Innovatie en competentiebeleid voor onderwijs en arbeidsmarkt op de Europese en Vlaamse agenda!

Transcriptie

1 Innovatie en competentiebeleid voor onderwijs en arbeidsmarkt op de Europese en Vlaamse agenda! Informatiebundel in het kader van het COLIBRI -project mei 2008 oktober /14

2 Inhoud Gisteren, vandaag en morgen: streven naar innovatie in Europa en Vlaanderen Historiek en structuur van het sociaaleconomisch beleid in Vlaanderen Beleid en de bedrijfswereld Inleiding: Doorheen de sociaaleconomische geschiedenis De structuren in Vlaanderen Beleid en het onderwijs Doorheen de Vlaamse geschiedenis van het onderwijs De onderwijsstructuren in Vlaanderen Het staat in de Europese sterren geschreven! De Lissabonstrategie De competentieagenda in Vlaanderen De competentieagenda Uitdagingen voor Het Programma Een Leven Lang Leren Innovatie in Vlaanderen Vijf jaar accent op Talent: een eerste balans Gerealiseerde doelstellingen Doelstellingen voor Een toekomstvisie: De actieve talentenmarkt Vlaanderen in Actie: Pact Besluit Informatiebundel in het kader van het COLIBRI -project mei 2008 oktober /14

3 Gisteren, vandaag en morgen: streven naar innovatie in Europa en Vlaanderen Innovatie op de arbeidsmarkt en in het onderwijs, en vooral de afstemming van beide domeinen op elkaar, wordt uitvoerig ondersteund door het beleid. Zowel op Vlaams als op Europees niveau vinden we organisaties, projecten, beleidsdoelen en ook financiële middelen. In deze paper wordt je meegenomen in een reis door de tijd. Hoe in Vlaanderen de huidige structuren in de onderwijs- en bedrijfswereld zijn ontstaan, komt in het eerste hoofdstuk aan bod. Heden en toekomst vanuit Europees perspectief, en meer bepaald vanuit het standpunt van de Lissabonstrategie, wordt in het tweede hoofdstuk beschreven. Tenslotte krijgen we in het derde hoofdstuk, los van elke sector, een overzicht van de voordelen die deze ondersteunende beleidsmaatregelen bieden aan werkgevers en werknemers, en aan het onderwijs. 1 Historiek en structuur van het sociaaleconomisch beleid in Vlaanderen 1.1 Beleid en de bedrijfswereld Inleiding: Doorheen de sociaaleconomische geschiedenis Doorheen de sociaaleconomische geschiedenis van Europa loopt een spoor vanuit de late middeleeuwen met het ontstaan van de Gilden en Ambachten met meester gezel relaties naar het ontstaan van handel en nijverheid. Onder invloed van Napoleon en de industriële revolutie evolueerden we naar een industriële samenleving met het ontstaan van de huidige werknemers- en werkgeversorganisaties en de sectoren en beroepsverenigingen in België. Werkgeversorganisaties zijn meestal sectoraal of regionaal georganiseerd, enkele volgens ideologische principes. Werknemersorganisaties structureren zich sterk afhankelijk van hun ideologie met diverse organisatievormen en boven of onderkoepels. De meeste groeperingen beschikken over een eigen studiedienst die advies verstrekt op basis van de belangen van de groep De structuren in Vlaanderen De SERV en het VESOC De Sociaal Economische Raad voor Vlaanderen (SERV) werd opgericht in 1985 en is het advies- en overlegorgaan van de Vlaamse sociale partners. In de SERV zetelen tien vertegenwoordigers van de Vlaamse werknemersorganisaties (ACV, ABVV en ACLVB) en tien vertegenwoordigers van de Vlaamse werkgeversorganisaties (VOKA, UNIZO, Boerenbond en Verso). De hoofdactiviteit van de SERV bestaat uit het geven van adviezen aan de Vlaamse regering die verplicht is om de SERV advies te vragen over elk ontwerpdecreet met een sociaaleconomische dimensie. Ook brengt de SERV jaarlijks verplicht advies uit over het Vlaamse begrotingsbeleid. De SERV formuleert verder aanbevelingen en standpunten over sociaaleconomische thema s (onder meer arbeidsmarkt- en opleidingsbeleid, economisch beleid, milieu en energie), maakt studies en verzorgt publicaties. Binnen de SERV bestudeert de Stichting Technologie Vlaanderen Innovatie en Arbeid (STV) de maatschappelijke gevolgen van technologische vernieuwingen in het bedrijfsleven en op de werkvloer en begeleidt in dat verband de sociale partners. Informatiebundel in het kader van het COLIBRI -project mei 2008 oktober /14

