borging WfZ/1e hyp. Inschr B - Lineair 4, (56.722) Zuwe Zorg B.V. tbv WfZ B002567/2566 Borg. WfZ/1e hyp. B - Inschr Zuwe Zorg Lineair 1, ( ) B.V. tbv WfZ B Borging WfZ/1e hyp. Inschr B - Zuwe Zorg B.V. tbv Lineair 4, ( ) WfZ B Borging WfZ/1e hyp. Inschr B - Zuwe Zorg B.V. tbv Lineair 5, ( ) WfZ B Borging WfZ/1e hyp. Inschr B - Zuwe Zorg B.V. tbv Lineair 4, ( ) WfZ B Borging WfZ/1e hyp. Inschr B - Zuwe Zorg B.V. tbv Lineair 4, (69.428) WfZ B Borging WfZ/1e hyp. Inschr B - Zuwe Zorg B.V. tbv Lineair 4, (56.722) WfZ Stichting Careyn, Delft Pagina 93 van 133

94 B Borging WfZ/1e hyp. Inschr BNG B - Lineair 3, ( ) Zuwe Zorg B.V. tbv WfZ BNG B - Lineair 4, ( ) B Borging WfZ/1e hyp. Inschr Zuwe Zorg B.V. tbv WfZ BNG B - Lineair 4, ( ) B Borging WfZ/1e hyp. Inschr Zuwe Zorg B.V. tbv WfZ ING A - Lineair 3, (30.404) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING A - Lineair Variabel (22.479) ING zekerheden, zie 0 kredietfaciliteit ING PGGM B - Lineair 7, (68.067) Garantie Provincie onder 1e hyp. Inschrijving (Tamarinde) BNG B - Lineair 7, ( ) Garantie Provincie 1e hyp Inschr.Rosendael) ING A - Lineair 2, ( ) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING 1) A - Lineair 3, ( ) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING 2) A - Lineair 4, ( ) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING 2) A - Lineair 4, ( ) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING 2) A - Lineair 4, ( ) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING A - Lineair 3, ( ) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING A - Lineair 3, (72.200) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING A - Lineair 2, (45.400) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING A - Lineair 3, (37.180) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING B - Gemeentegarantie NWB Annuiteit 4, (88.484) Nissewaard B - Gemeente garantie BNG Lineair 6, (58.177) Brielle Stichting Careyn, Delft Pagina 94 van 133

95 BNG B - Lineair 6, (56.723) Gemeentegarantie Brielle PF Rabobank B - Lineair 1, (38.895) Gemeentegarantie Brielle Rabobank VPR B - Lineair 3, ( ) Gemeentegarantie Rotterddam/Rozenb urg B - Gemeentegarantie Wateringen/Westla PGGM Annuiteit 6, ( ) nd 1e hyp. De Ark ABP/APG B - 40 Annuiteit 7, ( ) Gemeentegarantie Hellevoetsluis A - ING zekerheden, zie ING Lineair 2, (50.000) kredietfaciliteit ING ING A - Lineair 3, (40.768) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING BNG B - Lineair 3, ( ) Garantie Gem. Spijkenisse onder 1e hyp.inschrijving Hart van Groenewoud BNG B - Lineair 3, ( ) Garantie Gem. Spijkenisse 1e Hyp. Hart van Groenewoud Delta Lloyd C - Overig ( ) Geen zekerheid BNG B - Lineair 4, ( ) B Borging WfZ/1e hyp. Inschr Zuwe Zorg B.V. tbv WfZ Lening CAO ORT C ( ) Totaal ( ) Soort lening: a = Hypotheek o/g b = Lening c = Overige 1) resterende looptijd op 5 jaar gesteld in verband met bulletaflossing per Per zal verlenging van de leningen worden bezien. 2) resterende looptijd op 2 jaar gesteld in verband met de verlenging door de ING naar van de leningen en bulletaflossingen per Ultimo 2019 zal de looptijd van de leningen opnieuw worden bezien. Stichting Careyn, Delft Pagina 95 van 133

96 21. Opbrengsten zorgprestaties en maatschappelijke ondersteuning Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten WLZ-zorg (exclusief subsidies) Opbrengsten Zorgverzekeringswet (exclusief subsidies) Opbrengsten WMO Overige zorgprestaties Mutaties van de opbrengsten zorgprestaties zijn voornamelijk het gevolg van prijs en volume effecten. In de opbrengsten wettelijk budget voor aanvaardbare kosten WLZ-zorg is de bijdrage kwaliteitsgelden 2017 van 7,6 miljoen verantwoord. In 2016 is op de opbrengsten wettelijk budget voor aanvaardbare kosten WLZzorg een correctie door het zorgkantoor uit hoofde van materiële controle WLZ 2016 van 3,6 miljoen in mindering gebracht. In de post opbrengsten zorgverzekeringswet is een bedrag van opgenomen inzake opbrengsten DBC Geriatrische revalidatiezorg (2016: ). In de overige zorgprestaties zijn de totale opbrengsten uit hoofde van PGB ad (2016: ) opgenomen, welke niet te herleiden zijn naar PGB opbrengst per afzonderlijke financieringsstroom. 22. Subsidies (exclusief Wmo en Jeugdwet) Subsidies Wlz/Zvw-zorg Subsidies vanwege Provincies en gemeenten (exclusief Wmo en Jeugdwet) Overige subsidies De daling van de subsidies wordt voor 2,4 miljoen verklaard door de ELV, die vanaf 2017 geen onderdeel meer is van de subsidies Wlz zorg, maar vanuit de Zorgverzekeringswet wordt gefinancierd. Van gemeenten zijn meer subsidies ontvangen, daarentegen zijn de overige subsidies gedaald door 0,4 miljoen lagere subsidieopbrengsten JGZ. 23. Overige bedrijfsopbrengsten Overige dienstverlening Overige opbrengsten De overige bedrijfsopbrengsten dalen met 0,6 miljoen. De daling wordt onder meer verklaard door incidentele baten in 2016 als gevolg van de verkoop van EB zorglijn. Stichting Careyn, Delft Pagina 96 van 133

97 24. Personeelskosten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Af: onttrekking reorganisatievoorziening ( ) ( ) Bij: Dotatie en vrijval reorganisatievoorziening ( ) Overige personeelskosten Personeel niet in loondienst De kosten van personeel niet in loondienst zijn toegenomen als gevolg van meer inhuur vanwege het invullen van de openstaande vacatures voor hoger gekwalificeerd personeel. Gedurende het jaar 2017 waren werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2016: 4.774). Er zijn geen werknemers werkzaam buiten Nederland (2016: nihil). Het aantal FTE's is hoofdzakelijk gedaald als gevolg van uitstroom door de reorganisaties. 25. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Afschrijvingen Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Overige mutaties ( ) De post overige mutaties betreft de bijzondere waardevermindering op de grond van de locatie Warande, welke eeuwigdurend in erfpacht is uitgegeven aan Stichting Mitros alsmede het boekresultaat op verkoop van panden. 26. Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Bijzondere waardevermindering van materiële vaste activa 0 ( ) De terugname van een bijzondere waardevermindering in 2016 betreft uitsluitend het effect van het herstel van een inschattingsfout in de bedrijfswaardeberekening Stichting Careyn, Delft Pagina 97 van 133

