Hogeschool van Utrecht

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hogeschool van Utrecht"

Transcriptie

1 Hogeschool van Utrecht Opleiding: Master of Informatics, deeltijd Visitatiedata: 7 en 8 april 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, mei 2005

2 2 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 12 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 19 Onderwerp 3 Inzet van personeel 25 Onderwerp 4 Voorzieningen 28 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 29 Onderwerp 6 Resultaten 31 Deel C: Bijlagen 35 Bijlage 1 Nadere onderbouwing niveau Master of Informatics door FNT 37 Bijlage 2 Brief Hogeschool 43 Bijlage 3 Bezoekprogramma 45 Bijlage 4 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 47 Bijlage 5 Deskundigheden panelleden 49 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics 3

4 4 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

5 Deel A: Onderwerpen NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics 5

6 6 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

7 Deel A: Onderwerpen 1.1 Voorwoord In dit rapport doet het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Master of Informatics van de Hogeschool van Utrecht heeft gevisiteerd, verslag van zijn werkwijze, bevindingen en conclusies. Het onderzoek vond plaats in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in maart 2005, het moment waarop de opleiding haar rapportage ten behoeve van de toetsing nieuwe opleidingen bij de NQA aanleverde. Een visitatiebezoek vond plaats op 7 en 8 april 2005 en werd uitgevoerd door een panel dat bestond uit de volgende personen: De heer E. Boer, voorzitter en deskundige Engineering De heer N.J. van den Broek, deskundige Engineering De heer E. Joustra, deskundige Informatica De heer W. van Uden, NQA-auditor Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Vragen en Aanwijzingen van NQA. Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlagen 4 en 5 bij dit rapport) Het rapport bestaat uit drie delen: deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken en de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie voldoende/onvoldoende. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. deel B: een detailrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De waarderingen worden uitgedrukt in begrippen zoals die door de NVAO is voorgeschreven voor een toets nieuwe opleidingen. Dit detailrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hogeschool van Utrecht (HvU) verzorgt de nieuwe opleiding Master of Informatics (MoI) als deeltijdopleiding aan de Faculteit Natuur en Techniek (FNT). De nieuwe opleiding is een verdieping van de bacheloropleidingen Informatica, Technische Informatica, Bedrijfskundige Informatica, Technische Bedrijfskunde en Communicatiesystemen die de HvU op het terrein van informatica-onderwijs aanbiedt. De organisatie van de nieuwe opleiding is geënt op de wijze waarop de FNT drie NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics 7

8 mastertrajecten op het gebied van Engineering heeft vormgegeven en aangeboden vanaf Het panel heeft, evenals de FNT, waar mogelijk gebruik gemaakt van de ervaringen die met de drie bestaande trajecten zijn opgedaan, waardoor de voorspellende waarde van zijn oordeel over de nieuwe opleiding vergroot wordt. 1.3 Werkwijze Het panel heeft de visitatie van de MoI uitgevoerd conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het beoordelingsprotocol van NQA en die hieronder meer in concreto wordt beschreven. Dit houdt tevens in dat het panel heeft vastgesteld dat rapportage van de FNT ten behoeve van de toetsing nieuwe opleiding plus de bijlagen en de aanvullende informatie een voldoende basis boden voor het visitatiebezoek. NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het visitatiebezoek en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft de NQA-auditor de rapportage gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de screening) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat de rapportage in orde was bevonden, hebben de panelleden zich inhoudelijk voorbereid op het bezoek. Zij lazen de rapportage (en bijlagen), formuleerden tijdens een voorbereidende vergadering op basis van een beoordelingsformat voorlopige oordelen op basis van argumenten, respectievelijk vragen, die als basis hebben gediend voor de materiaalbestudering en de gesprekken tijdens het visitatiebezoek. Hoewel ieder panellid alle onderwerpen en facetten onder de loep nam, is er sprake geweest van een taakverdeling, waarbij bepaalde onderwerpen en facetten door een bepaald panellid, vanuit zijn deskundigheid, extra grondig zijn bestudeerd. Het visitatiebezoek NQA heeft een Raamwerk bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het visitatiebezoek dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (zie bijlage 3). Tijdens het visitatiebezoek is gesproken met (een representatieve) vertegenwoordiging van: docenten en werkveld. Daarnaast vonden er aan het begin en aan het eind van het visitatiebezoek gesprekken plaats met het management van de opleiding. Het panel heeft eveneens gesproken met een delegatie van studenten en afgestudeerden van een ander mastertraject van de FNT, dat als voorbeeld dient voor de Master of Informatics. Informatie uit dit gesprek heeft het panel onder de bestemde facetten opgenomen in zijn rapportage. De FNT had gevraagd materiaal ter inzage klaar gelegd. Het panel heeft dat materiaal gedurende het bezoek kunnen bestuderen. Met name aan het begin van het bezoek op de middag van de eerste dag en in de loop van de tweede dag, is het materiaal bestudeerd. In het raamwerk bezoekprogramma kende het ochtendprogramma van de tweede dag een vaste structuur, maar was het middagprogramma vrij. In deze tijd heeft het panel 8 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

9 zogenaamde schakelmomenten ingelast om bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling aan het management gegeven van de bevindingen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. Na afloop van het bezoek constateerde het panel dat er nog open plekken in de bewijsvoering waren. Deze zijn geïnventariseerd en de NQA-auditor heeft aanvullend materiaal opgevraagd bij de opleiding. Dit bewijsmateriaal is door een of meer van de panelleden beoordeeld en de resultaten zijn in de rapportage verwerkt. De fase van rapporteren De NQA-auditor heeft, op basis van de bevindingen van het panel, een conceptrapportage opgesteld en deze voorgelegd aan de panelleden. Het panel heeft vervolgens het definitieve concept vastgesteld. In het visitatie- of beoordelingsrapport is, waar relevant, expliciet ingegaan op de verschillende varianten. Het definitieve conceptrapport is aan de opleiding voorgelegd ter correctie van feitelijke onjuistheden. Naar aanleiding daarvan zijn door de NQA-auditor enkele wijzigingen aangebracht. Vervolgens is het definitieve rapport door het panel vastgesteld. Het visitatie- of beoordelingsrapport is uiteindelijk ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in een notitie een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt en het domeinspecifieke kader. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als er sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. Wat betreft de benchmarking is het van belang op te merken dat een vergelijking met andere opleidingen op dit moment beperkt moet zijn, omdat deze opleiding een uniek karakter heeft en moeilijk met andere masteropleidingen te vergelijken is. Bovendien behoort de opleiding in het kader van accreditatie tot de eerste gevisiteerde opleidingen en zijn er nog weinig andere concrete resultaten bekend zijn. Tevens dient te worden vermeld dat een internationale vergelijking niet mogelijk is, omdat van buitenlandse pendanten van de opleiding geen gegevens voorhanden zijn. In de oordelen per onderwerp wordt een korte samenvatting van de oordelen op de facetten gegeven, gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De wegingen zullen in dit rapport niet diepgaand zijn, omdat de opleiding op facetten een voldoende heeft gehaald. De (uitgebreide) argumentatie daarvoor is te vinden in het detailrapport. NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics 9

10 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding De beoogde eindkwalificaties sluiten in voldoende mate aan bij de eisen die in het werkveld aan een professionele master worden gesteld. Er heeft een beperkte internationale programmavergelijking plaatsgevonden. Tevens is het werkveld door middel van een kwalitatief onderzoek geraadpleegd. De eindkwalificaties weerspiegelen duidelijk de complexiteit van het beoogde beroepenveld van de afgestudeerden. Het niveau van de kwalificaties is voldoende. Het oordeel over het onderwerp is derhalve positief Programma Het panel beoordeelt alle facetten van het onderwerp Programma met een voldoende. Met name de relatie tussen eindkwalificaties en leerdoelen is inzichtelijk en toegankelijk voor studenten. De samenhang in het programma is voldoende geborgd door in het curriculum een basisprogramma en uitstroomprofielen te definiëren en deze parallel aan te bieden. Ook de samenhang theorie en praktijk komt in voldoende mate uit de verf in de modulebeschrijvingen. De FNT heeft voldoende maatregelen voorbereid om de studielast in overeenstemming te houden met de formele studieduur, die voldoet aan de eisen van een masteropleiding. De FNT heeft procedures ontwikkeld om de kwaliteit van de instroom te bewaken, zodat de beoogde werkvormen aansluiten bij de kwalificaties van de instromende studenten. Het oordeel is positief Inzet van personeel Blijkens de cv s van beoogde docenten voor de masteropleiding heeft een groot deel van hen wortels in de (internationale) beroepspraktijk, waardoor de verbinding tussen theorie en praktijk geborgd kan worden. De kwaliteit van de beoogde docenten is goed. De wetenschappelijk oriëntatie verdient naar het oordeel van het panel aandacht. Gelet op de beoogde werkvormen en de kwalificaties van de instromende studenten lijkt de geplande D/S-ratio voldoende om het onderwijs te verzorgen. Het oordeel over dit onderwerp is derhalve positief Voorzieningen De materiële voorzieningen zijn goed te noemen met het oog op het beoogde onderwijs en het niveau van de masteropleiding. De coaching en studiebegeleiding zijn voldoende gelet op de kwalificaties van de instromende studenten. Het oordeel over het onderwerp is derhalve positief Interne kwaliteitszorg. De nieuwe opleiding maakt gebruik van het kwaliteitszorgsysteem van de hogeschool en de FNT. Met name het systeem EVINAC en IKS spelen daarin een rol. Kwaliteitszorg is daarmee voldoende systematisch van opzet. Het beroepenveld dient meer betrokken te worden bij de kwaliteitszorg; studenten en medewerkers hebben voldoende inbreng. Ook 10 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