4 Sinds 1997 heeft de SERV ook een werking uitgebouwd rond beroepenstructuren en profielen van beroepscompetenties, waarmee de sociale partners de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt willen optimaliseren. Via de beroepsprofielenwerking ondersteunt de SERV het opstellen van eindtermen voor onderwijs, leerplannen, beroepsopleiding VDAB, de begeleiding van jongeren bij studie- en beroepskeuzes en het erkennen van verworven competenties. De Vlaamse regering en de representatieve Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties treden regelmatig met elkaar in dialoog in het Vlaams Economisch Sociaal Overlegcomité (VESOC). Tijdens die ontmoetingen plegen ze niet alleen overleg, maar worden tevens concrete afspraken gemaakt. In een protocol heeft de regering beloofd om elke consensus die binnen het VESOC wordt bereikt, uit te voeren. De sectoren en de regio s Sectoren spelen een belangrijke rol in het Vlaamse arbeidsmarktbeleid met acties naar doelgroepen in het kader van diversiteit, naar opleiding van werknemers en naar toeleiding van werkzoekenden naar de arbeidsmarkt. Via de sectorconvenants (protocollen tussen de Vlaamse Regering en sectoren) engageren de sectorale sociale partners zich om de prioriteiten van het arbeidsmarktbeleid mee gestalte te geven. Op die manier werkt het sectorale beleid versterkend ten aanzien van het Vlaamse arbeidsmarktbeleid. Ook de verschillende streken in Vlaanderen kennen een eigen sociaaleconomische dynamiek en staan voor specifieke uitdagingen op vlak van werkgelegenheid. De Vlaamse overheid ondersteunt de sociaaleconomische ontwikkeling op streekniveau en stimuleert onderling overleg van de sociale partners en de lokale overheden (via SERR en RESOC). Agentschappen en departementen op Vlaams niveau Binnen het beleidsdomein Werk en Sociale Economie bevinden zich 3 extern zelfstandige Agentschappen waarmee een beheersovereenkomst werd afgesloten: VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding) heeft als taak werkgevers en werkzoekenden met elkaar in contact te brengen door arbeidsbemiddeling, training & opleiding en loopbaanbegeleiding. SYNTRA Vlaanderen (Vlaams Agentschap voor Ondernemersvorming) heeft als missie Meer en beter ondernemerschap door competentieontwikkeling van zelfstandigen en ondernemers in wording. ESF-Agentschap Vlaanderen zorgt voor het beheer van het Europees Sociaal Fonds in Vlaanderen. Er zijn in het departement een Vlaams minister van Onderwijs, Werk en Vorming en een Vlaams minister van Mobiliteit, Sociale Economie en Gelijke Kansen actief. Het departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) stimuleert ondernemerschap, creativiteit en innovatie zodat Vlaanderen kan uitgroeien tot een creatieve kennisregio. Het departement wil een samenspel creëren tussen economie, wetenschap en innovatie. Het departement EWI treedt op als Informatiebundel in het kader van het COLIBRI -project mei 2008 oktober /14

5 coördinator en doet aan beleidsvoorbereiding en -evaluatie. De uitvoering laat het over aan de verschillende agentschappen. De Vlaamse Regering heeft op 11 juli 2006 het sociaaleconomische plan Vlaanderen in Actie voorgesteld. De ambitie bestaat erin om Vlaanderen tegen 2020 op een duurzame manier tot het keurkorps van Europese regio s te laten behoren. In dit plan werkt men met projecten, gegroepeerd rond vier uitdagingen: talent logistiek en mobiliteit creativiteit - innovatie internationalisering Een groot deel van de projecten is gerealiseerd of in uitvoering. De verschillende beleidsvoerende departementen werken er samen met een aantal belangrijke actoren. Informatiebundel in het kader van het COLIBRI -project mei 2008 oktober /14