98 27. Overige bedrijfskosten Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Huur en leasing Onderhoud en energiekosten Patiënt- en bewonersgebonden kosten Dotaties en vrijval voorziening dubieuze debiteuren (67.314) (4.510) Algemene kosten De toename van de overige bedrijfskosten wordt verklaard door gestegen patiënt- en bewonersgebonden kosten als gevolg van aanname van cliënten met een zwaardere zorgbehoefte. Daarnaast stijgen de algemene kosten als gevolg van hogere kosten voor software en drukwerk en is in 2016 sprake van een eenmalige vrijval van een verplichting ten gunste van de kosten. De kosten huur en leasing zijn daarentegen lager door baten uit huren voorgaande jaren en de kosten voor onderhoud en energie zijn in 2017 lager door het effect van de stelselwijziging groot onderhoud op de vergelijkende cijfers Accountantshonoraria De honoraria van de onafhankelijke accountant zijn als volgt: Controle van de jaarrekening Overige controlewerkzaamheden (w.o. subsidies, WMO verantwoordingen en Nacalculatie) Fiscale advisering Niet-controlediensten Bovenstaande honoraria betreffen de werkzaamheden die bij de stichting en de in de consolidatie betrokken maatschappijen zijn uitgevoerd door accountantsorganisaties zoals bedoeld in art. 1, lid 1 Wta (Wet toezicht accountantsorganisaties) en de in rekening gebrachte honoraria van het gehele netwerk waartoe de accountantsorganisatie behoort. Bovenstaande bedragen zijn inclusief omzetbelasting en zijn opgenomen in de algemene kosten als genoemd onder noot 27. Deze honoraria hebben betrekking op het onderzoek van de jaarrekening over het boekjaar, ongeacht of de werkzaamheden reeds gedurende het boekjaar zijn verricht. De bedragen met betrekking tot 2017 zijn deels geschat. De bedragen met betrekking tot 2016 zijn op basis van nagekomen, ten laste van 2017 verwerkte kosten en rekening houdend met reeds ingeschat meerwerk 2016, voor vergelijkingsdoeleinden met (positief) aangepast. Voor de verdeling van het honorarium voor de controle van de jaarrekening en de overige controlewerkzaamheden wordt een vaste verhouding gehanteerd. 29. Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten De rentebaten 2017 betreft de afrekening met ING over 2017 op het rente en fiat compensabel rekeningstelsel. Stichting Careyn, Delft Pagina 98 van 133

99 30. Rentelasten en soortgelijke kosten Rentelasten en soortgelijke kosten De rente op de langlopende leningen ad (2016: ) is opgenomen als onderdeel van de rentelasten en soortgelijke kosten. 31. Belastingen Vennootschapsbelasting Careyn Holding B.V. beschikt, als hoofd van de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting, ultimo 2017 over circa 17,0 miljoen (2016: 19,2 miljoen) aan fiscaal compensabele verliezen. In verband met onzekerheden over het binnen de verliescompensatietermijnen kunnen compenseren van deze verliezen is hiervoor geen actieve belastinglatentie gevormd. De effectieve belastingdruk over 2017 is nagenoeg nihil vanwege de beschikbaarheid van fiscale verliescompensatie. 32. Resultaat aandeel derden Resultaat aandeel derden 0 0 Het resultaat aandeel derden betreft het minderheidsaandeel van derden in het geconsolideerde resultaat met betrekking tot de deelneming in Geboortecentrum Origine Breda B.V. Aangezien het minderheidsbelang in het vermogen voor deze deelneming negatief is, wordt geen resultaat aandeel derden opgenomen tot het moment dat de door Careyn voor haar rekening genomen (aan de minderheidsaandeelhouder toerekenbare) verliezen zijn gerecupereerd. 33. Verbonden partijen Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen de instelling, haar deelnemingen en leidinggevende functionarissen. Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet zakelijke grondslag. Stichting Careyn, Delft Pagina 99 van 133

100 34. Verantwoording uit hoofde van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) Toelichting bij het samenstellen van de WNT verantwoording Deze verantwoording is opgesteld op basis van de op stichting Careyn en haar groepsmaatschappijen van toepassing zijnde regelgeving met betrekking tot de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) en de daarop gebaseerde regelgeving, waaronder de Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen zorg en jeugdhulp. Voor de verantwoording is het model van het Ministerie van Binnenlandse zaken gehanteerd. De volgende WNT-entiteiten, welke onderdeel uitmaken van de Careyn groep, zijn in onderstaande WNT opstelling verantwoord: - Stichting Careyn - Aveant B.V. - Zuwe Zorg B.V. - Careyn Zuid-Hollandse Eilanden B.V. - Careyn DWO-NWN B.V. - Careyn Kraamzorg B.V. - Geboortecentrum Origine Breda B.V. - Careyn Gezondheidscentra B.V. - Stichting Gezondheidscentrum de Akkers Alle in de verantwoording opgenomen topfunctionarissen vervullen hun functie bij alle voornoemde WNT-instellingen, tenzij expliciet anders aangegeven. Door de Raad van Toezicht is het WNT-maximum voor 2017 met een totaalscore van 13 punten vastgesteld op klasse V. Het bezoldigingsmaximum in 2017 voor stichting Careyn bedraagt (2016: ). Dit geldt naar rato van de duur en/of omvang van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0 fte. Voor topfunctionarissen zonder dienstbetrekking geldt met ingang van 1 januari 2016 voor de eerste 12 kalendermaanden een afwijkende normering, zowel voor de duur van de opdracht als voor het uurtarief. Het individuele WNT-maximum voor de leden van de Raad van Toezicht bedraagt voor de voorzitter 15% en voor de overige leden 10% van het bezoldigingsmaximum, berekend naar rato van de duur van het dienstverband. Met deze WNT-verantwoording is in overeenstemming met de Regeling Verslaggeving WTZi tevens voldaan aan de toelichtingsvereisten van artikel 2.383c BW inzake bezoldiging bestuurders en toezichthouders. Stichting Careyn, Delft pagina 100 van 133

101 1 Bezoldiging topfunctionarissen 1a. Leidinggevende topfunctionarissen en gewezen topfunctionarissen met dienstbetrekking van alle tot de groep behorende entiteiten van stichting Careyn bedragen x 1 M.W. Meerdink H. Luik S.Spek Functiegegevens Voorzitter raad van bestuur (vanaf 1/6) Voorzitter raad van bestuur (tot 1/6), daarna lid Lid raad van bestuur Aanvang en einde functievervulling in /6-31/12 1/1-14/8 1/1-6/4 1 Omvang dienstverband (in fte) 1,0 1,0 1,0 Gewezen topfunctionaris? nee nee nee (Fictieve) dienstbetrekking? ja ja ja Bezoldiging Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal Individueel toepasselijk bezoldigingsmaximum /- Onverschuldigd betaald bedrag Totale bezoldiging Reden waarom de overschrijding als dan niet is toegestaan n.v.t. n.v.t. WNT-overgangsrecht m.i.v. 1/1/2016 Gegevens 2016 Aanvang en einde functievervulling in /10-31/12 1/1-31/12 Omvang dienstverband 2016 (in fte) - 1,0 1,0 Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totale bezoldiging Er zijn gedurende het boekjaar geen leidinggevende topfunctionarissen zonder dienstbetrekking vanaf de 13 e maand van de functievervulling aanwezig. 1 CFO tot 1 april 2017, feitelijke datum einde dienstverband 6 april 2017 door opname resterend verlof Stichting Careyn, Delft pagina 101 van 133