11 alumni zullen in de toekomst in voldoende mate bij de kwaliteit van de opleiding betrokken moeten worden. Het eindoordeel op dit onderwerp is daarom positief Continuïteit Het management heeft voldoende garanties afgegeven dat studenten de opleiding kunnen voltooien. De financiële onderbouwing voor de investeringen en de exploitatie van de opleiding zijn voldoende. Het eindoordeel over dit onderwerp is positief. NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics 11

12 1.6 Schematisch overzicht Oordelen De onderstaande tabel geeft het oordeel per onderwerp, per facet en het totaaloordeel weer voor de nieuwe opleiding Master of Informatics aan Faculteit Natuur en Techniek van de Hogeschool van Utrecht. Onderwerp/Facet oordeel 1. Doelstellingen Positief 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende 1.2 Niveau Master Voldoende 1.3 Oriëntatie HBO Voldoende 2. Programma Positief 2.1 Eisen HBO Voldoende 2.2 Relatie tussen doelstellingen en programma Voldoende 2.3 Samenhang in het programma Voldoende 2.4 Studielast Voldoende 2.5 Instroom Voldoende 2.6 Duur Voldoende 3. Inzet van personeel Positief 3.1 Eisen HBO Voldoende 3.2 Kwantiteit van het personeel Voldoende 3.3 Kwaliteit van het personeel Voldoende 4. Voorzieningen Positief 4.1 Materiële voorzieningen Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Voldoende 5. Kwaliteitszorg Positief 5.1 Systematische aanpak Voldoende 5.2 Betrokkenheid van medewerkers, studenten, alumni en Voldoende beroepenveld 6. Condities voor Continuïteit Positief 6.1 Afstudeergarantie Voldoende 6.2 Investeringen Voldoende 6.3 Financiële voorzieningen Voldoende Totaaloordeel Positief 1.7 Totaaloordeel Op grond van bovenstaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleiding op alle zes onderwerpen een voldoende scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding POSITIEF is. 12 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

13 Deel B: Facetten NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics 13

14 14 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

15 Onderwerp 1 DOELSTELLINGEN OPLEIDING Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen voldoende De beoogde eindkwalificaties sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het domein. Beschrijving De opleiding Master of Informatics beoogt studenten te kwalificeren om afstemmingsprocessen op het snijvlak van business en ict te initiëren en te begeleiden in een commerciële en in een niet-commerciële omgeving. De beoogde werkomgeving van studenten en afgestudeerden wordt gevormd door die organisaties in het midden en kleinbedrijf waar de filosofie van de extended enterprise in praktijk wordt gebracht. Een uitgebreidere beschrijving van de doelstelling van de opleiding en het beroepsprofiel is weergegeven in de concept Studie Informatie Gids (maart 2005) van de nieuwe opleiding. Het is het panel gebleken dat de FNT het beroepenveld heeft betrokken bij het ontwikkelen van dit profiel. De twee lectoren en de opleidingsmanager hebben gesprekken gevoerd met specialisten uit het werkveld aan de hand van een gestructureerde vragenlijst. Daarnaast heeft een marketingbureau een kwalitatief onderzoek gehouden onder een bredere groep bedrijven in Nederland. De rapportage is in het najaar van 2004 verschenen en aan het panel ter beschikking gesteld. Uit de bevindingen blijkt dat de gekozen competenties aansluiten bij de wensen van de respondenten. Overigens constateert het panel dat er een verschil is tussen de doelgroep van de opleiding en de respondenten in het onderzoek, die voornamelijk afkomstig zijn van grote, nationaal en internationaal opererende ondernemingen. De opleiding mikt immers op studenten uit de (financiële) dienstverlening en de overheid. Deze sectoren zijn in het onderzoek en in de Raad van Advies ondervertegenwoordigd (zie ook facet 1.3) De nieuwe masteropleiding heeft twee uitstroomprofielen. In het profiel Business & ICT Alignment verdiepen studenten hun vaktechnische competenties op het gebied alignment, en ze verbreden hun bedrijfskundige competenties. De studenten leren de ICT-mogelijkheden af te stemmen op de wensen en eisen van de organisatie. Het uitstroomprofiel Business Applications richt zich voornamelijk op de implementatieproblematiek van technische oplossingen. De opleiding heeft vijf competenties geformuleerd: 1. innovatief vermogen en commerciële instelling 2. bedrijfskunde 3. informatiearchitectuur en -technologie 4. beïnvloeding en afstemming 5. onderzoeksvaardigheden De generieke beschrijving van deze competenties is opgenomen in het concept van de Studie Informatie Gids voor de Master of Informatics (maart 2005). Elk van deze competenties is onderverdeeld in een aantal subcompetenties, die de algemene beschrijving concretiseren en operationaliseren. NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics 15

16 De FNT heeft de doelstellingen en eindkwalificaties van de MoI vergeleken met die van andere masteropleidingen op het gebied van informatica aan hogescholen in Nederland. De FNT wil zich van deze opleidingen onderscheiden door een meer praktijkgerichte invulling en door de inhoudelijke keuze voor de twee uitstroomprofielen. Verder heeft de FNT bijvoorbeeld aansluiting gezocht bij de Digitale Universiteit en de TU Delft. Op instellingsniveau is er een convenant afgesloten met de Universiteit Utrecht, waarvan ook de MoI zal profiteren. Een vergelijking met buitenlandse masteropleidingen heeft de FNT niet gemaakt. Oordeel panel Het panel is van oordeel dat de eindkwalificaties voldoende aansluiten bij de eisen en wensen van het Nederlandse beroepenveld. Het panel constateert dat de eindkwalificaties tot stand zijn gekomen na vergelijking met vergelijkbare programma s op enkele Nederlandse hogescholen. Het kwalitatieve onderzoek onder vertegenwoordigers van het beroepenveld levert, ondanks de geringe internationale component, goede informatie op. Dit facet wordt als voldoende beoordeeld. Facet 1.2 Niveau master voldoende De beoogde eindkwalificaties sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een master. Beschrijving De opleiding refereert aan de Dublin descriptoren om het niveau van de beoogde kwalificaties te beschrijven. In de in 1.1 genoemde competenties 4 en 5 zijn de descriptoren communicatie, en kennis en inzicht (met name onderzoeksvaardigheden) herkenbaar. Voor de andere Dublin descriptoren geldt dat niet of in veel mindere mate. De FNT heeft een extra toelichting geschreven om het niveau van de nieuwe opleiding te verduidelijken (zie bijlage 1). Uit de argumentatie in deze toelichting blijkt vooral dat de Dublin descriptoren als een soort schil om het programma heen liggen. In concrete zin vindt de FNT dat: - De competenties van de masteropleiding expliciet verwijzen naar innovatief vermogen (het leggen van verbindingen tussen ICT en bedrijfsstrategie), kennisontwikkeling en analyse op een hoog abstractieniveau (bedrijfsprocessen, informatieanalyse, informatie-architectuur); - Persoonlijke effectiviteit een grote rol speelt in de zin van sociaalcommunicatieve vaardigheden; - Onderzoek en methodologie een belangrijke rol spelen in de opleiding in de vorm van ontwerpgericht onderzoek; - De verbinding tussen bedrijfsstrategie en ICT en tussen het ontwerpen van productie- c.q dienstverleningsprocessen en ICT centraal staan; het gaat altijd om complexe contexten met onzekere (niet volledig onder controle te houden en/of met deels onvoorspelbare interactie-effecten) factoren; 16 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