6 1.2 Beleid en het onderwijs Doorheen de Vlaamse geschiedenis van het onderwijs In Europa begon het onderwijs vorm te krijgen in de Griekse oudheid en daarna verspreidde het zich langzamerhand verder in West-Europa. Het onderwijs richt zich, na het vertrek van de Romeinen, voornamelijk op de principes van de kerk en werd voornamelijk gegeven in kloosters of andere geloofsinstellingen. Het monopolie van de kerk werd vervangen door een overheidsmonopolie na de Verlichting. Toen de Leuvense universiteit officieel op 7 september 1426 in de Sint-Pieterskerk werd ingehuldigd, was de faculteit der geneeskunde bij de eerste om haar poorten te openen. Vrij algemeen wordt aanvaard dat op 18 oktober 1426 de eerste colleges in deze faculteit gegeven werden onder leiding van Jan de Neele, magister artium en doctor in de geneeskunde, afkomstig uit Breda. In 1817 zou, onder het Nederlands bewind (Willem I), te Leuven een Rijksuniversiteit worden opgericht (zoals overigens te Luik en te Gent). Het aantal hoogleraren was zeer beperkt (3 tot 4). Door Napoleon werd in de zogenaamde Napoleonlanden waaronder het latere België het onderwijsbeleid sterk uitgebreid. Een enorme positieve evolutie, ware het niet dat sinds die periode het diploma de enige manier is geworden waarop kennis van mensen kan worden aangetoond. Hiertegenover staan de Angelsaksische landen waar een grotere afstemming bestaat tussen onderwijs, arbeidsmarkt en sectoren en waar erkennen van verworven competenties (EVC) zijn oorsprong kent. Vlaanderen behoort echter tot die Napoleonregio s waar nu nog altijd een belangrijke scheiding is tussen deze 3 domeinen en een diplomacultuur heerst. Een historisch perspectief op het Vlaamse onderwijsbeleid leert dat de vrijheid van onderwijs voortdurend één van de meest centrale thema's geweest is. De vrijheid van onderwijs is opgenomen in de grondwet sinds het prille begin van de Belgische Staat en is het voorwerp geweest van vele conflicten en strijd - de zogenaamde 'schoolstrijd' - die eindigde bij het ondertekenen van het zogenaamde schoolpact (1958). Door het principe van de vrije schoolkeuze mag de organisatie van onderwijsinrichtingen niet onderworpen worden aan beperkende maatregelen. Nochtans moeten scholen die erkende diploma's wensen uit te reiken en overheidssubsidies te ontvangen, voldoen aan de wettelijke en statutaire voorschriften. Sinds het sluiten van het Schoolpact vormt dit het fundament voor de organisatie van alle onderwijsinrichtingen (met uitzondering van de universiteiten) in het huidige onderwijssysteem, gefinancierd of gesubsidieerd door de overheid. De periode van een nationaal Schoolpact werd definitief afgesloten bij de communautarisering van het onderwijs (1988) waarbij de verantwoordelijkheid voor onderwijs werd toegekend aan de Gemeenschappen en niet meer aan de federale overheid De onderwijsstructuren in Vlaanderen Het beleidsdomein Onderwijs en Vorming is de overkoepelende naam voor de Vlaamse onderwijsadministratie waar het Departement Onderwijs en Vorming het Vlaamse onderwijsbeleid uitstippelt met een viertal agentschappen die het beleid uitvoeren: Informatiebundel in het kader van het COLIBRI -project mei 2008 oktober /14

7 Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs en Studietoelagen (AHOVOS) Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs (AGIOn) Agentschap voor Onderwijscommunicatie (AOC) Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi) De Vlaamse minister van Onderwijs en Vorming stuurt in de Beleidsraad samen met de leidend ambtenaren van de vijf entiteiten het beleidsdomein aan. De Vlaamse Onderwijsraad (VLOR) functioneert als strategische adviesraad voor het beleidsdomein. Voor ondersteuning, representatie in beleidsorganen en belangenbehartiging van de aangesloten scholen hebben verschillende groepen van inrichtende machten een representatieve koepelorganisatie opgericht. De huidige koepelorganisaties zijn opgericht eind jaren '80 naar aanleiding van de communautarisering van het onderwijs. De organisaties van de grote onderwijsnetten zijn ontstaan uit oudere Belgische organisaties. Een scholengemeenschap is een samenwerkingsverband van verschillende scholen op een zelfde onderwijsniveau (basis- of secundair onderwijs), binnen een geografische omschrijving. Het opzet is enerzijds schaalvergroting en het studieaanbod transparanter te maken en daardoor de studiekeuze en leerlingenoriëntering te optimaliseren. Anderzijds worden de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk gebruikt. Dat kunnen scholen zijn met eenzelfde of verschillende inrichtende machten en ze behoren tot eenzelfde of verschillend onderwijsnet. Informatiebundel in het kader van het COLIBRI -project mei 2008 oktober /14