102 1b. Leidinggevende topfunctionarissen zonder dienstbetrekking in de periode kalendermaand 1 t/m 12 van alle tot de groep behorende entiteiten van stichting Careyn bedragen x 1 Functiegegevens J.H. Möhlmann Kalenderjaar 2017 Periode functievervulling in het kalenderjaar (aanvang - einde) 1/5/2017-1/11/2017 Aantal maanden functievervulling in het kalenderjaar 6 Individueel toepasselijk bezoldigingsmaximum Maximum uurtarief dat geldt voor het kalenderjaar 176 Individueel toepasselijk maximum gehele periode kalendermaand 1 t/m 12 Bezoldiging Werkelijk uurtarief lager dan het maximum uurtarief? CFO Bezoldiging in de betreffende periode Totale bezoldiging gehele periode kalendermaand 1 t/m Ja -/- Onverschuldigd betaald bedrag n.v.t. Totale bezoldiging, exclusief BTW Reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan n.v.t. 1c. Toezichthoudende topfunctionarissen stichting Careyn bedragen x 1 G.T.C. J.C.M. van M.Y. H. Feenstra Bonhof Sonderen Linthorst Functiegegevens Voorzitter raad Lid Lid Lid van toezicht Aanvang en einde functievervulling in /1 31/12 1/1-31/12 1/1-30/8 1/1-3/9 Bezoldiging Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal Individueel toepasselijk bezoldigingsmaximum /- Onverschuldigd betaald bedrag Totale bezoldiging Reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. Gegevens 2016 Aanvang en einde functievervulling in 2016 Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen 1/7-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/ Beloningen betaalbaar op termijn Totale bezoldiging Stichting Careyn, Delft pagina 102 van 133

103 bedragen x 1 M.B.P.M. M.H.D.B. Y. Witman Visser Schutjens E. Klunder Functiegegevens Lid Lid Lid Lid Aanvang en einde functievervulling in /1-31/12 1/1-31/12 14/4-31/ /12 Bezoldiging Beloning plus belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal Individueel toepasselijk bezoldigingsmaximum /- Onverschuldigd betaald bedrag Totale bezoldiging Reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. Gegevens 2016 Aanvang en einde functievervulling in 2016 Beloning plus belaste onkostenvergoedingen 1/1-31/12 1/1-31/ Beloningen betaalbaar op termijn Totale bezoldiging d. Topfunctionarissen en gewezen topfunctionarissen met een bezoldiging van of minder NAAM TOPFUNCTIONARIS FUNCTIE H.T.A Krijnen M.M.A.H. Krijnen E.M.I. van Rooij Toezichthoudend Toezichthoudend Toezichthoudend M. van Hooijdonk Toezichthoudend Tabel 1d heeft uitsluitend betrekking op Geboortecentrum Origine Breda B.V. 2 Uitkeringen wegens beëindiging dienstverband aan topfunctionarissen met of zonder dienstbetrekking Stichting Careyn is in 2017 geen uitkeringen wegens beëindiging dienstverband met topfunctionarissen overeengekomen. 3 Overige rapportageverplichtingen op grond van de WNT Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen met een dienstbetrekking die in 2017 een bezoldiging boven het individueel toepasselijke drempelbedrag hebben ontvangen. Stichting Careyn, Delft pagina 103 van 133

104 Enkelvoudige jaarrekening Stichting Careyn, Delft Pagina 104 van 133

105 Balans per 31 december 2017 (na voorgestelde resultaatbestemming) 31 december december 2016 Ref. Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Debiteuren en overige vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa Eigen vermogen 42. Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen Algemene reserve Totaal eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden (nog voor meer dan 1 jaar) Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Schulden uit hoofde van financieringsoverschot Overige kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Totaal kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Totaal passiva Stichting Careyn, Delft Pagina 105 van 133

106 Resultatenrekening over Ref. Bedrijfsopbrengsten Opbrengsten zorgprestaties en maatschappelijke ondersteuning Subsidies (exclusief Wmo en Jeugdwet) Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Personeelskosten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa ( ) Overige bedrijfskosten Som der bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten 57./58. ( ) ( ) Resultaat vóór belastingen Belastingen 0 0 Resultaat deelnemingen ( ) ( ) Resultaat na belastingen ( ) ( ) Resultaatbestemming Het resultaat is als volgt bestemd: Toevoeging/(onttrekking): Bestemmingsfonds Reserve aanvaardbare kosten (12.580) 0 Bestemmingsfonds Reserve aanvaardbare kosten ( ) Bestemmingsfonds Maatschappelijk werk Bestemmingsfonds Jeugdgezondheidszorg Bestemmingsfonds lift hospice Breda (56.929) Bestemmingsfonds Hospice Breda Bestemmingsfonds De Ark (11.033) Algemene reserve ( ) ( ) ( ) ( ) Stichting Careyn, Delft Pagina 106 van 133

107 Toelichting op de balans en resultatenrekening 35. Algemene toelichting op grondslagen van waardering en resultaatbepaling Algemeen De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening zijn gelijk, voor zover in deze toelichting niet anders vermeld. Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt derhalve verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en resultatenrekening. 36. Immateriële vaste activa Computersoftware 0 0 De mutaties in de immateriële vaste activa zijn in het volgende schema samengevat: Stand per 1 januari 2017 Computersoftware Verkrijgingsprijzen Cumulatieve waardeverminderingen en afschrijvingen ( ) Boekwaarde 0 Stand per 31 december 2017 Verkrijgingsprijzen ( ) Cumulatieve waardeverminderingen en afschrijvingen Boekwaarde 0 Afschrijvingspercentages 33,3 % / 50% 37. Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en -terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa Stichting Careyn, Delft Pagina 107 van 133

108 De mutaties in de materiële vaste activa worden als volgt weergegeven: Stand per 1 januari 2017 Bedrijfsgebouwen en -terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa Totaal Verkrijgingsprijzen Cumulatieve waardeverminderingen ( ) ( ) Cumulatieve afschrijvingen ( ) ( ) ( ) 0 ( ) Boekwaarden Mutaties Investeringen Aanschaffingswaarde desinvesteringen ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Afschrijvingen ( ) ( ) (89.173) 0 ( ) Afschrijvingen desinvesteringen Saldo ( ) ( ) ( ) ( ) Stand per 31 december 2017 Verkrijgingsprijzen Cumulatieve waardeverminderingen ( ) ( ) Cumulatieve afschrijvingen ( ) ( ) ( ) 0 ( ) Boekwaarden Afschrijvingspercentages 2/3/5/10% 5 / 10% 10% 0% De reële waarde is gebaseerd op de bedrijfswaarde. Voor al hetgeen Careyn c.s. (exclusief Zuwe Zorg B.V.) schuldig is aan ING Bank zijn zekerheden op bedrijfsgebouwen en terreinen gesteld (zie Noot 19.2). Stichting Careyn heeft vastgoed in eigendom dat binnen het concern wordt gebruikt door Careyn Zuid- Hollandse Eilanden B.V. en Careyn DWO/NWN B.V. Er zijn geen contractuele afspraken tussen eigenaar en gebruiker. De werkelijke kosten voor dit vastgoed worden aan de gebruiker doorbelast. Ultimo 2017 is de boekwaarde van de activa in gebruik door Careyn DWO/NWN B.V. 9,7 miljoen en de boekwaarde van de activa in gebruik door Careyn Zuid-Hollandse Eilanden B.V. 28,9 miljoen. Stichting Careyn, Delft Pagina 108 van 133