17 - Kennisontwikkeling en praktijk geïntegreerd worden in de modulen; - ontwikkeling van adviesvaardigheden van belang is en aandacht krijgt omdat de afgestudeerde zowel goed consult moet kunnen vragen (bijvoorbeeld aan een expert van een andere discipline) als goed consult moet kunnen geven; - Oordeelsvorming integraal aan de orde komt doordat studenten betrokken worden bij de beoordeling van elkaars opdrachtbeschrijvingen en uitvoering; - Het onderwijs in de master voor een deel vorm krijgt door ontwerpgericht onderzoek dat bijdraagt aan een attitude van continue kennisontwikkeling bij de studenten. Ook in het gesprek tussen docenten en panel is gebleken dat de docenten zich in voldoende mate bewust zijn van het niveau dat de afstuderenden te zijner tijd dienen te realiseren. Indicaties over het eindniveau zijn te vinden in het (Draft) Project Handbook (february 2005) dat dient als handleiding voor het schrijven van de thesis ten behoeve van het afstuderen. Deze indicatoren bevatten eisen over: de complexiteit, innovativiteit, creativiteit, gebruik van bronnen, ontwerp in relatie tot productie, literatuurstudie komen ondermeer aan de orde. Oordeel panel Voor indicatie van het niveau hanteert de opleiding de Dublin descriptoren. In algemene zin zijn deze beschreven in de rapportage ten behoeven van de accreditatie. De relatie met de modulen is verduidelijkt in een extra toelichting. Het niveau van de competenties en leerdoelen wordt in de modulebeschrijvingen nog geconcretiseerd aan de hand van de Dublin descriptoren. De eisen aan de thesis geven reeds een indicatie van het te verwachten eindniveau. Het panel komt tot het oordeel voldoende. Facet 1.3 Oriëntatie HBO voldoende De beoogde eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Een HBO-master heeft de kwalificaties voor het niveau van zelfstandig en/óf leidinggevend beroepsbeoefenaar in een beroep of spectrum van beroepen, dan wel het niveau van het functioneren in een multidisciplinaire omgeving waarin een HBO-opleiding vereist is of dienstig is. Beschrijving De Master of Informatics is een in Nederland unieke beroepsgerichte masteropleiding. Er zijn derhalve geen landelijk opgestelde kwalificatieprofielen. De opleiding heeft op basis van eigen onderzoek in het werkveld een beroeps- en competentieprofiel opgesteld. Ook hebben de lectoren vanuit hun deskundigheid, ervaring en onderzoek kennis ingebracht. Het panel heeft daarvan kennis genomen NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics 17

18 via de oraties van de beide lectoren die aan de nieuwe masteropleiding zijn verbonden. De FNT meent dat er in het werkveld behoefte bestaat aan twee typen informaticaspecialisten. Enerzijds specialisten die de ict-organisatie en middelen kunnen afstemmen op de eisen en wensen die voortvloeien uit de bedrijfsstrategie: de uitstroomvariant Business & ICT-alignment. Anderzijds specialisten die op tactisch niveau kunnen zorgen voor afstemming tussen bedrijfsprocessen en de benutting van ICT-applicaties en infrastructuur: de uitstroomvariant Business Applications. In het zelfevaluatierapport worden de ontwikkelingen in het informaticaveld beschreven, waarbij met name aandacht wordt geschonken aan Enterprise Resource Planning (ERP) in een omgeving van extended enterprises en de rol van de informaticaspecialist daarin. De diversiteit aan competenties die de ontwikkelingen in het veld eist van afgestudeerden komt terug in de eindkwalificaties en de subcompetenties van de nieuwe opleiding. Uit de leerdoelen van bijvoorbeeld de modulen Consultancy & research skills en Organisation of the Information Function blijkt dat er aandacht is voor leidinggevende en communicatieve kwalificaties en het samenwerken met collega s uit andere disciplines. Ten behoeve van de ontwikkeling van de nieuwe masteropleiding is het werkveld in opdracht van de hogeschool benaderd door een onderzoeksbureau. Aan de hand van veertien interviews onder senior werkvelddeskundigen zijn elementen van het beroepsprofiel verzameld en getoetst. Het panel heeft met drie beroepenveldvertegenwoordigers gesproken, van wie er twee betrokken zijn geweest bij dit onderzoek. Zij herkennen hun inbreng in het overzicht van kwalificaties. De opleiding heeft een Raad van Advies ingesteld die minstens twee keer per jaar vergadert over de opzet en de eindkwalificaties van de opleiding. De raad adviseert de directie van de Faculteit Natuur en Techniek hierover. De leden zijn merendeels afkomstig uit het beroepenveld. Het lid van de Raad van Advies met wie het panel heeft gesproken, is recent tot de Raad toegetreden en kan derhalve nog geen oordeel geven over het functioneren van de Raad. De samenstelling van de Raad van Advies en de geraadpleegde bedrijven in het marktonderzoek zijn naar het oordeel van het panel eenzijdig gericht op industrie en logistieke dienstverlening. Wil de opleiding branche-onafhankelijk zijn, dan zal ze zich breder moeten oriënteren, door bijvoorbeeld ook vertegenwoordigers uit de financiële sector en de overheid in de Raad van Advies op te nemen. Het management heeft in het tweede gesprek met het panel reeds toegezegd de Raad te verbreden met vertegenwoordigers uit de genoemde sectoren. Oordeel panel De eindkwalificaties weerspiegelen naar het oordeel van het panel in voldoende mate de eisen die aan de afgestudeerden worden gesteld en de complexiteit van het beroepenveld waarin zij zullen gaan werken. Het beroepenveld is geraadpleegd bij de totstandkoming van de competenties van de opleiding, door middel van kwalitatief onderzoek. Door de Raad van Advies structureel in te zetten en uit te breiden kan het draagvlak verbreed worden. Tegen deze achtergrond wordt dit facet beoordeeld als voldoende. 18 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

19 Onderwerp 2 PROGRAMMA Facet 2.1 Eisen HBO voldoende Het programma sluit aan bij de criteria voor een HBO-opleiding: De kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Beschrijving De opleiding heeft aan het panel de modulebeschrijvingen voor beide jaren van de toekomstige opleiding ter beschikking gesteld. In deze beschrijvingen wordt volgens een vast stramien aandacht besteed aan de omvang, de docenten, voorkennis, structuur, inhoud, competenties en leerdoelen, leerstrategie, toetsing, literatuur, planning. In iedere modulebeschrijving is een opsomming opgenomen van verplichte en aanbevolen literatuur. Het panel stelt vast dat deze literatuur van voldoende niveau en voldoende actueel is. In de studieopzet wordt uitgegaan van het gegeven dat studenten hun beroepspraktijk meebrengen naar het onderwijs. In vrijwel alle modulen werken de studenten aan opdrachten waarin ze de theorie uit de literatuur moet koppelen aan de praktijk van hun eigen werkomgeving. De opleiding heeft met deze werkwijze ervaring in de drie bestaande mastertrajecten en bouwt op deze ervaring voort. In het curriculum is één module speciaal gewijd aan het leren opzetten van onderzoek: Research Methods and Technics. De kennis en vaardigheden die studenten in deze module leren, worden in andere modulen van het curriculum bekend verondersteld en daar toegepast. De opdrachten voor toegepast onderzoek moeten komen uit de eigen beroepspraktijk van de studenten. Hun meesterstuk wordt het afstudeerwerkstuk. Het centrale uitgangspunt van de opleiding de onderneming in haar context: Extended Enterprises en ICT is in zichzelf een actuele ontwikkeling in het vakgebied. Het opleidingsprogramma biedt studenten voldoende mogelijkheden op een vernieuwende manier in hun eigen beroepspraktijk te werk te gaan. De opleiding is een deeltijdopleiding. Alle studenten die zich voor de opleiding willen inschrijven dienen te beschikken over drie jaar relevante werkervaring en ze dienen gedurende de opleiding een relevante werkomgeving te hebben om de vereiste opdrachten te kunnen uitvoeren. Door deze voorwaarde zijn er voortdurend verbanden tussen de beroepspraktijk en het onderwijs mogelijk. In deze setting kunnen ook beroepsvaardigheden in voldoende mate aan de orde komen. Het is aan de docenten en studenten deze verbanden te gebruiken en op de vaardigheden te reflecteren. NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics 19