8 2 Het staat in de Europese sterren geschreven! 2.1 De Lissabonstrategie De Lissabonstrategie (Europese Raad in Lissabon, maart 2000) stelde dat Europa tegen 2010 de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie van de wereld moest worden, die in staat is tot duurzame economische groei met meer en betere banen en een hechtere sociale samenhang. Inhoudelijk wordt de aandacht binnen de Lissabonstrategie toegespitst op initiatieven die groei en werkgelegenheid bevorderen. De naam van de strategie werd daarom zelfs veranderd in "Strategie voor Groei en Werkgelegenheid". Voor de uitvoering ervan moeten de lidstaten voortaan een eigen hervormingsprogramma opstellen voor een duur van 3 jaar en jaarlijks rapporteren over de voortgang hiervan. In 2007 werden volgende maatregelen naar voor geschoven: een op groei en stabiliteit gericht financieel en economisch beleid; versterking van de interne markt en van Europa s concurrentievermogen; versterking van innovatie, onderzoek en onderwijs; bevordering van de werkgelegenheid en modernisering van het Europees Sociaal Model; 2.2 De competentieagenda in Vlaanderen De competentieagenda 2010 Aansluitend op de Lissabonstrategie werd op 22 november 2001 een concreet engagement verankerd in het Pact van Vilvoorde. Door de vele parallellen tussen de doelstellingen van het Pact en de doelstellingen die geformuleerd werden op Europees niveau in het kader van de Lissabonstrategie, kan het Pact beschouwd worden als een soort van 'Lissabonstrategie op Vlaamse schaal'. Met het formuleren van de Competentieagenda 2010 in mei 2007 door VESOC, wil men een antwoord bieden op de sociaaleconomische uitdagingen en prioriteiten van Vlaanderen. Centraal staat het streven naar werkzaamheid en brede inzetbaarheid via competentieontwikkeling. Employability staat dan voor duurzame inzetbaarheid op de arbeidsmarkt, ofwel het vermogen om werk te behouden of te verkrijgen. Bewegingskapitaal zijn de vaardigheden, competenties, kennis en attitudes van individuen. Wie hier een grotere bagage heeft, beschikt over een grotere inzetbaarheid op de arbeidsmarkt, over betere kansen op een baan of op mobiliteit tussen banen. Maar heel wat andere factoren bepalen mee of individuen hun bewegingskapitaal daadwerkelijk kunnen benutten op de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld het aantal beschikbare banen of de vraag naar bepaalde competenties Uitdagingen voor 2013 Het Europees Sociaal Fonds wordt beschouwd als de belangrijkste Europese financiële ondersteuning van de inspanningen die de lidstaten leveren in het nastreven van deze Europese doelen. Het operationeel programma heeft zich in haar inhoudelijke prioriteitsbepalingen laten inspireren door het Nationaal Hervormingsprogramma en de werkgelegenheidsaanbevelingen voor België. Deze aanbevelingen zijn vertaald naar de Vlaamse situatie als uitdagingen : vergrijzing van de bevolking opdrogende arbeidsmarkt Informatiebundel in het kader van het COLIBRI -project mei 2008 oktober /14