109 38. Financiële vaste activa Deelnemingen Het verloop van de financiële vaste activa kan als volgt worden gespecificeerd: Deelnemingen Stand per 1 januari Resultaat deelnemingen ( ) Mutatie voorziening deelneming Stand per 31 december Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Naam en rechtsvorm en woonplaats rechtspersoon Verschaft Kapitaalbelang (in kapitaal %) Eigen vermogen Resultaat 2017 Rechtstreekse kapitaalbelangen >= 20% Aveant B.V., Utrecht ,00 ( ) ( ) Careyn Kraamzorg B.V., Rijswijk ,00 ( ) ( ) Careyn DWO/NWN B.V., Schiedam , Careyn ZHE B.V., Spijkenisse , Careyn Holding B.V., Schiedam , Careyn Gezondheidscentra B.V., Schiedam , Zuwe Zorg B.V., Utrecht , ( ) Indirect kapitaalbelang >= 20% via Careyn Holding B.V. Geboortecentrum Origine Breda B.V., Breda ,50 ( ) Careyn Gezondheid Service B.V., Schiedam , Careyn Maatschappelijke Dienstverlening B.V., Schiedam , DuoZorg Uitzendbureau B.V., Gouda , Belang samen met dochtermaatschappijen Woonalliantie Woerden C.V., Apeldoorn 1) , Voor de entiteiten met een negatief eigen vermogen is een voorziening deelneming gevormd. 1) Op basis van concept jaarrekening Zuwe Zorg B.V. is commanditair vennoot van Woonalliantie Woerden C.V. Stichting Careyn, Delft Pagina 109 van 133

110 39. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot Totaal Stand per 1 januari Financieringsverschil boekjaar (87.733) (87.733) Correcties voorgaande jaren Betalingen/ontvangsten Herindexering Stand per 31 december 2017 (87.733) (87.733) Stadium van vaststelling (per erkenning) a b c c a = interne berekening b = overeenstemming met zorgverzekeraars c = definitieve vaststelling NZa Waarvan gepresenteerd als: - schulden uit hoofde van financieringsoverschot (87.733) Specificatie financieringsverschil in het boekjaar Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Wlz-zorg (exclusief subsidies) Af: ontvangen voorschotten ( ) 0 Totaal financieringsverschil in het boekjaar (87.733) 0 Met ingang van 2016 is Stichting Careyn onderaannemer voor Careyn ZHE B.V. Het financieringsverschil 2016 is derhalve in de jaarrekening van Careyn ZHE B.V. verantwoord. Vanaf 2017 is ook sprake van een eigen afspraak met het zorgkantoor, welke derhalve in de kolom 2017 is verantwoord. Stichting Careyn, Delft Pagina 110 van 133

111 40. Debiteuren en overige vorderingen Vorderingen op debiteuren Vorderingen op groepsmaatschappijen, deelnemingen en overige verbonden rechtspersonen en vennootschappen Overige vorderingen Alle vorderingen hebben een resterende looptijd korter dan een jaar. De reële waarde van de vorderingen benadert de boekwaarde ervan, gegeven het kortlopende karakter ervan en het feit dat waar nodig voorzieningen voor oninbaarheid zijn gevormd. Voor al hetgeen Careyn c.s. (exclusief Zuwe Zorg B.V.) schuldig is aan ING Bank zijn zekerheden op boekvorderingen gesteld (zie Noot 19.2). Er zijn met betrekking tot vorderingen op groepsmaatschappijen geen afspraken gemaakt over aflossingen, rente en zekerheden Vorderingen op debiteuren Handelsdebiteuren De voorziening voor oninbaarheid bedraagt per balansdatum (2016: ) Overige vorderingen Nog te ontvangen bedragen Vooruitbetaalde bedragen Overige vorderingen Overige overlopende activa Liquide middelen Bankrekeningen Kassen De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de stichting, behoudens: Voor bankgaranties niet door de ING Bank afgegeven zijn bank- en spaarrekeningen geblokkeerd gelijk aan het bedrag van de bankgaranties voor een totaal bedrag (2016: ). Stichting Careyn, Delft Pagina 111 van 133

112 42. Eigen vermogen Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen Algemene reserve Bestemmingsreserves Saldo per 1 januari 2017 Resultaatbestemming Overige mutaties Saldo per 31 december 2017 Bestemmingsreserve Grieglaan 0 (12.580) Vanuit fondsenverwerving zijn middelen ter beschikking gekomen waarvoor het bestuur in het verleden heeft besloten deze middelen aan te wenden ter verlaging van de exploitatiekosten van locatie Grieglaan te Breda. De afschrijvingen voor verbouwingen worden ten laste gebracht van deze bestemmingsreserve. De overige mutatie betreft de overboeking van het saldo van de bestemmingsreserve uit de administratie van Stichting Gezondheidservice Breda als gevolg van de fusie met Stichting Careyn (zie noot 1.7). Stichting Careyn, Delft Pagina 112 van 133

113 42.2. Bestemmingsfondsen Saldo per 1 januari 2017 Resultaatbestemming Overige mutaties Saldo per 31 december 2017 Bestemmingsfondsen Reserve aanvaardbare kosten (4) Maatschappelijk werk ( ) Jeugdgezondheidszorg Lift hospice Breda (56.929) (4.352) Hospice Breda De Ark (11.033) Totaal bestemmingsfondsen Het bestemmingsfonds Reserve aanvaardbare kosten ontstaat door tekorten en overschotten in de besteding van het budget WLZ. De beperking in de besteding van deze middelen wordt opgelegd door de verstrekkende instantie. Aanwending van dit fonds dient te geschieden binnen de daartoe door de financier gestelde kaders. De bestemmingsfondsen Maatschappelijk werk en Jeugdgezondheidszorg ontstaan door tekorten en overschotten in de besteding van de jaarsubsidies van maatschappelijk werk respectievelijk jeugdgezondheidszorg. De beperking in besteding van de middelen wordt opgelegd door de verstrekkende instanties. Aanwending van deze fondsen dient te geschieden binnen de daartoe gestelde doelen. De overige mutatie betreft een aanvulling van het negatief saldo van het bestemmingsfonds vanuit de algemene reserve. Als gevolg van de verkoop van de activiteiten maatschappelijk werk is het bestemmingsfonds maatschappelijk werk vervallen. Het bestemmingsfonds Lift hospice Breda is ontstaan vanuit giften van derden. De beperking in de besteding is door deze derden opgelegd. Het bestemmingsfonds mag alleen door Stichting Careyn worden aangewend voor de realisatie van een lift in het pand aan de Grieglaan 4 te Breda. De overige mutatie betreft een overboeking naar de algemene reserve van een bedrag dat in 2016 abusievelijk aan het bestemmingsfonds Lift Hospice Breda was toegevoegd. Het bestemmingsfonds Hospice Breda is ontstaan vanuit giften van derden. De beperking in de besteding is door deze derden opgelegd. Het bestemmingsfonds mag alleen door Stichting Careyn worden aangewend voor uitgaven inzake het Hospice te Breda. De overige mutatie betreft de overboeking van het saldo van de giften tot en met 2016 vanuit de algemene reserve naar het bestemmingsfonds Hospice Breda. Het bestemmingsfonds de Ark is ontstaan vanuit de nalatenschap van een oud bewoonster. De beperking in de besteding van middelen is vanuit het testament door de oud bewoonster opgelegd, waarbij locatie Careyn De Ark te Wateringen als enig erfgenaam van de gehele nalatenschap is benoemd. Stichting Careyn, Delft Pagina 113 van 133