20 De opleiding wordt inhoudelijk aangestuurd door twee lectoren van de hogeschool: een lector Extended Enterprise Studies en een lector Professionalisering van de Bedrijfskundige Advisering aan het MKB. Zij hebben onder meer tot taak onderzoek en innovaties op hun kennisgebieden te ontwikkelen en te stimuleren. De lector en ook veel docenten van de nieuwe opleiding hebben veel contacten met het beroepenveld waarvoor ze opleiden. Het panel stelt dat vast op basis van de cv s die het heeft ingezien en op grond van de gesprekken met hen. Oordeel panel Het panel is van oordeel dat het conceptprogramma voldoende waarborgen biedt om aan de eisen van een HBO-master te voldoen. De verplichte, relevante werkomgeving voor ingeschreven studenten garandeert in hoge mate de koppeling tussen theorie en praktijk, de inbreng van actuele beroepssituaties en de mogelijkheid beroepsvaardigheden te ontwikkelen en te evalueren. De vakliteratuur die in de concept-modulebeschrijvingen wordt genoemd is voldoende actueel en van voldoende niveau. Het panel beoordeelt dit facet daarom als voldoende. Facet 2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma voldoende Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsen weerspiegelen de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding. De te bereiken eindkwalificaties zijn aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het beoogde programma. Beschrijving De inhoud van het programma is kort beschreven in de rapportage die de Faculteit Natuur en Techniek (FNT) ten behoeve van de accreditatie heeft opgesteld. Een uitvoeriger beschrijving per module is in de bijlage van die rapportage toegevoegd. Iedere modulebeschrijving bevat een opsomming van de competenties die in de module aan bod komen en de concretisering van die competenties in leerdoelen en de wijze waarop die leerdoelen getoetst worden. Uit de beschrijvingen blijkt dat de inhoud van de modulen voldoende recht doet aan de competenties die de opleiding wil realiseren. Naast een aantal ict-gerelateerde modulen (bijvoorbeeld: Business Improvement with Integrated Software, Extended Enterprise, ICT planning & Control), zijn er modulen gericht op onderzoek, communicatieve vaardigheden, financieel-economische onderwerpen, business process management en strategisch management. De programmastructuur biedt een gemeenschappelijk deel voor alle studenten het basisprogramma waarin zijn opgenomen de modulen die betrekking hebben op Extended Enterprises, Information Economics, Business Process Management, ICT trends & technologie, Organisatie van de informatiefunctie, onderzoeksvaardigheden, adviesvaardigheden. Het basisprogramma heeft een omvang van 30 credits. Vanaf de start van de studie kiezen de studenten ook een van de twee uitstroomprofielen. Een uitstroomprofiel bestaat uit drie profielspecifieke modulen van elk 3 credits. Daarnaast 20 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

21 krijgt het profiel vorm door het afstudeerproject van 21 credits. Het totale uitstroomprofiel heeft derhalve eveneens omvang van 30 credits. Het didactisch concept van de opleiding bestaat uit vier aspecten: 1. leren in interactie 2. competentiegericht leren 3. zelfsturing 4. toegepast onderzoek In de gesprekken met het management van de opleiding is gebleken dat het concept goed doordacht is, en is afgestemd op het type student dat instroomt: volwassenen met een afgeronde HBO-opleiding en met werkervaring, die in een beperkte tijd veel kennis willen vergaren die toepasbaar is in de praktijk. De beoogde docenten worden op diverse aspecten van het didactisch concept bijgeschoold, namelijk die aspecten die afwijken van de vertrouwde gewoonten. Er zijn scholingen op het gebied van nieuwe toetsvormen, coachingsvaardigheden, competentiegerichte opdrachten ontwikkelen geweest. In het gesprek met de docenten bleek dat afstemming over de gekozen werkvormen nog wel noodzakelijk is. De zelfsturing van de student komt voornamelijk tot uitdrukking in de invulling en planning van de opdrachten bij de modulen en in het schrijven van de thesis. Het management van de opleiding heeft gekozen voor een combinatie van docentgestuurd aanbod van kennis en studentgestuurde toepassing van kennis. De modulen van het beoogde programma zijn alle in een vast stramien beschreven. Deze beschrijvingen zijn aan het panel beschikbaar gesteld. Van elke module is duidelijk aan welke (sub)competenties die bijdraagt en welke concrete leerdoelen de student na afloop van de module gerealiseerd dient te hebben. In iedere modulebeschrijving is eveneens opgenomen welke werkvormen de docent gebruikt en welke activiteiten er van de student verwacht worden. In vrijwel alle modulen komen colleges voor, in verscheidene verschijningsvormen: hoorcolleges, werkcolleges, instructiecolleges en workshops. De studenten voeren in bijna alle modulen opdrachten uit waarin ze de geleerde theorie moeten toepassen in hun eigen beroepspraktijk. Daarnaast volgen ze trainingen in communicatieve en sociale vaardigheden die in een aantal andere modulen toegepast en getoetst worden. De studenten worden in alle modulen getoetst. Daarvoor hebben docenten keuze uit vier toetsvormen: een kennistoets, een paper, een businesscase of een (praktijk-) opdracht, of een combinatie hiervan. In de modulebeschrijvingen is de toetscombinatie benoemd en aangegeven in welke verhouding de toetsvormen meetellen voor de eindbeoordeling. Het panel heeft in de modulebeschrijvingen in beperkte mate aanwijzingen gevonden voor het niveau waarop de leerdoelen worden afgesloten. Toetsen waarmee dat niveau geconcretiseerd zou kunnen worden, ontbreken nog in deze fase van de voorbereiding. De toelichting van de FNT (zie bijlage 1) beschrijft de onderbouwing voor het niveau, die het panel voldoende vertrouwen geeft voor de operationalisering ervan in het onderwijs. Het management heeft toegezegd deze operationalisering in de maanden mei en juni van 2005 aan te brengen. NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics 21

22 Op welke wijze de kwaliteit van de toetsen bewaakt wordt, en in hoeverre ze het beoogde niveau toetsen (zie facet 1.2), is niet op voorhand duidelijk. De faculteit heeft geen systeem om te garanderen dat toetsen daadwerkelijk inhoudelijk en qua niveau aansluiten bij de leerdoelen van een module. Momenteel is de kwaliteit van de toetsen afhankelijk van de docent. In het kader van onderwijskundige en didactische scholing wordt ook aan competentiegerichte toetsing aandacht geschonken. Dit geeft het panel vertrouwen voor de toekomst. Oordeel panel Het panel is van mening dat het programma in voldoende mate is voorbereid. Inhoudelijk zijn de competenties goed uitgewerkt in de leerdoelen van de modulen. Het didactisch concept is op papier uitgewerkt, maar wordt nog geleerd door de docenten. Het scholingsprogramma geeft vertrouwen dat het bij de start van het programma naar de geest van het concept uitgevoerd zal worden. De werkvormen passen in voldoende mate bij de kwaliteit van de beoogde instromende studenten en de leerdoelen. De toetsen zijn gevarieerd, sluiten eveneens aan op de leerdoelen, maar de kwaliteitsbewaking ervan is naar het oordeel van het panel nog onvoldoende gegarandeerd. Alle onderdelen van dit facet overziende beoordeelt het panel het facet als voldoende. Facet 2.3 Samenhang programma voldoende Het beoogde programma is inhoudelijk samenhangend. Beschrijving Het programma bestaat uit een basisprogramma dat als kern fungeert voor de uitstroomprofielen. Ieder uitstroomprofiel heeft zijn eigen moduleprogramma. De modulen van het basisprogramma en het uitstroomprogramma worden gelijktijdig aangeboden in een vaste volgorde. De volgorde is voor studenten verplicht in verband met de toenemende complexiteit van de stof en de bijbehorende (onderzoeks- )opdrachten. De twee modulen Research Methods & Technics en Consultancy & Research Skills worden parallel aan de andere modulen aangeboden gedurende de twee jaar van de opleiding. De FNT noemt dit de onderzoeksmatige rode lijn. De inhoudelijke rode lijn geeft de FNT weer als Bridging the gap between Business & IT. Om deze rode lijn te concretiseren wordt de organisatie in haar omgeving geplaatst, waardoor accenten op extended enterprises, businessprocessen en context, informatievoorziening in organisatieketens mogelijk wordt. In het gesprek met de beoogde docenten van de opleiding is het panel gebleken dat deze rode lijn gezamenlijk ontwikkeld is en door allen gedragen wordt. Naast de volgtijdelijke en inhoudelijke samenhang tussen de modulen, hebben vrijwel alle modulen een verbinding met de beroepspraktijk van de student. Deze verbinding moet worden gelegd door de opdrachten, die de studenten zelf inbrengen vanuit hun beroepspraktijk. De faculteit verwacht dat de inbreng van studenten door middel van presentaties en groepsdiscussies de verbinding tussen praktijk en theorie versterkt. In enkele 22 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