9 meer aandacht voor competenties stijgende arbeidsdeelname van vrouwen De uitdaging om de werkzaamheidsgraad te verhogen zal investeringen vragen in de competentieontwikkeling en de brede inzetbaarheid van de bevolking op beroepsactieve leeftijd. Hierdoor versterkt de arbeidsmobiliteit van de beroepsactieve bevolking en kan jobzekerheid plaats maken voor werkzekerheid ( flexicurity ). Met de Lissabonstrategie, een Vlaams Hervormingsprogramma en een Strategisch Referentiekader als grondslag, werd voor ESF een operationeel programma ontwikkeld voor de periode met drie prioriteiten: Prioriteit 1: Talentactivering en duurzame integratie op de arbeidsmarkt. De inzetbaarheid van individuen op de arbeidsmarkt wordt bepaald door hun competenties (kennis, vaardigheden en attitudes). Prioriteit 2: Bevorderen van sociale inclusie van kansengroepen via maatgericht werken. Kansengroepen zijn sterk ondervertegenwoordigd op de Vlaamse arbeidsmarkt. Kansengroepen zijn personen met een arbeidshandicap, allochtonen, ouderen, kortgeschoolden en langdurig werklozen. Prioriteit 3: Ondernemings- en organisatiecultuur focussen op mens en maatschappij. Duurzame integratie en inclusie zijn slechts mogelijk indien in ondernemingen en organisaties een beleid wordt ontwikkeld om dat te ondersteunen, te faciliteren en te verankeren. Daarnaast worden een aantal ondersteunende thema s verder ontwikkeld: Prioriteit 4: operationaliseren van innovatie. Sociale innovatie is een belangrijke motor voor twee, door de Lissabonstrategie ondersteunde dynamische processen: Modernisering van de economie en beleidsontwikkeling en implementatie ivm werkgelegenheid en sociale inclusie,. Prioriteit 5: de transnationale en interregionale samenwerking. Dit zijn in eerste instantie platformen voor wederzijdse kennisuitwisseling en -deling die een grensoverstijgende versterking betekenen voor het beleid en tegelijk voorkomen dat men tweemaal dezelfde investering moet doen. Daarenboven draagt dit bij aan de totstandkoming van een Europese identiteit. Prioriteit 6: de technische bijstand. Er worden de nodige middelen voorzien die de basis vormen voor een kwaliteitsvolle voorbereiding, implementatie, monitoring en evaluatie van het operationeel programma. 2.3 Het Programma Een Leven Lang Leren De Europese Commissie heeft een aantal van haar vroegere programma's in het domein van onderwijs en opleiding gegroepeerd in het Programma Een Leven Lang Leren (Lifelong Learning Programme) dat loopt van 1 januari 2007 tot 31 mei Het Programma Een Leven Lang Leren laat individuen toe om gedurende alle fasen van hun leven stimulerende leermogelijkheden te volgen over heel Europa. Het bestaat uit vier sectorale programma's: Informatiebundel in het kader van het COLIBRI -project mei 2008 oktober /14

10 Comenius (voor scholen), Erasmus (voor hoger onderwijs), Leonardo da Vinci (voor beroepsonderwijs en - opleiding) en Grundtvig (voor volwasseneneducatie). Een transversaal programma complementeert deze vier sectorale programma's opdat deze de beste resultaten zouden opleveren. Vier sleutelactiviteiten focussen op beleidssamenwerking, talen, informatieen communicatietechnologieën, effectieve disseminatie en exploitatie van projectresultaten. Het Jean Monnet programma stimuleert het onderwijs, reflectie en debat over het Europese integratieproces in instellingen voor hoger onderwijs verspreid over de hele wereld. Informatiebundel in het kader van het COLIBRI -project mei 2008 oktober /14