114 42.3. Algemene reserve Saldo per 1 januari 2017 Resultaatbestemming Overige mutaties Saldo per 31 december 2017 Algemene reserves Algemene reserve* ( ) * Het saldo per 1 januari 2017 betreft de eindstand van de algemene reserve volgens de jaarrekening 2016 ad verhoogd met het effect van de stelselwijziging groot onderhoud op de stichting ad en het doorwerken van de stelselwijziging groot onderhoud in de deelneming Zuwe Zorg B.V. van Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf 'Stelselwijziging'. De overige mutatie betreft de aanvulling van het negatief saldo van het bestemmingsfonds maatschappelijk werk alsmede overboekingen tussen de algemene reserve en de bestemmingsfondsen Lift Hospice Breda en Hospice. Daarnaast is de algemene reserve per 1 januari 2017 verhoogd met het saldo van de algemene reserve van Stichting Gezondheidservice Breda als gevolg van de fusie met Stichting Careyn ( ). 43. Verschillen in het eigen vermogen en het resultaat tussen de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening Het verschil tussen het eigen vermogen volgens de enkelvoudige balans en het eigen vermogen volgens de geconsolideerde balans en het verschil tussen enkelvoudig en geconsolideerd resultaat wordt verklaard doordat een aantal stichtingen is opgenomen in de consolidatie. Dit betreft Stichting Cascade, Stichting Gezondheidscentrum de Akkers en Stichting Gezondheidservice Breda. Stichting Gezondheidservice Breda is in 2017 gefuseerd met Stichting Careyn en per 1 januari 2017 administratief onderdeel van Stichting Careyn. Het verschil tussen het enkelvoudige en geconsolideerde eigen vermogen en resultaat is als volgt weer te geven (standen per 31 december): Verschil eigen vermogen Eigen vermogen volgens geconsolideerde jaarrekening *) Af: vermogenswaarde van de geconsolideerde Stichtingen ( ) ( ) Af: waarderingsverschil resultaat aandeel derden (7.972) (3.664) Eigen vermogen volgens enkelvoudige jaarrekening *) Dit betreft de posten bestemmingsreserves, bestemmingsfondsen en algemene reserve Verschil resultaat Resultaat volgens geconsolideerde jaarrekening (42.037) ( ) Correcties voorgaande jaren 0 ( ) Resultaat van de geconsolideerde Stichtingen ( ) ( ) Eliminatie resultaat TMGO Waarderingsverschil resultaat aandeel derden (4.308) (3.664) Resultaat volgens enkelvoudige jaarrekening ( ) ( ) Stichting Careyn, Delft Pagina 114 van 133

115 44. Voorzieningen Saldo per 1 januari 2017 Dotatie Onttrekking Vrijval Saldo per 31 december 2017 Voorziening langdurig zieken ( ) Voorziening reorganisatiekosten (15.648) (74.370) Voorziening uitgestelde beloningen (8.854) (24.802) Voorziening deelneming Voorziening CAO ORT (55.874) Overige voorzieningen (30.709) ( ) Totaal voorzieningen ( ) ( ) Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moeten worden beschouwd: Saldo per 31 december 2017 Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.) Hiervan langlopend (> 5 jaar) Voorziening langdurig zieken Voor langdurig zieken is een voorziening gevormd op basis van de verwachte loonkosten in de eerste twee jaren van de arbeidsongeschiktheid (voor medewerkers die naar verwachting van de verzuimarts niet zullen terugkeren in het arbeidsproces), voor zover deze na 31 december 2017 vallen, gebaseerd op 100% gedurende het eerste jaar en 70% gedurende het tweede jaar. In de bepaling van de voorziening langdurig zieken is een schattingswijziging doorgevoerd (zie noot 2.4). Voorziening reorganisatiekosten Careyn heeft een strategische heroriëntatie doorgevoerd en gefaseerd een reorganisatietraject ingezet met betrekking tot optimalisatie processen in de zorg, focus op oud en kwetsbaar, reductie van overhead en koers naar een decentraal gestuurde organisatie met leiderschap en eigenaarschap in de districten. De effecten daarvan hebben geleid tot vorming van een voorziening reorganisatiekosten. De reorganisatievoorziening is gebaseerd op de met de vakbonden overeengekomen sociale plannen 2015 en In 2017 zijn nieuwe inrichtingsplannen gecommuniceerd. Voor de hieruit voortkomende afvloeiingskosten van boventallig personeel is, aanvullend op de eerdere reorganisatie, een nieuw sociaal plan overeengekomen. In de bepaling van de reorganisatievoorziening is rekening gehouden met schattingen ten aanzien van de in het betreffende sociaal plan opgenomen afspraken. Dit betreft onder meer inschattingen voor vrijwillige en onvrijwillig mobiliteit, herplaatsing, periode van wachtgeld en de hoogte van de transitievergoeding. Voorziening uitgestelde beloningen De voorziening uitgestelde beloningen wordt gevormd voor verwachte toekomstige uitgaven op basis van het huidige personeelsbestand en aannames met betrekking tot het personeelsverloop en loonontwikkeling. Voorziening deelneming Deze voorziening heeft betrekking op het negatieve eigen vermogen per 31 december 2017 van Aveant B.V. ad (2016: -/ ) en Careyn Kraamzorg B.V. ad (2016: 0). De dotatie aan de voorziening deelneming is in mindering gebracht op het resultaat deelnemingen in de resultatenrekening. Stichting Careyn, Delft Pagina 115 van 133

116 Voorziening CAO ORT Deze voorziening wordt gevormd voor de verwachte kosten na balansdatum voor medewerkers die aanspraak maken op een in de CAO VVT gedane toezegging tot compensatie ORT over verlof gedurende de periode voorzover het schikkingsvoorstel nog niet door de medewerker is geaccepteerd. Het in het schikkingsvoorstel aan de medewerker aangeboden compensatiebedrag is bij het bepalen van de omvang van de voorziening als beste schatting gehanteerd. Overige voorzieningen De overige voorzieningen hebben betrekking op bekostigingsonzekerheden (2016: ) en eigen risicodragerschap WGA (2016: ). 45. Langlopende schulden (nog voor meer dan 1 jaar) Schulden aan kredietinstellingen Overige langlopende schulden Stand per 1 januari Nieuw ingebrachte leningen Af: aflossingen ( ) ( ) Stand per 31 december Af: aflossingsverplichting komend boekjaar ( ) ( ) Stand langlopende schulden per 31 december De langlopende schulden hebben tot een bedrag van een looptijd van > 1 jaar en een looptijd groter dan 5 jaar. Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar het overzicht langlopende schulden onder noot 47. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. De reële waarde van de schulden aan kredietinstellingen betreft de uitkomst van de contante waarde berekening bij het opnieuw aantrekken van deze leningen ultimo De belangrijkste veronderstelling hierbij is de marktrente, zijnde het indicatieve rentetarief waarvoor de lening op peildatum zou kunnen worden aangetrokken. In de bepaling van de reële waarde van de schulden aan kredietinstellingen is hiervoor de marktrentebepaling door Careyn uit 2015 als uitgangspunt genomen. Deze marktrente is herijkt op de jaarlijkse ontwikkeling in de rente op staatsobligaties en de inschatting van Careyn van de ontwikkeling in de risicoopslag. De reële waarde van de langlopende schulden aan kredietinstellingen is berekend op Voor een toelichting op de kredietfaciliteit bij de ING Bank N.V. wordt verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening. De overige langlopende schulden betreft de ORT nabetalingsverplichting voor het deel dat in 2019 wordt uitbetaald. Over deze langlopende schuld wordt geen rente berekend en zijn geen zekerheden gesteld. Stichting Careyn, Delft Pagina 116 van 133

117 46. Overige kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Schulden aan banken Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Crediteuren Schulden aan gelieerde maatschappijen Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen Vakantiegeld Vakantiedagen Overige schulden Nog te betalen kosten De kortlopende schulden hebben alle een resterende looptijd van korter dan een jaar. De reële waarde van de kortlopende schulden benadert de boekwaarde vanwege het kortlopende karakter ervan. Met betrekking tot de schulden aan gelieerde maatschappijen zijn geen rente en / of aflossingsafspraken gemaakt. De toename van het saldo kortlopende schulden betreft met name de toename van de schulden aan banken. De nog te betalen salarissen nemen toe als gevolg van de nieuwe verplichting over december 2017 inzake de eindejaarsuitkering. De kortlopende schulden nemen op de overige onderdelen af als gevolg van een lagere aflossingsverplichting op langlopende leningen, alsmede afwikkeling van reguliere balansposities De afname van de kortlopende schulden uit hoofde van belastingen en premies sociale verzekeringen is met name het gevolg van een cao wijziging over 2017, waarbij de eindejaarsuitkering reeds in november 2017 is uitbetaald. De loonheffing hierover is in december 2017 reeds afgedragen. Stichting Careyn, Delft Pagina 117 van 133