23 bestaande mastertrajecten van de FNT is daarmee ervaring opgedaan. Studenten uit deze trajecten met wie het panel gesproken heeft, zijn positief over deze aanpak en het effect ervan. Het programma is beschreven in de rapportage die de FNT aan het panel heeft doen toekomen. Ook in de Studie Informatie Gids die in concept gereed is wordt het programmaoverzicht opgenomen. Oordeel panel Er is voldoende samenhang gepland tussen het basisprogramma en de uitstroomprofielen. Ook de beoogde volgtijdelijkheid in het programma en de relatie tussen theorie en praktijk waardeert het panel. De inhoudelijke rode lijn versterkt het inhoudelijke concept van de opleiding. Het panel komt tot het oordeel voldoende. Facet 2.4 Studielast voldoende Het beoogde programma is studeerbaar doordat factoren die betrekking hebben op dat programma en die studievoortgang belemmeren, zoveel mogelijk worden weggenomen. Beschrijving De studielast van de modulen is benoemd in de modulebeschrijvingen. De docenten hebben de studielast geschat op basis van ervaring in bestaande mastertrajecten van de FNT, waarin een studiebelasting van 20 klokuren per week het uitgangspunt is. De modulebeschrijvingen worden geplaatst op Blackboard, de digitale leeromgeving van de faculteit, die door de FNT de ondersteunende rode lijn wordt genoemd. Er is voorzien in een procedure om de modulen te evalueren, waarbij de studielast een evaluatieonderdeel is. Er zijn regels opgesteld voor de aanbodfrequentie van modulen (één keer per studiejaar) en het aantal toetskansen per module per jaar (twee). In individuele situaties biedt de faculteit de mogelijkheid voor maatwerkoplossingen, waarmee in het verleden ervaring is opgedaan in de mastertrajecten. Docenten en management verwachten dat het gebruik van de digitale leeromgeving Blackboard de studievoortgang zal bevorderen. De onderlinge communicatie tussen studenten wordt vergemakkelijkt, maar ook de contacten van studenten met docenten verloopt soepeler en sneller. Immers noch studenten noch een groot deel van de docenten (zie onderwerp 3) zijn full time op de hogeschool aanwezig. De verwachting is gebaseerd op ervaringen van docenten en management met studenten uit andere mastertrajecten van de faculteit. Oordeel panel Het panel vindt de beoogde planning, onderwijsorganisatie en informatievoorziening bevorderlijk voor een goede studievoortgang en komt tot het oordeel voldoende. NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics 23

24 Facet 2.5 Instroom voldoende Het beoogde programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: HBO-bachelor en eventueel (inhoudelijke) selectie. Beschrijving De FNT heeft de instroom vastgelegd in de (concept) Onderwijs- en Examenregeling (april 2005). Aspirant studenten dienen te beschikken over een relevant bachelordiploma met tenminste Bedrijfskunde en/of ICT als hoofdvakken en over tenminste drie jaar relevante werkervaring. Verder is goede beheersing van het Engels gewenst omdat colleges in het Engels worden gegeven en veel literatuur in het Engels is. Aan de hand van een aanmeldingsformulier en in een toelatingsgesprek wordt gecontroleerd of een aspirant-student een relevante werkomgeving heeft. Indien dat naar het oordeel van de intaker niet het geval blijkt te zijn, dan wordt de aspirant inschrijving ten zeerste afgeraden. Hoewel er geen harde criteria zijn voor de relevantie van de werkervaring en de werkomgeving, heeft het panel er vertrouwen in dat de combinatie van het curriculum en het intakegesprek aan aspirant-studenten duidelijk maakt welke werkomgeving relevant is en welke niet. Aspirant-studenten die niet over een geldig diploma beschikken, kunnen door middel van een EVC-procedure worden toegelaten. Het panel heeft kennis genomen van deze procedure en oordeelt dat deze voldoende garantie biedt dat alleen studenten met voldoende kwalificaties worden toegelaten. Consequente uitvoering van de procedure is daarvoor echter wel noodzakelijk. De gekozen werkvormen sluiten in voldoende mate aan op datgene wat studenten met werkervaring verwachten van een studie naast hun werk. Dit is het panel gebleken uit het gesprek dat het gevoerd heeft met studenten en afgestudeerden uit een vergelijkbaar mastertraject. Het didactisch concept sluit naar het oordeel van de commissie eveneens voldoende aan op de studie- en werkervaring van volwassen studenten. Oordeel panel Het panel is van mening dat de opleiding voldoende aandacht heeft voor de kwaliteit van de instromende studenten en aan de andere kant voldoende rekening houdt met de geringe ontwikkeling van een aantal basisvaardigheden van deze studenten. Het panel komt derhalve tot het oordeel voldoende. Facet 2.6 Duur voldoende De opleiding voldoet aan de formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum. HBOmaster: minimaal 60 studiepunten. 24 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

25 Beschrijving De geschatte studielast van alle studieonderdelen is beschreven en vastgelegd. De totale studielast komt uit op 60 credits ofwel 1680 studiebelastingsuren. De studiepunten zijn verdeeld over een basisprogramma van 30 credits, een uitstroomprofiel van 9 credits en een thesisproject van 21 credits. De studielast is verdeeld over twee studiejaren. De opleiding voldoet hiermee aan de formele eis dat de studieduur minstens 60 credits bedraagt. Oordeel panel Het panel beoordeelt de formele studieduur als voldoende. Onderwerp 3 INZET VAN PERSONEEL Facet 3.1 Eisen HBO voldoende De opleiding sluit aan bij de volgende criteria voor de inzet van personeel van een HBOopleiding: het onderwijs zal voor een belangrijk deel verzorgd worden door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Beschrijving De FNT heeft het panel inzicht verschaft in de kwalificaties van de docenten van de nieuwe opleiding door hun cv s ter beschikking te stellen en door een gesprek met hen te arrangeren. Uit de cv s blijkt dat een zeer aanzienlijk deel van de beoogde docenten van de nieuwe opleiding een hoofdfunctie heeft in de beroepspraktijk en in de opleiding wordt ingezet op de eigen specifieke deskundigheid. De opleiding beoogt hiermee innovatie vanuit de beroepspraktijk in het onderwijs te brengen. Een aantal docenten wordt vanuit de academische wereld aangetrokken om onderdelen van modulen te verzorgen of om modulen samen te stellen. Hiermee wordt ook een wetenschappelijk-innovatieve inbreng gegarandeerd. De omvang van hun inbreng varieert, en de waarde en effecten ervan zijn daarom moeilijk vooraf in te schatten. Een aantal docenten is full time aan de Hogeschool van Utrecht verbonden, meestal als docent aan de FNT. Deze docenten leggen het verband tussen opleiding en beroepspraktijk door werkveldbezoeken, deelname aan een kenniskring of door het uitvoeren van projecten in opdracht van de kenniskring. De lector Extended Enterprise Studies en de lector Professionalisering van de Bedrijfskundige Advisering aan het MKB vormen verbindende schakels in het geheel, doordat ze inhoudelijke sturen op het programma en daardoor ook invloed hebben op de docentkeuze in de modulen. NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics 25