11 3 Innovatie in Vlaanderen 3.1 Vijf jaar accent op Talent: een eerste balans Gerealiseerde doelstellingen Vijf jaar na publicatie van het rapport Accent op Talent - een geïntegreerde visie op leren en werken maakt de Koning Boudewijnstichting in dit rapport van mei 2008 een balans op van talentontwikkeling en onderwijsvernieuwing in Vlaanderen. Het rapport brengt eerst het gedachtegoed en de ontstaansgeschiedenis van Accent op Talent in herinnering. Vervolgens wordt in het rapport in detail ingegaan op verschillende evoluties in het onderwijs en het bedrijfsleven. Er wordt daarbij zowel gekeken naar gerealiseerde en geplande beleidsveranderingen als naar de realisaties op het terrein. De analyse wordt onderbouwd door wetenschappelijke studies en rapporten, door de resultaten van een uitgebreid onderzoek dat door de Koning Boudewijnstichting werd gevoerd bij de directeurs van de Vlaamse scholen, en door observaties van leden uit een commissie en andere waarnemers. De commissie komt op basis van deze analyse tot zes algemene conclusies: 1. Het gedachtegoed van Accent op Talent wint veld in de scholen en het onderwijsbeleid. 2. Accent op Talent bracht binnen het onderwijs een positieve dynamiek op gang. 3. De bottom-up benadering wordt een vaste waarde. 4. Vlaamse scholen leveren belangrijke inspanningen voor onderwijsvernieuwing, ook buiten de proeftuinen. 5. De samenwerking tussen scholen en het bedrijfsleven neemt toe. 6. Het bedrijfsleven besteedt meer aandacht aan talentenzorg Doelstellingen voor 2020 Van daaruit pleit de commissie voor de verdere implementatie van het gedachtegoed van Accent op Talent. De commissie formuleert ook vijf belangrijke kernresultaten die zouden moeten gerealiseerd zijn tegen 2020: 1. Halvering van de ongekwalificeerde uitstroom. 2. Onderwijsprestaties van sterke én zwakkere leerlingen in de Europese top. 3. Aanzienlijk meer technologie in de algemene vorming van alle jongeren. 4. Gevoelige versterking van de vreemdetalenkennis. 5. Verdubbeling van de bijscholing en vorming van volwassenen. Daarnaast geeft de commissie tien prioritaire actiegebieden aan: 1. Gericht communiceren over talentontwikkeling en onderwijsvernieuwing. 2. Een langetermijnvisie op leren en werken ontwikkelen. 3. Het proeftuinmechanisme verankeren. 4. Het secundair onderwijs omvormen naar een systeem met flexibele leerwegen. Informatiebundel in het kader van het COLIBRI -project mei 2008 oktober /14

12 5. Werkplekleren organiseren voor alle leerlingen en stages voor alle leraren. 6. De professionele ontwikkelingskansen voor leraren verbreden. 7. Bij onderwijsvernieuwing focussen op de relatie leraar - leerling. 8. Het statuut van arbeiders en bedienden gelijkschakelen. 9. Talentenzorg en loopbaanontwikkeling in het bedrijfsleven bevorderen. 10. De creatie van nieuwe ondernemingen stimuleren. 3.2 Een toekomstvisie: De actieve talentenmarkt Vanuit een aantal rapporten stelt deze VOKA studie 07 door middel van een toekomstvisie een innovatie voor om de arbeidsmarkt veel flexibeler te laten verlopen. Men argumenteert vanuit de resultaten van een Talent -enquête waarin met de pers onderzocht werd voor welke maatregelen er in die mogelijke toekomst nu al een draagvlak bestaat. De ideale wereld ziet er als volgt uit: De arbeidsmarkt heeft dan elk beschikbaar talent nodig. Binnen die innovatiegedreven kenniseconomie excelleren ondernemingen in talentontwikkeling, innovatie en internationaal ondernemen. De beschikbaarheid van uniek talent speelt daarin een cruciale rol waarbij de ondernemingen weten welke competenties ze morgen nodig hebben. Ze bouwen een cultuur en praktijk op waarin medewerkers hun competenties aanscherpen en waarin de juiste mensen samenwerken om de bedrijfsstrategie te helpen realiseren. Er zal in die toekomst ook meer creatieve destructie zijn. Jobs verschuiven sneller en worden overbodig, andere nieuwe jobs ontstaan sneller en worden ingevuld. De competentiepool waaruit de onderneming wil putten, wijzigt continu. Elke onderneming die zichzelf wil vernieuwen, heeft dan een talentstrategie en talentmanagement. De overheid zorgt voor een attractieve omgeving, de sociale partners tekenen samen een modern kader voor loon- en arbeidsvoorwaarden. En elk individu neemt zijn eigen talentontwikkeling in eigen handen. talent vinden en houden wordt de komende jaren nog moeilijker uniek talent dat het verschil kan maken, zal nieuwe verlangens kweken, zowel naar waardering als naar competentieontwikkeling het management van talent is een strategisch objectief geworden voor elke onderneming zolang de werknemer en de werkgever elkaar toegevoegde waarde blijven leveren, is er evenwicht en zal hun relatie blijven opgaan 3.3 Vlaanderen in Actie: Pact 2020 In 2009 werd door de Vlaamse regering en de Vlaamse sociale partners het initiatief genomen om naast Vlaanderen in Actie een nieuw toekomstpact voor Vlaanderen af te sluiten met doelstellingen en acties naar 2020: het Pact Deze overeenkomst weerspiegelt de gezamenlijke langetermijnvisie, -strategie en -acties van de Vlaamse regering en de sociale partners. (zie Pact 2020 in bijlage) Informatiebundel in het kader van het COLIBRI -project mei 2008 oktober /14