118 47. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen (Meerjarige) financiële verplichtingen De totale verplichting uit hoofde van operational lease terzake bedrijfswagens bedraagt ultimo (korter dan 1 jaar: tussen 1 en 5 jaar: ). De totale verplichting uit hoofde van lease terzake multifunctionals bedraagt ultimo (korter dan 1 jaar: , tussen 1 en 5 jaar: ). De totale verplichting uit hoofde van huur terzake telelefoons en tablets bedraagt ultimo (korter dan 1 jaar: , tussen 1 en 5 jaar: ). De totale verplichting uit hoofde van huur terzake bedrijfspanden bedraagt ultimo (korter dan 1 jaar: , tussen 1 en 5 jaar: , langer dan 5 jaar: ) Letter of Support Stichting Careyn heeft op 18 mei 2018 voor Careyn Holding B.V. en Aveant B.V. een letter of support bij de jaarrekening 2017 afgegeven met de volgende tekst: Stichting Careyn, Postbus 900, 3100 AX te Schiedam verklaart op basis van de door onderstaande entiteit afgegeven concept jaarrekening 2017 en de prognose 2018/2019, met inachtneming van het hierop volgende, garant te staan om alle noodzakelijke middelen te verstrekken aan onderstaande entiteit om indien nodig deze rechtspersoon in staat te stellen om aan al haar huidige en geprognotiseerde verplichtingen te kunnen voldoen als bedoeld in de concept jaarrekening 2017 en de prognose 2018/2019. Deze garantie geldt tot 1 augustus Deze letter of support geven wij af in het kader van het opstellen van de jaarrekening van onderstaande entiteit over het jaar 2017 alsmede de enkelvoudige jaarrekening van Stichting Careyn. Deze letter of support heeft slechts interne werking naar onderstaande entiteit en heeft geen werking naar andere partijen, waaronder derden en schuldeisers van onderstaande entiteiten. Dit is gebaseerd op de huidige financiële situatie binnen onderstaande entiteit. Aan deze letter of support kunnen niet meer rechten worden ontleend dan voor het doel waarvoor deze is afgegeven. Indien onderstaande entiteit uitgebreidere financiële verplichtingen aangaat dan opgenomen in de concept jaarrekening 2017 en de prognose 2018/2019, zonder voorafgaande goedkeuring van de raad van bestuur van Stichting Careyn, behoudt Stichting Careyn het recht deze letter of support te herzien. Zonder voorafgaande toestemming van Stichting Careyn mag deze letter of support niet aan derden worden verstrekt. Stichting Careyn heeft op 6 juni 2018 voor Careyn Kraamzorg B.V. een letter of support bij de jaarrekening 2017 afgegeven met de volgende tekst: Stichting Careyn, Postbus 900, 3100 AX te Schiedam verklaart op basis van de door Careyn Kraamzorg B.V. afgegeven concept jaarrekening 2017 en de prognose 2018, met inachtneming van het hierop volgende, uit hoofde van het fiat compensabel stelsel met de ING bank borg te staan voor de bankschuld van Careyn Kraamzorg B.V. in dit kader aan Stichting Careyn. Deze garantie geldt tot aan het moment van verkoop van Careyn Kraamzorg B.V. aan een derde. Deze letter of support geven wij af in het kader van het opstellen van de jaarrekening van Careyn Kraamzorg B.V. over het jaar 2017 alsmede de enkelvoudige jaarrekening van Stichting Careyn. Deze letter of support heeft slechts interne werking naar Careyn Kraamzorg B.V. en heeft geen werking naar andere partijen waaronder derden en schuldeisers van Careyn Kraamzorg B.V. Dit is gebaseerd op de huidige financiële situatie binnen Careyn Kraamzorg B.V. Aan deze letter of support kunnen niet meer rechten worden ontleend dan voor het doel waarvoor deze is afgegeven. Stichting Careyn, behoudt zich het recht deze letter of support te herzien. Zonder toestemming van Stichting Careyn mag deze letter of support niet aan derden worden vertrekt. Stichting Careyn, Delft Pagina 118 van 133

119 47.3. ORT doorbetaling bij vakantie Op 2 juni 2015 heeft de kantonrechter Den Haag een vonnis gedaan in een door een werknemer van het Haga ziekenhuis aangespannen rechtszaak tegen dit ziekenhuis over de ORT doorbetaling bij vakantie. Bij deze werknemer vond doorbetaling over de ORT bij vakantie niet plaats. De ORT is naar mening van de kantonrechter (met terugwerkende kracht) onderdeel van de definitie van loon. Naar aanleiding van deze casus is een landelijke discussie ontstaan over de toepasbaarheid van dit specifieke vonnis op andere (zorg)instellingen. De gezamenlijke brancheorganisaties in de zorg en de vakbonden hebben dit in de CAO onderhandelingen meegenomen. Voor de CAO VVT en CAO GHC is de uitkomst van deze discussie in de CAO opgenomen. Voor de kraamzorg is dit niet in de CAO vastgelegd, Careyn hanteert voor de medewerkers kraamzorg echter de afspraak uit de CAO VVT. Voor zover door voormalig werknemers geen claim terzake over de periode bij Careyn is ingediend, is hiervoor in de jaarrekening op grond van het niet betrouwbaar kunnen inschatten nog geen verplichting opgenomen Obligoverplichting Zuwe Zorg B.V. en Stichting Careyn In verband met afgegeven borgingen ad 45,3 mln aan Zuwe Zorg B.V. heeft Zuwe Zorg B.V. een obligoverplichting aan het Stichting Waarborgfonds voor de Zorgsector WfZ. Dit houdt in dat in het geval er bij het WfZ een cumulatie van probleemgevallen ontstaat het en het fondsvermogen beneden de minimumgrens mocht zakken een WfZ deelnemer de verplichting heeft renteloze leningen te verstrekken aan het WfZ tot maximaal 3% van door het WfZ bij de deelnemer geborgde bedrag (per zou dit zijn). Zuwe Zorg B.V. is deelnemer van het WfZ. Stichting Careyn is geen deelnemer van het WfZ maar heeft een overeenkomst van hoofdelijk schuldenaarschap aan het WfZ afgegeven GOM Op 29 oktober 2015 is een overeenkomst tussen Stichting Careyn en GOM Schoonhouden B.V. (hierna GOM) gesloten betreffende de overgang van medewerkers die schoonmaakwerkzaamheden verrichten op locaties van Careyn naar GOM. De medewerkers zijn op 1 december 2015 juridisch overgegaan naar GOM. Contractueel zijn afspraken gemaakt met de bonden om de CAO arbeidsvoorwaarden volgens de CAO VVT voor deze medewerkers te continueren. Careyn vergoed met in achtneming van de gemaakte afspraken hiertoe in de toekomst het verschil tussen het salaris volgens de Schoonmaak CAO en de CAO VVT Verkregen erfpachtrecht Erfpacht Over de Dammen te Vlaardingen: Stichting Careyn heeft op 27 augustus 1990 voor de duur van 50 jaar (tot 27 augustus 2040) recht van erfpacht verkregen van de gemeente Vlaardingen op een deel van het perceel K2509, groot 6 aren en acht centiaren en gelegen aan en nabij de Aalscholverlaan te Vlaardingen. De resterende jaarlijkse erfpachtcanon bedraagt 0,45. De initiële jaarlijkse erfpachtcanon boven dit bedrag is in 1990 in één keer afgekocht Onzekerheden opbrengstverantwoording Als gevolg van materiële nacontroles door zorgkantoren op de gedeclareerde zorgprestaties kunnen correcties noodzakelijk zijn op de gedeclareerde productie WLZ-zorg. De effecten van eventuele materiële nacontroles zijn vooralsnog onzeker en daarom zijn er hiervoor geen verplichtingen opgenomen in de balans. Stichting Careyn, Delft Pagina 119 van 133