26 Oordeel panel Het panel is van mening dat in de gesprekken en in de stukken voldoende wordt aangetoond dat de docenten een verbinding leggen met de beroepspraktijk. Dit facet wordt daarom beoordeeld als voldoende. Facet 3.2 Kwantiteit personeel voldoende Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de nieuwe opleiding te kunnen starten Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de nieuwe opleiding te kunnen continueren. Beschrijving De FNT heeft voor de ontwikkeling van de nieuwe master 1,0 FTE uitgetrokken voor innovatie en 0,2 FTE voor profielcoördinatie in het kalenderjaar De tijd die docenten aan de ontwikkeling besteden verschilt, zo is gebleken in het gesprek dat het panel met de beoogde docenten heeft gevoerd. Docenten die een compleet nieuwe module ontwikkelen vragen en krijgen meer ontwikkeltijd dan docenten die bestaand materiaal verbeteren. De docenten zijn tevreden over de tijd die voor innovatie en ontwikkeling van de nieuwe masteropleiding beschikbaar is. Zij zijn bijzonder gemotiveerd om het curriculum voor beide jaren voor 1 september ontwikkeld en beschreven te hebben. Tijdens de uitvoering van het onderwijs in de nieuwe opleiding is docententijd gecalculeerd voor contacttijd met studenten, coaching & studiebegeleiding, innovatie van het onderwijs en profielcoördinatie. De totaal gereserveerde tijd groeit met het aantal instromende studenten. Gemiddeld komt de FTE/studentratio voor deze activiteiten uit op ongeveer 1:32. Dat is vrij hoog, maar gezien de kwalificaties van de instromende studenten aanvaardbaar. Oordeel panel Het panel is van mening dat er voldoende personeel aanwezig is om de opleiding met de gewenste kwaliteit te ontwikkelen en te verzorgen. Het panel komt tot het oordeel voldoende. Facet 3.3 Kwaliteit personeel voldoende Het in te zetten personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Beschrijving Uit de cv s van de beoogde docenten die het panel heeft ontvangen, blijkt dat zij vakinhoudelijk competent zijn op gevarieerde gebieden. Veel docenten hebben praktijkervaring of werken nog steeds in de praktijk. Een beperkt aantal docenten heeft een full time aanstelling aan de hogeschool. De FNT heeft als beleid geformuleerd dat 26 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

27 tweederde van de docenten aan de masteropleiding uit de beroepspraktijk afkomstig is. Uit de cv s van de docenten blijkt dat van degenen die uit de beroepspraktijk afkomstig zijn, een groot deel internationale werkervaring heeft. Het panel vindt dat positief, omdat deze ervaring een versteviging betekent van de internationale context waarin de studenten studeren. Ook bij de examinering tijdens het afstuderen worden deskundigen uit de internationale beroepspraktijk betrokken; dat is bij de bestaande mastertrajecten van Engineering gebeurd en dat zal bij de Master of Informatics eveneens het geval zijn. De vakmatige professionalisering van docenten wordt bevorderd door de aan de FNT verbonden lectoraten Extended Enterprise Studies en Professionalisering van de bedrijfskundige advisering aan het MKB. Aan de lectoraten zijn kenniskringen gekoppeld van docenten, waarvan er ook een aantal gaan doceren aan de nieuwe opleiding. Tot de doelstellingen van de lectoraten behoren: de professionalisering van docenten, het bevorderen van kenniscirculatie tussen onderwijs en bedrijfsleven en het laten participeren van docenten in projecten voor bedrijven. De lectoraten en kenniskringen functioneren twee jaar en hebben al enkele resultaten geboekt op deze doelstellingen. Voor de zomer is een training voorzien om de wetenschappelijke oriëntatie van de beoogde docenten te verbeteren. Het panel vindt het van belang dat alle docenten die onderwijs verzorgen aan de masteropleiding voldoende kennis van en zicht hebben op wetenschappelijke ontwikkelingen en (toegepast) onderzoek. Het constateert dat nog niet alle docenten in voldoende mate geschoold zijn. Het management ondersteunt het standpunt van het panel. Voor de zomer is nog een training voorzien om de wetenschappelijke oriëntatie van docenten te verbeteren. Het lectoraten bevorderen tevens de samenwerking tussen de FNT (en de opleiding), de Faculteit Economie en Maatschappij en universitaire instellingen. Er zijn contacten met de Digitale Universiteit op gebied van Xtended Enterprises. Verder zijn er contacten met de TU Delft, TU Eindhoven en de Universiteit Utrecht. Deze contacten zijn momenteel nog gebaseerd op persoonlijke ambities van medewerkers van de hogeschool. Wel is er op het niveau van de Hogeschool van Utrecht een convenant met de Universiteit Utrecht. De FNT werkt in het voorjaar van 2005 aan het afsluiten van convenanten met de andere universiteiten met als doel meer beleidsmatig samen te werken op faculteitsniveau. Tijdens de gesprekken is gebleken dat de didactische en onderwijskundige scholing nog gaande is. Het didactisch concept is alle docenten duidelijk en zij ondersteunen het, maar voor de concrete invulling ervan in de onderwijspraktijk is nog training nodig. Het panel is overtuigd geraakt van de eensgezindheid van de docenten over het didactisch concept. Het management van de faculteit heeft overtuigend aangetoond dat in de nodige trainingen is voorzien voordat de opleiding start. Met docenten die aan de nieuwe opleiding zullen gaan doceren, maar al verbonden zijn aan de Hogeschool van Utrecht, worden jaarlijks functioneringsgesprekken gehouden volgens een daarvoor geldende procedure. Het ligt in de bedoeling dat met alle personen die onderwijs gaan verzorgen aan de nieuwe opleiding volgens deze procedure functioneringsgesprekken worden gevoerd. De opleidingsmanager neemt NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics 27

Hogeschool van Utrecht

Hogeschool van Utrecht Hogeschool van Utrecht Opleiding: Master of Engineering, deeltijd Visitatiedata: 7 en 8 april 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, mei 2005 2 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Engineering

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

Teamscan op accreditatiewaardigheid

Teamscan op accreditatiewaardigheid Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM College van bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-master Integraal Leiderschap

Nadere informatie

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V.

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. {nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. datum 29

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg 5 Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg Master Special Educational Needs, bestaande uit 4 opleidingen: - de opleiding leraar speciaal onderwijs algemeen (LSO dt); - de opleiding leraar speciaal

Nadere informatie

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Informatievergadering Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Wie zijn we? Besluit Vlaamse Regering Visitatieprotocol Planning ZER en beoordelingskader Visitatieproces Visitatiecommissie 23/04/2014 2

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus GB ZWOLLE

Besluit. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus GB ZWOLLE College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 B ZWOLLE Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht ,nvao v nederiands - vlaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht datum 30 november 2017 onderwerp

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van bestuur Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility

Nadere informatie

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs OCW Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs 22 mei 2003/Nr. WO/BS-2003/24136-I Nederlandse Accreditatie Organisatie 1 Opbouw toetsingskader Het toetsingskader voor nieuwe opleidingen in het hoger

Nadere informatie

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling:

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling: College van bestuur Universiteit Utrecht Postbus 80125 3508 TC UTRECHT Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding wo-master Selective Utrecht Medical Master

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Media,

Nadere informatie

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende.

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 GB ZWOLLE Besluit datum 10 februari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde van de Christelijke

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige opleiding. Positionering

Nadere informatie

Conceptkaders HBO5 3 november 2009

Conceptkaders HBO5 3 november 2009 Conceptkaders HBO5 3 november 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toetsing van tot HBO 5 om te vormen opleidingen 5 2.1 Opzet 5 2.2 Beoordelingskader voor tot HBO 5 om te vormen opleidingen 6 2.2.1 Basisgegevens

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Bestuurskunde van de Hogeschool NCOI

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Bestuurskunde van de Hogeschool NCOI wao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Bestuurskunde van de Hogeschool NCOI datum 30 september

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor nuao nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Logistics Engineering van de NHTV internationale hogeschool Breda datum

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master nvao nederiands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Executive MBA van de Business School Nederland datum 28 april 2017 onderwerp

Nadere informatie

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf

Format samenvatting aanvraag. Opmerking vooraf Format samenvatting aanvraag Opmerking vooraf Mocht u de voorkeur geven aan openbaarmaking van de gehele aanvraag in plaats van uitsluitend onderstaande samenvatting dan kunt u dat kenbaar maken bij het

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Mededelingen OCenW Bestemd voor: instellingen voor hoger onderwijs Voorlichting Datum: 12 juni 2003 Kenmerk: WO/BS-2003/24136-I Datum inwerkingtreding: n.v.t. Geldigheidsduur beleidsregel: n.v.t. Juridische

Nadere informatie

Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE

Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE 28-03-2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Betreft: Fontys Hogescholen, Tilburg Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek

Nadere informatie

es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor , nvao v nederlands - viaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Pedagogisch Management Kinderopvang van de Christelijke Hogeschool

Nadere informatie

College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM. 1. Inleiding

College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM. 1. Inleiding College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus 25035 3001 HA ROTTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Maritiem

Nadere informatie

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland 17 december 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Wanneer een Toets Nieuwe Opleiding? 4 3 Werkwijze Toets Nieuwe Opleiding 5 4 Aanvraagdossier ten behoeve van

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus 5375 6802 EJ ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM

Besluit. College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus 25035 3001 HA ROTTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool College van bestuur Haagse Hogeschool Postbus 13336 2501 EH DEN HAAG Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van

Nadere informatie

ICLON Powerpoint sjabloon

ICLON Powerpoint sjabloon ICLON Powerpoint sjabloon Een voorbeeld van een ICLON presentatie Piet Presentator & Co Copresentator (ICLON) Coby Collega (Leiden University) Max Medewerker (Instituut voor Cooperatie) [Congresnaam, Plaats,

Nadere informatie

Besluit. Fontys Hogescholen. Raad van bestuur Postbus AH EINDHOVEN

Besluit. Fontys Hogescholen. Raad van bestuur Postbus AH EINDHOVEN Fontys Hogescholen Raad van bestuur Postbus 347 5600 AH EINDHOVEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Circus & Performance

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor nvao w n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie ; fluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Aarde en Economie van de Vrije Universiteit

Nadere informatie

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland

Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Toelichting beoordelingskader bij beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige

Nadere informatie

Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties

Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties 1 Inleiding In haar procedure van de accreditatie van bestaande opleidingen heeft de NAO een belangrijke plaats ingeruimd

Nadere informatie

Toetsingskader Nieuwe om te vormen en nieuwe HBO5-opleidingen

Toetsingskader Nieuwe om te vormen en nieuwe HBO5-opleidingen Toetsingskader Nieuwe om te vormen en nieuwe HBO5-opleidingen 20 september 2013 Inhoud 1 Opzet 3 2 Toetsingskader 4 2.1 Onderwerp 1: Programma/opleidingsprofiel 4 2.2 Onderwerp 2: Inzet van personeel 4

Nadere informatie

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte

Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Curriculumevaluatie BA Wijsbegeerte Beste student, U heeft onlangs alle onderdelen van uw bacheloropleiding Wijsbegeerte afgerond en kunt nu het BA-diploma aanvragen. Het bestuur van het Instituut voor

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). ?nvao * nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Master Leiderschap in Onderwijs van de

Nadere informatie

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten Document / Informatie P = Prettig ; N = Noodzakelijk Algemene input voor schrijven zelfevaluatie 1. (P) Interne rapport tussentijdse audit op onderwijskwaliteit/accre-ditatiewaardigheid Suggesties NQA

Nadere informatie

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven 10 SPECIFIEKE FACULTAIRE BEPALINGEN Faculteit Natuur en Techniek vastgesteld door de faculteitsdirectie op 26 maart 2012. instemming van de facultaire medezeggenschapsraad op 24 april 2012. A. Hieronder

Nadere informatie

: 25 mei 2016 : 25 juli 2016

: 25 mei 2016 : 25 juli 2016 ,nuao v n e d e rla n d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie es luit Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Bedrijfskunde MER

Nadere informatie

Profiel. Opleidingsmanager HBO-Rechten. 10 mei Opdrachtgever Hogeschool van Amsterdam Faculteit Maatschappij en Recht

Profiel. Opleidingsmanager HBO-Rechten. 10 mei Opdrachtgever Hogeschool van Amsterdam Faculteit Maatschappij en Recht Profiel Opleidingsmanager HBO-Rechten 10 mei 2017 Opdrachtgever Hogeschool van Amsterdam Faculteit Maatschappij en Recht Voor meer informatie over de functie Jeannette van der Vorm, adviseur Leeuwendaal

Nadere informatie

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven:

A. Hieronder is voor zover van toepassing nadere facultaire invulling per artikel gegeven: OER masteropleidingen 2015-2016 facultair hoofdstuk Faculteit Natuur en Techniek (Hoofdstuk 10) III FACULTEIT NATUUR EN TECHNIEK vastgesteld door de faculteitsdirectie; instemming van de facultaire medezeggenschapsraad

Nadere informatie

NVAO NEDERLAND RICHTLIJN PANELSAMENSTELLING

NVAO NEDERLAND RICHTLIJN PANELSAMENSTELLING NVAO NEDERLAND RICHTLIJN PANELSAMENSTELLING FEBRUARI 2019 NVAO NEDERLAND Richtlijn panelsamenstelling RICHTLIJN BEHOREND BIJ BEOORDELINGSKADER ACCREDITATIE HOGER ONDERWIJS NEDERLAND 2018 FEBRUARI 2019

Nadere informatie

Protocol TNO Educatieve Master

Protocol TNO Educatieve Master Protocol TNO Educatieve Master NVAO 14 maart 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Werkwijze toets nieuwe opleiding educatieve master (womaster) 4 3 Toelichting op het beoordelingskader beperkte toets nieuwe opleiding

Nadere informatie

Besluit. Raad van bestuur. Saxion Hogescholen. Postbus KB ENSCHEDE

Besluit. Raad van bestuur. Saxion Hogescholen. Postbus KB ENSCHEDE Raad van bestuur Saxion Hogescholen Postbus 70000 7500 KB ENSCHEDE Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Informatiedienstverlening

Nadere informatie

Besluit. Aan het bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen b.v. (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen b.v. (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Aan het bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen b.v. (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding

Nadere informatie

Haagse Hogeschool, Den Haag

Haagse Hogeschool, Den Haag Haagse Hogeschool, Den Haag Toets nieuwe opleiding Opleiding: Master in Risicomanagement, hbo-master; Variant: deeltijd Visitatiedatum: 8 november 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, januari

Nadere informatie

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 4 november 2011 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 3 Procedure 6 pagina 2 1 Inleiding Instellingsbesturen kunnen voor opleidingen met kleinschalig,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskundige Informatica van de Stichting LOI Hoger Onderwijs

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskundige Informatica van de Stichting LOI Hoger Onderwijs ,nvao r nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie es luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskundige Informatica van de Stichting LOI Hoger Onderwijs

Nadere informatie

Toetsing aan de praktijk: bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Richtlijn

Toetsing aan de praktijk: bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Richtlijn Toetsing aan de praktijk: bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Richtlijn NVAO Afdeling Nederland Augustus 2017 Deze richtlijn beschrijft de uitvoering van de praktijktoets behorend bij

Nadere informatie

Ontwerpkaders: Leeruitkomsten. Versie 1.0/ november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten/versie 1.0/november

Ontwerpkaders: Leeruitkomsten. Versie 1.0/ november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten/versie 1.0/november Ontwerpkaders: Leeruitkomsten Versie 1.0/ november 2016 1 Flexibel onderwijs Flexibel Onderwijs kenmerkt zich door tijd, plaats en tempo-onafhankelijk studeren. De route is individueel en past bij de uitgangssituatie

Nadere informatie

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport Hogeschool Dirksen B.V. De heer D. van der Mark, directeur Postbus 3090 6802 DB ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology

Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology Hogeschool INHOLLAND, School of Agriculture and Technology Opleiding: Luchtvaarttechnologie, bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 5 en 6 april 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, augustus

Nadere informatie

Advies van het visitatiepanel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel.

Advies van het visitatiepanel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel. ,nvao ' nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Master of Business Administration van de Stichting LOI Hoger Onderwijs

Nadere informatie

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009 Bi Bijlage 2 Protocol toetsing Associatedegreeprogramma door de NVAO 15 december 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toets Associate-degreeprogramma in de hbo-bachelor 4 2.1 2.2 Criteria De status van de bacheloropleiding

Nadere informatie

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Gezondheid, Sport en Welzijn Masteropleiding Medical Imaging/ Radiation Oncology Verschillende studies laten zien dat de druk op de gezondheidszorg

Nadere informatie

De NVAO heeft op 11 april 2005 een gesprek gevoerd met de LOI om over een aantal aspecten van de opleiding een nadere toelichting te krijgen.

De NVAO heeft op 11 april 2005 een gesprek gevoerd met de LOI om over een aantal aspecten van de opleiding een nadere toelichting te krijgen. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de hbo-bachelor opleiding

Nadere informatie

Master of Laws De Master Legal Management (MLM) is in 2014 gestart als een door de NVAO geaccrediteerde, onbekostigde masteropleiding.