13 4 Besluit Tijdens de industriële revolutie en onder de invloed van Napoleon werden de fundamenten gelegd voor de huidige Vlaamse structuur in de bedrijfs- en de onderwijswereld. Voor de bedrijfswereld wil dit zeggen dat we werkgevers- en werknemersorganisaties kennen. Deze zijn sectoraal, regionaal of volgens ideologische principes georganiseerd. De Sociaal Economische Raad Vlaanderen is daarbij het advies- en overlegorgaan van de sociale partners. Deze SERV werkt mee aan innovatie door onder andere het bestuderen van gevolgen van technologische vernieuwingen, door het bestuderen van beroepenstructuren en van behoefte aan beroepencompetenties. Op sectorniveau worden via sectorconvenants de prioriteiten van het arbeidsmarktbeleid doorgevoerd. Ook op regionaal en op Vlaams niveau vinden we agentschappen die sociaaleconomische initiatieven tot vernieuwing mee vorm geven. Voor de onderwijswereld betekenen de historische invloeden dat onderwijs een sterk georganiseerd orgaan werd. Het betekende ook dat het een sterk gecontroleerd orgaan werd, waar vrije keuze een relatief begrip werd en een diplomacultuur overheerste. Ook binnen onderwijs leggen verschillende organen zich toe op innovatie. Beide beleidsdomeinen vinden elkaar en blijven innoveren. Vanuit Europa worden beleidsprioriteiten gesteld, waardoor beide domeinen op elkaar afgestemd moeten zijn om te slagen. Volgens de Lissabonstrategie moest Europa tegen 2010 de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie van de wereld worden die in staat is tot duurzame economische groei met meer en betere banen en een hechtere sociale samenhang. Om dit te realiseren staat het streven naar werkzaamheid en brede inzetbaarheid via competentieontwikkeling centraal. Ook voor 2013 heeft Vlaanderen reeds een operationeel programma waarbinnen naar verschillende innovaties gestreefd wordt. Met Prioriteit 3 Ondernemings- en organisatiecultuur focussen op mens en maatschappij wil men duurzame integratie en inclusie mogelijk maken in ondernemingen en organisaties. Een competentiebeleid ontwikkelt processen om dat te ondersteunen, te faciliteren en te verankeren. In 2008 werd in Vlaanderen een eerste evaluatie gemaakt waarbij vastgesteld werd dat onderwijs en arbeidsmarkt hun weg vinden naar nieuwe ideeën en naar elkaar. Dit gaf de aanzet tot verdere implementatie van Accent op talent en er werden doelstellingen geformuleerd voor Het aanscherpen van individueel talent zal noodzakelijk zijn in een innovatiegedreven kenniseconomie Ondernemingen bouwen in de toekomst een cultuur waarin medewerkers hun competenties aanscherpen. Individuen nemen hun eigen talentontwikkeling in handen en ondernemingen en medewerkers helpen elkaar om de bedrijfsstrategie te realiseren. Binnen deze actieve talentenmarkt, liggen de uitdagingen voor de toekomst binnen handbereik. Informatiebundel in het kader van het COLIBRI -project mei 2008 oktober /14

14 Bronmateriaal (1/08/2008) Organisatie van het onderwijssysteem in de Vlaamse Gemeenschap van België Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen - Sterk door overleg Beleidsdomein Onderwijs en Vorming Wegwijs in de onderwijsadministratie Departement Economie, Wetenschap en Innovatie - Ons Geheim Vlaanderen op weg naar 2020 Denk en doe mee! VDAB partners Portaalsite voor Werk en Sociale Economie ESF-agentschap Vlaanderen: Operationeel Programma Presentatie Bert Boone ESF agentschap: Het staat in de Europese sterren geschreven! Koning Boudewijnstichting - Vijf jaar accent op Talent: een eerste balans ISBN-13: SERV: competentieagenda 2010 prioriteiten Bron Pact-2010 (01/08/2010): Informatiebundel in het kader van het COLIBRI -project mei 2008 oktober /14