120 48. Overzicht langlopende schulden ultimo 2017 Leninggever Datum Hoofdsom Totale looptijd Soort lening Werkelijke rente Restschuld 2016 Nieuwe leningen in 2017 Aflossing in 2017 Restschuld 2017 Restschuld over 5 jaar Resterende looptijd in jaren eind 2017 Aflossing in 2018 Gestelde zekerheden ING 1) 1-apr A - Lineair 4,52% ( ) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING 1) 1-apr A - Lineair 4,52% ( ) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING 1) 1-apr A - Lineair 4,52% ( ) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING 1-mrt A - Lineair 3,11% ( ) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING 1-mrt A - Lineair 3,11% (72.200) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING 1-mrt A - Lineair 2,96% (45.400) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING ING 1-mrt A - Lineair 3,95% (37.180) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING B - Gemeentegarantie NWB 3-okt Annuiteit 4,91% (88.484) Nissewaard B - Gemeentegarantie BNG 15-okt Lineair 6,34% (58.177) Brielle BNG 1-nov B - Lineair 6,15% (56.723) Gemeentegarantie Brielle PF Rabobank 1-dec B - Lineair 1,20% (38.895) Gemeentegarantie Brielle Rabobank 31-aug B - Lineair 3,90% ( ) Gemeentegarantie Rotterdam/Rozenbu rg B - Gemeentegarantie onder 1e hyp.inschr. PGGM 2-jun Annuiteit 6,63% ( ) De Ark ABP/APG 2-jul B - 40 Annuiteit 7,13% ( ) Gemeentegarantie A - ING zekerheden, zie ING 8-mrt Lineair 2,90% (50.000) kredietfaciliteit ING ING 8-mrt A - Lineair 3,70% (40.768) ING zekerheden, zie kredietfaciliteit ING Stichting Careyn, Delft Pagina 120 van 133

121 Garantie Gemeente Nissewaard Spijkenisse onder 1e hyp.inschrijving BNG 24-apr B - Lineair 3,50% ( ) Hart van Groenewoud BNG 24-apr B - Lineair 3,05% ( ) Garantie Gemeente Nissewaard onder 1e hyp.inschrijving Hart van Groenewoud Delta Lloyd 1-jan C 0,00% ( ) Geen zekerheden CAO ORT C 0,00% (12.276) Totaal ( ) Soort lening: A = Hypotheek o/g B = Lening C = Overige 1) resterende looptijd op 2 jaar gesteld in verband met de verlenging door de ING naar van de leningen en bulletaflossingen per Ultimo 2019 zal de looptijd van de leningen opnieuw worden bezien. Stichting Careyn, Delft Pagina 121 van 133

122 49. Opbrengsten zorgprestaties en maatschappelijke ondersteuning Opbrengsten Zorgverzekeringswet (exclusief subsidies) Opbrengsten WMO Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten WLZ-zorg (exclusief subsidies) Overige zorgprestaties De opbrengsten Zorgverzekeringswet zijn gedaald als gevolg van een lagere opbrengst ZVW Wijkverpleging ( 0,1 miljoen) en een incidentele bate voorgaande jaren in 2016 ( 0,3 miljoen). Met ingang van 2016 is Stichting Careyn onderaannemer van Careyn ZHE B.V. Vanaf 2017 is ook sprake van een zelfstandige productieafspraak met het zorgkantoor. De overige zorgprestaties zijn met name entgelden. 50. Subsidies (exclusief Wmo en Jeugdwet) Subsidies Wlz/Zvw-zorg Subsidies vanwege Provincies en gemeenten (exclusief Wmo en Jeugdwet) Overige subsidies De toename van de overige subsidies betreft met name de subsidie JGZ. 51. Overige bedrijfsopbrengsten Overige dienstverlening Overige opbrengsten De overige bedrijfsopbrengsten betreffen met name interne opbrengsten voor dienstverlening aan groepsentiteiten. De daling wordt verklaard door een lagere opbrengst voor dienstverlening aan groepsentiteiten. Ook is de doorbelasting van personeel significant lager. De daling van de overige opbrengsten wordt verklaard uit lagere donaties in Stichting Careyn, Delft Pagina 122 van 133

123 52. Personeelskosten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Andere personeelskosten: Af: onttrekking reorganisatievoorziening (15.648) ( ) Dotatie en vrijval reorganisatievoorziening (74.370) Overige personeelskosten Personeel niet in loondienst Gedurende het jaar 2017 waren 234 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2016: 243). Hiervan waren geen werknemers werkzaam buiten Nederland (2016: 0). 53. Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Afschrijvingen Materiële vaste activa Boekwinst verkoop activa (95.117) ( ) Overige mutaties Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa Bijzondere waardevermindering van materiële vaste activa 0 ( ) Bijzondere waardeverminderingen financiële vaste activa ( ) De terugname van een bijzondere waardevermindering in 2016 betreft uitsluitend het effect van het herstel van een inschattingsfout in de bedrijfswaardeberekening Stichting Careyn, Delft Pagina 123 van 133

124 55. Overige bedrijfskosten Huur en leasing Onderhoud en energiekosten Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Patiënt- en bewonersgebonden kosten Dotaties en vrijval voorziening dubieuze debiteuren (15.590) Algemene kosten De daling van de algemene kosten wordt verklaard door een afname van de doorbelaste kosten centrale overhead. 56. Accountantshonoraria De toelichting op de honoraria van de onafhankelijke accountant is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van Stichting Careyn. 57. Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentebaten en soortgelijke opbrengsten De rentebaten 2017 betreft de afrekening met ING over 2017 op het rente en fiat compensabel rekeningstelsel. 58. Rentelasten en soortgelijke kosten Rentelasten en soortgelijke kosten Verbonden partijen Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen de instelling, haar deelnemingen en leidinggevende functionarissen. Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet zakelijke grondslag. 60. Bezoldiging bestuurders en toezichthouders De toelichting op de beloning van de bestuurders en toezichthouders is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van Stichting Careyn. Aan de stichting wordt een deel van de bezoldiging doorbelast: Beloning bestuurders (2016: ) Beloning toezichthouders (2016: 3.802) Stichting Careyn, Delft Pagina 124 van 133