Master of Laws De Master Legal Management (MLM) is in 2014 gestart als een door de NVAO geaccrediteerde, onbekostigde masteropleiding. Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): Naam instelling Contactpersoon/contactpersonen Nieuwe opleiding, d.w.z. voortzetting geaccrediteerde onbekostigde opleiding

Nadere informatie

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Kader voor de beperkte toets nieuw associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit datum 28 april 2017 onderwerp Besluit TN Ad-programma Online Marketing en Sales van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (005058) uw kenmerk

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam }nvao r n e d e rlcw d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie les Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Psychobiologie van de Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling (OER) 2014-2015 HBO-bacheloropleiding Informatica

Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling (OER) 2014-2015 HBO-bacheloropleiding Informatica Uitvoeringsregeling bij de Onderwijs- en examenregeling (OER) 2014-2015 HBO-bacheloropleiding Informatica Deze uitvoeringsregeling is een aanvulling op de Onderwijs- en examenregeling 201402015 en is vastgesteld

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam ,nvao w nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie es lult Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam datum Gegevens

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA

Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA ,nvao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de wo-master Executive MBA datum 31 mei 2018 onderwerp Besluit

Nadere informatie

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport College van bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus 25035 3001 HA ROTTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Trade Management

Nadere informatie

Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar. Visitatiedata: 16 en 17 maart 2005

Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar. Visitatiedata: 16 en 17 maart 2005 Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar Opleiding: Varianten: Werktuigbouwkunde voltijd en deeltijd Visitatiedata: 16 en 17 maart 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2005 2 NQA visitatie Hogeschool

Nadere informatie

De Politieacademie Toets Nieuwe Opleiding Opleiding: Politiekundige, hbo bachelor Variant: voltijd. Visitatiedata: 7 en 8 juli 2005

De Politieacademie Toets Nieuwe Opleiding Opleiding: Politiekundige, hbo bachelor Variant: voltijd. Visitatiedata: 7 en 8 juli 2005 De Politieacademie Toets Nieuwe Opleiding Opleiding: Politiekundige, hbo bachelor Variant: voltijd Visitatiedata: 7 en 8 juli 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2005 2 NQA - visitatie

Nadere informatie

Hogeschool Zuyd, Heerlen

Hogeschool Zuyd, Heerlen Hogeschool Zuyd, Heerlen Opleiding: Technische Informatica, HBO Bachelor Croho: 34475 Varianten: voltijd Visitatiedatum: 21 juni 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2007 2/51 NQA - visitatie

Nadere informatie

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Business IT & Management van de Hogeschool Rotterdam

Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Business IT & Management van de Hogeschool Rotterdam nvao r n e d e rla n d s- viaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Business IT & Management van de Hogeschool

Nadere informatie

REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie. studiejaar

REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie. studiejaar REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie studiejaar 20172018 Inhoud REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS... 1 1. Positie en benoeming externe

Nadere informatie

Politieacademie Apeldoorn Toets Nieuwe Opleiding Opleiding: Master Leergang Tactisch Leidinggevende (TLL) Varianten: duaal in deeltijd

Politieacademie Apeldoorn Toets Nieuwe Opleiding Opleiding: Master Leergang Tactisch Leidinggevende (TLL) Varianten: duaal in deeltijd Politieacademie Apeldoorn Toets Nieuwe Opleiding Opleiding: Master Leergang Tactisch Leidinggevende (TLL) Varianten: duaal in deeltijd Visitatiedata: 28 en 29 september 2005 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool Zeeland. Postbus AJ VLISSINGEN

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool Zeeland. Postbus AJ VLISSINGEN College van Bestuur Hogeschool Zeeland Postbus 364 4380 AJ LISSINEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw. Gegevens : Christelijke Hogeschool Windesheim : Commerciële Economie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw. Gegevens : Christelijke Hogeschool Windesheim : Commerciële Economie nuao * nederlands - Vlaamse accreditatieorganisatie B i luit datum 31 mei 2017 onderwerp Besluit Toets nieuw Associate-degreeprogramma Commerciële Economie van de Christelijke Hogeschool Windesheim (005233)

Nadere informatie

STUDIEGIDS MASTER THEOLOGIE ALGEMEEN

STUDIEGIDS MASTER THEOLOGIE ALGEMEEN STUDIEGIDS MASTER THEOLOGIE ALGEMEEN Inhoud Eindkwalificaties... 2 Afstudeerrichtingen... 3 Structuur van de opleiding... 3 Beroepsperspectief... 3 Excellentietraject... 4 Toelating en inschrijving...

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam nuao w nederlands -vlaam se accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam datum 29 juli 2016 Onderwerp

Nadere informatie

De Haagse Hogeschool. Hogeschool Rotterdam. HBO-Nederland

De Haagse Hogeschool. Hogeschool Rotterdam. HBO-Nederland HBO-Nederland De Haagse Rotterdam Utrecht INHOLLAND van Amsterdam Leiden aantal respondenten 195507 10139 14384 13180 9102 17584 4193 Je studie in het algemeen 3,88 3,83 3,81 3,79 3,70 3,83 3,98 De inhoud

Nadere informatie

Informatica. Ontwikkelgesprek. Bert Dekker, 12 april Ontwikkelgesprek Informatica Pagina 1 van 6

Informatica. Ontwikkelgesprek. Bert Dekker, 12 april Ontwikkelgesprek Informatica Pagina 1 van 6 Informatica Ontwikkelgesprek Bert Dekker, 12 april 2018 Ontwikkelgesprek Informatica Pagina 1 van 6 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Agenda en aanwezigen... 3 Ontwikkelgesprek... 3 Inleidend... 3 Personeel...

Nadere informatie

Concept. Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA

Concept. Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA Versie juli 2013 Concept Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders April 2012 0 Inhoud Gebruikte begrippen en afkortingen... 2 Inleiding... 5 Opbouw

Nadere informatie

Op 22 april 2005 heeft het panel advies uitgebracht aan de NVAO. 2.1 Samenvatting van bevindingen van het panel

Op 22 april 2005 heeft het panel advies uitgebracht aan de NVAO. 2.1 Samenvatting van bevindingen van het panel College van bestuur Technische Universiteit Eindhoven Postbus 513 5600 MB EINDHOVEN Besluit datum 22 juni 2005 onderwerp Definitief besluit Toets NO wo-master Embedded Systems Technische Universiteit Eindhoven

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw ,nvao r nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Software Development van de Christelijke

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master SZ van de Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master SZ van de Capabel Hogeschool nvao nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master SZ van de Capabel Hogeschool datum 30 juni 2016 onderwerp Besluit

Nadere informatie

Christelijke Hogeschool Windesheim

Christelijke Hogeschool Windesheim Christelijke Hogeschool Windesheim Opleiding: Special Educational Needs, hbo-master Varianten: voltijd en deeltijd Visitatiedata: 28 en 29 november 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, april

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam wo-bachelor Biologie (180 EC) 23 maart 2016 Bachelor of Science voltijd Amsterdam

Universiteit van Amsterdam wo-bachelor Biologie (180 EC) 23 maart 2016 Bachelor of Science voltijd Amsterdam ,nvao w nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Universiteit van Amsterdam datum 29 juli 2016

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor fnvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie @S 1(UI ït Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Beoordelingskader Pilot Bijzonder Kenmerk Ondernemen

Beoordelingskader Pilot Bijzonder Kenmerk Ondernemen Beoordelingskader Pilot Bijzonder Kenmerk Ondernemen 22 november 2011 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordeling van het bijzonder kenmerk ondernemen 5 2.1 Uitgangspunten voor de beoordeling van het bijzonder

Nadere informatie

( X r f) NVAO. Dossiernummer september

( X r f) NVAO. Dossiernummer september ( X r f) NVAO Definitief besluit strekkende to t een oordeel positief onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Journalistiek van de Stichting NTI Hogeschool Datum Bijlage(n)

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen {nvao r nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Nadere informatie

Instellingstoets kwaliteitszorg (ITK)

Instellingstoets kwaliteitszorg (ITK) Instellingstoets kwaliteitszorg (ITK) De instellingstoets kwaliteitszorg (ITK) is een periodieke, externe en onafhankelijke beoordeling van de interne kwaliteitszorg van een instelling. Interne kwaliteitszorg

Nadere informatie

College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM. 1. Inleiding

College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM. 1. Inleiding College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van de aanvraag om accreditatie van de hbo-bachelor Oefentherapie Mensendieck

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de Hogeschool van Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de Hogeschool van Amsterdam m ao F nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie luit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de Hogeschool van Amsterdam datum 29 september

Nadere informatie

Student Company op het hbo. Stappenplan

Student Company op het hbo. Stappenplan Student Company op het hbo Tijdens Student Company ontwikkelen de studenten een bedrijfsconcept en rollen dit uit gedurende een collegajaar lang. Ze verdelen functies, bepalen hun doelgroep, brainstormen

Nadere informatie