125 61. Vaststelling en goedkeuring jaarrekening De Raad van Toezicht heeft kennisgenomen van de jaarrekening, inclusief controleverklaring, het bestuursverslag, de toelichting van de Raad van Bestuur en het accountantsverslag van de externe accountant. De stukken hebben betrekking op de geconsolideerde jaarstukken voor 2017 van Stichting Careyn, waartoe behoren de entiteiten zoals opgenomen in de consolidatiekring. Op basis hiervan heeft de Raad van Toezicht in haar vergadering d.d. 12 juni 2018 goedkeuring verleend aan het voorgenomen besluit van de Raad van Bestuur de geconsolideerde jaarrekening en het groepsbestuursverslag vast te stellen. Goedkeuring ervan strekt de Raad van Bestuur tot décharge. Na goedkeuring door de Raad van Toezicht volgde aansluitend de definitieve vaststelling van de Raad van Bestuur. 62. Voorstel resultaatbestemming Het resultaat wordt bestemd conform het voorstel zoals opgenomen in de resultatenrekening over Gebeurtenissen na balansdatum Op 10 januari 2018 heeft de Raad van Bestuur van Stichting Careyn een besluit genomen inzake het gaan overdragen van activiteiten van Careyn Kraamzorg B.V. en Geboortecentrum Origine Breda B.V. aan Naviva Kraamzorg B.V. Om het voorgenomen besluit te bekrachtigen is nog goedkeuring nodig van de Nederlandse Zorgautoriteit, de Autoriteit Consument en Markt en de vakbonden. Stichting Careyn, Delft Pagina 125 van 133

126 64. Ondertekening door bestuurders en toezichthouders Goedkeuring Raad van Toezicht d.d. 12 juni 2018 Origineel getekend door: drs. R.V.W.M. Lantain prof. dr. R.J. van Marum Voorzitter Lid drs. H. Feenstra dr. Y. Witman Vice-voorzitter Lid drs. E. Klunder drs. R.J. Feenstra RA Lid Lid... mr. M.H.D.B. Schutjens Lid Vaststelling Raad van Bestuur d.d. 12 juni 2018 Origineel getekend door:... drs. M.W. Meerdink Voorzitter Raad van Bestuur Stichting Careyn... G.C. van de Logt RA Lid Raad van Bestuur Stichting Careyn Stichting Careyn, Delft Pagina 126 van 133

127 Overige gegevens Stichting Careyn, Delft Pagina 127 van 133

128 Statutaire regeling inzake de resultaatbestemming In de statuten van Stichting Careyn is geen bepaling opgenomen inzake de resultaatbestemming. Stichting Careyn, Delft Pagina 128 van 133

129 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de raad van bestuur en de raad van toezicht van Stichting Careyn Verklaring over de jaarrekening 2017 Ons oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van Stichting Careyn een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van de stichting en de groep op 31 december 2017 en van het resultaat over 2017 in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi. Wat we hebben gecontroleerd Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017 van Stichting Careyn te Delft ( de stichting ) gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde jaarrekening van Stichting Careyn en haar dochtermaatschappijen (samen: de groep ) en de enkelvoudige jaarrekening. De jaarrekening bestaat uit: de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2017; de geconsolideerde en enkelvoudige resultatenrekening over 2017; en de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. Het stelsel voor financiële verslaggeving dat is gebruikt voor het opmaken van de jaarrekening is de Regeling verslaggeving WTZi. Materiële onzekerheid over de continuïteit Wij vestigen de aandacht op het onderdeel Continuïteit op pagina s 59, 60 en 61 in de toelichting van de jaarrekening waarin is uiteengezet dat een combinatie van factoren duidt op het bestaan van een onzekerheid van materieel belang op grond waarvan gerede twijfel zou kunnen bestaan over de continuïteitsveronderstelling van Stichting Careyn. Ons oordeel is niet aangepast als gevolg van deze aangelegenheid. De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden en de Regeling Controleprotocol WNT 2017 vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de paragraaf Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening. FVWP2N5R2TYM PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Newtonlaan 205, 3584 BH Utrecht, Postbus 85096, 3508 AB Utrecht T: , F: , PwC is het merk waaronder PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. (KvK ), PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK ), PricewaterhouseCoopers Advisory N.V. (KvK ), PricewaterhouseCoopers Compliance Services B.V. (KvK ), PricewaterhouseCoopers Pensions, Actuarial & Insurance Services B.V. (KvK ), PricewaterhouseCoopers B.V. (KvK ) en andere vennootschappen handelen en diensten verlenen. Op deze diensten zijn algemene voorwaarden van toepassing, waarin onder meer aansprakelijkheidsvoorwaarden zijn opgenomen. Op leveringen aan deze vennootschappen zijn algemene inkoopvoorwaarden van toepassing. Op treft u meer informatie over deze vennootschappen, waaronder deze algemene (inkoop)voorwaarden die ook zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam.

130 Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Onafhankelijkheid Wij zijn onafhankelijk van Stichting Careyn zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assuranceopdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die bestaat uit: het bestuursverslag (hoofdstuk 1 tot en met 9); de overige gegevens. Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie: met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat; alle informatie bevat die op grond van de Regeling verslaggeving WTZi is vereist. Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat. Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening. De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het verslag en de overige gegevens in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi. Verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening en de accountantscontrole Verantwoordelijkheden van de raad van bestuur en de raad van toezicht voor de jaarrekening De raad van bestuur is verantwoordelijk voor: het opmaken en het getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi; en voor een zodanige interne beheersing die de raad van bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude. Bij het opmaken van de jaarrekening moet de raad van bestuur afwegen of de stichting in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemde verslaggevingsstelsel moet de raad van bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij de raad van bestuur het voornemen heeft om de stichting te liquideren of de bedrijfsactiviteiten Stichting Careyn - FVWP2N5R2TYM Pagina 2 van 5

131 te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. De raad van bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de stichting haar bedrijfsactiviteiten kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening. De raad van toezicht is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de stichting. Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Ons controleoordeel beoogt een redelijke mate van zekerheid te geven dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een redelijke mate van zekerheid is een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle afwijkingen ontdekken. Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Een meer gedetailleerde beschrijving van onze verantwoordelijkheden is opgenomen in de bijlage bij onze controleverklaring. Utrecht, 12 juni 2018 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Origineel getekend door drs. A. Terlouw RA Stichting Careyn - FVWP2N5R2TYM Pagina 3 van 5

132 Bijlage bij onze controleverklaring over de jaarrekening 2017 van Stichting Careyn In aanvulling op wat is vermeld in onze controleverklaring hebben wij in deze bijlage onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening nader uiteengezet en toegelicht wat een controle inhoudt. De verantwoordelijkheden van de accountant voor de controle van de jaarrekening Wij hebben deze accountantscontrole professioneel-kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, de Regeling Controleprotocol WNT 2017, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze doelstelling is om een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen dat de jaarrekening vrij van materiële afwijkingen als gevolg van fouten of fraude is. Onze controle bestond onder andere uit: Het identificeren en inschatten van de risico s dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico s bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing. Het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door de raad van bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan. Het vaststellen dat de door de raad van bestuur gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de stichting haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een organisatie haar continuïteit niet langer kan handhaven. Het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen en het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen Stichting Careyn - FVWP2N5R2TYM Pagina 4 van 5

133 Gegeven onze eindverantwoordelijkheid voor het oordeel zijn wij verantwoordelijk voor de aansturing van, het toezicht op en de uitvoering van de groepscontrole. In dit kader hebben wij de aard en omvang van de uit te voeren werkzaamheden voor de groepsonderdelen bepaald om te waarborgen dat we voldoende controlewerkzaamheden verrichten om in staat te zijn een oordeel te geven over de jaarrekening als geheel. Bepalend hierbij zijn de geografische structuur van de groep, de omvang en/of het risicoprofiel van de groepsonderdelen of de activiteiten, de bedrijfsprocessen en interne beheersingsmaatregelen en de bedrijfstak waarin de stichting opereert. Op grond hiervan hebben wij de groepsonderdelen geselecteerd waarbij een controle of beoordeling van de financiële informatie of specifieke posten noodzakelijk was. Wij communiceren met de raad van toezicht onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing. Stichting Careyn - FVWP2N5R2TYM Pagina 5 van 5